Jehovah Sɛntɔ́ Gbejinɔtɔ́ lɛ Sín Kpɔ́ndéwú Ni Kplɔ́n Nǔ We
“Etɛ wɛ Mawu Mavɔmavɔ jló ɖɔ a ni wà? Nǔ e é jló ɖɔ a ni wà kpowun ɔ wɛ nyí ɖɔ a ni nɔ wà nǔ jlɔ́jlɔ́. A na nɔ yí wǎn nú nǔ wiwa kpo [gbejininɔ] kpo, bo na nɔ zán gbɛ̀ ɖò mɛɖesɔhwe mɛ ɖò Mawu towe nukɔn.”—MICÉE 6:8.
HAN LƐ: 63, 43
1, 2. Nɛ̌ Davidi ka xlɛ́ ɖɔ emi ɖò gbeji nú Mawu gbɔn? (Kpɔ́n fɔtóo e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)
SAWULU kpo ahwanfuntɔ́ tɔn 3 000 kpo ɖò Davidi ba wɛ ɖò gbetótló Judáa tɔn mɛ bo na hu. Amɔ̌, gbè ɖokpo zǎnmɛ ɔ, Davidi kpo mɛ tɔn lɛ kpo mɔ fí e Sawulu kpo ahwanfuntɔ́ tɔn lɛ kpo ɖó gɔnu ɖó é. Ye bǐ d’amlɔ, enɛ wu ɔ, Davidi kpo Abicayi kpo zɔn kɛɖɛɛkɛɖɛɛ gbɔn ahwanfuntɔ́ lɛ vlamɛ bo yì Sawulu kpá. Abicayi ɖè kpá Davidi ɖɔ: “Gbɔ nú ma yì sɔ́ hwǎn tɔn bo xwè dó lanmɛ n’i dó ká ɛ nyì kɔ́mɛ. Hwǎn ɖokpo jɛn un na sɔ́ ɛ, un na sɔ́ ɛ wè ǎ.” Amɔ̌, Davidi jó è dó nú é hu Sawulu ǎ. É ɖɔ nú Abicayi ɖɔ: “Ma hu i ó. Enyi mǐ hu axɔsu e Mawu Mavɔmavɔ sɔ́ ɔ, Mawu Mavɔmavɔ na gɔn tó dɔn nú mǐ wɛ a vɛdo à?” Enɛ gudo ɔ, Davidi ɖɔ: “Mawu ma lɔn nú un hu mɛ e Mawu Mavɔmavɔ sɔ́ axɔsu é ó.”—1 Samuwɛli 26:8-12.
Ðɛhan 18:26.
2 Davidi tuùn nǔ e é ɖó na wà bá nɔ gbeji nú Jehovah é. É tuùn ɖɔ emi ɖó na sí Sawulu, bo tlɛ lin nǔ jɛ wǔ gblégblé é jí lɔ ǎ. Etɛwu? Ðó Mawu wɛ sɔ́ Sawulu b’ɛ nyí Izlayɛli xɔsu. Égbé ɔ, Jehovah nɔ jló ɖɔ mɛsɛntɔ́ emitɔn lɛ bǐ ni nɔ gbeji nú emi, bo ɖó sísí nú mɛ ɖěɖee é yí gbè bɔ acɛkpikpa ɖò ye sí lɛ é, lee é nyí gbɔn ɖò hwexónu é ɖɔhun.—Xà3. Nɛ̌ Abicayi ka nɔ gbeji nú Davidi gbɔn?
