1, 2. (a) Etɛ Elifazi kpo Biludadi kpo ka ɖɔ dó sinsɛnzɔ́ e mǐ nɔ wà nú Mawu é wu? (b) Nɛ̌ Jehovah ka ɖè linlin tɔn xlɛ́ gbɔn?

“GBƐTƆ́ sixu jɛ alɔ nú Mawu à? Enyi a nyí nǔjlɔjlɔwatɔ́ ɔ, a ni wɛ na tɔ́n ɖ’emɛ nú Nǔbǐwukpétɔ́ ɔ? Nú è ma nɔ mɔ nǔ jɛ dò ɖebǔ ɖɔ dó wǔ we ǎ ɔ, lè tɛ wɛ ɖ’emɛ n’i?” (Jɔb. 22:1-3) A ka ko lin nǔ kpɔ́n dó xósin nùkanbyɔ enɛ lɛ tɔn jí kpɔ́n à? Hwenu e Elifazi Temaninu ɔ kàn nǔ enɛ lɛ byɔ Jɔbu tlolo é ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ Elifazi na ko ɖi ɖɔ eǒ wɛ nyí xósin ɔ. Hagbɛ̌ tɔn Biludadi Cuwaxinu ɔ tlɛ dɔn nǔ ɖɔ é gló gbɛtɔ́ lɛ bɔ ye na nyí hwɛjijɔnɔ ɖò Mawu nukɔn.—Xà Jɔbu 25:4.

² Gbɔdónúmɛtɔ́ adingbannɔ enɛ lɛ ɖɔ ɖɔ gǎn e dó wɛ mǐ ɖè bo na sɛ̀n Jehovah kpo gbejininɔ kpo lɛ é kún nɔ hɛn lè ɖebǔ wá n’i ó, ɖɔ mǐ kún xɔ akwɛ hú wǎnvú alǒ wěvú ɖò Mawu sín nukúnmɛ ó. (Jɔb. 4:19; 25:6) Enyi mǐ kpɔ́n tlolo ɔ, mǐ sixu ɖɔ ɖɔ Elifazi kpo Biludadi kpo ɖè linlin mɛɖesɔhwe tɔn xlɛ́. (Jɔb. 22:29) Nú è na ɖɔ ɔ, enyi è nɔ só ɖaxó ɖé ta, alǒ è nɔ jɔmɛhun ɖé mɛ bo kpɔ́n azɔ̌ e wà wɛ gbɛtɔ́ lɛ ɖè é sɛ́dó ɔ, é sixu cí nùmaɖinǔ ɖɔhun. Amɔ̌, nú Jehovah nɔ vovolivwé mɛ dɔ̌n bo kpɔ́n ayikúngban mǐtɔn jí sɛ́dó ɔ, nukún enɛ wɛ é nɔ sɔ́ dó kpɔ́n fún e jɔ dó azɔ̌ Axɔsuɖuto ɔ tɔn mɛ wɛ mǐ ɖè é na à? Jehovah bló bɔ è tuùn linlin tɔn hwenu  e é gbɛ́ nǔ nú Elifazi, Biludadi kpo Sofáa kpo, ɖó adingban e ye ɖó é wu é, amɔ̌, xomɛ hun i dó Jɔbu wu bɔ é ylɔ ɛ ɖɔ, “mɛsɛntɔ́ ce.” (Jɔb. 42:7, 8) Hǔn, “gbɛtɔ́ sixu jɛ alɔ nú Mawu” nɛ.

