ÐI NǓ YE ÐƆHUN
É Dɛ Kaka Yì Vivɔnu
Elíi sè wɛn elɔ: Axɔsu Akabu kú. Mǐ sixu dó nukún mɛ bo kpɔ́n gbeyiɖɔ mɛxomɔ enɛ e ɖò alɔ dɔn gbɔn atán tɔn mɛ wɛ, bo ma sɔ́ ɖò nǔ kaka ɖé mɔ wɛ à é; é ɖò tamɛ lin dó hwenu gegě e é zán dó dɛ ɖò nǔnyanyawiwa axɔsu enɛ tɔn nu lɛ é jí wɛ. Elíi dɛ tawun! É jiya ɖò Akabu kpo axɔsi tɔn Jezabɛli kpo lɔ mɛ, ye gblɔ́n adǎn n’i, dó ya n’i, bo tlɛ ɖibla hu i lɔ. Hwenu e Jezabɛli nɔ ɖegbe ɖɔ è ni hu gbeyiɖɔ Jehovah tɔn lɛ é ɔ, axɔsu ɔ wà nǔ ɖebǔ dó gbɛ́ nǔ n’i ǎ. Nukúnkɛ́ndidó asú kpo asì kpo enɛ tɔn zɔ́n, bɔ ye lɛ́ kan ayixa bo hu nya nǔjlɔjlɔwatɔ́ Nabɔti kpo vǐ sunnu tɔn lɛ kpo. Enɛ wu ɔ, Elíi dó wɛn hwɛɖónúmɛ tɔn Jehovah tɔn Akabu bo ɖɔ é kpo hɛnnu tɔn kpo bǐ na dɔn. Dìn ɔ, xó e Mawu ɖɔ é jɛ. Akabu kú lee Jehovah ko ɖɔ ɖ’ayǐ gbɔn é.—1 Axɔ́su lɛ 18:4; 21:1-26; 22:37, 38; 2 Axɔ́su lɛ 9:26.
É ɖò mɔ̌ có, Elíi tuùn ɖɔ emi ɖó na kpó ɖò didɛ wɛ. Jezabɛli kpò ɖò gbɛ̀, bo lɛ́ kpó ɖò daka xò xwédo tɔn kpo togun ɔ kpo wu wɛ mɔhunkɔtɔn. Elíi na mɔ mɛtɛnkpɔn ɖevo lɛ, mɔ̌ jɛn é ka lɛ́ ɖó nǔ gegě bo na kplɔ́n Elizée e nyí azɔ̌watɔ́gbɛ́ tɔn, bo lɛ́ nyí mɛ e na jɛ tɛn tɔn mɛ é gbɔn é nɛ. Enɛ wu ɔ, mi nú mǐ ni gbéjé azɔ̌ gudo tɔn e Elíi wà lɛ é atɔn kpɔ́n. Ee mǐ na ɖò lee nǔɖiɖi tɔn d’alɔ ɛ, b’ɛ dɛ gbɔn é gbéjé kpɔ́n wɛ é ɔ, mǐ sixu mɔ lee mǐ na na hlɔnhlɔn nǔɖiɖi mǐtɔn gbɔn ganji, hwenu e mǐ na ɖò hwenu wuvɛ̌ tɔn lɛ mɛ é.
È Ðó Hwɛ nú Akaziasi
Akabu kpo Jezabɛli kpo sín vǐ Akaziasi wá huzu Axɔsu Izlayɛli tɔn lo. Nǔ ɖò ganji wɛ ɔ, xlonɔnú e mɛjitɔ́ tɔn lɛ wà é ɖó na kplɔ́n nǔ i wɛ, amɔ̌, é xwedó ali nyanya e ye mlɛ́ é. (1 Axɔ́su lɛ 22:52) Akaziasi sɛn Baalu ye ɖɔhun. Baalu sinsɛn nɔ zɔ́n bɔ mɛ lɛ nɔ wà nǔ nyanya lɛ, ɖi agaxɔ lɛ hunhun kpo vǐ mɛtɔn lɛ sísɔ́ dó savɔ̌ kpo. Nǔɖe ka sísɛ́ Akaziasi b’ɛ gosin ali e jí é ɖè é, bo d’alɔ togun tɔn bɔ ye jó gbejimanɔ nú Jehovah dó à?
