1. Etɛwu Jehovah ka ɖó acɛ bo sixu ɖɔ ɖɔ nǔ lɛ bǐ nyí emitɔn? (Kpɔ́n fɔtóo e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)

NǓ LƐ bǐ wɛ nyí Jehovah tɔn! É ɖó “jinukúnsin kaka yì fí e é kponu ɖó é, bo ɖó ayikúngban kpo nǔ e ɖ’eji lɛ bǐ kpo.” (Sɛ́n. 10:14; Nǔɖe. 4:11) Enɛ wu ɔ, gbɛ̀ e mǐ ɖè é yayǎnɔ ko xlɛ́ ɖɔ mǐ mɛ gbɛtɔ́ lɛ bǐ nyí Jehovah tɔn. (Ðɛh. 100:3) Ðò hwenuxó gbɛtɔ́ tɔn mɛ ɔ, Mawu sɔ́ gbɛtɔ́ gbɛ̌nu ɖé lɛ bɔ ye nyí étɔn ɖò ali bunɔ ɖé nu.

2. Mɛ̌ mɛ̌ e è ka dó gesí ɖò Biblu mɛ ɖɔ ye nyí Jehovah tɔn ɖò ali bunɔ ɖé nu?

² Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Ðɛhan 135gɔ́ ɔ dó gesí mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn gbejinɔtɔ́ Izlayɛli hwexónu tɔn ɔ tɔn lɛ ɖɔ ye “nyí étɔn tuùntuùn.” (Ðɛh. 135:4) Gɔ́ na ɔ, wema Ozée tɔn ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ mɛ e ma nyí Izlayɛli-ví ǎ é ɖé lɛ na wá huzu togun Jehovah tɔn. (Oz. 2:25) Nǔɖɔɖ’ayǐ Ozée tɔn jɛnu hwenu e Jehovah sɔ́ mɛ ɖěɖee ma nyí jwifu ǎ lɛ é dó mɛ e na ɖu gǎn xá Klisu ɖò sɔgudo lɛ é sín ahwan mɛ é. (Mɛ. 10:45; Hlɔ. 9:23-26) “Akɔta ɖeɖóvo” enɛ nyí “togun Mawu tɔn [alǒ, ‘nǔɖokan bunɔ,’ nwt]” ɖò ali e jiwǔ é ɖé nu, bɔ gbigbɔ ɖè hagbɛ̌ tɔn lɛ, bɔ ye nyí mɛ e è cyan, bɔ ye na yì nɔ gbɛ̀ ɖò jixwé é. (1 Pi. 2:9, 10) Bɔ Klisanwun gbejinɔtɔ́ égbé tɔn tobutobu e ɖó nukúnɖiɖo ayikúngban jí tɔn lɛ é  ka ló? Jehovah ylɔ ye lɔ ɖɔ “togun ce,” bo lɛ́ ylɔ ye ɖɔ “mɛ e un sɔ́ lɛ” é.​—Eza. 65:22.

3. (a) Mɛ̌ mɛ̌ e ka ɖò kancica bunɔ ɖé sín vivǐ ɖu xá Jehovah wɛ ɖò égbé? (b) Etɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò xota elɔ mɛ?

³ Égbé ɔ, “lɛngbɔhwan kpɛví” e ɖó nukúnɖiɖo jixwé tɔn é kpo “lɛngbɔ̌ ɖevo lɛ” e ɖó nukúnɖiɖo ayikúngban jí tɔn é kpo kplé bo nyí “lɛngbɔhwan . . . ɖokpo,” bɔ Jehovah nɔ kpɔ́n ye tawun ɖi togun tɔn. (Luk. 12:32; Jaan 10:16) É ɖò wɛn ɖɔ mǐ jló na xlɛ́ Jehovah ɖɔ ali e hun nú mǐ, bɔ mǐ ɖó kancica bunɔ mɔhun xá ɛ é sù nukún mǐtɔn mɛ tawun. Xota elɔ na ɖɔ xó dó ali vovo e nu mǐ sixu xlɛ́ ɖè ɖɔ, wǔ bunɔ enɛ e Jehovah jɔ mǐ é sù nukún mǐtɔn mɛ é jí.

