Ahwan e ɖo nǔ gba wɛ ɖo Ukraine é kpó hǔzúhúzú ninɔmɛ ayǐ mɛ tɔn tɔn kpó zɔ́n bɔ nǔɖuɖuhwedómɛ ɖo syɛ́nsyɛ́n d’é jí wɛ mɔ̌hunkɔtɔn ɖo gbɛ ɔ bǐ mɛ. Nǔ nyí mɔ̌, ɖo tají ɔ, ɖo to e ɖo nukún hun wɛ bɔ nǔɖuɖu mimɔ ɖo yě mɛ nɔ nyí kpɛtɛ lɛ́ é mɛ.

•   “Ahwan, hǔzúhúzú ninɔmɛ ayǐ mɛ tɔn tɔn, kuláankwɛ́ kpó nǔ ɖěvo lɛ́ kpó ɖo dogbó ɖó nú jinukún lɛ́ dídó kpó nǔɖuɖu mimɔ kpó wɛ.”—António Guterres, wěgbójínɔtɔ́ ɖaxó Gbɛ̌ kplékplé akɔta lɛ́ tɔn tɔn, 17 juillet 2023.

•   “Akɔwé lɛ́ ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ mɛ ɖěɖěe ɖó acɛ bo ná sa jinukún dó togúdo lɛ́ é mɛ Russie ma sɔ́ ɖe ǎ é ná zɔ́n bɔ nǔɖuɖuhwedómɛ ná lɛ́ jɛjí gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ, bo ná zɔ́n bɔ akwɛ́ nǔ lɛ́ tɔn ná lɛ́ jɛjí ɖo to ɖěɖěe ma ɖó akwɛ́ sɔmɔ̌ ǎ lɛ́ é mɛ, ɖo tají ɔ, ɖo totaligbé Aflíka tɔn kpó gbadahwe jí Azíi tɔn kpó.”—Atalayar.com, 23 juillet 2023.

 Kpɔ́n nǔ e Biblu ɖɔ dó nǔɖuɖuhwedómɛ kpó sɔgúdo kpó wú é.

•   Jezu ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ: “Akɔta ɖě ná tɔ́n ahwan ɖě, bɔ axɔ́súɖuto ɖě ná tɔ́n ahwan ɖě, nǔɖuɖu ná hwe dó mɛ.”—Matíe 24:7.

•   Wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn ɖɔ xó dó sɔ́xátɔ́ nǔjlɛ́dónǔwú tɔn ɛnɛ wú. Ðokpó ɖ’é mɛ bo nɔ te nú ahwan. Ðěvo jɛ gǔdo tɔn bo nɔ te nú adɔ, énɛ́ wɛ nyí hwenu e nǔɖuɖu mimɔ ná vɛ́ wǔ bo lɛ́ v’axi tawun é. “Un kpɔ́n, lobo mɔ sɔ́ wiwi ɖokpó; mɛ e ɖo sɔ́ ɔ jí ɔ hɛn nǔdagan ɖokpó alɔ mɛ. Un se gbe ɖé . . . [bɔ gbe ɔ] ɖɔ: ‘Blěe kilóo ɖokpó géé jɛ́n è nɔ zé azɔ̌kwɛ́ gbe ɖokpó tɔn ɔ bǐ dó xɔ ná; ɔ́ji kilóo atɔn wɛ è nɔ zé azɔ̌kwɛ́ gbe ɖokpó tɔn ɔ bǐ dó xɔ ná.’”—Nǔɖexlɛ́mɛ 6:5, 6.

 Nǔɖɔɖayǐ Biblu tɔn énɛ́ lɛ́ e kunkplá nǔɖuɖuhwedómɛ é ɖo jijɛnu wɛ din; Biblu ylɔ́ hwenu e mǐ ɖe din é ɖɔ “azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́.” (2 Timɔtée 3:1) Nú a ná kplɔ́n nǔ ɖěvo lɛ́ dó “azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́” kpó wezun e kan wɛ sɔ́xátɔ́ ɛnɛ e xó Nǔɖexlɛ́mɛ ɖɔ lɛ́ é ɖe é kpó wú hǔn, kpɔ́n video Gbɛ ɔ húzú sín 1914, bo lɛ́ xa xóta “Sɔ́xátɔ́ ɛnɛ lɛ́: Mɛ̌ mɛ̌ e ka nú yě?”

•   Wěɖexámɛ e nyɔ́ zán lɛ́ é ɖo Biblu mɛ, bo sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná ɖí xwi xá ninɔmɛ vɛ́ wǔ lɛ́, káká jɛ axi vívɛ́ nǔ lɛ́ tɔn kpó nǔɖuɖuhwedómɛ kpó jí. Kpɔ́n kpɔ́ndéwú ɖé lɛ́ ɖo xóta “Lěe è sixú nɔ gbɛ hwenu e è ma ɖó akwɛ́ káká ɖé ǎ é gbɔn é” mɛ.

•   Biblu lɛ́vɔ́ ná mǐ nukúnɖíɖó ɖɔ ninɔmɛ lɛ́ ná wá kpɔ́n te. É d’akpá ɖɔ hweɖénu ná wá bɔ ‘ji ná jɛ ɖo ayǐkúngban jí káká bo túnflá,’ bɔ mɛ bǐ ná ɖó nǔɖuɖu kɔn nyi kpɔ́. (Ðɛhan 72:16) Nú a ná ɖó mɔjɛmɛ ɖěvo lɛ́ dó nukúnɖíɖó e Biblu ná mɛ dó sɔgúdo wú é kpó nǔ e wú a sixú ɖeji d’é wú lɛ́ é kpó wú hǔn, xa xóta “Todido Tin Dọ Osọ Na Yọ́n.”