MAWU sɔ́ dó ayi mɛ nú mɛsɛ́dó Pɔlu bɔ é wlan nǔ dó jijɔ e gbigbɔ nɔ zɔ́n, bɔ è nɔ ɖó lɛ é tɛnnɛ wu. (Ga. 5:22, 23) É xlɛ́ ɖɔ jijɔ enɛ lɛ bǐ sín kplékplé nyí “nǔ e [gbigbɔ] nɔ na mɛ ɔ.” * É nɔ dó gesí ‘gbɛtɔ́ yɔyɔ̌ ɔ.’ (Kolo. 3:10) Lee è kpé nukún dó atín ɖé wu ganji ɔ, é nɔ na sínsɛ́n gbɔn é ɔ, mɔ̌ wɛ mɛɖé nɔ ɖè jijɔ gbigbɔ tɔn lɛ xlɛ́ gbɔn, enyi é jó éɖée dó bɔ gbigbɔ mímɛ́ ɔ w’azɔ̌ dó jǐ tɔn ɔ nɛ.​—Ðɛh. 1:1-3.

Jijɔ e gbigbɔ ɔ nɔ zɔ́n bɔ è nɔ ɖó bɔ Pɔlu dó gesí jɛ nukɔn é wɛ nyí wanyiyi. Nɛ̌ é ka xɔ akwɛ sɔ? Pɔlu ɖɔ wanyiyi mɛvo ɔ, emi kún nyí ‘nǔtí ó.’ (1 Kɔ. 13:2) Amɔ̌, etɛ ka nyí wanyiyi? Nɛ̌ mǐ ka sixu sɔnǔ na lobo ɖexlɛ́ gbè bǐ gbè gbɔn?

Nugbǒ wɛ ɖɔ é nɔ bɔwǔ bonu è na zán xógbe lɛ dó tín jijɔ e nyí wanyiyi é mɛ ǎ, amɔ̌, Biblu tinmɛ ali e nu è sixu ɖexlɛ́ ɖè é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ xà ɖɔ wanyiyi nɔ “kú hǔn,” bo “nɔ nyɔ́ xomɛ.” “Nugbǒ wɛ nɔ hun xomɛ n’i,” é “nɔ zɔ́n bɔ è nɔ dɛ ɖò nǔ bǐ nu; enyi mǐ na bo ɖò ninɔmɛ ɖebǔ mɛ ɔ, wanyiyi ɔ nɔ hɛn nùɖiɖi mǐtɔn, kpo nukúnɖiɖo mǐtɔn kpo, kpodo hǔnkúkú mǐtɔn kpan ɖó te.” Jijɔ enɛ nɔ byɔ ɖɔ è ni ɖó wanyiyi e gɔ́ngɔ́n é nú mɛ ɖevo lɛ, bonu nǔ yetɔn ni ɖu ayi mɛ nú mɛ tawun, gɔ́ na ɔ, é nɔ lɛ́ byɔ ɖɔ è ni tɛ́ dó ye wu kpo ayi bǐ kpo. Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, nú mɛɖé ma ɖó wanyiyi ǎ ɔ, é nɔ hwanwǔ, nɔ yigo, nɔ wà winnyanú, nɔ nyí cejɛnnabinɔ, nɔ hɛn mɛ dó xomɛ, nɔ sɔ́ hwɛ kɛ mɛ ǎ. Wanyiyi e mǐ jló na sɔnǔ na é “nɔ ba ɖɔ emiɖokponɔ géé tɔn jɛn na nyɔ́ ǎ,” é cí jijɔ nùblawumakúnúmɛ tɔn ɖěɖee ma xɔ akwɛ ɖebǔ ǎ lɛ é ɖɔhun ǎ.​—1 Kɔ. 13:4-8.