4. Ðɔ ali e nu mǐ sixu dokú nú Jehovah ɖè nú blǒ e é bló bɔ mǐ ɖó kancica ɖé xá ɛ é ɖokpo. Nɛ̌ Jezu ka bló nǔ mɔhun gbɔn?

⁴ Mǐ nɔ xlɛ́ Jehovah ɖɔ nǔ e é wà nú mǐ é sù nukún mǐtɔn mɛ gbɔn mǐɖee zízé jó n’i kpo ayi mǐtɔn bǐ kpo gblamɛ. Gbɔn baptɛm sìn tɔn gblamɛ ɔ, mǐ nɔ xlɛ́ ɖò agbawungba ɖɔ mǐ nyí Jehovah tɔn bo ɖò gbesisɔmɛ bo na nɔ glɔ̌ tɔn. (Ebl. 12:9) Jezu wà nǔ mɔhun ɖé hwenu e é ɖɔ ɖò baptɛm tɔn hwenu ɖɔ: “Mawu ce, jlǒ towe wiwa nɔ víví nú mì” é. (Ðɛh. 40:8, 9.) È jì Jezu bɔ é nyí akpáxwé togun e sɔ́ éɖée jó nú Mawu é tɔn, cobɔ é ka lɛ́ zé éɖée jó ɖɔ emi na wà jlǒ Jehovah tɔn.

5, 6. (a) Nɛ̌ Jehovah ka wà nǔ gbɔn hwenu e Jezu bló baptɛm é? (b) Nǔ lɛ bǐ ko nyí Jehovah tɔn có, jlɛ̌ lee zě e mǐ zé mǐɖée jó n’i é nɔ sù nukún tɔn mɛ gbɔn é dó nùɖé wu.

⁵ Nɛ̌ Jehovah ka wà nǔ gbɔn hwenu e Jezu bló baptɛm é? Tan Biblu tɔn ɔ ɖɔ: “Ee é [bló baptɛm] n’i fó ɔ, Jezu tɔ́n sín tɔ̀ ɔ mɛ; tlolo ɔ, jinukúnsin kɛwun, bɔ [gbigbɔ] Mawu tɔn cí ahwannɛ́ ɖɔhun, bo wá jɛte dó jǐ tɔn. Tlolo ɔ, è sè gbè ɖé sín jixwé bɔ é ɖɔ: ‘Vǐ ce vívɛ́ná wɛ mɛ elɔ nyí; xomɛ nɔ hun mì dó wutu tɔn tlala.’” (Mat. 3:16, 17) Nugbǒ wɛ ɖɔ Jezu ko nyí Tɔ́ tɔn jixwé tɔn ɔ Jehovah tɔn, amɔ̌, é víví nú Jehovah ɖɔ Vǐ tɔn sɔ́ jlǒ dó zé éɖée jó bo na wà jlǒ Tɔn bǐ mlɛ́mlɛ́. Ðò ali ɖokpo ɔ nu ɔ, é nɔ víví nú Jehovah bɔ é nɔ yí gbè nú zě e mǐ nɔ zé mǐɖée jó n’i é, lobo na kɔn nyɔna dó mǐ jí dó sɔ́ mǐ sù.​—Ðɛh. 149:4.

