WĚMATA 7
“Wɛn ɖagbe e kunkplá Jezu é” jíjlá
Filípu wɛnɖagbejlátɔ́ ɔ sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé ɖ’ayǐ.
É jínjɔ́n Mɛsɛ́dó 8:4-40 jí
1, 2. Nɛ̌ gǎn e mɛ lɛ́ dó bo ná ɖó wɛnjíjlázɔ́ ɔ te ɖo xwe kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ lɛ́ é sín flíjɛ ka wá xwetɔ́n gbɔn?
YADÓNÚMƐ syɛ́nsyɛ́n xwetɔ́n, bɔ Sólu jɛ “ahwan tɔ́n [agun ɔ] jí syɛ́nsyɛ́n”; xógbe ɖé wɛ bɔ ɖo gbe dodó ɔ mɛ ɔ, é nɔ dó gesí alǎnnú wa mɛ wú. (Mɛ. 8:3) Ahwanvú lɛ́ hɔn, bɔ mɛɖé lɛ́ mɔ ɖɔ linlin e ɖó wɛ Sólu ɖe bo ná sú kún dó nú sinsɛn klisánwun tɔn é ná jɛnu. Amɔ̌, gba e klisánwun lɛ́ gba kpé é zɔ́n bɔ nǔ maɖónukún ɖé jɛ. Étɛ́ ka nyí nǔ ɔ?
2 Mɛ ɖěɖěe gba kpé lɛ́ é jɛ “xó Mawu tɔn sín wɛn ɖagbe jlá . . . jí” ɖo to ɖěɖěe mɛ yě hɔn yi lɛ́ é. (Mɛ. 8:4) Dǒ nukún mɛ kpɔ́n! Yadónúmɛ zɔ́n bónú wɛnjíjlázɔ́ ɔ nɔ te ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, é lɛ́ bló bɔ wɛn ɔ gba kpé! Gba e yadónúmɛtɔ́ lɛ́ gba ahwanvú lɛ́ dó é zɔ́n bɔ ɖo manywɛ́ mɛ ɔ, yě bló bɔ wɛnjíjlázɔ́ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn dlɛ́n kan yi fí e lín hú gǎn lɛ́ é. Lěe mǐ ná wá mɔ gbɔn é ɔ, nǔ mɔ̌hun ko jɛ kpɔ́n ɖo hwe mǐtɔn nu.
“Ahwanvú ɖěɖěe gba kpé lɛ́ é” (Mɛsɛ́dó 8:4-8)
3. (a) Mɛ̌ ka nyí Filípu? (b) Étɛ́wú mɛ nabí ɖé ma ka se wɛn ɔ ɖo Samalíi ǎ? Amɔ̌, étɛ́ Jezu ka ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ é ná jɛ ɖo fínɛ́?
3 Filípu ɖo “ahwanvú ɖěɖěe gba kpé lɛ́ é” mɛ. a (Mɛ. 8:4; kpɔ́n gbǎví “ Filípu ‘wɛnɖagbejlátɔ́ ɔ.’”) É yi Samalíi, toxo ɖé wɛ bɔ mɛ nabí ɖé ko se wɛn ɔ ɖ’é mɛ mɔ̌ ǎ, ɖó Jezu ko ɖe gbe élɔ́ nú mɛsɛ́dó lɛ́ wá yi: “Mi ma . . . byɔ́ toxo Samalíinu lɛ́ tɔn ɖěbǔ mɛ ó; é nyɔ́ wa ɔ, mi ní nɔ ɖo akɔta Izlayɛ́li tɔn sín lɛ̌ngbɔ́ e bú lɛ́ é gɔ́n yi wɛ.” (Mat. 10:5, 6) Amɔ̌, Jezu tuun ɖɔ nukɔnmɛ ɔ, è ná ɖe kúnnu mlɛ́mlɛ́ ɖo Samalíi, ɖó cóbónú é ná yi jǐxwé ɔ, é ɖɔ: “Mi ná nyí kúnnuɖetɔ́ ce ɖo Jeluzalɛ́mu, Judée kpó Samalíi kpó, káká yi fí e lín hú gǎn ɖo ayǐkúngban jí é.”—Mɛ. 1:8.