“Mawu ɔ, wanyiyi wɛ é nyí.” Jehovah wɛ nyí jɔtɛn wanyiyi tɔn. (1 Jaan 4:8) Azɔ̌ tɔn lɛ kpo nǔwiwa tɔn lɛ kpo bǐ ɖekúnnu na. Wanyiyi ɖaxó hugǎn e é ɖexlɛ́ mǐ mɛ gbɛtɔ́ lɛ é wɛ nyí ɖɔ é sɛ́ Vǐ tɔn dó bɔ é jiya bo kú dó ta mǐtɔn mɛ. Mɛsɛ́dó Jaan ɖɔ: “Lee Mawu ɖè wanyiyi e é ɖó nú mǐ ɔ xlɛ́ mǐ gbɔn ɔ ɖíe: é sɛ́ vǐɖokponɔ tɔn dó gbɛ̀ ɔ mɛ, bonu mǐ na nɔ gbɛ̀ gbɔn jǐ tɔn. Wanyiyi enɛ ɔ, nǔ e ɖ’emɛ é ɖíe: enyi mǐdɛɛ lɛ wɛ yí wǎn nú Mawu jɛ nukɔn ǎ; éyɛ wɛ yí wǎn nú mǐ jɛ nukɔn, bo sɛ́ vǐ tɔn dó, bɔ é sɔ́ éɖée dó savɔ̌, bonu Mawu na sɔ́ hwɛ mǐtɔn lɛ kɛ mǐ.” (1 Jaan 4:9, 10) Wanyiyi Mawu tɔn zɔ́n bɔ mǐ sixu mɔ hwɛsɔkɛ mɛ, nukúnɖiɖo kpo gbɛ̀ kpo.

Jezu ɖè wanyiyi e é ɖó nú gbɛtɔ́ lɛ é xlɛ́ bo ɖò gbesisɔmɛ bo wà jlǒ Mawu tɔn. Pɔlu wlan ɖɔ: “[Jezu] ɖɔ: ‘Mawu è, nyɛ ɖíe, un ja, bo na wà jlǒ towe.’ . . . Ðó Jezu Klisu bló nǔ e Mawu jló ɖɔ ni bló é wu ɔ, è slá wǔ nú mǐ gbɔn agbaza éɖesunɔ tɔn e é sɔ́ dó savɔ̌ na azɔn ɖokpo bɔ xó fó ɔ gblamɛ.” (Ebl. 10:9, 10) Gbɛtɔ́ ɖě sixu ɖè wanyiyi mɔhun xlɛ́ ǎ. Jezu ɖɔ: “Wanyiyi nú mɛ ɖě sɔ́ hú è sɔ́ gbɛ̀ mɛɖée tɔn dó savɔ̌ dó xɔ́ntɔn mɛtɔn lɛ tamɛ ǎ.” (Jaan 15:13) Mǐ mɛ hwɛhutɔ́ lɛ ka sixu xwedó kpɔ́ndéwú wanyiyi tɔn e Jehovah kpo Jezu kpo ɖexlɛ́ mǐ é à? Ganji! Mǐ ni gbéjé lee mǐ sixu wà mɔ̌ gbɔn é kpɔ́n.

Pɔlu byɔ mǐ ɖɔ: “Vǐ vívɛ́ná wɛ mi nyí nú Mawu; enɛ ɔ wutu ɔ, mi ɖó na dó gǎn, bo wà nǔ éɖɔhun. Mi wà azɔ̌ kpodo wanyiyi kpo Klisu ɖɔhun. Klisu e yí wǎn nú mǐ bo sɔ́ éɖée jó dó ta [mǐtɔn] mɛ vɔsanú ɖɔhun” é. (Efɛ. 5:1, 2) Mǐ nɔ “wà azɔ̌ kpodo wanyiyi kpo” hwenu e mǐ nɔ ɖè jijɔ enɛ xlɛ́ ɖò akpáxwé gbɛzán mǐtɔn tɔn bǐ mɛ é. Nu wɛ mǐ nɔ xlɛ́ wanyiyi mɔhun ɖè ǎ, loɔ, nǔwiwa lɛ mɛ wɛ mǐ nɔ xlɛ́ ɖè. Jaan wlan ɖɔ: “Vǐ ce lɛ mi, mi ma nú mǐ ni nɔ yí wǎn nú mɛ ɖò nu kpo xó víví kpo kpowun ó; loɔ, wanyiyi titewungbe e nɔ ɖè éɖée xlɛ́ gbɔn nǔwiwa lɛ mɛ ɔ wɛ mǐ ɖó na ɖó.” (1 Jaan 3:18) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, enyi mǐ nɔ wà azɔ̌ kpodo wanyiyi kpo nú Mawu kpo nɔzo mǐtɔn lɛ kpo ɔ, é na sísɛ́ mǐ bɔ mǐ na “jla axɔsuɖuɖu Mawu tɔn sín wɛnɖagbe” ye. (Mat. 24:14; Luk. 10:27) Mǐ nɔ lɛ́ w’azɔ̌ kpo wanyiyi kpo hwenu e mǐ nɔ ɖó suúlu bo nɔ nyɔ́ xomɛ, lobo nɔ lɛ́ sɔ́ hwɛ kɛ mɛ é. Enɛ wu ɔ, Biblu ɖè wě xá mǐ ɖɔ: “Mi ɖó na nɔ sɔ́ hwɛ kɛ miɖée lee Aklunɔ sɔ́ kɛ mi é ɖɔhun.”​—Kolo 3:13.