⁶ Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ ni ɖɔ ɖɔ nya ɖé dó folowa ɖagbeɖagbe lɛ dó jikpá tɔn mɛ. É sù gbè ɖokpo bɔ vǐ nyɔnu tɔn kɛ́n folowa lɛ ɖokpo, bo wá na ɛ. Folowa ɔ ko nyí nya ɔ tɔn à cé? Nɛ̌ nyɔnuví ɔ ka sixu lɛ́ na ɛ nǔ e ko nyí étɔn é gbɔn? Tɔ́ wanyiyinɔ ɖé tlɛ na lin tamɛ kpɔ́n dó nùkanbyɔ mɔhun lɛ jí ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é na víví n’i, bɔ é na yí gbè nú nùnina enɛ e nyí xlɛ̌ wanyiyi e vǐ nyɔnu tɔn ɖó n’i é tɔn é. É ɖò wɛn ɖɔ folowa ɖokpo enɛ e vǐ nyɔnu tɔn na ɛ é na xɔ akwɛ n’i hú ɖevo e kpò ɖò jikpá tɔn mɛ lɛ é bǐ. É nɔ víví nú Jehovah tawun hwenu e mǐ sɔ́ jlǒ dó zé mǐɖée bǐ jó n’i mlɛ́mlɛ́ é.​—Tín. 34:14.

7. Nɛ̌ Malacíi ka xlɛ́ lee nǔ nɔ cí nú Jehovah dó mɛ ɖěɖee nɔ sɔ́ jlǒ dó sɛ̀n ɛ lɛ é wu é gbɔn?

⁷ Xà Malacíi 3:16, nwt. Nú a ma ko zé hwiɖée jó nú Jehovah, bo bló baptɛm ǎ hǔn, lin tamɛ dó lee afɔ enɛ ɖiɖe nyí nǔ titewungbe sɔ́ é jí. Nugbǒ wɛ ɖɔ sín gbè e gbè a wá gbɛ̀ é ɔ, a ko nyí Jehovah tɔn, mɔ̌ jɛn é nyí gbɔn nú gbɛtɔ́ e kpò lɛ é bǐ. Amɔ̌, enyi tuùn e a tuùn ɖɔ Jehovah nyí Nǔbǐwukpétɔ́ é sísɛ́ we, bɔ a sɔ́ hwiɖée jó n’i bá wà jlǒ tɔn ɔ, lin tamɛ dó lee é na víví n’i sɔ́ é jí. (Nùx. 23:15) Jehovah lɔ nɔ wá tuùn mɛ ɖěɖee sɔ́ jlǒ dó ɖò sinsɛn ɛ wɛ lɛ é, bo nɔ wlan nyikɔ yetɔn dó “flǐn wema” tɔn mɛ.

8, 9. Etɛ Jehovah ka byɔ ɖò mɛ ɖěɖee sín nyikɔ è wlan dó “flǐn wema” tɔn mɛ lɛ é sí?

⁸ Enyi è wlan nyikɔ mǐtɔn dó “flǐn  wema” Jehovah tɔn mɛ, bonu é tuùn mǐ, ɖɔ mǐ nyí togun emitɔn ɔ, enɛ nɔ byɔ nùɖé lɛ ɖò mǐ sí dandan. Malacíi ɖɔ tawun ɖɔ mǐ ɖó na ‘ɖi xɛsi nú Jehovah bo lin tamɛ dó nyikɔ tɔn jí.’ Nú mǐ sɛ̀n mɛ ɖevo, alǒ, nǔ ɖevo ɖebǔ ɔ, è na ɖè nyikɔ mǐtɔn sín gbɛwema nùjlɛdonǔwu tɔn Jehovah tɔn mɛ.​—Tín. 32:33; Ðɛh. 69:29.

⁹ Enɛ wu ɔ, zě e mǐ zé mǐɖée jó nú Jehovah é nɔ byɔ nǔ hugǎn akpá didó n’i dó nùjɔnǔ mɛ ɖɔ mǐ na wà jlǒ tɔn, lobo bló baptɛm. Nǔwiwa enɛ lɛ ɖò klewun, bɔ tlolo jɛn ye nɔ huzu nǔ xóxó. Jehovah sín ahwan mɛ e mǐ ɖè bo nyí togun tɔn é byɔ ɖɔ mǐ ni fɔ́n bo ɖò xíxlɛ́ wɛ ɖɔ mǐ setónú n’i dìn, bo na lɛ́ bló mɔ̌ ɖò sɔgudo, kaka nú táan e mǐ na nɔ gbɛ̀ xɔ é bǐ.​—1 Pi. 4:1, 2.

