1, 2. Etɛwu Hlɔmanu lɛ 5:12 ka nɔ nyɔ́ zán nú Kúnnuɖetɔ́ Jehovah Tɔn lɛ?

MǏ NI ɖɔ ɖɔ a jló na slɛ́ wemafɔ Biblu tɔn e Kúnnuɖetɔ́ Jehovah Tɔn lɛ tuùn ganji bo nɔ zán hwɛhwɛ lɛ é. Hlɔmanu lɛ 5:12 ka na ɖò nukɔntɔn lɛ mɛ à? Lin tamɛ dó azɔn nabi e a ko xà xógbe elɔ lɛ kpɔ́n é jí: “Hwɛhuhu ɔ, gbɛtɔ́ ɖokpo géé jí wɛ é gbɔn bo wá gbɛ̀ ɔ mɛ; mɛ enɛ wɛ nyí Adamu; hwɛhuhu ɔ ka dɔn kú wá. Enɛ ɔ, gbɛtɔ́ lɛ bǐ nɔ kú, ɖó mɛ bǐ wɛ hu hwɛ.”

² È zán wemafɔ enɛ ɖò wema Etɛ Biblu ka Kplɔ́n Mɛ Tawun? mɛ azɔn gègě. Hwenu e a ɖò wema enɛ kplɔ́n xá vǐ towe lɛ alǒ mɛ ɖevo lɛ wɛ é ɔ, a na ko xà Hlɔmanu lɛ 5:12 hwenu e mi ɖò xó ɖɔ dó linlin e Mawu ɖó nú ayikúngban ɔ é, gbɛxixɔ ɔ kpo ninɔmɛ mɛkúkú lɛ tɔn kpo jí wɛ é ɖò wemata 3gɔ́ ɔ, 5gɔ́ ɔ, kpo 6gɔ́ ɔ kpo mɛ. Amɔ̌, azɔn nabi a ka ko lin tamɛ dó Hlɔmanu lɛ 5:12 jí, b’ɛ kúnkplá nǔ e hwiɖesunɔ nyí ɖò Jehovah nukúnmɛ é, nǔwiwa towe lɛ, kpo nukúnɖiɖo towe sɔgudo tɔn lɛ kpo?

3. Etɛ mǐ bǐ ka ɖó na ɖí xwi xá dó hwɛhuhu wu?

³ É ɖò mɔ̌ có, nugbǒ ɖokpo tíìn bɔ mǐ bǐ ɖó na ɖí xwi xá, é wɛ nyí ɖɔ mǐ nyí hwɛhutɔ́. Mǐ nɔ wà nǔ nyì dò gbèbígbè. Amɔ̌, mǐ ganjɛwu ɖɔ Mawu nɔ flín ɖɔ kɔ́ wɛ emi dó bló mǐ na, b’ɛ ɖò gbesisɔmɛ bo na kú nǔblawu nú mǐ. (Ðɛh. 103:13, 14) Ðò ɖɛ e sín  kpɔ́ndéwú Jezu zé ɖ’ayǐ é mɛ ɔ, nùbyɔbyɔ elɔ ɖ’emɛ: “Sɔ́ hwɛ mǐtɔn lɛ kɛ mǐ.” (Luk. 11:2-4) Enɛ wu ɔ, mǐ ɖó hwɛjijɔ ɖebǔ bo na nɔ ɖò hwɛ e Mawu ko sɔ́ kɛ mǐ lɛ é flín wɛ gbɛmɛ kpowun ǎ. É ɖò mɔ̌ có, tamɛ linlin dó lee é sixu sɔ́ hwɛ kɛ mǐ, bo ka nɔ sɔ́ kɛ mǐ nugbǒ gbɔn é jí sixu hɛn lè wá nú mǐ.

4, 5. (a) Etɛ ka tá weziza dó tinmɛ Hlɔmanu lɛ 5:12 tɔn jí? (b) Etɛ ka nyí “fɛ́nú” e xó è ɖɔ ɖò Hlɔmanu lɛ 3:24 mɛ é?

