Skip to content

Yi xósɛxweta ɔ jí

XÓTA NǓKPLƆNKPLƆN TƆN 15

Linlin Tɛ A ka Nɔ Ðó Dó Mɛ lɛ Wu Ðò Gle ɔ Mɛ?

Linlin Tɛ A ka Nɔ Ðó Dó Mɛ lɛ Wu Ðò Gle ɔ Mɛ?

“Mi ni kpɔ́n gle lɛ ganji; jinukún lɛ ko mya gò, bo ko sù yiya.”—JAAN 4:35.

HAN 64 Ð’alɔ Ðò Nǔkún-Yiya ɔ Mɛ kpo Awǎjijɛ Kpo

XÓNUSƆ́ÐÓTE *

1-2. Etɛwu Jezu ka sixu ko ɖɔ xó e ɖò Jaan 4:35, 36 mɛ lɛ é?

JEZU ɖò zɔnlin ɖi gbɔn gle ɖé mɛ wɛ, é sixu ko nyí ɔ́ji e wú b’ɛ ma lín ǎ lɛ é sín gle ɖé wɛ. (Jaan 4:3-6) Sun ɛnɛ gudo mɔ̌ dìn ɔ, è na ya ɔ́ji ɔ. Jezu ɖɔ nǔ e sixu kpaca mɛ é ɖé: “Mi ni kpɔ́n gle lɛ ganji; jinukún lɛ ko mya gò, bo ko sù yiya.” (Xà Jaan 4:35, 36.) Etɛ ɖɔ gbé é ka ja?

2 É cí ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ xixokplé xó ɖɔ wɛ Jezu ɖè ɖɔhun, é nyí nǔkún-yiya tlɔlɔ lě ǎ. Kpɔ́n nǔ e jɛ wá yì zaan é. Jwifu lɛ nɔ kpé nǔ ɖě xá Samalíinu lɛ ǎ có, Jezu ka ɖɔ Mawuxó nú nyɔnu Samalíinu ɖé bɔ é ɖótó è! Nǔgbo ɔ, hwenu e Jezu ɖò xó ɖɔ dó jinukún e ko “mya gò, bo ko sù yiya” lɛ é wu wɛ é ɔ, Samalíinu e sè Jezu sín xó ɖò nyɔnu ɔ nu lɛ é nyi ahwan ja Jezu gɔ́n bo na kplɔ́n nǔ gegě gɔ́ na. (Jaan 4:9, 39-42) Biblu tinmɛtɔ́ ɖé ɖɔ dó tan enɛ wu ɖɔ: “Akpakpa e sɔ́ mɛ enɛ lɛ é . . . xlɛ́ ɖɔ ye cí jinukún e ko sù yiya é ɖɔhun.”

Enyi mǐ mɔ ɖɔ jinukún mǐtɔn lɛ “mya gò, bo ko sù yiya” ɔ, etɛ mǐ ka ɖó na wà? (Kpɔ́n akpáxwé 3gɔ́ ɔ)

3. Enyi a nɔ kpɔ́n mɛ lɛ Jezu ɖɔhun ɔ, nɛ̌ enɛ ka na d’alɔ we ɖò wɛnɖagbejijlazɔ́ towe mɛ gbɔn?

3 Bɔ mɛ e a nɔ jla wɛnɖagbe ɔ lɛ é ka ló? A ka nɔ mɔ ɖɔ ye cí jinukún e ko sù yiya é ɖɔhun à? Enyi mɔ̌ wɛ ɔ, nǔ atɔn elɔ lɛ wɛ na xlɛ́: Nukɔntɔn, wɛn ɔ jijla na nɔ mya nukún nú we hugǎn. Táan e è na ya jinukún na é ɖó dogbó, enɛ wu ɔ, è ɖó na gú hwenu ǎ. Wegɔ́, enyi a mɔ bonu mɛ lɛ ɖótó wɛnɖagbe ɔ ɔ, é na nɔ víví nú we. Biblu ɖɔ: “Ye ɖò awǎ jɛ wɛ . . . mɛ e jì jɛ na é ɖɔhun.” (Eza. 9:2) Atɔngɔ́, a na nɔ mɔ ɖɔ mɛɖé lɛ sixu wá huzu ahwanvu, enɛ na zɔ́n bɔ a na nɔ ɖyɔ alɔ bo na nɔ zán nǔxwlémɛ e dɔn mɛ lɛ é.

