1, 2. (a) Linlin vovo tɛ lɛ mɛ lɛ ka nɔ ɖó dó mɛɖesúsínínɔ xó ɔ wu? (b) Etɛ Biblu ka kplɔ́n mǐ dó mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn wu? Nùkanbyɔ tɛ lɛ mǐ ka na ba dò na?

HWENU e nawe ɖé ja gbeta mɛɖesunɔ tɔn ɖé kɔn wá gbé é ɔ, é ɖɔ nú xɔ́ntɔn tɔn ɖé ɖɔ: “Ma zɔ́n nǔlinkpɔ́n mì ó; ɖɔ nǔ e na wà é nú mì kpowun. Enɛ nɔ bɔkun hugǎn.” Nawe ɔ ba bo na zán mɛɖesúsínínɔ e nyí nùnina ɖé bɔ Gbɛɖotɔ́ tɔn na ɛ é ǎ, loɔ, é ba ɖɔ è ni ɖɔ nǔ e é na wà é n’i. Hwɛ ka lo? A nɔ ba na wá gbeta hwiɖesunɔ tɔn lɛ kɔn à, alǒ a nɔ jló ɖɔ mɛ ɖevo lɛ ni ɖɔ nǔ e a na wà é nú we? Linlin tɛ a ka nɔ ɖó dó nǔ e kàn mɛɖesúsínínɔ lɛ é wu?

² Sín xwè kanweko mɔkpan ɖíe wɛ gbɛtɔ́ lɛ ko nɔ ɖɔ xó dó xó enɛ wu. Mɛɖé lɛ nɔ ɖɔ ɖɔ nùɖé kún ɖè bɔ mɛɖesunɔ wɛ nɔ jló bo nɔ wà ó, lé Mawu wɛ ko tò nǔ e nɔ jɛ lɛ é bǐ. Mɛ ɖevo lɛ nɔ dɔn nǔ ɖɔ cobonu è na ɖɔ mɛɖesúsínínɔ nugbǒ ɔ xó ɔ, mǐɖesu sí jɛn mǐ na nɔ bǐ mlɛ́mlɛ́ hwɛ̌. Amɔ̌, Xó Mawu Tɔn Biblu ɔ jɛn na na nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e sɔgbe é mǐ dó xó enɛ wu. Etɛwu? Ðó é ɖexlɛ́ ɖɔ Jehovah dá mǐ bo na mǐ mɛɖesúsínínɔ; é wɛ nyí ɖɔ mǐ ɖó nǔwukpikpé e na wá gbeta e nùnywɛ kpé lɛ é kɔn é bo lɛ́ vo bá wà mɔ̌. (Xà Jozuwée 24:15.) Biblu lɛ́vɔ na nùkanbyɔ lehun lɛ sín xósin: Nɛ̌ mǐ ka ɖó na zán mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn dó wá gbeta lɛ kɔn gbɔn? Lee mǐ na zán gbɔn é ɖó dogbó wɛ à? Nɛ̌ lee mǐ nɔ zán mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn gbɔn é ka sixu xlɛ́ bǎ e mɛ mǐ yí wǎn nú Jehovah  ɖó é gbɔn? Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖó sísí nú gbeta e kɔn mɛ ɖevo lɛ wá lɛ é gbɔn?