3 Abicayi ɖó sísí nú Davidi ɖó é tuùn ɖɔ Mawu wɛ sɔ́ ɛ axɔsu wutu. É ɖò mɔ̌ có, ee Davidi nyí axɔsu gudo é ɔ, é hu hwɛ syɛnsyɛn lɛ. É ɖóxó xá Ulíi sín asì, bɔ enɛ gudo ɔ, é ɖɔ nú Jowabu ɖɔ é ni bló bonu Ulíi ni kú ɖò ahwan ɔ hwenu. (2 Samuwɛli 11:2-4, 14, 15; 1 Tan 2:16) Jowabu nyí Abicayi sín nɔví, enɛ wu ɔ, é na ko sè nǔ e Davidi dosin é có, é ka kpó ɖò sísí ɖó n’i wɛ. Gɔ́ na ɔ, Abicayi nyí ahwangɔnu ɖé sín gǎn, b’ɛ jló é ɔ, é na zán acɛ enɛ dó sɔ́ éɖée axɔsu, amɔ̌, é wà mɔ̌ gbeɖé ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é wà devizɔ́ nú Davidi, bo cyɔn alɔ jǐ tɔn ɖò kɛntɔ́ tɔn lɛ sí.—2 Samuwɛli 10:10; 20:6; 21:15-17.
4. (a) Nɛ̌ Davidi ka nyí kpɔ́ndéwú ɖé ɖò gbejininɔ nú Mawu linu gbɔn? (b) Kpɔ́ndéwú ɖevo tɛ lɛ jí mǐ ka na lɛ́ ɖɔ xó dó?
4 Davidi nɔ gbeji nú Jehovah ɖò gbɛzán tɔn bǐ mɛ. Hwenu e é ɖò dɔnkpɛ mɛ é ɔ, é hu nya jinganjingan Goliyati e ɖò Jehovah kpo Izlayɛli-ví lɛ kpo zun wɛ é. (1 Samuwɛli 17:23, 6, 48-51) Hwenu e Davidi nyí axɔsu é ɔ, gbeyiɖɔ Jehovah tɔn Natáan gbɛ́ nǔ n’i ɖó hwɛ ɖěɖee é hu lɛ é wu. Tlolo jɛn Davidi ka yí gbè ɖɔ emi hu hwɛ, bo lɛkɔ sín hwɛ tɔn lɛ gudo. (2 Samuwɛli 12:1-5, 13) Nukɔnmɛ hwenu e Davidi kpò é ɔ, é na nǔ xɔ akwɛ gègě bonu è na dó gbá tɛmpli Jehovah tɔn. (1 Tan 29:1-5) Davidi wà nǔ syɛnsyɛn lɛ nyì dò có, é ɖò wɛn ɖɔ é kún gɔn gbeji nɔ nú Mawu gbeɖé ó. (Ðɛhan 51:6, 12; 86:2) Ðò xota elɔ mɛ ɔ, mǐ na ɖɔ xó dó kpɔ́ndéwú Davidi kpo mɛ e nɔ gbɛ̀ hwenɛnu lɛ é kpo tɔn ɖé lɛ jí, bo na kplɔ́n lee mǐ sixu nɔ gbeji nú Jehovah hú mɛ ɖevo ɖebǔ gbɔn é. Mǐ na lɛ́ ɖɔ xó dó jijɔ ɖevo ɖěɖee na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na bló mɔ̌ lɛ é jí.
A KA NA NƆ GBEJI NÚ JEHOVAH À?
5. Etɛ nùwanyido Abicayi tɔn ka sixu kplɔ́n mǐ?
5 Gbeji ba na nɔ nú Davidi wɛ Abicayi ɖè, bo jló na hu Sawulu. Amɔ̌, ɖó Davidi tuùn ɖɔ é kún nyɔ́ bonu è na wà nǔ nyanya dó “axɔsu e Mawu Mavɔmavɔ sɔ́” é wu ó wutu ɔ, é yí gbè bonu Abicayi hu i ǎ. (1 Samuwɛli 26:8-11) Nǔ enɛ kplɔ́n nǔ taji ɖé mǐ: Enyi mǐ jló na sɔ́ mɛ e mǐ na nɔ gbeji na dó nukɔn é hǔn, mǐ ni lin tamɛ kpɔ́n dó nugbodòdó Biblu tɔn ɖěɖee sixu d’alɔ mǐ ɖò ninɔmɛ mǐtɔn mɛ é jí.
