ÐI NǓ YE ÐƆHUN | MALI MAGIDALANU Ɔ
“Un Mɔ Aklunɔ!”
Mali Magidalanu ɔ kpɔ́n jǐ, bo ɖò ɖasin súnsún sín nukúnmɛ wɛ. È ɖò Aklunɔ tɔn e é yí wǎn na tawun é xwè dó yatín ɖé jí wɛ. Gan wěwe mɛ hwemɛ tɔn mɔ̌ wɛ, ɖò avril mɛ mɔ̌ có, “ablu cyɔn gbɛ̀ ɔ bǐ.” (Luki 23:44, 45) É bló awu tɔn aga tɔn ɔ ɖó ɖò abɔ̌ta, bo sɛ̀ dó nyɔnu e ɖò finɛ lɛ é kpá tútútú. Sun e nɔ wlí hwe nú cɛju yɔywɛ ɖé kpowun é sixu zɔ́n bonu ablu dó nú ganxixo atɔn enɛ lɛ ǎ. Mali kpo mɛ ɖevo e ɖò Jezu kpá lɛ é kpo sixu ko jɛ kanlin e nɔ tɔ́n zǎnmɛ, bɔ è ma nɔ sè gbè yetɔn ɖò kéze mɔ̌ ǎ lɛ é sín gbè sè jí. Nǔkpɔntɔ́ ɖé lɛ ɖò finɛ, bɔ “xɛsi ɖaxó ɖé jɛ ye jí, bɔ ye ɖɔ jí: ‘Nya elɔ ɔ, Mawu ví wɛ é nyí nǔgbo.’” (Matie 27:54) Ahwanvu Jezu tɔn lɛ kpo mɛ ɖevo lɛ kpo sixu ko lin ɖɔ Jehovah ɖesunɔ ɖò lee adaka e è xó Vǐ tɔn wu é kú wǔ n’i, bo dó xomɛsin n’i sɔ́ é ɖexlɛ́ wɛ.
É na ko vɛwǔ nú Mali Magidalanu ɔ tawun ɖɔ é ni ɖò nǔ e ɖò jijɛ wɛ é kpɔ́n wɛ, amɔ̌, é ka lɛ́ jló na gosin finɛ ǎ. (Jaan 19:25, 26) Wuvɛ̌ e sè wɛ Jezu ɖè é ɖó na ko syɛn tawun. Jezu sín nɔ ɖesu ɖó hudo gbɔdónúmɛ kpo alɔdó kpo tɔn.
Jezu ko wà nǔ gegě nú Mali, enɛ wu ɔ, Mali mɔ ɖɔ é ɖò dandan ɖɔ emi ni wà nǔ e wu emi kpé lɛ é bǐ n’i. Hweɖenu wá yì ɔ, é ko nyí gbɛ̌dónanɔ, bo lɛ́ nyí lelenɔ, amɔ̌, Jezu bló bɔ enɛ lɛ bǐ huzu. É wlí yɛ̌yi n’i, bo bló bɔ gbɛ̀ tɔn ɖó nu. É wá huzu nyɔnu e ɖó nǔɖiɖi ɖaxó é ɖé. Gbɔn nɛ̌ é? Etɛ nǔɖiɖi tɔn ka sixu kplɔ́n mǐ ɖò égbé?
“Ye Nɔ Sɔ́ Nǔ E Ye Ðó lɛ Dó D’alɔ Jezu Kpodo Ahwanvu Tɔn Wěwe lɛ Kpan”
Ðò Biblu mɛ ɔ, nǔnamɛ jí wɛ tan Mali Magidalanu ɔ tɔn bɛ́sín. Jezu tún kan n’i, bo ɖè è sín ninɔmɛ baɖabaɖa ɖé mɛ. Ðò táan enɛ mɛ ɔ, nǔwiwa awoví lɛ tɔn gbakpé; yɛ nyanya enɛ lɛ nɔ tɔ́ dó mɛ lɛ wu, bo tlɛ nɔ byɔ ye mɛ, bo nɔ kp’acɛ nú ye. Mǐ tuùn nǔ e awoví lɛ wà dó Mali Magidalanu lelenɔ ɔ wu é ǎ; nǔ e mǐ tuùn kpowun ɔ wɛ nyí ɖɔ yɛ nyanya dakaxotɔ́, yadonúmɛtɔ́ tɛnwe wɛ nɔ jǐ tɔn. Gɔ́ na ɔ, kpo alɔdó Jezu Klisu tɔn kpo ɔ, ye bǐ gosin jǐ tɔn.—Luki 8:2.