3. Kpɔ́ndéwú tɛ Jehovah ka zé ɖ’ayǐ dó mɛɖesúsínínɔ tɔn zinzan wu?

³ Jehovah ɖokponɔ géé wɛ ɖò éɖesunɔ sí bǐ mlɛ́mlɛ́, amɔ̌, lee é nɔ zán gbɔn é nyí xlɛ̌ ɖé nú mǐ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é jló bo sɔ́ akɔta Izlayɛli tɔn bɔ é na nyí “togun tɔn vívɛ́ná” e ɖó nyikɔ tɔn ta é. (Sɛ́n. 7:6-8) Jehovah kpɔ́n jɔmɛ kpowun bo wà mɔ̌ ǎ. Akpá e é dó nú xɔ́ntɔn tɔn Ablaxamu sín xwè kanweko mɔkpan ɖíe é ɖè wɛ é ɖè. (Bǐb. 22:15-18) Hú mɔ̌ ɔ, jijɔ taji Jehovah tɔn e nyí wanyiyi kpo hwɛjijɔ kpo é wɛ é nɔ xwedó hwebǐnu dó zán mɛɖesúsínínɔ tɔn. Izlayɛli-ví lɛ jó sinsɛn-biblo nugbǒ ɔ dó azɔn gègě có, lee é dɔn tó nú ye gbɔn é ɖè enɛ xlɛ́. Hwenu e ye lɛkɔ sín hwɛ yetɔn lɛ gudo nugbǒ nugbǒ é ɔ, Jehovah sɔ́ jlǒ dó ɖè wanyiyi kpo nùblawukúnúmɛ kpo xlɛ́ ye bo ɖɔ: “Un na sɔ́ afɔ e Izlayɛlinu lɛ dó gbě ɔ kɛ ye. Un na yí wǎn nú ye titewungbe [alǒ ‘kpo jlǒ kpo,’ nwt].” (Oz. 14:5) Lee Jehovah nɔ zán mɛɖesúsínínɔ tɔn nú ɖagbe mɛ ɖevo lɛ tɔn gbɔn é sín kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé wɛ nyí enɛ.

4, 5. (a) Mɛ̌ ka nyí mɛ nukɔntɔn e mɔ nùnina Mawu tɔn e nyí mɛɖesúsínínɔ é yí é? Nɛ̌ é ka zán gbɔn? (b) Etɛ mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo ka ɖó na kanbyɔ?

⁴ Hwenu e Jehovah jɛ nǔ lɛ dá jí é ɔ, é na mɛɖesúsínínɔ nùɖíɖó tɔn gbigbɔ tɔn lɛ kpo gbɛtɔ́ lɛ kpo. Nukɔngbeví tɔn e nyí “akpajlɛ Mawu e è ma nɔ mɔ ǎ é tɔn” é wɛ nyí mɛ nukɔntɔn e mɔ nùnina enɛ yí é. (Kolo. 1:15) Cobonu Jezu tlɛ na wá ayikúngban jí ɔ, é jló bo nɔ gbeji nú Tɔ́ tɔn, lobo xò kpóɖó nú Satáan bo fɔ́n gǔ ǎ. Nukɔnmɛ hwenu e Jezu ɖò ayikúngban jí é ɔ, é zán mɛɖesúsínínɔ tɔn bo gbɛ́ nǔ e Kɛntɔ́gán ɔ xwlé è dó tɛ́n ɛ kpɔ́n lɛ é. (Mat. 4:10) Ðò zǎn e jɛ nukɔn nú kú Jezu tɔn é mɛ ɔ, é xoɖɛ vívɛ́ ɖé dó dó zǒgbe jí ɖɔ emi kudeji bo na wà jlǒ Mawu tɔn. É ɖɔ: “Daa! Enyi a jló hǔn, sɛ̀ wuvɛ̌ kɔfu elɔ dó zɔ nú mì; amɔ̌, ni ma nyí jlǒ ce ó, loɔ, ni nyí lee é jló hwɛ gbɔn é.” (Luk. 22:42) Mi nú mǐ ni wà nǔ Jezu ɖɔhun bo zán mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn dó kpa susu nú Jehovah lobo wà jlǒ tɔn! Nǔ ka sixu nyí mɔ̌ dóó à?