Amɔ̌, mǐ ɖó na dɔn wanyiyi adodwé mɔhun wlú xá wanyiyi masɔgbe ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nú vǐ e ɖò avǐ ya wɛ é ɖé na dó xwɛ ɔ, mɛjitɔ́ e ɖó wanyiyi masɔgbe é ɖé sixu na ɛ nǔ e ba wɛ é ɖè é bǐ. Amɔ̌, mɛjitɔ́ e ɖó wanyiyi nugbǒ nugbǒ tɔn nú vǐ tɔn ɔ na gbɛ́ nǔ n’i syɛnsyɛn, nú é byɔ ɖó mɔ̌ ɔ nɛ. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, Mawu nyí wanyiyi, amɔ̌, “mɛ e Aklunɔ yí wǎn na ɔ wɛ é nɔ kplɔ́n.” (Ebl. 12:6) Enyi mǐ nɔ w’azɔ̌ kpodo wanyiyi kpo ɔ, mǐ na dɔn tó nú mɛ lee é jɛxa gbɔn é hwenu e hudo tɔn tíìn é. (Nùx. 3:11, 12) É ɖò wɛn ɖɔ hwenu e mǐ ɖò mɔ̌ bló wɛ é ɔ, mǐ ɖó na flín ɖɔ mǐ lɔ nyí hwɛhutɔ́, bo nɔ wà nǔ e ma nɔ ɖè wanyiyi xlɛ́ ǎ lɛ é. Enɛ wu ɔ, mǐ bǐ wɛ ɖó fí e mǐ ɖó na bló huzuhuzu ɖè, bɔ wanyiyi ɖiɖexlɛ́ mǐtɔn na kpɔ́n te d’eji é. Nɛ̌ mǐ ka sixu bló mɔ̌ gbɔn? Mi nú mǐ ni gbéjé ali e nu mǐ sixu wà mɔ̌ ɖè é atɔn kpɔ́n.

Nukɔntɔn ɔ, byɔ gbigbɔ Mawu tɔn ee nɔ zɔ́n bɔ è nɔ ɖó wanyiyi é. Jezu ɖɔ ɖɔ Jehovah nɔ na “[gbigbɔ mímɛ́] tɔn mɛ e byɔ ɛ lɛ.” (Luk. 11:13) Enyi mǐ nɔ xoɖɛ bo byɔ gbigbɔ mímɛ́, bo tɛ́n kpɔ́n bo ‘jó mǐɖée dó nú gbigbɔ ɔ xlɛ́ ali mǐ’ ɔ, nǔwiwa mǐtɔn lɛ na fɔ́n bo na nɔ xlɛ́ wanyiyi hugǎn. (Ga. 5:16) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nú a nyí Klisanwun mɛxo agun tɔn ɖé ɔ, a sixu byɔ gbigbɔ mímɛ́, b’ɛ na d’alɔ we bɔ a na ɖè wě junjɔn Biblu jí lɛ xá mɛ ɖevo lɛ kpo wanyiyi kpo. Alǒ nú mɛjitɔ́ ɖé wɛ a nyí ɔ, a sixu byɔ gbigbɔ Mawu tɔn, b’ɛ na d’alɔ we bɔ a na kplɔ́n vǐ towe lɛ kpo wanyiyi kpo, b’ɛ na nyí kpo xomɛsin kpo ǎ.