4. Nɛ̌ Samalíinu lɛ́ ka yí wɛn e jlá wɛ Filípu ɖe é gbɔn? Étɛ́ ka sixú ko zɔ́n bɔ yě wa nǔ gbɔn mɔ̌?
4 Filípu mɔ ɖɔ Samalíi ɔ, nú jinukúngbo ɖé wɛ é nyí ɔ, é “ko nyɔ́, bo ko su yiya.” (Jaan 4:35) Wɛn tɔn fá kɔ nú mɛ e nɔ nɔ fínɛ́ lɛ́ é, bɔ nǔ e wú nǔ nyí mɔ̌ é ka ɖo wɛn. Jwifu lɛ́ nɔ kpé nǔ ɖěbǔ xá Samalíinu lɛ́ ǎ, yě mɛ gěgé tlɛ nɔ gbɛ́ wǎn nú Samalíinu lɛ́. Amɔ̌, Samalíinu lɛ́ mɔ ɖɔ wɛn ɖagbe ɔ kún nɔ ɖe gbɛtɔ́ gbɛ̌nu ɖě ɖó vo nú ɖě ó, bɔ mɔ̌ mɛ ɔ, é gbɔn vo bǐ sésé nú linlin mɛ ɖiɖe ɖó vo ɖo mɛ mɛ tɔn e dó ɖɔ do ɖo Falizyɛn lɛ́ sín ayi mɛ é. Filípu ɖe kúnnu nú Samalíinu lɛ́ kpó kanɖódónǔwú kpó, bo ka lɛ́ ɖe mɛɖé ɖó vo ɖo mɛɖé mɛ ǎ dó xlɛ́ ɖɔ linlin mɛ ɖiɖe ɖó vo ɖo mɛ mɛ tɔn mɛ e ma nɔ mɔ wi ɖé ɖo ta nú yě ǎ lɛ́ é tɔn kún wa nǔ dó émí wú ó. Yǎyá wú wɛ ǎ, bɔ ahwan Samalíinu lɛ́ tɔn wɔ̌búwɔ́bú ɖé ɖó gbe kpɔ́ bo ɖótó Filípu.—Mɛ. 8:6.
5-7. Gba e klisánwun lɛ́ gba kpé é zɔ́n bɔ wɛn ɖagbe ɔ vun kan. Nǎ kpɔ́ndéwú tɔn ɖé lɛ́.
5 Xwe kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ ɖɔhun ɔ, égbé ɔ, ya e dó nú togun Mawu tɔn wɛ è ɖe é ɖó wɛnjíjlázɔ́ ɔ te ǎ. Hwɛhwɛ ɔ, hɛn e è nɔ hɛn klisánwun lɛ́ gǎnnugǎnnu bɔ yě nɔ sɛ tɛn sín fí ɖé jɛ fí ɖěvo, é sixú nyí gankpá mɛ alǒ to ɖěvo mɛ é nɔ d’alɔ bɔ mɛ e ɖo fí yɔ̌yɔ́ e yě sɛ tɛn yi lɛ́ é nɔ se wɛn Axɔ́súɖuto ɔ tɔn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖo Wɛ̌kɛ́hwan 2gɔ́ ɔ hwenu ɔ, Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ kpé wú bo ɖe kúnnu ɖo ali jí wǔ ɖé nu ɖo yadónúmɛkpá Nazi tɔn lɛ́ mɛ. Jwifu e xo go Kúnnuɖetɔ́ lɛ́ ɖo yadónúmɛkpá énɛ́ lɛ́ ɖokpó mɛ é ɖé ɖɔ: “Akɔ́nkpinkpan Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn e nyí gantɔ́ lɛ́ é tɔn zɔ́n bɔ un kú d’é jí ɖɔ Nǔwlánwlán mímɛ́ lɛ́ jí wɛ nǔɖiɖi yětɔn jínjɔ́n. Énɛ́ zɔ́n bɔ nyi lɔ húzú Kúnnuɖetɔ́.”
6 Ðo ninɔmɛ ɖé lɛ́ mɛ ɔ, è tlɛ nɔ jlá wɛn ɔ yadónúmɛtɔ́ lɛ́ bɔ yě nɔ yí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwenu e è sɛ́ Kúnnuɖetɔ́ e nɔ nyí Franz Desch é dó yadónúmɛkpá Gusen tɔn mɛ ɖo Autriche é ɔ, ali hun n’i bɔ é kplɔ́n Biblu xá sɔ́ja lɛ́ ɖokpó. Dǒ nukún lě do yě ɖó awǎjijɛ sɔ, hwenu e yě mɛ we lɛ́ wá xo go yěɖée lɛ́ ɖo xwe ɖé lɛ́ gúdo ɖo kpléɖókpɔ́ ɖaxó Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ tɔn ɖé jí, bɔ yě mɛ we lɛ́ bǐ ko nyí wɛnjlátɔ́ bo nɔ jlá wɛn ɖagbe ɔ é mɛ kpɔ́n!
