Lěe nǔ lɛ́ ná yi gbɔn ɖo Gbɛzán klisánwun tɔn kpó sinsɛnzɔ́ mǐtɔn kpó sín kplé hwenu é
Xósɛxweta
1. Wěɖexámɛ e ɖo wěma élɔ́ mɛ lɛ́ é ná d’alɔ mɛ e ɖó azɔ̌ ɖo Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn hwenu lɛ́ é bǐ. Mɛ mɔ̌hun lɛ́ ɖó ná gbéjé lěe yě ɖó ná wa azɔ̌ yětɔn gbɔn, bɔ è ɖɔ ɖo Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín azɔ̌wéma ɔ mɛ, bo lɛ́ ɖɔ ɖo wěma élɔ́ mɛ lɛ́ é kpɔ́n, hwɛ̌ cóbó ná sɔ́ nǔ nú azɔ̌ yětɔn. È ɖó ná byɔ́ wɛnjlátɔ́ lɛ́ bǐ ɖɔ yě ní ɖo gbesisɔmɛ bá xwlé wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ lɛ́ mɛ. Mɛ ɖěvo ɖěɖěe nɔ dó gbɛ̌ kpó agun ɔ kpó lɛ́ é sixú ɖ’alɔ ɖ’é mɛ, ényí yě yí gbe nú nǔkplɔ́nmɛ Biblu tɔn lɛ́ bo nɔ lɛ́ zán gbɛ sɔgbe kpó nǔgbódodó klisánwun tɔn lɛ́ kpó ɔ nɛ́. Ényí mɛɖé ma nyí wɛnjlátɔ́ ǎ, bo ka ɖɔ ɖɔ émí jló bo ná nɔ wa wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ lɛ́ ɔ, Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín nukúnkpénǔwútɔ́ ɔ ɖó ná gbéjé nǔ e è byɔ́ ɖo mɛ e ná jɛxá lɛ́ é sí lɛ́ é kpɔ́n xá ɛ, bɔ ényí mɛ ɔ jɛxá kpó é gbɔ kpó ɔ, é ná ɖɔ n’i. Mɛ e ɖo Biblu kplɔ́n xá mɛ ɔ wɛ é (alǒ mɛjitɔ́ mɛ ɔ tɔn e nyí Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn é ɖé) ɖó ná nɔ xóɖɔɖókpɔ́ énɛ́ tɛnmɛ. Nǔ e è nɔ kpɔ́n nú mɛ e jló ná nyí wɛnjlátɔ́ e ma ko bló batɛ́mu ǎ lɛ́ é wɛ è ná nɔ kpɔ́n nú mɛ mɔ̌hun lɛ́ lɔ.—od wět. 8 akpá. 8.
KPLÉ Ɔ SÍN NU SÍSƆ́ ÐÓ TE
2. Cɛ́jú 1. Ðo aklúnɔzángbla ɖokpó ɖokpó mɛ, ɖo han kpó ɖɛ bǐbɛ́mɛ tɔn kpó gúdo ɔ, Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín zinkponɔ ɔ ná sɔ́ tuto kplé ɔ tɔn sín nu ɖó te. Zinkponɔ ɔ ɖó ná ɖɔ xó dó nǔ e ná wa ɖagbe nú agun ɔ hú gǎn lɛ́ é jí.
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́
3. Xóɖiɖɔ: Cɛ́jú 10. Xóta ɖé kpó nǔ tají e kunkplá xóta ɔ é we alǒ atɔn kpó nɔ ɖo Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín azɔ̌wéma ɔ jí. Mɛxó agun tɔn alǒ mɛsɛntɔ́ agun tɔn e jɛxá é wɛ è ná ɖe xóɖiɖɔ énɛ́ ná. Ényí wěma Biblu tɔn yɔ̌yɔ́ ɖé wɛ è ná bɛ́ ɖo Biblu xixa aklúnɔzángbla ɔ mɛ tɔn hwenu ɔ, è ná xo video ɖé dó hun nǔ sín nu. Xóɖɔtɔ́ ɔ sixú ɖɔ kancícá e ɖo video ɔ kpó xóta ɔ kpó mɛ lɛ́ é. É ɖo mɔ̌ có, é ɖó ná tɛ́n kpɔ́n bo ɖɔ xó dó nǔ tají e ɖo azɔ̌wéma ɔ mɛ lɛ́ é jí. Gɔ́ ná ɔ, é ɖó ná zán ɖiɖe lɛ́ ganjí, lěe hwenu tɔn yí gbe ná gbɔn é, ɖó è sɔ́ nǔ nú yě bónú yě ná dó sixú d’alɔ ɛ ɖo nǔ e jí é ná ɖɔ xó dó lɛ́ é mɛ. É sixú lɛ́ zán alɔdlɛ́ndónǔ ɖěvo lɛ́, ényí yě gɔ́ so nú nǔ e ɖo xóɖiɖɔwéma ɔ jí lɛ́ é ɔ nɛ́.
4. Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba: Cɛ́jú 10. Nǔkanbyɔ́ kpó xósin kpó e ma ɖó xónusɔ́ɖóte kpó tasúnáxó kpó ǎ é ɖé wɛ. Mɛxó agun tɔn alǒ mɛsɛntɔ́ agun tɔn e jɛxá é wɛ ná kpé nukún d’é wú. Xóɖɔtɔ́ ɔ ɖó ná kan nǔkanbyɔ́ we lɛ́ bǐ byɔ́ kpléwátɔ́ lɛ́. Gɔ́ ná ɔ, é ná kpɔ́n ɖɔ é byɔ́ ɖɔ è ní xa wěmafɔ e è slɛ́ lɛ́ é alǒ gbɔ wɛ a jí. Mɛ ɖěɖěe è ná ylɔ́ lɛ́ é ɖó ná ná xósin yětɔn ɖo segɔ́ndu 30 alǒ hwe hú mɔ̌ mɛ.
