1, 2. (a) Ninɔmɛ tɛ́ lɛ́ mɛ Pɔ́lu ka wá mɔ éɖée ɖe? (b) Nǔkanbyɔ́ tɛ́ ka xwetɔ́n dó hwɛ e Pɔ́lu vɔ́ ylɔ́ bá yi Sezáa nukɔn é wú?

 PƆ́LU kpo ɖo gan mɛ ɖo Sezalée bɔ è ɖo cícɔ́ ɛ wɛ dó nǔjɔnǔ mɛ. Xwe we ɖíe, hwenu e é lɛ́ kɔ yi Judée é ɔ, Jwifu lɛ́ tɛ́n kpɔ́n, é hwe bǐ ɔ, azɔn atɔn bo ná hu i ɖo azǎn yɔywɛ ɖé vlamɛ. (Mɛ. 21:27-36; 23:10, 12-15, 27) É ka ko kpa kɛntɔ́ tɔn lɛ́ káká jɛ din ǎ, amɔ̌, yě jó gbe ɖó mɔ̌ nu ǎ. Ée Pɔ́lu ɖ’ayi wú ɖɔ émí táá lɛ́ wá jɛ kɛntɔ́ émítɔn lɛ́ sín alɔ mɛ é ɔ, é ɖɔ nú Tokpɔngán Hlɔ̌ma tɔn Fɛsitúsi ɖɔ: “Un vɔ́ hwɛ ylɔ́ bá yi Sezáa nukɔn!”—Mɛ. 25:11.

² Jexóva ka nɔ gǔdo nú gbeta e kɔn Pɔ́lu wá bo vɔ́ hwɛ ylɔ́ bá yi dadá Hlɔ̌ma tɔn nukɔn é a? Xósin ɔ ɖo tají nú mǐ mɛ e ɖo kúnnu ɖe wɛ mlɛ́mlɛ́ dó Axɔ́súɖuto Mawu tɔn wú ɖo vivɔnu ɔ sín táan élɔ́ mɛ lɛ́ é. È ná “jɛ hun dó wɛn ɖagbe ɔ jí, lobo ɖó ayǐ ɖo sɛ́n linu” kpáxwé ɔ, mǐ ná kpɔ́n ɖɔ Pɔ́lu ka sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖé ɖ’ayǐ nú mǐ bɔ mǐ ná xwedó a jí.—Filí. 1:7.

3, 4. (a) Étɛ́wú Jwifu lɛ́ ka byɔ́ ɖɔ è ní kplá Pɔ́lu wá Jeluzalɛ́mu? Nɛ̌ é ka gán sín kú fɛn mɛ gbɔn? (b) Nɛ̌ Jexóva ka nɔ nɔ gǔdo nú mɛsɛntɔ́ tɔn égbé tɔn lɛ́ lěe é bló gbɔn nú Pɔ́lu é gbɔn?

³ Ée Fɛsitúsi, tokpɔngán yɔ̌yɔ́ Judée tɔn xá zinkpo jí b’ɛ bló azǎn atɔn gúdo é ɔ, é yi Jeluzalɛ́mu. a Ée é jɛ dɔ̌n é ɔ, é se bɔ vɔ̌sánúxwlémawutɔ́gán lɛ́ kpó Jwifu nukúnɖéjí lɛ́ kpó ɖo hwɛ syɛ́nsyɛ́n lɛ́ dó Pɔ́lu wɛ. Yě tuun ɖɔ Hlɔ̌manu lɛ́ ba ɖɔ tokpɔngán yɔ̌yɔ́ ɔ ní kpo ɖo fífá mɛ xá émí kpó Jwifu lɛ́ bǐ kpó. Énɛ́ wú ɔ, yě byɔ́ Fɛsitúsi ɖɔ é ní jɔ wǔ émí bo ɖɔ bónú è ní kplá Pɔ́lu wá Jeluzalɛ́mu bónú è ná ɖɔ hwɛ tɔn ɖo fínɛ́. Amɔ̌, aji blúblú ɖé sɛ wɛ yě ɖe. Tuto bló wɛ kɛntɔ́ énɛ́ lɛ́ ɖe bo ná hu Pɔ́lu ɖo ali jí, hwenu e è ná kplá ɛ sín Sezalée wá xwe Jeluzalɛ́mu é. Fɛsitúsi yí gbe nú xó yětɔn ǎ, bo ɖɔ: “Ényí nya énɛ́ wa nǔ nyanya ɖé nǔgbó hǔn, mi nú mɛ e nyí mɛ nukúnɖéjí  ɖo mi mɛ lɛ́ é ní xwedó mì yi dɔ̌n [Sezalée], bo ná yi dó hwɛ ɛ.” (Mɛ. 25:5) Mɔ̌ mɛ ɔ, Pɔ́lu lɛ́ gán sín kú fɛn mɛ azɔn ɖěvo.

