Etɛwu Lee Kúnnuɖetɔ́ Jehovah Tɔn lɛ Nɔ Bló Nǔwiwa Aklunɔ Sín Nǔɖuɖu ɔ Tɔn Gbɔn É ka Gbɔn Vo nú Lee Sinsɛn Ðevo lɛ Nɔ Bló Gbɔn É?
Mǐ nɔ xwedó nǔ e Biblu ɖɔ é télélé bo nɔ bló nǔwiwa Aklunɔ Sín Nǔɖuɖu e è nɔ lɛ́ ylɔ́ ɖɔ Flǐn kú Jezu tɔn tɔn é tɔn. (1 Kɔlɛntinu lɛ 11:20) Amɔ̌, nǔ e sinsɛn gegě ɖevo lɛ ɖi nǔ na lɛ é kpo aca ɖěɖee ye nɔ xwedó dó bló nǔwiwa enɛ é kpo jinjɔn Biblu jí ǎ.
Linlin e wu è nɔ bló é
Linlin e wu mǐ nɔ bló nǔwiwa Aklunɔ Sín Nǔɖuɖu ɔ tɔn é wɛ nyí ɖɔ mǐ na flín Jezu, bo ɖè lee vɔ̌ e é sá dó ta mǐtɔn mɛ é sù nukún mǐtɔn mɛ sɔ é xlɛ́. (Matie 20:28; 1 Kɔlɛntinu lɛ 11:24) Nǔwiwa enɛ nyí yɛsu alǒ sinsɛn sín aca ɖé, bo nɔ hun fɛ́nú alǒ hwɛsɔ́kɛmɛ sín ali nú mɛ ǎ. a Biblu kplɔ́n mǐ ɖɔ è sixu sɔ́ hwɛ mǐtɔn lɛ kɛ mǐ, é kún ka nyí gbɔn yɛsu sinsɛn tɔn ɖé gblamɛ ó, loɔ, nǔɖiɖi ɖiɖó nú Jezu kɛɖɛ wɛ na nyí tɔn.—Hlɔmanu lɛ 3:25; 1 Jaan 2:1, 2.
Azɔn nabi?
Jezu ɖegbe nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye ni nɔ bló nǔwiwa Aklunɔ Sín Nǔɖuɖu ɔ tɔn, é ka ɖɔ azɔn nabi e ye na nɔ bló é tawun ǎ. (Luki 22:19) Mɛɖé lɛ lin ɖɔ è ɖó na nɔ bló ɖò sunmɛ sunmɛ, có mɛ ɖevo lɛ ka nɔ bló ɖò aklunɔzán gbla ɖokpo ɖokpo mɛ, azǎn ɖokpo ɖokpo jí, azɔn gegě gbè bǐ gbè, alǒ hwɛhwɛ lee mɛɖé lin ɖɔ é sɔgbe gbɔn é. b É ɖò mɔ̌ có, nǔɖe lɛ ɖíe bɔ è ɖò na gbéjé kpɔ́n.
Jezu sɔ́ nǔwiwa Aklunɔ Sín Nǔɖuɖu ɔ tɔn ɖ’ayǐ ɖò azǎn e jí Jwifu lɛ nɔ ɖu Dindinwayixwe é, bo wá kú ɖò nukɔnmɛ ɖò azǎn enɛ ɖokpo ɔ jí. (Matie 26:1, 2) Enɛ nyí nǔkpédónǔnu ǎ. Mawuxówema ɔ sɔ́ vɔsisa Jezu tɔn jlɛ́ dó lɛngbɔ̌ví Dindinwayixwe tɔn ɔ tɔn wu. (1 Kɔlɛntinu lɛ 5:7, 8) È nɔ ɖu Dindinwayixwe ɔ azɔn ɖokpo ɖò xwè ɖokpo ɖokpo mɛ. (Tíntɔ́n 12:1-6; Levíi ví lɛ 23:5) Mɔ̌ ɖokpo ɔ, Klisanwun nukɔntɔn lɛ c nɔ bló Flǐn kú Jezu tɔn tɔn azɔn ɖokpo ɖò xwè ɖokpo ɖokpo mɛ, bɔ Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ nɔ xwedó kpɔ́ndéwú jinjɔn Biblu jí enɛ.