3. Etɛ Elihu ka ɖɔ dó gǎn ɖěɖee dó wɛ mǐ ɖè bo na sɛ̀n Jehovah é wu? Etɛ ka nyí tinmɛ tɔn?

³ Jehovah gbɛ́ nǔ nú Elihu hwenu e é kàn nǔ elɔ byɔ é ǎ: “Enyi a nɔ wà ɖagbe ɔ, nǔ tɛ na [Mawu] wɛ a ɖè? Nǔ tɛ yí ɖò así towe wɛ é ɖè?” (Jɔb. 35:7) Ðiɖɔ wɛ Elihu ɖè ɖɔ gǎn e dó wɛ mǐ ɖè ɖò sinsɛnzɔ́ Mawu tɔn mɛ lɛ é nyí nǔ yayǎ à? Eǒ. Ðiɖɔ wɛ é ɖè ɖɔ Jehovah kún jɛ dò sinsɛn-biblo mǐtɔn tɔn ó. Jehovah ɖó hudo nǔ ɖebǔ tɔn ǎ. Mǐ sixu bló bɔ é na jɛ dɔkun d’eji alǒ ɖó hlɔnhlɔn d’eji ǎ. Loɔ, jijɔ ɖagbe ɖebǔ, nǔwukpikpé ɖebǔ alǒ hlɔnhlɔn ɖebǔ e mǐ ɖó é nyí nùnina ɖé bo gosin Mawu gɔ́n, bɔ é nɔ ɖó ayi lee mǐ nɔ zán gbɔn é wu.

4. Etɛ wu Jehovah ka nɔ sɔ́ ɖagbe e mǐ nɔ wà nú mɛ ɖevo lɛ é jlɛ́ dó?

⁴ Jehovah nɔ kpɔ́n xomɛnyínyɔ́ e è ɖexlɛ́ mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ é cí ɖɔ éɖesu wɛ è ɖexlɛ́ tlɔlɔ ɖɔhun. “Mɛ e nɔ na nǔ wamamɔnɔ ɔ, nǔ wɛ é nya nú Mawu Mavɔmavɔ; Mawu na na ajɔ tɔn ɛ,” wɛ Nùnywɛxó 19:17 ɖɔ. Ðiɖɔ wɛ wemafɔ enɛ ɖè ɖɔ Jehovah nɔ ɖó ayi xomɛnyínyɔ́ núwiwa ɖěɖee è wà dó wamamɔnɔ lɛ tamɛ é wu à? Mǐ ka sixu wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ Gbɛɖotɔ́ ɔ nɔ mɔ ɖɔ emi ɖu axɔ dó gbɛtɔ́ yayǎ ɖěɖee nɔ kú nǔblawu nú mɛ lɛ é, lobo nɔ kpɔ́n ɖagbewiwa mɔhun lɛ dó mɔ nǔ e è nya n’i, bɔ é na wá sɔ́ nyɔna lɛ dó sú axɔ tɔn é à? Ganji, xó e Vǐ Mawu tɔn ɖesunɔ ɖɔ é tlɛ xlɛ́ mɔ̌.—Xà Luki 14:13, 14.

5. Nùkanbyɔ tɛ lɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n dìn?

⁵ Jehovah byɔ gbeyiɖɔ Ezayíi ɖɔ é ni ɖɔ xó dó nu Emitɔn, bo ɖexlɛ́ ɖɔ enyi gbɛtɔ́ gbejinɔtɔ́ lɛ ɖ’alɔ ɖò blòbló bonu linlin Emitɔn jɛnu mɛ ɔ, é nɔ víví nú Emi tawun. (Eza. 6:8-10) Ezayíi sɔ́ jlǒ dó sɔ ylɔ̌ enɛ. Égbé ɔ, gbɛtɔ́ afatɔ́n mɔkpan ɖò linlin “Nyɛ na yì, sɛ́ mì dó” tɔn ɔ ɖexlɛ́ wɛ, bo nɔ yí gbè nú azɔ̌ syɛnsyɛn e è sɔ́ d’así nú ye ɖò sinsɛnzɔ́ Jehovah tɔn mɛ é. Nǔ ɖò mɔ̌ có, mɛɖé sixu kanbyɔ ɖɔ: ‘Gǎn e dó wɛ un ɖè é ka nɔ sù nukún Mawu tɔn mɛ dóó à? Ðó é nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ b’ɛ yí gbè bɔ un zé nyiɖée jó bo ɖò azɔ̌ wà n’i wɛ wutu ɔ, é na na nǔ ɖebǔ e ɖò dandan é mì, bo na dó wà nǔ sɔgbe xá xó e é ɖɔ é, enyi un na bo tlɛ ɖɔ ɖɔ un na dó gǎn ɖó bǎ lě mɛ ɖò sinsɛnzɔ́ tɔn mɛ ɔ à cé?’ Mǐ ni kpɔ́n lee nǔ e jɛ ɖò Debola kpo Balaaki kpo hwenu e na xósin nú nùkanbyɔ enɛ lɛ gbɔn é.