10. Vogbingbɔn e zawě é tɛ ka ɖó na ɖò mɛ e nɔ sɛ̀n Jehovah lɛ é kpo mɛ e ma nɔ sɛ̀n ɛ ǎ lɛ é kpo tɛntin?

¹⁰ Xota e wá yì é ɖɔ xó dó tan Biblu tɔn e kúnkplá Kanyɛ́ɛ, Salomɔ́ɔ kpo Izlayɛli-ví lɛ kpo é jí. Ye bǐ wɛ ɖɔ ɖɔ emi nɔ sɛ̀n Jehovah, amɔ̌, ye zé yeɖée bǐ jó n’i mlɛ́mlɛ́ ǎ. Kpɔ́ndéwú enɛ lɛ xlɛ́ céɖécéɖé ɖɔ mɛ e nyí Jehovah tɔn nugbǒ é ɖó na tɛ́ dó nǔjlɔjlɔwiwa wu bǐ mlɛ́mlɛ́ lobo hɔn nú nǔnyanyawiwa. (Hlɔ. 12:9) É sɔgbe ɖɔ hwenu e Malacíi ɖɔ xó dó “flǐn wema” ɔ wu gudo é ɔ, Jehovah ɖɔ xó dó “vogbingbɔn e ɖò hwɛjijɔnɔ lɛ kpodo mɛdídá lɛ kpo tɛntin é” kpodo “vogbingbɔn e ɖò mɛ e nɔ sɛ̀n [ɛ é] kpo mɛ e ma nɔ sɛ̀n [ɛ] ǎ lɛ kpo tɛntin é” wu.​—Mal. 3:18.

11. Etɛwu é ka ɖó na zawě nú mɛ ɖevo lɛ ɖɔ mǐ zé mǐɖée bǐ jó nú Jehovah mlɛ́mlɛ́?

¹¹ Mǐ sixu lɛ́ xlɛ́ Jehovah ɖɔ sɔ́ e é sɔ́ mǐ bɔ mǐ nyí togun tɔn é sù nukún mǐtɔn mɛ ɖò ali ɖevo nu. “Mɛ bǐ na mɔ nǔ jɛ nukɔnyiyi” e mǐ ɖó ɖò gbigbɔ lixo é wu. (1 Tim. 4:15; Mat. 5:16) Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Mɛ ɖevo lɛ ka mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ un ɖò gbeji nú Jehovah bǐ mlɛ́mlɛ́ à? Un ka nɔ ba ali e na hun lɛ é bo nɔ zán ye dó xlɛ́ ɖɔ un nyí ɖokpo ɖò Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ mɛ à?’ Jehovah ko sɔ́ mǐ bɔ mǐ nyí togun tɔn, enyi mǐ nɔ lɛ́ xò nǔ kpɔ́n dó ɖiɖexlɛ́ mɛ ɖevo lɛ ɖɔ mǐ nyí étɔn wu ɔ, é na vɛ́ n’i tawun.​—Ðɛh. 119:46; xà Maki 8:38.

12, 13. Nɛ̌ mɛɖé lɛ ka bló gbɔn bɔ è nɔ xò nǔ kpɔ́n dó Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn e ye nyí é wu?