⁴ Mǐ mɔ nǔ taji ɖé lɛ ɖò wemata e lɛlɛ̌ dó Hlɔmanu lɛ 5:12 lɛ é mɛ, ɖò taji ɔ ɖò wemata 6gɔ́ ɔ mɛ. Enɛ na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na mɔ nukúnnú jɛ lee Jehovah sixu sɔ́ hwɛ kɛ mǐ gbɔn é wu. Ðò wemata 3gɔ́ ɔ mɛ ɔ, mǐ xà ɖɔ: “Gbɛtɔ́ lɛ bǐ wɛ hu hwɛ . . . Amɔ̌, Mawu ɔ, ɖò xomɛnyínyɔ́ [alǒ ‘fɛ́nú,’ nwt] tɔn mɛ ɔ, é sɔ́ ye mɛ e ɖi nǔ nú Klisu Jezu lɛ bǐ dó huzu hwɛjijɔnɔ na vɔ̌nu ɖò nukún tɔn mɛ gbɔn Klisu Jezu e nɔ ɖè ye sín hwɛ mɛ ɔ jí.” (Hlɔ. 3:23, 24) Etɛ ka nyí tinmɛ “fɛ́nú” e xó Pɔlu ɖɔ é tɔn? É zán xókwin Glɛkigbe tɔn ɖé, bɔ sɔgbe kpo alɔdlɛndonǔ ɖé kpo ɔ, tinmɛ tɔn wɛ nyí “nǔ e è wà nú mɛɖé kpo jlǒ kpo, ma byɔ nùɖé alǒ ma ɖó nukún nùɖé sín mɛ ɔ gɔ́n é.” Nùɖé wɛ bɔ è sixu w’azɔ̌ bo mɔ ǎ, è ka lɛ́ jɛxa ǎ.

⁵ Akɔwé John Parkhurst ɖɔ: “Enyi è zán [xókwin Glɛkigbe tɔn enɛ] dó Mawu alǒ Klisu wu ɔ, é nɔ dó gesí fɛ́nú e ye sɔ́ jlǒ dó ɖexlɛ́ mǐ bɔ mǐ ma ka jɛxa ǎ é alǒ xomɛ e ye nyɔ́ bo xɔ gbɛ̀ nú gbɛtɔ́ lobo hwlɛn ɛ gán é. Enɛ wu ɔ, linlin [Biblu tɔn] e tinmɛ wɛ xógbe enɛ ɖè é wɛ nyí “fɛ́nú.” Amɔ̌, nɛ̌ Mawu ka ɖè fɛ́nú enɛ xlɛ́ gbɔn? Nɛ̌ é ka kúnkplá nukúnɖiɖo towe kpodo kancica e ɖò hwi kpo é kpo tɛntin é kpan gbɔn? Mǐ ni bo kpɔ́n.

6. Bǎ tɛ mɛ mɛɖé ka sixu ɖu fɛ́nú Mawu tɔn sín lè ɖó?

⁶ Adamu wɛ nyí “gbɛtɔ́ ɖokpo géé” e jí hwɛhuhu kpo kú kpo “gbɔn bo wá gbɛ̀ ɔ mɛ” é. Enɛ wu ɔ, “é sín nǔ e gbɛtɔ́ ɖokpo géé wà nyì dò ɔ wu, bɔ kú ɖu axɔsu gbɔn gbɛtɔ́ ɖokpo géé enɛ jí.” Pɔlu ɖɔ gɔ́ na ɖɔ “Mawu na fɛ́nú . . . bɔ é túnflá . . . ɖó nǔ e Jezu Klisu wà é wutu.” (Hlɔ. 5:12, 15, 17) Bɔ fɛ́nú enɛ ɔ wà ɖagbe nú gbɛtɔ́ lɛ bǐ. “Tónúsíse gbɛtɔ́ ɖokpo géé [Jezu] tɔn zɔ́n bɔ gbɛtɔ́ gègě huzu hwɛjijɔnɔ ɖò Mawu nukúnmɛ.” Nugbǒ ɔ, fɛ́nú Mawu tɔn sixu kplá mɛ yì “gbɛ̀ mavɔmavɔ mɛ gbɔn Jezu Klisu” jí.​—Hlɔ. 5:19, 21.