Mali wá jɛ éɖée sí lo, bo lɛ́ mɔ kɔ dó sá fún i tawun bɔ mǐ sixu dó nukúnmɛ kpɔ́n ǎ; gbɛzán yɔyɔ̌ ɖé wɛ ɖò nukɔn n’i dìn. Nɛ̌ é ka sixu ɖè nǔsumɛnukúnmɛ xlɛ́ gbɔn? É huzu ahwanvu Jezu tɔn gbejinɔtɔ́ ɖé. É nɔ lɛ́ sú hudo e é tuùn ɖɔ é tíìn lɛ é sín dò. Jezu kpo mɛsɛ́dó tɔn lɛ kpo ɖó hudo nǔɖuɖu, awu, kpo fí e ye na dɔ́ zǎnmɛ é kpo tɔn. Ye nyí dɔkunnɔ ǎ, ye ka nɔ lɛ́ wà agbazazɔ́ ɖě hwenɛnu ǎ. Bo na dó sɔ́ ayi ɖó wɛnɖagbe ɔ jijla kpo nǔkplɔnkplɔn mɛ lɛ kpo jí ɔ, é byɔ ɖɔ è ni nɔ gudo nú ye ɖò agbaza lixo.
Mali kpo nyɔnu gegě ɖevo lɛ kpo sú hudo enɛ lɛ sín dò nú ye. Nyɔnu enɛ lɛ “nɔ sɔ́ nǔ e ye ɖó lɛ dó d’alɔ Jezu kpodo ahwanvu tɔn wěwe lɛ kpan.” (Luki 8:1, 3) Ðé lɛ ɖò nyɔnu enɛ lɛ mɛ sixu ko ɖó nǔ kpɛɖé. Nyɔnu enɛ lɛ tó nɔ ɖa nǔɖuɖu nú ye, nɔ nya awu yetɔn lɛ, nɔ sɔnǔ nú fí e ye na dɔ́ sín gletoxo ɖé mɛ jɛ ɖevo mɛ é kpo ye gbɔ kpo hǔn, Biblu ɖɔ ǎ. Amɔ̌, ye nɔ sɔ́ jlǒ dó kpé nukún dó nǔ e hudo tomɛyitɔ́ 20 mɔ̌ enɛ lɛ é tɔn wu. É ɖò wɛn ɖɔ gǎndidó nyɔnu enɛ lɛ tɔn lɛ na ko d’alɔ Jezu kpo mɛsɛ́dó tɔn lɛ kpo, bɔ ye sɔ́ ayi yetɔn bǐ dó wɛnɖagbejijlazɔ́ ɔ jí. Nǔgbo wɛ ɖɔ Mali tuùn ɖɔ emi kún sixu kpéwú bo sú nǔ e Jezu wà nú emi é sín axɔ́ ɛ kpɔ́n gbeɖé ó, amɔ̌, nǔ e wu é kpé é bǐ wiwa nɔ dó xomɛhunhun n’i kpɔ́n!
Égbé ɔ, mɛ gegě sixu ko nɔ lin ɖɔ emi hugǎn mɛ ɖěɖee nɔ wà mɛɖéesɔ́hwezɔ́ dó mɛ ɖevo lɛ takúnmɛ lɛ é. Amɔ̌, mɔ̌ wɛ nǔ nɔ cí nú Mawu ǎ. Dǒ nukúnmɛ, bo kpɔ́n lee é na ko víví n’i sɔ hwenu e é mɔ Mali b’ɛ nɔ sɔ́ éɖée jó, bo nɔ wà nǔ e wu é kpé lɛ é bǐ dó nɔ gudo nú Jezu kpo mɛsɛ́dó tɔn lɛ kpo é. Égbé ɖesu ɔ, Klisanwun gbejinɔtɔ́ gegě nɔ wà mɛɖéesɔ́hwezɔ́ lɛ dó mɛ ɖevo lɛ takúnmɛ kpo awǎjijɛ kpo. Hweɖelɛnu ɔ, nǔ tawun tawun ɖé lɛ wiwa kaka jɛ xógbe xomɛnyínyɔ́ tɔn ɖé didó jí sixu wà ɖagbe gegě. Nǔnina mɔhun lɛ nɔ sù Jehovah nukúnmɛ.—Nǔnywɛxó 19:17; Eblée lɛ 13:16.