7 Nǔ mɔ̌hun ɖé jɛ, hwenu yadónúmɛ zɔ́n bɔ klisánwun lɛ́ hɔn sín to ɖé mɛ yi ɖěvo mɛ é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖo xwe 50 mɔ̌ ɖíe, hwenu e è hɛn Kúnnuɖetɔ́ Malawi tɔn lɛ́ gǎnnugǎnnu bɔ yě hɔn yi Mozambique é ɔ, yě jlá wɛn ɔ mɛ gěgé ɖo dɔ̌n. Hwenu e gbeklánxámɛ tlɛ wá xwetɔ́n ɖo Mozambique ɖésú é ɔ, wɛnjíjlázɔ́ ɔ kpo ɖo nukɔn yi wɛ. Francisco Coana ɖɔ: “Nǔgbó wɛ ɖɔ è wlí mǐ mɛ ɖé lɛ́ sú azɔn nabí ɖé, ɖó wɛnjíjlázɔ́ mǐtɔn wú. Amɔ̌, hwenu e mǐ mɔ bɔ mɛ gěgé yí wɛn Axɔ́súɖuto ɔ tɔn é ɔ, mǐ gán jɛ wú ɖɔ Mawu ɖo alɔ dó mǐ wɛ, lěe é d’alɔ klisánwun xwe kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn lɛ́ gbɔn é.”
8. Ðagbe tɛ́ hǔzúhúzú e tíin ɖo toxóɖiɖɔ kpó akwɛ́zínzán kpó kpáxwé lɛ́ é ka wa ɖo wɛnjíjlázɔ́ ɔ linu?
8 È ná ɖɔ ɔ, é nyí yadónúmɛ kɛ́ɖɛ́ wɛ zɔ́n bɔ mɛ e ɖo gbě gěgé ɖěvo lɛ́ jí lɛ́ é ɖo wɛn ɖagbe ɔ yí wɛ ǎ. Ðo xwe gǔdo gúdo tɔn e wá yi lɛ́ é mɛ ɔ, hǔzúhúzú e tíin ɖo toxóɖiɖɔ kpó akwɛ́zínzán kpó kpáxwé lɛ́ é lɔ hun ali nú mɛ, bɔ è jlá wɛn Axɔ́súɖuto ɔ tɔn mɛ e nɔ dó gbe vovo lɛ́ é kpó mɛ e gosín ayǐ ɖěvo jí lɛ́ é kpó. Mɛɖé lɛ́ gosín xá e mɛ è ɖo ahwan fun ɖe wɛ lɛ́ é kpó fí ɖěɖěe akwɛ́yózo syɛ́n ɖe lɛ́ é kpó bo hɔn yi to e kpɔ́n te hú gǎn lɛ́ é mɛ, lobo jɛ Biblu kplɔ́n jí. Hwɛhwɛ ɔ, gbe ɖěvo wɛ yě mɛ énɛ́ lɛ́ nɔ dó, bɔ é nɔ byɔ́ ɖɔ è ní jlá wɛn ɔ yě dó gbe yětɔn mɛ. A ka ɖo gǎn dó wɛ bo ná ɖe kúnnu nú mɛ e “gosín to lɛ́ bǐ mɛ, bo gosín akɔta lɛ́ bǐ mɛ, bo gosín togun lɛ́ bǐ mɛ, bo gosín gbe e è nɔ dó lɛ́ bǐ mɛ” ɖo fí e a nɔ ɖɔ mawuxó gbɔn lɛ́ é a?—Nǔɖe. 7:9.