⁴ Ðo hwɛ nukɔn e Pɔ́lu yi lɛ́ é bǐ mɛ ɔ, Jexóva gbɔn Aklúnɔ Jezu Klísu jí bo nɔ gǔdo n’i. Flín ɖɔ Jezu ɖɔ nú mɛsɛ́dó tɔn énɛ́ ɖo nǔmimɔ ɖé mɛ ɖɔ: “Kpan akɔ́n!” (Mɛ. 23:11) Égbé ɔ, mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ́ lɔ nɔ gbɔn wǔvɛ́ gěgé mɛ bɔ è nɔ lɛ́ dó ya nú yě. Jexóva nɔ cyɔ́n alɔ mǐ jí ɖo wǔvɛ́ lɛ́ bǐ mɛ ǎ, amɔ̌, é nɔ ná mǐ nǔnywɛ́ kpó hlɔ̌nhlɔ́n kpó bónú mǐ ná dɛ ɖo yě nu. Mǐ sixú gán jɛ “hlɔ̌nhlɔ́n e . . . zɛ gbɛtɔ́ tɔn wú” bɔ Mawu wǎnyíyínɔ mǐtɔn nɔ ná mɛ é wú hwebǐnu.—2 Kɔ. 4:7.

5. Nɛ̌ Fɛsitúsi ka wa nǔ xá Pɔ́lu gbɔn?

⁵ Azǎn ɖé lɛ́ gúdo ɔ, Fɛsitúsi “jínjɔ́n hwɛɖiɖɔzinkpo jí” ɖo Sezalée. b Pɔ́lu kpó mɛ e ɖo hwɛ dó è wɛ lɛ́ é kpó ɖo te ɖo nukɔn tɔn. Bónú Pɔ́lu ná dó ɖe xlɛ́ ɖɔ hwɛ e dó émí wɛ yě ɖe lɛ́ é kún jínjɔ́n nǔɖé jí ó ɔ, é ɖɔ: “Un jɛ agɔ ɖě dó Sɛ́n Jwifu lɛ́ tɔn, tɛ́npli ɔ, alǒ Sezáa ǎ.” Xomɛvɔ́nɔ wɛ mɛsɛ́dó ɔ nyí b’ɛ jɛxá ɖɔ è ní ɖe è nyi te. Gbeta tɛ́ kɔn Fɛsitúsi ka ná wá? Ðó é ba ná nyɔ́ ɖo Jwifu lɛ́ sí wútu ɔ, é kanbyɔ́ Pɔ́lu ɖɔ: “A jló ná yi Jeluzalɛ́mu, bɔ è ná ɖɔ hwɛ xá we dó nǔ énɛ́ lɛ́ wú ɖo nukɔn ce ɖo dɔ̌n a?” (Mɛ. 25:6-9) Nǔxwlémɛ baɖabaɖa tɛ́ nɛ́! Nú è lɛ́ kɔ nú Pɔ́lu sɛ́dó Jeluzalɛ́mu ɔ, mɛ e ɖo hwɛ dó è wɛ lɛ́ é wɛ ná ɖɔ hwɛ xá ɛ din, b’ɛ ɖo wɛn ɖɔ yě ná hu i. Ðo ninɔmɛ élɔ́ mɛ ɔ, gbɛtɔ́ sí ba ná nyɔ́ ɖe wɛ ɖo nukún myá nú Fɛsitúsi wɛ hú hwɛ jlɔ́jlɔ́ ɖiɖɔ. Nǔ mɔ̌hun wɛ Pɔ́nsu Pilátu e nyí tokpɔngán  jɛ nukɔn n’i é wa xá gantɔ́ e tlɛ nyí mɛ nukúnɖéjí hú Pɔ́lu é. (Jaan 19:12-16) Hwɛɖɔtɔ́ égbé tɔn lɛ́ lɔ sixú wa nǔ gbɔn mɔ̌ bá dó nyɔ́ ɖo gbɛtɔ́ sí. Énɛ́ wú ɔ, ényí hwɛɖɔxɔsá lɛ́ wá gbeta e ma sɔgbe ǎ é kɔn ɖo hwɛɖiɖɔxó e kan togun Mawu tɔn lɛ́ é kɔn ɔ, é ɖó ná kpácá mǐ ǎ.