Wegɔ ɔ, lin tamɛ dó lee Jezu ɖè wanyiyi xlɛ́ gbɔn hwenu e è tlɛ ba nǔɖɔ ɛ é jí. (1 Pi. 2:21, 23) Tamɛ linlin dó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn jí ɖò taji, hwenu e è jɛ dò dó mǐ alǒ dó hwɛ agɔ nú mǐ é. Ðò gan enɛ mɛ ɔ, nǔ ɖagbe e mǐ sixu kanbyɔ mǐɖée é wɛ nyí: ‘Etɛ Jezu ka na ko wà?’ Nɔví nyɔnu ɖé nɔ nyí Leigh, bo mɔ ɖɔ tamɛ linlin dó nùkanbyɔ enɛ jí d’alɔ emi, bɔ emi yì agbɔ̌n jí cobo wà nǔ. É ɖɔ: “É sù gbè ɖokpo, bɔ azɔ̌gbɛ́ ce ɖé wlan nǔ sɛ́dó azɔ̌gbɛ́ ce ɖevo lɛ, bo ɖɔ xó nyanya lɛ dó nyì kpo azɔ̌ e wà wɛ un ɖè é kpo wu. É vɛ́ nú mì tawun. Amɔ̌, enɛ gudo ɔ, un kanbyɔ nyiɖée ɖɔ: ‘Nɛ̌ un ka na xwedó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn dó wà nǔ xá mɛ mɔhun gbɔn?’ Ee un lin tamɛ kpɔ́n dó nǔ e Jezu na ko wà é jí gudo é ɔ, un wá gbeta ɔ kɔn bo na jó xó dó. Nukɔnmɛ ɔ, un wá sè ɖɔ azɔ̌gbɛ́ ce enɛ ɖò xwi ɖí xá azɔn syɛnsyɛn ɖé wɛ, bo ɖò linkpɔ́n gègě mɛ. Un wá mɔ ɖɔ é kún nyí nǔ e ɖɔ gbé é ja é nɛ ó. Tamɛ linlin dó kpɔ́ndéwú wanyiyi e Jezu ɖexlɛ́ hwenu e è tlɛ ba nǔɖɔ ɛ é tɔn jí d’alɔ mì, bɔ un ɖè wanyiyi mɔhunkɔ xlɛ́ azɔ̌gbɛ́ ce.” Nugbǒ ɔ, nú mǐ xwedó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn ɔ, mǐ na nɔ wà nǔ kpo wanyiyi kpo hwebǐnu.

Atɔngɔ ɔ, sɔnǔ nú wanyiyi mɛɖée sísɔ́ dó savɔ̌ tɔn ee nɔ ɖè Klisanwun nugbǒ lɛ xlɛ́ é. (Jaan 13:34, 35) Ðò ali enɛ nu ɔ, Biblu byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni ɖó “ninɔmɛ” e Jezu ɖó é. Hwenu e é gosin jixwé é ɔ, “éɖesunɔ ɔ gbɛ́ nǔ e é ɖó ɔ bǐ” dó ta mǐtɔn mɛ “kaka yì kú.” (Fili. 2:5-8) Nú mǐ xwedó kpɔ́ndéwú wanyiyi mɛɖée sísɔ́ dó savɔ̌ tɔn Jezu tɔn ɔ, linlin mǐtɔn kpo lee nǔ nɔ cí nú  mǐ é kpo na cí Klisu tɔn ɖɔhun, bɔ é na sísɛ́ mǐ bɔ mǐ na sɔ́ ɖagbe mɛ ɖevo lɛ tɔn ɖó nukɔn, b’ɛ na nyí mǐɖesunɔ tɔn ǎ. Lè ɖevo tɛ lɛ ka nɔ tɔ́n sín nǔsisɔ nú wanyiyi mɛ?