“Mi ná acɛ énɛ́ nyi lɔ” (Mɛsɛ́dó 8:9-25)
“Sinmɔ́ɔ mɔ ɖɔ ényí mɛsɛ́dó lɛ́ sɔ́ alɔ ɖó mɛ lɛ́ jí ɔ, gbigbɔ mímɛ́ nɔ wá yě jí. Énɛ́ wú ɔ, é ɖɔ nú mɛsɛ́dó lɛ́ ɖɔ émí ná ná akwɛ́ yě.”—Mɛsɛ́dó 8:18
9. Mɛ̌ ka nyí Sinmɔ́ɔ? Étɛ́ ka ná ko dɔn ɛ ɖo Filípu gɔ́n?
9 Filípu bló nǔjíwǔ gěgé ɖo Samalíi. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é gbɔ azɔn nú mɛ ɖěɖěe ɖó wɔ̌n ɖo wǔ lɛ́ é, bo tlɛ nya gbigbɔ nyanya lɛ́. (Mɛ. 8:6-8) Nya ɖokpó tíin bɔ nǔwúkpíkpé ɖěɖěe Filípu ɖó bo nɔ bló nǔjíwǔ lɛ́ é wɛ dɔn ɛ tawun. Sinmɔ́ɔ wɛ é nɔ nyí; majíkiblótɔ́ wɛ bɔ mɛ lɛ́ nɔ ɖó sísí n’i sɔmɔ̌ bo nɔ ɖɔ dó wǔ tɔn ɖɔ: “Nya élɔ́ wɛ nyí Hlɔ̌nhlɔ́n Mawu tɔn.” Din ɔ, Sinmɔ́ɔ mɔ hlɔ̌nhlɔ́n Mawu tɔn ɖésú ɖésú ɔ ɖo nǔjíwǔ e Filípu bló lɛ́ é mɛ, bo húzú nǔɖitɔ́. (Mɛ. 8:9-13) Amɔ̌, nukɔnmɛ ɔ, nǔ e sísɛ́ Sinmɔ́ɔ b’ɛ húzú nǔɖitɔ́ é gbɔn tɛ́nkpɔ́n nu. Gbɔn nɛ̌ é?
10. (a) Étɛ́ Piyɛ́ɛ kpó Jaan kpó ka wa ɖo Samalíi? (b) Ée Sinmɔ́ɔ mɔ bɔ gbigbɔ mímɛ́ wá ahwanvú yɔ̌yɔ́ lɛ́ jí, hwenu e Piyɛ́ɛ kpó Jaan kpó ɖ’alɔ yě jí gúdo é ɔ, étɛ́ é ka wa?
10 Ée mɛsɛ́dó lɛ́ se ɖɔ azɔ̌ ɔ ɖo nukɔn yi wɛ tawun ɖo Samalíi é ɔ, yě sɛ́ Piyɛ́ɛ kpó Jaan kpó dó dɔ̌n. (Kpɔ́n gbǎví “ Piyɛ́ɛ zán ‘Axɔ́súɖuto ɔ sín cávi lɛ́.’”) Ée mɛsɛ́dó we lɛ́ wá é ɔ, yě sɔ́ alɔ ɖó ahwanvú yɔ̌yɔ́ lɛ́ jí, bɔ énɛ́ gúdo ɔ, gbigbɔ mímɛ́ wá yě mɛ ɖokpó ɖokpó jí. b Ée Sinmɔ́ɔ mɔ mɔ̌ é ɔ, é jí wǔ n’i tawun. É ɖɔ nú mɛsɛ́dó lɛ́ ɖɔ: “Mi ná acɛ énɛ́ nyi lɔ, énɛ́ ɔ, ényí un sɔ́ alɔ ɖó mɛ ɖěbǔ jí ɔ, gbigbɔ mímɛ́ ná nɔ wá mɛ ɔ jí.” Sinmɔ́ɔ tlɛ ɖɔ ɖɔ émí ná ná akwɛ́ yě, kpó linlin ɔ kpó ɖɔ émí ná zán akwɛ́ dó xɔ nǔwúkpíkpé énɛ́ e gosín Mawu gɔ́n é!—Mɛ. 8:14-19.