Awě ɖaxó ɖé xò axɔsu dɔnkpɛvu goyitɔ́ ɔ ajijimɛ. É j’ayǐ sín síngbó tɔn jí, bo gblewǔ vantankánnyá. Gbɛ̀ tɔn ɖò axɔ nu có, é lɛ́ ba alɔdó Jehovah tɔn ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é sɛ́ mɛɖé lɛ dó kɛntɔ́ tɔn Filisitɛ́ɛn e ɖò Eklɔni lɛ é ɖɔ ye ni kanbyɔ Baalu-Zebubi ɖɔ nukúnɖiɖó tíìn bɔ emi na gán à jí. Enɛ vɛ́ Jehovah wu tawun. É sɛ́ wɛnsagun ɖé dó Elíi, ɖɔ é ni gbò ali nú mɛ e axɔsu ɔ sɛ́dó lɛ é. Gbeyiɖɔ ɔ lɛkɔ nú ye sɛ́dó axɔsu ɔ gɔ́n kpo wɛn syɛnsyɛn ɖé kpo. Akaziasi hu hwɛ syɛnsyɛn, ɖó é wà nǔ cí ɖɔ Mawu ɖě kún ɖè ɖò Izlayɛli ó ɖɔhun. Jehovah ɖɔ ɖɔ Akaziasi kún sɔ́ na fɔ́n sín azɔnzan tɔn jí gbeɖé ó.—2 Axɔ́su lɛ 1:2-4.
Akaziasi e ma ba na lɛkɔ sín hwɛ tɔn lɛ gudo ǎ é kanbyɔ ɖɔ: “Nɛ̌ nya e ka wá kpé mi bo ɖɔ xó enɛ lɛ nú mi ɔ ka cí?” Mɛ e é sɛ́dó lɛ é jɛ awu klewun e gbeyiɖɔ ɔ dó é jlɛ́ n’i jí, bɔ tlolo kpowun ɔ Akaziasi ɖɔ: ‘Elíi wɛ!’ (2 Axɔ́su lɛ 1:7, 8) É jɛxa ɖɔ è ni ɖó ayi wu ɖɔ Elíi zán gbɛ̀ e bɔkun, bo jinjɔn Mawu sinsɛn jí é, b’ɛ zɔ́n bɔ awu tɔn klewun ɔ jlɛ́ wɛ jɛn è ɖè kpowun bɔ è yawǔ tuùn i. É ɖò wɛn ɖɔ, è kún sixu ɖɔ nǔ mɔhun ɖebǔ dó Akaziasi kpo mɛjitɔ́ tɔn nukúnkɛ́nnɔ lɛ kpo wu ó. Kpɔ́ndéwú Elíi tɔn flín mǐ ɖɔ, mǐ ɖó na zán gbɛ̀ sɔgbe xá wěɖexámɛ Jezu tɔn e ɖɔ ɖɔ è ni zán gbɛzán e bɔkun é, bo sɔ́ nukún mɛtɔn ɖó nǔ e nyí nǔ taji é jí é.—Matie 6:22-24.
Ðó Akaziasi kánɖeji bá ba hlɔn wutu ɔ, é sɛ́ ahwangán ɖokpo kpo sɔja 50 kpo dó ɖɔ ye ni yì wlí Elíi. Hwenu e ye mɔ Elíi bɔ é “ɖò só * ɖé ta aga, [bo] ɖò ayijinjɔn” é ɔ, ahwangán ɔ ɖegbe dó è ɖò axɔsu ɔ nyikɔ mɛ ɖɔ é ni wá; tinmɛ tɔn wɛ nyí ɖɔ é na yì bɔ è na hu i. Dǒ nukún mɛ kpɔ́n! Nǔgbo wɛ ɖɔ ye tuùn ɖɔ “ɖɛ̌mɛnu Mawu tɔn” wɛ nú Elíi có, sɔja enɛ lɛ lin ɖɔ emi na dó xɛsi i, lobo gblɔ́n adǎn n’i. Ye blɛ́ yeɖée bǐ! Elíi ɖɔ nú ahwangán ɔ ɖɔ: “Myɔ ni gosin jixwé bo fyɔ́ hwi kpo sɔja towe kanɖé-wǒ (50) lɛ kpo.” Tlolo jɛn Mawu wà mɔ̌! “Myɔ gosin jixwé, bo fyɔ́ ahwangán ɔ kpo sɔja tɔn kanɖé-wǒ (50) lɛ kpo.” (2 Axɔ́su lɛ 1:9, 10) Lee sɔja enɛ lɛ sín xó fó gbɔn é flín nǔ mǐ céɖécéɖé ɖɔ Jehovah kún nɔ lɔn bonu mɛɖé ni táfú mɛ tɔn lɛ bo gɔn ye sí ó.—1 Tan 16:21, 22.
