NI KIDA na mataka ena buca volekata na siti o Jeriko, a rai toka mai na nona katubaleka o Reapi. E raica nira sa tuvaivalu na Isireli. E kuvu na qele nira se baci tayabe wavokita na siti, e lalata tale ga na vanua na voqa ni nodra uvu davui.

E vakaitikotiko e Jeriko o Reapi; e kila vinaka na kena salatu, veivale, makete kei na sitoa era dau osota na lewenisiti. E kilai ira vinaka tale ga na lewena, qai siqema nira domobulataka na nodra tayabe wavokita na siti na Isireli​—era tayabe vakadua ena dua na siga. Ia e sega ni bau rere o Reapi ena rorogo ni davui e lalata na lomanisiti.

E sarava toka yani o Reapi nodra sa tekivu tayabe na Isireli ena mataka ni ikavitu ni siga. Ena kedra maliwa na sotia ni Isireli, e raici ira na bete nira uvu davui, eso tale era colata na kato ni veiyalayalati. Na kato qori e vakaraitaka ni tokoni ira na nodra Kalou o Jiova. Raitayaloyalotaka mada ni tara toka o Reapi na dali damudamu e lili toka ena nona katubaleka. Na katubaleka qori era laurai vinaka sara tu ga kina na Isireli. E kila o Reapi ni dali damudamu e lili toka ya ena vakabulai kina kei na nona vuvale ni sa na vakarusai na siti. Sa liumuritaki ira beka na wekana o Reapi? E sega ni va qori na rai i Jiova, e raica ni dei na nona vakabauta. Meda dikeva tale mada na italanoa kei Reapi kei na ka eda rawa ni vulica mai na nona ivakaraitaki.

E saqamua o Reapi. Era sega ni vakabauta qori na daunitukutuku makawa ni iVolatabu ra qai tukuna ni o Reapi e dua ga na itaukei ni burenivulagi. Ia e sega ni wereubiubi na iVolatabu, e vakamatatataka na kena itukutuku dina. (Josua 2:1; Iperiu 11:31; Jemesa 2:25) E sega ni beci ena vanua o Kenani na ivakarau ni bula e kilai kina o Reapi. Dina ni ciqomi tu qori ena nona vanua, ia e kila vinaka tu ni cala baleta ni solia vei keda kece o Jiova na lewaeloma meda kila kina na ka e dodonu kei na ka cala. (Roma 2:​14, 15) De dua ena maduataka o Reapi na ivakarau ni nona bula. E vakataki ira ga e levu nikua, sa ra na muria ga na ivakarau ni bula qori mera qarava rawa kina nodra vuvale.

Sega ni vakabekataki ni vinakata dina o Reapi me vinaka na ivakarau ni nona bula. Dua na ka na levu ni ivalavala voravora kei na ivalavala vakasisila e yaco tu ena nona vanua, wili kina na veiyacovi vakaveiwekani kei na veiyacovi kei na manumanu. (Vunau ni Soro 18:​3, 6, 21-24) Na ka ca kece qori e vakavuna na nodra lotu. Era vakadonui mada ga ena valenisoro na saqamua, kei na nodrau sokaloutaki na kalou lasu o Peali kei Moloke, era vakacabori bulabula tale ga na gone ena bukawaqa.

Na ka kece e yaco mai Kenani e raica vinaka sara tu ga o Jiova. Na torosobu ni nodra ivalavala, e tukuna kina o Jiova: “Sa dukadukali na vanua: O koya ka’u sa sauma kina na kenai valavala ca, ia na vanua sa luaraka tani na lewena.” (Vunau  ni Soro 18:25) Na cava e okati ena matavosa “sa sauma kina na kenai valavala ca”? A yalataki vei ira kece na ilawalawa Isireli: “Ena vakasevi ira tani vakayavica tiko e matamuni na veimatanitu oqori ko Jiova na nomuni Kalou.” (Vakarua 7:22) Ena vica na senitiuri yani e liu, a yalataka o Jiova vei Eparama kei na nona vuvale na vanua yalataki. A yaco dina na yalayala qori ni ‘sega ni dau lasu na Kalou.’​—Taito 1:2; Vakatekivu 12:7.