6, 7. Étɛ́wú Pɔ́lu ka vɔ́ hwɛ ylɔ́ bá yi Sezáa nukɔn? Kpɔ́ndéwú tɛ́ é ka sɔ́ ɖ’ayǐ nú klisánwun nǔgbó égbé tɔn lɛ́ gbɔn mɔ̌?

⁶ Jlǒ e Fɛsitúsi ɖó bo ná wa nǔ e ba wɛ Jwifu lɛ́ ɖe é sixú sɔ́ gbɛ Pɔ́lu tɔn ɖ’axɔ́ nu. Énɛ́ wú ɔ, Pɔ́lu zán toví Hlɔ̌ma tɔn e é nyí é sín acɛ ɖokpó. É ɖɔ nú Fɛsitúsi ɖɔ: “Un ɖo te ɖo hwɛɖiɖɔzinkpo Sezáa tɔn nukɔn, fí e è ɖó ná ɖɔ hwɛ ce ɖe é. Un wa nǔɖé nyi do nú Jwifu lɛ́ ǎ, lěe hwiɖésúnɔ ɖo nǔ mɔ jɛ wú wɛ gbɔn céɖécéɖé é. . . . Un vɔ́ hwɛ ylɔ́ bá yi Sezáa nukɔn!” Hwɛhwɛ ɔ, ényí mɛɖé ɖɔ émí ná vɔ́ hwɛ ylɔ́ ɔ, é sɔ́ ɖó acɛ bo ná lɛ́vɔ́ lɛ́ kɔ wá xó e é ɖɔ é jí ǎ. Fɛsitúsi ɖe énɛ́ xlɛ́ nyi wɛn hwenu e é ɖɔ xó élɔ́ é: “A vɔ́ hwɛ ylɔ́ bá yi Sezáa nukɔn; hǔn a ná yi Sezáa gɔ́n.” (Mɛ. 25:10-12) Gbɔn hwɛ e Pɔ́lu vɔ́ ylɔ́ ɖo hwɛɖɔxɔsá ɖaxó hú gǎn ɖé é gblamɛ ɔ, é sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖé ɖ’ayǐ nú klisánwun nǔgbó égbé tɔn lɛ́. Nú gbeklánxámɛtɔ́ lɛ́ “tuun sɛ́n ɔ, cóbó ka ɖo dǎka xo wɛ” ɔ, Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ nɔ zán ali e hun nú yě ɖo sɛ́n linu lɛ́ é dó jɛ hun dó wɛn ɖagbe ɔ jí. c—Ðɛh. 94:20.

⁷ Mɔ̌ mɛ ɔ, ée Pɔ́lu nɔ gan mɛ nú xwe we jɛjí ɖó hwɛ e é ma hu ǎ lɛ́ é wú gúdo é ɔ, ali hun n’i bónú é ná jɛ hun dó éɖée jí ɖo Hlɔ̌ma. Amɔ̌, cóbónú é ná ɖidó ɔ, acɛkpatɔ́ ɖěvo jló ná mɔ ɛ.

