1-3. (a) Étɛ́wú è ka dɔn mɛsɛ́dó lɛ́ yi Hwɛɖɔxɔsá ɖaxó Jwifu lɛ́ tɔn? Étɛ́ jí xó ɔ bǐ ka jínjɔ́n? (b) Étɛ́wú lěe mɛsɛ́dó lɛ́ wa nǔ gbɔn é ka kan mǐ tawun?

 HWƐÐƆXƆSÁ ɖaxó Jwifu lɛ́ tɔn sín hwɛɖɔtɔ́ lɛ́ ɖo xomɛsin jí baɖabaɖa! Mɛsɛ́dó Jezu tɔn lɛ́ ɖo te ɖo hwɛɖɔxɔsá ɖaxó énɛ́. Ðó étɛ́wú? Jozɛ́fu Kayífu, éé nyí vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó bo lɛ́ nyí zinkponɔ Hwɛɖɔxɔsá ɖaxó Jwifu lɛ́ tɔn tɔn é ɖɔ nú yě syɛ́nsyɛ́n ɖɔ: “Mǐ ko dó sɛ́n nú mi syɛ́nsyɛ́n ɖɔ mi ní ma sɔ́ nɔ kplɔ́n nǔ mɛ ɖo nyǐkɔ énɛ́ mɛ ɖě ó ǎ cé?” Zinkponɔ énɛ́ e ɖo xomɛsin jí é tlɛ ba ná ylɔ́ nyǐkɔ Jezu tɔn vɔ́vɔ́ ǎ. É ɖo mɔ̌ có, é gbɛ kan d’é nu ɖɔ: “Mi . . . bló bɔ nǔkplɔ́nmɛ mitɔn gba kpé Jeluzalɛ́mu! Bɔ mi lɛ́ kán ɖ’é jí, bo ná bló bɔ nya énɛ́ sín hun ná nɔ kɔ nú mǐ.” (Mɛ. 5:28) Xó ɔ ɖo wɛn: Yě ná ɖó wɛnjíjlázɔ́ ɔ te alǒ è ná dɔn tó nú yě!

² Nɛ̌ mɛsɛ́dó lɛ́ ka ná wa nǔ gbɔn? Jezu wɛ ɖe gbe nú yě ɖɔ yě ní jlá wɛn ɔ, Mawu wɛ ka ná ɛ acɛ tɔn. (Mat. 28:18-20) Mɛsɛ́dó lɛ́ ná lɔn bɔ xɛsi ɖi nú gbɛtɔ́ ná zɔ́n bɔ yě ná bɔ nu dó aɖǔ wɛ a? Alǒ yě ná ɖó akɔ́nkpinkpan bo gbí dɔn bá kpo ɖo wɛn ɔ jlá wɛ? Nǔ e jí xó ɔ bǐ jínjɔ́n é ɖíe: Yě ná se tónú nú Mawu a alǒ gbɛtɔ́? Tlóló ɔ, mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ ɖɔ xó dó mɛsɛ́dó ɖě lɛ́ bǐ nu ma xó nǔ kpɔ́n. É ɖɔ xó nyi wɛn kpó adɔgbígbó kpó.

³ Ðó mǐ nyí klisánwun nǔgbó lɛ́ wútu ɔ, lěe mɛsɛ́dó lɛ́ wa nǔ gbɔn hwenu e è dó xɛsi yě ɖo Hwɛɖɔxɔsá ɖaxó Jwifu lɛ́ tɔn é kan mǐ tawun. Gbe e è ɖe ɖɔ è ní jlá wɛn ɔ é kan mǐ lɔ. Ée mǐ ná ɖo azɔ̌ énɛ́ e Mawu sɔ́ d’así nú mǐ é wa wɛ é ɔ, è sixú klán gbe xá mǐ lɔ. (Mat. 10:22) Gbeklánxámɛtɔ́ lɛ́ sixú tɛ́n kpɔ́n bá ɖó dogbó nú azɔ̌ mǐtɔn alǒ gbɛ́. Étɛ́ mǐ ka ná wa? Nǔ e d’alɔ mɛsɛ́dó lɛ́ bɔ yě kpankɔ́n sɔmɔ̌ é, kpó ninɔmɛ e dɔn yě wá Hwɛɖɔxɔsá ɖaxó Jwifu lɛ́ tɔn lɛ́ é kpó gbígbéjé kpɔ́n sixú hɛn le wá nú mǐ. a

4, 5. Étɛ́wú Kayífu kpó Saduseɛn lɛ́ kpó ka ‘ɖo wǔ hwán wɛ’?

