“Zo! Zo ɖò nǔ gbà wɛ!” Sandra ɖò nǔ ɖu wɛ zǎnzǎn ɖò asú tɔn tɔ́ xwé, bo mɔ bɔ myɔ ɖò tíntɔ́n sín xɔ kpɛví e ɖò xwé ɔ gbè é glɔ́ wɛ. É kpo asú tɔn Thomas kpo yawu wà nùɖé. Sandra ɖido myɔcínú (extincteur) ɔ sɔ́ gbé, bɔ Thomas kanwezun ɖido xɔ ɔ kɔn bá kpɔ́n nǔ e ɖò jijɛ wɛ é. Sandra yawu sɔ́ myɔcínú ɔ wá nú Thomas bɔ é xò zo ɔ cí. É flín ɖɔ: “Enyi mǐ ko bla alɔ dó wǔ wɛ ɔ, xɔ ɔ bǐ wɛ sixu jì kɛn.”

Etɛwu Thomas kpo Sandra kpo ma ka ɖi xɛsi ǎ bo wà nǔ gbɔn mɔ̌? Ye kpo mɛɖéezejotɔ́ 1 000 mɔ̌ kpo nɔ w’azɔ̌ ɖò Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ sín alaxɔ mɛ ɖò Selters, Allemagne, bɔ è ko kplɔ́n lee ye na xò zo cí gbɔn é ye.

Ayikúngban ɛtáa 30 jí wɛ alaxɔ Selters tɔn ɖè, bɔ azɔ̌xɔsa lɛ, xɔ e mɛ è nɔ dɔ́ lɛ é, avɔnyaxɔsa, wemazínxɔsa kpo azɔ̌xɔsa e è nɔ jla nǔ ɖó ɖè lɛ é kpo ɖò finɛ, lobɔ myɔ ka nɔ yawu jì nǔ ɖò fí mɔhun lɛ. Enɛ wu ɔ, Azɔ̌xɔsa E Nɔ Kpé Nukún Dó Ayijayǐ kpo Ayǐ E Jí Mǐ Ðè É kpo Wu ɖò alaxɔ mɛ é bló tuto ɖé bo nɔ kplɔ́n lee è na xò zo cí gbɔn é mɛ. Nukɔntɔn ɔ, gbɛ̌ta ɖé ɖò alaxɔ ɔ mɛ, bɔ è nɔ ylɔ ɖɔ Gbɛ̌ta E Nɔ Kpé Nukún Dó Ajijimɛ Sín Nǔ lɛ Wu É, lobɔ é kpo azɔ̌xwé zocící tɔn axɔsu tɔn e ɖò xá ɔ mɛ é kpo nɔ tɛ́n lee ye na xò zo cí gbɔn é kpɔ́n. Wegɔ ɔ, mɛɖéezejotɔ́ e ɖò alaxɔ ɔ mɛ lɛ é bǐ nɔ bló nǔ elɔ lɛ hwɛhwɛ:

• Enyi xɔ ɖé wlí myɔ ɔ, lee è na tɔ́n sín mɛ gbɔn é.

• Lee è na bló gbɔn bɔ zo ma na jì nǔ ǎ é kplɔnkplɔn.

• Lee è na yawu cí zo dó mɛhwenu gbɔn é kplɔnkplɔn.

Mɔ̌ mɛ ɔ, mɛɖéezejotɔ́ lɛ kplɔ́n nǔwukpikpé ɖěɖee ɖò dandan ɖò ajijimɛ sín nǔ lɛ hwenu é.

Ðò azɔ̌kplɔnmɛ lɛ hwenu ɔ, mɛ lɛ nɔ kplɔ́n lee ye na xò zo cí gbɔn wuyɛyɛ̌-afɔyɛ́yɛ́ é. Christin ko kplɔ́n lee è na bló gbɔn bɔ zo ma na jì nǔ ǎ é ɖò wemaxɔmɛ dokɔ tɔn ɖ’ayǐ; é tinmɛ azɔ̌ e kúnkplá lee è na tɔ́n sín xɔ e wlí myɔ é ɖé mɛ gbɔn, b’ɛ kplɔ́n ɖò alaxɔ mɛ é, bo ɖɔ: “Un sɔ́ myɔcínú ɔ, bo hun, lobo sɛkpɔ myɔ ɔ gbɔn fí e jɔhɔn ma ɖò sísɔ́ ɛ yì wɛ ǎ é. É ma nyí mɔ̌ ǎ ɔ, zoɖɛ́ lɛ sixu gblɔ́ dó nukún ce mɛ. Enɛ gudo ɔ, nyiɖokponɔ cí myɔ ɔ bǐ. Un lɛ́ kplɔ́n lee è nɔ nɔ gbɛ̌ta e mɛ mɛ ɛnɛ alǒ atɔ́ɔ́n ɖè bo nɔ cí myɔ é gbɔn é.”

