LĚE xó énɛ́ e è ɖe sín The World Book Encyclopedia mɛ é xlɛ́ gbɔn é ɔ, linlin tají ɖěɖěe wú è nɔ sɔ́ vǐ lɛ́ d’azɔ̌ mɛ é ɖokpó wɛ nyí ɖɔ è ná sɔ́ nǔ nú yě nú gbɛzínzán gbe bǐ gbe tɔn; lěe yě ná kpé wú bo ná kpé nukún dó xwédo sín hudó lɛ́ wú ɖo sɔgúdo gbɔn é lɔ ɖ’é mɛ. Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ ɖi nǔ ɖɔ azɔ̌ e Mawu zɔ́n mɛ é ɖé wɛ énɛ́ nyí. Biblu ɖésú ɖɔ: “Nǔgbó ɔ, ényí mɛ ɖěbǔ ma nɔ kpé nukún dó mɛ tɔn lɛ́ wú ǎ ɔ, ɖo tají ɔ, mɛ e nyí xwédo tɔn sín hǎgbɛ́ lɛ́ é wú ǎ ɔ, mɛ énɛ́ gbɛ́ nǔɖiɖi ɔ, bo lɛ́ nylá hú nǔmaɖitɔ́.” (1 Timɔtée 5:8, nwt) Xwe e vǐ lɛ́ zán ɖo wěmaxɔmɛ lɛ́ é nɔ sɔ́ nǔ nú yě nú azɔ̌ e wú yě ná wá kpé nukún dó ɖo gbɛ mɛ lɛ́ é. Énɛ́ wɛ zɔ́n bɔ Kúnnuɖetɔ́ lɛ́ nɔ mɔ ɖɔ è ɖó ná sɔ́ wěma kplɔ́nkplɔ́n ylɔ́ ɖɔ nǔjɔnǔ tawun.

Kúnnuɖetɔ́ lɛ́ nɔ dó gǎn bo nɔ zán gbɛ sɔgbe xá gbeɖiɖe Biblu tɔn élɔ́: “É ná bo nyí azɔ̌ ɖěbǔ wa wɛ mi ɖe hǔn, mi wa kpódó ayixa mitɔn bǐ kpán, Aklúnɔ wa azɔ̌ ná wɛ mi ɖe ɖɔhun; é nyí gbɛtɔ́ lɛ́ wa ná wɛ mi ɖe ǎ.” (Kolósinu lɛ́ 3:23) Nǔgbódodó énɛ́ kan gbɛzínzán gbe bǐ gbe tɔn sín akpáxwé lɛ́ bǐ, káká jɛ wěmaxɔmɛ yiyi jí. Énɛ́ wú ɔ, Kúnnuɖetɔ́ lɛ́ nɔ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ wínnyáwínnyá yětɔn lɛ́ ɖɔ yě ní nɔ kplɔ́n nǔ kpó kanɖódónǔwú kpó bo nɔ lɛ́ sɔ́ azɔ̌ e è nɔ zɔ́n yě ɖo wěmaxɔmɛ lɛ́ é ylɔ́ ɖɔ nǔjɔnǔ.

Biblu lɛ́ kplɔ́n mɛ ɖɔ è ní nɔ se tónú nú to e mɛ è ɖe é sín sɛ́n lɛ́. Hǔn, nú sɛ́n ɖé byɔ́ ɖɔ dandan mɛ ɔ, vǐ lɛ́ ɖó ná yi azɔ̌mɛ káká bo ɖó xwe ɖé hwɛ̌ ɔ, Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ nɔ se tónú ná.—Hlɔ̌manu lɛ́ 13:1-7.

Nǔgbó wɛ ɖɔ Biblu kún hu tɛ́ nú lě do é ɖo tají ɖɔ è ní sɔ́ nǔ nú vǐ lɛ́ nú gbɛzínzán gbe bǐ gbe tɔn sɔ é ó, amɔ̌, é ɖe xlɛ́ ɖɔ é kún nyí énɛ́ kɛ́ɖɛ́ gbé wɛ wěma kplɔ́nkplɔ́n nɔ nya ó, mɔ̌ jɛ́n é ma ka lɛ́ nyí nǔ tají ɔ ǎ é nɛ́. Wěma kplɔ́nkplɔ́n ɖagbe ɖé ɖó ná lɛ́ bló bɔ vǐ lɛ́ ná ɖó awǎjijɛ ɖo gbɛzán yětɔn mɛ bo lɛ́ d’alɔ yě bɔ yě ná nɔ nɔ jlɛ̌ jí lobo nyí yěɖée. Énɛ́ wú ɔ, Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ nɔ mɔ ɖɔ gbeta ɔ kɔn wíwá bá ɖ’alɔ ɖo nǔwiwa ɖé lɛ́ mɛ gbɔn vo nú klási tɔn lɛ́ ɖo tají tawun. Yě ɖi nǔ ɖɔ ayihúndida ɖagbe, nǔxixo, ayiɖeɖayǐ ɖé lɛ́, lanmɛ biba kpɔ́n, sa ɖiɖi yi wěmasɛxwetɛn lɛ́ kpó nǔxóxósɛxwetɛn lɛ́ kpó, gɔ́ nú nǔ ɖěvo lɛ́, nyí wěma kplɔ́nkplɔ́n e ɖo jlɛ̌ jí é ɖé sín akpáxwé tají ɖé. Gɔ́ ná ɔ, yě nɔ kplɔ́n vǐ yětɔn lɛ́ ɖɔ yě ní nɔ ɖó sísí nú mɛxó lɛ́ bo nɔ lɛ́ ba ali e nu yě ná d’alɔ yě ɖe lɛ́ é.