Enyi nǔ taji hugǎn ɖɔ mǐ ni nɔ gbeji nú Jehovah hú mɛ ɖevo ɖebǔ
6. É sɔgbe ɖɔ mǐ ni nɔ gbeji nú xwédo mǐtɔn kpo xɔ́ntɔn mǐtɔn lɛ kpo có, etɛwu mǐ ka ɖó na cɔ́ mǐɖée?
6 É sɔgbe ɖɔ mǐ ni nɔ gbeji nú mɛ e mǐ yí wǎn na é ɖé, ɖi xɔ́ntɔn ɖé alǒ xwédo mɛ tɔn sín hagbɛ̌ ɖé. Amɔ̌, ɖó mǐ nyí Jelemíi 17:9) Enɛ wu ɔ, enyi mɛ e mǐ yí wǎn na é ɖé wà nǔ nyanya bo jó nugbǒ ɔ dó ɔ, mǐ ɖó na flín ɖɔ é nyí nǔ taji hugǎn ɖɔ mǐ ni nɔ gbeji nú Jehovah hú mɛ ɖevo ɖebǔ.—Xà Matie 22:37.
hwɛhutɔ́ wutu ɔ, lee nǔ nɔ cí gbɔn nú mǐ é sixu flú mǐ. (7. Nɛ̌ nɔví nyɔnu ɖé ka nɔ gbeji nú Mawu ɖò ninɔmɛ syɛnsyɛn ɖé mɛ gbɔn?
7 Enyi è ɖè xwédo towe sín mɛɖé sín agun mɛ ɔ, a sixu xlɛ́ Jehovah ɖɔ emi ɖò gbeji n’i. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Anne sín nɔ e è ɖè sín agun mɛ é ylɔ Anne gbè ɖokpo ɖò alokan jí, bo ɖɔ emi jló na ba jonɔ ɛ. [1] (Kpɔ́n tinmɛ e ɖò vivɔnu é.) Anne sín nɔ ɖɔ emi kún vo ɖebǔ ó, ɖó xwédo emitɔn gbɛ́ ɖɔ emi kún na ɖɔ xó kpo emi kpo ó wutu. Nǔ enɛ kú wǔ nú Anne tawun, bɔ é d’akpá ɖɔ emi na na xósin gbɔn wema-wlan-sɛ́dó-mɛ ɖé gblamɛ. Cobonu é na wlan wema ɔ, é tó lin tamɛ dó nugbodòdó Biblu tɔn ɖé lɛ jí hwɛ̌. (1 Kɔlɛntinu lɛ 5:11; 2 Jaan 9-11) Enɛ gudo ɔ, é tinmɛ kpo xomɛnyínyɔ́ kpo dó wema ɔ mɛ ɖɔ nɔ emitɔn wɛ jó xwédo ɔ dó hwenu e é hu hwɛ bo gbɛ́ kɔ lɛ́ sín hwɛ tɔn gudo é. Anne ɖɔ nú nɔ tɔn ɖɔ ali ɖokpo e nu é sixu lɛ́vɔ ɖó awǎjijɛ ɖè é wɛ nyí ɖɔ é ni lɛkɔ wá Jehovah gɔ́n.—Jaki 4:8.
8. Jijɔ tɛ lɛ ka na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nɔ gbeji nú Mawu?
8 Mawu sɛntɔ́ gbejinɔtɔ́ Davidi hwenu tɔn lɛ lɛ́ nyí mɛɖesɔhwetɔ́, xomɛnyɔtɔ́, bo lɛ́ kpankɔ́n. Mǐ ni kpɔ́n lee jijɔ enɛ lɛ sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nɔ gbeji nú Jehovah gbɔn é.