8, 9. Étɛ́wú Axɔ́sú Aglípa ka yi Sezalée?

⁸ Ée Pɔ́lu ɖɔ nú Fɛsitúsi ɖɔ émí vɔ́ hwɛ ylɔ́ bá yi Sezáa nukɔn b’ɛ bló azǎn yɔywɛ ɖé gúdo é ɔ, Axɔ́sú Aglípa kpó nɔví tɔn nyɔ̌nu Belenísi kpó “wá . . . bo ná dó gbe” tokpɔngán yɔ̌yɔ́ ɔ. d Ðo Hlɔ̌manu lɛ́ hwenu ɔ, walɔ mɛ wɛ è ko ɖe bɔ acɛkpatɔ́ lɛ́ nɔ yi ba tokpɔngán yɔ̌yɔ́ e è sɔ́ lɛ́ é kpɔ́n gbɔn mɔ̌. Kpa e Aglípa yi kpa Fɛsitúsi ɖó zinkpo jí e é yi é wútu é ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ xɔ́ntɔn zunzun xá ɛ kpó kancícá ɖíɖó xá ɛ ɖo toxóɖiɖɔ linu kpó e sixú wá hɛn le wá n’i ɖo sɔgúdo é kan xo wɛ é ɖe.—Mɛ. 25:13.

⁹ Fɛsitúsi ɖɔ Pɔ́lu sín xó nú axɔ́sú Aglípa, bɔ é lɔ jló ná ɖɔ xó xá Pɔ́lu. Ayǐhɔ́ngbe tɔn ɔ, acɛkpatɔ́ we lɛ́ jínjɔ́n hwɛɖiɖɔzinkpo jí. Amɔ̌, acɛ e yě ɖó é kpó susu yětɔn kpó dɔn mɛ lɛ́ sɔ nǔ e ɖɔ gbé gantɔ́ e ɖo nukɔn yětɔn é ja é ǎ.—Mɛ. 25:22-27.

10, 11. Nɛ̌ Pɔ́lu ka ɖe sísí xlɛ́ Aglípa gbɔn? Étɛ́ lɛ́ é ka ɖɔ nú axɔ́sú ɔ dó gbɛ e é ko zán wá yi é wú?

¹⁰ Pɔ́lu dó kú nú Axɔ́sú Aglípa kpó sísí kpó nú ali e é hun n’i bónú é ná jɛ hun dó éɖée jí ɖo nukɔn tɔn é, bo ɖe xlɛ́ ɖɔ axɔ́sú ɔ tuun hwɛndonúwiwa Jwifu  lɛ́ tɔn lɛ́ bǐ kpó nǔ e jí yě nɔ dɔn nǔ dó lɛ́ é kpó xéɖéxéɖé. Énɛ́ gúdo ɔ, Pɔ́lu ɖɔ xó dó gbɛ alɔkpa e é zán wá yi é jí bo ɖɔ: “Un zán gbɛ Falizyɛn lɛ́ ɖɔhun; sinsɛngbɛ́ta énɛ́ syɛ́n tawun hú Jwifu ɖě lɛ́ tɔn.” (Mɛ. 26:5) Ðó Pɔ́lu nyí Falizyɛn wútu ɔ, é ɖó nukún wǐwá Mɛsíya ɔ tɔn. Din e é wá húzú klisánwun é ɔ, é nɔ ɖe xlɛ́ kpó adɔgbígbó kpó ɖɔ Jezu Klísu wɛ nyí mɛ énɛ́ e ɖó nukún wɛ è ɖe sín hwenu línlín ɖíe é. Nǔ e Pɔ́lu kpó mɛ e ɖo hwɛ dó è wɛ lɛ́ é kpó bǐ ɖi nǔ ná é wú wɛ é ɖo hwɛ nukɔn gbe nɛ́ gbe, é wɛ nyí ɖɔ yě ɖo nukún ɖó akpá e Mawu dó nú tɔ́gbó yětɔn lɛ́ é sín jijɛnu wɛ. É sín énɛ́ wú bɔ Aglípa tlɛ ba ná se xó ɖo Pɔ́lu nu d’é jí. e

