1, 2. Étɛ́ Sólu ka lin ná yi wa ɖo Damási?

 TOMƐYITƆ́ nǔdósintɔ́ ɖé lɛ́ ɖo Damási sɛkpɔ́ wɛ, kpó linlin ɔ kpó bo ná yi dó nǔ nyanya ɖé sin ɖo dɔ̌n. Yě jló ná kplá ahwanvú Jezu tɔn lɛ́ gǎnnugǎnnu sín xwé yětɔn lɛ́ gbe, blá yě, dó winnyá yě bo ná dɔn yě wá Jeluzalɛ́mu bónú Hwɛɖɔxɔsá ɖaxó Jwifu lɛ́ tɔn ná dɔn tó nú yě.

² Mɛ e ɖo ahwan ɔ nu bo nɔ nyí Sólu é ko ɖ’alɔ ɖo mɛɖé sín kú mɛ wá yi. a Zaanɖé wá yi ɔ, é ɖo nǔdósintɔ́ gbɛ̌ tɔn lɛ́ kpɔ́n wɛ kpó xomɛhunhun kpó, hwenu e yě nyi awǐnnya dó ahwanvú gbejínɔtɔ́ Jezu tɔn Etyɛ́ni káká bo hu i é. (Mɛ. 7:57–8:1) Ðó ma e Sólu jɛ dó ahwanvú Jezu tɔn e nɔ nɔ Jeluzalɛ́mu lɛ́ é jí é ma jɛmɛ n’i ǎ wútu ɔ, nú yadónúmɛ ɔ, akpahɔzɔ́ e è nɔ sɔ́ é wɛ é nyí ɔ, Sólu cí jɔhɔn ɖɔhun bo d’alɔ mɛ b’ɛ ná fúnfún kpé. É jló ná sú kún dó nú sinsɛngbɛ́ta e é nɔ mɔ dó mɔ awǒvinú bɔ è nɔ ylɔ́ ɖɔ “Ali nǔgbó ɔ” tɔn é.—Mɛ. 9:1, 2; kpɔ́n gbǎví “ È ná gbe Sólu bónú é ná yi wlí ahwanvú lɛ́ ɖo Damási.”

3, 4. (a) Étɛ́ ka jɛ dó Sólu jí? (b) Nǔkanbyɔ́ tɛ́ lɛ́ mǐ ka ná gbéjé kpɔ́n?

³ Ajijimɛ ɔ, wěziza ɖé hɔ́n lɛ́ lɛ̌ dó Sólu. Tomɛyitɔ́ gbɛ̌ tɔn lɛ́ mɔ wěziza ɔ, amɔ̌, é kpácá yě tawun bɔ xó e yě ná ɖɔ é hán. Sólu sɔ́ ɖo nǔ mɔ wɛ ǎ, bo j’ayǐ. Hwenu e Sólu ma sɔ́ ɖo nǔ mɔ wɛ ǎ é ɔ, é se gbe ɖé sín jǐxwé b’ɛ ɖɔ: “Sólu, Sólu, étɛ́wú a ka ɖo ya dó nú mì wɛ?” É kpácá Sólu, bɔ é kanbyɔ́ ɖɔ: “Hwi mɛ̌ ka wɛ, Aklúnɔ?” É ɖo gaan ɖɔ xósin e è ná Sólu é hu ado n’i tawun: “Nyɛ Jezu e dó ya ná a ɖe é wɛ.”—Mɛ. 9:3-5; 22:9.

⁴ Étɛ́ xó nukɔntɔn e Jezu ɖɔ nú Sólu é ka sixú kplɔ́n mǐ? Nɛ̌ nǔ ɖěɖěe jɛ, hwenu e Sólu húzú klisánwun é gbígbéjé kpɔ́n ka sixú hɛn le wá nú mǐ gbɔn? Gɔ́ ná ɔ, étɛ́ lɛ́ lěe agun ɔ zán fífá sín hwenu ɔ gbɔn, hwenu e Sólu húzú klisánwun gúdo é ka sixú kplɔ́n mǐ?

5, 6. Étɛ́ xó e Jezu ɖɔ nú Sólu é ka sixú kplɔ́n mǐ?