7. Etɛwu gbɛxixɔ ɔ e Mawu sɔnǔ na é ka nyí fɛ́nú ɖé bɔ mǐ jɛxa ǎ?

⁷ É ɖò dandan nú Jehovah ɖɔ é ni sɛ́ Vǐ tɔn dó ayikúngban jí bonu é xɔ gbɛ̀ nú gbɛtɔ́ lɛ ǎ. Hú mɔ̌ ɔ, gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ lɛ jɛxa nǔ e Jehovah kpo Jezu kpo wà bo sɔnǔ nú gbɛxixɔ ɖé, bonu hwɛsɔkɛ mɛ na dó tíìn é ǎ. Enɛ wu ɔ, hwɛ mǐtɔn e è sixu sɔ́ kɛ mǐ é kpo nukúnɖiɖo e è na mǐ bonu mǐ na nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi é kpo nyí fɛ́nú ɖé bɔ mǐ jɛxa ǎ nugbǒ. Nùnina e fɛ́nú Mawu tɔn nyí é ɖó na nɔ xɔ akwɛ ɖò nukún mǐtɔn mɛ tawun, bɔ gbɛzinzan mǐtɔn ayihɔngbe ayihɔngbe tɔn ɔ ɖó na nɔ ɖexlɛ́.

8. Linlin agɔ tɛ mɛɖé lɛ ka nɔ ɖó dó hwɛ yetɔn lɛ wu?

⁸ Ðó mǐ ɖu gǔ hwɛhuhu tɔn sín Adamu gɔ́n wutu ɔ, nùwanyido, nǔnyanyawiwa, kpo hwɛhuhu kpo jɛn mǐ kpó na. É ɖò mɔ̌ có, é na nyla tawun ɖɔ mǐ ni ɖó linlin lehun lɛ dó fɛ́nú Mawu tɔn wu: ‘Enyi un tlɛ wà nǔ e nyla é, nǔ e nyí hwɛhuhu ɖò Mawu nukúnmɛ é ɖé ɔ, é byɔ ɖɔ ado ni hu mì d’ewu ǎ. Jehovah na sɔ́ kɛ mì.’ É blawu ɖɔ Klisanwun ɖé lɛ ɖó linlin mɔhun lɛ hwenu e mɛsɛ́dó ɖé lɛ tlɛ kpò ɖò gbɛ̀ é. (Xà Judi 4.) Mǐ sixu nɔ ma ɖɔ nǔ mɔhun kpɔ́n; amɔ̌, linlin agɔ enɛ sín kwín sixu ko ɖò ayi mǐtɔn mɛ alǒ è sixu ko dó ɖó ayi mǐtɔn mɛ b’ɛ jɛ susu jí.

9, 10. Nɛ̌ è ka tún kàn nú Pɔlu kpo mɛ ɖevo lɛ kpo ɖò hwɛhuhu kpo kú kpo sí gbɔn?

⁹ Pɔlu tɛɖɛ̌ jí ɖɔ mǐ ɖó na nyì alɔ nú linlin  elɔ syɛnsyɛn: “Ɔɔ, Mawu mɔ nukúnnú jɛ mɛ. É na myɔ nukún dó nǔ e un wà nyì dò lɛ é.” Etɛwu? Ðó, lee Pɔlu wlan gbɔn é ɔ, Klisanwun lɛ ‘ko kú ɖò hwɛhuhu sín alixo.’ (Xà Hlɔmanu lɛ 6:1, 2.) Mɛ lɛ nɛ kpó ɖò gbɛ̀ ɖò ayikúngban jí nɛ, bɔ etɛwu è ka sixu ɖɔ ɖɔ ye ‘ko kú ɖò hwɛhuhu sín alixo’?