⁴ Flín ɖɔ hwenu e è ɖe gbe nú Piyɛ́ɛ kpó Jaan kpó ɖɔ yě ní ɖó wɛnjíjlázɔ́ ɔ te azɔn nukɔntɔn ɔ é ɔ, yě ɖɔ: “Mǐ sixú gɔn xó ɖɔ dó nǔ e mǐ mɔ bo se  lɛ́ é wú ǎ.” (Mɛ. 4:20) Ée Hwɛɖɔxɔsá ɖaxó Jwifu lɛ́ tɔn dó hwɛ Piyɛ́ɛ kpó Jaan kpó gúdo é ɔ, yě kpó mɛsɛ́dó e kpo lɛ́ é kpó gbɛ kan dó wɛnjíjlázɔ́ ɔ nu ɖo tɛ́npli ɔ mɛ. Mɛsɛ́dó lɛ́ bló nǔjíwǔ ɖaxó ɖaxó lɛ́, yě gbɔ azɔn nú mɛ bo lɛ́ nya awǒvi lɛ́. Yě wa mɔ̌ ɖo “Salomɔ́ɔ sín agba jí”; hɔnnúwa ɖé wɛ bo ɖo zǎnzǎnhwe jí tɛ́npli ɔ tɔn, bɔ Jwifu gěgé nɔ kplé ɖo fínɛ́. Étɛ́, é cí ɖɔ Piyɛ́ɛ sín yɛ tlɛ gbɔ azɔn nú mɛ! Azinzɔnnɔ ɖěɖěe è gbɔ azɔn ná lɛ́ é gěgé yí wɛn ɖagbe ɔ. Wǎgbɔ tɔn ɔ, “mɛ e ɖi nǔ nú Aklúnɔ lɛ́ é fɔ́n bo ɖo jijɛjí wɛ, bo sukpɔ́ tawun, súnnu kpó nyɔ̌nu kpó bǐ.”—Mɛ. 5:12-15.

⁵ “Wǔhwinhwan sísɛ́” Kayífu kpó sinsɛngbɛ́ta Saduseɛn lɛ́ tɔn e mɛ é ɖe é kpó, bɔ yě zɔ́n bɔ è bɛ́ mɛsɛ́dó lɛ́ dó gankpá mɛ. (Mɛ. 5:17, 18) Étɛ́wú Saduseɛn lɛ́ ka jɛ ma? Mɛsɛ́dó lɛ́ nɔ kplɔ́n mɛ ɖɔ è fɔ́n Jezu sín kú, loɔ, Saduseɛn lɛ́ ka ɖi nǔ nú fínfɔ́n sín kú ǎ. Mɛsɛ́dó lɛ́ nɔ ɖɔ ɖɔ mɛ e ɖi nǔ nú Jezu é kɛ́ɖɛ́ wɛ è ná hwlɛ́n gán, amɔ̌, Saduseɛn lɛ́ ɖo xɛsi ɖi wɛ ɖɔ ényí togun ɔ yi gbe ɖɔ Jezu wɛ nyí Gǎn émítɔn ɔ, émí ná sún sin tɔn ɖo acɛkpikpa Hlɔ̌ma tɔn fɛn mɛ. (Jaan 11:48) Yǎyá wú wɛ ǎ, bɔ Saduseɛn lɛ́ kán ɖ’é jí bá xwe mɛsɛ́dó lɛ́ sín nu dó xɔ!

6. Mɛ nukɔn nukɔntɔn tɛ́ lɛ́ ka nɔ sísɛ́ mɛ lɛ́ bónú yě ná dó ya nú mɛsɛntɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ ɖo égbé? Étɛ́wú énɛ́ ma ka ɖó ná kpácá mǐ ǎ?

⁶ Égbé ɖésú ɔ, mɛ nukɔn nukɔntɔn ɖěɖěe nɔ sísɛ́ mɛ lɛ́ bónú yě ná dó ya nú mɛsɛntɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ é wɛ nyí sinsɛnnɔ gbeklánxámɛtɔ́ lɛ́. Hwɛhwɛ ɔ, mɛ mɔ̌hun lɛ́ nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ klɔ́ tamɛ nú acɛkpikpa lɛ́ kpó xójlázɔ́watɔ́ lɛ́ kpó bá dó ɖó wɛnjíjlázɔ́ mǐtɔn te. Énɛ́ ɖó ná kpácá mǐ wɛ a? Éǒ. Wɛn mǐtɔn nɔ ɖe mɛ̌ sinsɛn nǔvú. Nú ayijlɔ́jlɔ́nɔ lɛ́ yí gbe nú nǔgbó Biblu tɔn lɛ́ ɔ, kan nɔ jó yě sín nǔkplɔ́nmɛ kpó nǔwalɔ kpó e ma jínjɔ́n Biblu jí ǎ lɛ́ é sí. (Jaan 8:32) Énɛ́ wú wɛ wɛn mǐtɔn nɔ zɔ́n bɔ sinsɛngán lɛ́ nɔ gbɛ́ wǎn nú mǐ bo nɔ dó ya nú mǐ.

7, 8. Étɛ́ gbe e wɛnsagun ɔ ɖe nú mɛsɛ́dó lɛ́ é ka wa nú yě? Nǔ tɛ́ é ka ná nyɔ́ ɖɔ mǐ ní kanbyɔ́ mǐɖée?