5. Biblu xixa: Cɛ́jú 4. Súnnu wɛ è ná ɖe wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ élɔ́ ná. Wěmaxɔmɛví ɔ ɖó ná xa akpáxwé e è ɖe n’i é; é ka ná sɔ́ xó nu ɖó te cóbó bɛ́ ǎ, mɔ̌ jɛ́n é ma ka ná lɛ́ ɖɔ xó ɖé dó sú ta ná ǎ é nɛ́. Zinkponɔ kplé ɔ tɔn ná d’alɔ wěmaxɔmɛví lɛ́ bɔ yě ná nɔ xa nǔ ɖo ali élɔ́ lɛ́ nu: Nǔxixa e sɔgbe é, éé mɛ è mɔ nukúnnú jɛ é, éé ɖíɖí é, éé mɛ è tɛ ɖɛ̌ linlin e sɔgbe lɛ́ é jí ɖe é, éé mɛ è ɖyɔ́ gbe ɖe é, éé mɛ è yi agbɔ̌n jí ɖo fí e jɛxá lɛ́ é ɖe é, kpó éé cí lěe è nɔ ɖɔ xó gbɔn ayǐ vɔ̌ gbe é ɖɔhun é kpó. Ðó Biblu xixa e è nɔ ɖe nú wěmaxɔmɛví lɛ́ é ɖé lɛ́ nɔ ɖi ga bɔ ɖé lɛ́ nɔ hwegli wútu ɔ, Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín nukúnkpénǔwútɔ́ ɔ ɖó ná hɛn nǔwúkpíkpé wěmaxɔmɛví lɛ́ tɔn ayi mɛ, cóbó ná ɖe akpáxwé lɛ́ nú yě.
ZĚ HWIÐÉE BǏ JÓ NÚ MAWUXÓÐIÐƆZƆ́ Ɔ
6. Cɛ́jú 15. È sɔ́ nǔ nú akpáxwé kplé ɔ tɔn élɔ́ bónú é ná d’alɔ mɛ lɛ́ bǐ, bɔ yě ná sɔ́ nǔ nú sinsɛnzɔ́ ɔ, lobɔ xóɖɔɖókpɔ́ sín wlɛnwín lɛ́, mawuxóɖiɖɔzɔ́ ɔ kpó mɛkplɔ́nkplɔ́nzɔ́ ɔ kpó ná bí alɔ nú yě d’é jí. Ényí é byɔ́ ɖó mɔ̌ ɔ, è sixú ɖe wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ lɛ́ nú mɛxó agun tɔn lɛ́. Wěmaxɔmɛví ɖokpó ɖokpó ɖó ná w’azɔ̌ dó nǔkpɔ́nnúmɛ e è ɖe sín alɔnuwéma Mɛkplɔ́nkplɔ́n alǒ Yǐ wǎn nú gbɛtɔ́ lɛ́ mɛ, bɔ é ɖo gbohwláxwi mɛ ɖo azɔ̌ tɔn sín nukɔn ɖo Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín azɔ̌wéma ɔ jí é jí. Hweɖélɛ́nu ɔ, azɔ̌ e nyí xóɖɔɖókpɔ́ é ɖé wɛ ná nɔ ɖo tuto ɔ jí. Mɛxó agun tɔn alǒ mɛsɛntɔ́ agun tɔn e jɛxá é wɛ ná kpé nukún dó akpáxwé mɔ̌hun wú.—Nú a ná mɔ lěe è ná kpé nukún dó akpáxwé e nyí xóɖɔɖókpɔ́ lɛ́ é wú gbɔn é hǔn, kpɔ́n akpáxwé 15.
7. Xóɖɔɖókpɔ́ ɖé bíbɛ́: Wěmaxɔmɛví e è ná ɖe azɔ̌ élɔ́ ná é sixú nyí súnnu alǒ nyɔ̌nu. Xwétɔ́ ɔ kpó é kpó ɖó ná ɖó mɛ̌ ɖokpó ɔ, alǒ ɖó ná nyí xwédo tɔn sín hǎgbɛ́. Wěmaxɔmɛví ɔ kpó xwétɔ́ ɔ kpó sixú jínjɔ́n ayǐ alǒ cí te.—Nú a ná ɖó mɔjɛmɛ ɖěvo lɛ́ dó nǔ e kunkplá wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ élɔ́ é kpó ninɔmɛ e è sixú zán ná lɛ́ é kpó wú hǔn, kpɔ́n akpáxwé 12 kpó 13 kpó.
8. D’afɔ nú jlǒ e mɛ ɔ ɖó é: Wěmaxɔmɛví e è ná ɖe azɔ̌ élɔ́ ná é sixú nyí súnnu alǒ nyɔ̌nu. Xwétɔ́ ɔ kpó é kpó ɖó ná ɖó mɛ̌ ɖokpó ɔ. (km-EG 5/97 wěx. 2) Wěmaxɔmɛví ɔ kpó xwétɔ́ ɔ kpó sixú jínjɔ́n ayǐ alǒ cí te. Wěmaxɔmɛví ɔ ɖó ná bló nǔ e è sixú ɖɔ hwenu e è d’afɔ nú jlǒ e mɛ ɔ ɖó ɖo xóɖɔɖókpɔ́ e wá yi é hwenu é sín wǎzéxlɛ́.—Nú a ná ɖó mɔjɛmɛ ɖěvo lɛ́ dó nǔ e kunkplá wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ élɔ́ é kpó ninɔmɛ e è sixú zán ná lɛ́ é kpó wú hǔn, kpɔ́n akpáxwé 12 kpó 13 kpó.