⁵ Ganji, mǐ hɛn ɔ mǐ na xwedó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn, ɖó è bló mǐ lɔmɔ̌ ɖó akpajlɛ Mawu tɔn mɛ bɔ mǐ cí éɖɔhun. (Bǐb. 1:26) É ɖò mɔ̌ có, mǐ ɖó mɛɖesúsínínɔ mlɛ́mlɛ́ e Jehovah ɖó é ǎ. Xó Mawu Tɔn tinmɛ ɖɔ mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn ɖó dogbó, lobɔ mǐ ɖó na zɛ dogbó e sɔgbe bɔ Jehovah ɖó nú mǐ lɛ é wu ǎ. Hú mɔ̌ ɔ, asì lɛ ɖó na nɔ hwíhwɛ́ yeɖée dó asú yetɔn lɛ glɔ, bɔ vǐ lɛ ɖó na nɔ hwíhwɛ́ yeɖée dó mɛjitɔ́ yetɔn lɛ glɔ. (Efɛ. 5:22; 6:1) Nɛ̌ dogbó enɛ lɛ ka kúnkplá lee mǐ nɔ zán mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn gbɔn é gbɔn? Xósin nùkanbyɔ enɛ tɔn sixu ɖè nǔ e ɖò te kpɔ́n mǐ kaka sɔyi é xlɛ́.

6. Jlɛ̌ nǔ e wu é sɔgbe ɖɔ è ni ɖó dogbó nú mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn é dó nùɖé wu.

⁶ Mɛɖesúsínínɔ e ɖó dogbó é ka nyí mɛɖesúsínínɔ dóó à? Ganji! Etɛwu mǐ ka sixu ɖɔ mɔ̌? Dogbó ɖěɖee è ɖó nú mɛɖesúsínínɔ gbɛtɔ́ lɛ tɔn é sixu nya xɛ ɖò ye jí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ sixu jló bo ɖɔ ɖɔ mǐ na kun mɔ̌to yì tò línlín ɖé mɛ. Amɔ̌, enyi é byɔ ɖɔ mǐ na gbɔn ali e jí alitasɛ́n ɖebǔ ma ɖè ǎ, bɔ mɛ bǐ sixu kanwezun lee é jló mɛ gbɔn é alǒ kun mɔ̌to gbɔn alɔ e xwé jló mɛ é ɔ, ayi mǐtɔn ka na j’ayǐ à? Gbeɖé kpɔ́n. Sɛ́n lɛ ɖò dandan bonu mɛ bǐ na mɔ tɛn dó ɖu vivǐ nyɔna e ɖò mɛɖesúsínínɔ nugbǒ ɔ mɛ lɛ é tɔn. Mi nú mǐ ni gbéjé kpɔ́ndéwú Biblu tɔn ɖé lɛ kpɔ́n, bá mɔ nǔ ɖevo e wu é nyí nùnywɛ sín nǔ ɖɔ mǐ ni ma zɛ dogbó e Jehovah ɖó nú mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn lɛ é wu ó é.

7. (a) Nɛ̌ nùnina mɛɖesúsínínɔ tɔn ɔ ka zɔ́n bɔ Adamu gbɔn vo nú nǔɖògbɛ ɖevo e ɖò Edɛni mɛ lɛ é gbɔn? (b) Tinmɛ ali e nu Adamu zán mɛɖesúsínínɔ tɔn ɖè é ɖokpo.

 ⁷ Hwenu e Mawu dá gbɛtɔ́ nukɔntɔn ɔ Adamu é ɔ, é na ɛ nùnina e é na nùɖíɖó tɔn e ɖò jixwé lɛ é, é wɛ nyí mɛɖesúsínínɔ. Nǔ enɛ zɔ́n bɔ Adamu gbɔn vo nú kanlin lɛ, ɖó jɔwamɔ lixo wɛ yedɛɛ lɛ nɔ wà nǔ. Lee Adamu zán mɛɖesúsínínɔ tɔn ɖò alixo e sɔgbe é mɛ gbɔn é ɖé ɖíe. È ko dá kanlin lɛ cobo wá dá gbɛtɔ́. É ɖò mɔ̌ có, Jehovah sɔ́ awǎjijɛ e ɖò nyikɔ nina nùɖíɖó enɛ lɛ mɛ é ɖ’ayǐ nú gbɛtɔ́ nukɔntɔn e é dá é. Mawu “kplá ye wá gbɛtɔ́ ɔ gɔ́n, bo na kpɔ́n nyikɔ e é na na ye ɔ.” Enyi Adamu kpɔ́n kanlin ɖé bo ɖó nyikɔ e jɛxa ɛ é n’i ɔ, Jehovah nɔ flí xwè ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, ‘nyikɔ e é na ye ɔ wɛ ye nɔ nyí.’—Bǐb. 2:19.