“Ðò [Yatín] Jezu Tɔn Kpá”
Mali Magidalanu ɔ ɖò nyɔnu tobutobu e xwedó Jezu wá Jeluzalɛmu nú Dindinwayixwe xwè 33 H.M. tɔn lɛ é mɛ. (Matie 27:55, 56) Hwenu e é sè ɖɔ è wlí Jezu, bo lɛ́ kplá ɛ yì hwɛ nukɔn ɖò zǎn ɔ mɛ é ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ wǔ na ko kú i tawun. Bɔ wɛn e sè wɛ é ɖè lɛ é ɖò nylanylá d’eji wɛ. Sinsɛngán Jwifu lɛ tɔn lɛ kpo ahwan e ye gbidí kɔ na é kpo dó cɔcɔ nú Tokpɔngán Pɔnsu Pilatu, bɔ é ɖó hwɛ nú Jezu ɖɔ è ni hu i dó daka mɛ dó yatín jí. Mali sixu ko mɔ Gǎn tɔn bɔ hun ko kpé fí bǐ n’i, bɔ nǔ ko cikɔ n’i b’ɛ ɖò wuvɛ̌ mɔ wɛ ɖò ali lɛ jí, lobo ɖò atín gaga e jí è na hu i dó é dɔn wɛ.—Jaan 19:6, 12, 15-17.
Hwenu e ablu ɔ dó gudo ɖò gan wěwe mɛ mɔ̌ é ɔ, Mali kpo nyɔnu ɖevo lɛ kpo ɖò te “ɖò [yatín] Jezu tɔn kpá.” (Jaan 19:25) Mali ɖò finɛ kaka jɛ vivɔnu, bo mɔ lobo lɛ́ sè bɔ Jezu zɔ́n Jaan, mɛsɛ́dó e é yí wǎn na é ɖɔ é ni kpé nukún dó nɔ emitɔn wu. É sè alěninaxó e Jezu sú bo ylɔ́ Tɔ́ tɔn é. É lɛ́ sè xógbe ɖuɖeji tɔn gudogudo tɔn elɔ e é dó cobo kú é, “Nǔ bǐ fó!” Mali byɔ aluwɛ mɛ. É ɖò mɔ̌ có, é ɖò wɛn ɖɔ hwenu e Jezu kú gudo é ɔ, é kpó ɖò finɛ. Nukɔnmɛ ɔ, é cí yɔdo yɔyɔ̌ e mɛ Jozɛfu Alimatéenu ee nyí nya dɔkunnɔ ɖé é sɔ́ Jezu sín cyɔ dó é kpá.—Jaan 19:30; Matie 27:45, 46, 57-61.
Kpɔ́ndéwú Mali tɔn flín mǐ nǔ e mǐ sixu wà hwenu e nǔɖitɔ́ hatɔ́ mǐtɔn lɛ ɖò xwi ɖí xá mɛtɛnkpɔn syɛnsyɛn lɛ wɛ é é. Mǐ na bo ma kpéwú, bo glɔ́n ali nú awě e xò ye é, alǒ ɖè wuvɛ̌ e sè wɛ ye ɖè é síìn ǎ ɔ, mǐ sixu kpankɔ́n, bo lɛ́ sè wuvɛ̌ xá ye. Enyi xɔ́ntɔn e nɔ nɔ gudo nú mɛ é ɖé ɖò kpɔ́ xá mɛ ɖò hwenu vɛwǔ lɛ mɛ ɔ, é sixu d’alɔ tawun. Nú è cí xɔ́ntɔn e ɖò hudo mɛ é ɖé kpá ɔ, é nɔ xlɛ́ ɖɔ è ɖó nǔɖiɖi ɖaxó, bo sixu lɛ́ dó gbɔ n’i ɖò ali jiwǔ ɖé nu.—Nǔnywɛxó 17:17, nwt.