9. D’alɔ mɛ lɛ́ bónú yě ní húzú ahwanvú: Wěmaxɔmɛví e è ná ɖe azɔ̌ élɔ́ ná é sixú nyí súnnu alǒ nyɔ̌nu. Xwétɔ́ ɔ kpó é kpó ɖó ná ɖó mɛ̌ ɖokpó ɔ. (km-EG 5/97 wěx. 2) Wěmaxɔmɛví ɔ kpó xwétɔ́ ɔ kpó sixú jínjɔ́n ayǐ alǒ cí te. Akpáxwé élɔ́ ɖó ná xlɛ́ Biblu kplɔ́nkplɔ́n e ko ɖo nukɔn yi wɛ é ɖé. É byɔ́ ɖɔ wěmaxɔmɛví ɔ ní sɔ́ xó nu ɖó te alǒ sú ta ná ǎ, afi nú é ɖo azɔ̌ wa dó nǔkpɔ́nnúmɛ énɛ́ lɛ́ ɖě jí wɛ ɔ jɛ́n é ná bló mɔ̌. É nyí dandan wɛ è ná xa akpáxwé e jí ná w’azɔ̌ dó wɛ è ɖe lɛ́ é bǐ d’aga ǎ, có è ka sixú lɛ́ bló mɔ̌.
10. Tínmɛ nǔ e a ɖi nǔ ná lɛ́ é: Ényí xóɖiɖɔ wɛ ɔ, súnnu wɛ è ná ɖe wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ élɔ́ ná. Nú é ka nyí wǎzéxlɛ́ wɛ ɔ, wěmaxɔmɛví e è ná ɖe azɔ̌ élɔ́ ná é sixú nyí súnnu alǒ nyɔ̌nu. Xwétɔ́ ɔ kpó é kpó ɖó ná ɖó mɛ̌ ɖokpó ɔ, alǒ ɖó ná nyí xwédo tɔn sín hǎgbɛ́. Wěmaxɔmɛví ɔ ɖó ná zán nǔ ɖěɖěe ɖo alɔdlɛ́ndónǔ ɔ mɛ lɛ́ é dó ná xósin e za wě bo lɛ́ wlí yɛ̌yi é nú nǔkanbyɔ́ ɔ. Wěmaxɔmɛví ɔ sixú dó gesí wěma alɔdlɛ́ndónǔ tɔn ɔ ɖo azɔ̌ tɔn hwenu alǒ gbɔ.
11. Xóɖiɖɔ: Wěmaxɔmɛví e è ná ɖe azɔ̌ élɔ́ ná é ɖó ná nyí súnnu, bɔ é ná xwlé azɔ̌ ɔ mɛ lěe è nɔ xwlé xóɖiɖɔ nú mɛ bǐ agun ɔ gbɔn é. Ényí xóɖiɖɔ ɔ jínjɔ́n nǔ e ɖo Mɔjɛmɛ ɖěvo lɛ́ A alɔnuwéma Yǐ wǎn nú gbɛtɔ́ lɛ́ tɔn mɛ lɛ́ é jí ɔ, wěmaxɔmɛví ɔ ɖó ná tɛ ɖɛ̌ lěe è sixú zán wěmafɔ ɔ alǒ wěmafɔ lɛ́ ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ gbɔn é jí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é sixú ɖɔ xó dó hwenu e è sixú zán wěmafɔ ɖé é, tínmɛ wěmafɔ ɔ tɔn kpó lěe è sixú jlɛ́ xó dó xó wú xá mɛɖé dó wěmafɔ ɔ jí gbɔn é kpó jí. Ényí xóɖiɖɔ ɔ jínjɔ́n nǔkplɔ́nkplɔ́n e ɖo alɔnuwéma Yǐ wǎn nú gbɛtɔ́ lɛ́ mɛ lɛ́ é ɖé sín kɛ́n ɖé jí ɔ, wěmaxɔmɛví ɔ ɖó ná ɖɔ xó dó lěe è sixú zán nǔ e xó kɛ́n énɛ́ ɖɔ é ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ gbɔn é jí. É sixú tɛ ɖɛ̌ kpɔ́ndéwú e ɖo nǔkplɔ́nkplɔ́n ɔ sín kɛ́n 1 mɛ é jí, alǒ tɛ ɖɛ̌ wěmafɔ ɖěvo e ɖo nǔkplɔ́nkplɔ́n ɔ mɛ lɛ́ é ɖěbǔ jí, ényí é ná d’alɔ ɛ ɔ nɛ́.
12. Nǔ e kunkplá wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ lɛ́ é: Mɔjɛmɛ e ɖo akpáxwé élɔ́ kpó éé bɔ d’é wú é kpó mɛ lɛ́ é ɔ, wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ ɖěɖěe nyí “Xóɖɔɖókpɔ́ ɖé bíbɛ́” kpó “D’afɔ nú jlǒ e mɛ ɔ ɖó é” kpó lɛ́ é wɛ è ná zán ná. Nú è ma ɖe xlɛ́ ɖo alɔkpa ɖěvo mɛ ǎ ɔ, nǔ e gbé wěmaxɔmɛví ɔ ná nya é wɛ nyí ɖɔ é ná xwlé nǔgbó Biblu tɔn e bɔkun, bo jɛxá mɛ e ɖɔ xó xá wɛ é ɖe é ɖé mɛ ɔ, lobo ná sɔ́ xó ɖiɖɔ ɖó kpɔ́ hweɖévonu sín nu ɖó te. Wěmaxɔmɛví ɔ ɖó ná zán xóta e nɔ ɖu ayi mɛ nú mɛ lɛ́ bo lɛ́ w’azɔ̌ ɖo xá ɔ mɛ é ɖé. É sixú wá gbeta ɔ kɔn bo xwlé wěma e ɖo Azɔ̌wanúgbá mɛkplɔ́nkplɔ́n tɔn mǐtɔn mɛ é ɖokpó mɛ alǒ sɔ́ video e ɖ’é mɛ é ɖé sín nu ɖó te, alǒ gbɔ. Wěmaxɔmɛví lɛ́ ɖó ná nɔ kplɔ́n nǔxwlémɛ ɖé dó tamɛ, bo wá bló wǎzéxlɛ́ tɔn kpowun ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, azɔ̌ yětɔn ɖó ná nɔ xlɛ́ wlɛnwín xóɖɔɖókpɔ́ xá mɛ tɔn lɛ́, ɖi xlɛ́xlɛ́ ɖɔ nǔ mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú mɛ kpó xlɛ́xlɛ́ ɖɔ xó mɛtɔn nɔ jɛ gan kpó.