Akaziasi lɛ́ sɛ́ ahwangán ɖevo kpo sunnu 50 kpo dó. Ahwangán wegɔ́ enɛ lɛ́ gbɛ́hɛn hú mɛ nukɔntɔn ɔ. Ðò ali ɖé nu ɔ, kú e mɛ 51 enɛ lɛ kú, bɔ afín yetɔn kpó ɖò kɔ́mɛ ɖò só ɔ kpá é kplɔ́n nǔ ɖebǔ i ǎ. Ðò ali ɖevo nu ɔ, é ɖegbe e mɛ e jɛ nukɔn n’i é ɖè é kpowun ǎ, loɔ, é ɖɔ gɔ́ na ɖɔ é ni “wá dìn tlolo.” Xlonɔnú ɖaxó tɛ ɖíe! Enɛ wu ɔ, é kpo mɛ tɔn lɛ kpo kú lee gbɛ̌ta nukɔntɔn ɔ kú gbɔn é pɛ́ɛ. Xlojijɔ axɔsu ɔ tɔn ɖò ta. É jló na huzu gbè ǎ jɛn wɛ, bo lɛ́ sɛ́ sɔjahwangbɛ́ atɔngɔ́ ɔ dó. Ahwangán atɔngɔ́ ɔ, nya nǔnywɛtɔ́ ɖé wɛ. É sɔ́ éɖée hwe bo sɛkpɔ Elíi, lobo savo n’i ɖɔ é ni hwlɛn emi kpo mɛ emitɔn lɛ kpo. É ɖò wɛn ɖɔ Elíi e nyí ɖɛ̌mɛnu Mawu tɔn é ɖè nǔblawukúnúmɛ Jehovah tɔn xlɛ́ ahwangán mɛɖéesɔ́hwetɔ́ enɛ. Wɛnsagun Jehovah tɔn ɖɔ nú Elíi ɖɔ é ni xwedó sɔja enɛ lɛ. Elíi setónú, bɔ enɛ gudo ɔ, é lɛ́ vɔ́ wɛn hwɛɖónúmɛ tɔn Jehovah tɔn dó axɔsu nǔnyanyawatɔ́ ɔ. Lee xó Mawu tɔn ɖɔ gbɔn é ɔ, Akaziasi kú. Xwè we kpowun jɛn é ɖu axɔsu na.—2 Axɔ́su lɛ 1:11-17.
É na bo tlɛ nyí hwenu e mɛ e lɛlɛ̌ dó Elíi lɛ é nɔ ci tamɛ tawun, bo nɔ lɛ́ fɔ́n gǔ ɖesu é ɔ, nɛ̌ é ka dɛ gbɔn? Nǔkanbyɔ enɛ lɛ́ ɖò taji ɖò égbé. A ka ko flú bǐ kpɔ́n, hwenu e mɛ e sín nǔ nɔ ɖu ayi mɛ nú we é ɖé gbɛ́ ɖɔ emi kún na ɖótó wěɖexámɛ towe lɛ ó, bo zyan vǎ d’eji ɖɔ nǔ nyanya e emi nɔ wà é jɛn emi na wà é à? Nɛ̌ mǐ ka sixu dɛ ɖò nǔ mɔhun nu gbɔn? Fí e sɔja lɛ yì mɔ Elíi ɖè ɖò “só ɖé ta aga” é sixu kplɔ́n nǔɖe mǐ. Mǐ sixu ɖɔ nǔ lě wu wɛ Elíi ɖò só ɔ jí bo t’afɔ jí ǎ, amɔ̌, mǐ sixu kúdeji ɖɔ, ɖó é yí wǎn nú ɖɛxixo wutu ɔ, é mɔ ɖɔ xwíi e finɛ ɖè é na zɔ́n bɔ emi na sɛkpɔ Mawu emitɔn. (Jaki 5:16-18) Ali ɖokpo ɔ nu ɔ, mǐ ɖesu sixu nɔ ba hwenu bo nɔ nɔ mǐɖokponɔ xá Mawu, ylɔ́ nyikɔ tɔn lobo ɖɔ tagba mǐtɔn lɛ kpo nǔ e ɖò adohu adohu ɖó nú mǐ wɛ lɛ é kpo n’i. Mɔ̌ mɛ ɔ, mǐ na kpéwú bo dɛ hwenu e mɛ e lɛlɛ̌ dó mǐ lɛ é na ɖò nǔ masɔgbe yetɔn lɛ jlɛ́ wɛ, bo na lɛ́ ɖò nǔ wà dó yeɖée wu wɛ é.
