1. Etɛ Jehovah ka sɔ́ d’alɔ mɛ nú mɛjitɔ́ lɛ?

JEHOVAH dá asú kpo asì kpo nukɔntɔn ɔ, bɔ ye ɖó jlǒ vǐjiji tɔn. Enɛ wu wɛ Biblu ɖɔ: ‘Vǐ ɔ gǔ wɛ é nyí bɔ Jehovah na mɛ.’ (Ðɛh. 127:3) Etɛ ka nyí tinmɛ enɛ tɔn? Mǐ ni ɖɔ ɖɔ xɔ́ntɔn vívɛ́ ɖé sɔ́ akwɛ wósúwósú ɖé d’alɔ mɛ nú we ɖɔ hwi ni hɛn nú emi. Nɛ̌ é ka na cí nú we? É na ɖibla sù nukún towe mɛ ɖɔ é ɖeji dó wǔ we. Amɔ̌, ado sixu hu we dó lee a na hɛn akwɛ ɔ gbɔn, bɔ nǔɖe ma na wà ǎ é wu. Jehovah, Xɔ́ntɔn vívɛ́ hugǎn mǐtɔn ɔ zɔ́n nǔɖe hɛn mɛjitɔ́ lɛ bɔ é xɔ akwɛ hugǎn akwɛ. É zɔ́n ye ɖɔ ye ni kpé nukún dó vǐ lɛ wu, bonu ye ni nɔ ganji, bo lɛ́ ɖó awǎjijɛ.

2. Nǔkanbyɔ tɛ lɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó?

² Nú asú kpo asì kpo ɖé na jì vǐ ɔ, mɛ̌ ka ɖó na ɖɔ? Mɛ̌ ka ɖó na lɛ́ ɖɔ hwenu e ye na jì dó é? Etɛ mɛjitɔ́ lɛ ka sixu wà, bo d’alɔ vǐ yetɔn lɛ bɔ gbɛzán yetɔn na ɖó awǎjijɛ? Mǐ ni kpɔ́n nǔgbododó e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ, bo sixu d’alɔ Klisanwun asú kpo asì kpo lɛ bɔ ye na wá gbeta e nǔnywɛ kpé lɛ é kɔn é klewun ɖé.

3. (a) Enyi asú kpo asì kpo ɖé na jì vǐ ɔ, mɛ̌ ka ɖó na ɖɔ? (b) Nǔgbododó Biblu tɔn tɛ asú kpo asì kpo ɖé sín xwédo lɛ kpo xɔ́ntɔn lɛ kpo ka ɖó na hɛn dó ayi mɛ?

³ Ðò aca ɖé lɛ mɛ ɔ, è nɔ ɖó nukún ɖɔ mɛ e wlí alɔ yɔyɔ̌ lɛ é ni yawǔ jì vǐ lee é nyɔ́ bló gbɔn é. Xwédo yetɔn lɛ kpo mɛ ɖevo lɛ kpo tlɛ sixu dó cɔcɔ nú ye ɖɔ ye ni xwedó aca enɛ. Jethro nyí nɔví sunnu ɖé bo nɔ nɔ Asie; é ɖɔ: “Ðò agun ce mɛ ɔ, mɛ e ko jì vǐ lɛ é nɔ gbidí kɔ nú mɛ e ma ko  jì ǎ lɛ é ɖɔ ye ni jì.” Jeffrey nyí nɔví sunnu ɖé, bɔ é lɔ nɔ nɔ Asie; é ɖɔ: “Mɛɖé lɛ nɔ ɖɔ nú asú kpo asì kpo e ma ɖó vǐ ǎ lɛ é ɖɔ ye kún na ɖó mɛɖebǔ bɔ é na kpé nukún dó ye wu hwenu e ye na kpò é ó.” Amɔ̌, asú kpo asì kpo ɖokpo ɖokpo wɛ ɖó na wá gbeta è na jì vǐ alǒ gbɔ tɔn kɔn. Ye wɛ ɖó na ɖɔ; azɔ̌ yetɔn wɛ. (Ga. 6:5) É ɖò wɛn ɖɔ xɔ́ntɔn lɛ kpo xwédo lɛ kpo nɔ ba ɖɔ asú kpo asì kpo yɔyɔ̌ ɖé ni ɖó awǎjijɛ. Amɔ̌, mɛ bǐ ɖó na flín ɖɔ gbeta è na jì vǐ alǒ gbɔ tɔn ɔ, asú kpo asì kpo ɔ tɔn wɛ.—1 Tɛ. 4:11.