⁷ Hwenu e mɛsɛ́dó lɛ́ ɖo gankpá mɛ, bo ɖo te kpɔ́n hwɛ e è ná ɖó nú yě é ɔ, yě sixú ko ɖo kinkanbyɔ́ yěɖée wɛ ɖɔ kɛntɔ́ émítɔn lɛ́ ná hu émí ɖó nǔɖiɖi émítɔn wú wɛ a jí. (Mat. 24:9) Amɔ̌ zǎn ɔ mɛ ɔ, nǔ e è ma ɖó nukún tɔn kpálíkpálí ǎ é ɖé jɛ, é wɛ nyí ɖɔ “wɛnsagun Jexóva tɔn hun gankpá ɔ sín hɔn lɛ́.” b (Mɛ. 5:19) Énɛ́ gúdo ɔ, wɛnsagun ɔ ɖe wě élɔ́ e ɖo tlɔlɔ é xá yě: “Mi yi tɛ́npli ɔ mɛ, bo kpo ɖo xó gbɛ tɔn ɔ bǐ ɖɔ nú mɛ lɛ́ wɛ.” (Mɛ. 5:20) É ɖo wɛn ɖɔ, gbe énɛ́ e è ɖe nú mɛsɛ́dó lɛ́ é ná jiɖe yě ɖɔ nǔ e sɔgbe é wa wɛ yě ɖe. Xó e wɛnsagun ɔ ɖɔ é lɛ́ sixú ko lɛ́ ná hlɔ̌nhlɔ́n yě, bónú nǔ ɖěbǔ ná bo ɖo jijɛ wɛ ɔ, yě ná kpo ɖo dɔn gbí wɛ. Kpó nǔɖiɖi ɖaxó kpó, kpódó akɔ́nkpinkpan kpó ɔ, mɛsɛ́dó lɛ́ “byɔ́ tɛ́npli ɔ mɛ zǎnzǎn tɛɛn, bo jɛ nǔ kplɔ́n mɛ jí.”—Mɛ. 5:21.

⁸ É ná nyɔ́ ɖɔ mǐ mɛ ɖokpó ɖokpó ní kanbyɔ́ mǐɖée ɖɔ, ‘Un ka ɖó nǔɖiɖi kpó akɔ́nkpinkpan kpó e é byɔ́ é, bo ná kpo ɖo wɛn ɔ jlá wɛ ɖo ninɔmɛ mɔ̌hun lɛ́ mɛ a?’ Mǐ nɔ kpo ɖo ‘kúnnu ɖe dó Axɔ́súɖuto Mawu tɔn wú wɛ mlɛ́mlɛ́,’ ɖó mǐ tuun ɖɔ wɛnsagun lɛ́ ɖo gǔdo nú azɔ̌ tají énɛ́.—Mɛ. 28:23; Nǔɖé. 14:6, 7.

9-11. Ée Hwɛɖɔxɔsá ɖaxó Jwifu lɛ́ tɔn ɖɔ nú mɛsɛ́dó lɛ́ ɖɔ yě ní ɖó wɛnjíjlázɔ́ ɔ te é ɔ, étɛ́ yě ka ɖɔ? Nɛ̌ énɛ́ ka nyí kpɔ́ndéwú ɖé nú klisánwun nǔgbó lɛ́ gbɔn?

⁹ Kayífu kpó Hwɛɖɔxɔsá ɖaxó Jwifu lɛ́ tɔn sín hwɛɖɔtɔ́ ɖě lɛ́ kpó ɖo gbesisɔmɛ din bo ná ɖó hwɛ nú mɛsɛ́dó lɛ́. Ðó yě ko tuun nǔ e jɛ ɖo gankpá ɔ mɛ é ǎ wútu ɔ, yě sɛ́ sɔ́ja lɛ́ dó ɖɔ yě ní yi kplá mɛsɛ́dó lɛ́ wá. Dǒ nukún lěe é ná ko kpácá sɔ́ja lɛ́ sɔ, hwenu e yě mɔ gankpá ɔ ɖo súsú bɔ è dó gan mɛ, “lobɔ gantɔ́cɔ́tɔ́ lɛ́ ɖo te ɖo hɔn lɛ́ jí” cóbɔ mɛ ɖěbǔ ma ka ɖ’é mɛ ǎ é mɛ kpɔ́n. (Mɛ. 5:23) Tɛ́nplicɔ́tɔ́ lɛ́ sín gǎn se tlóló ɖɔ mɛsɛ́dó lɛ́ lɛ́ kɔ wá tɛ́npli ɔ mɛ, bo ɖo kúnnu ɖe dó Jezu Klísu wú wɛ; azɔ̌ énɛ́ wú wɛ è ka bɛ́ yě dó gankpá mɛ ɖ’ayǐ! Tɛ́nplicɔ́tɔ́ lɛ́ sín gǎn ɔ kpó sɔ́ja tɔn lɛ́ kpó hwlɛndó tɛ́npli ɔ mɛ, bo ná wlí mɛsɛ́dó lɛ́ lobo ná kplá yě wá Hwɛɖɔxɔsá ɖaxó Jwifu lɛ́ tɔn.