6. Vogbingbɔn tɛ ka ɖò Izlayɛli-ví lɛ kpo ahwankpá Yavini tɔn kpo tɛntin?

⁶ Axɔsu Kanáa tɔn Yavini ‘kpa acɛ gannaganna’ nú Izlayɛli-ví lɛ nú xwè 20. Xɛsi nɔ ɖi mɛ e ɖò gletoxo ɔ mɛ lɛ é kaka bɔ ye tlɛ nɔ ba ɖɔ è ni mɔ emi ɖò agbawungba ǎ. Ðò ahwan kɔli ɔ, ɖě ɖò ɖě nú ye ǎ, ye ɖó hwǎn nabi ɖé ǎ, ye ka lɛ́ ɖó gǎglónú nabi ɖé ǎ, loɔ, kɛntɔ́ yetɔn lɛ ka ɖó ahwankɛkɛví gannɔ 900.—Hwɛ. 4:1-3, 13; 5:6-8. *

7, 8. (a) Alixlɛ́mɛ tɛ lɛ Jehovah ka na Balaaki dó nukɔn? (b) Nɛ̌ Izlayɛli ka ɖu ɖò ahwankpá Yavini tɔn jí gbɔn? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)

⁷ Nǔ ɖò mɔ̌ có, Jehovah gbɔn nyɔnu gbeyiɖɔ Debola jí bo ɖegbe elɔ e ɖò wɛn é nú Balaaki: “Cyan sunnu děgba wè afɔwó (10 000) ɖò Nɛfutali kpo Zabulɔ́ɔn kpo sín akɔta lɛ mɛ, bo kplá ye yì Tabɔ́ɔ só ta. Un na bló bɔ Sisela ahwangán Yavini tɔn ɔ na bɛ́ ahwankɛkɛví tɔn lɛ bo na kplá ahwanfuntɔ́ tɔn lɛ, bɔ ye na wá tɔsisa Kicɔni tɔn ɔ tó, bo na tɔ́n  ahwan we. Un ka na jó è nú we.”—Hwɛ. 4:4-7.

⁸ Wɛn ɔ gbakpé. Mɛ e zé yeɖée jó lɛ é kplé ɖò Tabɔ́ɔ Só ɔ ta. Balaaki sɔ́ gú hwenu ɖebǔ cobo xwedó alixlɛ́mɛ e Jehovah na ɛ lɛ é ǎ. (Xà Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 4:14-16.) Ðò ahwan taji e ye fun ɖò Tanaki é hwenu ɔ, jǐ ɖaxó ɖé bɛ́ ajijimɛ, bo bló bɔ fí e lɛlɛ̌ dó ye lɛ é bǐ nyí tɔ̀. Balaaki nya ahwankpá Sisela tɔn gbɔn ali e yì Halocɛti-Goyimu é jí nú kilomɛtlu 24. É jɛ hweɖenu ɖò ali ɔ jí bɔ Sisela jó ahwankɛkɛví tɔn e dó xɛsi bo ma ka sɔ́ nyí nùɖewánu dìn ǎ é dó, bo kanwezun yì Saananimu, vlafo ɖò Kedɛci kpá. É ba bibɛtɛn ɖò goxɔ Yaɛli e nyí Hebɛ́ɛ Keni ví ɔ sín asì é tɔn mɛ, bɔ Yaɛli yí i. Ahwan ɔ zɔ́n bɔ nǔ cikɔ nú Sisela tawun, bɔ é d’amlɔ bǐ gbídígbídí. Dìn ɔ, é sɔ́ sixu xò gló akɔnkpinkpannú e Yaɛli na wà bo na hu i é ǎ. (Hwɛ. 4:17-21) È ɖu ɖò Izlayɛli-ví lɛ sín kɛntɔ́ jí! *

