NǓ XƆ akwɛ wɛ xɔ́ntɔn ɖagbe lɛ ɖiɖó nyí, bɔ xɔ́ntɔn zunzun e nɔ nɔ ayǐ kaka sɔ́ yì é nɔ nyí nǔ kpé dó nǔ nú kpowun ǎ. Enyi nùɖé jló na klán xɔ́ntɔn xɔ́ntɔn lɛ ɔ, etɛ è ka sixu wà bɔ é ma na jɛ ǎ? Mɛ e xó Biblu ɖɔ bɔ ye nyí xɔ́ntɔn jɔ xɔ́ntɔn bɔ xɔ́ntɔn yetɔn ɖibla gblé lɛ é sín kpɔ́ndéwú sixu kplɔ́n nǔ gègě mǐ d’ewu.

É ɖò wɛn ɖɔ Davidi e nyí lɛngbɔnyitɔ́ bo lɛ́ nyí axɔsu é ɖó xɔ́ntɔn ɖagbe gégě. Enyi è ɖò xɔ́ntɔn tɔn enɛ lɛ xó ɖɔ wɛ ɔ, Jonatáan sixu wà ayi mɛ nú mɛ. (1 Sam. 18:1) Amɔ̌, Davidi lɛ́ ɖó xɔ́ntɔn ɖevo lɛ, ɖi gbeyiɖɔ Natáan. Biblu ɖɔ hwenu e xɔ́ntɔn yetɔn bɛ́ é lě ǎ. É ɖò mɔ̌ có, hweɖenu ɔ, Davidi ɖɔ xomɛ nú Natáan lee a sixu ɖɔ nú xɔ́ntɔn ɖé gbɔn é ɖɔhun. Davidi jló na gbá xɔ ɖé nú Jehovah. Nǔ e Natáan lin é na ko xɔ akwɛ ɖò Davidi nukúnmɛ ɖó é nyí xɔ́ntɔn tɔn bo lɛ́ nyí nya e jí gbigbɔ Jehovah tɔn ɖè é ɖé wutu.—2 Sam. 7:2, 3.

Amɔ̌, nùɖé jɛ bo sɔ́ xɔ́ntɔn e ye nyí é ɖó axɔ nu. Axɔsu Davidi d’afɔ gbě nú Bɛtisabe, bɔ enɛ gudo ɔ, é lɛ́ zɔ́n bɔ è hu asú tɔn Ulíi.  (2 Sam. 11:2-21) Davidi ko nɔ gbeji nú Jehovah bo lɛ́ jɛhun dó hwɛjijɔ jí nú xwè gègě. Amɔ̌ dìn ɔ, é dó nǔ baɖabaɖa enɛ sìn! Etɛwu axɔsu ɖagbe enɛ ka wà mɔ̌? É sixu mɔ nǔ jɛ lee nǔ e é wà é na syɛn sɔ é wu ǎ wɛ à? É vɛdo ɖɔ emi na hwla nǔ e emi wà é dó Mawu wɛ sín à?

Nɛ̌ Natáan ka na wà nǔ gbɔn? É na gbɔ bɔ mɛ ɖevo na yí ɖɔ xó ɔ nú axɔsu ɔ wɛ à? Mɛ ɖevo lɛ mɔ nǔ jɛ lee Davidi bló tuto bɔ è hu Ulíi gbɔn é wu. Bɔ etɛwu Natáan ka na kɛnu d’emɛ bo na hɛn xɔ́ntɔn e ye nyí sín xwè mɔkpan ɖíe é gblé lo? Natáan tlɛ sixu sɔ́ gbɛ̀ tɔn ɖó axɔ nu enyi é kɛnu d’emɛ ɔ nɛ. È na ɖɔ lɔ ɔ, Davidi ko zɔ́n bɔ è hu Ulíi e nyí xomɛvɔnɔ é.