 ¹² É blawu ɖɔ mɛɖé lɛ nɔ xwedó ‘gbigbɔ gbɛ̀ ɔ tɔn,’ bɔ ‘vogbingbɔn e xlɛ́ ɖɔ ye ɖò Mawu sɛ̀n wɛ alǒ gbɔ’ é nɔ dó zǐn. (1 Kɔ. 2:12) Gbigbɔ enɛ nɔ flɔ́ zo dó glɔ̌ nú jlǒ agbaza tɔn lɛ. (Efɛ. 2:3) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, è ko ɖè wě gègě xá mǐ dó nǔsisɔ kpo acɔ́biba kpo wu có, mɛɖé lɛ ka nɔ b’acɔ́ alǒ sɔnǔ ɖó jlɛ̌ jí ǎ. Ye nɔ dó avɔ e nɔ fyɔ́n mɛ, bo nɔ ɖè mɛ̌ xlɛ́ lɛ é, bo tlɛ nɔ dó yì kplé Klisanwun tɔn lɛ tɛnmɛ. Alǒ, ye nɔ kpa ɖa alǒ bló ɖa e zɛkpá tawun lɛ é. (1 Tim. 2:9, 10) Nǔ e mɛ é nɔ tɔ́n kɔ dó é wɛ nyí ɖɔ, ye ɖò mɛ mɛ ɔ, é nɔ vɛwǔ bonu è na tuùn nú Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn wɛ ye nyí alǒ ‘xɔ́ntɔn gbɛ̀ ɔ tɔn’ lɛ wɛ ye nyí.​—Ja. 4:4.

¹³ Ðò ali ɖevo nu ɔ, Kúnnuɖetɔ́ ɖé lɛ nɔ gbɛ́ walɔ gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ bǐ mlɛ́mlɛ́ ǎ. Weɖuɖu yetɔn kpo nǔwiwa yetɔn lɛ kpo ɖò agɔ̌ lɛ nu nɔ zɛ nǔ e sɔgbe bɔ Klisanwun lɛ na bló lɛ é wu. Ye nɔ sɔ́ fɔtóo yeɖesunɔ tɔn masɔgbe lɛ ɖó tɛn ɛntɛnɛti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖè lɛ é jí, bo nɔ lɛ́ wlan nǔmasɔgbe lɛ ɖó tɛn enɛ lɛ jí; nǔ enɛ lɛ ka jɛxa gbɛtɔ́ gbigbɔ tɔn ǎ. Nugbǒ wɛ ɖɔ è sixu nɔ ma ko gbɛ́ nǔ nú ye ɖò agun Klisanwun tɔn mɛ, ɖó hwɛhuhu syɛnsyɛn ɖé wu, amɔ̌, nùwalɔ yetɔn sixu wà nǔ dó gbɛ̌ yetɔn e ɖò tintɛnkpɔn wɛ bo na ɖó walɔ mímɛ́ ɖò togun Jehovah tɔn mɛ lɛ é wu.​—Xà 1 Piyɛ́ɛ 2:11, 12.

14. Nú mǐ jló na cyɔn alɔ kancica e ɖò mǐ kpo Jehovah kpo tɛntin é jí ɔ, gbɛzinzan tɛ ka ɖò dandan?

¹⁴ Gbɛ̀ ɔ nɔ sɔ́ “gbɛtɔ́ sín jlǒ nyanya lɛ, nukún ɖò mɛ gban mɛ, kpo goyiyi e dɔkun jijɛ nɔ zɔ́n mɛ é kpan” ɖó ajo b’ɛ syɛn ɖesu. (1 Jaan 2:16) Amɔ̌, ɖó mǐ nyí Jehovah tɔn wutu ɔ, è gb’akpá nú mǐ ɖɔ “mǐ ni jó gbɛ̀ nyanya zinzan kpo jlǒ gbɛmɛ fí tɔn lɛ kpo dó, bo na nɔ wà nǔ e sɔgbe é, bo na nɔ zán gbɛ̀ jlɔjlɔ, lobo na nɔ gbeji nú Mawu.” (Ti. 2:12) Xóɖiɖɔ, nùɖuɖu, ahannunu, acɔ́biba, nǔsisɔ kpo azɔ̌ kpo, è na ɖɔ ɔ nǔ e mǐ nɔ wà lɛ é bǐ ɖó na xlɛ́ mɛ e ɖò mǐ kpɔ́n wɛ lɛ é ɖɔ mǐ zé mǐɖée jó nú Jehovah bǐ mlɛ́mlɛ́.​—Xà 1 Kɔlɛntinu lɛ 10:31, 32.