É Sɔ́ Awu ɔ Jó
Hwe ɔ nu sù dìn bɔ Elíi na jó azɔ̌ e é ko nɔ wà é dó. Ðǒ ayi nǔ e é wà é wu. Hwenu e Elíi kpo Elizée kpo tɔ́n sín Gilugalu é ɔ, Elíi byɔ Elizée ɖɔ é ni nɔ fí bonu emiɖokponɔ ni yì Betɛli e ɖó kilomɛtlu 11 mɔ̌ dó finɛ é. Elizée ɖɔ dó nǔjɔnǔ mɛ ɖɔ: “Mawu Mavɔmavɔ ɖò gbɛ̀ bonu hwi lɔ ɖò gbɛ̀ jɛn wɛ ɔ, un ɖò na jó we dó wɛ ǎ.” Hwenu e ye mɛ we lɛ wá Betɛli gudo é ɔ, Elíi ɖè wě xá Elizée ɖɔ emiɖokponɔ na yì Jeliko e ɖó kilomɛtlu 22 mɔ̌ dó finɛ é. Elizée lɛ́ zyan vǎ dó xósin e é ko na wá yì é jí. Azɔn atɔngɔ́ ɖò Jeliko ɔ, nǔ ɖokpo ɔ lɛ́ jɛ cobɔ ye ɖidó Judɛ́ɛn Tɔ̀ e ɖó kilomɛtlu 8 mɔ̌ dó finɛ é kɔn. Dɔnkpɛvu ɔ tɛ́ dó gbeta e kɔn é wá é wu syɛnsyɛn. É jló na jó Elíi dó ǎ!—2 Axɔ́su lɛ 2:1-6.
Elizée ɖè jijɔ taji ɖé xlɛ́, enɛ wɛ nyí xomɛnyínyɔ́. Jijɔ enɛ wɛ Hwliti ɖexlɛ́ Nɔemíi; wanyiyi alɔkpa ɖé wɛ bo nɔ tɛ́ dó nǔ wu majomajo. (Hwliti 1:15, 16) Mawu sɛntɔ́ lɛ bǐ ɖó hudo jijɔ enɛ tɔn ɖò égbé tawun. Mǐ ka nɔ mɔ céɖécéɖé ɖɔ é ɖò taji lee Elizée mɔ gbɔn é à?