⁵ Hwenu e Jezu ɖó Sólu te ɖo ali e yi Damási é jí é ɔ, é kan nǔ byɔ́ ɛ gbɔn lě ǎ: “Étɛ́wú a ka ɖo ya dó nú ahwanvú ce lɛ́ wɛ?” Lěe mǐ ko mɔ gbɔn ɖo aga é ɔ, é ɖɔ: “Étɛ́wú a ka ɖo ya dó nú mì wɛ?” (Mɛ. 9:4) É xlɛ́ nyi wɛn ɖɔ nú ahwanvú Jezu tɔn lɛ́ ɖo wǔvɛ́ se wɛ ɔ, éɖésúnɔ nɔ se wǔvɛ́.—Mat. 25:34-40, 45.

⁶ Nú è ɖo ya dó nú we wɛ ɖó nǔ e a ɖi nú Klísu é wútu hǔn, gǎn jɛ wú ɖɔ Jexóva kpó Jezu kpó bǐ mɔ nǔ jɛ ninɔmɛ towe mɛ. (Mat. 10:22, 28-31) Jexóva sixú gɔn mɛtɛ́nkpɔ́n ɔ ɖe síin din. Flín ɖɔ Jezu ɖ’ayi alɔ e Sólu ɖó ɖo kú Etyɛ́ni tɔn mɛ é wú, bo lɛ́ mɔ bɔ é nɔ dɔn ahwanvú gbejínɔtɔ́ lɛ́ sín xwé yětɔn lɛ́ gbe gǎnnugǎnnu yi Jeluzalɛ́mu. (Mɛ. 8:3) Amɔ̌, Jezu d’afɔ xó ɔ mɛ hwe ɔ nu ǎ. É ɖo mɔ̌ có, Jexóva gbɔn Klísu gblamɛ bo ná hlɔ̌nhlɔ́n e sín hudó Etyɛ́ni kpó ahwanvú ɖěvo lɛ́ kpó ɖó é yě bónú yě ná kpo ɖo gbejí.

7. Étɛ́ lɛ́ a ka ɖó ná wa bo ná dó dɛ ɖo yadónúmɛ nukɔn?

⁷ Nú a nɔ wa nǔ élɔ́ lɛ́ e bɔ d’é wú lɛ́ é ɔ, hwi lɔ hɛn ɔ, a ná dɛ ɖo yadónúmɛ nukɔn: (1) Ðěbǔ wɛ é ná bo nyí gbɔn hǔn, nɔ kán ɖ’é jí bo ná kpo ɖo gbejí. (2) Nɔ byɔ́ alɔdó Jexóva tɔn. (Filí.4:6, 7) (3) Nɔ jó Jexóva dó ní nɔ ba hlɔn. (Hlɔ̌. 12:17-21) (4) Nɔ gán jɛ wú ɖɔ Jexóva ná ná we hlɔ̌nhlɔ́n bɔ a ná ɖo didɛ wɛ, káká jɛ hwenu e é mɔ ɖɔ é jɛxá ɖɔ émí ní ɖe mɛtɛ́nkpɔ́n ɔ síin é.—Filí. 4:12, 13.

8, 9. Nɛ̌ nǔ ka ná ko cí nú Ananiyási dó azɔ̌ e è zɔ́n ɛ é wú?

⁸ Ée Jezu ná xósin nú nǔ élɔ́ e Sólu kanbyɔ́ bo ɖɔ, “Hwi mɛ̌ ka wɛ, Aklúnɔ?” é gúdo é ɔ, é ɖɔ n’i ɖɔ: “Sí te bo yi toxo ɔ mɛ; è ná ɖɔ nǔ e a ɖó ná wa é nú we.” (Mɛ. 9:6) È kplá Sólu e ma  sɔ́ ɖo nǔ mɔ wɛ ǎ é yi fí e è ná nɔ ɖo Damási é, bɔ é blá nu bo lɛ́ xo ɖɛ nú azǎn atɔn ɖo fínɛ́. Hwe ɔ nu ɔ, Jezu ɖɔ Sólu sín xó nú ahwanvú e nɔ nɔ toxo énɛ́ mɛ é ɖé; Ananiyási wɛ nya ɔ nɔ nyí bɔ “Jwifu e ɖo [Damási] lɛ́ é bǐ nɔ ɖɔ xó tɔn ɖagbe.”—Mɛ. 22:12.