Ia e vakarota tale ga o Jiova ni na vakarusai e vica na koro ena vanua ya. (Vakarua 7:​1, 2) Me vaka ni o Jiova e ‘Turaganilewa ni vuravura kece,’ e rawa ni dikeva na loma ni tamata, e kila vinaka tale ga na torosobu ni nodra ivalavala vakasisila. (Vakatekivu 18:25; 1 Veigauna 28:9) Na cava mada ena vakasamataka tu o Reapi ni bula tu ena siti sa vakarau vakarusai? Eda rawa ni kila qori ena gauna e rogoca kina na kedra itukutuku na Isireli. E rogoca ni nodra Kalou na Isireli a vakadrukai ira na mataivalu ni Ijipita​—na matanitu qaqa duadua e vuravura ena gauna ya​—qai sereki ira na Isireli mai na nodra vakabobulataki. Qo era sa na vakarau ravuti Jeriko na Isireli! Ia era se tomana tiko ga na lewenisiti na nodra ivakarau vakasisila. Sa rauta me tukuna na iVolatabu nira tamata “talaidredre” na kai Kenani.​—Iperiu 11:31.

E duidui sara o Reapi. De dua ena vakasamataka tu me vica na yabaki na ka e rogoca me baleti ira na Isireli kei na nodra Kalou o Jiova. E duidui sara mai na nodra kalou na kai Kenani! E sega ni dau vakalolomataki ira na nona tamata, ia e vala ena vukudra me taqomaki ira, e uqeti ira tale ga mera muria na nona ivakatagedegede savasava, sega ni itovo dukadukali. Na Kalou qo e dau karoni ira na yalewa, e sega ni okati ira mera ivakavakacegu wale ga ni veiyacovi se mera volitaka na yagodra se vakayagataki ena ivakarau ni sokalou vakasisila. Ni rogoca o Reapi nira keba toka na Isireli ena tai ni Joritani mera na ravuravu, dua na ka nona leqataka na ka sa na vakarau yacovi ira na wekana. E raica beka o Jiova e dua na ka vinaka vei Reapi?

Levu nikua era vakataki Reapi. Era sa bobula tu ena ivakarau ni bula torosobu ra qai nanuma ni sega ni dua e kauaitaki ira se sa sega na betedra. Ia e veivakacegui na italanoa kei Reapi ni kauaitaka na Kalou na veika eda dui sotava. Se mani vakacava noda beci keda, e “sega ni yawa o koya vei keda yadua.” (Cakacaka 17:27) E voleka vei keda kece, e tu vakarau qai vinakata sara ga me vukei ira era vakabauti koya. A cakava beka qori o Reapi?

Ena dua na siga ni bera nira tayabe wavokiti Jeriko na Isireli, rau basika ena vale nei Reapi e rua na vulagi. Rau sega ni vinakata na vulagi qori me rau kilai, ia e yadravi vinaka tu na siti nira leqataki ira na yamata ni Isireli na lewe i Jeriko. E totolo ga nona siqema o Reapi ni o rau na vulagi qori erau yamata. Me vaka ni saqamua o Reapi e sega ni ka vou ke ra gole yani ina nona vale na tagane mera moce vata kei koya, ia qori e sega ni nodrau inaki na yamata, erau via lai vakacegu ga kina.

 E talai rau mai na yamata qori o Josua na nodra iliuliu na Isireli, me rau lai raica na ituvaki ni siti o Jeriko. Qo na imatai ni vica na siti e Kenani me na ravuta o Isireli, kena irairai ni siti kaukaua duadua vei ira na kena vo. A via kila o Josua se cava ena sotava na nona mataivalu ena siti qori. Erau nakita na yamata me rau vakaicili ena vale nei Reapi. Na vanua ga qori erau kila ni rau na sega kina ni tobo baleta ni vale ni saqamua. De dua erau na via kila tale ga eso na itukutuku me baleta na siti mai na nodra veitalanoa na lewenivanua.