4. Etɛ lɛ kpɔ́ndéwú mɛsɛ́dó Pɔlu tɔn ka na kplɔ́n mǐ ɖò xóta elɔ mɛ?

4 Ahwanvu Jezu tɔn lɛ sixu ko nɔ lin ɖɔ nukúnɖiɖó ɖě kún sɔ́ ɖè nú Samalíinu lɛ ó, Jezu ka nɔ lin mɔ̌ ǎ. Mǐɖesunɔ ɖó na nɔ mɔ ɖɔ mɛ e ɖò fí e mǐ nɔ ɖekúnnu ɖè lɛ é sixu wá huzu ahwanvu Klisu tɔn. Mɛsɛ́dó Pɔlu sɔ́ kpɔ́ndéwú jiwǔ ɖé ɖ’ayǐ nú mǐ bonu mǐ na xwedó. Etɛ lɛ kpɔ́ndéwú tɔn ka sixu kplɔ́n mǐ? Ðò xóta elɔ mɛ ɔ, mǐ na ɖɔ xó dó lee Pɔlu wà nǔ elɔ lɛ gbɔn é wu: (1) É kplɔ́n nǔɖe lɛ dó nǔ e mɛ e é jla wɛn ɔ lɛ é ɖi nǔ na lɛ é wu, (2) é mɔ nǔ jɛ nǔ e nɔ dɔn ye lɛ é mɛ, (3) é kpɔ́n ye ɖi mɛ e sixu wá huzu ahwanvu Jezu tɔn lɛ é.

NǓ TƐ LƐ YE KA ÐI NǓ NA?

5. Etɛwu Pɔlu ka sixu ko mɔ nukúnnú jɛ tóɖóetɔ́ lɛ sín ninɔmɛ mɛ ɖò kplɔ́ngbasá ɔ?

5 Pɔlu nɔ jla wɛnɖagbe ɔ hwɛhwɛ ɖò kplɔ́ngbasá Jwifu lɛ tɔn lɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖò kplɔ́ngbasá ɖé ɖò Tɛsaloniki ɔ, é “zán Mawuxówema ɔ dó jlɛ́ xó dó xó wu xá [Jwifu lɛ] nú gbɔjɛzángbe atɔn.” (Mɛ. 17:1, 2, nwt) Vlafo, Pɔlu nɔ vo hugǎn ɖò kplɔ́ngbasá ɔ. È kplɔ́n ɛ b’ɛ sù bo nyí Jwifu ɖé. (Mɛ. 26:4, 5) Ðó Pɔlu tuùn Jwifu lɛ ganji wutu ɔ, é kpéwú bo nɔ ɖeji dó jla wɛn ɔ ye.—Fili. 3:4, 5.

6. Nɛ̌ mɛ ɖěɖee Pɔlu jla wɛn ɔ ɖò Atɛni sín axi mɛ lɛ é ka gbɔn vo nú mɛ ɖěɖee é jla wɛn ɔ ɖò kplɔ́ngbasá ɔ lɛ é gbɔn?

6 Ee gbeklánxámɛtɔ́ lɛ hɛn Pɔlu gannugánnú bɔ é hɔn sín Tɛsaloniki kpo Belée kpo gudo é ɔ, é wá Atɛni. Pɔlu lɛ́ “jɛ xójlɛdoxówu jí xá Jwifu lɛ kpo mɛ ɖevo e nɔ sɛn Mawu lɛ é kpo jí ɖò kplɔ́ngbasá.” (Mɛ. 17:17, nwt) Amɔ̌, dìn e Pɔlu ɖò wɛn jla wɛ ɖò axi mɛ é ɔ, mɛ alɔkpa ɖevo lɛ wɛ ɖò tó ɖó è wɛ. Tamɛ-núkplɔnmɛtɔ́ lɛ kpo mɛ e ma nyí Jwifu ǎ bo nɔ kpɔ́n wɛn Pɔlu tɔn dó mɔ “nǔkplɔnmɛ yɔyɔ̌” ɖé na lɛ é kpo ɖò tóɖóetɔ́ lɛ mɛ. Ye ɖɔ n’i ɖɔ: “Nǔ e ɖɔ wɛ a ɖè ɔ nɔ bú dò dó mǐ.”—Mɛ. 17:18-20.