8. Nɛ̌ Adamu ka zán mɛɖesúsínínɔ tɔn nyì dò gbɔn? Etɛ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó?

⁸ É blawu ɖɔ azɔ̌ e Mawu ɖè nú Adamu b’ɛ na nɔ kpé nukún dó palaɖisi ayikúngban jí tɔn ɔ wu é kún kpé è ó. Mɛɖesúsínínɔ ɖaxó e é ɖó bo na wà azɔ̌ elɔ e Mawu ɖè n’i é kpé è ǎ: “Mi jì, mi gbà kún, bo kpé ayikúngban ɔ jí, bo sɔ́ ɛ ɖó acɛ mitɔn glɔ. Mi sɔ́ hweví lɛ . . . , bo sɔ́ xɛ lɛ . . . , bo sɔ́ kanlin e ɖò ayikúngban jí lɛ bǐ ɖó acɛ mitɔn glɔ.” (Bǐb. 1:28) É nyɔ́ wà ɔ, é jló bo zɛ dogbó e Mawu ɖó n’i lɛ é wu, gbɔn atín sínsɛ́n e sín sɛ́n è dó é ɖuɖu gblamɛ. Mɛɖesúsínínɔ zinzan nyì dò ɖaxó enɛ na tɔ́n kɔ dó wuvɛ̌ kpo akpɔ̀ kpo mɛ nú kúnkan Adamu tɔn lɛ kaka nú xwè afatɔ́n mɔkpan. (Hlɔ. 5:12) Nǔ ɖěɖee gbeta e kɔn Adamu wá é jì lɛ é tuùntuùn ɖó na sísɛ́ mǐ bɔ mǐ na zán mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn ganji, lobo na zɛ dogbó e Jehovah ɖó nú mǐ lɛ é wu ǎ.

9. Etɛ Jehovah ka ɖɔ nú togun tɔn Izlayɛli? Xósin tɛ akɔta ɔ ka na?

⁹ Kúnkan Adamu kpo Ɛvu kpo tɔn lɛ ɖu hwɛhuhu kpo kú kpo sín gǔ ɖò mɛjitɔ́ yetɔn tótlitɔ́ enɛ lɛ gɔ́n. É ɖò mɔ̌ có, mɛɖesúsínínɔ yetɔn sín acɛ ɔ kpó ɖò ye sí. Lee Mawu wà nǔ xá akɔta Izlayɛli tɔn gbɔn é ɖè enɛ xlɛ́. Jehovah gbɔn mɛsɛntɔ́ tɔn Mɔyizi jí bo ɖɔ nú togun ɔ ɖɔ nú é jló ye ɔ, ye na huzu togun vívɛ́ná emitɔn alǒ gbɔ. (Tín. 19:3-6) Xósin tɛ ye ka na? Ye sɔ́ jlǒ dó ɖɔ ɖɔ emi na wà nǔ ɖěɖee emi ɖó na wà bá huzu togun Mawu tɔn e ɖó nyikɔ tɔn ta lɛ é lobo ɖó gbè kpɔ́ bo ɖɔ: “Mǐ na bló nǔ e Mawu Mavɔmavɔ ɖɔ lɛ bǐ.” (Tín. 19:8) É blawu ɖɔ nukɔnmɛ ɔ, akɔta ɔ zán mɛɖesúsínínɔ tɔn nyì dò lobo ɖè akpá enɛ ǎ. Mi nú mǐ ni hɛn kpɔ́ndéwú akpágbánúmɛ tɔn enɛ dó ayi mɛ, bonu mɛɖesúsínínɔ e è na mǐ é ni nɔ xɔ akwɛ ɖò nukún mǐtɔn mɛ hwebǐnu, gbɔn Jehovah wu titɛdó kpo tónúsíse nú hwɛjijɔ sín sɛ́n tɔn lɛ kpo gblamɛ.—1 Kɔ. 10:11.