11. Wě tají tɛ́ Piyɛ́ɛ ka ɖe xá Sinmɔ́ɔ? Nɛ̌ Sinmɔ́ɔ ka wa nǔ gbɔn?
11 Piyɛ́ɛ ɖɔ xójɔxó nú Sinmɔ́ɔ bo ɖɔ: “Kpatágankwɛ́ towe kpó hwi kpó bǐ ní dɔn, ɖó a lin ɖɔ émí sixú sɔ́ akwɛ́ dó xɔ nǔ e Mawu nɔ ná mɛ vɔ̌nu é. Nǔɖé nyí towe ɖo xó élɔ́ mɛ ǎ, nǔɖé ka lɛ́ kan we ɖ’é mɛ ǎ, ɖó ayi towe jlɔ́ ɖo Mawu nukɔn ǎ.” Énɛ́ gúdo ɔ, Piyɛ́ɛ ɖɔ nú Sinmɔ́ɔ ɖɔ hwɛ tɔn ní vɛ́ n’i bónú é ní xo ɖɛ dó byɔ́ hwɛsɔ́kɛ. Piyɛ́ɛ ɖɔ: “Sa vo nú Jexóva, énɛ́ ɔ, ényí é nyɔ́ bló ɔ, é ná sɔ́ linlin nyanya e ɖo ayi towe mɛ é kɛ we.” É ɖo wɛn ɖɔ Sinmɔ́ɔ kún nyí mɛ nyanya ó; é ba ná wa nǔ e sɔgbe é, amɔ̌, jlǒ nyanya e é ɖó hwenɛ́nu é wɛ é xwedó. Énɛ́ wú ɔ, é byɔ́ mɛsɛ́dó lɛ́ vɛ́návɛ́ná ɖɔ: “Mi sa vo nú Jexóva dó ta ce mɛ, bónú nǔ e mi ɖɔ lɛ́ é ɖěbǔ ní ma xá mì ó.”—Mɛ. 8:20-24.
12. Étɛ́ ka nɔ nyí “simonia”? Étɛ́ ka xlɛ́ ɖɔ é nyí mɔ ɖé ɖo klisánwun-nyíjɛtɔ́ lɛ́ tɛ́ntin?
12 Akpágbanúmɛ ɖé wɛ nǔ e Piyɛ́ɛ gbɛ́ nú Sinmɔ́ɔ é nyí nú klisánwun lɛ́ ɖo égbé. Nǔgbó ɔ, nǔ énɛ́ e jɛ é mɛ wɛ xókwín Latɛ́ɛngbe tɔn “simonia” tɔ́n sín. “Simonia” nɔ dó gesí tɛnmɛ xixɔ alǒ tɛnmɛ sisa, ɖo sinsɛn kpáxwé kɛ́ɖɛ́. Kpɔ́ndéwú nǔwalɔ énɛ́ tɔn sukpɔ́ ɖo klisánwun-nyíjɛtɔ́ gǔfɔ́ndómawujítɔ́ lɛ́ sín tan mɛ. Nǔgbó ɔ, Encyclopædia Britannica (1878) tɛ́nnɛgɔ́ ɔ ɖɔ: “Mɛ e kplɔ́n nǔ dó tan kplé e yɛhwenɔgán lɛ́ nɔ bló dó sɔ́ pápa yɔ̌yɔ́ ɖé é tɔn wú é ɖé wá mɔ nǔ jɛ wú, bo kú d’é jí ɖɔ è kún ko sɔ́ pápa ɖě bɔ tɛnmɛ xixɔ alǒ tɛnmɛ sisa xó hán ɖ’é mɛ ó; ɖo ninɔmɛ gěgé mɛ ɔ, tɛnmɛ xixɔ alǒ tɛnmɛ sisa núwiwa e yě bló ɖo pápa sísɔ́ domɛ lɛ́ é nylá tawun, hu winnyá tawun, bo ka lɛ́ ɖo gannaganna.”
13. Ali tɛ́ lɛ́ nu klisánwun lɛ́ ka ɖó ná cɔ́ yěɖée dó simonia wú ɖe?
13 Klisánwun lɛ́ ɖó ná cɔ́ yěɖée dó tɛnmɛ xixɔ alǒ tɛnmɛ sisa ɖo agun mɛ wú. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ ɖó ná nɔ ná nǔ mɛ ɖěɖěe mǐ lin ɖɔ yě hɛn ɔ, yě ná sɔ́ wǔjɔmɛzɔ́ lɛ́ d’así nú mɛ ɖo agun mɛ lɛ́ é, alǒ ná nɔ sɔ́ yě su zɛ xwé wú kpó linlin ɔ kpó ɖɔ nǔ mǐtɔn ná nyɔ́ nukún yětɔn mɛ, bɔ yě ná sɔ́ wǔjɔmɛzɔ́ lɛ́ d’así nú mǐ ǎ. Ðo alɔ ɖěvo mɛ ɔ, mɛ ɖěɖěe è mɔ ɖɔ yě ɖo tɛn e jɛxá é mɛ bo hɛn ɔ, yě ná sɔ́ wǔjɔmɛzɔ́ lɛ́ d’así nú mɛ lɛ́ é ɖó ná cɔ́ yěɖée dó nǔ wa ɖo ali bǔnɔ ɖé nu xá mɛ e sín alɔnu kpɔ́n te lɛ́ é wú. Ninɔmɛ we énɛ́ lɛ́ bǐ ɔ, simonia wɛ. Nǔgbó ɔ, mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ́ bǐ wɛ ɖó ná nɔ mɔ yěɖée dó mɔ ‘mɛ kpɛví,’ bo ná nɔ nɔ te kpɔ́n gbigbɔ Jexóva tɔn bónú é ná nɔ sɔ́ wǔjɔmɛzɔ́ sinsɛnzɔ́ tɔn lɛ́ d’así nú mɛ. (Luk. 9:48) Mɛ ɖěɖěe nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ ba ‘susu yěɖésúnɔ tɔn’ lɛ́ é ɖó tɛn ɖě ɖo tutoblónúnǔ Mawu tɔn mɛ ǎ.—Nǔx. 25:27, nwt.