“Má Yì Sɔ́ Ɛ”
È sɔ́ cyɔ Jezu tɔn dó yɔdo ɖé mɛ gudo é ɔ, Mali ɖò nyɔnu e xɔ nǔsawǔ wǎnɖagbenɔ, bo na sá nú Jezu sín cyɔ ɖò nukɔnmɛ lɛ é mɛ. (Maki 16:1, 2; Luki 23:54-56) Mɔ̌ mɛ ɔ, é fɔ́n zǎnzǎn tɛɛn, ɖò Gbɔjɛzán ɔ gudo. Dǒ nukúnmɛ bo kpɔ́n, é ɖò zɔnlin ɖi wɛ ɖò zinflu mɛ gbɔn ali lɛ jí xwè yɔdo Jezu tɔn kɔn, é kpo nyɔnu ɖevo lɛ kpo. Ðò ali ɔ jí ɔ, ye kan lee ye na blí awinnya kpinkpɛn e ɖò yɔdo ɔ nu é síìn gbɔn é byɔ yeɖée. (Matie 28:1; Maki 16:1-3) É ɖò mɔ̌ có, ye ka lɛkɔ ǎ. É ɖò wɛn ɖɔ nǔɖiɖi yetɔn sísɛ́ ye, bɔ ye wà nǔ e wu ye kpé é, bo jó e kpò é dó nyi alɔ mɛ nú Jehovah.
É sixu ko nyí ɖɔ Mali wɛ jɛ nukɔn nú mɛ ɖě lɛ, bo wá yɔdo ɔ kɔn. É nɔte kliwun, bɔ nǔɖe lɛ́ kpaca ɛ. È ko blí awinnya ɔ sín yɔdo ɔ nu, bɔ yɔdo ɔ lɛ́ ɖò vɔ̌! Nyɔnu ɖé wɛ bo nɔ yawǔ site dó nǔ jí. É kánwezun lɛkɔ bá yì ɖɔ nǔ e é mɔ é nú Piyɛ́ɛ kpo Jaan kpo. Dǒ nukúnmɛ kpɔ́n, gbɔjɛ ɖò hwihwedó è wɛ có, é ɖɔ xó elɔ: “Ye ɖè Aklunɔ sín yɔdo tɔn mɛ, bɔ mǐ tuùn fí e è sɔ́ ɛ yì ɔ ǎ.” Piyɛ́ɛ kpo Jaan kpo bɛ́ wezun yì yɔdo ɔ kɔn, bo kpɔ́n ɖɔ é ɖò vɔ̌ nǔgbo à jí, bɔ enɛ gudo ɔ, ye lɛkɔ wá yì xwé yetɔn lɛ gbè. *—Jaan 20:1-10.
Ee Mali lɛkɔ wá yɔdo ɔ kɔn é ɔ, é cí finɛ éɖokponɔ. Zǎnzǎn tɛɛn enɛ ɔ, fí bǐ cí tóó ɖò yɔdo enɛ e ɖò vɔ̌ é kɔn, bɔ enɛ byɔ lanmɛ n’i bɔ é bɔ avǐ nyi dò. É fɛ bo kpɔ́n yɔdo ɔ mɛ sɛ́dó, ɖó Aklunɔ ɔ e ma sɔ́ ɖò finɛ ǎ é kpó ɖò vo bú dó è wɛ wutu. É wá mɔ nǔɖe b’ɛ kpaca ɛ tawun. Wɛnsagun we dó awu wewé, bo ɖò ayǐ jinjɔn ɖò finɛ! Ye kanbyɔ ɛ ɖɔ: “Etɛ sín avǐ ya wɛ a ka ɖè?” Ado hu i, bɔ é vɔ́ nǔ e é ko ɖɔ nú mɛsɛ́dó lɛ ɖ’ayǐ é ɖɔ: “Ye ɖè Aklunɔ ce síìn, bɔ un tuùn fí e è sɔ́ ɛ ɖó ɔ ǎ.”—Jaan 20:11-13.