Amɔ̌, ɖɛ̌mɛnu Mawu tɔn ɖé wɛ Natáan nyí. Gbeyiɖɔ ɔ tuùn ɖɔ enyi emi cí xwii ɔ, kancica emi kpo Davidi kpo tɔn kún sɔ́ na cí lee é cí gbɔn ɖ’ayǐ é ó, bɔ ayixa emitɔn ɖesu na xò hun xá emi. Xɔ́ntɔn tɔn Davidi ko wlí ali e ma nyɔ́ Jehovah nukún mɛ ǎ é ɖé. Axɔsu ɔ ɖó alɔdo sín hudo tawun bo na dó jla kancica e ɖò é kpo Jehovah kpo tɛntin é ɖó. Davidi ɖó xɔ́ntɔn jɔ xɔ́ntɔn ɖé sín hudo nugbǒ. Natáan wɛ nyí xɔ́ntɔn mɔhun. É zán nùjlɛdonǔwu ɖé dó ɖɔ xó ɔ b’ɛ sixu byɔ ayi mɛ nú lɛngbɔnyitɔ́ xóxó ɔ. Natáan dó wɛn Mawu tɔn ɔ ɖò ali ɖé nu bɔ é d’alɔ Davidi b’ɛ mɔ lee nùwanyido tɔn lɛ syɛn sɔ é bɔ enɛ sísɛ́ ɛ b’ɛ wà nùɖé.—2 Sam. 12:1-14.

Enyi xɔ́ntɔn towe ɖé wà nùɖé nyì dò alǒ hu hwɛ syɛnsyɛn ɖé ɔ, etɛ a ka na wà? A sixu lin ɖɔ enyi emi ɖɔ xó dó nǔ e é wà é wu ɔ, xɔ́ntɔn mitɔn na gblé. Alǒ a sixu mɔ ɖɔ enyi emi yí ɖɔ nǔ nyanya e é wà é nú mɛxo agun tɔn lɛ, ɖó ye wɛ sixu d’alɔ ɛ ɖò gbigbɔ lixo wutu ɔ, emi kún na nɔ gbeji nú kancica e ɖò hwi kpo é kpo tɛntin é ó. Etɛ a ka na wà?

Gianni e xó mǐ ɖɔ ɖò bǐbɛ̌mɛ é flín ɖɔ: “Un ɖ’ayi wu ɖɔ nùɖé jɛ. Maurizio sɔ́ nɔ ɖɔ xomɛ nú mì lee é nɔ ɖɔ gbɔn ɖ’ayǐ é ǎ. É vɛwǔ nú mì tawun có, un wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ ma ɖɔ xó n’i dó nǔ e jɛ é wu. Un nɔ kanbyɔ nyiɖée ɖɔ: ‘Etɛ un ka sixu ɖɔ n’i dìn bɔ é ma ko tuùn ǎ? Xomɛ na sìn i tawun mɛ!’ Amɔ̌, flín e un flín nǔ ɖěɖee mǐ kplɔ́n ɖó kpɔ́ lɛ é na mì hlɔnhlɔn bɔ un yì ɖɔ xó n’i. Maurizio wà nǔ ɖokpo ɔ xá mì hwenu e un ɖó hudo alɔdo tɔn é. Un ba ɖɔ xɔ́ntɔn mǐtɔn ni gblé ǎ, loɔ, un jló na d’alɔ ɛ ɖó nǔ tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú mì.”

Maurizio gɔ́ na ɖɔ: “Xójɔxó wɛ Gianni ɖɔ, bɔ nǔ e é ɖɔ é sɔgbe. Un tuùn ɖɔ nǔ e gbeta nyanya e kɔn un wá lɛ é jì lɛ é kún sín wutu tɔn ó, é kún ka lɛ́ sín Jehovah lɔ wu ó. Enɛ wu ɔ, un yí gbè nú wě e mɛxo agun tɔn lɛ ɖè xá mì é, bɔ kpɛɖé kpɛɖé ɔ, un wá mɔ nyiɖée mɛ ɖò gbigbɔ lixo.”

Davidi lɛ́ ɖó xɔ́ntɔn ɖevo lɛ bɔ ye nɔ gudo n’i kpo gbejininɔ kpo hwenu e é ɖò wuvɛ̌ mɛ é. Hucayi e Biblu dó gesí ɖɔ é nyí “Davidi xɔ́ntɔn” é nyí ɖokpo ɖò xɔ́ntɔn mɔhun lɛ mɛ. (2 Sam. 16:16; 1 Tan 27:33) É sixu ko nɔ w’azɔ̌ ɖò hɔnmɛ bo nyí axɔsu ɔ sín xɔ́ntɔn vívɛ́, é wɛ axɔsu ɔ nɔ ɖɔ kpá xó lɛ na hweɖelɛnu bɔ é nɔ yì wà nǔ e é zɔ́n ɛ lɛ é.