Xomɛnyínyɔ́ dɔnkpɛvu enɛ tɔn e Elíi mɔ é ɖó na ko dó wusyɛn lanmɛ n’i tawun. Enɛ zɔ́n bɔ è jɔwǔ Elizée bɔ é mɔ nǔjiwǔ gudo tɔn e Elíi bló é. Ðò Judɛ́ɛn Tɔ̀ e nɔ sà kpo wezun kpo, bo lɛ́ gɔ́ngɔ́n tawun ɖò fí ɖé lɛ é tó ɔ, Elíi sɔ́ awu tɔn ɖaxó ɔ bo zin dó tɔ̀ ɔ nukúnmɛ. Tɔ̀ ɔ má! Gɔ́ na ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ, “gbeyiɖɔ Mawu tɔn lɛ kanɖé wǒ (50)” mɔ nǔjiwǔ enɛ; wemaxɔmɛ e è nɔ kplɔ́n azɔ̌ mɛ ɖè, bɔ è nɔ wá kpé nukún dó sinsɛn-biblo mimɛ̌ ɔ wu ɖò gbě ɔ jí é wɛ ye kplɔ́n wema ɖè. (2 Axɔ́su lɛ 2:7, 8) É cí ɖɔ Elíi kpé nukún dó tuto nǔkplɔnmɛ tɔn enɛ wu ɖɔhun. Hweɖenu ɖò xwè ɖé lɛ ɖíe ɔ, Elíi mɔ ɖɔ emi wɛ nyí nya gbejinɔtɔ́ ɖokpo géé e kpò ɖò ayikúngban ɔ jí é. Hwenɛnu ɔ, Jehovah sú axɔ Elíi ɖó dɛ e é dɛ é wu, bo jó è dó b’ɛ mɔ nukɔnyiyi ɖaxó e mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ wá ɖó é.—1 Axɔ́su lɛ 19:10.
Hwenu e Elíi kpo Elizée kpo d’asá Judɛ́ɛn Tɔ̀ ɔ é ɔ, Elíi ɖɔ nú Elizée ɖɔ: “Byɔ nǔ e jló we ɔ mì nú má na we, có nú Mawu na sɔ́ mì sín gɔ̌n towe.” Elíi tuùn ɖɔ hwenu e emi na yì dó é ko wá. É hwanwǔ xɔ́ntɔn tɔn dɔnkpɛvu ɔ, ɖó wǔjɔmɛzɔ́ e é na mɔ lɛ é kpo mɛ nukúnɖeji e é na wá nyí é kpo wu ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, akpakpa ɖò Elíi sɔ́ wɛ bonu é na d’alɔ ɛ ɖò ali lɛ bǐ nu. Nǔ e Elizée byɔ kpowun é ɖíe: “Kɛnklɛn na [gbigbɔ] e a na vǐ ɖě lɛ ɔ donu we mì.” (2 Axɔ́su lɛ 2:9) Ðiɖɔ wɛ é ɖè ɖɔ emi ɖò gbigbɔ mímɛ́ e è na Elíi é donu we ba wɛ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, vǐsunnuɖaxó sín gǔ byɔ wɛ é ɖè; sɔgbe xá sɛ́n ɔ ɔ, vǐsunnuɖaxó wɛ nɔ yí gǔ ɖaxó hugǎn ɔ, alǒ donu we b’ɛ nɔ xlɛ́ ɖɔ è sɔ́ azɔ̌ yɔyɔ̌ ɖé d’así n’i ɖi tatɔ́ xwédo tɔn. (Sɛ́nflínmɛ 21:17) Ðó Elizée wɛ ɖu gǔ gbigbɔ tɔn Elíi tɔn wutu ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ, é mɔ ɖɔ emi ɖó hudo akɔ́nkpinkpan e Elíi ɖó é tɔn ɖɔhun bá mɔ tɛn dó wà azɔ̌ ɔ.
Elizée ɖè mɛɖéesɔ́hwe xlɛ́, bo jó xó ɔ dó nyi Jehovah sín alɔ mɛ. Lɔn e Jehovah lɔn bɔ Elizée mɔ gbeyiɖɔ mɛxomɔ Elíi, hwenu e Mawu sɔ́ ɛ yì é xlɛ́ ɖɔ é yí gbè nú nǔ e Elizée byɔ é. Ee xɔ́ntɔn hwenu línlín tɔn enɛ lɛ “ɖò yiyi wɛ bo ɖò xó ɖɔ wɛ ɔ,” nǔjiwǔ ɖé jɛ!—2 Axɔ́su lɛ 2:10, 11.