MǏ ÐÓ NA NƆ SƆ́ MǏÐÉE HWE
9. Etɛwu Abunɛ́ɛ ka jló na hu Davidi?
9 Sawulu ví Jonatáan kpo ahwangán Izlayɛli tɔn Abunɛ́ɛ kpo mɔ hwenu e Davidi sɔ́ Goliyati ta wá jó nú Axɔsu Sawulu é. Jonatáan huzu Davidi xɔ́ntɔn bo nɔ gbeji n’i. (1 Samuwɛli 17:57–18:3) Abunɛ́ɛ ka wà mɔ̌ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é tlɛ d’alɔ Sawulu ɖò nukɔnmɛ bonu é na hu Davidi. (1 Samuwɛli 26:1-5; Ðɛhan 54:5) Jonatáan kpo Abunɛ́ɛ kpo bǐ wɛ tuùn ɖɔ Mawu jló ɖɔ Davidi ni nyí axɔsu e na bɔ dó Sawulu wu é. Amɔ̌, ee Sawulu kú gudo é ɔ, Abunɛ́ɛ sɔ́ nɔ gudo nú Davidi ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é tɛnkpɔn bo na sɔ́ Sawulu ví Icibɔcɛti axɔsu. Nukɔnmɛ ɔ, Abunɛ́ɛ sixu ko jló na sɔ́ éɖée axɔsu, boya enɛ wu wɛ é ɖóxó xá Axɔsu Sawulu sín asì lɛ ɖokpo. (2 Samuwɛli 2:8-10; 3:6-11) Etɛwu Jonatáan kpo Abunɛ́ɛ kpo ka ɖó linlin vovo sésé dó Davidi wu? Ðó Jonatáan nɔ gbeji nú Jehovah bo lɛ́ sɔ́ éɖée hwe wutu wɛ, Abunɛ́ɛ ka ɖó jijɔ enɛ lɛ ǎ.
10. Etɛwu Abusalɔmu ma ka nɔ gbeji nú Mawu ǎ?
10 Abusalɔmu, Axɔsu Davidi ví nɔ gbeji nú Mawu ǎ, ɖó é sɔ́ éɖée hwe ǎ wutu. É jló na nyí axɔsu, enɛ wu ɔ, é “ba kɛkɛví ɖokpo, bo xò sɔ́ kplé, bo xò gbɛtɔ́ kanɖé wǒ (50) kplé, bɔ ye nɔ ɖò wezun jí ɖò kɛkɛví ɔ nukɔn.” (2 Samuwɛli 15:1) É lɛ́ bló bɔ Izlayɛli-ví gègě nɔ gbeji n’i. É tlɛ jló na hu tɔ́ tɔn, é ka tuùn fɛɛ ɖɔ Jehovah sɔ́ ɛ Izlayɛli xɔsu.—2 Samuwɛli 15:13, 14; 17:1-4.
11. Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖu tan Biblu tɔn ɖěɖee kúnkplá Abunɛ́ɛ, Abusalɔmu kpo Baaluki kpo é sín lè gbɔn?
11 Enyi mɛɖé ma nɔ sɔ́ éɖée hwe ǎ, bo nɔ jló gǎn tɛn ɔ, é na vɛwǔ n’i b’ɛ na nɔ gbeji nú Mawu. É ɖò wɛn ɖɔ mǐ yí wǎn nú Jehovah, bo jló na nyí cejɛnnabinɔ bo lɛ́ nyí mɛ nyanya Abunɛ́ɛ kpo Abusalɔmu kpo ɖɔhun ǎ. Amɔ̌, mǐ ɖó na cɔ́ mǐɖée bo na jɛ akwɛ sín nukúnkɛ́n dó jí, alǒ jɛ azɔ̌ e na zɔ́n bɔ mǐ na mɔ mǐɖée é ba jí ǎ. Enɛ na hɛn xɔ́ntɔn e mǐ kpo Jehovah kpo nyí é gblé. Nú táan ɖé ɔ, wěgbojinɔtɔ́ Jelemíi tɔn Baaluki jló nǔ e é ma ɖó ǎ é, b’ɛ sín enɛ wu bɔ é sɔ́ ɖó awǎjijɛ ɖò Mawu sínsɛ́n mɛ ǎ. Enɛ gudo ɔ, Jehovah ɖɔ n’i ɖɔ: “Un ɖò xɔ e un gbá ɔ gbà wɛ, un ɖò atín e un tun ɔ hɔn wɛ. Un na ɖò mɔ̌ bló wɛ gbɔn tò ɔ bǐ mɛ, bɔ hwɛ ɔ, a ka ɖò nukúnkɛ́n dó wɛ. Ma blɛ́ hwiɖée ó.” (Jelemíi 45:4, 5) Baaluki ɖótó Jehovah. Mǐ lɔ ɖó na ɖótó è, ɖó é na sú gbɛ̀ nyanya elɔ dó ɖò malin-malin mɛ.