Azǎn ɔ kpo gan ɔ mɛ kpo
É nyí azɔn nabi e è na nɔ bló Flǐn ɔ é kɛɖɛ wɛ kpɔ́ndéwú e Jezu zé ɖ’ayǐ é d’alɔ bɔ è tuùn ǎ, loɔ, é lɛ́ d’alɔ bɔ è tuùn azǎn ɔ kpo gan ɔ mɛ kpo lɔ. Sɔgbe xá sunzánwema Biblu tɔn ɔ, é zé nǔwiwa enɛ ɖ’ayǐ ɖò 14 Nisáan, xwè 33 H.M. tɔn hwenu e hwe ko yì xɔ gudo é. (Matie 26:18-20, 26) Mǐ nɔ xwedó kpɔ́ndéwú Klisanwun nukɔntɔn lɛ tɔn, d bo kpò ɖò Flǐn ɔ bló wɛ ɖò azǎn enɛ jí ɖò xwè ɖokpo ɖokpo mɛ.
Vendredi ɖé wɛ 14 Nisáan, xwè 33 H.M. tɔn nyí có, xwekpéxwenu nǔwiwa enɛ tɔn sixu jɛ dó azǎn aklunɔzán gbla ɔ tɔn ɖevo jí ɖò xwè ɖokpo ɖokpo mɛ. Bo na dó tuùn azǎn e jí 14 Nisáan jɛ dó ɖò xwè ɖokpo ɖokpo mɛ é ɔ, mǐ nɔ zán sunzánwema Jwifu lɛ tɔn égbé tɔn e ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, mǐ nɔ zán wlɛnwín e è nɔ zán ɖò Jezu hwenu é.
Wɔxúxú kpo vɛ̌ɛn kpo
Hwenu e Jezu ɖò nǔwiwa yɔyɔ̌ enɛ ɖó ayǐ wɛ é ɔ, é zán wɔxúxú e mɛ è ma dó tɔ́n ǎ é kpo vɛ̌ɛn vɔvɔ kpo ee kpò ɖò Dindinwayixwe sín nǔɖuɖu ɔ hwenu é. (Matie 26:26-28) Bo na dó xwedó kpɔ́ndéwú enɛ ɔ, mǐ nɔ zán wɔxúxú e mɛ è ma dó tɔ́n alǒ gɔ́ ajɔxanú ɖevo na ǎ é kpo vɛ̌ɛn akú kpo, mǐ ka nɔ zán vǐwun sín sin alǒ vɛ̌ɛn e víví é, abǐ ee mɛ è dó ajɔxanú ɖevo lɛ é ǎ.
Sinsɛn ɖé lɛ nɔ zán wɔxúxú e mɛ è dó tɔ́n é, amɔ̌, ɖò Biblu mɛ ɔ, hwɛhwɛ wɛ tɔ́n nɔ dó gesí hwɛhuhu kpo blɔ̌ kpo. (Luki 12:1; 1 Kɔlɛntinu lɛ 5:6-8; Galatinu lɛ 5:7-9) Enɛ wu ɔ, wɔxúxú e mɛ è ma dó tɔ́n alǒ ajɔxanú ɖevo lɛ ǎ é wɛ é jɛxa ɖɔ è ni zán dó xlɛ́ ɖɔ agbaza Klisu tɔn kún ɖó blɔ̌ ó. (1 Piyɛ́ɛ 2:22) Aca ɖevo e Biblu ma yí gbè na ǎ é wɛ nyí ɖɔ è na sɔ́ vǐwun sín sin e ma vɛ́sin ǎ é dó ɖyɔ vɛ̌ɛn na. Sinsɛn ɖé lɛ nɔ wà mɔ̌, ɖó sɛ́n e ye dó dó ahan syɛnsyɛn nunu wu bɔ é ma jinjɔn Biblu jí ǎ é wu.—1 Timɔtée 5:23.
Wɔxúxú ɔ kpo vɛ̌ɛn ɔ kpo nyí agbaza kpo hun kpo tlɔlɔ ǎ
Wɔxúxú e mɛ è ma dó tɔ́n ǎ é kpo vɛ̌ɛn vɔvɔ ɔ kpo e è nɔ zán ɖò Flǐn ɔ hwenu é nɔte nú agbaza kpo hun kpo Klisu tɔn. Wɔxúxú e mɛ è ma dó tɔ́n ǎ é kpo vɛ̌ɛn vɔvɔ ɔ kpo nɔ huzu agbaza tɔn kpo hun tɔn kpo ɖò nǔjiwǔ linu lee mɛɖé lɛ nɔ lin gbɔn é ǎ. Ye ka nɔ cáká xá agbaza tɔn kpo hun tɔn kpo ɖò nǔjiwǔ linu lee mɛɖé lɛ nɔ lɛ́ lin gbɔn é ǎ. Mǐ ni gbéjé nǔ e jí nukúnnúmɔjɛnǔmɛ enɛ jinjɔn ɖò Biblu mɛ lɛ é kpɔ́n.