10. Kpɔ́ndéwú tɛ lɛ ka xlɛ́ ɖɔ gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ lɛ hɛn ɔ, ye na zán mɛɖesúsínínɔ yetɔn dó kpa susu nú Mawu. (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)

¹⁰ Ðò Eblée lɛ wemata 11gɔ́ ɔ mɛ ɔ, mǐ mɔ mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn ɖěɖee jló bo zán mɛɖesúsínínɔ yetɔn lobo ma ka zɛ dogbó e Mawu zé ɖ’ayǐ lɛ é wu ǎ é 16 sín nyikɔ. Wǎgbɔ tɔn ɔ, ye mɔ nyɔna gègě lobo ɖó nukúnɖiɖo jɔ nukúnɖiɖo dó sɔgudo wu. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Nɔwée ɖè nùɖiɖi ɖaxó xlɛ́ lobo sɔ́ jlǒ dó xwedó alixlɛ́mɛ ɖěɖee Mawu na ɖɔ é ni bló tɔjihun ɖé bá hwlɛn xwédo tɔn kpo mɛ ɖevo e na wá nɔ gbɛ̀ lɛ é kpo gán é. (Ebl. 11:7) Ablaxamu kpo Sala kpo sɔ́ jlǒ dó xwedó alixlɛ́mɛ Mawu tɔn lɛ kaka yì “tò e sín akpá Mawu dó” nú ye ɔ mɛ. Hwenu e ye wlí tomɛyiyi gaga enɛ sín ali gudo é ɔ, ye ‘mɔ ali bo na lɛkɔ yì’ dɔkuntoxo Wúu tɔn mɛ. É ɖò mɔ̌ có, ye sɔ́ nukún nùɖiɖi tɔn yetɔn lɛ ɖó “nǔ e sín akpá Mawu dó” bɔ ye na mɔ sɔgudo lɛ é jí; “tò e nyɔ́ hú tò e mɛ ye gosin ɔ ba wɛ ye ɖè.” (Ebl. 11:8, 9, 13, 15, 16) Mɔyizi dó gudo dɔkun Ejipu tɔn lɛ, bo “yí gbè ɖɔ è ni doya nú emi kpo togun Mawu tɔn kpo; enɛ ɔ nyɔ́ n’i hú é ni mɔ vivǐ e ɖò hwɛhuhu mɛ ɔ nú hwenu kpɛɖé.” (Ebl. 11:24-26) Mi nú mǐ ni ɖi nǔ mɛ  hwexónu tɔn enɛ lɛ ɖɔhun, bonu mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn ni nɔ xɔ akwɛ ɖò nukún mǐtɔn mɛ, lobonu mǐ ni nɔ zán dó wà jlǒ Mawu tɔn na.

11. (a) Ðɔ nyɔna ɖaxó e ɖò mɛɖesúsínínɔ mɛ lɛ é ɖokpo. (b) Etɛ ka nɔ sísɛ́ we bɔ a nɔ zán mɛɖesúsínínɔ towe ganji?