Enyi a ɖɔ nú nɔví ɖé ɖɔ é ni yí ba alɔgɔ́ ɖò mɛxo lɛ gɔ́n hǔn, a ɖexlɛ́ ɖɔ emi nyɔ́ xomɛ dó wutu tɔn, bo lɛ́ nɔ gbeji nú Jehovah nɛ
12. Xlɛ́ nǔ e wu mǐ ma sixu nyí cejɛnnabinɔ bo nɔ gbeji nú Mawu ǎ é.
12 Daniel e nyí nɔví sunnu ɖé ɖò Mexique é ɖó na sɔ́ mɛ e é na nɔ gbeji na é. É jló na da ɖyɔvǐ e ma nɔ sɛ̀n Jehovah ǎ é ɖé. Daniel ɖɔ: “Un ko bɛ́
sinsɛnzɔ́ gbexosin-alijitɔ́ tɔn cobo ka kpó ɖò nǔ wlan sɛ́dó è wɛ.” Amɔ̌, é wá mɔ ɖɔ cejɛnnabi wɛ zɔ́n kpowun bɔ emi ɖò nǔ e jló emi é wà wɛ. É sɔ́ ɖò gbeji nɔ nú Jehovah wɛ ǎ, bo ɖó na sɔ́ éɖée hwe. Enɛ wu ɔ, é ɖɔ vǐ ɔ sín xó nú mɛxo agun tɔn e ko mɔ nǔ kpɔ́n é ɖé. Daniel tinmɛ ɖɔ: “É d’alɔ mì ɖɔ enyi un na nɔ gbeji nú Mawu ɔ, nyì ɖó na ɖó nǔ wlanwlan sɛ́dó vǐ ɔ te. Ee un xoɖɛ gègě bo lɛ́ y’avǐ nú hwenu gègě gudo é ɔ, nǔ e un wà é nɛ. Malin-malin mɛ ɔ, awǎjijɛ e un ɖó ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é lɛ́ jɛji.” Dìn ɔ, Daniel da nyɔnu e yí wǎn nú Jehovah é, bo lɛ́ nyí nukúnkpénuwutɔ́ lɛdo tɔn.GBEJININƆ NÚ MAWU NƆ D’ALƆ MǏ BƆ MǏ NƆ NYƆ́ XOMƐ
13. Nɛ̌ Natáan ka nɔ gbeji nú Mawu kpo Davidi kpo bǐ hwenu e Davidi hu hwɛ é gbɔn?
13 Enyi mǐ nɔ gbeji nú Jehovah ɔ, mǐ sixu lɛ́ nɔ gbeji nú mɛ ɖevo lɛ bo d’alɔ ye ɖò ali ɖagbe hugǎn ɔ nu. Gbeyiɖɔ Natáan nɔ gbeji nú Jehovah bo lɛ́ nɔ gbeji nú Davidi. Ee Davidi yí mɛsi bo lɛ́ hu mɛ ɔ sín asú gudo é ɔ, Jehovah sɛ́ Natáan dó Davidi gɔ́n bonu é na ɖè é ɖ’ali jí. Natáan kpankɔ́n, bo setónú nú Jehovah. Amɔ̌, é lɛ́ wà nǔ kpo nùnywɛ kpo, bo ɖɔ xó nú Davidi kpo xomɛnyínyɔ́ kpo. É jló na d’alɔ Davidi bɔ é na mɔ lee hwɛ e é hu lɛ é syɛn sɔ é. Enɛ wu ɔ, é kpi nya dɔkunnɔ ɖé sín tan b’ɛ fin lɛngbɔví ɖokpo e nya wamamɔnɔ ɖé ɖó é. Ee Davidi sè mɔ̌ é ɔ, xomɛsin i ɖesu dó nǔ e nya dɔkunnɔ ɔ wà é wu. Enɛ gudo ɔ, Natáan ɖɔ: “Hwi wɛ nyí nya e xó ɖɔ wɛ è ɖè é.” Davidi mɔ ɖɔ emi hu hwɛ dó Jehovah.—2 Samuwɛli 12:1-7, 13.