¹⁰ Mawu zán gbɛxixɔ ɔ nú Pɔlu kpo mɛ ɖěɖee nɔ gbɛ̀ ɖò hwetɔnnu lɛ é kpo. Mɔ̌ mɛ ɔ, Jehovah sɔ́ hwɛ yetɔn lɛ kɛ ye, sɔ́ gbigbɔ mímɛ́ dó ɖè ye, lobo ylɔ ye bonu ye na huzu vǐ tɔn gbigbɔ tɔn lɛ. Enɛ wu ɔ, ye ɖó nukúnɖiɖo bo na yì jixwé. Enyi ye nɔ gbeji ɔ, ye na nɔ gbɛ̀ bo ɖu axɔsu xá Klisu ɖò jixwé. Amɔ̌, hwenu e ye kpó ɖò gbɛ̀ bo ɖò Mawu sɛ̀n wɛ ɖò ayikúngban jí é ɔ, Pɔlu hɛn ɔ, é na ɖɔ dó ye wu ɖɔ ye ‘ko kú ɖò hwɛhuhu sín alixo.’ É zán kpɔ́ndéwú Jezu tɔn, éyɛ kú gbɛtɔ́ ɖɔhun bɔ è fɔ́n ɛ dó jixwé nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn e ma na kú gbeɖé ǎ é ɖé ɖɔhun. Kú sɔ́ ɖó acɛ dó Jezu jí ǎ. Mɔ̌ ɖokpo ɔ wɛ é nyí nú Klisanwun yí ami dó ɖè lɛ, ye sixu kpɔ́n yeɖée dó mɔ mɛ e “ko kú ɖò hwɛhuhu sín alixo ɔ na bo nɔ mɔ [ye]ɖée dó mɔ mɛ e ɖò gbɛ̀ nú Mawu ɔ na” ɖò “bǔ e [ye] ɖè xá Klisu Jezu ɔ mɛ.” (Hlɔ. 6:9, 11) Gbɛzinzan yetɔn sɔ́ cí ee ye zán wá yì é ɖɔhun ǎ. Ye sɔ́ nɔ setónú nú nǔ e hwɛhuhu sín jlǒ yetɔn nɔ zɔ́n ye lɛ é ǎ. Ye ko kú ɖò gbɛ̀ enɛ e ye ko zán wá yì é linu.

11. Ali tɛ nu mǐ mɛ e ɖò nukún ɖó wɛ bo na nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi ɖò Palaɖisi mɛ lɛ é ka “kú ɖò hwɛhuhu sín alixo” ɖè?

¹¹ Mǐdɛɛ lɛ ka ló? É nyɔ́, cobonu mǐ na huzu Klisanwun ɔ, mǐ ko nɔ hu hwɛ hwɛhwɛ, vlafo lɔ ɔ, mǐ tlɛ nɔ tuùn lě dò e nǔwiwa mǐtɔn lɛ nyla ɖò Mawu nukúnmɛ sɔ́ é ǎ. Mǐ cí “kannumɔ ɖɔhun nú nùblibliwiwa kpodo gbɛ̀ nyanya zinzan kpan.” È hɛn ɔ, è na ɖɔ ɖɔ mǐ “nyí hwɛ sín kannumɔ ɖ’ayǐ.” (Hlɔ. 6:19, 20) Amɔ̌, mǐ wá tuùn nugbǒ e ɖò Biblu mɛ é, bló huzuhuzu lɛ ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ, sɔ́ mǐɖée jó nú Mawu, lobo bló baptɛm. Sín hwe enɛ nu ɔ, mǐ jlǒ na “setónú kpodo ayixa [mǐ]tɔn bǐ sésé kpo” nú nùkplɔnmɛ Mawu tɔn lɛ kpo nugbodòdó tɔn lɛ kpo. Mǐ sixu zán xógbe elɔ lɛ dó ɖɔ mɔ̌ ǎ có, “è hwlɛn [mǐ] gán sín hwɛ sín acɛ mɛ, bɔ [mǐ] huzu kannumɔ nú hwɛjijɔ.” (Hlɔ. 6:17, 18) Enɛ wu ɔ, mǐ lɔ hɛn ɔ mǐ na ɖɔ ɖɔ mǐ “kú ɖò hwɛhuhu sín alixo.”