13. Ninɔmɛ lɛ́ (cadres): Wěmaxɔmɛví ɔ ɖó ná bló bɔ ninɔmɛ e xó azɔ̌ ɔ ɖɔ é ná sɔgbe xá lěe é nɔ nyí gbɔn ɖo xá ɔ mɛ é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ:
(1) Sín xwé ɖé gbe jɛ xwé ɖé gbe: Ðo ninɔmɛ élɔ́ mɛ ɔ, é sixú nyí mawuxóɖiɖɔ sín hɔn ɖé kɔn jɛ hɔn ɖé kɔn (bóyá tlɔlɔ, gbɔn alǒkan jí, alǒ gbɔn wěmasɛ́dómɛ gblamɛ) kpó afɔ dídó nú jlǒ e mɛɖé ɖó ɖo xóɖɔɖókpɔ́ e wá yi ɖo sinsɛnzɔ́ xwé ɖé gbe jɛ xwé ɖé gbe tɔn ɖé hwenu é kpó.
(2) Mawuxóɖiɖɔ hwenu e è ma ɖo kúnnuɖegbé ǎ é: Ninɔmɛ élɔ́ ɖɔ xó dó ali e nɔ hun bɔ è nɔ lílɛ́ xóɖɔɖókpɔ́ kpaa ɖé dó kúnnuɖiɖe mɛ lɛ́ é jí. É sixú nyí linlin e ɖo Biblu mɛ é ɖé mímá xá mɛ e a xo go ɖo azɔ̌mɛ, wěmaxɔmɛ, xá towe mɛ, hwenu e a dó mɛkplékpɔ́mɛhún é, alǒ fí ɖěvo é ɖé.
(3) Kúnnuɖiɖe agbawungba tɔn: Ninɔmɛ élɔ́ sixú nyí kɛkɛ́ví zínzán dó ɖe kúnnu, kúnnu ɖiɖe ɖo azɔ̌watɛn lɛ́, kúnnu ɖiɖe ɖo alitó, alǒ kúnnu ɖiɖe ɖo jikpá lɛ́ mɛ, ɖo fí e è nɔ gán mɔ̌to ɖó lɛ́ é, alǒ ɖo fí ɖěbǔ e è sixú mɔ gbɛtɔ́ ɖe é.
14. Video lɛ́ kpó wěma lɛ́ kpó zínzán: Sɔgbe kpó ninɔmɛ lɛ́ kpó ɔ, wěmaxɔmɛví ɖé sixú wá gbeta ɔ kɔn bo ná xlɛ́ video ɖé alǒ xwlé wěma ɖé mɛ. Ényí wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ ɖé ɖɔ ɖɔ è ní xlɛ́ video ɖé, alǒ ényí wěmaxɔmɛví ɖé wá gbeta ɔ kɔn bo ná xlɛ́ video ɖé mɛ ɔ, é ɖó ná sɔ́ video ɔ sín nu ɖó te bo ɖɔ xó ɖó kpɔ́ d’é jí xá mɛ ɔ, amɔ̌, é ɖó ná xo video ɔ ǎ.
KLISÁNWUN GBƐ ZÍNZÁN
15. Ðo han ɖé jiji gúdo ɔ, cɛ́jú 15 e ná bɔ d’é wú é ná nyí akpáxwé ɖokpó alǒ we, bo ná d’alɔ kpléwátɔ́ lɛ́ bónú yě ná zán Xó Mawu tɔn. Nú è ma ɖe xlɛ́ ɖo alɔkpa ɖěvo mɛ ǎ.ɔ, è sixú ɖe akpáxwé énɛ́ lɛ́ nú mɛxó agun tɔn lɛ́ alǒ mɛsɛntɔ́ agun tɔn e jɛxá lɛ́ é; amɔ̌, akpáxwé hudó agun tɔn lɛ ɔ, mɛxó agun tɔn ɖé wɛ ná kpé nukún d’é wú. Ényí è ɖɔ ɖɔ akpáxwé ɖé nyí xóɖɔɖókpɔ́ ɔ, mɛ e ɖo nukún kpé d’é wú wɛ é sixú kan nǔ ɖěvo lɛ́ byɔ́ ɖo akpáxwé ɔ bǐ hwenu, gɔ́ nú nǔkanbyɔ́ ɖěɖěe è sɔ́ nǔ ná ɖó fínɛ́ lɛ́ é. Xónusɔ́ɖóte tɔn ɖó ná nɔ kléwún, bónú hwenu ná kpé ganjí bɔ è ná dó ɖɔ xó dó nǔ tají lɛ́ jí lobɔ kpléwátɔ́ lɛ́ lɔ ná ɖ’alɔ ɖ’é mɛ. Ényí nǔkanbyɔ́mɛ ɖ’é mɛ wɛ ɔ, é ná nyɔ́ hú gǎn ɖɔ mɛ e kan nǔ byɔ́ wɛ è ɖe é ní ná xósin tɔn lɛ́ sín atáa ɔ jí, é ní ma nyí sín tɛn tɔn mɛ fí e é jínjɔ́n é ó, nú é nyɔ́ bló ɔ nɛ́.