¹¹ Pɔ́lu flín lěe é dó ya nú klisánwun lɛ́ baɖabaɖa wá yi gbɔn é, bo ɖɔ: “Ð’ayǐ ɔ, un kú d’é jí ɖɔ un ɖó ná wa nǔ gěgé dó klán gbe xá Jezu Nazalɛ́tinu ɔ. . . . Ðó xomɛ yětɔn [ahwanvú Klísu tɔn lɛ́ tɔn] nɔ sin mì tawun wútu ɔ, un tlɛ nɔ hun káká yi toxo ɖěvo lɛ́ mɛ, bo nɔ dó ya nú yě.” (Mɛ. 26:9-11) Sin dó xó jí wɛ Pɔ́lu ɖe ǎ. Mɛ gěgé tuun alǎnnú e é wa klisánwun lɛ́ wú é. (Ga. 1:13, 23) Aglípa sixú ko kanbyɔ́ éɖée ɖɔ: ‘Étɛ́ ka sixú ko zɔ́n bɔ nya élɔ́ húzú gbɔn mɔ̌?’

12, 13. (a) Nɛ̌ Pɔ́lu ka tínmɛ lěe é wá húzú klisánwun gbɔn é gbɔn? (b) Ali tɛ́ nu Pɔ́lu ka ‘sɛ́ hwɛ̌ kpo nu xwíɖíxwíɖí sín nuvínu’ ɖe?

¹² Xósin ɔ tɔ́n ɖo xó élɔ́ lɛ́ e Pɔ́lu ɖɔ bɔ d’é wú é mɛ: “Un ɖo ali jí xwe Damási, ɖó vɔ̌sánúxwlémawutɔ́gán lɛ́ ná acɛ mì, bo lɛ́ zɔ́n mì ɖɔ má wa nǔ ɖokpó ɔ ɖo dɔ̌n. Axɔ́sú è, ée un ɖo ali ɔ jí é ɔ, wěziza ɖé hɔ́n sín jǐxwé, bo lɛ́ lɛ̌ dó nyɛ kpó  mɛ e zɔn xá mì lɛ́ é kpó gan 12 mɛ hwemɛ, bɔ lěe é nɔ kɔ́n gbɔn é syɛ́n hú hwesivɔ́ tɔn. Énɛ́ ɔ, mǐ bǐ j’ayǐ, bɔ un se gbe ɖé, bɔ gbe ɔ ɖɔ nú mì dó Ebléegbe mɛ ɖɔ: ‘Sólu, Sólu, étɛ́wú a ka ɖo ya dó nú mì wɛ? Hwɛ̌ e sɛ́ kpo nu xwíɖíxwíɖí sín nuvínu wɛ a ɖe é ɔ, nǔ wa dó hwiɖée wú wɛ a ɖe.’ Amɔ̌, un ɖɔ: ‘Hwi mɛ̌ ka wɛ, Aklúnɔ?’ Bɔ Aklúnɔ ɖɔ: ‘Nyɛ Jezu e dó ya ná a ɖe é wɛ.’” f—Mɛ. 26:12-15.

¹³ Cóbónú nǔ énɛ́ e zɛ hlɔ̌nhlɔ́n gbɛtɔ́ tɔn wú é ná jɛ ɔ, Pɔ́lu ko ɖo “hwɛ̌ . . . sɛ́ kpo nu xwíɖíxwíɖí sín nuvínu wɛ” ɖo nǔjlɛ́dónǔwú linu. Lěe kanlin e nɔ bɛ́ agban é ɖé ná gblé wǔ éɖée fatáa kpowun hwenu e é ná ɖo éɖée sɔ́ sɔ́ kpo nu xwíɖíxwíɖí sín nuvínu wɛ gbɔn é ɔ, mɔ wɛ Pɔ́lu ko gblé wǔ éɖée ɖo gbigbɔ lixo gbɔn, hwenu e é húzú kpan nukɔn jlǒ Mawu tɔn é. Hwenu e Jezu e è fɔ́n sín kú é tɔ́n dó Pɔ́lu jí ɖo ali e yi Damási é jí é ɔ, é bló bɔ nya ayijlɔ́jlɔ́nɔ énɛ́ e é ɖo wɛn ɖɔ é ɖo manywɛ́ mɛ ɖ’ayǐ é húzú linlin.—Jaan 16:1, 2.