⁹ Dǒ nukún lěe nǔ bǐ ná ko wlú dó Ananiyási gbɔn é mɛ kpɔ́n! Ðo fí ɔ, Jezu Klísu e nyí Ta nú agun ɔ, bɔ è fɔ́n sín kú é ɖo xó ɖɔ n’i wɛ tlɔlɔ, bo sɔ́ ɛ bónú é ná wa azɔ̌ bǔnɔ ɖé. Wǔjɔmɛ ɖaxó ɖé wɛ bo ka lɛ́ nyí azɔ̌ ɖé bo dó xɛsi kpɛɖé! Ée Jezu ɖɔ nú Ananiyási ɖɔ é ɖó ná yi ɖɔ xó nú Sólu é ɔ, é ɖɔ: “Aklúnɔ, un se bɔ mɛ gěgé ɖɔ xó dó nya énɛ́ wú. Mɛ gěgé ɖɔ ya e é dó nú mɛ mímɛ́ towe lɛ́ ɖo Jeluzalɛ́mu é bǐ sín xó. Vɔ̌sánúxwlémawutɔ́gán lɛ́ wɛ ka ná ɛ acɛ bɔ é wá fí, bo ná wlí mɛ e nɔ ylɔ́ nyǐkɔ towe lɛ́ é bǐ.”—Mɛ. 9:13, 14.

10. Étɛ́ lěe Jezu wa nǔ xá Ananiyási gbɔn é ka kplɔ́n mǐ?

 ¹⁰ Jezu gbɛ́ nǔ nú Ananiyási, ɖó é ɖɔ nǔ e hu ado n’i é wú ǎ. Loɔ, Jezu ɖɔ nǔ e é ná wa é n’i nyi wɛn. Gɔ́ ná ɔ, Jezu ɖɔ nǔ e wú é ba ɖɔ é ní wa azɔ̌ bǔnɔ énɛ́ é n’i dó wlí yɛ̌yi n’i. Jezu ɖɔ dó Sólu wú ɖɔ: “Nya énɛ́ ɔ, alyánnú ɖé wɛ é nyí bɔ un sɔ́, bónú é ná jlá nyǐkɔ ce akɔta lɛ́, bo lɛ́ jlá axɔ́sú lɛ́ kpó Izlayɛ́li ví lɛ́ kpó. Un ná xlɛ́ ɛ wǔvɛ́ tobutóbú e é ɖó ná se, ɖó nyǐkɔ ce wú é céɖécéɖé.” (Mɛ. 9:15, 16) Ananiyási yá wǔ wa nǔ e Jezu ɖɔ n’i é. É yi mɔ Sólu yadónúmɛtɔ́ ɔ bo ɖɔ n’i ɖɔ: “Sólu, nɔví ce, Aklúnɔ Jezu e tɔ́n dó jǐ we, hwenu e a ɖo ali jí ja é wɛ sɛ́ mì dó, bónú a ní dó sixú lɛ́ mɔ nǔ, lobonú gbigbɔ mímɛ́ ní wá jǐ we.”—Mɛ. 9:17.

11, 12. Étɛ́ lɛ́ tan e kunkplá Jezu, Ananiyási kpó Sólu kpó é ka kplɔ́n mǐ?

¹¹ Nǔkplɔ́nmɛ gěgé wɛ ɖo tan énɛ́ e kunkplá Jezu, Ananiyási kpó Sólu kpó é mɛ nú mǐ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Jezu wa azɔ̌ tají ɖé ɖo gǔdo ninɔ nú wɛnjíjlázɔ́ ɔ mɛ, lěe é ko d’akpá tɔn gbɔn é. (Mat. 28:20) Nǔgbó wɛ ɖɔ Jezu kún nɔ ɖɔ xó nú mǐ mɛ ɖokpó ɖokpó tlɔlɔ ɖo égbé ó, amɔ̌, é nɔ gbɔn mɛsɛntɔ́ gbejínɔtɔ́ e é sɔ́ ɖó mɛsɛntɔ́ xwé ɔ gbe tɔn lɛ́ nu é jí dó nɔ gǔdo nú wɛnjíjlázɔ́ ɔ. (Mat. 24:45-47) Gbɔn ali e Hǎgbɛ́ alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ nɔ xlɛ́ mɛ é gblamɛ ɔ, è nɔ sɛ́ wɛnjlátɔ́ lɛ́ kpó gběxosín-alijítɔ́ lɛ́ kpó dó bónú yě ná ba mɛ ɖěɖěe jló ná tuun nǔ dó Klísu wú d’é jí lɛ́ é mɔ. Lěe è ko ɖɔ gbɔn ɖo wěmata e wá yi é mɛ é ɔ, mɛ gěgé ɖo yě mɛ énɛ́ lɛ́ mɛ bo ko xo ɖɛ lobo byɔ́ alɔdó Mawu tɔn, bɔ énɛ́ gúdo ɔ, Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ wá gɔ̌n yětɔn.—Mɛ. 9:11.