Daniel e nɔ kplɔ́n zɔcící sín azɔ̌ mɛ ɖò alaxɔ mɛ é ɖɔ ɖɔ azɔ̌ ɔ wiwa hwɛhwɛ nɔ zɔ́n bɔ “xɛsiɖiɖi nú myɔ nɔ ɖekpo.” É tinmɛ ɖɔ: “Enyi zo xɛ ɔ, hwɛhwɛ wɛ mɛ lɛ nɔ flú bǐ. Ado nɔ hu ye, bɔ ye nɔ ɖɔ ɖɔ, ‘Etɛ mǐ ka ɖó na wà? Nɛ̌ mǐ ka na zán myɔcínú ɖé gbɔn?’ Amɔ̌, enyi ye tuùn nǔ e ye na wà é ɔ, é sixu bɔwǔ bɔ ye na cí myɔ klewun ɖé, bɔ é sɔ́ na huzu myɔ ɖaxó ǎ.” É ɖɔ ɖɔ, ɖò azɔ̌kplɔnmɛ ɔ hwenu ɔ, “nùkplɔntɔ́ lɛ tuùn lee ye na hɛn myɔcínú ɔ ganji ɖò ajijimɛ sín nùɖé hwenu, lobo cí myɔ gbɔn é. Ye lɛ́ ɖeji dó yeɖée wu, bo sɔnǔ nú akɔnkpinkpan bá yawu wà nùɖé hwenu e è ɖó hudo tɔn é.”

Ye mɛ gègě ɖɔ ɖɔ azɔ̌kplɔnmɛ ɔ sù nukún emitɔn mɛ. Christin e xó mǐ ɖɔ wá yì é yí gbè ɖɔ: “Un hɛn myɔcínú ɖé alɔ mɛ azɔn nukɔntɔn ɔ. Un lin ɖɔ mɛ bǐ wɛ ɖó na kplɔ́n azɔ̌ mɔhun.” Nadja e nyí mɛɖéezejotɔ́ hwenu klewun ɖé tɔn ɖò alaxɔ mɛ, bo nɔ lɛ́ w’azɔ̌ ɖò jɔmɛhunjayǐtɛn ɖé é ɖɔ: “Sín xwè wǒ ɖíe ɔ, wema jí kɛɖɛ è kplɔ́n lee è na cí myɔ gbɔn é mǐ ɖè ɖò jɔmɛhunjayǐtɛn ɔ. Amɔ̌, alaxɔ ɔ mɛ wɛ un kplɔ́n wiwa tɔn ɖè tawun, bɔ enɛ zɔ́n bɔ un ɖeji dó nyiɖée wu hugǎn. Enyi myɔ wlí ɔ, un tuùn nǔ e un na wà é.”

Sandra lin ɖɔ azɔ̌ e è kplɔ́n emi ɖò alaxɔ mɛ é zɔ́n bɔ emi yawu wà nǔ ɖò asú emitɔn tɔ́ xwégbe. É ɖɔ: “Ado sɔ́ nɔ hu mì dín ɖó myɔcínú zinzan wu ǎ. É nyɔ́ ɖɔ è ni nɔ kplɔ́n azɔ̌ mɛ xwè lɛ bǐ mɛ, é d’alɔ mì titewungbe.”

