Parofisai 3. Mate Ca
Parofisai 3. Mate Ca
“Ena . . . veitauvi na mate ca.”—LUKE 21:11, Contemporary English Version.
● Ena dua na vanua mai Aferika e yaco tiko kina na veivaluvaluti vakalewenivanua, o Bonzali e dua na ivakalesilesi ni tabana ni bula e cakava tiko na ka lailai e rawata me vukei ira kina na dau keli vatutalei, era sa mate tiko ni tauvi ira na Marburg ena taoni e tiko kina. * E kere veivuke vei ira na vakailesilesi ni dua na siti, ia e sega ni vakayacori na nona kerekere. Ni yaco yani na veivuke ena va na vula e tarava, sa mate o Bonzali. Era vakadewa vua na Marburg o ira na dau keli vatutalei a via vukea.
KA E YACO DINA. E levu era mate ni tauvi ira na mate ni yatevuso (me vaka na niumonia), na coka, HIV/AIDS, na tibi (tuberculosis), kei na malaria. Ena dua na gauna lekaleka qo, era mate e rauta na le 10.7 na milioni ena lima na mate e tukuni e cake. Dua tale na kena itukutukuni, ena loma ni yabaki taucoko e mate e dua ena veiyatolu na sekodi ni tauvi koya e dua vei ira na mate qori.
KA ERA TUKUNA E LEVU. E tubu tiko ga na iwiliwili ni lewenivanua, ena veitauvi gona e levu na mate ra qai tauvimate e levu.
E DINA OYA? Dua na ka na tubu ni iwiliwili ni lewenivanua. Ia sa levu tale ga na ka e kila na tamata me baleta na tauvimate, tarovi ni kena tete, kei na kena iwali. Qori e nanumi ni sa na vakalailaitaka na tauvimate kei na leqa e vakavuna vei keda. Ia na kena veibasai sara ga e yaco tiko.
CAVA MADA O NANUMA? Sa veitauvi tiko na mate ca me vaka ga e parofisaitaki ena iVolatabu?
Na uneune, dausiga, kei na mate ca eda sega ni lewa rawa, e vakaleqai ira tiko e milioni vakacaca. E milioni vakacaca tale era vakalolomataki ena ka era cakava eso tale—ena levu na gauna era veivakalolomataki o ira sara ga mera veitaqomaki. Raica mada na ka e tukuna na iVolatabu ena yaco.
[iVakamacala e ra]
^ para. 3 Na mate na Marburg Hemorrhagic Fever e vu mai na manumanu lalai e via tautauvata kei na Ebola.
[Tikina bibi ena tabana e 6]
“Dua na ka vakadomobula me kania na yagomu e dua na laione se manumanu cava tale, ia e vakadomobula tale ga na kakana ni kemu mate e loma vaka kina e taudaku, o qai raica ni levu tale era vakila tu qori.”—DAUVAKADIDIKE NI MATE VEITAUVI, MICHAEL OSTERHOLM.
[iTaba ni Credit Line ena tabana e 6]
© William Daniels/Panos Pictures