16. Biblu kplɔ́nkplɔ́n agun tɔn: Cɛ́jú 30. Mɛxó agun tɔn e jɛxá é ɖé wɛ ɖó ná kpé nukún d’é wú. (Agun ɖěɖěe ma ɖó mɛxó agun tɔn nabí ɖé ǎ lɛ́ é sixú zán mɛsɛntɔ́ agun tɔn e jɛxá lɛ́ é, lěe é byɔ́ ɖó é.) Kplékplé mɛxó lɛ́ tɔn ɖó ná wá gbeta mɛ e jɛxá bo ná kpé nukún dó Biblu kplɔ́nkplɔ́n agun tɔn wú lɛ́ é tɔn kɔn. Mɛ ɖěɖěe è yí gbe ná lɛ́ é ɖó ná kpé nukún d’é wú ɖo ali ɖé nu bɔ nǔkplɔ́nkplɔ́n ɔ ná nɔ ganmɛ jí, tɛ ɖɛ̌ wěmafɔ tají lɛ́ jí, bo lɛ́ d’alɔ mɛ lɛ́ bǐ bónú yě ná mɔ nukúnnú jɛ nǔ tají e ɖo nǔ e jí è kplɔ́n nǔ dó lɛ́ é mɛ é wú. Wěɖexámɛ e kunkplá lěe è ná kpé nukún dó akpáxwé e nyí nǔkanbyɔ́ kpó xósin kpó lɛ́ é wú gbɔn lɛ́ é vívɔ́ gbéjé kpɔ́n ná hɛn le wá nú mɛ ɖěɖěe è yí gbe ná lɛ́ é. (w23.04 wěx. 24, gbǎví) Ényí è gbéjé akpáxwé aklúnɔzángbla ɔ tɔn kpɔ́n tɛ́nwín lɛnwín gúdo ɔ, é sɔ́ byɔ́ ɖɔ cɛ́jú gban jɛ́n ɔ ná sɔgbe cóbɔ nǔkplɔ́nkplɔ́n ɔ ná fó ǎ. Fí e é ná nyɔ́ bló ɖe lɛ́ é ɔ, è ɖó ná nɔ zán nukúnkpénǔwútɔ́ vovo kpó nǔxatɔ́ vovo kpó ɖo aklúnɔzángbla ɖokpó ɖokpó mɛ. Ényí Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín zinkponɔ byɔ́ ɖɔ è ni sɛ sin xwe nú nǔkplɔ́nkplɔ́n ɔ ɔ, mɛ e ɖo nukún kpé d’é wú wɛ é ná tuun lěe é ná sɛ sin xwe nú nǔkplɔ́nkplɔ́n ɔ gbɔn é. É sixú byɔ́ ɖɔ è ma xa akpáxwé ɖé lɛ́ ó.
TASÚNÁXÓ LƐ́
17. Cɛ́jú 3. Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín zinkponɔ ɔ ná vɔ́ kplé ɔ sín nǔ tají e ná d’alɔ mɛ lɛ́ é jí gbɔn. É ɖó ná sɔ́ nǔ e è ná kplɔ́n ɖo aklúnɔzángbla e ná bɔ d’é wú é mɛ lɛ́ é sín nu ɖó te. É sixú ɖɔ wěmaxɔmɛví ɖěɖěe ɖó azɔ̌ ɖo aklúnɔzángbla e ná bɔ d’é wú é mɛ lɛ́ é sín nyǐkɔ, nú táan kpo n’i ɔ nɛ́. Nú è ma ɖe xlɛ́ ɖo alɔkpa ɖěvo mɛ ǎ ɔ, zinkponɔ ɔ ɖó ná xwlé ɖɔnúese e ɖo dandan lɛ́ é mɛ, bo ɖó ná xa wěmasɛ́dómɛ e ɖo dandan lɛ́ é ɖo tasúnáxó tɔn lɛ́ hwenu. È ɖó ná xa ɖɔnúese tɛgbɛ tɔn lɛ́, ɖi tuto kúnnuɖegbé tɔn lɛ́ kpó ayǐ jíjláɖó sín tuto lɛ́ kpó sín atáa ɔ jí ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, è ɖó ná tɛ́ yě dó dǒwútɛ ɔ jí. Ényí ganmɛ ma ná kpé bónú è ná xwlé ɖɔnúese lɛ́ mɛ alǒ xa wěmasɛ́dómɛ lɛ́ ǎ ɔ, zinkponɔ ɔ ɖó ná byɔ́ nɔví e ɖó azɔ̌ ɖo Klisánwun gbɛ zínzán sín akpáxwé mɛ lɛ́ é ɖɔ yě ní sɛ sin xwe nú azɔ̌ yětɔn lɛ́, lěe é ná nyɔ́ bló gbɔn é. (Kpɔ́n akpáxwé 16 kpó 19 kpó.) Han kpó ɖɛ kpó wɛ ná fó kplé ɔ.
MƐ KPIKPA KPÓ WĚÐEXÁMƐ KPÓ
18. Ényí wěmaxɔmɛví lɛ́ ɖokpó ɖokpó wa azɔ̌ yětɔn gúdo ɔ, Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín zinkponɔ ɔ ná zán cɛ́jú ɖokpó mɔ̌ dó kpa wěmaxɔmɛví lɛ́, bo ná lɛ́ ɖe wě xá yě, b’ɛ ka ná jínjɔ́n nǔkpɔ́nnúmɛ ɔ jí. Hwenu e zinkponɔ ɔ nyi kan nú wěmaxɔmɛví ɖé sín azɔ̌ é ɔ, é ná ɖɔ nǔkpɔ́nnúmɛ ɔ ǎ. Amɔ̌, ényí wěmaxɔmɛví ɔ wa azɔ̌ ɔ kpé, bónú zinkponɔ ɔ ɖɔ xó ɖé lɛ́ dó kpá ɛ gúdo ɔ, é sixú ɖɔ nǔkpɔ́nnúmɛ ɔ, bo lɛ́ ɖɔ nǔ e wú é w’azɔ̌ d’é jí ganjí é, alǒ tínmɛ nǔ e wú wěmaxɔmɛví ɔ ɖó ná ɖó ayi nǔ énɛ́ wú hú gǎn mɔ̌ hweɖévonu é kpó lěe é ná wa mɔ̌ gbɔn é kpó, kpó xomɛnyínyɔ́ kpó. Zinkponɔ ɔ sixú lɛ́ ɖɔ xó dó wǎzéxlɛ́ ɔ sín nǔ ɖěvo lɛ́ jí, ényí é mɔ ɖɔ énɛ́ ná wa ɖagbe nú wěmaxɔmɛví ɔ alǒ kpléwátɔ́ lɛ́ ɔ nɛ́. È sixú lɛ́vɔ́ ɖe wě ɖěvo e ná d’alɔ wěmaxɔmɛví lɛ́ é xá yě ɖo nǔglɔ́ ɖo kplé ɔ gúdo alǒ hweɖévonu, vlafo dó nǔkpɔ́nnúmɛ ɔ jí alǒ dó nǔkpɔ́nnúmɛ ɖěvo jí; wěɖexámɛ énɛ́ lɛ́ ɖó ná jínjɔ́n alɔnuwéma Yǐ wǎn nú gbɛtɔ́ lɛ́, alɔnuwéma Mɛkplɔ́nkplɔ́n, alǒ wěma Mọaleyi jí.— Nú a ná mɔ mɔjɛmɛ ɖěvo lɛ́ dó azɔ̌ e nyí Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín zinkponɔ tɔn é kpó éé nyí wěɖexámɛtɔ́ alɔgɔ́tɔ́ tɔn é kpó wú hǔn, kpɔ́n akpáxwé 19, 24, kpó 25 kpó.