12. Gbeta tɛ kɔn mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo ka ɖó na wá?

¹² Dìn ɔ, lin tamɛ dó hwiɖée wu gbɔn xógbe Pɔlu tɔn elɔ lɛ sín yɛkan mɛ: “Hwɛhuhu ni ma ɖu axɔsu ɖò agbaza mitɔn e na kú ɔ nu ó; mi ma setónú nú jlǒ agbaza tɔn lɛ ó.” (Hlɔ. 6:12) Mǐ sixu lɔn bɔ “hwɛhuhu . . . ɖu axɔsu” hwenu e mǐ nɔ wà nǔ ɖebǔ e hwɛhuhu gbaza mǐtɔn nɔ sísɛ́ mǐ ɖɔ mǐ ni wà é. Ðó mǐ sixu jó hwɛhuhu dó bɔ é na ɖu axɔsu alǒ gbɛ́ ɖɔ é kún na ɖu axɔsu ó wutu ɔ, nùkanbyɔ ɔ wɛ nyí ɖɔ, Etɛ ka jló mǐ tawun ɖò ayi mɛ? Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Hweɖelɛnu ɔ, un ka nɔ jó hwɛhuhu sín agbaza alǒ sín ayi ce dó bɔ é nɔ xlɛ́ mì ali nyanya ɖé bɔ nyì lɔ nɔ mlɛ́ wɛ à? Alǒ un ka ko kú ɖò hwɛhuhu sín alixo à? Un ka ɖò gbɛ̀ nɔ wɛ nú Mawu ɖò bǔ e un ɖè xá Klisu Jezu é mɛ à?’ Lee e hwɛ e Mawu sɔ́ kɛ mǐ gbɔn fɛ́nú gblamɛ é sù nukún mǐtɔn mɛ sɔ́ é wu wɛ xósin mǐtɔn na sín.

13. Kúnnuɖenú tɛ ka na mǐ jiɖe ɖɔ è hɛn ɔ, è na lɛkɔ sín hwɛhuhu gudo nugbǒ?

¹³ Togun Jehovah tɔn ko lɛkɔ sín ‘nǔ e ye wà ɖ’ayǐ’ cobo wá tuùn Mawu, yí wǎn n’i, lobo jɛ sinsɛn ɛ jí lɛ é gudo. Nǔ e ye nɔ wà ɖ’ayǐ lɛ é sixu ko ɖò “nǔ e ɖò winnya nyí nú [ye] wɛ dìn” bo sixu ko dɔn kú wá nú ye lɛ é mɛ. (Hlɔ. 6:21) Enɛ wu ɔ, ye huzu gbɛzinzan yetɔn. Nǔ e ye mɛ e ɖò Kɔlɛnti bɔ Pɔlu wlan wema sɛ́dó lɛ é gègě wà é nɛ. Ye mɛ ɖé lɛ ko nyí vodunsɛntɔ́ lɛ, agalɛtɔ́ lɛ, sunnu e nɔ ɖó xá sunnu yetɔn ɖɔhun lɛ, ajotɔ́ lɛ, ahannumunɔ lɛ, kpo nǔ mɔhun lɛ kpo. É ɖò  mɔ̌ có, è “lɛ̀ [ye] wé” bo “ɖè [ye] ɖó vo.” (1 Kɔ. 6:9-11) Nǔ sixu ko nyí mɔ̌ nú ye mɛ e ɖò agun Hlɔma tɔn mɛ é ɖé lɛ lɔmɔ̌. Mawu sɔ́ dó ayi mɛ nú Pɔlu bɔ é wlan sɛ́dó ye ɖɔ: “Mi ma sɔ́ miɖée dó wà azɔ̌ nú hwɛhuhu azɔwanú e nɔ wà nǔ agɔ lɛ é ɖɔhun ó; é nyɔ́ wà ɔ, mi sɔ́ miɖée jó nú Mawu, ɖó mɛ e fɔ́n sín kú é wɛ mi nyí; mi sɔ́ miɖée bǐ jó nú azɔ̌ tɔn, azɔwanú e nɔ wà nǔ jlɔjlɔ lɛ é ɖɔhun.” (Hlɔ. 6:13) Pɔlu kudeji ɖɔ ye hɛn ɔ, ye na nɔ mimɛ̌ jí ɖò gbigbɔ lixo, bo na kpó ɖò fɛ́nú Mawu tɔn sín lè ɖu wɛ.

14, 15. Etɛ mǐ ka ɖó na kanbyɔ mǐɖee dó ‘tónúsíse kpodo ayixa mɛtɔn bǐ sésé kpo’ wu?