4-5. Nǔkanbyɔ we tɛ lɛ jí wɛ asú kpo asì kpo ɖé ɖó na ɖɔ xó dó? Hwetɛnu é ka nyɔ́ ɖɔ ye ni wà mɔ̌? Tinmɛ.

⁴ É na nyɔ́ ɖɔ asú kpo asì kpo e wá gbeta ɔ kɔn bo na jì vǐ é ni ɖɔ xó ɖó kpɔ́ dó nǔkanbyɔ taji we elɔ lɛ jí: Nukɔntɔn, hwetɛnu ye ka ba na jì vǐ? Wegɔ́ ɔ, vǐ nabi ye ka ba na jì? Hwetɛnu é ka na nyɔ́ ɖɔ asú kpo asì kpo ɖé ni ɖɔ xó ɖó kpɔ́ dó nǔkanbyɔ enɛ lɛ jí? Etɛwu nǔkanbyɔ we enɛ lɛ ka ɖò taji sɔmɔ̌?

⁵ Ðò ninɔmɛ gegě mɛ ɔ, cobonu asú kpo asì kpo ɖé na da yeɖée ɔ, é na nyɔ́ ɖɔ ye ni ɖɔ xó ɖó kpɔ́ dó vǐjiji xó ɔ wu hwɛ̌. Etɛwu? Hwɛjijɔ ɖagbe ɖokpo wɛ nyí ɖɔ ye bǐ ni ɖó linlin ɖokpo ɔ dó xó taji enɛ wu. Gɔ́ na ɔ, ye ɖó na kpɔ́n ɖɔ ye ka ɖò gbesisɔmɛ, bo na dó kɔ azɔ̌ enɛ mɛ à jí. Asú kpo asì kpo ɖé lɛ nɔ wá gbeta ɔ kɔn bɔ é hwe bǐ ɔ, ye nɔ nɔte nú xwè ɖokpo alǒ we ɖò alɔwliwli yetɔn gudo, cobo nɔ jì vǐ, ɖó enyi è huzu mɛjitɔ́ ɔ, é nɔ byɔ hwenu kpo hlɔnhlɔn kpo gegě ɖò mɛ sí. Ye nɔ lin ɖɔ te ninɔ nú táan ɖé na zɔ́n bɔ emi na mɔ hwenu dó huzu sɔgbe xá gbɛzán alɔwliwli tɔn ɔ, bo na lɛ́ sɛkpɔ emiɖée ganji.—Efɛ. 5:33.

6. Ðó mǐ ɖò hwenu vɛwǔ lɛ mɛ wu ɔ, gbeta tɛ kɔn asú kpo asì kpo ɖé lɛ ka wá?

⁶ Klisanwun ɖevo lɛ wá gbeta ɔ kɔn bo na wà nǔ Nɔwée sín vǐ sunnu atɔn lɛ kpo asì yetɔn lɛ kpo ɖɔhun. Asú kpo asì kpo atɔn enɛ lɛ yawǔ jì vǐ ǎ. (Bǐb. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Pi. 2:5) Jezu jlɛ́ hwe mǐtɔn nu dó “Nɔwée hwenu” wu, b’ɛ ɖò wɛn ɖɔ “hwenu vɛwǔ lɛ” mɛ wɛ mǐ ɖè égbé. (Mat. 24:37; 2 Tim. 3:1) Enɛ wu ɔ, asú kpo asì kpo ɖé lɛ wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ emi kún na yawǔ jì vǐ ó, bo na dó sixu zán hwenu gegě ɖò sinsɛnzɔ́ Klisanwun tɔn ɔ mɛ.