7. Sɔgbe xá Mɛsɛ́dó 17:22, 23 ɔ, nɛ̌ Pɔlu ka huzu alɔ gbɔn?

7 Mɛsɛ́dó 17:22, 23. Pɔlu xwlé wɛn ɔ mɛ e ma nyí Jwifu ǎ bo ɖò Atɛni lɛ é, lee é xwlé Jwifu e ɖò kplɔ́ngbasá ɔ lɛ é gbɔn é ǎ. Pɔlu sixu ko kanbyɔ éɖée ɖɔ, ‘Etɛ mɛ enɛ lɛ e ɖò Atɛni é ka ɖi nǔ na?’ Pɔlu kpɔ́n nǔ e lɛlɛ̌ dó è lɛ é kpo sɔxwixwe kpo bo ɖó ayi aca sinsɛn tɔn mɛ lɛ tɔn wu. Enɛ gudo ɔ, é ba nǔ e ɖò sinsɛn yetɔn mɛ bo sɔgbe xá nǔgbo e ɖò Mawuxówema ɔ mɛ lɛ é é. Biblu tinmɛtɔ́ ɖé ɖɔ: “Ðó é nyí Klisanwun Jwifu ɖé wutu ɔ, é ɖ’ayi wu ɖɔ Glɛkinu pagáwun lɛ kún nɔ sɛn Mawu nǔgbo e Jwifu lɛ kpo Klisanwun lɛ kpo nɔ sɛn é ó. É ɖò mɔ̌ có, é tɛ́n kpɔ́n bo xlɛ́ ɖɔ Mawu e xó ɖɔ wɛ emi ɖè é kún nyí nǔ yɔyɔ̌ nú Atɛninu lɛ ó.” Mɔ̌ mɛ ɔ, Pɔlu sɔ́ jlǒ dó ɖyɔ alɔ. É ɖɔ nú Atɛninu lɛ ɖɔ wɛn emitɔn gosin “[Mawu] e è ma tuùn ǎ,” bɔ ye ɖò tintɛnkpɔn wɛ bo na sɛn ɛ é gɔ́n. Mɛ e ma nyí Jwifu ǎ lɛ é tuùn Mawuxówema ɔ ǎ có, Pɔlu ka jó gbè dó ye wu ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é lín ɖɔ ye cí nǔkún e mya gò bɔ è na ya é ɖɔhun, bo huzu alɔ dó xwlé wɛnɖagbe ɔ ye.

Nú a ɖò kpɔ́ndéwú Pɔlu tɔn xwedó wɛ hǔn, nɔ ɖó ayi nǔ wu, nɔ ɖyɔ nǔxwlémɛ towe lɛ sɔgbe xá ninɔmɛ lɛ bo nɔ lɛ́ kpɔ́n mɛ lɛ dó mɔ ahwanvu sɔ tɔn lɛ (Kpɔ́n akpáxwé 8, 12, kpo 18gɔ́ ɔ kpo) *

8. (a) Nɛ̌ a ka sixu wà gbɔn bo tuùn nǔ ɖěɖee mɛ lɛ ɖi nǔ na ɖò fí e a nɔ ɖekúnnu ɖè é é? (b) Enyi mɛɖé ɖɔ ɖɔ emi ko ɖò sinsɛn ɖé mɛ ɔ, etɛ a ka sixu ɖɔ?

8 Nɔ ɖó ayi nǔ wu Pɔlu ɖɔhun. Nɔ ba nǔ e na d’alɔ we bɔ a na tuùn nǔ ɖěɖee mɛ lɛ ɖi nǔ na ɖò fí e a nɔ ɖekúnnu ɖè é é. Nɛ̌ xwétɔ́ ɔ ka b’acɔ́ nú xwé tɔn alǒ mɔ̌to tɔn gbɔn? Nyikɔ tɔn, nǔsisɔ tɔn, acɔ́biba tɔn kaka jɛ xógbe tɔn lɛ jí ka xlɛ́ sinsɛn e mɛ é ɖè é wɛ à? Bɔya é ɖɔ nú we tlɔlɔ ɖɔ emi ko ɖò sinsɛn ɖé mɛ. Enyi mɛɖé ɖɔ mɔ̌ nú gbexosin-alijitɔ́ titewungbe e nɔ nyí Flutura é ɔ, é nɔ ɖɔ: “Un wá fí bo na hɛn mi gannugánnú bonu mi na ɖi nǔ nú nǔ e un ɖi nǔ na lɛ é ǎ, loɔ, xóta elɔ jí wɛ un jló na ɖɔ xó nú mi dó . . . ”