GANMƐ
19. Azɔ̌ lɛ́ ɖě ɖó ná zɛ cɛ́jú e è ná ná é wú ǎ, mɔ̌ jɛ́n Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín zinkponɔ ɔ lɔ ma ɖó ná zɛ cɛ́jú tɔn lɛ́ wú ǎ é nɛ́. Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín azɔ̌wéma ɔ ɖɔ táan nabí e è ná zán nú akpáxwé ɖokpó ɖokpó é có, ényí nǔ tají lɛ́ ko tɔ́n ɔ, é byɔ́ ɖɔ a ní dɛn ga nú azɔ̌ ɔ bá mɔ tɛn dó zán táan ɔ bǐ kpowun ǎ. Ényí mɛ e kpé nukún dó akpáxwé ɖé wú é ɖé ɖu ganmɛ ɔ, Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín zinkponɔ alǒ wěɖexámɛtɔ́ alɔgɔ́tɔ́ ɖó ná ɖe wě xá ɛ ɖo nǔglɔ́. (Kpɔ́n akpáxwé 24 kpó 25 kpó.) Kplé ɔ bǐ, káká jɛ han lɛ́ kpó ɖɛ lɛ́ kpó jí ɖó ná zɛ ganxixo ɖokpó cɛ́jú 45 wú ǎ.
MƐBAKPƆ́N NUKÚNKPÉNǓWÚTƆ́ LƐ̌DÓ TƆN TƆN
20. Ényí nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn wá ba agun ɔ kpɔ́n ɔ, tuto kplé ɔ tɔn ná yi ɖó lěe è ɖɔ ɖó ɖo Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín azɔ̌wéma ɔ mɛ é; amɔ̌, vogbingbɔn élɔ́ lɛ́ ná tíin: Biblu kplɔ́nkplɔ́n agun tɔn sín akpáxwé e ɖo Klisánwun gbɛ zínzán glɔ́ é ná jó tɛn dó nú xóɖiɖɔ sinsɛnzɔ́ tɔn cɛ́jú 30 tɔn ɖé, bɔ nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn ɔ ná xwlé mɛ. Jɛ nukɔn nú xóɖiɖɔ sinsɛnzɔ́ tɔn ɔ, Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín zinkponɔ ɔ ná vɔ́ nǔ e jí è ɖɔ xó dó káká jɛ fínɛ́ lɛ́ é jí gbɔn, sɔ́ tuto aklúnɔzángbla e ná bɔ d’é wú é tɔn sín nu ɖó te, xwlé ɖɔnúese e ɖo dandan lɛ́ é mɛ, bo lɛ́ xa wěmasɛ́dómɛ e ɖo dandan lɛ́ é, lobo ná wá nyi kan nú nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn ɔ. Ðo xóɖiɖɔ sinsɛnzɔ́ tɔn ɔ gúdo ɔ, nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn ɔ ná sú ta nú kplé ɔ kpó han e jló è é kpó. É sixú ylɔ́ nɔví súnnu ɖěvo nú ɖɛ tasúná tɔn ɔ. È ɖó ná bló klási ɖěvo lɛ́ ɖo gbe e mɛ agun ɔ nɔ bló kplé dó é mɛ, hwenu e nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn wá ba agun ɔ kpɔ́n é ǎ. Kánɖó ɖé sixú bló kplé tɔn, hwenu e nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn ɖo agun e sín kánɖó wɛ é ba kpɔ́n wɛ é. É ɖo mɔ̌ có, kánɖó ɔ ɖó ná wá gɔ́ nú agun ɔ, hwenu e nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn ɖo xóɖiɖɔ sinsɛnzɔ́ tɔn ɔ xwlé mɛ wɛ é.
KPLÉÐÓKPƆ́ LƐ̌DÓ TƆN ALǑ KPLÉÐÓKPƆ́ ÐAXÓ SÍN AKLÚNƆZÁNGBLA
21. Agun ɔ ná bló kplé ɖě ɖo aklúnɔzángbla e mɛ é ɖó kpléɖókpɔ́ lɛ̌dó tɔn alǒ kpléɖókpɔ́ ɖaxó é ǎ. È ɖó ná flín agun ɔ ɖɔ yě ní gbéjé tuto kplé lɛ́ tɔn kpɔ́n ɖo aklúnɔzángbla mɔ̌hun lɛ́ mɛ yěɖésúnɔ alǒ ɖó kpɔ́ ɖo xwédo mɛ.
KÚ KLÍSU TƆN FLÍNFLÍN SÍN AKLÚNƆZÁNGBLA
22. Ényí kú Klísu tɔn flínflín sín azǎn ɔ jɛ dó lundi, mardi, mercredi, jeudi alǒ vendredi ɔ, Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn ɖě ná ɖe ɖo aklúnɔzángbla énɛ́ mɛ ǎ.