¹² Ananiyási se tónú bo yí gbe nú azɔ̌ e è zɔ́n ɛ é bɔ è kɔn nyɔ̌ná dó jǐ tɔn. Ényí azɔ̌ e è zɔ́n mǐ é ná bo tlɛ nɔ zɔ́n bɔ ado nɔ wá hu we ɔ, a ka nɔ se tónú nú gbeɖiɖe e ɖɔ ɖɔ è ní ɖe kúnnu mlɛ́mlɛ́ é a? Bóyá nú mɛɖé lɛ́ ɔ, wɛnjíjlá gbɔn xwégbe xwégbe kpó go xixo jǒnɔ lɛ́ kpó wɛ nɔ hu ado nú yě. É nɔ vɛ́ wǔ nú mɛ ɖěvo lɛ́ bónú yě ná yi azɔ̌watɛn mɛ lɛ́ tɔn bo ná jlá wɛn ɔ yě, jlá wɛn ɔ ɖo ali jí, gbɔn alǒkan jí alǒ gbɔn wěmasɛ́dómɛ gblamɛ. Ananiyási ɖu ɖo xɛsi tɔn jí bo ɖó wǔjɔmɛ ɔ lobo d’alɔ Sólu bɔ é mɔ gbigbɔ mímɛ́ yi. b Azɔ̌ ɔ kpa Ananiyási, ɖó é ɖeji dó Jezu wú bo lɛ́ mɔ Sólu dó mɔ nɔví súnnu tɔn. Ananiyási ɖɔhun ɔ, nú mǐ ɖeji ɖɔ Jezu ɖo gǔdo nú wɛnjíjlázɔ́ ɔ, nú mǐ nɔ se wǔvɛ́ xá mɛ ɖěvo lɛ́, bo tlɛ nɔ mɔ mɛ ɖěɖěe dó xɛsi tawun lɛ́ é dó mɔ nɔví mǐtɔn sɔ tɔn lɛ́ ɔ, mǐ lɔ hɛn ɔ, mǐ ná ɖu ɖo xɛsi mǐtɔn lɛ́ jí.—Mat. 9:36.

13, 14. Ényí a ɖo Biblu kplɔ́n wɛ bo ma ka ko bló batɛ́mu ǎ ɔ, étɛ́ kpɔ́ndéwú Sólu tɔn ka sixú kplɔ́n we?

¹³ Sólu wa nǔ xwedó nǔ e é kplɔ́n lɛ́ é azɔn ɖokpó. È hun nukún nú Sólu  gúdo é ɔ, é sɔ́ éɖée jó bo bló batɛ́mu lobo jɛ gbɛ̌ dó xá ahwanvú e ɖo Damási lɛ́ é jí ganjí. Amɔ̌, é wa nǔ hú mɔ̌. “Tlóló ɔ, é jɛ jlǎjlá jí ɖo kplɔ́ngbasá lɛ́ ɖɔ Jezu wɛ nyí Vǐ Mawu tɔn.”—Mɛ. 9:20.

¹⁴ Nú a ɖo Biblu kplɔ́n wɛ bo ma ka ko bló batɛ́mu ǎ ɔ, a ka ná yá wǔ wa nǔ xwedó nǔ e a kplɔ́n lɛ́ é Sólu ɖɔhun a? Nǔgbó wɛ ɖɔ Sólu mɔ nǔjíwǔ e Klísu bló é ɖé tlɔlɔ, bɔ é ɖo wɛn ɖɔ énɛ́ sísɛ́ ɛ bɔ é ɖe afɔ. Amɔ̌, mɛ ɖěvo lɛ́ lɔ mɔ nǔjíwǔ e Jezu bló lɛ́ é tlɔlɔ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, gbɛ̌ta Falizyɛn lɛ́ tɔn ɖé mɔ bɔ é gbɔ azɔn nú nya alɔkúnánɔ ɖé; gɔ́ ná ɔ, Jwifu wɔ̌búwɔ́bú ɖé mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ Jezu fɔ́n Lazáa sín kú. É ɖo mɔ̌ có, gěgé yětɔn ɖó kɔ ɖé wǔ tɔn ǎ, bo tlɛ klán gbe xá ɛ. (Mak. 3:1-6; Jaan 12:9, 10) Amɔ̌, Sólu ɔ, éyɛ́ húzú bǐ. Étɛ́wú Sólu ka húzú ahwanvú Klísu tɔn, hwenu e mɛ ɖěvo lɛ́ gbɛ́ mɔ̌ wa é? Ðó é ɖi xɛsi nú Mawu hú gbɛtɔ́, bɔ nǔbláwǔ e Klísu kú n’i é ka lɛ́ su nukún tɔn mɛ tawun. (Filí. 3:8) Ényí hwi lɔ wa nǔ gbɔn mɔ̌ ɔ, a ná lɔn bónú nǔ ɖěbǔ ná ɖó we te bɔ a ná gɔn alɔ ɖó ɖo wɛnjíjlázɔ́ ɔ mɛ bo lɛ́ gɔn nukɔn yi bá bló batɛ́mu ǎ.