¹⁴ Nǔ ɖokpo ɔ wɛ nɔ jɛ ɖò égbé. Nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo ɖé lɛ sixu ko wà nǔ ye mɛ e ɖò Kɔlɛnti lɛ é ɖɔhun kpɔ́n. Amɔ̌, ye lɔ wá huzu. Ye jó nǔ nyanya e ye nɔ wà ɖ’ayǐ lɛ é dó bɔ è “lɛ̀ [ye] wé.” A sixu ko mɔ hwiɖée ɖò ninɔmɛ enɛ mɛ; ɖebǔ wɛ é na bo tlɛ nyí ɔ, nɛ̌ ninɔmɛ towe ka ɖè ɖò fí e mǐ ɖè dìn é ɖò Mawu nukɔn? Dìn e Mawu sɔ́ fɛ́nú tɔn ɖó te nú mɛ bǐ bɔ hwɛsɔkɛ mɛ sixu tíìn é ɔ, a ka kudeji bo sɔ́ na nɔ ‘sɔ́ hwiɖée dó wà azɔ̌ nú hwɛhuhu’ na ɖě ǎ à? A ka na ‘sɔ́ hwiɖée jó nú Mawu mɛ e fɔ́n sín kú’ é ɖɔhun à?

¹⁵ Bonu mǐ na dó sixu wà mɔ̌ ɔ, mǐ ɖó na nyì alɔ nú hwɛ syɛnsyɛn e ye mɛ e ɖò Kɔlɛnti é ɖé lɛ hu lɛ é huhu. Enɛ ɔ ɖò taji, enyi mǐ na ɖɔ ɖɔ mǐ yí fɛ́nú Mawu tɔn nugbǒ bɔ ‘hwɛhuhu kún sɔ́ nyí gǎn nú mǐ ó’ ɔ nɛ. Amɔ̌, mǐ ka kudeji bo na “setónú kpodo ayixa [mǐ]tɔn bǐ sésé kpo,” gbɔn nǔ e wu mǐ kpé é bǐ wiwa bo nyì alɔ nú hwɛ e mɛɖé lɛ nɔ lin ɖɔ ye kún nyla sɔmɔ̌ ó lɛ é gblamɛ à?​—Hlɔ. 6:14, 17.

16. Nɛ̌ mǐ ka wà gbɔn bo tuùn ɖɔ Klisanwun nyínyí kún nyí ɖɔ è ni nyì alɔ nú hwɛ syɛnsyɛn lɛ huhu kɛɖɛ ó?

¹⁶ Lin tamɛ dó mɛsɛ́dó Pɔlu wu. Mǐ sixu kanɖeji ɖɔ é kún hu hwɛ syɛnsyɛn e xó è ɖɔ ɖò 1 Kɔlɛntinu lɛ 6:9-11 mɛ é ó. É ɖò mɔ̌ có, é ɖɔ ɖɔ emi nyí hwɛhutɔ́. É wlan ɖɔ: “Nyɛ ɔ, un . . . ɖó hwɛhuhu sín ninɔmɛ, bɔ è sà mì nú hwɛhuhu. Ðó un nɔ tuùn nǔ e wà wɛ un ɖè ɔ ǎ; un nɔ wà nǔ e un jló na wà ɔ ǎ; nǔ e un nɔ gbɛ́ wǎn na ɔ wɛ un nɔ wà.” (Hlɔ. 7:14, 15) Enɛ xlɛ́ ɖɔ nǔ ɖevo lɛ tíìn bɔ Pɔlu nɔ kpɔ́n dó mɔ hwɛhuhu na, bɔ é ɖò xwi ɖí xá nǔ enɛ lɛ lɔmɔ̌ wɛ. (Xà Hlɔmanu lɛ 7:21-23.) Nǔ ni nyí mɔ̌ nú mǐ lɔmɔ̌ hwenu e mǐ ɖò tintɛnkpɔn wɛ bo na “setónú kpodo ayixa [mǐ]tɔn bǐ sésé kpo” é.