14, 15. Étɛ́ Pɔ́lu ka ɖɔ dó hǔzúhúzú e é bló ɖo gbɛzán tɔn mɛ lɛ́ é wú?

¹⁴ Nǔgbó ɔ, Pɔ́lu bló hǔzúhúzú tají lɛ́ ɖo gbɛzán tɔn mɛ. É ɖɔ nú Aglípa ɖɔ: “Un gɔn nǔ wa sɔgbe xá nǔmimɔ énɛ́ ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, un dó wɛn ɔ mɛ e ɖo Damási lɛ́ é jɛ nukɔn, bɔ énɛ́ gúdo ɔ, un yi dó mɛ e ɖo Jeluzalɛ́mu lɛ́ é, kpó mɛ e ɖo Judée to ɔ bǐ mɛ lɛ́ é kpó, bo lɛ́ dó mɛ e ɖo akɔta ɖě lɛ́ mɛ lɛ́ é. Un nɔ ɖɔ nú yě ɖɔ hwɛ yětɔn lɛ́ ɖó ná vɛ́ nú yě, bɔ yě ná lɛ́ kɔ wá Mawu gɔ́n, gbɔn nǔ e jɛxá hwɛvɛ́númɛ lɛ́ é wiwa gblamɛ.” (Mɛ. 26:19, 20) É ko bló xwe gěgé din bɔ Pɔ́lu ɖo azɔ̌ e Jezu Klísu zɔ́n ɛ ɖo nǔmimɔ gan wěwe hwemɛ tɔn énɛ́ mɛ é wa wɛ. Étɛ́  lɛ́ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó? Mɛ ɖěɖěe yí wɛn ɖagbe e Pɔ́lu jlá é jó gbɛ blíblí e yě ko nɔ zán é kpó adingbanɖíɖó kpó dó bo lɛ́ kɔ wá Mawu gɔ́n. Yě mɛ énɛ́ lɛ́ húzú toví ɖagbe, nɔ se tónú nú sɛ́n bo nɔ lɛ́ xo fífá kan ɖo fí ɖěbǔ e yě ɖe é.

¹⁵ Amɔ̌, ɖagbe énɛ́ lɛ́ e wa wɛ wɛn e jlá wɛ Pɔ́lu ɖe é ɖɔ nǔtí nú Jwifu e ɖo gbe klán xá ɛ wɛ lɛ́ é ǎ. Pɔ́lu ɖɔ: “Énɛ́ wú wɛ Jwifu lɛ́ wlí mì ɖo tɛ́npli ɔ mɛ, bo tɛ́n kpɔ́n bo ná hu mì. É ɖo mɔ̌ có, ɖó Mawu d’alɔ mì wútu ɔ, un kpo ɖo kúnnu ɖe nú mɛ e ɖo tɛn kpɛví mɛ lɛ́ é kpó mɛ e ɖo tɛn ɖaxó mɛ lɛ́ é kpó bǐ wɛ, káká jɛ égbé.”—Mɛ. 26:21, 22.

16. Ényí mǐ ɖo xó ɖɔ nú hwɛɖɔtɔ́ lɛ́ kpó acɛkpatɔ́ lɛ́ kpó wɛ dó nǔ e mǐ ɖi nǔ ná lɛ́ é wú ɔ, nɛ̌ mǐ ka sixú xwedó kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn gbɔn?