“A ka mɔ nukúnnú jɛ nǔ e xa wɛ a ɖe é mɛ a?” (Mɛsɛ́dó 8:26-40)
14, 15. (a) Mɛ̌ ka nyí “agooɖojǐe Etiopíinu” ɔ? Nɛ̌ Filípu ka wa gbɔn bo tuun fí e é ɖe é? (b) Étɛ́ nya Etiopíinu ɔ ka wa hwenu e é se wɛn Filípu tɔn é? Étɛ́wú batɛ́mu e é bló é ma ka nyí kplakpla sín nǔ ǎ? (Kpɔ́n tínmɛ e ɖo do é.)
14 Wɛnsagun Jexóva tɔn ɖɔ nú Filípu din ɖɔ é ní mlɛ́ ali e gosín Jeluzalɛ́mu yi Gaza é. Nǔkanbyɔ́ ɖěbǔ e ɖo ayi mɛ nú Filípu é, ɖi nǔ e wú é ɖó ná yi dɔ̌n é sín xósin tɔ́n, hwenu e é xo go agooɖojǐe Etiopíinu ɔ gúdo zaan, bɔ é ɖo “gbeyíɖɔ Ezayíi sín wěma xa dó aga wɛ” é. (Kpɔ́n gbǎví “ Ali tɛ́ nu é ka nyí ‘Agooɖojǐe’ ɖe?”) Gbigbɔ mímɛ́ Jexóva tɔn sísɛ́ Filípu ɖɔ é ní sɛkpɔ́ kɛkɛ́ví nya ɔ tɔn. Hwenu e Filípu kán wezun bo xwedó kɛkɛ́ví ɔ wú é ɔ, é kanbyɔ́ Etiopíinu ɔ ɖɔ: “A ka mɔ nukúnnú jɛ nǔ e xa wɛ a ɖe é mɛ a?” Etiopíinu ɔ yí gbe n’i ɖɔ: “Ényí mɛɖé ma d’alɔ mì ǎ ɔ, nɛ̌ un ka sixú mɔ nukúnnú jɛ mɛ gbɔn?”—Mɛ. 8:26-31.
15 Etiopíinu ɔ byɔ́ Filípu ɖɔ ní byɔ́ kɛkɛ́ví ɔ mɛ. Dǒ nukún xóɖɔɖókpɔ́ e bɔ d’é wú é mɛ kpɔ́n! Mɛ e nyí wɛ “lɛ̌ngbɔ́ví,” alǒ “mɛsɛntɔ́” e xó nǔɖɔɖayǐ Ezayíi tɔn ɖɔ é ɖé é bú do dó mɛ lɛ́ nú hwenu gěgé. (Eza. 53:1-12) Amɔ̌, ée yě ɖo yiyi wɛ é ɔ, Filípu tínmɛ nú agooɖojǐe Etiopíinu ɔ ɖɔ “lɛ̌ngbɔ́ví” ɔ alǒ “mɛsɛntɔ́” ɔ, Jezu Klísu wɛ. Mɛ ɖěɖěe bló batɛ́mu ɖo Pantekótu 33 H.M. tɔn lɛ́ é ɖɔhun ɔ, Etiopíinu ɔ, éé ko nyí mɛ e wá húzú Jwifu é tuun nǔ e é ɖó ná wa é tlóló. É ɖɔ nú Filípu ɖɔ: “Kpɔ́n! Sin ɖíe. Étɛ́ ka gbɛ́ ɖɔ nyi ní ma bló batɛ́mu ó?” Filípu bló batɛ́mu nú Etiopíinu ɔ azɔn ɖokpó! c (Kpɔ́n gbǎví “ Batɛ́mu ɖo ‘sin’ mɛ.”) Énɛ́ gúdo ɔ, è sɛ́ Filípu dó azɔ̌ ɖěvo kɔn ɖo Acidɔ́di; ɖo dɔ̌n ɔ, é gbɛ kan dó wɛn ɖagbe ɔ jíjlá nu.—Mɛ. 8:32-40.