7. Nɛ̌ nǔgbododó ɖěɖee ɖò Luki 14:28, 29 kpo Nǔnywɛxó 21:5 kpo mɛ lɛ é ka sixu d’alɔ asú kpo asì kpo lɛ gbɔn?

⁷ Nú asú kpo asì kpo e ɖó nǔnywɛ lɛ é na  wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ emi na jì vǐ alǒ gbɔ, bo na lɛ́ wá gbeta vǐ nabi e ye na jì é tɔn kɔn ɔ, ye nɔ “lɛ́n akwɛ nabi e [ye] na zán d’ewu ɔ kpɔ́n hwɛ̌.” (Xà Luki 14:28, 29.) Mɛjitɔ́ e ko mɔ nǔ kpɔ́n lɛ é ɖɔ ɖɔ é kún nyí akwɛ kɛɖɛ wɛ vǐ kplɔnkplɔn nɔ ɖu ó, lé é nɔ lɛ́ ɖu hwenu kpo hlɔnhlɔn kpo. Enɛ wu ɔ, nǔ taji wɛ é nyí ɖɔ asú kpo asì kpo ɖé ni lin tamɛ dó nǔkanbyɔ elɔ lɛ jí: ‘Mǐ bǐ wɛ ɖó na wà agbazazɔ́, cobo na mɔ dandannú lɛ nú xwédo ɔ à? Mǐ ka ɖó gbè kpɔ́ dó nǔ ɖěɖee nyí dandannú nú xwédo mǐtɔn é jí à? Enyi mǐ mɛ we lɛ bǐ ka ɖó na wà azɔ̌ wɛ nyí ɔ, mɛ̌ ka na kpé nukún dó vǐ mǐtɔn lɛ wu? Mɛ̌ ka na d’alɔ vǐ lɛ ɖò linlin kpo nǔwalɔ yetɔn lɛ kpo mɛ?’ Enyi asú kpo asì kpo lɛ ɖò xó ɖɔ dó nǔkanbyɔ enɛ lɛ jí wɛ ɔ, ye nɔ xwedó xó e ɖò Nǔnywɛxó 21:5 mɛ é.—Xà.

8. Wuvɛ̌ tɛ asú kpo asì kpo lɛ ka ɖó na ɖó nukún? Etɛ sunnu e ɖó wanyiyi é ɖé ka ɖó na wà?

⁸ É byɔ bo ka lɛ́ jɛxa ɖɔ mɛjitɔ́ ɖokpo ɖokpo ni zán hwenu kpo hlɔnhlɔn kpo gegě, dó kpé nukún vǐ ɖé wu. Enɛ wu ɔ, enyi asú kpo asì kpo ɖé jì kpɛ́ ɔ, é sixu vɛwǔ nú ye bɔ ye na sɔ́ ayi ɖó hudo vǐ ɖokpo ɖokpo tɔn jí. Asú kpo asì kpo e ɖó vǐ kpɛví gegě lɛ é ɖé lɛ ɖɔ ɖɔ é nɔ hú agbɔ̌n emi. Nǔ sixu nɔ ɖò kɔ ci nú vǐnɔ ɖé wɛ hwebǐnu. Enɛ sixu nyí afɔklɛ́nnú n’i ɖò nǔkplɔnkplɔn, ɖɛxixo kpo alɔɖiɖó ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ hwɛhwɛ kpo kɔn. É sixu lɛ́ vɛwǔ n’i bɔ é na sɔ́ ayi ɖó kplé Klisanwun tɔn lɛ jí, bo na ɖu lè yetɔn. Asú wanyiyinɔ ɖé na wà nǔ e wu é kpé é, bo na nɔ gudo nú asì tɔn hwenu e é byɔ ɖɔ è ni kpé nukún dó vǐ lɛ wu ɖò kplé jí alǒ ɖò xwégbe é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é sixu d’alɔ asì tɔn ɖò xwégbezɔ́ lɛ mɛ. É ɖó na dó gǎn bo kúdeji ɖɔ ye bǐ nɔ ɖu Sinsɛn-Biblo Xwédo tɔn ɖò gbesisɔmɛ sín vivǐ. Vǐtɔ́ Klisanwun ɖé na nɔ w’azɔ̌ hwɛhwɛ xá xwédo tɔn ɖò kúnnuɖegbé.

9-10. Etɛ ka ɖò taji nú mɛjitɔ́ ɖěɖee jló na d’alɔ vǐ yetɔn lɛ é?

⁹ Etɛ lɛ mɔ̌ mɛjitɔ́ lɛ ka sixu wà dó d’alɔ vǐ yetɔn lɛ bɔ ye na kplɔ́n bo yí wǎn nú Jehovah? Nɛ̌ ye ka sixu cyɔn alɔ vǐ yetɔn lɛ jí sín walɔ gblégblé lɛ sí gbɔn? Kpɔ́n nǔ e mɛjitɔ́ lɛ sixu wà é ɖé lɛ.