15, 16. Étɛ́ Sólu ka wa ɖo kplɔ́ngbasá lɛ́? Nɛ̌ Jwifu e ɖo Damási lɛ́ é ka wa nǔ gbɔn?

¹⁵ Dǒ nukún lě do é ná ko kpácá ahwan ɔ, cí kliwun n’i bɔ xomɛ ná ko lɛ́ sin i sɔ, hwenu e Sólu jɛ wɛn jlá jí dó Jezu wú ɖo kplɔ́ngbasá lɛ́ é mɛ kpɔ́n! Yě kanbyɔ́ ɖɔ: “Nya e tɔ́n ahwan mɛ ɖěɖěe nɔ ylɔ́ nyǐkɔ énɛ́ ɖo Jeluzalɛ́mu lɛ́ é nɛ́ ǎ cé?” (Mɛ. 9:21) Hwenu e Sólu ɖo nǔ e wú linlin e é ɖó dó Jezu wú é húzú é tínmɛ wɛ é ɔ, é “nɔ xlɛ́ ɖɔ Jezu wɛ nyí Klísu ɔ bɔ é nɔ xwe ali.” (Mɛ. 9:22) Amɔ̌, xó e è ɖɔ b’ɛ xwe ali é nɔ ɖu ɖo mɛ bǐ jí ǎ. Xó e è ɖɔ b’ɛ xwe ali é sixú fó go nú linlin mɛ e ko kán ɖ’é jí bo ná tɛ́ dó hwɛndonúwiwa lɛ́ wú é alǒ goyítɔ́ lɛ́ tɔn ǎ. É ɖo mɔ̌ có, Sólu jó gbe ǎ.

¹⁶ Xwe atɔn gúdo ɔ, Jwifu e ɖo Damási lɛ́ é kpo ɖo Sólu gbé nya wɛ. Gǔdo mɛ ɔ, yě blá gbě bo ná hu i. (Mɛ. 9:23; 2 Kɔ. 11:32, 33; Ga. 1:13-18) Ée è wá byɔ́ gbě e blá wɛ yě ɖe é sín yɛ mɛ é ɔ, Sólu zán bǐbí bo yí gbe bɔ è sɔ́ ɛ dó xasun ɖé mɛ gbɔn dǒ toxo ɔ tɔn sín flɛtɛ́li lɛ́ ɖokpó nu b’ɛ hɔn sín toxo ɔ mɛ. Luki ɖɔ dó mɛ ɖěɖěe d’alɔ Sólu b’ɛ hɔn zǎn énɛ́ mɛ lɛ́ é wú ɖɔ yě nyí “ahwanvú [Sólu] tɔn lɛ́.” (Mɛ. 9:25) Xógbe énɛ́ jló ná xlɛ́ ɖɔ é hwe bǐ ɔ, mɛ e ɖótó Sólu ɖo Damási é ɖé lɛ́ yí wɛn e é jlá é bo húzú ahwanvú Klísu tɔn.

17. (a) Nú è má nǔgbó Biblu tɔn lɛ́ xá mɛ lɛ́ ɔ, nɛ̌ yě ka nɔ wa nǔ gbɔn? (b) Étɛ́ mǐ ka ɖó ná kpo ɖo wiwa wɛ? Étɛ́wú?