9. Nǔ tɛ lɛ jí mɔ̌ mɛ e ko ɖò sinsɛn ɖé mɛ é kpo hwi kpo ka sixu ɖó linlin ɖokpo ɔ dó?

9 Xóta tɛ lɛ jí a ka sixu ɖɔ xó dó xá mɛ e ko ɖò sinsɛn ɖé mɛ é? Tɛ́n kpɔ́n bo mɔ nǔ e jí mi ɖó linlin ɖokpo ɔ dó lɛ é. É sixu ɖi ɖɔ Mawu ɖokpo géé wɛ è ɖó na sɛn, é sixu yí gbè ɖɔ Jezu wɛ xɔ gbɛ̀ nú gbɛtɔ́ lɛ, alǒ é sixu ɖi ɖɔ táan e mɛ mǐ ɖò gbɛ̀ nɔ ɖè wɛ é ɔ, kún súsú dó nú nǔnyanyawiwa ko sɛkpɔ́. Zɔn dó nǔ e mi mɛ we lɛ ɖi nǔ na é wu dó má wɛn Biblu tɔn ɔ xá ɛ ɖò ali e na dɔn ɛ é nu.

10. Etɛ mǐ ka ɖó na tɛ́n kpɔ́n bá wà? Etɛwu?

10 Hɛn dó ayi mɛ ɖɔ mɛ lɛ sixu gɔn nǔ ɖi nú nǔ e sinsɛn yetɔn kplɔ́n ye lɛ é bǐ. Enɛ wu ɔ, enyi a tlɛ tuùn sinsɛn e mɛ mɛɖé ɖè é gudo hǔn, tɛ́n kpɔ́n bo tuùn nǔ e éɖesunɔ ɖi nǔ na lɛ é. David ee nyí gbexosin-alijitɔ́ titewungbe ɖé ɖò Australie é ɖɔ: “Égbé ɔ, mɛ gegě nɔ wlú tamɛ-núkplɔnmɛ kpo nǔ e ye ɖi nǔ na ɖò sinsɛn linu lɛ é kpo ɖó kpɔ́.” Donalta e nɔ nɔ Albanie é ɖɔ: “Mɛ e mǐ nɔ mɔ ɖò kúnnuɖegbé é ɖé lɛ nɔ ɖɔ ɖɔ emi ko ɖò sinsɛn ɖé mɛ, amɔ̌ nukɔnmɛ ɔ, ye nɔ yí gbè ɖɔ emi kún ɖi nǔ nú Mawu dóo ó.” Mɛsɛ́dó e nɔ nɔ Argentine é ɖé ɖó ayi wu ɖɔ mɛɖé lɛ nɔ ɖɔ ɖɔ emi ɖi nǔ nú Atɔnɖobǔ, bo ka sixu nɔ ma kúdeji ɖɔ Tɔ́ ɔ, Vǐ ɔ kpo gbigbɔ mímɛ́ ɔ kpo nyí Mawu ɖokpo. É ɖɔ: “Enɛ tuùntuùn nɔ zɔ́n bɔ é nɔ bɔwǔ hugǎn bɔ è na tuùn nǔ e jí xwétɔ́ ɔ kpo mɛ kpo ɖó linlin ɖokpo ɔ dó é.” Enɛ wu ɔ, tɛ́n kpɔ́n bo tuùn nǔ e mɛ lɛ ɖi nǔ na nǔgbo nǔgbo lɛ é. Mɔ̌ mɛ ɔ, a sixu “sɔ́ [hwi]ɖée dó bló nǔ bǐ nú mɛ bǐ” Pɔlu ɖɔhun.—1 Kɔ. 9:19-23.

ETƐ LƐ KA NƆ DƆN YE?