14. Nɛ̌ a ka sixu nɔ gbeji nú Jehovah kpo xɔ́ntɔn towe alǒ hɛnnumɔ towe kpo gbɔn?
14 Hwi lɔ sixu nɔ gbeji nú Jehovah dó nukɔn bo lɛ́ nɔ nú mɛ ɖevo lɛ gbɔn nǔwiwa kpo xomɛnyínyɔ́ kpo gblamɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, a sixu ɖó kúnnuɖenú e xlɛ́ ɖɔ nɔví ɖé hu hwɛ syɛnsyɛn ɖé é. A sixu jló na nɔ gbeji n’i, ɖò taji ɔ, enyi mɛ ɔ nyí xɔ́ntɔn vívɛ́ ɖé alǒ xwédo towe sín hagbɛ̌ ɖé ɔ nɛ. A ka lɛ́ tuùn ɖɔ é lɛ́ ɖò taji ɖɔ a ni nɔ gbeji nú Jehovah hugǎn. Enɛ wu ɔ, setónú nú Jehovah Natáan ɖɔhun, amɔ̌, ka wà nǔ xá nɔví ɔ kpo xomɛnyínyɔ́ kpo. Ðɔ n’i ɖɔ é ɖó na byɔ alɔgɔ́ mɛxo lɛ tɔn, lé é ɖó na yawu ɖɔ nú ye. Enyi é ma wà mɔ̌ ǎ ɔ, hwiɖesu ɖó na yì ɖɔ nú mɛxo lɛ. Mɔ̌ wiwa xlɛ́ ɖɔ a ɖò gbeji nú Jehovah. Hwe ɖokpo ɔ nu ɔ, a lɛ́ nyɔ́ xomɛ dó nɔví ɔ wu, ɖó mɛxo lɛ sixu d’alɔ ɛ b’ɛ na lɛ́ ɖó kancica ɖagbe ɖé xá Jehovah. Ye na ɖè é ɖ’ali jí kpo xomɛnyínyɔ́ kpo.—Xà Levíi lɛ 5:1; Galatinu lɛ 6:1.
MǏ ÐÓ HUDO AKƆNKPINKPAN TƆN COBO NA NƆ GBEJI NÚ MAWU
15, 16. Etɛwu Hucayi ka ɖó hudo akɔnkpinkpan tɔn bo na dó nɔ gbeji nú Mawu?
15 Hucayi nyí ɖokpo ɖò xɔ́ntɔn gbejinɔtɔ́ Axɔsu Davidi tɔn lɛ mɛ. Hwenu e togun ɔ jló na sɔ́ Abusalɔmu axɔsu é ɔ, 2 Samuwɛli 15:13; 16:15) Amɔ̌, etɛ Hucayi ka wà? É jó Davidi dó bo nɔ gudo nú Abusalɔmu wɛ à? Eǒ. Davidi ko kpò bɔ mɛ gègě jló na hu i có, Hucayi nɔ gbeji n’i, ɖó Jehovah wɛ sɔ́ Davidi axɔsu wutu. Enɛ wu ɔ, Hucayi yì kpé Davidi ɖò Olivutínsó ɔ jí.—2 Samuwɛli 15:30, 32.