¹¹ Nugbǒ wɛ ɖɔ enyi mǐ ɖó mɛɖé bonu é nɔ wá gbeta lɛ kɔn nú mǐ ɔ, é sixu bɔwǔ nú mǐ, amɔ̌, mɔ̌ biblo na zɔ́n bɔ nyɔna ɖaxó e ɖò mɛɖesúsínínɔ mɛ lɛ é ɖokpo na yì tɛ mǐ. Sɛ́nflínmɛ 30:19, 20 tinmɛ nyɔna e wɛ é. (Xà.) Wemafɔ 19gɔ́ ɔ ɖɔ nǔ e Mawu sɔ́ ɖó te nú Izlayɛli-ví lɛ é. Ðò wemafɔ 20gɔ́ ɔ mɛ ɔ, mǐ mɔ ɖɔ Jehovah hun ali xɔ akwɛ ɖé nú ye bɔ ye na xlɛ́ ɛ nǔ e ɖò ayi yetɔn mɛ lɛ é. Mǐ lɔmɔ̌ hɛn ɔ, mǐ na jló bo na sɛ̀n Jehovah. Nǔ ɖě sɔ́ sixu sísɛ́ mǐ hú mǐ na zán mɛɖesúsínínɔ e Mawu na mǐ é dó ɖexlɛ́ ɖɔ mǐ yí wǎn n’i bo nɔ kpa susu n’i lobo nɔ wlí yɛ̌yi n’i ǎ!

12. Etɛ mǐ ma ka ɖó na wà gbeɖé nú mɛɖesúsínínɔ e è na mǐ é ǎ?

¹² Mǐ ni ɖɔ ɖɔ a na nǔ xɔ akwɛ ɖé xɔ́ntɔn towe ɖé. Enyi a sè ɖɔ é sɔ́ nǔ e a na ɛ é nyì zunkɔ́ta, alǒ nylahú bǐ ɔ, é zán dó gblewu mɛ ɖevo lɛ ɔ, é na vɛ́ nú we tawun à cé? Dìn ɔ, lin tamɛ dó lee nǔ nɔ cí nú Jehovah hwenu e é nɔ mɔ bɔ mɛ gègě nɔ zán mɛɖesúsínínɔ yetɔn nyì dò, bo nɔ wà nǔ e nɔ hɛn nǔ gblé dó mɛ ɖevo lɛ wu é jí. Nugbǒ ɔ, ɖi lee Biblu ko ɖɔ ɖ’ayǐ gbɔn é ɔ, gbɛtɔ́ lɛ na “nɔ dó alɔgudokpɛ nú mɛ” ɖò “azǎn gudogudo tɔn lɛ” mɛ. (2 Tim. 3:1, 2) Mi nú mǐ ni ma lɔn bo zán nùnina xɔ akwɛ enɛ e Jehovah na mǐ é nyì dò gbeɖé alǒ ɖɔ ɖɔ acɛ tɔn wɛ mǐ ɖó ó. Amɔ̌, nɛ̌ mǐ ka sixu nyì alɔ nú mɛɖesúsínínɔ e è na mǐ é zinzan nyì dò gbɔn?

13. Ðɔ ali e nu mǐ sixu nyì alɔ nú mɛɖesúsínínɔ Klisanwun tɔn mǐtɔn zinzan nyì dò ɖè é ɖokpo.

¹³ Mǐ bǐ wɛ vo bo na ɖɔ mɛ e mǐ na dó gbɛ̌ xá lɛ é, lee mǐ na sɔnǔ bo b’acɔ́ gbɔn é, kpo ayiɖeɖayi e mǐ na cyan lɛ é kpo. É ɖò mɔ̌ có, mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn sixu wá huzu ‘avɔ bɔ mǐ bú dó nǔ nyanya,’ enyi mǐ jló bo huzu kannumɔ nú jlǒ agbaza tɔn mǐtɔn lɛ alǒ enyi mǐ xwedó aca gbɛ̀ ɔ tɔn kpo nǔwiwa tɔn lɛ kpo ɔ nɛ. (Xà 1 Piyɛ́ɛ 2:16.) Mǐ ɖó na kpɔ́n ɖɔ mǐ ko ɖò mǐɖesunɔ sí bo na nɔ “wà nǔ e jló [mǐ] ɔ” ǎ, loɔ, mǐ jló na kanɖeji bo na nɔ wà nǔ ɖěɖee na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nyì sɛ́n elɔ é: “Mi bló [nǔ] bǐ, bo dó sɔ́ Mawu sù.”—Ga. 5:13; 1 Kɔ. 10:31.