11. Lee Mɛsɛ́dó 14:14-17 ɖɔ gbɔn é ɔ, nɛ̌ Pɔlu ka xwlé wɛn ɔ mɛ e nɔ nɔ Lisitli lɛ é ɖò ali ɖé nu b’ɛ dɔn ye gbɔn?

11 Mɛsɛ́dó 14:14-17. Pɔlu nɔ ɖó ayi nǔ e nɔ dɔn tóɖóetɔ́ lɛ é wu, bɔ enɛ gudo ɔ, é nɔ huzu nǔxwlémɛ tɔn sɔgbe xá. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ahwan e é ɖɔ xó na ɖò Lisitli é tuùn nǔ kaka ɖé alǒ ɖebǔ dó Mawuxówema ɔ wu ǎ. Enɛ wu ɔ, Pɔlu jlɛ́ xó dó xó wu xá ye ɖò ali ɖé nu bɔ ye sixu mɔ nǔ jɛ mɛ. É ɖɔ xó dó jì e jɛ bo túnflá é kpo lee è sixu ɖu gbɛ̀ sín vivǐ gbɔn é kpo wu. É zán xógbe kpo kpɔ́ndéwú kpo ɖěɖee tóɖóetɔ́ lɛ sixu yawǔ mɔ nǔ jɛ mɛ lɛ é.

12. Nɛ̌ a ka sixu tuùn nǔ e nɔ dɔn mɛɖé é, bo huzu nǔxwlémɛ towe sɔgbe xá gbɔn?

12 Ðǒ ayi te bo tuùn nǔ ɖěɖee nɔ dɔn tóɖówetɔ́ lɛ, ɖò fí e a nɔ ɖekúnnu ɖè é é, bo huzu nǔxwlémɛ towe sɔgbe xá. Nɛ̌ a ka sixu tuùn nǔ e nɔ dɔn mɛɖé é gbɔn, hwenu e a ɖò sisɛkpɔ́ ɛ wɛ, alǒ ɖò xwé tɔn sɛkpɔ́ wɛ é? Lɛ̌ ɖó ayi nǔ wu ɖò ninɔmɛ elɔ lɔ mɛ. Bɔya é ɖò jikpá wu kpé nukún dó wɛ, wema xà wɛ, kɛkɛ blóɖó wɛ, alǒ nǔ ɖevo wà wɛ. A sixu gbɔn nǔ e wà wɛ é ɖè é sín yɛkan mɛ, bo bɛ́ xóɖɔɖókpɔ́ ɖé xá ɛ. (Jaan 4:7, 8) Awu e mɛɖé dó é tlɛ sixu zɔ́n bɔ a na tuùn nǔɖe dó wǔtu tɔn, é sixu xlɛ́ tò e mɛ nu é nyí é, azɔ̌ e é nɔ wà é alǒ lɔnyiji-fɔnkan gbɛ́ta e é yí wǎn na é. Gustavo ɖɔ: “Un bɛ́ xóɖɔɖókpɔ́ ɖé xá sunnu xwè 19 mɛví ɖé; é dó awu e wu è ɖè hansinɔ nukúnɖeji ɖé dó é. Un kan xó byɔ ɛ dó awu ɔ wu, bɔ é ɖɔ nǔ e wu é yí wǎn nú hansinɔ ɔ é nú mì. Xóɖɔɖókpɔ́ enɛ wá tɔ́n kɔ dó Biblu kplɔnkplɔn ɖé mɛ, bɔ égbé dìn ɔ, é ko nyí nɔví mǐtɔn.”

13. Nɛ̌ a ka sixu xwlé Biblu kplɔnkplɔn mɛ ɖò ali ɖé nu bɔ é na dɔn mɛ gbɔn?

13 Enyi a ɖò Biblu kplɔnkplɔn ɖé xwlé mɛɖé wɛ hǔn, nǔ é ni dɔn ɛ; xlɛ́ ɛ lee nǔkplɔnkplɔn ɖé na d’alɔ ɛ gbɔn é. (Jaan 4:13-15) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nyɔnu e ɖó jlǒ é ɖé ɖɔ nú nɔví nyɔnu e nɔ nyí Poppy é ɖɔ é ni byɔ xɔ mɛ. Hwenu e Poppy mɔ kúnnuɖewema ɖé ɖò dǒ wu, b’ɛ xlɛ́ ɖɔ nawe ɔ nyí mɛ̌si ɖé é ɔ, é tɛɖɛ̌ jí ɖɔ mǐ lɔ nɔ kplɔ́n nǔ mɛ lɛ gbɔn tuto Biblu kplɔnkplɔn tɔn kpo kplé mǐtɔn lɛ kpo gblamɛ. Nyɔnu ɔ yí gbè nú Biblu kplɔnkplɔn, bo yì kplé ayihɔngbe tɔn, lobo yì kpléɖókpɔ́ lɛdo tɔn e bɔ d’ewu tlolo é. Xwè ɖokpo gudo ɔ, é bló baptɛm. Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Etɛ ka nɔ dɔn mɛbakpɔ́n ce lɛ? Nɛ̌ un ka sixu tinmɛ tuto Biblu kplɔnkplɔn tɔn mǐtɔn nú ye bɔ é na dɔn ye hugǎn gbɔn?’