KPLÉ GBƐZÁN KPÓ SINSƐNZƆ́ KPÓ TƆN SÍN NUKÚNKPÉNǓWÚTƆ́
23. Kplékplé mɛxó lɛ́ tɔn ná sɔ́ mɛxó agun tɔn ɖokpó, b’ɛ ná nyí Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín nukúnkpénǔwútɔ́. É ná nɔ mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ è bló tuto kplé élɔ́ tɔn ganjí, bo lɛ́ xwedó wěɖexámɛ e ɖo wěma élɔ́ mɛ lɛ́ é tɛ́nwín lɛnwín. É ɖó ná nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá wěɖexámɛtɔ́ alɔgɔ́tɔ́ ɔ ganjí. Ényí Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín azɔ̌wéma ɖé tɔ́n tlóló ɔ, Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín nukúnkpénǔwútɔ́ ɔ ná ɖe kplé aklúnɔzángbla tɛ́ntin tɔn sín azɔ̌ lɛ́ bǐ nú sun we lɛ́. Azɔ̌ e ma nyí wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ ǎ lɛ́ é kpó kplé aklúnɔzángbla tɛ́ntin tɔn sín zinkponɔ lɛ́ kpó ɖo azɔ̌ énɛ́ lɛ́ mɛ, gɔ́ nú wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ lɛ́; kplékplé mɛxó lɛ́ tɔn wɛ ná ɖɔ mɛ ɖěɖěe è ná nɔ ɖe zinkponɔ ná lɛ́ é. (Kpɔ́n akpáxwé 3-16 kpó 24 kpó.) Ényí é ɖo wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ lɛ́ ɖe wɛ ɔ, é ná nɔ hɛn nǔ élɔ́ lɛ́ ayǐ mɛ: wěmaxɔmɛví ɔ sín xwe, nǔ e é ko mɔ kpɔ́n lɛ́ é, é ka ná vo bo ɖɔ xó dó nǔ e jí azɔ̌ ɔ ɖɔ xó dó lɛ́ é jí a? É ɖó ná lɛ́ da nǔ ɖokpó ɔ lɛ́ kpɔ́n, hwenu e é ɖo kplé ɔ sín akpáxwé ɖěvo lɛ́ ɖe nú mɛ wɛ é. È ɖó ná má azɔ̌wéma wěmaxɔmɛví ɖokpó ɖokpó tɔn nú yě, é hwe bǐ ɔ, aklúnɔzángbla atɔn jɛ nukɔn nú gbe e gbe yě ɖó azɔ̌ ɔ é. Kplé gbɛzán klisánwun tɔn kpó sinsɛnzɔ́ mǐtɔn kpó tɔn sín azɔ̌ (S-89) jí wɛ è ná ɖe wěmaxɔmɛvízɔ́ lɛ́ dó. Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín nukúnkpénǔwútɔ́ ɔ ɖó ná tɛ́n kpɔ́n bɔ è ná tɛ́ tuto kplé ɔ bǐ tɔn ɖokpó ɖó dǒwútɛ ɔ jí. Kplékplé mɛxó lɛ́ tɔn sixú sɔ́ mɛxó agun tɔn ɖěvo alǒ mɛsɛntɔ́ agun tɔn ɖé, b’ɛ ná nɔ d’alɔ ɛ. É ɖo mɔ̌ có, mɛxó agun tɔn lɛ́ kɛ́ɖɛ́ wɛ ná nɔ ɖe azɔ̌ e ma nyí wěmaxɔmɛvízɔ́ ǎ lɛ́ é nú mɛ.
KPLÉ GBƐZÁN KPÓ SINSƐNZƆ́ KPÓ TƆN SÍN ZINKPONƆ
24. Ðò aklúnɔzángbla ɖokpó ɖokpó mɛ ɔ, mɛxó agun tɔn ɖokpó ná nyí zinkponɔ nú Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn ɔ. (Agun ɖěɖěe ma ɖó mɛxó agun tɔn nabí ɖé ǎ lɛ́ é sixú zán mɛsɛntɔ́ agun tɔn e jɛxá lɛ́ é, lěe é byɔ́ ɖó é.) É wɛ ná sɔ́ nǔ nú xó bǐbɛ́mɛ tɔn kpó tasúná tɔn kpó e é ná ɖɔ lɛ́ é. É wɛ ná lɛ́ nyi kan nú kplé ɔ sín akpáxwé lɛ́ bǐ, bo tlɛ sixú lɛ́ kpé nukún dó akpáxwé ɖěvo lɛ́ wú ɖ’é mɛ, ényí mɛxó agun tɔn lɛ́ ma sukpɔ́ ǎ ɔ nɛ́, tají ɔ, akpáxwé ɖěɖěe nɔ byɔ́ ɖɔ è ná xlɛ́ video bo ma ná ɖɔ xó ɖó kpɔ́ d’é jí ǎ lɛ́ é. Xó tɔn lɛ́ ɖo akpáxwé ɖokpó ɖokpó tɛ́ntin ɖó ná ɖo kléwún tawun. Kplékplé mɛxó lɛ́ tɔn wɛ ná ɖe nyǐ mɛxó agun tɔn ɖěɖěe jɛxá bo ná nyí zinkponɔ lɛ́ é. Mɛxó agun tɔn énɛ́ lɛ́ e jɛxá lɛ́ é ná nɔ nyí zinkponɔ ɔ sín hweɖénu jɛ hweɖénu. Sɔgbe kpó ninɔmɛ agun ɖokpó ɖokpó tɔn kpó ɔ, Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín nukúnkpénǔwútɔ́ ɔ sixú nɔ nyí zinkponɔ ɔ bléblé hú mɛxó ɖě lɛ́ e jɛxá lɛ́ é. Ényí mɛxó agun tɔn ɖé jɛxá bo ná kpé nukún dó Biblu kplɔ́nkplɔ́n agun tɔn wú ɔ, é ná ɖibla lɛ́ jɛxá bo ná nyí zinkponɔ kplé ɔ tɔn. É ɖo mɔ̌ có, kɛnklɛ́n hɛn d’ayi mɛ ɖɔ mɛxó agun tɔn e nyí zinkponɔ é ɖó ná kpa mɛ ɖěɖěe ɖó wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ lɛ́ é, bɔ ényí é byɔ́ ɖó mɔ̌ ɔ, é ná lɛ́ ɖe wě xá yě kpó wǎnyíyí kpó. Zinkponɔ ɔ ɖó ná lɛ́vɔ́ tɛ́n kpɔ́n bɔ kplé ɔ ná fó dó ganmɛ. (Kpɔ́n akpáxwé 17 kpó 19 kpó.) Ényí é jló zinkponɔ ɔ, bónú tɛnmɛ ka lɛ́ ɖe ɔ, è sixú sɔ́ miklo te tɔn ɖokpó ɖó atáa ɔ jí, bɔ é ná nɔ nɔ fínɛ́ bo nyi kan nú akpáxwé ɖokpó ɖokpó, hwenu e nɔví e ná kpé nukún d’é wú é ná ɖo tɛnmɛ sɔ́ wɛ é. Mɔ̌ ɖokpó ɔ, ényí é jló zinkponɔ ɔ ɔ, é sixú jínjɔ́n távo ɖé tó ɖo atáa ɔ jí, hwenu e wěmaxɔmɛví ɖé ɖo Biblu xa wɛ é kpó hwenu e è ɖo akpáxwé Zě hwiɖée bǐ jó nú mawuxóɖiɖɔzɔ́ ɔ bló wɛ é kpó. Énɛ́ sixú zɔ́n bɔ è ná gú hwenu ǎ.