9. Tinmɛ tɛ lɛ Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 5:20, 21 ka na dó ahwan e è fun xá Sisela é jí?

⁹ È ɖó na kplɔ́n Hwɛɖɔtɔ́ lɛ wemata 4 kpo 5 kpo ɖó kpɔ́, ɖó tinmɛ ɖé lɛ tíìn bɔ è mɔ ɖò ɖě mɛ bo ka mɔ ɖò ɖě ɔ mɛ ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 5:20, 21 ɖɔ: “Sunví lɛ lɔmɔ̌ fun ahwan ɔ sín jixwé; ye nɔ fí e ye nɔ gbɔn lɛ bo fun ahwan xá Sisela. Tɔ̀ e ko ɖò sisa wɛ tɛgbɛ ɔ, Kicɔni tɔ̀ ɔ, kplɔ́ kɛntɔ́ lɛ yì.” Alɔdo wɛnsagun lɛ tɔn dó gesí wɛ xó enɛ ɖè à, alǒ alɔdo myɔ e nɔ kanwezun gbɔn jixwé laaa ɖò zǎnmɛ lɛ é tɔn alɔkpa ɖé xó ɖɔ wɛ é ɖè à? Tan ɔ tinmɛ ǎ. Amɔ̌, nǔ ɖevo tɛ ka lɛ́ sixu zɔ́n bɔ jǐ ɖaxó enɛ na ja ɖò tɛn enɛ mɛ pɛ́ɛ́, ɖò hwe enɛ nu pɛ́ɛ́ bo na ɖí bú ahwankɛkɛ 900, zɛ alɔdo Mawu tɔn wu? Azɔn atɔn wɛ Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 4:14, 15 dó gesí Jehovah ɖi mɛ e zɔ́n bɔ ye ɖu ɖ’eji é. Izlayɛli-ví 10 000 e zé yeɖée jó lɛ é ɖebǔ sixu yí nu go ɖɔ emi wɛ zɔ́n bɔ è ɖó ɖuɖeji ǎ.

10, 11. Etɛwu è ka dónu Mɛlɔzu?

¹⁰ Amɔ̌, nǔkpacamɛ sín nǔ wɛ é nyí ɖɔ ɖò han ɖuɖeji tɔn e Debola kpo Balaaki kpo jì dó kpa susu nú Jehovah, ɖó ɖuɖeji jiwǔ enɛ wu é sín tɛntin ɔ, ye ɖɔ: “Wɛnsagun Mawu Mavɔmavɔ tɔn ɔ ɖɔ: ‘Mi dónu Mɛlɔzu toxo ɔ, mi dónu i, mi dónu toxo ɔ mɛ nu lɛ; ɖó ye wá dó alɔ Mawu Mavɔmavɔ ǎ; ye wá gɔ́ nú ahwanfuntɔ́ syɛnsyɛn lɛ, bo fun ahwan ǎ.’”—Hwɛ. 5:23.

¹¹ Bɔya nu e è dó Mɛlɔzu toxo ɔ é ɖi wutu tɔn kaka bɔ é sɔ́ tíìn nyǐ ǎ. É sixu ko nyí ɖɔ toxo ɔ mɛ nu lɛ sɔ́ yeɖée jó bo gɔ́ nú Balaaki ɖò ahwanfunfun ɔ mɛ ǎ. Ðó gbɛtɔ́ 10000 ko zé yeɖée jó bo na fun ahwan xá Kanáanu lɛ wutu ɔ, Mɛlɔzunu lɛ na ko sè ɖɔ è ɖò mɛ e ɖó jlǒ lɛ é ba wɛ. Alǒ Mɛlɔzu sixu nyí toxo e mɛ Sisela hɔn gbɔn hwenu e é ɖò tintɛnkpɔn wɛ bá hɔn sín Balaaki lɔmɛ é. Bɔya ali hun nú Mɛlɔzunu lɛ bɔ ye na wlí Sisela, loɔ, ye ka wà mɔ̌ ǎ. Dǒ nukúnmɛ kpɔ́n ɖɔ ye ɖò ahwanfuntɔ́ nukúnɖeji enɛ kpɔ́n wɛ, bɔ é ɖò hìnhɔ́n dó ta tɔn jí wɛ gbɔn ali yetɔn lɛ jí. Ye sixu ko bló nǔ tawun ɖé dó nɔ gudo nú linlin Jehovah tɔn. Nú ye ko bló mɔ̌ wɛ ɔ, é na ko d’ajɔ ye. Loɔ, hwenu e ali hun nú ye bɔ ye na wà nùɖé nú Jehovah é ɔ, ye bló nǔtí ǎ. É cí ɖɔ Mɛlɔzunu lɛ gbɔn vo tawun nú Yaɛli ee wà nǔ kpo adɔgbigbo kpo é ɖɔhun.—Hwɛ. 5:24-27.

