Yavu ni Vuvale Mamarau

Dokai Watimu

E tukuna o Vili *: “E dau tagi vakabalavu o Rejieli ena gauna e rarawa kina. Ni keirau dabe me keirau veivosaki, e dau cudrucudru qai galuvi au sara ena so na gauna. E guce kece na sasaga, qai dredre meu vosota ena so na gauna.”

E tukuna o Rejieli: “Au tagi tiko ni yaco mai vale o Vili. Au via tukuna vua na vuna au rarawa kina, ia e sega ni via vakarorogo. A tukuna ni sega ni leqa levu sara, meu guilecava ga. Au sa qai rarawa ga vakalevu.”

E TAUTAUVATA na nomu rai ena so na gauna kei na nodrau rai o Vili kei Rejieli? Erau vinakata ruarua na veivosaki, ia e sega ni cegu na lomadrau ena levu na gauna. Cava na vuna?

E duidui na iwalewale ni nodra veivosaki na yalewa kei na tagane, e duidui tale ga na ka era vinakata. Ena rairai via talaucaka o yalewa na lomana, me cakava vakalevu tale ga qori. Ia me vakilai tiko ga na veiyaloni, era dau via walia totolo na leqa na tagane ra qai sega ni via veivosakitaka na veika e nanumi ni vereverea se dredre me wali. O na valuta vakacava na duidui qori? E rawa vakacava ni drau veivosaki vakaveiwatini? Ena rawa qori ni o dokai watimu.

O koya e dauveidokai e vakamareqeti ira tale eso, e saga tale ga me kila na ka e tu e lomadra. O rairai vulica ni o se gone mo dokai ira e soli vakalevu vei ira na lewa se levu na ka era kila. Ia ena vakawati, ena dredre mo doka e dua drau tautauvata ga—o kemu isa. E tukuna o Linda, sa walu na yabaki na nona vakawati: “Au kila ni dauvosovoso o Phil qai vakarorogo ni dua tale e vosa vua. Au vinakata me kauaitaki au tale ga va oya.” De dua o na vakarorogo vinaka, o vosa tale ga ena veidokai vei ira na nomu itokani kei ira mada ga o sega ni kila. O dau vakaraitaka na veinanumi vata oya vua na watimu?

Ni sega na veidokai e vale, e dau yaco na tiko yavavala kei na veiba. A tukuna e dua na tui vuku: “Na tiki ni madrai e laukana ena vakacegu kei na vakanomodi e vinaka cake mai na kana magiti e caka kina na veiba.” (Vosa Vakaibalebale 17:1, Contemporary English Version) E tukuna na iVolatabu  vua na tagane vakawati me rokova se doka na watina. (1 Pita 3:7) E bibi tale ga vua “na yalewa me dokai watina vakalevu.”—Efeso 5:33.

E rawa vakacava mo drau veivosaki ena veidokai? Raica mada eso na ivakasala yaga ena iVolatabu.

Ni Vosa o Watimu

Ka e Vakadredretaka: E levu era taleitaka cake na vosa, sega so na vakarorogo. O dua vei ira qori? E tukuna na iVolatabu ni o koya e “vosa e na ka ni sa bera ni rogoca” e lialia. (Vosa Vakaibalebale 18:13) E vinaka mo vakarorogo ni bera ni o vosa. Cava na vuna? E tukuna o Kara, sa 26 na yabaki na nona vakawati: “Au vinakata me kua ni saga o watiqu me walia vakatotolo na noqu leqa. Sega ni tukuni sara me duavata kei na ka au tukuna se saga me kila na vu ni leqa. Au vinakata ga me rogoci au, me kila na ka e tu e lomaqu.”

Ena yasana adua, eso na tagane kei na yalewa e dau dredre mera talaucaka na lomadra ra qai sega ni taleitaka ke ra vakasaurarataki mera tukuna na ka e tu e lomadra. E raica o Lorrie se qai vakawati toka ga qo, ni taura e dua na gauna balavu me qai tukuna o watina na ka e tu e lomana. E kaya: “Dodonu meu vosovoso, meu waraka me talaucaka na lomana.”