¹⁷ Hwenu e a jɛ xó ɖɔ nú mɛ e ɖo xwédo towe mɛ lɛ́ é, xɔ́ntɔn towe lɛ́ kpó mɛ ɖěvo lɛ́ kpó jí dó nǔ ɖagbe e kplɔ́n wɛ a ɖe lɛ́ é wú tlóló é ɔ, a sixú ko ɖó nukún ɖɔ yě mɛ bǐ ná yí gbe nú nǔgbó Biblu tɔn e xwe ali bǐ mlɛ́mlɛ́ lɛ́ é. Yě mɛ ɖé lɛ́ sixú wa mɔ̌, có yě mɛ gěgé ka ná gɔn mɔ̌ wa. Nǔgbó ɔ, mɛ e ɖo xwé towe ɖésú gbe lɛ́ é sixú wa nǔ xá we kɛntɔ́ ɖɔhun. (Mat. 10:32-38) É ɖo mɔ̌ có, nú a kpo ɖo blǒbló wɛ bónú nǔwúkpíkpé Nǔwlánwlán mímɛ́ lɛ́ zínzán dó jlɛ́ xó dó xó wú xá mɛ tɔn e a ɖó é kpo ɖo te kpɔ́n d’é jí wɛ, lobonú a lɛ́ kpo ɖo jijɔ klisánwun tɔn lɛ́ ɖe xlɛ́ wɛ ɔ,  linlin mɛ ɖěɖěe tlɛ nɔ klán gbe xá we lɛ́ é tɔn sixú wá húzú.—Mɛ. 17:2; 1 Pi. 2:12; 3:1, 2, 7.

18, 19. (a) Ée Baanabási ɖe gbě nú Sólu é ɔ, étɛ́ ka jɛ? (b) Nɛ̌ mǐ ka sixú wa nǔ Baanabási kpó Sólu kpó ɖɔhun gbɔn?

¹⁸ Hwenu e Sólu yi Jeluzalɛ́mu bo ɖɔ ɖɔ émí ko húzú ahwanvú é ɔ, ahwanvú lɛ́ sín hwɛ jɔ ɖɔ yě xo nǔ kpɔ́n dó xó tɔn wú. Amɔ̌, ée Baanabási ɖe gbě nú Sólu é ɔ, mɛsɛ́dó lɛ́ yí i bɔ é nɔ kpɔ́ xá yě nú hwenu ɖé. (Mɛ. 9:26-28) Sólu nɔ ɖó ayi te, amɔ̌, winnyá nɔ hu i dó wɛn ɖagbe ɔ wú ǎ. (Hlɔ̌. 1:16) É jlá wɛn ɔ kpó adɔgbígbó kpó ɖo Jeluzalɛ́mu, fí ɖokpó ɔ e é bɛ́ ya dó nú ahwanvú Jezu Klísu tɔn lɛ́ sín syɛ́nsyɛ́n é. Ée Jwifu lɛ́ ɖ’ayi wú ɖɔ ahwannusyá émítɔn zɛ gbě é ɔ, xomɛ sin yě gba dó bɔ yě blá gbě din bo ná hu i. Tan ɔ ɖɔ: “Ée nɔví lɛ́ ɖ’ayi énɛ́ wú é ɔ, yě kplá [Sólu] yi Sezalée, bo sɛ́ ɛ dó Táasi.” (Mɛ. 9:30) Sólu xwedó wě e Jezu gbɔn agun ɔ gblamɛ bo ɖe xá ɛ é. Bɔ é kpó agun ɔ kpó bǐ ɖu le tɔn.

¹⁹ Ð’ayi wú ɖɔ Baanabási ɖe afɔ nukɔntɔn ɔ bo nɔ gǔdo nú Sólu. É ɖo wɛn ɖɔ xomɛnyínyɔ́ núwiwa énɛ́ zɔ́n bɔ mɛsɛntɔ́ Jexóva tɔn kanɖódónǔwútɔ́ énɛ́ lɛ́ wá húzú xɔ́ntɔn vívɛ́. Baanabási ɖɔhun ɔ, a ka nɔ ɖo gbesisɔmɛ bo ná nɔ gǔdo nú mɛ yɔ̌yɔ́ e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é, wa azɔ̌ xá yě ɖo kúnnuɖegbé, bo ná lɛ́ d’alɔ yě bónú yě ná yi nukɔn ɖo gbigbɔ lixo a? Nú a wa mɔ̌ ɔ, le gěgé wɛ a ná mɔ. Nú wɛnjlátɔ́ yɔ̌yɔ́ wɛ a nyí ɔ, a ka nɔ yí gbe nú alɔ e è nɔ ba ná dó we lɛ́ é Sólu ɖɔhun a? Nú a nɔ w’azɔ̌ xá wɛnjlátɔ́ e ko mɔ nǔ kpɔ́n hú gǎn lɛ́ é ɔ, énɛ́ ná d’alɔ we bɔ alɔ ná bí nú we ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ d’é jí, bɔ awǎjijɛ towe ná jɛjí lobɔ a ná lɛ́ zun xɔ́ntɔn e ná nɔ ayǐ sɔ́yi lɛ́ é.