12. Vogbingbɔn tɛ ka ɖò linlin e mɛ lɛ ɖó ɖò Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 5:9, 10 mɛ é tɛntin? Nɛ̌ enɛ ka kàn mǐ lɔ ɖò égbé gbɔn?

¹² Ðò Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 5:9, 10 (Traduction du monde nouveau) mɛ ɔ, mǐ mɔ vogbingbɔn ɖevo ɖò linlin e mɛ ɖěɖee xwedó Balaaki lɛ é kpo mɛ ɖěɖee ma xwedó è ǎ lɛ é kpo ɖó é tɛntin. Debola kpo Balaaki kpo kpa “ahwangán Izlayɛli tɔn . . . ɖěɖee zé yeɖée jó bo xwedó togun ɔ  lɛ é.” Kpɔ́n lee ye gbɔn vo nú “mɛ ɖěɖee ɖò tócí vɔvɔ-koklójonɔ kun wɛ” bo nɔ mɔ yeɖée zɛ xwé wu, bo ma zé yeɖée jó ǎ “lɛ é” kpo “mɛ ɖěɖee jinjɔn akwɛnúvɔ kpinkpɛn e è nɔ tɛ́ dó kɔ́mɛ lɛ é jí” bo yí wǎn nú gbɛɖuɖu “lɛ é” sɔ́ é! Mɛ ɖěɖee xwedó Balaaki lɛ é cí ye mɛ e ‘ɖi zɔnlin ɖò ali jí’ bo yí wǎn nú gbɛ̀ fɛɛ lɛ é ɖɔhun ǎ, ɖó yedɛɛ lɛ ɖò gbesisɔmɛ bo na fun ahwan ɖò sókan Tabɔ́ɔ tɔn kpo tɔdo Kicɔni tɔn kpo mɛ! È byɔ ye mɛ ɖěɖee ɖò gbɛɖuɖu ba wɛ lɛ é ɖɔ ye ni “yì lin tamɛ kpɔ́n!” Ɛɛn, ye ɖó na lin tamɛ kpɔ́n dó ali e hun nú ye bɔ ye na d’alɔ bɔ linlin Jehovah tɔn na jɛnu, bɔ ye jó dó é jí. Mɛ ɖěɖee dó gudo fɔ ɖò sinsɛnzɔ́ wiwa mlɛ́mlɛ́ nú Mawu mɛ ɖò égbé lɛ é lɔ ɖó na yì lin tamɛ kpɔ́n.

13. Nɛ̌ linlin akɔta Hwlibɛni, Dan kpo Asɛ́ɛ kpo tɔn tɔn ka gbɔn vo nú linlin akɔta Zabulɔ́ɔn kpo Nɛfutali kpo tɔn tɔn gbɔn?

¹³ Mɛ ɖěɖee zé yeɖée jó lɛ é mɔ lee Jehovah sɔ́ Nǔbǐwukpétɔ́ e é nyí é sú gbɔn é tlɔlɔ. Ye ɖó nǔ e wu ye na ɖɔ xó dó é, ɖi kpɔ́ndéwú ɔ, ye “ɖò azɔ̌ ɖagbe e Mawu Mavɔmavɔ wà lɛ kpa wɛ.” (Hwɛ. 5:11) Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, è ɖɔ xó dó akɔta Hwlibɛni tɔn, Dan tɔn kpo Asɛ́ɛ tɔn kpo wu ɖò Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 5:15-17 mɛ, ɖó ye sɔ́ ayi ɖó nǔɖokan yetɔn lɛ, ɖi gbɔ̌kpó, tɔjihun kpo tɔjihunglintɛn yetɔn lɛ kpo jí, hú azɔ̌ e Jehovah ɖò wiwa wɛ é. Amɔ̌, Zabulɔ́ɔn kpo Nɛfutali kpo “yí gbè bo na li za xá kú” dó nɔ gudo nú Debola kpo Balaaki kpo. (Hwɛ. 5:18) Linlin vovo e mɛ lɛ ɖó dó mɛɖée zízé jó wu é sixu kplɔ́n nǔ taji ɖé mǐ.