14. Kancica tɛ ka ɖò jiɖe ɖiɖó dó Jehovah wu kpo mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn zinzan kpo mɛ?

 ¹⁴ Ali ɖevo e nu mǐ na nya xɛ ɖò mɛɖesúsínínɔ e è na mǐ é jí ɖè é wɛ nyí ɖɔ mǐ na ɖeji dó Jehovah wu, lobo yí gbè nú é ni xlɛ́ ali mǐ ɖò dogbó alɔcyɔnmɛji tɔn e é ɖó nú mǐ lɛ é tɛntin. Éɖokponɔ géé wɛ nyí ‘Mɛ e na ɖɔ nǔ e na nyɔ́ nú mǐ ɔ nú mǐ, bo ɖò ali xlɛ́ mǐ wɛ ɖò ali e mǐ mlɛ́ ɔ jí é.’ (Eza. 48:17) Mǐ ɖó na sɔ́ mǐɖée hwe bo yí gbè ɖɔ xó nugbǒ wɛ nú xó elɔ e gosin Mawu gɔ́n é: “Ali e jí gbɛtɔ́ nɔ gbɔn ɖò gbɛmɛ fí ɔ, . . . éɖesu wɛ nɔ ɖè [ǎ]. Gbɛtɔ́ ɖesu sixu xlɛ́ ali e é na gbɔn é éɖée ǎ.” (Jel. 10:23) Mi nú mǐ ni ma lɔn gbeɖé bo jɛ fɛ́ca jiɖe ɖiɖó dó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ mɛɖesunɔ tɔn wu mɛ, Adamu kpo Izlayɛli-ví gǔfɔntɔ́ lɛ kpo ɖɔhun ó. É nyɔ́ wà ɔ, mi nú mǐ ni “ɖeji dó Mawu Mavɔmavɔ wu kpo ayixa [mǐtɔn] bǐ kpo.”—Nùx. 3:5.

15. Etɛ nugbodòdó e ɖò Galatinu lɛ 6:5 mɛ é ka kplɔ́n mǐ?

¹⁵ Dogbó e è ɖó nú mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ mǐ ɖó na ɖó sísí nú acɛ e mɛ ɖevo lɛ ɖó bo na wá gbeta yeɖesunɔ tɔn lɛ kɔn ɖò gbɛzán yetɔn mɛ é. Etɛwu? Ðó mǐ bǐ wɛ è na mɛɖesúsínínɔ wutu ɔ, Klisanwun wè na wá gbeta ɖokpo ɔ pɛ́ɛ́ kɔn hwebǐnu ǎ. Xó enɛ tlɛ nyí nugbǒ ɖò nǔ ɖěɖee kúnkplá walɔ mǐtɔn kpo sinsɛn-biblo mǐtɔn kpo lɛ é mɛ. Flín nugbodòdó e ɖò Galatinu lɛ 6:5 mɛ é. (Xà.) Enyi mǐ mɔ nukúnnú jɛ wu ɖɔ Klisanwun ɖokpo ɖokpo wɛ ɖó na “wà azɔ̌ e nyí étɔn é” ɔ, mǐ na ɖó sísí nú acɛ e mɛ ɖevo lɛ ɖó bo na zán nùnina mɛɖesúsínínɔ tɔn yeɖesunɔ tɔn é.

16, 17. (a) Nɛ̌ mɛɖesúsínínɔ xó ɔ ka huzu tagba ɖò Kɔlɛnti gbɔn? (b) Nɛ̌ Pɔlu ka ɖeɖɛ tagba lɛ gbɔn? Etɛ enɛ ka kplɔ́n mǐ dó acɛ e mɛ ɖevo lɛ ɖó é wu?