Nǔnywɛ́ xwítíxwítí sín nǔ yɔ̌yɔ́ lɛ́ nɔ zɔ́n bɔ azɔ̌wiwa sín ali ɖěɖěe nɔ hun nú mɛ é nɔ ɖo hǔzúhúzú wɛ gbɛmɛ. Énɛ́ wú ɔ, é ná byɔ́ ɖɔ mɛ wínnyáwínnyá  gěgé ní wa azɔ̌ e è ma kplɔ́n yě lě tawun ǎ é ɖé lɛ́. Ðó nǔ nɔ nyí mɔ̌ wútu ɔ, lěe yě nɔ w’azɔ̌ gbɔn é kpó azɔ̌ kplɔ́nkplɔ́n yěɖée kpó, tají ɔ, nǔwúkpíkpé e yě ɖó bo nɔ húzú sɔgbe xá ninɔmɛ lɛ́ é ná tlɛ hɛn le wá nú yě hú gǎn. Énɛ́ wú ɔ, lěe tamɛ-núkplɔ́nmɛtɔ́ Montaigne ɖɔ gbɔn é ɔ, é ná nyɔ́ hú gǎn ɖɔ wěmaxɔmɛví lɛ́ ní húzú mɛxó e sín ‘taká mɛ kpé ganjí é hú ɖɔ nǔ ní gɔ́ taká yětɔn mɛ kpowun.’

Azɔ̌mamɔ e tíin ɖo to hun nukún lɛ́ kpó wamamɔnɔ to lɛ́ kpó bǐ mɛ é nɔ hu ado nú mɛ wínnyáwínnyá ɖěɖěe azɔ̌kplɔ́nkplɔ́n yětɔn ma yi bǎ ǎ lɛ́ é hwɛhwɛ. Énɛ́ wú ɔ, ényí é byɔ́ ɖɔ è ní kplɔ́n nǔ zɛ ée sɛ́n byɔ́ é wú cóbó ná mɔ azɔ̌ ɔ, mɛjitɔ́ lɛ́ wɛ ɖó ná xlɛ́ ali vǐ yětɔn lɛ́ bónú yě ná wá gbeta ɔ kɔn bo ná kplɔ́n wěma d’é jí alǒ gbɔ, lobo ka ná da le e wěma kplɔ́nkplɔ́n d’é jí mɔ̌hun sixú hɛn wá lɛ́ é kpó vɔ̌sísá e é ná byɔ́ lɛ́ é kpó bǐ kpɔ́n.

É ɖo mɔ̌ có, a ná ɖibla yí gbe ɖɔ ényí gbɛ mɛtɔn ná ɖó nu ɔ, é byɔ́ nǔ hú è ní jɛ dɔkun kpowun. Agaɖanu din ɔ, súnnu kpó nyɔ̌nu kpó, éé sɔ́ gbɛzán yětɔn bǐ jó nú azɔ̌ yětɔn lɛ́ é ba nǔ bǐ kpo, hwenu e azɔ̌ gblé dó yě é. Ðó mɛjitɔ́ ɖé lɛ́ sɔ́ yěɖée bǐ jó nú agbazazɔ́ yětɔn wútu ɔ, yě sɔ́ gbɛzán xwédo tɔn yětɔn kpó hwenu e yě sixú zán xá vǐ yětɔn lɛ́ é kpó dó sá vɔ̌ bo sɔ́ kpé wú bo kplɔ́n vǐ yětɔn lɛ́ ganjí ǎ.

É ɖo wɛn ɖɔ wěma kplɔ́nkplɔ́n e ɖo jlɛ̌ jí é ɖó ná d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná ɖó awǎjijɛ nǔgbó ɔ, é nyí bo ná jɛ dɔkun kpowun ǎ. Jezu Klísu ɖɔ: “È ko wlán dó  Mawuxówéma ɔ mɛ ɖɔ jí: ‘Nǔɖuɖu kɛ́ɖɛ́ wɛ gbɛtɔ́ nɔ ɖu bo nɔ nɔ gbɛ ǎ; loɔ, xó e ko tɔ́n sín Mawu nu mɛ ɔ bǐ wɛ nɔ hɛn mɛ ɖó gbɛ.’” (Matíe 4:4) Ðó klisánwun wɛ Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ nyí wútu ɔ, yě tuun ɖɔ é ɖo tají ɖɔ è ní ɖó walɔ ɖagbe lɛ́ kpó jijɔ klisánwun tɔn lɛ́ kpó bo lɛ́ sɔ́ nǔ nú yěɖée bo ná kpé nukún dó hudó agbaza tɔn yětɔn lɛ́ wú.