É ɖò wɛn ɖɔ xɔ́ntɔn e Elíi kpo Elizée kpo zun é d’alɔ ye mɛ we lɛ bǐ bɔ ye dɛ ɖò hwenu vɛwǔ lɛ mɛ
Weziza alɔkpa ɖé tɔ́n ɖò jixwé, bo jɛ sisɛ wá jí kpɛɖé kpɛɖé. Mǐ sixu dó nukún mɛ bo kpɔ́n; axásáxásá jɔhɔn ɖé site ajijimɛ, bo dó gbè bɔ nǔ e ɖò kínkɔ́n wɛ é ɖé zun dó ye mɛ we lɛ jí bo na klán ye, bɔ vlafo ɔ, ye na ɖi xɛsi bo na jó agɔ dó gudo. Kɛkɛví ɖé wɛ ye mɔ, ahwankɛkɛví ɖé wɛ bo ɖò kínkɔ́n wɛ myɔ wɛ è dó bló na ɖɔhun. Elíi tuùn ɖɔ hwe ɔ nu sù bɔ emi na yì. É ka byɔ mɛ wɛ à? Tan ɔ ɖɔ ǎ. Ðebǔ wɛ ninɔmɛ ɔ na bo nyí gbɔn ɔ, é mɔ ɖɔ emi ɖidó jǐ, ɖò axásáxásá jɔhɔn ɔ mɛ!
Elizée mɔ, bɔ é jiwǔ n’i. Ðó Elizée mɔ nǔjiwǔ enɛ ɖó nukún wu wutu ɔ, é tuùn céɖécéɖé ɖɔ Jehovah na na gbigbɔ akɔ́nkpinkpan tɔn e Elíi nɔ dó w’azɔ̌ na é “donu we” emi. Amɔ̌, nú Elizée lin tamɛ dó nǔ enɛ jí ɔ, é nɔ vɛ́ n’i tawun. É tuùn fí e xɔ́ntɔn vívɛ́ tɔn mɛxomɔ ɔ xwè é ǎ, amɔ̌ é cí ɖɔ é kún sɔ́ ɖó nukún na mɔ ɛ gbeɖé ó ɖɔhun. É d’axwá bo ɖɔ: “Daa! Daa! Ali e nu a ɖè nú Izlayɛli ɔ syɛn hú ahwankɛkɛví Izlayɛli tɔn lɛ bǐ kpo sɔ́ Izlayɛli tɔn lɛ bǐ kpo.” Elizée mɔ bɔ mɛ̌si tɔn e é yí wǎn na é bú d’è ɖò jɔhɔn mɛ; enɛ gudo ɔ, é vún awu dó kɔ nú éɖée bo byɔ aluwɛ mɛ.—2 Axɔ́su lɛ 2:12.
Hwenu e Elíi ɖidó jixwé é ɔ, é ka sè avǐgbe xɔ́ntɔn tɔn dɔnkpɛvu ɔ tɔn, bɔ ɖasin wá yì d’è vlafo wɛ à, alǒ nǔ cí mɔ̌ nú ye mɛ we lɛ wɛ à? É na bo nyí gbɔn ɖebǔ ɔ, é tuùn céɖécéɖé ɖɔ xɔ́ntɔn mɔhun e emi ɖó é d’alɔ emi bɔ emi dɛ ɖò hwenu vɛwǔ gegě mɛ. É na nyɔ́ ɖɔ kpɔ́ndéwú Elizée tɔn n’i kplɔ́n nǔ mǐ, bonu mǐ na zun xɔ́ntɔn xá mɛ ɖěɖee yí wǎn nú Mawu bo nɔ lɛ́ ba na wà jlǒ tɔn lɛ é!
Azɔ̌zɔ́nmɛ Gudo Tɔn Ɔ
Fitɛ Elíi ka yì bɔ d’ewu? Sinsɛn ɖé lɛ nɔ kplɔ́n mɛ ɖɔ è sɔ́ ɛ hɛn yì jixwé b’ɛ na nɔ kpɔ́ kpo Mawu kpo. Amɔ̌, nǔ sixu nyí mɔ̌ ǎ. Xwè kanweko mɔkpan gudo ɔ, Jezu Klisu ɖɔ ɖɔ mɛɖebǔ kún yì jixwé jɛ nukɔn nú emi ó. (Jaan 3:13) Enɛ wu ɔ, enyi mǐ xà ɖɔ “Elíi byɔ axásáxásá jɔhɔn ɖé mɛ ɖidó jixwé” ɔ, mǐ ɖó na kanbyɔ ɖɔ, Jixwé alɔkpa tɛ ka wɛ? (2 Axɔ́su lɛ 2:11) Enyi fí e Jehovah nɔ nɔ é dó gesí wɛ Biblu ɖè bo zán “jixwé” alǒ “jinukúnsin” ǎ, loɔ, jixwé e è nɔ nɔ ayikúngban jí bo nɔ mɔ é wɛ, fí e akpɔ́kpɔ́ lɛ ɖè, bɔ xɛví lɛ nɔ zɔn gbɔn é. (Ðɛhan 147:8) Jixwé enɛ wɛ Elíi yì. Etɛ ka jɛ bɔ d’ewu?