Hucayi ɖó hudo akɔnkpinkpan tɔn bo na dó nɔ gbeji nú Davidi kpo Mawu kpo. É tuùn ɖɔ Abusalɔmu kpo ahwanfuntɔ́ tɔn lɛ kpo wá Jeluzalɛmu, bɔ Davidi ko hɔn. (16 Davidi ɖɔ nú Hucayi ɖɔ é ni lɛkɔ yì Jeluzalɛmu bo yì blɛ́ Abusalɔmu ɖɔ emi nyí xɔ́ntɔn tɔn, enɛ ɔ, é sixu bló bɔ Abusalɔmu na ɖótó wěɖexámɛ tɔn lɛ bo na jó Axitofɛli tɔn lɛ dó. Hucayi kpankɔ́n bo sɔ́ gbɛ̀ tɔn ɖ’axɔ nu, bo setónú nú Davidi, bo lɛ́ nɔ gbeji nú Jehovah. Davidi xoɖɛ ɖɔ Jehovah na d’alɔ Hucayi, nǔ e ka jɛ é nɛ. Abusalɔmu ɖótó Hucayi, é ɖótó Axitofɛli ǎ.—2 Samuwɛli 15:31; 17:14.
17. Etɛwu mǐ ka ɖó hudo akɔnkpinkpan tɔn bo na dó nɔ gbeji?
17 Mǐ ɖó hudo akɔnkpinkpan tɔn bo na nɔ gbeji nú Jehovah bo setónú n’i, b’ɛ na nyí nǔ e xwédo mǐtɔn sín mɛ lɛ, azɔ̌gbɛ́ mǐtɔn lɛ, kpo acɛkpikpa lɛ kpo byɔ mǐ lɛ é wɛ mǐ na wà ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Taro e nɔ nɔ Japon é kpó ɖò kpɛví bǐ cobo ko nɔ wà nǔ e wu é kpé é bǐ dó hɛn xomɛ hun mɛjitɔ́ tɔn lɛ. É nɔ setónú nú ye bo nɔ lɛ́ nɔ gbeji nú ye, é nyí é ɖó na wà mɔ̌ wu wɛ ǎ, amɔ̌, wǎn e é yí nú ye é wɛ zɔ́n. Amɔ̌, hwenu e é jɛ nǔ kplɔ́n kpo Kúnnuɖetɔ́ Jehovah Tɔn lɛ kpo jí é ɔ, mɛjitɔ́ tɔn lɛ jló ɖɔ é ni ɖó te. Enɛ blawu n’i, b’ɛ nɔ vɛwǔ n’i tawun b’ɛ na dó ɖɔ nú ye ɖɔ emi xwè kplé. Taro ɖɔ: “Ye sìn xomɛ tawun nú xwè gègě bo dó sɛ́n nú mì ɖɔ nyì ni ma sɔ́ nɔ wá kpɔ́n emi ɖě ó. Un xoɖɛ bo byɔ akɔnkpinkpan bo na dó zunfan nǔ e jí un site dó é. Dìn ɔ, linlin yetɔn ɖyɔ kpɛɖé, bɔ un sixu ba ye kpɔ́n hwɛhwɛ.”—Xà Nùnywɛxó 29:25.
18. Nɛ̌ a ka ɖu lè nùkplɔnkplɔn elɔ tɔn gbɔn?
18 Mi nú mǐ lɔ ni mɔ awǎjijɛ e ɖò gbejininɔ nú Jehovah mɛ é Davidi, Jonatáan, Natáan, kpo Hucayi kpo ɖɔhun. Mǐ jló na ɖi Abunɛ́ɛ kpo Abusalɔmu kpo ǎ, ɖó ye nɔ gbeji ǎ. Nugbǒ wɛ ɖɔ mǐ nyí hwɛhutɔ́ bo nɔ wà nǔ nyì dò. Amɔ̌, mi nú mǐ ni xlɛ́ Jehovah ɖɔ gbejininɔ n’i wɛ nyí nǔ taji hugǎn ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ.
^ [1] (akpáxwé 7gɔ́ ɔ) È ɖyɔ nyikɔ ɖé lɛ.