16, 17. Nɛ̌ wɛnsagun lɛ́ ka nɔ ɖ’alɔ ɖo wɛnjíjlázɔ́ ɔ mɛ ɖo égbé gbɔn?
16 Égbé ɔ, è jɔ wǔ klisánwun lɛ́ bónú yě ná wa azɔ̌ ɖokpó ɔ Filípu ɖɔhun. Hwɛhwɛ ɔ, yě nɔ xwlé wɛn Axɔ́súɖuto ɔ tɔn mɛ e yě xo go lɛ́ é, hwenu e yě xwe tomɛ é mɔ̌. Ðo ninɔmɛ gěgé mɛ ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ go e yě nɔ xo ayijlɔ́jlɔ́nɔ lɛ́ é kún nɔ nyí nǔkpédónǔnu ó. É ka kpácá mɛ ǎ, ɖó Biblu ɖe xlɛ́ nyí wɛn ɖɔ wɛnsagun lɛ́ ɖo gǔdo nú wɛnjíjlázɔ́ ɔ, bónú mɛ e ɖo “to bǐ, akɔta bǐ, gbe bǐ” mɛ lɛ́ é ná se wɛn ɔ. (Nǔɖe. 14:6) Jezu ka ko ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ wɛnsagun lɛ́ ná nɔ gǔdo nú wɛnjíjlázɔ́ ɔ. Ðo nǔjlɛ́dónǔwú e Jezu ná dó blěe kpó gběhan nyanya ɔ kpó wú é mɛ ɔ, é ɖɔ ɖɔ ɖo nǔkúnyiyahwenu, énɛ́ wɛ nyí ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn gbɛ élɔ́ tɔn lɛ́ mɛ ɔ, “nǔkúnyatɔ́ lɛ́ [wɛ ná] nyí wɛnsagun lɛ́.” É ɖɔ gɔ́ ná ɖɔ nǔɖíɖó gbigbɔ tɔn énɛ́ lɛ́ ná “ɖe nǔ e nɔ nyí afɔklɛ́nnú nú mɛ lɛ́ é bǐ kpó mɛ e nɔ fɔ́n bo nɔ ɖo sɛ́n gba wɛ lɛ́ é bǐ kpó sín Axɔ́súɖuto tɔn mɛ.” (Mat. 13:37-41) Hwe ɖokpó ɔ nu ɔ, wɛnsagun lɛ́ ná xo mɛ ɖěɖěe ɖó nukúnɖíɖó jǐxwé tɔn bo ná ɖu Axɔ́súɖuto ɔ sín gǔ lɛ́ é kplé, bɔ énɛ́ gúdo ɔ, yě ná xo “mɛ wɔ̌búwɔ́bú” e ɖo “lɛ̌ngbɔ́ ɖěvo lɛ́” nyí wɛ é kplé; yě mɛ énɛ́ lɛ́ wɛ Jexóva jló ná dɔn wá tutoblónúnǔ tɔn mɛ.—Nǔɖe. 7:9; Jaan 6:44, 65; 10:16.
17 Nǔ e xlɛ́ ɖɔ nǔ ɖo mɔ̌ nyí wɛ é wɛ nyí ɖɔ, mɛ e mǐ nɔ xo go ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ lɛ́ é ɖé lɛ́ nɔ ɖɔ ɖɔ émí ko xo ɖɛ ɖɔ Mawu ní d’alɔ émí. Mǐ ní kpɔ́n kpɔ́ndéwú wɛnjlátɔ́ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn we e vǐ kpɛví ɖé xwedó é tɔn. Ée gan wěwe mɔ̌ xo é ɔ, Kúnnuɖetɔ́ we lɛ́ jló ná ɖó azɔ̌ te, amɔ̌, vǐ kpɛví ɔ ba tawun bo ná yi xwé e bɔ d’é wú é gbe. Nǔgbó ɔ, éɖokpónɔ ɖidó bo yi xúxú hɔn ɔ! Ée nyɔ̌nu ɖé wá hun hɔn ɔ é ɔ, Kúnnuɖetɔ́ mɛxó we lɛ́ sɛkpɔ́ ɛ bá jlá wɛn ɔ ɛ. É kpácá yě ɖɔ nyɔ̌nu ɔ tínmɛ nú yě ɖɔ zaanɖé din jɛ́n émí xo ɖɛ ɖɔ mɛɖé ní wá d’alɔ émí, bónú émí ná mɔ nukúnnú jɛ Biblu ɔ mɛ. È bló tito bá kplɔ́n Biblu xá ɛ!