15. Etɛwu mǐ ka ɖó na wà nǔ xá Klisanwun hàtɔ́ mǐtɔn lɛ kpo xomɛnyínyɔ́ kpo kpodo wanyiyi kpan?

¹⁵ Lee mǐ nɔ wà nǔ xá Klisanwun hàtɔ́ mǐtɔn lɛ gbɔn é nɔ xlɛ́ lee kancica bunɔ e mǐ ɖó xá Jehovah é sù nukún mǐtɔn mɛ gbɔn é. Jehovah tɔn wɛ ye lɔ nyí. Nú mǐ hɛn enɛ d’ayi mɛ ɔ, mǐ na nɔ sɔ́ xomɛnyínyɔ́ kpo wanyiyi kpo dó wà nǔ xá nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu mǐtɔn lɛ kpo hwebǐnu. (1 Tɛ. 5:15) Jezu ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ: “Wanyiyi e mi na ɖó nú miɖée ɔ, wɛ na ɖexlɛ́ mɛ lɛ bǐ ɖɔ mi nyí ahwanvu ce nugbǒ.”​—Jaan 13:35.

16. Kpɔ́ndéwú tɛ ka ɖò Mɔyizi Sɛ́n ɔ mɛ bo xlɛ́ linlin e Jehovah nɔ ɖó dó togun tɔn wu é?

¹⁶ Bo na dó jlɛ́ lee mǐ ɖó na wà nǔ xá mǐɖée ɖò agun ɔ mɛ gbɔn é dó nùɖé wu ɔ, mi nú mǐ ni gbéjé nǔ elɔ kpɔ́n. Nǔzinzan e ɖò tɛmpli Jehovah tɔn mɛ lɛ é nyí nǔ e è ɖè ɖó vo nú sinsɛn-biblo mimɛ̌ ɔ kɛɖɛ lɛ é. Mɔyizi Sɛ́n ɔ ɖɔ lee è na kpé nukún dó nǔzinzan enɛ lɛ wu gbɔn é hlɛ́nhlɛ́n, bɔ mɛɖebǔ e na tɛ afɔ sɛ́n enɛ lɛ jí é ɔ, è na hu i. (Kɛ́n. 1:50, 51) Enyi Jehovah nɔ nya xɛ ɖò nǔzinzan e ma ɖó funfún ɖò xomɛ ǎ, bɔ è nɔ zán dó sɛ̀n ɛ lɛ é jí ɔ, kpɔ́n lě dò é na cyɔn alɔ mɛsɛntɔ́ tɔn gbejinɔtɔ́ ɖěɖee zé yeɖée jó n’i, bɔ é sɔ́ ye dó ɖó togun tɔn na é jí sɔ́ é! Jehovah ɖò xó ɖɔ nú togun tɔn wɛ gbè ɖokpo, bo ɖɔ: “Nú mɛɖé ɖó alɔ mi wu hǔn, nukúnzin ce wu wɛ é ɖó alɔ.”​—Zak. 2:12.

17. Etɛ lɛ Jehovah ka nɔ “tɛ́ tó, bo [nɔ] ɖò tó ɖó” wɛ?

¹⁷ Awǎjijɛ sín nǔ wɛ é nyí ɖɔ Malacíi xlɛ́ ɖɔ Jehovah nɔ “tɛ́ tó, bo [nɔ] ɖò tó ɖó” togun tɔn wɛ, hwenu e ye nɔ ɖò nǔ wà xá yeɖée wɛ é. (Mal. 3:16, nwt) Nugbǒ ɔ, Jehovah “tuùn mɛ e nyí étɔn lɛ é.” (2 Tim. 2:19) É nɔ ɖó ayi nǔ e wà wɛ mǐ ɖè é kpo nǔ e ɖɔ wɛ mǐ ɖè lɛ é kpo bǐ wu ganji. (Ebl. 4:13) Enyi mǐ ma nyɔ́ xomɛ dó Klisanwun hàtɔ́ mǐtɔn lɛ wu lee é jɛxa gbɔn é ǎ ɔ, Jehovah nɔ “tɛ́ tó, bo [nɔ] ɖò tó ɖó” wɛ. Enyi mǐ nɔ yí mɛ, nɔ na nǔ mɛ, lobo nɔ lɛ́ nyɔ́ xomɛ dó mǐɖée wu ɔ, mǐ sixu kudeji ɖɔ Jehovah nɔ ɖ’ayi enɛ lɛ lɔmɔ̌ wu.​—Ebl. 13:16; 1 Pi. 4:8, 9.

