Etɛ ka Nyí Hwlɛngán?
Xósin e Biblu na é
Biblu-wlantɔ́ lɛ nɔ zán xókwín “hwlɛn” alǒ “hwlɛngán” ɔ hweɖelɛnu dó ɖɔ xó dó mɛ e è hwlɛn ɖò awovínú ɖé mɛ, alǒ ɖò kún súsú dó nú nǔɖe hwenu é wu. (Tíntɔ́n 14:13, 14; Mɛsɛ́dó 27:20) Amɔ̌, hwɛhwɛ ɔ, xókwín enɛ lɛ nɔ dó gesí hwlɛ̌n e è hwlɛn mɛɖé gán sín hwɛ tɔn lɛ mɛ é. (Matie 1:21) Ðó hwɛhuhu wɛ nɔ zɔ́n bɔ è nɔ kú wutu ɔ, mɛ ɖěɖee è hwlɛn sín hwɛhuhu sí lɛ é ɖó nukúnɖiɖó ɔ bá nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi.—Jaan 3:16, 17. a
Etɛ è ka sixu wà dó mɔ hwlɛngán?
Bonu a na mɔ hwlɛngán ɔ, a ɖó na ɖi nǔ nú Jezu bo ɖè nǔɖiɖi enɛ xlɛ́ gbɔn tónúsíse nú gbeɖiɖe tɔn lɛ gblamɛ.—Mɛsɛ́dó 4:10, 12; Hlɔmanu lɛ 10:9, 10; Eblée lɛ 5:9.
Biblu xlɛ́ ɖɔ nǔwiwa towe lɛ, alǒ tónúsíse sín afɔ e a nɔ ɖè lɛ é ɖó na xlɛ́ ɖɔ nǔɖiɖi towe ɖò gbɛ̀. (Jaki 2:24, 26) É ɖò mɔ̌ có, hwlɛngán ɔ sín ali ko ɖò hunhun nú we ɖó mɔ̌ wu ǎ. “Nǔnamɛ Mawu tɔn” e jinjɔn “xomɛnyínyɔ́ . . . tɔn” jí é wɛ nyí tɔn.—Efɛzinu lɛ 2:8, 9.
A ka sixu ba hwlɛngán kpò à?
Ɛɛn. Mɛ e ɖò tɔ̀ kú wɛ bɔ è hwlɛn ɛ é ɖé sixu lɛ́ yì zɔn mɛ. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, mɛ e è xɔ sín hwɛhuhu sí bɔ é ka gbɔ nǔ ɖi é ɖé sixu ba hwlɛngán kpò. Enɛ wu wɛ Biblu dó wusyɛn lanmɛ nú Klisanwun ɖěɖee ko ɖò hwlɛngán li jí lɛ é ɖɔ ye “ni fun ahwan nú nǔɖiɖi.” (Judi 3) É lɛ́ gb’akpá nú mɛ ɖěɖee è ko hwlɛn lɛ é ɖɔ: “Mi wà azɔ̌ kpo xɛsi kpo, kpodo sísɔ́sísɔ́ kpan nú hwlɛngán mitɔn na nyí hwlɛngán kpíkpé.”—Filipunu lɛ 2:12.
Mɛ̌ ka nyí Mɛhwlɛngántɔ́ ɔ? Mawu wɛ à, alǒ Jezu?
Biblu ɖɔ ɖɔ Mawu wɛ nyí mɛ nukɔntɔn e hwlɛn mǐ gán é, bɔ hwɛhwɛ ɔ, é nɔ ylɔ́ ɛ ɖɔ “Mɛhwlɛngántɔ́.” (1 Samuwɛli 10:19; Ezayíi 43:11; Titu 2:10; Judi 25) Gɔ́ na ɔ, Mawu zán sunnu vovo dó hwlɛn akɔta Izlayɛli hwexónu tɔn ɔ, bɔ sunnu enɛ lɛ lɔ nyí mɛhwlɛngántɔ́ lɛ. (Nɛɛmíi 9:27; Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 3:9, 15; 2 Axɔ́su lɛ 13:5) b Ðò ali ɖokpo ɔ nu ɔ, ɖó Mawu hwlɛn mǐ sín hwɛhuhu sí gbɔn vɔsisa gbɛxɔnúmɛ tɔn Jezu Klisu tɔn gblamɛ wutu ɔ, Biblu ɖɔ ɖɔ Jezu nyí “Mɛhwlɛngántɔ́.”—Mɛsɛ́dó 5:31; Titu 1:4. c
Mɛ lɛ bǐ wɛ è ka na hwlɛn gán à?
Eǒ, mɛɖé lɛ na ba hwlɛngán kpò. (2 Tɛsalonikinu lɛ 1:9) Hwenu e è kanbyɔ Jezu ɖɔ “Aklunɔ, mɛ kpɛɖé jɛn Mawu na hwlɛn gán nǔgbo à?” jí é ɔ, é ɖɔ: “Mi dó gǎn, bo gbɔn hɔn kpɛví ɔ nu; ɖó má ɖɔ nú mi, mɛ gegě na ba ɖɔ emi na gbɔn hɔnli enɛ nu, bo ka na kpéwú ǎ.”—Luki 13:23, 24.
Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ agɔ dó hwlɛngán mɛ bǐ tɔn wu
Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ agɔ: Ðɔ e 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:22, nwt ɖɔ ɖɔ “mɛ lɛ bǐ na fɔ́n wá gbɛ̀ ɖò Klisu mɛ” é xlɛ́ ɖɔ mɛ lɛ bǐ wɛ na mɔ hwlɛngán.
Nǔgbo: Fínfɔ́n sín kú jí wɛ nǔ ɖěɖee lɛlɛ̌ dó wemafɔ enɛ lɛ é ɖɔ xó dó. (1 Kɔlɛntinu lɛ 15:12, 13, 20, 21, 35) Enɛ wu ɔ, nukɛgbe “mɛ lɛ bǐ na fɔ́n wá gbɛ̀ ɖò Klisu mɛ” ɔ sín tinmɛ wɛ nyí ɖɔ mɛ e è na fɔ́n sín kú lɛ é bǐ na mɔ nyɔna enɛ gbɔn Jezu Klisu jí.—Jaan 11:25.
Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ agɔ: Mɛ lɛ bǐ wɛ na mɔ hwlɛngán xó ɖɔ wɛ Titu 2:11 ɖè bo ɖɔ ɖɔ Mawu “ɖè fɛ́nú tɔn e jí hwlɛngán gbɛtɔ́ lɛ bǐ tɔn jinjɔn ɔ xlɛ́.”
Nǔgbo: Xókwín Glɛkigbe tɔn e è lilɛ dó “bǐ” ɖò wemafɔ enɛ mɛ é sín tinmɛ sixu lɛ́ nyí “alɔkpa lɛ bǐ alǒ vovo.” d Hǔn, nǔ e ɖɔ wɛ Titu 2:11 ɖè é wɛ nyí ɖɔ Mawu ɖò hwlɛngán sín ali hun nú gbɛtɔ́ alɔkpa lɛ bǐ wɛ, kaka jɛ mɛ ɖěɖee “gosin tò lɛ bǐ mɛ, bo gosin akɔta lɛ bǐ mɛ, bo gosin togun lɛ bǐ mɛ, bo gosin gbè e è nɔ dó lɛ bǐ mɛ” lɛ é jí.—Nǔɖexlɛ́mɛ 7:9, 10.
Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ agɔ: Piyɛ́ɛ wegɔ́ ɔ 3:9 ɖɔ ɖɔ Mawu kún “jló ɖɔ mɛ ɖebǔ ni dɔn” ó, dó kplɔ́n mɛ ɖɔ mɛ lɛ bǐ wɛ na mɔ hwlɛngán.
Nǔgbo: Mawu ba ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ ni gán, amɔ̌, é nɔ hɛn ye gannugánnú ɖɔ ye ni yí gbè nú hwlɛngán sín ali e é hun é ǎ. “É na wá ɖó hwɛ nú mɛ nyanya lɛ, bo na vɔ ye.”—2 Piyɛ́ɛ 3:7.
a Hwlɛn e è na hwlɛn mɛɖé gán sín hwɛhuhu kpo kú kpo sí lě tawun é nɔ kpó ɖò nukɔn có, Biblu nɔ ɖɔ ɖɔ mɛ ɔ ko “mɔ hwlɛngán.”—Efɛzinu lɛ 2:5; Hlɔmanu lɛ 13:11.
b Ðò wemafɔ ɖěɖee è slɛ́ lɛ é mɛ ɔ, lilɛdógbeɖevomɛ Biblu tɔn ɖé lɛ zán xókwín “hunjɛdómɛjitɔ́,” “nǔwukpétɔ́,” “gǎn,” alǒ “mɛɖé” bo ka zán “mɛhwlɛngántɔ́” ǎ. É ɖò mɔ̌ có, ɖò Biblu e è wlan dó Ebléegbe dodó ɔ mɛ é mɛ ɔ, xókwín ɖokpo ɔ e è zán nú sunnu mɛhwlɛngántɔ́ enɛ lɛ é wɛ è lɛ́ zán ɖò fí ɖevo ɖò Biblu ɔ mɛ dó dó gesí Jehovah Mawu ɖɔ é nyí Mɛhwlɛngántɔ́ é.—Ðɛhan 7:11.
c Nyikɔ Ebléegbe tɔn e nɔ nyí Yehôshouaʽ é mɛ wɛ nyikɔ Jezu tɔn gosin, bɔ tinmɛ tɔn nyí “Jehovah Nyí Hwlɛngán.”
d Kpɔ́n Vine’s Complete Expository Dictionary of Old and New Testament Words mɛ. Xókwín Glɛkigbe tɔn ɖokpo ɔ lɛ́ tɔ́n ɖò Matie 5:11 mɛ, finɛ wɛ è ɖɔ xó e Jezu ɖɔ é ɖè ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ na ɖò nǔvú “bǐ” ɖó dó ahwanvu tɔn lɛ nu wɛ.