Nú mǐ ɖè wanyiyi xlɛ́ ɔ, lè gègě nɔ tɔ́n sín mɛ. Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú wè:

• KPLÉKPLÉ NƆVÍ LƐ TƆN MǏTƆN E GBƆN GBƐ̀ Ɔ BǏ MƐ É: Ðó mǐ yí wǎn nú mǐɖée wutu ɔ, mǐ tuùn ɖɔ enyi mǐ na bo yì agun ɖebǔ mɛ ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ ɔ, nɔví lɛ na yí mǐ kpo akpàkpà sɔ́ mɛ kpo. Nyɔna ɖaxó ɖé wɛ é nyí ɖɔ ‘nɔví mǐtɔn e kpé gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ lɛ é’ ni yí wǎn nú mǐ. (1 Pi. 5:9) Fí ɖevo tɛ è ka sixu mɔ wanyiyi mɔhun ɖè zɛ togun Mawu tɔn mɛ wu?

• FÍFÁ: Nú “[mǐ] nɔ mɔ [mǐɖée] gbɔ ɖò wanyiyi mɛ” ɔ, é na zɔ́n bɔ mǐ na ‘nyí ɖokpo ɔ, bo na nɔ bǔ.’ (Efɛ 4:2, 3) Mǐ nɔ ɖu vivǐ fífá enɛ tɔn tlɔlɔ ɖò kplé agun tɔn mǐtɔn lɛ, kpléɖókpɔ́ mǐtɔn lɛ kpo kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ kpo hwenu. Fífá mɔhun kpé wè ɖò gbɛ̀ elɔ e klán tawun é mɛ ǎ, kabǐ? (Ðɛh. 119:165; Eza. 54:13) Enyi mǐ nɔ xò fífá kàn xá mɛ ɖevo lɛ ɔ, mǐ nɔ ɖè lee wanyiyi e mǐ ɖó nú ye é gɔ́ngɔ́n sɔ́ é xlɛ́, bɔ enɛ ka nɔ víví nú Tɔ́ mǐtɔn jixwé tɔn ɔ.​—Ðɛh. 133:1-3; Mat. 5:9.

Pɔlu wlan ɖɔ: “Wanyiyi nɔ hɛn mɛ lidǒ.” (1 Kɔ. 8:1, nwt) Nɛ̌ wanyiyi ka nɔ bló mɔ̌ gbɔn? Ðò wemata 13gɔ́ wema nukɔntɔn e Pɔlu wlan sɛ́dó Kɔlɛntinu lɛ, bɔ è nɔ ylɔ ɖɔ “Ðɛhan Wanyiyi Tɔn” é tɔn mɛ ɔ, mɛsɛ́dó ɔ tinmɛ lee wanyiyi nɔ hɛn mɛ lidǒ gbɔn é. Nǔ nukɔntɔn ɔ wɛ nyí ɖɔ é nɔ ba ɖagbe mɛ ɖevo lɛ tɔn. (1 Kɔ. 10:24; 13:5) Wegɔ ɔ, ɖó wanyiyi nɔ keya nú mɛ, nɔ ɖó suúlu bo nɔ nyɔ́ xomɛ wutu ɔ, é nɔ hɛn kancica e ɖò xwédo lɛ mɛ é kpo bǔninɔ agun lɛ tɔn kpo lidǒ.​—Kolo. 3:14.

Wanyiyi e mǐ ɖó nú Mawu é wɛ xɔ akwɛ bo nɔ lɛ́ hɛn mɛ lidǒ hugǎn. Wanyiyi mɔhun nɔ dɔn gbɛtɔ́ e gosin fí vovo, bo gosin akɔ bǐ mɛ bo nɔ dó gbè vovo lɛ é ɖó bǔ ɖò awǎjijɛ mɛ bɔ ye nɔ “ɖó gbè kpɔ́” bo nɔ sɛ̀n Jehovah. (Sof. 3:9) Mi nú mǐ ni kanɖeji bo na ɖè jijɔ xɔ akwɛ enɛ e gbigbɔ mímɛ́ Mawu tɔn nɔ zɔ́n bɔ è nɔ ɖó é xlɛ́ gbè bǐ gbè.