18. Nɛ̌ mǐ ka sixu xlɛ́ ɖɔ wǔ e Jehovah jɔ mǐ, bɔ mǐ nyí togun tɔn é sù nukún mǐtɔn mɛ gbɔn?

¹⁸ É ɖò wɛn ɖɔ akpàkpà nɔ sɔ́ mǐ bonu mǐ na xlɛ́ lee wǔ e Jehovah jɔ mǐ, bɔ mǐ nyí togun tɔn é sù nukún mǐtɔn mɛ gbɔn é. Nùnywɛnú tawun wɛ tuùn e mǐ tuùn ɖɔ mǐ nyí étɔn, bo zé mǐɖée bǐ jó n’i kpo jlǒ kpo é nyí. Mǐ ɖò gbɛ̀ nɔ wɛ ɖò “gbɛtɔ́ nyanya, ayi gɛdɛgɛ́dɛ́nɔ gbɛmɛ fí tɔn lɛ tɛntin” có, mǐ ka jló ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ ni mɔ ɖɔ mǐ nyí “xomɛvɔnɔ” bo “nyí mɛ mímɛ́,” lobo “nɔ kɔ́n ɖò tɛntin [emi]tɔn sunví ɖɔhun.” (Fili. 2:15) Mǐ jló na hɔn nú nǔnyanyawiwa bǐ mlɛ́mlɛ́. (Ja. 4:7) Mǐ yí wǎn nú Klisanwun hàtɔ́ mǐtɔn lɛ, bo nɔ lɛ́ ɖó sísí nú ye, ɖó mǐ tuùn ɖɔ ye lɔ nyí Jehovah tɔn.​—Hlɔ. 12:10.

19. Nɛ̌ Jehovah ka na d’ajɔ mɛ ɖěɖee nyí étɔn lɛ é gbɔn?

¹⁹ Biblu d’akpá ɖɔ: ‘Jehovah nɔ jó togun tɔn dó ǎ.’ (Ðɛh. 94:14) Ganjɛwu syɛnsyɛn ɖé wɛ enɛ nyí ɖɔ adǎn ɖebǔ na bo gbò mǐ ɔ, Jehovah kún na jó mǐ dó ó. Kú ɖesu tlɛ sixu ɖè mǐ ɖó vo nú wanyiyi Jehovah tɔn ǎ. (Hlɔ. 8:38, 39) “Enyi mǐ ɖò gbɛ̀ ɔ, mǐ ɖò gbɛ̀ nú Aklunɔ. Enyi mǐ kú ɔ, mǐ kú nú Aklunɔ. Enɛ ɔ, nú mǐ ɖò gbɛ̀ oo, mǐ kú oo, Aklunɔ tɔn wɛ mǐ nyí.” (Hlɔ. 14:7, 8) Akpàkpà ɖò mǐ sɔ́ wɛ bɔ mǐ ɖò nukún ɖó azǎn e gbè Jehovah na fɔ́n xɔ́ntɔn tɔn gbejinɔtɔ́ e kú lɛ é bǐ wá gbɛ̀ é wɛ. (Mat. 22:32) Amɔ̌ dìn hwɛ̌ ɔ, mǐ ɖò nyɔna gègě sín vivǐ ɖu wɛ. Lee Biblu ɖɔ gbɔn é ɔ: “Awǎjijɛnɔ wɛ nyí akɔta e sín Mawu nyí Jehovah é, togun e é sɔ́ b’ɛ nyí nǔɖokan éɖesunɔ tɔn é.”​—Ðɛh. 33:12.