14. Nɛ̌ a ka sixu huzu alɔ ɖò Biblu kplɔnkplɔn xá nǔkplɔntɔ́ ɖokpo ɖokpo mɛ gbɔn?

14 Enyi a jɛ Biblu kplɔ́n xá mɛɖé jí hǔn, nɔ hɛn ninɔmɛ e mɛ mɛ ɔ ɖè é kpo nǔ e nɔ dɔn ɛ lɛ é kpo ayi mɛ dó sɔnǔ nú nǔkplɔnkplɔn ɖokpo ɖokpo ganji cobo nɔ yì. Enyi a ɖò nǔ sɔ́ wɛ hǔn, nɔ cyan wemafɔ ɖěɖee a na xà lɛ é, video ɖěɖee a na xlɛ́ é, kpo ɖiɖe alǒ nǔjlɛdonǔwu e a na zán dó tinmɛ nǔgbo Biblu tɔn lɛ é kpo. Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Etɛ ka na dɔn nǔkplɔntɔ́ elɔ tawun bo na lɛ́ byɔ ayi tɔn mɛ?’ (Nǔx. 16:23) Ðò Albanie ɔ, gbexosin-alijitɔ́ e nɔ nyí Flora é nɔ kplɔ́n nǔ xá nawe ɖé; nawe ɔ zyan vǎ d’eji ɖɔ, “Un sixu ɖi nǔ nú nǔkplɔnmɛ fínfɔ́n sín kú tɔn ɔ ǎ.” Flora dɔn nǔ xá ɛ ǎ. É ɖɔ: “Un mɔ ɖɔ é ɖó na tuùn Mawu e dó fínfɔ́n sín kú sín akpá é hwɛ̌.” Sín hwenɛnu ɖidó ɔ, Flora nɔ tɛɖɛ̌ wanyiyi, nǔnywɛ kpo hlɔnhlɔn Jehovah tɔn kpo jí ɖò nǔkplɔnkplɔn ɖokpo ɖokpo hwenu. Nukɔnmɛ ɔ, é bɔwǔ nú nǔkplɔntɔ́ tɔn bɔ é ɖi nǔ nú fínfɔ́n sín kú. Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn kanɖodónǔwutɔ́ ɖé wɛ é nyí dìn.

NƆ KPƆ́N YE DÓ MƆ AHWANVU SƆ TƆN LƐ

15. Sɔgbe xá Mɛsɛ́dó 17:16-18 ɔ, nǔwalɔ tɛ lɛ ka gbakpé Glɛki hwexónu tɔn ɔ bo vɛ́ mɔ nú Pɔlu? Etɛwu é ma ka jó gbè dó Atɛninu lɛ wu ǎ?

15 Mɛsɛ́dó 17:16-18, nwt. Vodunsinsɛn, nǔbliblíwiwa kpo tamɛ-núkplɔnmɛ kpo wɛ gɔ́ toxo Atɛni tɔn mɛ có, Pɔlu ka jó gbè dó toxo ɔ mɛ nu lɛ wu ǎ; mɔ̌ jɛn mɛzunzun yetɔn lɛ ma lɛ́ kú awakanmɛ n’i ǎ é nɛ. Pɔlu ɖesu ko “nyla nu dó wǔtu [Jezu] tɔn, bo ko dóya n’i, bo ɖɔ alǎnnú n’i kpɔ́n” cobo ka huzu Klisanwun ɖé. (1 Tim. 1:13) Jezu kpɔ́n Pɔlu dó mɔ ahwanvu sɔ tɔn, enɛ wu ɔ, Pɔlu wà nǔ ɖokpo ɔ nu Atɛninu lɛ. Ye mɛ ɖé lɛ ka huzu ahwanvu nǔgbo.—Mɛ. 9:13-15; 17:34.