Enyi Jezu ɖegbe nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye ni nu hun emitɔn wɛ hǔn, ɖiɖɔ nú ye wɛ é ɖɔ ye ni gbà sɛ́n Mawu tɔn e ɖɔ ɖɔ è ni ma ɖu hun ó é nɛ. (Bǐbɛ̌mɛ 9:4; Mɛsɛ́dó 15:28, 29) Amɔ̌, nǔ sixu nyí mɔ̌ ǎ, ɖó Jezu na kplɔ́n mɛ ɖevo lɛ gbeɖé ɖɔ ye ni gbà sɛ́n Mawu tɔn e kúnkplá nǔ mímɛ́ e hun nyí é é ǎ.—Jaan 8:28, 29.
Enyi mɛsɛ́dó lɛ ko nu hun Jezu tɔn tlɔlɔ wɛ ɔ, é na ko ɖɔ ɖɔ “è na kɔn nyi ayǐ,” dó ɖexlɛ́ ɖɔ vɔ̌ e na sá wɛ emi ɖè é kpò ɖò nukɔn ja ǎ.—Matie 26:28, nwt.
“Azɔn ɖokpo géé” wɛ Jezu savɔ̌ tɔn “bɔ xó fó.” (Eblée lɛ 9:25, 26) Amɔ̌, enyi wɔxúxú ɔ kpo vɛ̌ɛn ɔ kpo huzu agbaza kpo hun kpo Jezu tɔn ɖò Aklunɔ Sín Nǔɖuɖu ɔ hwenu wɛ ɔ, mɛ ɖěɖee nɔ ɖu wɔxúxú ɔ bo nɔ nu vɛ̌ɛn ɔ lɛ é nɔ vɔ́ vɔ̌ enɛ sá nɛ.
Jezu ɖɔ: “Mi na nɔ bló gbɔn lě dó flín mì na,” é nyí “dó savɔ̌ nú mì” ǎ.—1 Kɔlɛntinu lɛ 11:24.
Mɛ ɖěɖee ɖi nǔ ɖɔ wɔxúxú ɔ kpo vɛ̌ɛn ɔ kpo nɔ huzu agbaza kpo hun kpo Jezu tɔn tlɔlɔ lɛ é sɔ́ sinsɛn-núkplɔnmɛ enɛ jinjɔn xógbe wemafɔ Biblu tɔn ɖé lɛ tɔn jí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖò lilɛdógbeɖevomɛ Biblu tɔn gegě mɛ ɔ, è wlan nǔ e Jezu ɖɔ dó vɛ̌ɛn ɔ wu é gbɔn lě: “Elɔ ɔ, hun ce wɛ.” (Matie 26:28) Amɔ̌, è sixu lɛ́ lilɛ xó Jezu tɔn lɛ gbɔn lě: “Elɔ nɔte nú hun ce,” alǒ “Elɔ sɔ́ hun ce sín afɔ ɖó te.” f Lee Jezu ko nɔ bló gbɔn hwɛhwɛ é ɔ, nǔjlɛdonǔwu wɛ é nɔ zán dó kplɔ́n nǔ mɛ.—Matie 13:34, 35.
Mɛ̌ mɛ̌ e ka nɔ ɖu wɔxúxú ɔ bo nɔ nu vɛ̌ɛn ɔ?
Nú mǐ mɛ Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ ɖò nǔwiwa Aklunɔ Sín Nǔɖuɖu ɔ tɔn bló wɛ ɔ, mɛ klewun ɖé kpowun jɛn nɔ ɖu wɔxúxú ɔ bo nɔ nu vɛ̌ɛn ɔ ɖò mǐ mɛ. Etɛwu nǔ ka nyí mɔ̌?
Hun Jezu tɔn e kɔn nyi ayǐ é ɖó “akɔjijɛ yɔyɔ̌” ɖé ayǐ. Akɔjijɛ enɛ wɛ jɛ akɔ e Jehovah Mawu jɛ xá akɔta Izlayɛli hwexónu tɔn tɔn é tɛnmɛ. (Eblée lɛ 8:10-13) Mɛ ɖěɖee ɖò akɔjijɛ yɔyɔ̌ enɛ mɛ lɛ é nɔ ɖu wɔxúxú ɔ bo nɔ lɛ́ nu vɛ̌ɛn e è nɔ zán ɖò Flǐn hwenu é. Klisanwun lɛ bǐ wɛ ɖò akɔjijɛ yɔyɔ̌ enɛ mɛ ǎ, loɔ, “mɛ e Mawu ylɔ́” ɖò ali bǔnɔ ɖé nu lɛ é kɛɖɛ wɛ ɖ’emɛ. (Eblée lɛ 9:15; Luki 22:20) Ye mɛ enɛ lɛ na kp’acɛ xá Klisu ɖò jixwé, bɔ Biblu ɖɔ ɖɔ gbɛtɔ́ 144 000 kpowun wɛ è jɔwǔ enɛ.—Luki 22:28-30; Nǔɖexlɛ́mɛ 5:9, 10; 14:1, 3.