¹⁰ Nɔ xoɖɛ bo byɔ alɔdó Jehovah tɔn. Kpɔ́n kpɔ́ndéwú Manɔwaxi kpo asì tɔn kpo ee nyí mɛjitɔ́ Sanmusɔ́ɔn tɔn lɛ é tɔn. Hwenu e Manɔwaxi mɔ ɖɔ emi kpo asì emitɔn kpo na jì vǐ é ɔ, é savo nú Jehovah, bo byɔ ɛ ɖɔ é ni xlɛ́ lee emi na kplɔ́n vǐ emitɔn gbɔn é emi.

11. Sɔgbe xá Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 13:8 ɔ, nɛ̌ mɛjitɔ́ lɛ ka sixu xwedó kpɔ́ndéwú Manɔwaxi tɔn gbɔn?

 ¹¹ Kpɔ́ndéwú Manɔwaxi tɔn d’alɔ Nihad kpo Alma kpo ee nɔ nɔ Bosnie-Herzégovine é. Ye tinmɛ ɖɔ: “Manɔwaxi ɖɔhun ɔ, mǐ savo nú Jehovah ɖɔ é ni kplɔ́n mǐ lee mǐ na nyí mɛjitɔ́ ɖagbe gbɔn é. Bɔ Jehovah na sinkɔn nú ɖɛ mǐtɔn lɛ ɖò ali vovo lɛ nu, ɖi Biblu, wema jinjɔn Biblu jí lɛ, kplé agun tɔn lɛ kpo kpléɖókpɔ́ lɛ kpo.”—Xà Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 13:8.

12. Kpɔ́ndéwú tɛ Jozɛfu kpo Mali kpo ka sɔ́ ɖ’ayǐ nú vǐ yetɔn lɛ?

¹² Nɔ kplɔ́n ye gbɔn kpɔ́ndéwú gblamɛ. Nǔ e a nɔ ɖɔ lɛ é ɖò taji, é ɖò mɔ̌ có, nǔ e a nɔ wà lɛ é na ɖibla wà ɖagbe nú vǐ towe lɛ hugǎn. Mǐ sixu kúdeji ɖɔ Jozɛfu kpo Mali kpo sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖ’ayǐ nú vǐ yetɔn lɛ, kaka jɛ Jezu jí. Jozɛfu w’azɔ̌ syɛnsyɛn bo nɔ gudo nú xwédo tɔn. Gɔ́ na ɔ, é dó wusyɛn lanmɛ nú xwédo tɔn ɖɔ nǔ gbigbɔ tɔn lɛ ni nɔ sù nukún tɔn mɛ. (Sɛ́n. 4:9, 10) Sɛ́n ɔ byɔ ɖɔ dandan mɛ ɔ, Jozɛfu ni kplá xwédo tɔn yì Jeluzalɛmu “xwewu xwewu” bo yì ɖu Dindinwayixwe ɔ ǎ có, é ka nɔ wà mɔ̌. (Luk. 2:41, 42) Hwenɛnu ɔ, vǐtɔ́ ɖé lɛ sixu nɔ mɔ ɖɔ xwédo ɖé kpíkplá yì tomɛ gbɔn mɔ̌ vɛwǔ, nyí hwenu hinhɛn gú bo nɔ lɛ́ ɖu akwɛ gegě. Amɔ̌, nǔ gbigbɔ tɔn lɛ wɛ nɔ sù Jozɛfu nukúnmɛ, bɔ é kplɔ́n vǐ tɔn lɛ ɖɔ ye ni wà nǔ ɖokpo ɔ. Gɔ́ na ɔ, Mali tuùn Mawuxówema ɔ ganji. É ɖò wɛn ɖɔ é gbɔn xó kpo nǔwalɔ tɔn lɛ kpo gblamɛ, bo kplɔ́n vǐ tɔn lɛ bonu ye na yí wǎn nú Xó Mawu tɔn.