16-17. Etɛ ka xlɛ́ ɖɔ gbɛtɔ́ alɔkpa lɛ bǐ sixu huzu ahwanvu Klisu tɔn? Nǎ kpɔ́ndéwú ɖé.

16 Ðò xwè kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, mɛ e gosin ninɔmɛ vovo mɛ lɛ é huzu ahwanvu Jezu tɔn. Hwenu e Pɔlu wlan wema sɛ́dó Klisanwun e nɔ nɔ toxo Glɛki tɔn e nyí Kɔlɛnti é mɛ lɛ é ɔ, é ɖɔ ɖɔ mɛ e ɖò agun enɛ mɛ é ɖé lɛ ko nyí dakaxotɔ́ alǒ ko nɔ zán gbɛ̀ bliblí e xyɔwǔ é ɖ’ayǐ. É ɖɔ gɔ́ na ɖɔ: “Nǔ e mɛɖé lɛ ɖò mi mɛ, bo ko nyí ɖ’ayǐ ɔ nɛ. Amɔ̌, è ko lɛ̀ mi wé sín hwɛ mɛ.” (1 Kɔ. 6:9-11) Hwɛ ka na ko mɔ ɖɔ mɛ enɛ lɛ sixu wá bló huzuhuzu bo nyí ahwanvu à?

17 Égbé ɔ, mɛ gegě nɔ sɔ́ jlǒ dó bló huzuhuzu e é byɔ lɛ é bá dó huzu ahwanvu Jezu tɔn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖò Australie ɔ, gbexosin-alijitɔ́ titewungbe e nɔ nyí Yukina é wá mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ gbɛtɔ́ alɔkpa lɛ bǐ sixu yí wɛn Biblu tɔn. É ɖó ayi ɖyɔvǐ e ɖè nǔ dó wǔtu, bo sɔnǔ bo cí kluyɔɔ é ɖé wu ɖò azɔ̌xwé ɖé gbè ɖokpo. Yukina ɖɔ: “Un xò nǔ kpɔ́n kpɛɖé jɛ nukɔn, amɔ̌, un wá jɛ xó ɖɔ xá ɛ jí. Un wá mɔ ɖɔ nǔ e ɖò Biblu mɛ lɛ é nɔ dɔn ɛ tawun, bɔ ɖé lɛ ɖò nǔ e é ɖè dó wǔtu lɛ é mɛ nyí wemafɔ Ðɛhan tɔn ɖé lɛ!” Nyɔnu ɔ jɛ nǔ kplɔ́n jí, bo jɛ kplé lɛ yì jí. *

18. Etɛwu mǐ ma ka ɖó na nɔ dá hwɛ nú mɛ lɛ ǎ?

18 Jezu mɔ ɖɔ jinukún lɛ ko mya gò bo sù yiya, ɖó é ɖó nukún ɖɔ mɛ gegě na xwedó emi wutu wɛ à? Ðebǔ ǎ. Mawuxówema ɔ ko ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ mɛ kpɛɖé jɛn na ɖi nǔ n’i. (Jaan 12:37, 38) Jezu ɖó nǔwukpíkpé jiwǔ ɔ bo na tuùn nǔ e ɖò ayi mɛtɔn mɛ lɛ é. (Mat. 9:4) É ɖò mɔ̌ có, é sɔ́ ayi ɖó mɛ kpɛ e na ɖi nǔ n’i lɛ é jí, bo jla wɛn ɔ mɛ lɛ bǐ kpo kanɖodónǔwu kpo. Mǐdɛɛ lɛ e ma sixu tuùn nǔ e ɖò ayi mɛ lɛ tɔn mɛ ǎ é tɔn ɖó na zun kwínkwín ma kwín; mǐ ɖó na nɔ dá hwɛ nú mɛ ɖě, alǒ ɖó linlin agɔ dó fí ɖě wu ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, mǐ na nɔ mɔ mɛ lɛ dó mɔ ahwanvu sɔ tɔn. Marc e nyí mɛsɛ́dó ɖé ɖò Burkina Faso é ɖɔ: “Mɛ e un mɔ ɖɔ ye na yì nukɔn lɛ é ɔ, hwɛhwɛ ɔ, ye nɔ ɖó nǔkplɔnkplɔn te. Amɔ̌, mɛ e un mɔ ɖɔ ye kún na yì nukɔn ó lɛ é wɛ nɔ yì nukɔn ganji. Enɛ wu ɔ, un wá mɔ ɖɔ é na nyɔ́ hugǎn ɖɔ mǐ ni jó gbigbɔ Jehovah tɔn dó, bonu é ni xlɛ́ ali mǐ.”

