Etɛ ka Nyí Jixwé?
Xósin e Biblu na é
È zán xókwín “jixwé” ɔ ɖò ali taji atɔn nu ɖò Biblu mɛ: (1) jinukúnsin e è nɔ mɔ é; (2) fí e nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn lɛ nɔ nɔ é; gɔ́ nú (3) fí nǔjlɛdonǔwu tɔn e yì aga é ɖé alǒ tɛn susunɔ ɖé. Ðò ninɔmɛ ɖokpo ɖokpo mɛ ɔ, fí e è zán ɖè é nɔ d’alɔ bɔ è nɔ ɖó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ ɖagbe ɔ. a
Jinukúnsin e è nɔ mɔ é. Ðò ninɔmɛ elɔ mɛ ɔ, “jixwé” alǒ jinukúnsin ɔ nɔ dó gesí jɔ gblolo mɛ e ɖò ayikúngban ɔ tanu, bɔ jɔhɔn nɔ nyi ɖè, bɔ xɛ lɛ nɔ zɔn ɖè, lobɔ akpɔ́kpɔ́ lɛ nɔ na jǐ kpo laglasi linfín kpo sín, bɔ jǐ nɔ kɛwun bɔ weziza nɔ tíìn ɖè é. (Ðɛhan 78:26; Nǔnywɛxó 30:19; Ezayíi 55:10; Luki 17:24) É sixu lɛ́ dó gesí jɔhɔn mɛ aga ɖéé, fí e “hwe kpo sun kpo, kpo sunví lɛ kpo” ɖè é.—Sɛ́nflínmɛ 4:19; Bǐbɛ̌mɛ 1:1.
Fí e nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn lɛ nɔ nɔ é. Xókwín “jinukúnsin” alǒ jixwé ɔ nɔ lɛ́ dó gesí nɔtɛn nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn lɛ tɔn, alǒ fí e nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn lɛ nɔ nɔ é; fí ɖé wɛ bo zɛ fí e gbɛtɔ́ nɔ nɔ é wu flaflá tɔn bo ɖò vo sésé nú wɛkɛ e nukún nɔ mɔ é. (1 Axɔ́su lɛ 8:27; Jaan 6:38) Jehovah Mawu e nyí “Gbigbɔ” é kpo wɛnsagun e é dá lɛ é kpo wɛ nɔ nɔ nɔtɛn nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn lɛ tɔn enɛ ɔ. (Jaan 4:24, nwt; Matie 24:36) Hweɖelɛnu ɔ, è ɖɔ “jinukúnsin” xó gbɛtɔ́ wɛ é nyí ɖɔhun b’ɛ nɔte nú wɛnsagun gbejinɔtɔ́ ɖěɖee nyí “mɛ e ɖò jixwé lɛ” é.—Ðɛhan 89:6-8.
Biblu lɛ́ zán “jixwé” dó dó gesí fí e Jehovah ɖè ɖò nɔtɛn nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn lɛ tɔn é, é wɛ nyí “fí e [é] nɔ nɔ ɔ.” (1 Axɔ́su lɛ 8:43, 49; Eblée lɛ 9:24; Nǔɖexlɛ́mɛ 13:6) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Biblu ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ è na nya Satáan kpo awoví lɛ kpo sín jixwé bɔ ye kún sɔ́ na ɖ’acɛ bo yì Jehovah nukɔn ɖě ó. É ɖò mɔ̌ có, ye na kpò ɖò nǔɖiɖó gbigbɔ lɛ tɔn nyí wɛ.—Nǔɖexlɛ́mɛ 12:7-9, 12.
Fí nǔjlɛdonǔwu tɔn e yì aga é ɖé alǒ tɛn susunɔ ɖé. Mawuxówema ɔ nɔ zán “jixwé” b’ɛ nɔ nɔte nú tɛn e yì aga é ɖé, bɔ hwɛhwɛ ɔ, é nɔ ɖó kancica xá acɛkpikpa. Mɛ alǒ nǔ e sixu ɖò tɛn mɔ̌hun ɖé mɛ lɛ é wɛ nyí:
Jehovah Mawu ɖesunɔ e nyí Nǔbǐwukpétɔ́ ɔ é.—2 Tan 32:20; Luki 15:21.