É lilɛ, bo mɔ nya ɖé ɖò te ɖò gudo tɔn. É tuùn mɛ ɔ ǎ, enɛ wu ɔ, é vɛ́dó ɖɔ jikpájikpɔntɔ́ e nɔ kpé nukún dó fí ɔ wu é wɛ sín. Nya enɛ kanbyɔ ɛ kpo xomɛnyínyɔ́ kpo ɖɔ: “Nyɔnu! Etɛ sín avǐ ya wɛ a ka ɖè? Mɛ̌ ba wɛ a ɖè?” Mali yí gbè n’i ɖɔ, “Mɛɖaxó! Enyi hwi wɛ sɔ́ ɛ sín fí hǔn, ɖɔ fí e a sɔ́ ɛ ɖó ɔ nú mì, nú má yì sɔ́ ɛ.” (Jaan 20:14, 15) Kpɔ́n nǔ e é ɖɔ é lá. Nyɔnu enɛ ɖokpo ka sixu sɔ́ cyɔ Jezu Klisu e nyí nya ɖé bo sávɔ bo lɛ́ nyí hlɔnhlɔnnɔ é tɔn dóo à? Mali nɔte bo lin enɛ kpɔ́n ǎ. Nǔ e é tuùn kpowun é wɛ nyí ɖɔ é ɖó na wà nǔ e wu é kpé é.
Nú aluwɛ kpo afɔklɛ́nnú lɛ kpo wá xwetɔ́n, bo cí nǔ e hú agbɔ̌n mǐ é ɖɔhun ɔ, mǐ ka sixu wà nǔ Mali Magidalanu ɔ ɖɔhun à? Nú mǐ sɔ́ ayi ɖó gǎnmaɖó mǐtɔn lɛ kpo dogbó mǐtɔn lɛ kpo kɛɖɛ jí ɔ, xɛsi sixu zɔ́n bɔ awakanmɛ kú mǐ bɔ mǐ xò nǔ kplá. Amɔ̌, enyi mǐ kánɖeji, bá wà nǔ e wu mǐ kpé é bǐ, bo sɔ́ ee kpò é d’alɔ mɛ nú Mawu ɔ, mǐ tlɛ sixu dó nukún nǔ e mǐ na wà é mɛ kpɔ́n lɔ ǎ. (2 Kɔlɛntinu lɛ 12:10; Filipunu lɛ 4:13) Nǔ taji hugǎn ɔ wɛ nyí ɖɔ nǔ mǐtɔn na nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ. Nǔgbo ɔ, nǔ e Mali wà é nɛ, bɔ ajɔ e Jehovah dó è é nyí ajɔ ɖé kpowun ǎ.
“Un Mɔ Aklunɔ!”
Nya e ɖò te ɖò Mali nukɔn é nyí jikpájikpɔntɔ́ ɔ ǎ. É ko nyí xwlɛkpatɔ́ hweɖenu, mɛ̌si ɖé, bɔ dìn ɔ, é nyí Aklunɔ Mali tɔn e é yí wǎn na tawun é. Amɔ̌, Mali sɔ́ tuùn i ǎ, bo jɛ fí ɖevo kpɔ́n jí. Mali sixu ɖi nǔ elɔ ǎ: È fɔ́n Jezu sín kú bɔ é nyí nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn hlɔnhlɔnnɔ ɖé. Jezu sɔ́ gbɛtɔ́ gbaza dó bo ɖè éɖée xlɛ́ Mali, loɔ, é nyí agbaza tɔn e é sɔ́ dó savɔ̌ na é ǎ. Ðò azǎn e bɔ dó fínfɔ́n sín kú tɔn wu lɛ é vlamɛ ɔ, azɔn mɔkpan wɛ mɛ e tlɛ tuùn i ganji lɛ é sɔ́ tuùn i ǎ.—Luki 24:13-16; Jaan 21:4.
Nɛ̌ Jezu ka bló gbɔn bɔ Mali tuùn i? Lee é ylɔ́ xókwín elɔ gbɔn é wɛ zɔ́n: “Mali!” Bɔ Mali lilɛ, bo súxó, bo zán xókwín Ebléegbe tɔn elɔ e é sixu ko zán dó ylɔ́ ɛ azɔn maxamaxa é: “Hlabuni.” Mɛ̌si tɔn e é yí wǎn na tawun é wɛ! Awǎjijɛ gɔ́ ayi tɔn mɛ. É wlí i hɛn gbánwúngbánwún, bo sɔ́ jló na jó è dó, b’ɛ na yì ǎ.—Jaan 20:16.
Jezu tuùn linlin tɔn. É ɖɔ: “Ma hɛn mì ɖó te ó.” Mǐ sixu dó nukúnmɛ bo kpɔ́n, é ɖò xó ɖɔ n’i wɛ kpo xomɛnyínyɔ́ kpo, vlafo kpo nǔkiko yɛ́ɛ ɖé kpo, bo ɖè éɖée sín alɔ tɔn lɛ mɛ dɛ̌dɛ̌, lobo na ɛ jiɖe bo ɖɔ: “Un ko yì Tɔ́ ɔ gɔ́n ɖò [jixwé] ǎ.” Hwenu e é na yì jixwé dó é ko nɛ ǎ. É kpò azɔ̌ n’i b’ɛ na wà ɖò ayikúngban jí, bɔ é jló ɖɔ Mali ni d’alɔ ɛ. Nǔgbo ɔ, Mali ɖótó è ganji. É ɖɔ n’i ɖɔ: “Yì ɖɔ nú nɔví ce lɛ ɖɔ un xwè Tɔ́ ce e nyí Tɔ́ mi lɔ tɔn é gɔ́n; un xwè Mawu ce e nyí Mawu mi lɔ tɔn é gɔ́n.”—Jaan 20:17.
Azɔ̌ ɖagbe tawun wɛ nyí enɛ bɔ Gǎn tɔn zɔ́n ɛ. Mali nyí ɖokpo ɖò ahwanvu nukɔntɔn ɖěɖee è jɔwǔ bɔ ye mɔ Jezu ɖò fínfɔ́n sín kú tɔn gudo lɛ é mɛ, bɔ dìn ɔ, è jɔwǔ i bo sɔ́ azɔ̌ d’así n’i ɖɔ é ni yì dó wɛnɖagbe ɔ mɛ ɖevo lɛ. Dǒ nukúnmɛ bo kpɔ́n awǎjijɛ e mɛ é ɖè bo ɖò ahwanvu lɛ ba wɛ é, kpo akpakpa e ɖò sísɔ́ ɛ wɛ dó mɔ̌ wiwa wu é kpo. Dǒ nukúnmɛ bo kpɔ́n, é ɖò xó elɔ lɛ e na ko cí tamɛ nú é kpo ahwanvu lɛ kpo nú hwenu línlín é ɖɔ nú ye wɛ bɔ gbɔjɛ lɛ́ ɖò hwihwedó è wɛ: “Un mɔ Aklunɔ!” É ɖɔ nǔ e Jezu ɖɔ n’i lɛ é bǐ nú ye bɔ akpakpa ɖò sísɔ́ ɛ wɛ sɔmɔ̌ bɔ é ɖɔ ye blewun. (Jaan 20:18) Nǔ e é ɖɔ é lɛ́ wá gɔ́ sò nú nǔ e ahwanvu lɛ ko sè ɖò nu nú nyɔnu ɖě lɛ e yì mɔ Jezu sín yɔdo ɖò vɔ̌ é lɛ é.—Luki 24:1-3, 10.
Ye “Ði Nǔ nú Nyɔnu lɛ Sín Xó Ǎ”
Nɛ̌ sunnu lɛ ka wà nǔ gbɔn? Ye wà nǔ ganji ɖò bǐbɛ̌mɛ ǎ. Mǐ xà ɖɔ: “Mɛsɛ́dó lɛ ka mɔ xó enɛ lɛ dó mɔ lɛ̌lo, bo ɖi nǔ nú nyɔnu lɛ sín xó ǎ.” (Luki 24:11) Nya enɛ lɛ e ɖó linlin ɖagbe é sù ɖò fí e mɛ lɛ ɖó aca bo ma nɔ ɖi nǔ nú nyɔnu lɛ sín xó ɖè ǎ é; sɔgbe xá aca sɛ́nkplɔnmɛtɔ́ lɛ tɔn ɔ, nyɔnu ɖé sixu ɖekúnnu ɖò hwɛɖɔxɔsa ǎ. Vlafo aca fí e mɛsɛ́dó lɛ sù ɖè é tɔn lɛ ko wà nǔ dó ye wu ɖó bǎ ɖé mɛ bɔ ye tlɛ tuùn ǎ. Amɔ̌, Jezu kpo Tɔ́ tɔn kpo nɔ ɖó linlin agɔ mɔhun lɛ ǎ. Kpɔ́n wǔ e ye jɔ nyɔnu gbejinɔtɔ́ enɛ é!
Mali lɔn nú lee nya enɛ lɛ wà nǔ gbɔn é kú awakanmɛ n’i ǎ. É tuùn ɖɔ Gǎn emitɔn ɖeji dó emi wu, bɔ enɛ ko kpé è. Ahwanvu Jezu tɔn lɛ bǐ wɛ è sɔ́ wɛnjijlazɔ́ mɔhun ɖé d’alɔ mɛ na. Biblu ylɔ́ wɛn enɛ ɖɔ “axɔ́suɖuɖu Mawu tɔn ɔ sín Wɛnɖagbe.” (Luki 8:1) Jezu d’akpá nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ mɛ lɛ bǐ na ɖi nǔ nú ye, alǒ yí wǎn nú azɔ̌ yetɔn ǎ. Flíjɛ ɔ tlɛ wɛ lɔ. (Jaan 15:20, 21) Enɛ wu ɔ, é na nyɔ́ ɖɔ Klisanwun lɛ ni flín Mali Magidalanu ɔ. Nɔví tɔn gbigbɔ tɔn lɛ ɖesunɔ wɛ xò nǔ kpɔ́n dó wǔtu tɔn có, é ka lɔn nú enɛ ɖè awǎjijɛ tɔn kpò ɖò wɛnɖagbe e kúnkplá fínfɔ́n sín kú Jezu tɔn é jijla kɔn ǎ!
Nukɔnmɛ ɔ, Jezu wá ɖè éɖée xlɛ́ mɛsɛ́dó tɔn lɛ, bɔ enɛ gudo ɔ, é lɛ́ wá ɖè éɖée xlɛ́ ahwanvu tɔn gegě hugǎn. Hweɖenu tíìn bɔ é ɖè éɖée xlɛ́ gbɛtɔ́ 500 jɛji zɛɛn! (1 Kɔlɛntinu lɛ 15:3-8) Hweɖebǔnu e Mali mɔ bɔ Jezu ɖè éɖée xlɛ́, alǒ sè ɖɔ nǔ nyí mɔ̌ é ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ nǔɖiɖi tɔn na ko nɔ jɛji. È bló kplé ɖé ɖò Jeluzalɛmu ɖò Pantekotu sín azǎn gbè, bɔ gbigbɔ mímɛ́ jɛte dó ahwanvu Jezu tɔn lɛ jí; Mali Magidalanu ɔ lɔ sixu ko ɖò nyɔnu e xó è ɖɔ bɔ ye wá kplé enɛ domɛ lɛ é mɛ.—Mɛsɛ́dó 1:14, 15; 2:1-4.
Ðebǔ wɛ é na bo nyí ɔ, mǐ ɖó hwɛjijɔ gegě bo na kú dó nǔ elɔ jí: Mali Magidalanu ɔ hɛn nǔɖiɖi tɔn kaka jɛ vivɔnu. Mi nú mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo ni kánɖeji bo na wà nǔ ɖokpo ɔ! Enyi nǔ e Jezu wà nú mǐ lɛ é bǐ nɔ sù nukún mǐtɔn mɛ, bɔ mǐ nɔ ɖeji dó alɔdó Jehovah tɔn wu dó wà sinsɛnzɔ́ dó mɛ ɖevo lɛ tamɛ kpo mɛɖéesɔ́hwe kpo hǔn, mǐ ɖi nǔ Mali Magidalanu ɔ ɖɔhun nɛ.
^ akpá. 17 É ɖò wɛn ɖɔ Mali ko gosin yɔdo ɔ kɔn cobɔ nyɔnu ɖě lɛ wá xò gò wɛnsagun ɖé, b’ɛ ɖɔ nú ye ɖɔ è ko fɔ́n Klisu sín kú. É ma nyí mɔ̌ ǎ ɔ, Mali na ko ɖɔ nú Piyɛ́ɛ kpo Jaan kpo ɖɔ emi mɔ wɛnsagun ɖé, bɔ é tinmɛ nǔ e wu è ba cyɔ Jezu tɔn kpò é nú emi.—Matie 28:2-4; Maki 16:1-8.