20, 21. Nɛ̌ mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn hwexónu tɔn lɛ́ kpó égbé tɔn lɛ́ kpó ka zán ‘fífá sín hwenu lɛ́’ ganjí gbɔn?

²⁰ Ée Sólu húzú klisánwun bo lɛ́ hɔn sín Jeluzalɛ́mu wǔyɛ́yɛ́ afɔyɛ́yɛ́ gúdo é ɔ, “agun e ɖo Judée, Galilée kpó Samalíi kpó lɛ́ é bǐ byɔ́ fífá mɛ.” (Mɛ. 9:31) Nɛ̌ ahwanvú lɛ́ ka zán hwenu énɛ́ e nyɔ́ é gbɔn? (2 Tim. 4:2) Tan ɔ ɖɔ ɖɔ yě “ɖo dǒ lí wɛ.” Mɛsɛ́dó lɛ́ kpó nɔví agbanɖotanánɔ ɖěvo lɛ́ kpó hɛn nǔɖiɖi ahwanvú lɛ́ tɔn lí dǒ, bo nɔ nukɔn nú nǔ lɛ́ bɔ agun ɔ “xlɛ́ ɖɔ émí ɖó sísí e gɔ́ngɔ́n é nú Jexóva, bo nɔ zán gbɛ sɔgbe xá gbɔ e gbigbɔ mímɛ́ nɔ dó nú mɛ é.” Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Piyɛ́ɛ zán hwenu dó dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú ahwanvú e nɔ nɔ toxo Lǐda tɔn mɛ ɖo ayǐkúngban wɛnjɛ Calɔ́ni tɔn jí lɛ́ é. Gǎndídó tɔn lɛ́ zɔ́n bɔ mɛ e nɔ nɔ xá ɔ mɛ lɛ́ é gěgé “ɖi nǔ nú Aklúnɔ.” (Mɛ. 9:32-35) Ahwanvú lɛ́ lɔn bónú nǔ ɖěvo gbé nyinya fɛ́ ayi yětɔn ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, yě nɔ dó gǎn bo nɔ kpé nukún dó yěɖée lɛ́ wú bo nɔ lɛ́ jlá wɛn ɖagbe ɔ. Wǎgbɔ tɔn ɔ, agun ɔ “nɔ fɔ́n bo nɔ ɖo jijɛjí wɛ.”

²¹ Ðibla yi vivɔnu xwe kanweko 20gɔ́ ɔ tɔn ɔ, Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ byɔ́ ‘fífá sín hwenu’ mɔ̌hun mɛ ɖo to gěgé mɛ. Acɛkpikpa ɖěɖěe dó ya nú  togun Mawu tɔn nú xwe mɔ̌kpán lɛ́ é blí bú ajijimɛ, bɔ dogbó e è ɖó nú wɛnjíjlázɔ́ ɔ lɛ́ é ɔ, è túntún da kpo nú ɖé lɛ́ alǒ ɖe yě síin. Kúnnuɖetɔ́ afatɔ́n mɔ̌kpán gbɔn ali e hun nú yě é gblamɛ bo jlá wɛn ɔ ɖo agbawungba, bɔ nǔ e mɛ é tɔ́n kɔ dó lɛ́ é jí wǔ tawun.

22. Nɛ̌ a ka sixú zán vivo mɛ e a ɖe é ganjí gbɔn?

²² A ka ɖo vivo mɛ e a ɖe é zán wɛ ganjí a? Ényí to e mɛ è ɖó acɛ bo ná sɛn nǔ e jló mɛ é ɖé mɛ wɛ a ɖe ɔ, Satáan ná ba ná kun we dó nǔ agbaza tɔn lɛ́ gbé nyinya kɔn, é ná nyí dó nǔ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn lɛ́ gbé nyinya kɔn ǎ. (Mat. 13:22) Ma lɔn nú nǔ ɖěbǔ ní fɛ́ ayi towe ó. Zǎn fífá sín hwenu kpɛ e sín vǐví ɖu wɛ a ɖe din é kpó nǔnywɛ́ kpó. Nɔ mɔ dó mɔ ali e hun nú we bónú a ná ɖe kúnnu mlɛ́mlɛ́ bo ná lɛ́ hɛn agun ɔ lí dǒ é. Hɛn d’ayi mɛ ɖɔ ninɔmɛ towe lɛ́ sixú húzú ajijimɛ.