¹⁶ Ðó mǐ nyí klisánwun nǔgbó lɛ́ wútu ɔ, mǐ ɖó ná nɔ ‘ɖo gbesisɔmɛ hwebǐnu, bo ná jɛ hun dó’ nǔɖiɖi mǐtɔn jí. (1 Pi. 3:15) Nú mǐ ɖo xó ɖɔ nú hwɛɖɔtɔ́ lɛ́ kpó acɛkpatɔ́ lɛ́ kpó wɛ dó nǔ e mǐ ɖi nǔ ná lɛ́ é wú ɔ, mǐ sixú zán wlɛnwín e Pɔ́lu zán dó ɖɔ xó nú Aglípa kpó Fɛsitúsi kpó é. Ényí mǐ ɖɔ xó nú axɔ́súzɔ́watɔ́ nukúnɖéjí énɛ́ lɛ́ kpó sísí kpó, dó lěe nǔgbó Biblu tɔn lɛ́ húzú gbɛzán mǐ kpó mɛ e yí wɛn mǐtɔn lɛ́ é kpó tɔn dó ɖagbe jí gbɔn é wú ɔ, xó mǐtɔn sixú byɔ́ ayi yětɔn mɛ.

17. Nɛ̌ Fɛsitúsi ka wa nǔ gbɔn dó hun e Pɔ́lu jɛ dó éɖée jí é wú? Walɔ ɖokpó ɔ tɛ́ mǐ ka nɔ mɔ ɖo égbé?

¹⁷ Ée acɛkpatɔ́ we lɛ́ ɖótó kúnnu e Pɔ́lu ɖe b’ɛ ɖu ɖo mɛ jí é ɔ, yě kpé wú bo wɔn ya nú xó tɔn ǎ. Ð’ayi nǔ e jɛ bɔ d’é wú é wú: “Hwenu e Pɔ́lu ɖo xó énɛ́ lɛ́ ɖɔ dó jɛ hun dó éɖée jí wɛ é ɔ, Fɛsitúsi zé gbe dó jǐ bo ɖɔ: ‘Taɖu wɛ a hun a Pɔ́lu! A kplɔ́n nǔ káká, b’ɛ ɖo taɖu dó we wɛ!’” (Mɛ. 26:24) Lěe Fɛsitúsi wa nǔ gbɔn é wɛ mɛ gěgé nɔ wa nǔ gbɔn hwɛhwɛ ɖo égbé. Mɛ gěgé nɔ lin ɖɔ mɛ ɖěɖěe nɔ kplɔ́n nǔ e Biblu ɖɔ nǔgbó nǔgbó lɛ́ é mɛ é ɔ, taɖu wɛ yě hun. Hwɛhwɛ ɔ, é nɔ vɛ́ wǔ nú nǔnywɛ́tɔ́ gbɛ ɔ tɔn lɛ́ bónú yě ná yí gbe nú nǔ e Biblu kplɔ́n mɛ dó fínfɔ́n sín kú wú é.

18. Nɛ̌ Pɔ́lu ka yí gbe nú Fɛsitúsi gbɔn? Xó tɛ́ énɛ́ ka zɔ́n bɔ Aglípa ɖɔ?

¹⁸ Amɔ̌, Pɔ́lu yí gbe nú tokpɔngán ɔ ɖɔ: “Un ɖo taɖu hun wɛ ǎ mɛ, Sísíjɛxá Fɛsitúsi; xó nǔgbó wɛ nyí xó e ɖɔ wɛ un ɖe lɛ́ é, bɔ yě lɛ́ xwe ali. Nǔgbó ɔ, axɔ́sú e un vo, bo ɖo xó ɖɔ ná wɛ din é tuun nǔ énɛ́ lɛ́ ganjí. . . . Axɔ́sú Aglípa, a ka ɖi nǔ nú gbeyíɖɔ lɛ́ a? Un tuun ɖɔ a ɖi nǔ nú yě.” Aglípa ɖɔ: “É kpo kpɛɖé, bɔ a ná bló bɔ un ná húzú klisánwun.” (Mɛ. 26:25-28) Xó énɛ́ lɛ́ e axɔ́sú ɔ ɖɔ é ná bo gosín ayi gɔngɔn tɔn mɛ alǒ gbɔ ɔ, yě ka xlɛ́ ɖɔ kúnnu e Pɔ́lu ɖe é byɔ́ ayi tɔn mɛ tawun.