¹⁶ Lin tamɛ dó kpɔ́ndéwú Biblu tɔn elɔ e xlɛ́ nǔ e wu mǐ ɖó na nɔ ɖó sísí nú acɛ e nɔví mǐtɔn lɛ ɖó, bo na wá gbeta yeɖesunɔ tɔn lɛ kɔn ɖò nǔ ɖěɖee kúnkplá ayixa é mɛ lɛ é jí. Klisanwun e ɖò Kɔlɛnti lɛ é jɛ gbè vovo dó jí, ɖó lan e è sixu ko xwlé vodun lɛ bo ka wá ɖò sisa wɛ ɖò axi mɛ lɛ é ɖuɖu wutu. Mɛɖé lɛ ɖɔ: ‘Ðó vodun nyí nǔtí ǎ wutu ɔ, è hɛn ɔ è na ɖu lan ɔ bo ka na ɖó ayixa mímɛ́ ɖé.’ É ɖò mɔ̌ có, mɛ e ko sɛ̀n vodun kpɔ́n lɛ é mɔ ɖɔ lan ɔ ɖuɖu nyí sinsɛn-biblo sín nùɖé. (1 Kɔ. 8:4, 7) Xó titewungbe ɖé wɛ nyí enɛ, bo ɖibla dɔn kínklán wá agun ɔ mɛ. Nɛ̌ Pɔlu ka d’alɔ Klisanwun e ɖò Kɔlɛnti lɛ é bɔ ye mɔ nukúnnú jɛ linlin e Mawu ɖó dó xó ɔ wu é mɛ gbɔn?

¹⁷ Jɛ nukɔn hwɛ̌ ɔ, Pɔlu flín akpáxwé wè lɛ bǐ ɖɔ é kún nyí nùɖuɖu wɛ na dɔn ye sɛkpɔ Mawu ó. (1 Kɔ. 8:8) Enɛ gudo ɔ, é gb’akpá nú ye ɖɔ ye ni ma lɔn bonu ‘yeɖée sí e ye jɛ, bo ɖò nǔ wà na wɛ ɔ ni dɔn mɛ e ma ɖó gǎn ɖò ayixa mɛ ǎ lɛ dó hwɛ mɛ ó.’ (1 Kɔ. 8:9) Nukɔnmɛ ɔ, é kplɔ́n nǔ mɛ ɖěɖee ayixa yetɔn nɔ yawu dóhwɛ ye lɛ é ɖɔ ye ni ma nɔ ɖɔhwɛ dó mɛ e nɔ ɖu lan mɔhun lɛ é ó. (1 Kɔ. 10:25, 29, 30) Hǔn, ɖò ninɔmɛ taji enɛ e kúnkplá sinsɛn-biblo é mɛ ɔ, Klisanwun ɖokpo ɖokpo wɛ ɖó na wá gbeta ɖé kɔn sɔgbe kpo ayixa tɔn kpo. Enɛ wu ɔ, mǐ lɔ ɖó na nɔ ɖó sísí nú acɛ e nɔví mǐtɔn lɛ ɖó bo na wá gbeta yeɖesunɔ tɔn lɛ kɔn ɖò ninɔmɛ e ma ɖò taji sɔmɔ̌ ǎ lɛ é mɛ é à cé?—1 Kɔ. 10:32, 33.

18. Nɛ̌ a ka na ɖexlɛ́ ɖɔ mɛɖesúsínínɔ e è na wé é xɔ akwɛ ɖò nukún towe mɛ gbɔn?

¹⁸ Jehovah na mǐ nùnina mɛɖesúsínínɔ tɔn nugbǒ ɔ. (2 Kɔ. 3:17) Nùnina enɛ xɔ akwɛ ɖò nukún mǐtɔn mɛ, ɖó é nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ wá gbeta e nɔ ɖexlɛ́ Jehovah ɖɔ mǐ yí wǎn n’i tawun lɛ é kɔn. Mi nú mǐ ni nɔ zán nùnina enɛ dó kpa susu nú Mawu lobo nɔ ɖó sísí nú lee mɛ ɖevo lɛ nɔ jló bo nɔ zán yetɔn gbɔn é, bo dó ɖexlɛ́ ɖɔ nùnina xɔ akwɛ enɛ sù nukún mǐtɔn mɛ.