23, 24. (a) Nǔkplɔ́nmɛ tɛ́ lɛ́ ka ɖo tan e kunkplá Tabíta é mɛ nú mǐ? (b) Étɛ́ mǐ ka ɖó ná kán ɖ’é jí bá wa?

²³ Ðǒ ayi nǔ e jɛ dó ahwanvú e nɔ nyí Tabíta alǒ Dɔkási jí é wú. É nɔ nɔ Jopée; toxo ɖé wɛ bo ɖo malínmálín dó Lǐda. Nɔví nyɔ̌nu gbejínɔtɔ́ énɛ́ nɔ zán hwenu tɔn kpó nǔɖókan tɔn lɛ́ kpó, kpódó nǔnywɛ́ kpán; é “nɔ wa ɖagbe tawun, bo nɔ lɛ́ hun alɔ dó ná nǔ wamamɔnɔ lɛ́.” Amɔ̌, ajijimɛ kpowun ɔ, é bɛ́ azɔn bo kú. c Kú tɔn zɔ́n bɔ ahwanvú e ɖo Jopée lɛ́ é byɔ́ aluwɛ ɖaxó mɛ, tají ɔ, asúkúsi ɖěɖěe é wa xomɛnyínyɔ́nú ná lɛ́ é. Hwenu e Piyɛ́ɛ wá xwé e gbe è sɔ́ nǔ nú Tabíta sín cyɔ nú ɖiɖi tɔn ɖe é ɔ, é bló nǔjíwǔ e è ma ko mɔ kpɔ́n ɖo mɛsɛ́dó Jezu Klísu tɔn lɛ́ tɛ́ntin ǎ é ɖé. Piyɛ́ɛ xo ɖɛ bɔ énɛ́ gúdo ɔ, é fɔ́n Tabíta sín kú! Dǒ nukún lě do nǔ ná ko víví nú asúkúsi lɛ́ kpó ahwanvú ɖěvo lɛ́ kpó sɔ, hwenu e Piyɛ́ɛ ylɔ́ yě wá xɔ ɔ mɛ bo xlɛ́ Tabíta yě b’ɛ ɖo gbɛ é mɛ kpɔ́n! Kpɔ́n lěe nǔ énɛ́ lɛ́ é jɛ lɛ́ é ná ko dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě, bɔ yě ná ɖo gbesisɔmɛ nú mɛtɛ́nkpɔ́n e ɖo nukɔn ja lɛ́ é sɔ é! Yǎyá wú wɛ ǎ, bɔ nǔjíwǔ ɔ sín xó “gba kpé Jopée gbé ɔ bǐ jí, bɔ mɛ gěgé ɖi nǔ nú Aklúnɔ.”—Mɛ. 9:36-42.

²⁴ Nǔkplɔ́nmɛ tají we ɖo nǔ e jɛ dó Tabíta jí é mɛ nú mǐ. (1) Gbɛ hwe gli. Énɛ́ wú ɔ, é ɖo tají tawun ɖɔ mǐ ní tɛ́n kpɔ́n bo ɖó nyǐkɔ ɖagbe ɖo Mawu nukɔn, din e mǐ sixú wa mɔ̌ é! (Nǔt. 7:1) (2) Nukúnɖíɖó fínfɔ́n sín kú tɔn nyí dlɔ̌ ǎ. Jexóva ɖ’ayi xomɛnyínyɔ́nú maxamaxa e Tabíta wa lɛ́ é wú bo dó ajɔ tɔn ɛ. É ná flín azɔ̌  syɛ́nsyɛ́n e mǐ wa lɛ́ é bo ná fɔ́n mǐ sín kú, ényí mǐ ko kú cóbɔ Aamagedɔ́ni wá ɔ nɛ́. (Ebl. 6:10) Énɛ́ wú ɔ, nú “hwenu . . . vɛ́ wǔ” lɛ́ mɛ gbɔn wɛ mǐ ɖe din, alǒ nú ‘fífá sín hwenu’ sín vǐví ɖu wɛ mǐ ɖe hǔn, mǐ ní ɖó kan dó kúnnu ɖiɖe mlɛ́mlɛ́ dó Klísu wú wú.—2 Tim. 4:2.