14. Nɛ̌ mǐ ka sixu nɔ gudo nú Nǔbǐwukpétɔ́ e Jehovah nyí é gbɔn ɖò égbé?

¹⁴ Égbé ɔ, è byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni wá ɖ’alɔ ɖò ahwan tawun ɖé mɛ lě ǎ, amɔ̌, è jɔwu mǐ bɔ mǐ na ɖè akɔnkpinkpan mǐtɔn xlɛ́ gbɔn wɛnɖagbe jijla kpo kanɖodonǔwu kpo gblamɛ. Tutoblonunu Jehovah tɔn ɖó hudo mɛɖéezejotɔ́ lɛ tɔn hugǎn ɖ’ayǐ tɔn. Nɔví sunnu, nɔví nyɔnu kpo mɛ winnyawinnya kpo livi mɔkpan ɖò yeɖée zé jó wɛ ɖò sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn vovo lɛ mɛ, bo nɔ nyí gbexosin-alijitɔ́ lɛ, nɔ w’azɔ̌ ɖò Betɛli, nɔ gbá Kpléxɔ Axɔsuɖuto ɔ tɔn lɛ, bo nɔ lɛ́ zé yeɖée  jó ɖò kpléɖókpɔ́ lɛ kpo kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ kpo hwenu. Lɛ̌vɔ lin tamɛ kpɔ́n dó azɔ̌ syɛnsyɛn e wà wɛ mɛxo agun tɔn ɖé lɛ ɖè ɖò Wěɖegbɛ́ E Nɔ Kpé Nukún Dó Dotóoxwé Xó Wu lɛ É mɛ é kpo ee ye nɔ wà dó sɔnǔ nú kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ é kpo é jí. Ðeji ɖɔ linlin mɛɖée zízé jó tɔn towe nɔ sù nukún Jehovah tɔn mɛ tawun, bɔ é na wɔn ǎ.—Ebl. 6:10.

15. Nɛ̌ mǐ ka sixu kudeji gbɔn ɖɔ linlin masɔgbe ɖiɖó dó azɔ̌ Jehovah tɔn wu kún ɖò ɖiɖi bú mǐ wɛ ó gbɔn?

¹⁵ É na nyɔ́ ɖɔ ɖokpo ɖokpo mǐtɔn ni kanbyɔ mǐɖée ɖɔ: ‘Un ka nɔ jó azɔ̌ ɔ sín akpáxwé ɖaxó ɔ nyì kɔ jí nú mɛ ɖevo lɛ wɛ à? Un ɖò tɛn na agbaza sín nǔ lɛ wɛ zɛ xwé wu bɔ ye nɔ jɛ linlin mɛɖée zízé jó tɔn ce mɛ wɛ à? Balaaki, Debola, Yaɛli kpo mɛɖéezejotɔ́ 10 000 lɛ kpo ɖɔhun ɔ, un ka ɖó nùɖiɖi kpo akɔnkpinkpan kpo bo nɔ zán nǔ ɖebǔ e un ɖó é, bo nɔ wà nǔ sɔgbe xá gbè e Jehovah ɖè nú mǐ b’ɛ zawě é à? Nú un ɖò linlin wɛ bo na sɛ̀ tɛn yì toxo alǒ tò ɖevo mɛ bo na mɔ tɛn dó mɔ akwɛ d’eji ɔ, un ka ko xoɖɛ bo lin tamɛ kpɔ́n dó nǔ e é na wà dó xwédo ce kpo agun ɔ kpo wu é jí à?’ *