13. Nɛ̌ asú kpo asì kpo ɖé ka wà nǔ Jozɛfu kpo Mali kpo ɖɔhun gbɔn?

¹³ Nihad kpo Alma kpo e xó mǐ ɖɔ wá yì é jló na wà nǔ Jozɛfu kpo Mali kpo ɖɔhun. Nɛ̌ mɔ̌ wiwa ka d’alɔ ye bɔ ye kplɔ́n vǐ yetɔn, bɔ é yí wǎn nú Mawu bo nɔ sɛn ɛ gbɔn? Ye ɖɔ: “Gbɔn lee mǐ nɔ zán gbɛ̀ gbɔn é gblamɛ ɔ, mǐ tɛ́n kpɔ́n bo xlɛ́ vǐ mǐtɔn lě dò é nyɔ́ sɔ ɖɔ è ni zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbododó Jehovah tɔn lɛ é.” Nihad ɖɔ gɔ́ na ɖɔ: “Nyǐ mɛ alɔkpa e a ba ɖɔ vǐ towe ni nyí é.”

14. Etɛwu mɛjitɔ́ lɛ ka ɖó na tuùn mɛ ɖěɖee vǐ yetɔn lɛ nɔ dó gbɛ̌ xá lɛ é?

¹⁴ Nɔ d’alɔ vǐ towe lɛ bonu ye na nɔ dó gbɛ̌ ɖagbe. Vǐtɔ́ kpo Vǐnɔ kpo ɖó na tuùn mɛ e dó gbɛ̌ xá wɛ vǐ yetɔn lɛ ɖè lɛ é kpo nǔ e ye nɔ wà lɛ é kpo. Enɛ xlɛ́ ɖɔ mɛjitɔ́ lɛ ɖó na tuùn mɛ ɖěɖee kpo vǐ yetɔn lɛ kpo nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ gbɔn Ɛntɛnɛti kpo alokan kpo jí lɛ é. Nǔwalɔ gbɛ̌ enɛ lɛ tɔn sixu vunbla linlin kpo nǔwalɔ vǐ lɛ tɔn kpo.—1 Kɔ. 15:33.

15. Etɛ kpɔ́ndéwú Jessie tɔn ka sixu kplɔ́n mɛjitɔ́ lɛ?

¹⁵ Enyi ɔdinatɛ́ɛ alǒ alokan lɛ zinzan ma má mɛjitɔ́ lɛ ǎ ɔ, etɛ ye ka sixu wà? Jessie nyí vǐtɔ́ ɖé bo nɔ nɔ Philippines, bo ɖɔ: “Mǐ tuùn nǔ kaka ɖé dó nǔnywɛ xwitixwiti sín nǔ lɛ zinzan wu ǎ. Amɔ̌, enɛ zɔ́n nú mǐ gbɔ alɔ dó vǐ mǐtɔn lɛ, bonu ayi yetɔn na ɖò te dó awovínú e ɖò nǔnywɛ xwitixwiti sín nǔ lɛ zinzan mɛ é wu ǎ.” Ɔdinatɛ́ɛ alǒ alokan zinzan ee ma má Jessie ǎ é zɔ́n kpowun bɔ é gbɛ́ nú vǐ tɔn lɛ ɖɔ ye ma zán ó ǎ. É tinmɛ ɖɔ: “Un dó wusyɛn lanmɛ nú vǐ ce lɛ ɖɔ ye ni nɔ zán alokan yetɔn lɛ dó kplɔ́n gbè yɔyɔ̌ ɖé, sɔnǔ nú kplé lɛ, bo nɔ lɛ́ xà Biblu gbè bǐ gbè.” Enyi mɛjitɔ́ ɖé wɛ nú we ɔ, a ka ko xà wěɖexámɛ e sɔgbe bo ɖò akpáxwé “Mɛ Winnyawinnya Lɛ” glɔ́ ɖò jw.org^® jí, bo kúnkplá nǔ winwlan sɛ́dó mɛ kpo fɔtóo lɛ sísɔ́ dó Ɛntɛnɛti jí kpo é xá vǐ towe lɛ, bonu mi ɖɔ xó d’eji à? A ka kpɔ́n video Hwi kpo Alokan Towe Kpo: Mɛ̌ ka Ðò Mɛɖé Kannu? gɔ́ nú Zun Xɔ́ntɔn Ðò Ɛntɛnɛti Jí kpo Nǔnywɛ Kpo xá ye bonu mǐ  ɖɔ xó dó ye jí à? * Enyi a nɔ zán xóta enɛ lɛ dó kplɔ́n vǐ towe lɛ, lee ye na nɔ zán alokan alǒ tablɛti yetɔn kpo nǔnywɛ kpo gbɔn é ɔ, xóta enɛ lɛ sixu xɔ akwɛ.—Nǔx. 13:20.