“Lɛngbɔ̌hwan kpɛví” ɔ na kp’acɛ xá Klisu, loɔ, mǐ mɛ gegě ɖò nukún ɖó wɛ bo na nɔ “mɛ wɔbuwɔbu” e na nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi ɖò ayikúngban jí é mɛ. (Luki 12:32; Nǔɖexlɛ́mɛ 7:9, 10) Nǔgbo wɛ ɖɔ mǐ mɛ ɖěɖee ɖò nukún ɖó wɛ bo na nɔ gbɛ̀ ɖò ayikúngban jí lɛ é nɔ ɖu wɔxúxú ɔ bo nɔ nu vɛ̌ɛn ɔ ǎ, amɔ̌, mǐ lɔ nɔ gɔ́ nú ye dó ɖè lee vɔ̌ e Jezu sá dó ta mǐtɔn mɛ é sù nukún mǐtɔn mɛ sɔ é xlɛ́.—1 Jaan 2:2.
a Cyclopedia McClintock kpo Strong kpo tɔn, Akpáxwé IX, wexwɛ 212, ɖɔ: “È mɔ xókwín yɛsu ɔ ɖò Alɛnuwema Yɔyɔ̌ ɔ mɛ ǎ; è ka lɛ́ mɔ xókwín Glɛkigbe tɔn μυστήριον [my·steʹri·on] ɖò fí ɖebǔ bonu é dó gesí baptɛm, alǒ Aklunɔ Sín Nǔɖuɖu, abǐ nǔwiwa ɖevo ɖebǔ ǎ.”
b Lilɛdógbeɖevomɛ Biblu tɔn ɖé lɛ zán xókwín “hwɛhwɛ” ɔ dó ɖɔ xó dó Aklunɔ Sín Nǔɖuɖu ɔ wu, bɔ è nɔ ɖɔ ɖɔ xókwín enɛ dó gesí azɔn nabi e è ɖó na nɔ bló nǔwiwa enɛ é. É ɖò mɔ̌ có, xókwín dodó ɔ sín tinmɛ e sɔgbe ɖò ninɔmɛ elɔ mɛ é wɛ nyí “hweɖebǔnu” alǒ “hwebǐnu.”—1 Kɔlɛntinu lɛ 11:25, 26; New International Version; Good News Translation.
c Kpɔ́n The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, Akpáxwé IV, wexwɛ 43-44, gɔ́ nú Cyclopedia McClintock kpo Strong kpo tɔn, Akpáxwé VIII, wexwɛ 836.
d Kpɔ́n The New Cambridge History of the Bible, Akpáxwé 1, wexwɛ 841.
e Ðò sunzánwema e Jwifu lɛ nɔ zán égbé é mɛ ɔ, azǎn e jí mɛ e nɔ ba dò nú sun sín wuntun lɛ é lin ɖɔ sun yɔyɔ̌ ɔ na wá jǐ dó é wɛ ye nɔ kpɔ́n dó tuùn bǐbɛ̌ sun Nisáan tɔn tɔn, amɔ̌, wlɛnwín enɛ wɛ è zán ɖò xwè kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, sun ɔ nɔ bɛ́ hwenu e è mɔ sun yɔyɔ̌ ɔ azɔn nukɔntɔn ɔ ɖò Jeluzalɛmu é, é sixu nyí azǎn ɖokpo alǒ gegě ɖò azǎn e jí mɛ e nɔ ba dò nú sun sín wuntun lɛ é lin ɖɔ sun yɔyɔ̌ ɔ na wá jǐ dó é gudo. Vogbingbɔn enɛ nyí hwɛjijɔ e wu azǎn e jí Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ nɔ bló Flǐn ɔ é ma nɔ kplé hwebǐnu xá azǎn e jí Jwifu égbé tɔn lɛ nɔ ɖu Dindinwayixwe ɔ ǎ é ɖokpo.
f Kpɔ́n A New Translation of the Bible, James Moffatt tɔn; The New Testament—A Translation in the Language of the People, Charles B. Williams tɔn; kpo The Original New Testament, Hugh J. Schonfield tɔn kpo.