17. Etɛwu a ka jló na nɔ ɖɔ nugbǒ?

¹⁷ Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ ni ɖɔ xó dó nugbǒɖiɖɔ jí. Nugbǒɖiɖɔ ɖò nǔ dòdó e è byɔ ɖò Klisanwun lɛ sí lɛ é mɛ. (Xà Nùnywɛxó 14:5; Efɛzinu lɛ 4:25.) Satáan wɛ nyí “adingbannɔ lɛ sín tɔ́.” Bɔ Ananiyasi kpo asì tɔn kpo hɛn gbɛ̀ yetɔn bú ɖó adingban ɖiɖó wutu. Mǐ jló na wà nǔ mɛ enɛ lɛ ɖɔhun ǎ, mǐ nɔ nyì alɔ nú adingban ɖiɖó. (Jaan 8:44; Mɛ. 5:1-11) Amɔ̌, finɛ jɛn nugbǒɖiɖɔ mǐtɔn ka nɔte ɖó à? Nugbǒ e mǐ nɔ ɖɔ é ɖó na ɖè lee fɛ́nú Mawu tɔn sù nukún mǐtɔn mɛ sɔ́ é xlɛ́.

18, 19. Nɛ̌ nugbǒɖiɖɔ ka hugǎn adingban gannaganna ma ɖó gbɔn?

¹⁸ Nǔ e ma nyí nugbǒ ǎ é ɖiɖɔ wɛ nú adingban ɖiɖó. É ɖò mɔ̌ có, Jehovah jló ɖɔ togun emitɔn ni wà nǔ hugǎn adingban gannaganna ma ɖó. É ɖɔ nú Izlayɛli-ví hwexónu tɔn lɛ ɖɔ: “Mi nyí mɛ mímɛ́, ɖó nyɛ Mawu Mavɔmavɔ, Mawu mitɔn ɔ, mimɛ̌ wɛ un nyí.” Enɛ gudo ɔ é na ye kpɔ́ndéwú mimɛ̌ nyínyí tɔn ɖé lɛ. Ðò nǔ e Mawu ɖɔ nú ye lɛ é mɛ ɔ, é ɖɔ: “Mi ma jɛ ajo dó miɖée ó; mi ma hizi miɖée ó; mi ma ka ɖó adingban nú miɖée ó.” (Lev. 19:2, 11) É blawu ɖɔ mɛ e kudeji bo ma na ɖó adingban gannaganna ǎ é ɖé sixu ɖò mɛ ɖevo lɛ hizi wɛ, bo nɔ ɖò ye blɛ́ ɖu wɛ fɛɛ.

¹⁹ Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nya ɖé ɖɔ nú gǎn tɔn  alǒ azɔ̌gbɛ́ tɔn lɛ ɖɔ emi kún sixu wá azɔ̌mɛ sɔ ó alǒ ɖɔ emi na yawǔ yì xwé, ɖó dotóo ɖó ganmɛ nú emi wutu. Nugbǒ ɔ, dotóo ɖó ganmɛ n’i enɛ ɔ sɔ́ zɛ teninɔ klewun ɖò atínkɛ́nsatɛn ɖé bo xɔ atínkɛ́n alǒ dotóo ɔ gɔ́n gbingbɔn blewun bo sú axɔ ɖé wu ǎ. Hwɛjijɔ e wu é ma ɖò azɔ̌ ɔ mɛ ǎ é kpowun wɛ nyí ɖɔ é na mɔ táan dó sɔnǔ nú tomɛyiyi ɖé alǒ bo na kplá xwédo tɔn yì xutó. Xó jɔ xó kpɛɖé sixu ɖò ‘dotóo ɖó ganmɛ’ n’i e xó é ɖɔ é mɛ, amɔ̌, a ka na ɖɔ ɖɔ é ɖò nugbǒ ɖɔ wɛ dìn à? Alǒ mɛ hizi wɛ é ɖè à? A sixu tuùn ninɔmɛ mɔhun e mɛ mɛ lɛ nɔ sɔ́ jlǒ dó hizi mɛ é ɖevo lɛ. Vlafo ye wà mɔ̌ bo na dó xógló tódɔnnúmɛ alǒ bo na dó táfú mɛ ɖevo lɛ. Enyi è ma tlɛ ɖó adingban ɖé gannaganna ǎ ɔ, wěɖexámɛ Mawu tɔn e ɖɔ “mi ma hizi miɖée ó” é ka ló? Gɔ́ na ɔ, lin tamɛ kpɔ́n dó Hlɔmanu lɛ 6:19 jí, é ɖɔ: “Mi jó miɖée dó bǐ kannumɔ ɖɔhun nú nǔjlɔjlɔwiwa; enɛ na zɔ́n bɔ mi na nɔ sixu zán gbɛ̀ mímɛ́.”

20, 21. Bǎ tɛ mɛ fɛ́nú Mawu tɔn ka ɖó na sísɛ́ mǐ ɖó?

²⁰ Nǔ e ɖɔ wɛ è ɖè é wɛ nyí ɖɔ enyi fɛ́nú Mawu tɔn sù nukún mǐtɔn mɛ nugbǒ ɔ, mǐ na wà nǔ zɛ alɔ nyinyi nú agalilɛ, ahannumu, alǒ hwɛ ɖevo e ye mɛ e ɖò Kɔlɛnti é ɖé lɛ hu lɛ é wu. Enyi mǐ yí gbè nú fɛ́nú Mawu tɔn nugbǒ ɔ, alɔ kɛɖɛ wɛ mǐ na nyì nú nùblibliwiwa ǎ, loɔ mǐ na nɔ lɛ́ li za xá ayiɖeɖayi kwijikwiji sín jlǒ ɖebǔ e na fɔ́n ɖò lanmɛ nú mǐ é. Enyi mǐ sɔ́ miɖée bǐ jó kannumɔ ɖɔhun nú nǔjlɔjlɔwiwa ɔ, mǐ na hɔn nú ahannumu kɛɖɛ ǎ, loɔ, mǐ na nyì alɔ nú ahan nunu kaka bo ɖibla mú. É sixu byɔ ɖɔ mǐ ni dó gǎn tawun bo na dó sixu fun ahwan xá walɔ nyanya enɛ lɛ; amɔ̌, mǐ hɛn ɔ mǐ na ɖu ɖò ahwan enɛ jí.

²¹ Nǔ e gbé mǐ ɖó na nya é wɛ nyí ɖɔ mǐ na nyì alɔ nú hwɛ ɖaxó ɖaxó lɛ kpo ee ma ɖò gannaganna ǎ lɛ é kpo huhu. Mǐ na kpéwú bo wà mɔ̌ bɔ nǔ bǐ na vɔ ɖ’ewu ǎ. É ɖò mɔ̌ có, mǐ ɖó na dó gǎn bo wà mɔ̌ Pɔlu ɖɔhun. É dó wusyɛn lanmɛ nú nɔví tɔn Klisanwun lɛ ɖɔ: “Hwɛhuhu ni ma ɖu axɔsu ɖò agbaza mitɔn e na kú ɔ nu ó; mi ma setónú nú jlǒ agbaza tɔn lɛ ó.” (Hlɔ. 6:12; 7:18-20) Hwenu e mǐ ɖò ahwan fun xá hwɛhuhu alɔkpa lɛ bǐ wɛ é ɔ, mǐ nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ fɛ́nú e Mawu na mǐ gbɔn Klisu jí é sù nukún mǐtɔn mɛ nugbǒ.

22. Etɛ ka ɖò te kpɔ́n mɛ ɖěɖee xlɛ́ ɖɔ fɛ́nú Mawu tɔn sù nukún emitɔn mɛ lɛ é?

²² Gbɔn fɛ́nú Mawu tɔn gblamɛ ɔ, è sɔ́ hwɛ mǐtɔn lɛ kɛ mǐ, bo sixu kpó ɖò sísɔ́ kɛ mǐ wɛ. Mi nú ɖagbe e è wà nú mǐ é ni sù nukún mǐtɔn mɛ, bonu mǐ ni dó gǎn bo ɖu ɖò nǔ ɖebǔ e mɛ ɖevo sixu ylɔ ɖɔ hwɛ kpɛví huhu é jí. Enyi mǐ bló mɔ̌ ɔ, Pɔlu tɛɖɛ̌ ajɔ e ɖò te kpɔ́n mǐ é jí bo ɖɔ: “Dìn ɔ, è ɖè mi sín hwɛhuhu sín acɛ mɛ, bɔ mi ɖò azɔ̌ wà nú Mawu wɛ. Nǔ e mi na mɔ ɖ’emɛ ɔ wɛ nyí ɖɔ mi na zán gbɛ̀ mímɛ́, bɔ vivɔnu ɔ, mi na mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ.”​—Hlɔ. 6:22.