16. Etɛ mɛjitɔ́ gegě ka wà? Etɛ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó?

¹⁶ Mɛjitɔ́ gegě nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ bló bɔ vǐ yetɔn lɛ nɔ dó gbɛ̌ xá mɛ ɖěɖee nɔ sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖ’ayǐ ɖò Mawu sinsɛn linu lɛ é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, N’Déni kpo Bomine kpo ee nyí asú kpo asì kpo ɖé bo nɔ nɔ Côte d’Ivoire é nɔ ylɔ́ nukúnkpénuwutɔ́ lɛdo tɔn bɔ é nɔ nɔ xwé yetɔn gbè hwɛhwɛ. N’Déni ɖɔ: “Enɛ wà ɖagbe nú vǐ sunnu mǐtɔn tawun. É bɛ́ gbexosin-alijitɔ́zɔ́ bɔ dìn ɔ, é nyí nukúnkpénuwutɔ́ lɛdo tɔn tɛnmɛkpɔ́nnúmɛtɔ́.” A ka sixu bló bɔ vǐ towe lɛ na nɔ dó gbɛ̌ mɔhun lɛ à?

17-18. Hwetɛnu mɛjitɔ́ lɛ ka ɖó na jɛ nǔ kplɔ́n vǐ yetɔn lɛ jí?

¹⁷ Yawǔ jɛ nǔ kplɔ́n vǐ towe jí sín vǔ lee é nyɔ́ bló gbɔn é. Mɛjitɔ́ lɛ yawǔ jɛ vǐ yetɔn lɛ kplɔ́n jí sín vǔ ɔ, é nɔ nyɔ́ hugǎn. (Nǔx. 22:6) Lin tamɛ dó Timɔtée ee wá zɔn xá mɛsɛ́dó Pɔlu yì tomɛ é jí. Timɔtée sín nɔ Enisi kpo nɔ tɔn nɔ Lɔyisi kpo kplɔ́n ɛ “sín hwenu e [é] ɖò vǔ” é.—2 Tim. 1:5; 3:15.

¹⁸ Asú kpo asì kpo ɖevo nɔ nɔ Côte d’Ivoire, bo nɔ nyí Jean-Claude kpo Peace kpo. Ye kpéwú bo kplɔ́n vǐ yetɔn ayizɛ́n lɛ bǐ bɔ ye yí wǎn nú Jehovah bo nɔ sɛn ɛ. Etɛ ka d’alɔ ye bɔ é kpa ye? Ye wà nǔ Enisi kpo Lɔyisi kpo ɖɔhun. Ye ɖɔ, “Sín vǔ wɛ mǐ kplɔ́n Xó Mawu tɔn vǐ mǐtɔn lɛ; mǐ jì ye é ɔ, é lín ǎ, bɔ mǐ bɛ́.”—Sɛ́n. 6:6, 7.

19. Etɛ Xó Mawu tɔn kplɔnkplɔn vǐ towe lɛ ka byɔ?

¹⁹ Etɛ ka nyí tinmɛ è ni “kplɔ́n” Xó Jehovah tɔn vǐ mɛtɔn lɛ tɔn? Xókwín Ebléegbe tɔn e è lilɛ dó “kplɔ́n” é nɔ byɔ ɖɔ è ni vɔ́ nǔ ɖokpo ɔ ɖɔ azɔn gegě hwenu e è ɖò nǔ kplɔ́n mɛ wɛ é. Bo na dó wà mɔ̌ ɔ, mɛjitɔ́ lɛ ɖó na nɔ zán hwenu ɖó kpɔ́ xá vǐ yetɔn lɛ hwɛhwɛ. Awakanmɛ sixu kú mɛjitɔ́ lɛ hweɖelɛnu, ɖó ye ɖó na vɔ́ alixlɛ́mɛ lɛ flín vǐ yetɔn lɛ wutu. É ɖò mɔ̌ có, mɛjitɔ́ lɛ ɖó na tɛ́n kpɔ́n, bo mɔ ɖɔ ali ɖé wɛ hun nú emi bɔ emi na d’alɔ vǐ emitɔn lɛ, bonu ye na mɔ nǔ jɛ Xó Mawu tɔn mɛ lobo zán.