19. Gbeta tɛ́ kɔn Fɛsitúsi kpó Aglípa kpó ka wá dó Pɔ́lu wú?

¹⁹ Énɛ́ gúdo ɔ, Aglípa kpó Fɛsitúsi kpó sí te bo xlɛ́ ɖɔ émí ɖótó Pɔ́lu fó. “Ée yě ɖidó é ɔ, yě jɛ ɖiɖɔ nú yěɖée lɛ́ jí ɖɔ: ‘Nya élɔ́ wa nǔ e jɛxá kú alǒ gankpá mɛ é ɖě ǎ.’ Aglípa ɖɔ nú Fɛsitúsi ɖɔ: ‘Ényí nya élɔ́ ma ko vɔ́ hwɛ ylɔ́ bá yi Sezáa nukɔn wɛ ǎ ɔ, è ná ko ɖe è nyi te.’” (Mɛ. 26:31, 32) Yě tuun ɖɔ nya xomɛvɔ́nɔ ɖé wɛ ɖo te ɖo nukɔn émítɔn. Bóyá yě ná húzú linlin e yě ko nɔ ɖó dó klisánwun lɛ́ wú é din, bo ná nɔ nyɔ́ xomɛ dó yě wú.

20. Étɛ́ lɛ́ mɛ kúnnu e Pɔ́lu ɖe ɖo axɔ́súzɔ́watɔ́ nukúnɖéjí lɛ́ nukɔn é ka tɔ́n kɔ dó?

²⁰ É cí ɖɔ acɛkpatɔ́ hlɔ̌nhlɔ́nnɔ e xó è ɖɔ ɖo tan élɔ́ mɛ lɛ́ é ɖě kún yí Axɔ́súɖuto Mawu tɔn sín wɛn ɖagbe ó. Hun e Pɔ́lu jɛ dó éɖée jí ɖo súnnu énɛ́ lɛ́ nukɔn é ɔ, nǔnywɛ́nú jɛ́n ka wɛ a? Ɛɛn wɛ nyí xósin ɔ. Kplá e è “kplá [Pɔ́lu] yi axɔ́sú lɛ́ kpó tokpɔngán lɛ́ kpó nukɔn” ɖo Judée é zɔ́n bɔ wɛn ɔ jɛ acɛkpatɔ́ Hlɔ̌ma tɔn lɛ́ sín tó mɛ, nǔɖé wɛ bo ka sixú ko vɛ́ wǔ ɖ’ayǐ. (Luk. 21:12, 13) Gɔ́ ná ɔ, nǔ e mɛ Pɔ́lu gbɔn dín lɛ́ é kpó gbejí e é nɔ ɖo hwɛ nukɔn é kpó dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ tɔn lɛ́.—Filí. 1:12-14.

21. Nú mǐ ɖó kan dó Axɔ́súɖuto ɔ sín azɔ̌ wú ɔ, nǔ ɖagbe tɛ́ lɛ́ mɛ é ka sixú tɔ́n kɔ dó?

²¹ Nǔ ɖokpó ɔ nɔ jɛ ɖo égbé. Wǔvɛ́ lɛ́ kpó yadónúmɛ kpó ná bo ɖo fínɛ́, có mǐ ka kpo ɖo kan ɖó dó Axɔ́súɖuto ɔ sín azɔ̌ wú wɛ ɔ, nǔ ɖagbe gěgé mɛ wɛ é sixú tɔ́n kɔ dó. Mǐ sixú jlá wɛn ɔ axɔ́súzɔ́watɔ́ ɖěɖěe yě mimɔ ɖ’ayǐ sixú vɛ́ wǔ lɛ́ é. Dɛ e dɛ wɛ mǐ ɖe kpó gbejíninɔ kpó é sixú nyí jɔtɛn wǔsyɛ́n dó lanmɛ nú mɛ tɔn ɖé nú klisánwun hǎtɔ́ mǐtɔn lɛ́, bo ná sísɛ́ yě bɔ yě ná gbó adɔ hú gǎn, bo ná ɖe kúnnu mlɛ́mlɛ́ dó Axɔ́súɖuto Mawu tɔn wú.