¹⁰ Lěe è ko ɖɔ gbɔn ɖo bǐbɛ́mɛ wěmata élɔ́ tɔn é ɔ, sinsɛngán e ɖo xomɛsin jí lɛ́ é ko ɖɔ nú mɛsɛ́dó lɛ́ nyi wɛn ɖɔ yě ɖó ná ɖó wɛnjíjlázɔ́ ɔ te. Xó tɛ́ mɛsɛ́dó lɛ́ ka ɖɔ? Piyɛ́ɛ ɖɔ xó dó mɛsɛ́dó lɛ́ bǐ nu kpó adɔgbígbó kpó ɖɔ: “Mawu wɛ nyí gǎn e mǐ ɖó ná se tónú ná é, é nyí gbɛtɔ́ ǎ.” (Mɛ. 5:29) Mɔ̌ mɛ ɔ, mɛsɛ́dó lɛ́ sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖé ɖ’ayǐ nú klisánwun nǔgbó lɛ́ bǐ. Nú acɛkpatɔ́ lɛ́ gbɛ́ ɖɔ mǐ ní ma wa nú e Mawu byɔ́ é ó, alǒ byɔ́ ɖɔ mǐ ní wa nǔ e Mawu gbɛ́ lɛ́ é ɔ, mǐ nɔ se tónú nú yě ǎ. Énɛ́ wú ɔ, ɖo égbé ɔ, nú “acɛkpatɔ́ lɛ́” gbɛ́ wɛnjíjlázɔ́ mǐtɔn ɔ, mǐ sixú ɖó azɔ̌ e Mawu zɔ́n mǐ ɖɔ mǐ ní jlá wɛn ɖagbe ɔ é te ǎ. (Hlɔ̌. 13:1) É nyɔ́ wa ɔ, mǐ ná ba wlɛnwín e mǐ ná zán bá dó kpo ɖo kúnnu ɖe dó Axɔ́súɖuto Mawu tɔn wú wɛ mlɛ́mlɛ́ é.

¹¹ Yǎyá wú wɛ ǎ, bɔ xó e mɛsɛ́dó lɛ́ ɖɔ kpó adɔgbígbó kpó é zɔ́n bɔ xomɛ lɛ́ sin hwɛɖɔtɔ́ e ko ɖo akpɔ jí lɛ́ é gba dó. Yě kán ɖ’é jí “bo ná hu” mɛsɛ́dó lɛ́. (Mɛ. 5:33) Din ɔ, é cí ɖɔ kúnnuɖetɔ́ akɔ́nkpantɔ́ kanɖódónǔwútɔ́ énɛ́ lɛ́ ná kú ɖó nǔɖiɖi yětɔn wú jɛ́n wɛ ɖɔhun. Amɔ̌, Jexóva d’alɔ yě ɖo ali e jí wǔ é ɖé nu!

12, 13. (a) Wě tɛ́ Gamaliyɛ́li ka ɖe xá azɔ̌gbɛ́ tɔn lɛ́? Étɛ́ yě ka wa? (b) Nɛ̌ Jexóva ka sixú jɛ ahwan togun tɔn jí ɖo égbé gbɔn? Nú é byɔ́ ɖɔ mǐ ná “se wǔvɛ́ ɖó nǔjlɔ́jlɔ́wiwa wú” ɔ, étɛ́ lɛ́ wú mǐ ka sixú gán jɛ?

¹² Gamaliyɛ́li e nyí “sɛ́nkplɔ́nmɛtɔ́ e togun ɔ bǐ nɔ ɖó sísí ná tawun é” ɖɔ xó dó  jɛ ahwan mɛsɛ́dó lɛ́ jí. c É ɖo wɛn ɖɔ hwɛɖɔtɔ́ énɛ́ sín azɔ̌gbɛ́ lɛ́ nɔ ɖó sísí n’i, ɖó é ɖó acɛ, bo tlɛ “ɖe gbe ɖɔ è ní ɖe mɛsɛ́dó lɛ́ tɔ́n nú hwenu kpɛɖé.” (Mɛ. 5:34) Gamaliyɛ́li ɖɔ xó dó gǔ e è fɔ́n dó Hlɔ̌manu lɛ́ jí wá yi lɛ́ é wú. É ɖɔ ɖɔ ée mɛ ɖěɖěe nɔ gǔdo nú gǔfínfɔ́n énɛ́ lɛ́ é kú é ɔ, gǔfínfɔ́n lɛ́ yá wǔ yi xɔ. Énɛ́ wú ɔ, é ɖɔ nú hwɛɖɔtɔ́ lɛ́ ɖɔ yě ɖó ná bló vlɛvlɛ dó mɛsɛ́dó lɛ́ wú bo kún ɖó ná ɖó yě te ó, lé zaanɖé din jɛ́n Gǎn yětɔn Jezu kú. Xó e Gamaliyɛ́li ɖɔ é zɔ́n tamɛ lin mɛ. É ɖɔ: “Mi ma dó nu nya énɛ́ lɛ́ sín xó mɛ ó, mi jó yě dó. Ðó ényí tuto énɛ́ alǒ azɔ̌ énɛ́ ɔ, gbɛtɔ́ lɛ́ gɔ́n wɛ é gosín ɔ, é ná sú dó; amɔ̌, ényí Mawu gɔ́n wɛ é gosín ɔ, mi ná kpé wú bo sú dó ǎ. Mi cɔ́ miɖée, é ma nyí mɔ̌ ǎ ɔ, é sixú wá nyí ɖɔ Mawu ɖésúnɔ wɛ mi tɔ́n ahwan.” (Mɛ. 5:38, 39) Hwɛɖɔtɔ́ lɛ́ xwedó wěɖexámɛ tɔn. É ɖo mɔ̌ có, yě zɔ́n bɔ è xo mɛsɛ́dó lɛ́ bo dó sɛ́n nú yě ɖɔ “yě ní ma sɔ́ ɖɔ xó ɖo Jezu nyíkɔ mɛ ɖě ó.”—Mɛ. 5:40.