20. Tinmɛ lee è sixu zán Ðɛhan 127:4 dó kplɔ́n vǐ lɛ gbɔn é.

 ²⁰ Tuùn vǐ towe lɛ ganji. Ðɛhan 127 jlɛ́ vǐ lɛ dó gǎ wu. (Xà Ðɛhan 127:4.) Lee nǔ vovo wɛ è nɔ sɔ́ dó bló gǎ lɛ na bɔ ye sixu d’agba ɖó bǎ vovo mɛ gbɔn é ɔ, mɔ̌ wɛ vǐ lɛ ma nɔ nyí mɛ ɖokpo ɔ ǎ gbɔn. Enɛ wu ɔ, mɛjitɔ́ lɛ ɖó na tuùn lee ye na kplɔ́n vǐ yetɔn lɛ ɖokpo ɖokpo gbɔn é. Asú kpo asì kpo ɖé nɔ nɔ Israël, bo kplɔ́n vǐ yetɔn we lɛ bɔ ye nɔ sɛn Jehovah; ye ɖɔ nǔ e ye mɔ ɖɔ é sixu d’alɔ mɛ é bo ɖɔ: “Vovo wɛ mǐ nɔ kplɔ́n Biblu xá vǐ lɛ ɖó.” É ɖò wɛn ɖɔ tatɔ́ xwédo tɔn ɖokpo ɖokpo wɛ na kpɔ́n ɖɔ nǔ kplɔnkplɔn xá vǐ lɛ gbɔn mɔ̌ ɖò dandan, alǒ nyɔ́ bló à jí.

21. Alɔdó tɛ mɛjitɔ́ lɛ ka sixu ɖó nukún sín Jehovah gɔ́n?

²¹ Wuvɛ̌ e mɛjitɔ́ lɛ nɔ mɔ lɛ é sixu ɖi bú ye hweɖelɛnu, amɔ̌ vǐ lɛ ɔ, nǔnina Jehovah tɔn wɛ. É ɖò gbesisɔmɛ tɛgbɛ bá d’alɔ. É ɖò gbesisɔmɛ bo na ɖótó ɖɛ mɛjitɔ́ lɛ tɔn. É nɔ gbɔn Biblu, wema mǐtɔn lɛ gɔ́ nú kpɔ́ndéwú kpo wěɖexámɛ kpo mɛjitɔ́ ɖevo e ɖò agun ɔ mɛ bo zin lɛ é tɔn gblamɛ, bo nɔ na sinkɔn nú ɖɛ enɛ lɛ.

22. Nǔ ɖagbe hugǎn tɛ lɛ mɔ̌ mɛjitɔ́ lɛ ka sixu wà nú vǐ yetɔn lɛ?

²² Mɛɖé lɛ nɔ ɖɔ ɖɔ xwè 20 wɛ vǐ kplɔnkplɔn nɔ ɖu, amɔ̌ nǔgbo ɔ wɛ nyí ɖɔ mɛjitɔ́ lɛ ɖó na gbɔ vǐ lɛ kplɔ́n gbeɖé ǎ. Nǔ ɖagbe hugǎn ɖěɖee ye sixu wà nú vǐ yetɔn lɛ é ɖé lɛ wɛ nyí ɖɔ ye na yí wǎn nú ye, zán hwenu xá ye, bo kplɔ́n Biblu xá ye. Vǐ ɖokpo ɖokpo nɔ wà nǔ sɔgbe xá kplɔ́n e é yí é ɖò ali vovo nu. Amɔ̌, ye mɛ ɖěɖee mɛjitɔ́ e yí wǎn nú Jehovah lɛ é kplɔ́n lɛ é gegě tíìn, bɔ lee nǔ cí nú Joanna Mae, ee nyí nɔví nyɔnu ɖé, bo nɔ nɔ Asie é wɛ é nɔ cí nú ye lɔ; é ɖɔ: “Enyi un flín kplɔ́n e mɛjitɔ́ ce lɛ na mì é ɔ, un nɔ dókú tawun ɖɔ ye gbɛ́ nǔ nú mì, bo kplɔ́n mì, bɔ un yí wǎn nú Jehovah. É nyí gbɛ̀ kpowun wɛ ye na mì ǎ, loɔ, ye lɛ́ na mì gbɛ̀ e ɖó nu é.” (Nǔx. 23:24, 25) Nǔ sixu cí mɔ̌ pɛ́ɛ nú Klisanwun livi mɔkpan.