Hwenu e Davidi ví Abusalɔmu xò axɔsuzinkpo ɔ yí é ɔ, Izlayɛli-ví gègě jɛ Abusalɔmu jí, amɔ̌, Hucayi wà mɔ̌ ǎ. Hwenu e Davidi ɖò hinhɔn wɛ é ɔ, Hucayi xwedó è. É vɛ́ nú Davidi tawun ɖó vǐ éɖesunɔ tɔn kpo xɔ́ntɔn tɔn e wu é ɖeji dó tawun lɛ é ɖé lɛ kpo ɖu kpà wutu. Amɔ̌, Hucayi nɔ gbeji, bo ɖò gbesisɔmɛ bo na sɔ́ gbɛ̀ tɔn ɖó axɔ nu bo na wà azɔ̌ e na ɖè gbě bibla ɔ gbà é ɖé. É nyí ɖɔ Hucayi nɔ wà azɔ̌ ɖò hɔn ɔ mɛ wu kpowun wutu wɛ é wà azɔ̌ ɔ ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, é xlɛ́ ɖɔ emi nyí xɔ́ntɔn gbejinɔtɔ́ ɖé.—2 Sam. 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16.

Azɔ̌ vovo wɛ nɔví sunnu lɛ kpo nɔví nyɔnu lɛ kpo nɔ wà ɖò agun ɔ mɛ ɖò égbé có, bǔ e ye ɖè ɖò wanyiyi mɛ é nɔ hun xomɛ nú mɛ kpɔ́n. Gbɔn nǔwiwa yetɔn gblamɛ ɔ, ye nɔ ɖò ɖiɖɔ wɛ ɖɔ, “un nyí xɔ́ntɔn towe, ɖó un ɖó  na nyí wutu wɛ ǎ, amɔ̌, un nyí xɔ́ntɔn towe ɖó a xɔ akwɛ ɖò nukún ce mɛ wutu wɛ.”

Nɔví sunnu Federico mɔ nugbǒ nú xó enɛ. Xɔ́ntɔn tɔn vívɛ́ Antonio d’alɔ ɛ b’ɛ ɖu ɖò wuvɛ̌ ɖé lɛ jí wá yì ɖò gbɛzán tɔn mɛ. Federico ɖɔ: “Hwenu e Antonio sɛtɛn wá agun mǐtɔn mɛ é ɔ, é lin cobɔ mǐ huzu xɔ́ntɔn ǎ. Mǐ mɛ wè lɛ bǐ wɛ nyí devizɔwatɔ́ sinsɛnzɔ́wiwa tɔn lɛ, bɔ azɔ̌ wiwa ɖó kpɔ́ nɔ víví nú mǐ. É na nɔ zaan é ɔ, é nyí mɛxo agun tɔn ɖé. É nyí xɔ́ntɔn ce kɛɖɛ wɛ é nyí ǎ, é lɛ́vɔ nyí kpɔ́ndéwú ɖé nú mì ɖò gbigbɔ lixo.” Enɛ gudo ɔ, Federico ɖè afɔ nyì dò. É ba alɔdo tlolo ɖò gbigbɔ lixo, amɔ̌, é sɔ́ jɛxa bo na nyí gbexosin-alijitɔ́ alǒ devizɔwatɔ́ sinsɛnzɔ́wiwa tɔn ǎ. Nɛ̌ Antonio ka wà nǔ gbɔn?

Federico flín ɖɔ: “Un mɔ ɖɔ Antonio sè wuvɛ̌ xá mì. É wà nǔ e wu é kpé é bǐ bo dó dó wusyɛn lanmɛ nú mì. Lee un na lɛ́ jɛ ganji ɖò gbigbɔ lixo gbɔn é ɖu ayi mɛ n’i tawun, é jó mì dó kpɔ́n ǎ. É dó wusyɛn lanmɛ nú mì ɖɔ má vɔ hlɔnhlɔn ce mɔ ɖò gbigbɔ lixo, bo ma jó gbè ó.” Antonio tinmɛ ɖɔ: “Un zán hwenu gègě xá Federico. Un jló ɖɔ é ni vo bo ɖɔ xó xá mì dó nǔ ɖebǔ wu, kaka jɛ wuvɛ̌ e sè wɛ é ɖè é jí.” Awǎjijɛnú wɛ é nyí ɖɔ Federico lɛ́vɔ mɔ hlɔnhlɔn ɖò gbigbɔ lixo, bo lɛ́vɔ wá nyí gbexosin-alijitɔ́ kpo devizɔwatɔ́ sinsɛnzɔ́wiwa tɔn kpo ɖò nukɔnmɛ. Antonio sú ta na bo ɖɔ: “Mǐ mɛ wè lɛ bǐ ɖò agun vovo mɛ dìn có, mǐ lɛ́vɔ vɛ́ hu ɖ’ayi tɔn.”

Enyi xɔ́ntɔn towe vívