‘Alufa kpo Omɛga kpo’ nɔ dó gesí Jehovah Mawu, Nǔbǐwukpétɔ́ ɔ. Azɔn atɔn wɛ xógbe enɛ tɔ́n ɖò Biblu mɛ.—Nǔɖexlɛ́mɛ 1:8; 21:6; 22:13. a

 Alufa kpo Omɛga kpo ɔ, wekwín nukɔntɔn kpo gudo tɔn kpo wɛ ye nyí ɖò wekwín Glɛkigbe tɔn lɛ mɛ; gbè enɛ ɔ wɛ è ka zán dó wlan akpáxwé Biblu tɔn e è nɔ ylɔ ɖɔ Alɛnuwema Yɔyɔ̌ ɔ ɖò kpaà mɛ, bɔ wema Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn ɖ’emɛ é. È nɔ zán tɛn e mɛ wekwín enɛ lɛ ɖè ɖò wekwín Glɛkigbe tɔn lɛ mɛ é dó xlɛ́ ɖɔ Jehovah ɖokponɔ wɛ nyí bǐbɛ̌mɛ ɔ, bo lɛ́ nyí vivɔnu ɔ. (Nǔɖexlɛ́mɛ 21:6) É wɛ nyí Mawu Nǔbǐwukpétɔ́ sín hwenu maxamaxa lɛ ɖíe, bo ka na lɛ́ kpó ɖò Mawu Nǔbǐwukpétɔ́ ɔ nyí wɛ kaka sɔyi. Éɖokponɔ jɛn tíìn “sín hwenu mavɔmavɔ kaka jɛ mavɔmavɔ.”—Ðɛhan 90:2, nwt.

 Biblu zán xókwin wè enɛ lɛ nú Jehovah Mawu kpo Vǐ tɔn Jezu kpo, amɔ̌, tinmɛ vovo wɛ ye ɖó. Mǐ ni gbéjé kpɔ́ndéwú wè kpɔ́n.

•   Ðò Ezayíi 44:6 mɛ ɔ, Jehovah ɖɔ: “Nyì wɛ nyí bǐbɛ̌mɛ, bo lɛ́ nyí vivɔnu nǔ bǐ tɔn. Nyɛ mɛvo ɔ, Mawu ɖě sɔ́ tíìn ǎ.” Ðò fí ɔ, Jehovah tɛɖɛ̌ jí ɖɔ emi wɛ nyí Mawu mavɔmavɔ nugbǒ ɔ, bɔ Mawu ɖevo kún sɔ́ tíìn gɔ́ nú emi ó. (Sɛ́nflínmɛ 4:35, 39) Ðò ninɔmɛ elɔ mɛ ɔ, xógbe ‘bǐbɛ̌ kpo vivɔ kpo’ ɔ ɖó tinmɛ ɖokpo ɔ xá ‘Alufa kpo Omɛga kpo.’

•   Gɔ́ na ɔ, xógbe ‘nukɔn [pro’tos, ee ma nyí alufa ǎ é] kpo gudo [e’skha·tos, ee ma nyí omɛga ǎ é] kpo’ tɔ́n ɖò Nǔɖexlɛ́mɛ 1:17, 18 kpo 2:8 kpo mɛ. Nǔ e lɛlɛ̌ dó wemafɔ enɛ lɛ é xlɛ́ ɖɔ mɛ e dó gesí wɛ è ɖè é kú, bɔ nukɔnmɛ ɔ, é lɛkɔ wá gbɛ̀. Mɔ̌ mɛ ɔ, wemafɔ enɛ lɛ sixu dó gesí Mawu ǎ, ɖó éyɛ kú kpɔ́n ǎ. (Xabakuku 1:12) Amɔ̌ Jezu kú bo lɛ́ fɔ́n. (Mɛsɛ́dó 3:13-15) É wɛ nyí mɛ nukɔntɔn e è fɔ́n dó jixwé é, b’ɛ nyí nùɖíɖó gbigbɔ tɔn jɔmakú ɖé; finɛ wɛ é ɖè dìn, bo ka na nɔ finɛ “hwebǐnu.” (Nǔɖexlɛ́mɛ 1:18; Kolosinu lɛ 1:18) Enɛ gudo ɔ, Jezu wɛ nyí mɛ e nɔ fɔ́n mɛ sín kú é. (Jaan 6:40, 44) Enɛ wu ɔ, éyɛ wɛ nyí mɛ gudo tɔn e Jehovah fɔ́n tlɔlɔ é. (Mɛsɛ́dó 10:40) Ðò ali enɛ nu ɔ, é sɔgbe ɖɔ è ni ylɔ Jezu ɖɔ ‘mɛ nukɔntɔn kpo mɛ gudo tɔn kpo.’

 Eǒ. È tuùn mɛ e ɖɔ xó ɖò Nǔɖexlɛ́mɛ 22:13 mɛ é lě tawun ǎ, bɔ mɛ vovo wɛ ka ɖɔ xó ɖò wemata enɛ mɛ. Mɛ̌si William Barclay ɖɔ xó dó akpáxwé Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn enɛ wu, bo wlan ɖɔ: “È wlan nǔ lɛ bonu ye nyí ɖě jɛ ɖě gudo céɖécéɖé ǎ; . . . bɔ hwɛhwɛ ɔ, é nɔ vɛwǔ tawun bɔ è na kudeji ɖɔ mɛ lě wɛ ɖò xó ɖɔ wɛ dìn.” (The Revelation of John, Akpáxwé 2gɔ́ ɔ, Ee È Vɔ́ Jlaɖó É, wexwɛ 223) Enɛ wu ɔ, è sixu ɖɔ ɖɔ ‘Alufa kpo Omɛga kpo’ e ɖò Nǔɖexlɛ́mɛ 22:13 mɛ é ɔ, Mɛ ɖokpo ɔ e è zán na gbɔn fí ɖevo lɛ ɖò Nǔɖexlɛ́mɛ mɛ é dó gesí wɛ jɛn é ɖè, Mɛ ɔ wɛ nyí Jehovah Mawu.