16. Etɛ Jehovah ma ka ko ɖó ǎ, bɔ mǐ sixu na ɛ?

¹⁶ Jehovah wlí yɛ̌yi nú mǐ bo yí gbè bɔ mǐ ɖò gudo nɔ nú Nǔbǐwukpétɔ́ e é nyí é wɛ. Ðó Awovi sísɛ́ gbɛtɔ́ lɛ ɖò bǐbɛ̌mɛ bonu ye na nɔ gudo n’i ɖò agba e hwlɛn xá Jehovah wɛ é ɖè bá nyí nǔbǐwukpétɔ́ é mɛ wutu ɔ, enyi a nɔ gudo nú acɛkpikpa Jehovah tɔn ɔ, enɛ nɔ xlɛ́ mɛ e sín akpáxwé a ɖè é Satáan vaàn. Nùɖiɖi kpo gbejininɔ kpo e nɔ sísɛ́ we bɔ a nɔ zé hwiɖée jó nú Jehovah é nɔ víví n’i tawun. (Nùx. 23:15, 16) Jehovah nɔ zán gudo e mǐ ɖè n’i é dó kɛnu nú Satáan e ɖò nǔ tɔn ɖɔ wɛ é. (Nùx. 27:11) Enɛ wu ɔ, gbɔn tónú e a nɔ sè kpo gbejininɔ kpo é gblamɛ ɔ, a nɔ na nǔ e xɔ akwɛ é ɖé Jehovah, bɔ enɛ nɔ hɛn xomɛ tɔn hun tawun.

17. Etɛ Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 5:31 ka ɖexlɛ́ dó sɔgudo wu?

¹⁷ Zaanɖé dìn ɔ, mɛ ɖěɖee nɔ nɔ gudo nú Nǔbǐwukpétɔ́ e Jehovah nyì é hú nǔ bǐ lɛ é kɛɖɛ wɛ na gɔ́ ayikúngban ɔ jí. Mǐ ɖò nukún ɖó azǎn enɛ wɛ kpo akpàkpà sɔ́ mɛ kpo! Mǐ nɔ gɔ́ nú Debola kpo Balaaki kpo bo nɔ jihan ɖɔ: “Mawu Mavɔmavɔ, kɛntɔ́ towe lɛ bǐ ni kú lee Sisela kú gbɔn é; loɔ, xɔ́ntɔn towe lɛ ni cí hwe ɖɔhun. Hwe e tɔ́n kpo weziza tɔn bǐ kpo é ɖɔhun!” (Hwɛ. 5:31) Jehovah na na xósin nú nùbyɔbyɔ enɛ hwenu e é na sú kún dó nú gbɛ̀ nyanya Satáan tɔn elɔ é! Hwenu e ahwan Haamagedɔni tɔn na bɛ́ é ɔ, è sɔ́ na ɖó hudo mɛɖéezejotɔ́ ɖebǔ tɔn cobo na wà kɛntɔ́ ɔ sín nǔ ǎ. Hwe enɛ nu ɔ, ‘mǐ na cí finɛ kpowun, mǐ na sɛ̀ tɛn ǎ, bo na kpɔ́n lee Jehovah na hwlɛn mǐ gán gbɔn é.’ (2 Tan 20:17) Amɔ̌ dìn hwɛ̌ ɔ, ali gègě hun nú mǐ, bɔ mǐ na sɔ́ akɔnkpinkpan kpo kanɖodonǔwu kpo dó nɔ gudo nú Nǔbǐwukpétɔ́ e Jehovah nyí é.

18. Etɛ hwiɖée a nɔ zé jó é ka sixu wà nú mɛ ɖěɖee nɔ ɖu lè tɔn lɛ é?

¹⁸ “[Ye] ɖò gbesisɔmɛ . . . Mi bo dokú nú Mawu Mavɔmavɔ.” Lee Debola kpo Balaaki kpo bɛ́ han ɖuɖeji tɔn yetɔn gbɔn, bo kpa susu nú Ajalɔnnɔ ɔ é nɛ, ye kpa susu nú nùɖíɖó lɛ ǎ. (Hwɛ. 5:1, 2) Égbé ɖesu ɔ, nǔ linlin mɛɖée zízé jó tɔn towe ni sísɛ́ mɛ ɖěɖee nɔ ɖu lè tɔn lɛ é bǐ bonu ye ni “dokú nú Mawu Mavɔmavɔ.”