Azɔ̌xwé zocící tɔn xá ɔ mɛ tɔn nɔ wá kplɔ́n lee è na cí zo gbɔn é mɛ ɖò alaxɔ mɛ hwɛhwɛ. Theo Neckermann e nyí Gǎn nú azɔ̌xwé zocící tɔn ɔ é tinmɛ nǔ e wu wɛ é, bo ɖɔ: “Azɔ̌xwé zocící tɔn mǐtɔn wɛ nɔ kpé nukún dó gletoxo Selters tɔn wu. Hwɛhwɛ ɔ, mǐ nɔ kpé nukún dó ajijimɛ sín myɔ lɛ wu ɖò xwé ɖaxó lɛ gbè kpo xɔ kpɛví lɛ kpo mɛ. Alaxɔ sín xɔ lɛ nyí nukúnɖeji ɖò xá ɔ mɛ, ɖó fí ɔ d’agba, xɔ lɛ lɔ d’agba, lobɔ mɔ janginjangin lɛ ka lɛ́ ɖò finɛ. Mǐ ɖó hudo nǔwukpikpé lɛ tɔn d’eji, bo na dó kpé nukún dó ajijimɛ sín nǔ lɛ wu ɖò fí mɔhun. Enɛ wu ɔ, é hun xomɛ nú mǐ, bo lɛ́ sù nukún mǐtɔn mɛ ɖɔ mǐ nɔ w’azɔ̌ ɖò fí.”

Gbɛ̌ta E Nɔ Kpé Nukún Dó Ajijimɛ Sín Nǔ lɛ Wu ɖò alaxɔ mɛ é sín hagbɛ̌ 100 jɛji nɔ kplɔ́n lee è na yawu d’alɔ mɛ, bo na cí myɔ gbɔn é xá azɔ̌xwé zocící tɔn ɔ. Mɛɖaxo Neckermann ɖɔ: “Gbɛ̌ta E Nɔ Kpé Nukún Dó Ajijimɛ Sín Nǔ lɛ Wu é sín nǔ nɔ sù nukún mǐtɔn mɛ. Alɔdo yetɔn kpo alixlɛ́mɛ yetɔn kpo mɛvo ɔ, zocící sín azɔ̌ ɔ na yì ɖebǔ ǎ.”

Azɔ̌xwé zocící tɔn ɔ kpo gbɛ̌ta e ɖò alaxɔ mɛ é kpo ɖè nǔwukpikpé yetɔn lɛ xlɛ́ gbadanu ɖokpo ɖò février 2014. Azɔ gɔ́ alaxɔ ɔ sín xɔ e mɛ è nɔ dɔ́ é ɖé bǐ tútútú. Daniel e xó mǐ ɖɔ wá yì é ɖɔ: “Azɔ ɔ sukpɔ́ kaka bɔ mǐ sɔ́ sixu mɔ nǔ ɖebǔ sɛ́dó zɔ ǎ. Tlolo ɔ, mǐ ylɔ azɔ̌xwé zocící tɔn ɔ, bo jɛ agban bɛ́ sín xɔ 88 lɛ bǐ mɛ jí. Hwenu e azɔ̌xwé zocící tɔn ɔ wá é ɔ, mǐ ko ɖè agban sín xɔ lɛ bǐ mɛ. Mɛɖaxo Neckermann ɖɔ: “Un sixu lin ɖɔ è na ɖè agban sín xɔ ɖaxó mɔhun mɛ blewun ɖò toxo Frankfurt tɔn mɛ ǎ. Mi bǐ wɛ ɖò tuto jí tawun, bɔ Gbɛ̌ta E Nɔ Kpé Nukún Dó Ajijimɛ Sín Nǔ lɛ Wu é nyɔ́ bɔ nǔ vɔ ɖ’ewu!” Zocítɔ́ lɛ mɔ nǔ e zɔ́n nǔ ɔ é, bo ɖeɖɛ. Mɛɖebǔ gblewu ǎ, nùɖé ka gblé kaka ɖé ǎ.

Mɛ e ɖò alaxɔ Selters tɔn mɛ lɛ é bǐ lin ɖɔ myɔ kún sɔ́ na hɛn nǔ gègě gblé ajijimɛ gbeɖé ó. Enyi nǔ wá nyí mɔ̌ jɛn wɛ ɔ, mɛɖéezejotɔ́ lɛ ko ɖò gbesisɔmɛ, ɖó è ko kplɔ́n lee ye na fun ahwan xá zo bo ɖu ɖ’eji gbɔn é ye wutu.