Axɔ́suɖuto Mawu tɔn, acɛkpikpa e na wá ɖyɔ acɛkpikpa gbɛtɔ́ tɔn é. Biblu ylɔ́ Axɔ́suɖuto enɛ ɖɔ “jinukúnsin yɔyɔ̌.”—Ezayíi 65:17; 66:22; 2 Piyɛ́ɛ 3:13. b
Klisanwun ɖěɖee, hwenu e ye ɖò ayikúngban jí é ɔ, ye ɖó nukúnɖiɖó bo na yì jixwé lɛ é.—Efɛzinu lɛ 2:6.
Acɛkpikpa gbɛtɔ́ tɔn ɖěɖee sɔ́ yeɖée ɖó toví yetɔn lɛ tanu lɛ é.—Ezayíi 14:12-14; Daniyɛli 4:20-22; 2 Piyɛ́ɛ 3:7.
Yɛ nyanya ɖěɖee ɖò acɛ kpa dó gbɛ̀ ɔ jí wɛ dìn lɛ é.—Efɛzinu lɛ 6:12; 1 Jaan 5:19.
Nɛ̌ jixwé ka cí?
Fí e nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn lɛ nɔ nɔ é nyí fí e è nɔ wà azɔ̌ ɖè tawun é ɖé. Ye mɛ livi kanweko mɔ̌kpan wɛ nɔ nɔ finɛ bo “nɔ wà jlǒ [Jehovah] tɔn.”—Ðɛhan 103:20, 21; Daniyɛli 7:10.
Biblu tinmɛ ɖɔ jixwé ɔ zawě bo nɔ kɔ́n tawun. (1 Timɔtée 6:15, 16) Ðò nǔmimɔ ɖé mɛ ɔ, gbeyiɖɔ Ezekiyɛli mɔ jixwé b’ɛ nɔ “kɔ́n mlamla,” lobɔ Daniyɛli mɔ “myɔtɔ” ɖé ɖò jixwé e éyɛ mɔ ɖò nǔmimɔ mɛ é. (Ezekiyɛli 1:26-28, nwt; Daniyɛli 7:9, 10) Jixwé mɛ́ bo lɛ́ nyɔ́ ɖɛkpɛ.—Ðɛhan 96:6; Ezayíi 63:15; Nǔɖexlɛ́mɛ 4:2, 3.
Lee jixwé cí bɔ Biblu sɛ̀ sin xwè na é jiwǔ tawun. (Ezekiyɛli 43:2, 3) É ɖò mɔ̌ có, gbɛtɔ́ sixu mɔ nukúnnú jɛ lee jixwé cí é mɛ mlɛ́mlɛ́ ǎ, ɖó fí e nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn lɛ nɔ nɔ é zɛ nǔwukpíkpé mǐtɔn lɛ wu.
a Xókwín Ebléegbe tɔn e è lilɛ dó “jixwé” é ɔ, é cí ɖɔ xókwín dodó e tinmɛ tɔn nyí “yì jǐ” alǒ “yì aga” é mɛ wɛ è ɖè sín ɖɔhun. (Nǔnywɛxó 25:3) Kpɔ́n The New Brown, Driver, and Briggs Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, wexwɛ 1029.
b McClintock kpo Strong kpo sín Cyclopedia ɖɔ ɖɔ jinukúnsin yɔyɔ̌ e xó Ezayíi 65:17 ɖɔ é sín tinmɛ wɛ nyí “acɛkpikpa yɔyɔ̌, axɔ́suɖuto yɔyɔ̌ ɖé.”—Akpáxwé IV, wexwɛ 122.