Jehovah sɛ́ gbeyiɖɔ tɔn wanyinamɔ enɛ dó azɔ̌ ɖevo wà gbé, ɖò axɔsuɖuto Judáa tɔn e ma lín dó finɛ ǎ é mɛ. Tan Biblu tɔn xlɛ́ ɖɔ Elíi lɛ́ ɖókan dó azɔ̌ wu ɖò fí e é yì é, bo tlɛ w’azɔ̌ nú xwè tɛnwe jɛji. Axɔsu nyanya Yexolamu wɛ ɖò acɛ kpa wɛ ɖò Judáa hwenɛnu. É da Akabu kpo Jezabɛli kpo sín vǐ nyɔnu, enɛ wu ɔ, daka e ye nɔ xò é lɛ́ kpó ɖò nǔ gbà wɛ. Jehovah zɔ́n azɔ̌ Elíi ɖɔ é ni wlan wema e mɛ hwɛɖónúmɛ Yexolamu tɔn na nɔ é ɖé. Lee è ko ɖɔ ɖ’ayǐ gbɔn é ɔ, Yexolamu kú wuvɛ̌ kú ɖé. Ee nyla hú bǐ é wɛ nyí ɖɔ, tan ɔ fó gbɔn lě: “Kú tɔn vɛ́ nú mɛɖebǔ ǎ.”—2 Tan 21:12-20.
Vogbingbɔn ɖò dawe baɖabaɖa enɛ kpo Elíi kpo tɛntin tawun. Mǐ tuùn lee Elíi kú gbɔn é kpo hwenu e é kú é kpo ǎ. Amɔ̌, mǐ tuùn ɖɔ é kún kú lee Yexolamu kú gbɔn bɔ mɛɖé ma savo tɔn ǎ é ó. Elizée jɛ xɔ́ntɔn tɔn sín dò. É ɖò wɛn ɖɔ nǔ nyí mɔ̌ nú gbeyiɖɔ gbejinɔtɔ́ ɖevo lɛ lɔ. Elíi xɔ akwɛ ɖò Jehovah ɖesunɔ nukúnmɛ sɔmɔ̌ bɔ xwè 1 000 mɔ̌ gudo ɔ, é zán gbeyiɖɔ enɛ e é yí wǎn na é sín ɖiɖe ɖò nǔmimɔ ɖé mɛ. (Matie 17:1-9) Kpɔ́ndéwú Elíi tɔn ka sixu kplɔ́n nǔ we bɔ a na sɔnǔ nú nǔɖiɖi bá dɛ ɖò hwenu vɛwǔ lɛ mɛ à? Enɛ wu ɔ, ma wɔn gbeɖé bo gɔn nǔ elɔ lɛ wà ó: zun xɔ́ntɔn xá mɛ ɖěɖee yí wǎn nú Mawu lɛ é, nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔ gbigbɔ tɔn lɛ jí, bo ka nɔ xoɖɛ kpo ayi bǐ kpo hwɛhwɛ. Mɔ̌ mɛ ɔ, a na ɖò ayi Jehovah tɔn mɛ hwebǐnu b’ɛ na yí wǎn nú we.
^ akpá. 9 Akɔwé ɖé lɛ ɖɔ ɖɔ Kaamɛli Só ɔ dó gesí wɛ è ɖè, ɖó finɛ wɛ Mawu na hlɔnhlɔn Elíi, b’ɛ sú kún dó nú hunnɔ Baalu tɔn lɛ ɖè ɖò xwè ɖé lɛ ɖíe. Amɔ̌, Biblu ɖɔ só e wɛ tawun é ǎ.