Kena iWali: Ke gadrevi mo drau veivosakitaka kei watimu e dua na ka e rawa ni vakavuna na veiba, digia e dua na gauna drau vakacegu kina qai malumu kina na veivosaki. Vakacava ke sega ni via vosa o watimu? Nanuma tiko “na loma ni tamata e vaka na wai ena toevu titobu, na tamata vuku ena takiva mai.” (Vosa Vakaibalebale 20:5, Today’s English Version) Ke o yavia totolo e dua na vokete wai mai na toevu, ena tasova vakalevu na wai. Ena taqaya tale ga o watimu ke o dau vakasaurarataki koya me vosa, o na rairai sega ni rawa ni takiva mai na ka e tu e lomana. Ia tarogi koya vakamalua, mo dauveidokai qai vosovoso ke sega ni totolo na nona talaucaka o kemu isa na lomana me vaka o namaka.

Ni vosa o watimu, mo ‘totolo ni vakarorogo, berabera ni vosa, berabera ni cudru.’ (Jemesa 1:19) O koya e dau vakarorogo vinaka e rogoca na ka e tukuni, e vakasamataka tale ga na vuna e tukuni kina. Ni vosa o watimu, saga mo kila na ka e tu e lomana. Na ka o cakava ena gauna e vosa kina ena vakaraitaka vua ni o dokai koya se sega.

A vakavulici keda o Jisu ena sala meda vakarorogo kina. Kena ivakaraitaki, ni kerea e dua na turaga tauvimate me vukei koya o Jisu, a sega ni walia na nona leqa o Jisu ena gauna vata ga oya. A rogoca mada e liu na nona kerekere. Na ka e rogoca e uqeti koya sara ga, mani vakabula na turaga oya. (Marika 1:40-42) Mo cakava tale ga qori ni vosa o watimu. Nanuma tiko, de dua e vinakata ga mo kauaitaki koya dina, e sega ni vinakata na iwali totolo ni leqa. Vakarorogo vinaka sara, biuti iko ena kena ituvaki. Ni o cakava oya, o sa qai rawa ni vakacegui kemu isa ena veika e vinakata. Qori ena vakaraitaka ni o dokai koya.

TOVOLEA MADA QO: Ni vosa o watimu ena dua tale na gauna, saga me kua ni totolo na nomu vosa lesu. Waraka me vosa oti, o sa kila tale ga na ka e tukuni. Oti qai tarogi watimu: “O nanuma niu vakarorogo vinaka tiko ni o vosa?”

Ni o Via Tukuna Nomu Nanuma

Ka e Vakadredretaka: E raica o Linda sa cavuti oti mai “ni dau vakaraitaki ena porokaramu ni vakalasalasa ena tivi ni sega ni cala me vosavakacacataki e dua na isa ni vakawati, me rulaki qai vakalialiai.” Eso era susugi ena vuvale e kena ivakarau me tau na vosa veibeci. Nira vakawati o ira qori, ena basika tale ga na ivakarau ni veivosaki qori ena nodra vuvale. E tukuna o Ivy, e tiko mai Kenada: “Au susugi ena vanua e kena ivakarau na veivakalialiai, veikurauti, kei na veikacivi ena so na yaca veibeci.”

Kena iWali: Ni o talanoataki watimu vei ira  tale eso, tukuna “na vosa ga e vinaka qai veivakayaloqaqataki ena kena gauna, me vinaka vei ira na rogoca.” (Efeso 4:29) Tukuna na veika vinaka me baleti watimu me rawa nira dokai koya eso tale.