E tukuna na iVolatabu ni o Reapi a “maroroi rau na italai.” (Jemesa 2:25) A vakacurumi rau sara i vale, a sega ni leqataka se rau gole mai vei, sega tale ga ni kauaitaka na vuna erau lako yani kina. De dua a via kila eso na ka me baleta na nodrau Kalou o Jiova.

Sega ni dede ra yaco yani ena nona vale na italai ni tui! E rogovaki ni rau tiko ena vale nei Reapi e rua na yamata ni Isireli. Na cava ena cakava o Reapi? Ke kilai ni vunitaki rau tiko na yamata, sa na leqataki nona bula kei na nona matavuvale se rawa sara ga ni ratou vakamatei. Ena dua tale na yasana, sa vakadeitaka ena gauna qori o Reapi ni o rau na turaga ya erau yamata ni Isireli. Ke sa kila tu ni Kalou kaukaua sara o Jiova mai vei ira na nona kalou, qo sara ga na gauna me vakaraitaka kina ni via qarava tale ga na nodra Kalou na Isireli.

Ena vinakati vei Reapi me vuki totolo nira sa yaco mai na italai ni tui. Sega ni bera nona vunitaki rau na yamata ena tidolo ni laino a vakamamacataki tu e delanivale. Sa qai tukuna vei ira na italai ni tui: “Erau a lako mai vei au na tamata, ia ka’u a sega ni kila se rau lako maivei: ia ni sa vakarau me sogo na matamata-ni-koro, ni sa butobuto mai, sa rau lako yani na tamata, au sa sega ni kila se rau lako kivei . . . : ia dou cici muri rau vakusakusa, ka dou na vauci rau.” (Josua 2:​4, 5) Vakasamataka mada nona vakamacala tiko o Reapi vei ira na italai ni tui, sa na wacava na tavatukituki ni utona.

Era vakabauti Reapi na italai ni tui, era mani cici muria na gaunisala ina Joritani ena vanua mamatia. (Josua 2:7) Sa na lutu mada ga nona icegu nira sa vakanadaku. Na ka e cakava qori o Reapi erau taqomaki kina na dauveiqaravi i Jiova ra qai vakasesei na italai era via vakamatei rau.

E cici cake sara o Reapi ena delanivale me lai tukuna vei rau na yamata na ka e cakava. E tukuna tale ga vei rau nira sa taqaya na lewenisiti ra qai rere nira sa tuvaivalu tu na Isireli. Na itukutuku qori e vakayaloqaqataki rau sara ga na yamata. Era sa rerevaka na kai Kenani na kaukaua i Jiova na nodra Kalou na Isireli! Sa qai vakatakila tale o Reapi e dua na ka e bibi vei keda kece. E tukuna: “Sa Kalou ga ko Jiova na nomuni Kalou mai lomalagi  ecake, e vuravura talega era.” (Josua 2:11) Na ka e rogoca me baleti Jiova e vakadeitaka kina o Reapi ni dodonu me nuitaka na nodra Kalou na Isireli. Qori na vuna e vakabauti Jiova kina.

E vakabauta dina o Reapi ni na tokoni ira na nona tamata o Jiova mera qaqa. Mani kerea me vakabulai kei ratou na nona vuvale. Rau vakadonuya na yamata na nona kerekere, rau qai vakaroti koya me kua ni vakatakilai rau. Erau vakaroti koya tale ga me vesuka na dali damudamu ena katubaleka ena yasana ina bai ni siti me ivakatakilakila vei ira na sotia ni Isireli, me rawa ni ratou vakabulai vakavuvale.​—Josua 2:​12-14, 18.

E dua na ka bibi eda vulica ena vakabauta i Reapi. E tukuna na iVolatabu, “ena vakabauti ga na ka ke rogoci na vosa.” (Roma 10:17) Ni rogoca na itukutuku dina me baleta na kaukaua ni Kalou o Jiova kei na nona lewadodonu, e vakabauti koya kina qai nuitaki koya. Nikua, sa levu sara na itukutuku dina me baleti Jiova eda sa kila. Eda na saga beka meda kilai koya vinaka da qai yavutaka noda vakabauti koya ena noda vulica na nona Vosa?