“Mawu, mɛ ɖěbǔ wɛ a nyí hǔn, kɛnklɛ́n d’alɔ mì”
18. Étɛ́wú mǐ ma ka ɖó ná sɔ́ sinsɛnzɔ́ mǐtɔn dó d’ayihún gbeɖé ǎ?
18 Ðó a ɖo agun klisánwun tɔn mɛ wútu ɔ, a ɖó wǔjɔmɛ ɔ, bo ná w’azɔ̌ ɖó kpɔ́ xá wɛnsagun lɛ́ ɖo wɛnjíjlázɔ́ e ɖo yiyi wɛ ɖo égbé, bɔ è ma ko wa mɔ̌hunkɔtɔn kpɔ́n ǎ é mɛ. Ma zé wǔjɔmɛ énɛ́ dó d’ayihún gbeɖé ó. Ényí a kpo ɖo gǎn dó wɛ jɛ́n wɛ ɔ, a ná ɖó awǎjijɛ ɖaxó, ée a ná ɖo “wɛn ɖagbe e kunkplá Jezu é” jlá wɛ é.—Mɛ. 8:35.
a Mɛsɛ́dó Filípu wɛ ǎ. Loɔ, Filípu e xó è ɖɔ ɖo wěmata 5gɔ́ wěma élɔ́ tɔn mɛ, b’ɛ ɖo ‘súnnu tɛ́nwe e ɖó nyǐkɔ ɖagbe’ bɔ è sɔ́, bónú yě ná kpé nukún dó nǔɖuɖu mímá gbe bǐ gbe tɔn sín azɔ̌ ɔ wú ɖo asúkúsi e nɔ dó Glɛ̌kigbe lɛ́ é kpó éé nɔ dó Ebléegbe lɛ́ é kpó é tɛ́ntin ɖo Jeluzalɛ́mu é wɛ.—Mɛ. 6:1-6.
b È ná ɖɔ ɔ, ɖo hwe ɔ nu ɔ, batɛ́mu ahwanvú yɔ̌yɔ́ lɛ́ tɔn hwenu wɛ gbigbɔ mímɛ́ nɔ ɖe yě, alǒ wá yě jí hwɛhwɛ. Énɛ́ nɔ hun ali nú yě bónú yě ná nyí axɔ́sú kpó vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ kpó bo ná kpa acɛ xá Jezu ɖo jǐxwé. (2 Kɔ. 1:21, 22; Nǔɖe. 5:9, 10; 20:6) Amɔ̌, ɖo ninɔmɛ bǔnɔ élɔ́ mɛ ɔ, batɛ́mu ahwanvú yɔ̌yɔ́ lɛ́ tɔn hwenu wɛ gbigbɔ mímɛ́ ɖe yě ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, Piyɛ́ɛ kpó Jaan kpó ko ɖ’alɔ klisánwun énɛ́ lɛ́ e bló batɛ́mu b’ɛ ma lín ǎ lɛ́ é jí gúdo hwɛ̌ cóbɔ gbigbɔ wá yě jí, bo yě lɛ́ mɔ nǔníná jí wǔ ɖěɖěe gbigbɔ ɔ nɔ ná mɛ lɛ́ é yí.
c É nyí kplakpla sín nǔ ǎ. Ðó mɛ e wá húzú Jwifu é ɖé wɛ Etiopíinu ɔ nyí wútu ɔ, é ko mɔ nukúnnú jɛ Nǔwlánwlán mímɛ́ lɛ́ mɛ, káká jɛ nǔɖɔɖayǐ ɖěɖěe kunkplá Mɛsíya ɔ lɛ́ é jí. Bɔ din e é tuun azɔ̌ e Jezu ɖó bónú linlin Mawu tɔn ná dó jɛnu é ɔ, é hɛn ɔ, é ná bló batɛ́mu azɔn ɖokpó.