WĚÐEXÁMƐTƆ́ ALƆGƆ́TƆ́
25. Ényí é nyɔ́ bló ɔ, é ná nyɔ́ ɖɔ è ní ɖe azɔ̌ énɛ́ nú mɛxó agun tɔn e nyí xóɖɔtɔ́ e ko mɔ nǔ kpɔ́n é ɖokpó. Wěɖexámɛtɔ́ alɔgɔ́tɔ́ ɔ, azɔ̌ tɔn wɛ nyí ɖɔ é ní ɖe wě xá mɛxó agun tɔn lɛ́ alǒ mɛsɛntɔ́ agun tɔn lɛ́ ɖo azɔ̌ e yě nɔ wa lɛ́ é bǐ mɛ, ényí é byɔ́ ɖó mɔ̌ ɔ nɛ́. Azɔ̌ énɛ́ lɛ́ sixú nyí Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín akpáxwé lɛ́, xóɖiɖɔ nú mɛ bǐ, nukún kpíkpé dó Atɔxwɛ kplɔ́nkplɔ́n kpó Biblu kplɔ́nkplɔ́n agun tɔn kpó wú alǒ nǔxixa hwe énɛ́ lɛ́ nu. (Kpɔ́n akpáxwé 19.) Ényí mɛxó nǔwúkpétɔ́ e nɔ xwlé xóɖiɖɔ mɛ bo nɔ lɛ́ kplɔ́n mɛ lɛ́ é sukpɔ́ ɖo agun ɔ mɛ ɔ, è sixú nɔ ɖyɔ́ wěɖexámɛtɔ́ alɔgɔ́tɔ́ ɔ xwe ɖokpó ɖokpó mɛ. Dandan wɛ ɖɔ wěɖexámɛtɔ́ alɔgɔ́tɔ́ ɔ ní nɔ ɖe wě xá mɛ ɖo azɔ̌ ɖokpó ɖokpó gúdo ǎ.
KLÁSI ÐĚVO LƐ́
26. Ényí wěmaxɔmɛví lɛ́ sukpɔ́ ɖo agun ɖé mɛ ɔ, agun ɔ sixú bló tuto klási ɖěvo lɛ́ tɔn nú wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ lɛ́. Klási ɖěvo lɛ́ ɖokpó ɖokpó ɖó ná ɖó wěɖexámɛtɔ́ e jɛxá é ɖé; é ná nyɔ́ hú ɖɔ é ní nyí mɛxó agun tɔn ɖé. Mɛsɛntɔ́ agun tɔn e jɛxá é ɖé sixú wa azɔ̌ énɛ́, ɖo fí e é ná byɔ́ ɖó mɔ̌ ɖe lɛ́ é. Kplékplé mɛxó lɛ́ tɔn wɛ ɖó ná ɖɔ mɛ e sixú kpé azɔ̌ énɛ́ wú lɛ́ é. Nú è ná nɔ ɖyɔ́ kpó è ná gbɔ kpó ɔ, yě wɛ ná lɛ́ ɖɔ. Wěɖexámɛtɔ́ ɔ ɖó ná xwedó wěɖexámɛ e è gbajɛ̌mɛ ná ɖo akpáxwé 18gɔ́ ɔ mɛ é. Ényí agun ɔ ɖó klási ɖěvo lɛ́ ɔ, è ná byɔ́ wěmaxɔmɛví e ná w’azɔ̌ ɖo klási énɛ́ lɛ́ mɛ é ɖɔ yě ní yi wěmaxɔ énɛ́ lɛ́ mɛ, hwenu e è ná fó Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba sín akpáxwé ɔ ɖo Dɔkun mawuxó ɔ tɔn ɖé lɛ́ glɔ́ é. Yě ɖó ná lɛ́ kɔ wá, hwenu e wěmaxɔmɛví sín azɔ̌ gǔdo tɔn ɔ ná fó é.
VIDEO LƐ́
27. È ná xo video ɖé lɛ́ ɖo kplé élɔ́ lɛ́ sín hwenu. Video kplé aklúnɔzángbla tɛ́ntin tɔn lɛ́ ná ɖo JW Library® mɛ, bɔ è sixú yí kpó nǔ e sixú zán é ɖěbǔ kpó.
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
S-38-FO 11/23