¹³ Mɔ̌ ɖokpó ɔ, égbé ɖésú ɔ, Jexóva sixú bló bɔ gbɛtɔ́ nukúnɖéjí Gamaliyɛ́li ɖɔhun lɛ́ ná jɛ ahwan togun Tɔn jí. (Nǔx. 21:1) Jexóva hɛn ɔ, é ná zán gbigbɔ tɔn dó sísɛ́ acɛkpatɔ́ hlɔ̌nhlɔ́nnɔ lɛ́, hwɛɖɔtɔ́ lɛ́, alǒ sɛ́nɖetɔ́ntɔ́ lɛ́ bɔ yě ná wa nǔ sɔgbe xá jlǒ tɔn. (Nɛɛ. 2:4-8) Amɔ̌, nú é byɔ́ ɖɔ é ní tin bónú mǐ ná “se wǔvɛ́ ɖó nǔjlɔ́jlɔ́wiwa wú” ɔ, mǐ sixú gán jɛ nǔ we wú. (1 Pi. 3:14) Nukɔntɔn, Mawu hɛn ɔ, é ná ná hlɔ̌nhlɔ́n mǐ bɔ mǐ ná dɛ. (1 Kɔ. 10:13) Wegɔ́, gbeklánxámɛtɔ́ lɛ́ “ná kpé wú bo sú” azɔ̌ Mawu tɔn dó ǎ.—Eza. 54:17.

14, 15. (a) Ée è xo mɛsɛ́dó lɛ́ kpé gúdo é ɔ, nɛ̌ yě ka wa nǔ gbɔn? Étɛ́wú? (b) Nǎ kpɔ́ndéwú e xlɛ́ ɖɔ mɛsɛntɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ nɔ dɛ kpó awǎjijɛ kpó é ɖokpó.

¹⁴ Xo e è xo mɛsɛ́dó lɛ́ é zɔ́n bɔ awakanmɛ kú yě, alǒ vɔ́ da nú kán e yě kán ɖ’é jí bo ná wa nǔ é wɛ a? Ðěbǔ lɔ ǎ! Yě “tɔ́n sín Hwɛɖɔxɔsá ɖaxó Jwifu lɛ́ tɔn ɔ kpó awǎjijɛ kpó.” (Mɛ. 5:41) “Kpó awǎjijɛ kpó.” Étɛ́wú? É ɖo wɛn ɖɔ é kún nyí wǔvɛ́ e yě se ɖo agbaza mɛ, ɖó è xo yě é wútu wɛ ó. Yě j’awǎ, ɖó yě tuun ɖɔ è dó ya nú émí, ɖó émí kpo ɖo gbejí nú Jexóva bo lɛ́ ɖo afɔ sɔ́ ɖó Jezu, Kpɔ́ndéwú yětɔn sín afɔdo lɛ́ mɛ wɛ wútu.—Mat. 5:11, 12.

¹⁵ Nɔví mǐtɔn xwe kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn lɛ́ ɖɔhun ɔ, mǐ nɔ dɛ kpó awǎjijɛ kpó, hwenu e mǐ nɔ ɖo wǔvɛ́ mɔ wɛ ɖó wɛn ɖagbe ɔ wútu é. (1 Pi. 4:12-14) È ɖo adǎn gblɔ́n nú mǐ wɛ, ɖo ya dó nú mǐ wɛ, alǒ ɖo mǐ wlí dó gan mɛ wɛ wɛ nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ ɖ’awǎjijɛ ǎ. Loɔ, nǔ e nɔ ná awǎjijɛ mǐ tawun é wɛ nyí gbejí e mǐ kpo ɖe nú Jexóva é. Mǐ ní kpɔ́n kpɔ́ndéwú Henryk Dornik, éé dɛ ɖo yadónúmɛ syɛ́nsyɛ́n acɛkpikpa acɛgannagannakpanúmɛtɔ́ ɖé tɔn nu nú xwe mɔ̌kpán é tɔn. É flín ɖɔ ɖo août 1944 ɔ, gǎn lɛ́ wa gbeta ɔ kɔn bo sɛ́ é kpó fofó tɔn kpó dó yadónúmɛkpá ɖé mɛ. Gbeklánxámɛtɔ́ lɛ́ ɖɔ: “È sixú wa nǔtí bónú yě ná húzú linlin ǎ. Tuun e yě tuun ɖɔ è ná hu émí ɖó nǔɖiɖi émítɔn wú é zɔ́n bɔ yě ɖó awǎjijɛ.” Nɔví Dornik tínmɛ ɖɔ: “Nǔgbó wɛ ɖɔ un ba ɖɔ è ní hu mì ɖó nǔɖiɖi ce wú ǎ, amɔ̌, wǔvɛ́ e se wɛ un ɖe kpó akɔ́nkpinkpan kpó, gɔ́ nú wi e un ɖó ɖo ta ɖó un ɖo gbejí nú Jexóva wútu é ná mì awǎjijɛ.”—Ja. 1:2-4.

16. Nɛ̌ mɛsɛ́dó lɛ́ ka xlɛ́ ɖɔ émí kán ɖ’é jí bá ɖe kúnnu mlɛ́mlɛ́ gbɔn? Nɛ̌ mǐ ka nɔ xwedó wlɛnwín wɛnjíjlá tɔn mɛsɛ́dó lɛ́ tɔn sín kpɔ́ndéwú gbɔn?

¹⁶ Mɛsɛ́dó lɛ́ gú hwenu kwín ɖokpó cóbó lɛ́ bɛ́ wɛnjíjlázɔ́ yětɔn ǎ. Kpó  adɔgbígbó kpó ɔ, “ayǐhɔ́ngbe ayǐhɔ́ngbe ɔ, yě nɔ yi tɛ́npli ɔ mɛ, bo nɔ lɛ́ gbɔn xwégbe xwégbe” dó gbɛ kan dó “wɛn ɖagbe e kunkplá Klísu Jezu é” jíjlá nu. d (Mɛ. 5: 42) Wɛnjlátɔ́ kanɖódónǔwútɔ́ énɛ́ lɛ́ kan ɖ’é jí bá ɖe kúnnu mlɛ́mlɛ́. Ð’ayi wú ɖɔ, yě nɔ jlá wɛn ɔ ɖo mɛ lɛ́ sín xwégbe, lěe Jezu Klísu zɔ́n yě gbɔn é. (Mat. 10:7, 11-14) É ɖo wɛn ɖɔ lěe yě bló gbɔn bɔ nǔkplɔ́nmɛ yětɔn gbá kpé Jeluzalɛ́mu é nɛ́. Égbé ɔ, è tuun Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ ɖɔ yě nɔ xwedó wlɛnwín wɛnjíjlá tɔn mɛsɛ́dó lɛ́ tɔn énɛ́. Nú mǐ ɖo xwé ɖokpó ɖokpó gbe gbɔn wɛ ɖo fí e mǐ nɔ ɖɔ mawuxó gbɔn lɛ́ é ɔ, xlɛ́xlɛ́ nyi wɛn wɛ mǐ ɖe ɖɔ mǐ lɔ jló ná ɖe kúnnu mlɛ́mlɛ́, bo ná hun ali nú mɛ lɛ́ bǐ bónú yě ná se wɛn ɖagbe ɔ. Jexóva ka nɔ kɔn nyɔ̌ná dó wɛnjíjlázɔ́ e mǐ nɔ wa gbɔn xwégbe xwégbe é jí a? Ganjí, é nɔ wa mɔ̌! Gbɛtɔ́ lǐvi mɔ̌kpán wɛ ko yi gbe nú wɛn Axɔ́súɖuto ɔ tɔn, din e vivɔnu ɔ ko sɛkpɔ́ é; yě mɛ gěgé se wɛn ɖagbe ɔ azɔn nukɔntɔn ɔ, hwenu e Kúnnuɖetɔ́ ɖé wá xúxú hɔn yětɔn é.

17-19. Tagba e nɔ dɔn kínklán wá é tɛ́ ka xwetɔ́n din? Wě tɛ́ mɛsɛ́dó lɛ́ ka ɖe xá mɛ bá dó ɖe ɖɛ tagba ɔ?

¹⁷ Tagba e wú è ma yá wǔ ɖ’ayi ǎ é ɖé ɖo nǔ wa dó agun klisánwun tɔn e è ɖó ayǐ, bɔ é ma lin ǎ é wú wɛ din lɛ́ɛ́lɛ́ɛ́. Tagba tɛ́ ka wɛ? Gěgé mɛ e bló batɛ́mu bo húzú ahwanvú lɛ́ é tɔn ɔ, jǒnɔ wɛ yě nyí ɖo Jeluzalɛ́mu, bo ka jló ná kplɔ́n nǔ d’é jí cóbó ná lɛ́ kɔ́ yi xwé. Ahwanvú e nɔ nɔ Jeluzalɛ́mu lɛ́ é ná akwɛ́ kpó jlǒ kpó, bónú è ná dó sú hudó nǔɖuɖu kpó nǔ ɖěvo lɛ́ kpó tɔn sín do ná. (Mɛ. 2:44-46; 4:34-37) Hwenɛ́nu ɔ, tagba syɛ́nsyɛ́n ɖé xwetɔ́n. Ðo “nǔɖuɖu mímá gbe bǐ gbe tɔn ɔ hwenu” ɔ, “è nɔ dó vɛ̌ nú” asúkúsi e nɔ dó Glɛ̌kigbe lɛ́ é. (Mɛ. 6:1) Amɔ̌, è ka nɔ dó vɛ̌ nú asúkúsi e nɔ dó Ebléegbe lɛ́ é ǎ. Hǔn, é cí ɖɔ mɛ ɖiɖe ɖó vo ɖo mɛ mɛ wɛ ɖo xó ɔ dɔn wá wɛ. Tagba ɖěɖěe nɔ dɔn kínklán wá sɔ énɛ́ é kpítí ǎ.

¹⁸ Mɛsɛ́dó lɛ́, éé nyi hǎgbɛ́ alixlɛ́mɛtɔ́ agun e ɖo agba dó wɛ é tɔn é tuun ɖɔ é  kún ná nyí nǔnywɛ́nú ɖɔ émí ní “jó xó Mawu tɔn kplɔ́nkplɔ́n mɛ dó, bo ná nɔ má nǔɖuɖu” ó. (Mɛ. 6:2) Bo ná dó ɖe ɖɛ tagba ɔ ɔ, mɛsɛ́dó lɛ́ ɖɔ nú ahwanvú lɛ́ ɖɔ yě ní cyán súnnu e “gbigbɔ mímɛ́ . . . ɖo yě jí lobɔ yě lɛ́ ɖó nǔnywɛ́ lɛ́ é” tɛ́nwe, bónú émí ná sɔ́ yě ɖó “azɔ̌ tají” énɛ́ nu. (Mɛ. 6:3) È ɖó hudó súnnu e jɛxá lɛ́ é tɔn, ɖó é ɖo wɛn ɖɔ azɔ̌ ɔ kún nɔ te ɖó nǔɖuɖu mímá kɛ́ɖɛ́ jí kpowun ó. Loɔ, é lɛ́ byɔ́ ɖɔ è ní zán akwɛ́ lɛ́ ganjí, xwlé axi lobo lɛ́ dó nǔ e wa wɛ è ɖe lɛ́ é bǐ wěma mɛ. Súnnu e è cyán lɛ́ é bǐ wɛ ɖó Glɛ̌ki nyíkɔ; vlafo kpó énɛ́ kpó ɔ, asúkúsi e è jɛ agɔ dó lɛ́ é ná ɖeji dó yě wú hú gǎn. Ée mɛsɛ́dó lɛ́ gbéjé súnnu énɛ́ lɛ́ kpɔ́n bo lɛ́ xo ɖɛ dó xó ɔ tamɛ gúdo é ɔ, yě sɔ́ yě bónú yě ná kpé nukún dó “azɔ̌ tají” énɛ́ wú. e

¹⁹ Nukúnkpíkpé dó nǔɖuɖu mímá sín azɔ̌ ɔ wú xlɛ́ ɖɔ din ɔ, wɛnɖagbejíjlázɔ́ ɔ kún sɔ́ kan súnnu tɛ́nwe e è sɔ́ lɛ́ é ó wɛ a? Ðěbǔ lɔ a! Etyɛ́ni e nǔwiwa tɔn wá xlɛ́ ɖo nukɔnmɛ ɖɔ é nyí wɛnɖagbejlátɔ́ akɔ́nkpantɔ́ kpó kanɖódónǔwútɔ́ kpó é ɖo súnnu e è cyán lɛ́ é mɛ. (Mɛ. 6:8-10) Filípu e è ylɔ́ ɖɔ “wɛnɖagbejlátɔ́” é lɔ ɖo yě mɛ tɛ́nwe lɛ́ mɛ. (Mɛ. 21:8) Hǔn, é ɖo wɛn ɖɔ, súnnu tɛ́nwe lɛ́ kpo ɖo wɛnjlátɔ́ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn kanɖódónǔwútɔ́ nyí wɛ.

20. Égbé ɔ, nɛ̌ togun Mawu tɔn ka nɔ xwedó kpɔ́ndéwú mɛsɛ́dó lɛ́ tɔn gbɔn?

²⁰ Égbé ɔ, togun Jexóva tɔn nɔ xwedó kpɔ́ndéwú mɛsɛ́dó lɛ́ tɔn. Súnnu ɖěɖěe è sɔ́ ɖó atɛ jí bo ná sɔ́ wǔjɔmɛzɔ́ agun tɔn lɛ́ d’así ná lɛ́ é ɖó ná xlɛ́ ɖɔ émí ɖó nǔnywɛ́ Mawu tɔn, bo ná lɛ́ xlɛ́ nyi wɛn ɖɔ gbigbɔ mímɛ́ ɔ ɖo azɔ̌ wa wɛ ɖo gbɛzán  émítɔn mɛ. È nɔ zɔn dó nǔ e Hǎgbɛ́ alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ ɖɔ é jí bo nɔ sɔ́ súnnu e wa nǔ sɔgbe xá nǔ e Nǔwlánwlán mímɛ́ lɛ́ byɔ́ lɛ́ é bɔ yě nɔ nyí mɛxó agun tɔn alǒ mɛsɛntɔ́ agun tɔn ɖo agun lɛ́ mɛ. f (1 Tim. 3:1-9, 12, 13) È hɛn ɔ, è ná ɖɔ ɖɔ gbigbɔ mímɛ́ wɛ sɔ́ súnnu énɛ́ lɛ́ e wa nǔ sɔgbe xá nǔ e Nǔwlánwlán mímɛ́ lɛ́ byɔ́ lɛ́ é é. Súnnu azɔ̌syɛ́nsyɛ́nwatɔ́ énɛ́ lɛ́ nɔ kpé nukún dó azɔ̌ tají gěgé wú. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mɛxó agun tɔn lɛ́ sixú bló tuto bo ná d’alɔ mɛxómɔ gbejínɔtɔ́ ɖěɖěe ɖó hudó alɔdó tɔn lɛ́ é. (Ja. 1:27) Mɛxó agun tɔn ɖé lɛ́ nɔ ɖ’alɔ ɖo kpléxɔ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn lɛ́ gbígbá kpó nǔsísɔ́ nú kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ́ kpó mɛ, alǒ nɔ w’azɔ̌ xá Wěɖegbɛ́ e nɔ kpé nukún dó dotóoxwéxó lɛ́ wú ɖo xá yětɔn mɛ é. Mɛsɛntɔ́ agun tɔn lɛ́ nɔ kpé nukún dó azɔ̌ e ma kunkplá lɛ̌ngbɔ́nyitɔ́zɔ́, alǒ mɛkplɔ́nkplɔ́nzɔ́ tlɔlɔ ǎ lɛ́ é gěgé wú. Nǔgbó wɛ ɖɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ kpó mɛsɛntɔ́ agun tɔn lɛ́ kpó nɔ kpé nukún dó azɔ̌ gěgé wú ɖo agun ɔ kpó tutoblónúnǔ ɔ kpó mɛ. É ɖo mɔ̌ có, yě ɖó ná kpo ɖo wɛn ɖagbe Axɔ́súɖuto ɔ tɔn jlá wɛ.—1 Kɔ. 9:16.

21, 22. Étɛ́ ka xlɛ́ ɖɔ Jexóva kɔn nyɔ̌ná dó agun e è ɖó ayǐ yɔ̌yɔ́ é jí?

²¹ Kpó alɔdó Jexóva tɔn kpó ɔ, agun e è ɖó ayǐ yɔ̌yɔ́ é xo yadónúmɛ gbeklánxámɛtɔ́ lɛ́ tɔn kpó tagba e sixú dɔn kínklán wá agun ɔ mɛ é kpó zlɛ́. È mɔ nyi wɛn ɖɔ Jexóva kɔn nyɔ̌ná dó yě jí, ɖó mǐ xa ɖɔ: “Xó Mawu tɔn kpo ɖo gbigba kpé wɛ, bɔ kɛ́n ahwanvú lɛ́ tɔn ɖo jijɛjí wɛ tawun ɖo Jeluzalɛ́mu; gɔ́ ná ɔ, vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ gěgé húzú nǔɖitɔ́.” (Mɛ. 6:7) Nukɔnyiyi sín gbeɖíɖó e è mɔ ɖo wěma Mɛsɛ́dó tɔn mɛ lɛ́ é ɖokpó kpowun nɛ́. (Mɛ. 9:31; 12:24; 16:5; 19:20; 28:31) Égbé ɔ, nú mǐ se gbeɖíɖó ɖěɖěe ɖɔ xó dó lěe wɛn Axɔ́súɖuto ɔ tɔn e jlá wɛ è ɖe é ɖo nukɔn yi wɛ ɖo akpá gbɛ ɔ tɔn ɖěvo lɛ́ xwé gbɔn é ɔ, é nɔ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mǐ ǎ cé?

²² Ðo xwe kanweko nukɔntɔn H.M. tɔn mɛ ɔ, sinsɛngán e ɖo xomɛsin jí syɛ́nsyɛ́n lɛ́ é ba ná jó gbe ǎ. Yadónúmɛ ɖaxó tɔwu bo ja. Lěe mǐ ná wá mɔ gbɔn ɖo wěmata e bɔ d’é wú é mɛ é ɔ, gbeklánxámɛ syɛ́nsyɛ́n ɖé wá ba jǒnɔ Etyɛ́ni.