Ke drau tiko taurua mada ga, me kua na veivakalialiai se veikacivi ena so na yaca veibeci. E Isireli makawa, a cudruvi Tui Tevita na watina o Maikali. A vakalialiai koya qai kaya ni nona ivukivuki e vaka “e dua vei ira na tamata lialia.” A vakacudrui Tevita na vosa qori, a sega tale ga ni taleitaka na Kalou. (2 Samuela 6:20-23) Cava eda vulica kina? Ni o vosa vei watimu, lewa vinaka na vosa o tauca. (Kolosa 4:6) O Phil sa walu na yabaki na nona vakawati e tukuna ni se dau basika ga na duidui ena nodrau vakawati. E raica tale ga ena so na gauna ni ka e tukuna e vakalevutaka ga na leqa. “Au raica ni noqu tukuna na ka meu vakacalai watiqu kina e vakacacana ga na neirau veimaliwai. E yaga qai vinaka cake me keirau vakavinakataka tiko ga na neirau bula vakaveiwatini.”

A vakayaloqaqataki rau na vugona e dua na yada ena gauna makawa ‘me rau dui kunea na vakacegu ena vale nei watidrau.’ (Ruci 1:9) Ni rau veidokai ruarua na veiwatini, ena ‘ivakavakacegu’ na nodrau vale.

TOVOLEA MADA QO: Drau lokuca vakaveiwatini mo drau veivosakitaka na vakatutu ena ulutaga lailai se qai veivosakitaki oti. Tarogi watimu: “Niu talanoataki iko vei ira tale eso, o vakila ni o dokai se beci? Na veiveisau cava meu cakava?” Vakarorogo vinaka sara ni talaucaka o watimu na lomana. Saga tale ga mo muria na ka e tukuna.

Ciqoma na Ka e Duidui Kina o Watimu

Ka e Vakadredretaka: E cala na nodra rai eso na veiwatini vou me baleta na “dua ga na yago” e tukuni ena iVolatabu, era nanuma ni dodonu me tautauvata na nodra rai se itovo. (Maciu 19:5) Ia e totolo ga na nodra liaca ni sega ni dina oya. Nira vakawati oti ga, na duidui e tiko e dau tini ena veiba. E tukuna o Linda: “E dua na duidui levu e tiko, o Phil e sega ni dau lomaleqa vakalevu me vakataki au. Ena so na gauna e wele tu ga niu leqataka tiko e dua na ka, e dau vakacudrui au sara ga qori niu nanuma ni sega soti ni kauai kina me vakataki au.”

Kena iWali: Drau dui ciqoma, drau doka tale ga na ka drau duidui kina. Kena ivakatautauvata: Na mata kei na daliga e duidui na ka e rau cakava; ia erau cakacaka vata mo rawa ni kila na gauna mo takoso kina e gaunisala. E tukuna o Adrienne sa voleka ni tolusagavulu na yabaki na nona vakawati: “Ke sega ni beci na Vosa ni Kalou ena neirau rai, keirau sega ni kauaitaka na ka keirau duidui kina. Keirau vakamau, ia ni keirau sega ni tautauvata, ena tiko ga kina na duidui.”

Ke duatani na nona rai se na ka e cakava o watimu, kua ni nanuma na ka ga e baleti iko. Nanuma tale ga na ka me baleti watimu. (Filipai 2:4) E kaya o Kyle na wati Adrienne: “Eso na gauna au sega ni kila na rai i watiqu se duavata kei koya ena so na ka. Ia au vakasamataka ni sega ni dua na ka na noqu rai niu lomani koya vakalevu cake. Niu raici koya ni marau, au dau marau tale ga.”

TOVOLEA MADA QO: Vola na veika e vinaka cake kina na rai nei watimu se na iwalewale e cakava kina na ka.—Filipai 2:3.

E bibi na veidokai me mamarau qai dei kina na vakawati. E tukuna o Linda: “Era na lomavakacegu na veiwatini ra qai nuidei ke ra veidokai. E yaga dina me bucini na veidokai.”

[iVakamacala e ra]

TAROGA . . .

▪ E yaga vakacava ena neirau vuvale na ka e duidui kina o watiqu?

▪ Na cava meu vakamalumalumu kina ena ka e vinakata o watiqu ke sega ni beci kina na ivakavuvuli vakaivolatabu?