Erau muria na yamata na ka e tukuna o Reapi, rau mani lili sobu mai na dali ena katubaleka, rau dro sara ina veiulunivanua. E levu tu na qaravatu ena baba ena Noca kei Jeriko erau rawa ni lai vuni kina na yamata me yacova nira sa lesu o ira era cici muri rau tiko, oti rau sa qai gole tale ina nodra keba na Isireli me rau lai vakasavuya na itukutuku a tukuna o Reapi.

Dua na ka nodra rere na lewe i Jeriko nira sa qai rogoca ni a wasea rua o Jiova na uciwai na Joritani mera takoso rawa ena vanua mamaca na Isireli. (Josua 3:​14-17) Ia ni rogoca qori o Reapi, sa qai dei ga na nona vakabauta na Kalou o Jiova.

Ena gauna qo, era sa mai tayabe wavokiti Jeriko na Isireli me ono na siga. Ena loma ni dua na siga era na tayabe ga vakadua. Qo era sa yacova mai na ikavitu ni siga, ia e duatani sara na ka e yaco kina. Me vaka sa vakamacalataki mai ena itekitekivu ni ulutaga, a tekivu na tayabe ni kida na mataka, ia era sega ni wavoki ga vakadua, era wavokita vakavica vata na bai kei Jeriko. (Josua 6:15) Na cava era cakava kina qori?

Nira sa wavokita vakavitu na bai ena ikavitu ni siga, era sa qai tu vakadua na mataivalu. E cegu tale ga na uvu davui, mai vakanomodi tu yani. Sa na wacava nodra domobula na lewenisiti. Oti, sa qai vakarota o Josua mera kailavaka na kaila levu ni ivalu. De dua era na nanuma na yadra era tiko ena delanibai kei Jeriko ni veivakarerei wale ga na kaila ya. Ia vakasauri ga era vakila ni sa sakure na bai levu qo, e kakaca na kena lalaga qai qeqera ina qele​—e kuvu na vanua ni sa bale na bai! Ni sa seavu na kuvu, era raica ni se duri vinaka tu ga e dua na yasa ni bai. Qori sara ga na vale nei Reapi, a sega ni vakarusai ena vuku ni nona vakabauta. Sa na wacava nona marau ni vakila sara ga na veitaqomaki i Jiova! * Eratou vakabulai tale ga na nona vuvale!​—Josua 6:​10, 16, 20, 21.

Era dokai Reapi na Isireli ena vuku ni nona vakabauta. Nira raica ni sega ni vakarusai na vale nei Reapi, era kila ni o Jiova ga e taqomaki koya. Eratou vakabulai vakavuvale ni sa vakarusai na siti e levu kina na ivakarau vakasisila. Ni oti na ivalu, sa qai lai vakaitikotiko o Reapi ena taudaku ni nodra keba na Isireli. Toso na gauna sa mai dua tale ga na Jiu. Mani vakawatitaki koya o Salimoni, sucu sara e dua na luvedrau o Poasa, a kilai tale ga ena nona vakabauta vakasakiti. E muri sa qai vakawaitaka o Poasa na marama ni Moapi o Ruci. * (Ruci 4:​13, 22) Na vakasakiti ni vakabauta i Reapi e basika kina ena nona yatukawa o Tui Tevita kei na Mesaia o Jisu Karisito.​—Josua 6:​22-25; Maciu 1:​5, 6, 16.

E vakadeitaka vei keda na italanoa kei Reapi ni kauaitaki keda dina o Jiova. E raici keda tu mai, e kila na ivakarau ni lomada, qai marau ni raica mada ga vakalailai vei keda noda vakabauti koya me vaka ga e raica vei Reapi. Na nona vakabauta e uqeti koya me cakava kina e dua na ka. E tukuna na iVolatabu ni “okati me yalododonu ena nona cakacaka.” (Jemesa 2:25) Ena yaga dina ke da vakadamurimuria na nona vakabauta!