19. Nɛ̌ mǐ ka ɖó na nɔ kpɔ́n mɛ e ɖò fí e mǐ nɔ ɖekúnnu ɖè lɛ é é gbɔn?

19 Nú a kpɔ́n tlolo ɔ, é sixu nɔ cí nú we ɖɔ mɛ gegě kún ɖò fí e a nɔ ɖekúnnu ɖè é bo cí jinukún e ko mya gò bo sù yiya lɛ é ɖɔhun ó. Amɔ̌, flín nǔ e Jezu ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ é. Jinukún lɛ ko mya gò, ye ko sù yiya ɖɔ wɛ é ɖè. Mɛ lɛ sixu ɖyɔ jijɔ bo wá huzu ahwanvu Klisu tɔn. Jehovah nɔ kpɔ́n ahwanvu sɔ tɔn enɛ lɛ dó mɔ “dɔkun.” (Ajée 2:7) Enyi mǐ nɔ kpɔ́n mɛ lɛ Jehovah kpo Jezu kpo ɖɔhun ɔ, mǐ na tɛ́n kpɔ́n bo na tuùn ninɔmɛ yetɔn kpo nǔ e nɔ dɔn ye lɛ é kpo. Mǐ na nɔ kpɔ́n ye dó mɔ jonɔ lɛ ǎ, loɔ, mǐ na nɔ kpɔ́n ye dó mɔ nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo sɔ tɔn lɛ.

HAN 57 Jlǎ Wɛn ɔ Gbɛtɔ́ Alɔkpa lɛ Bǐ

^ akpá. 5 Nɛ̌ linlin e mǐ nɔ ɖó dó mɛ lɛ wu ɖò gle ɔ mɛ é ka nɔ kúnkplá lee mǐ nɔ jla wɛn ɔ, bo nɔ kplɔ́n nǔ mɛ gbɔn é gbɛn? Xóta elɔ na ɖɔ xó dó linlin e Jezu kpo mɛsɛ́dó Pɔlu kpo ɖó dó tóɖóyetɔ́ lɛ wu é, kpo lee mǐ sixu wà nǔ ye ɖɔhun, bo na nɔ kpɔ́n nǔ e mɛ lɛ ɖi nǔ na é, nǔ e nɔ dɔn ye hugǎn é bo lɛ́ ɖó linlin ɔ ɖɔ ye sixu wá huzu ahwanvu Jezu tɔn gbɔn é kpo jí.

^ akpá. 17 Kpɔ́ndéwú lee mɛ lɛ sixu huzu gbɔn é tɔn gegě ɖò xóta ɖebɔdoɖewu e nɔ nyí “Biblu Nɔ Huzu Gbɛzán Mɛtɔn” é mɛ. Xóta ɖebɔdoɖewu enɛ tɔ́n ɖò Atɔxwɛ mɛ kaka jɛ 2017. È kpò ɖò ɖiɖetɔ́n wɛ dìn ɖò jw.org® jí. Zǐn NǓ E KAN MǏ LƐ É > NǓ E È MƆ KPƆ́N LƐ É.

^ akpá. 57 ÐIÐE LƐ SÍN TINMƐ: Hwenu e asú kpo asì kpo ɖé ɖò kúnnu ɖè wɛ sín xwé ɖé gbè jɛ xwé ɖé gbè é ɔ, ye ɖó ayi nǔ elɔ lɛ wu: (1) xwé ɖagbeɖagbe e è sɔ́ folowa dó ba acɔ́ na é ɖé; (2) xwé e gbè xwédo ɖé kpo vǐ kpɛví lɛ kpo nɔ nɔ é; (3) xwé e è ma wlíbo na ɖò xomɛ kpo kɔ́xo kpo ǎ é; (4) sinsɛnnɔ ɖé sín xwé. Fitɛ a ka na mɔ mɛ e sixu ɖó jlǒ tawun, bo na wá huzu ahwanvu sɔ é ɖè?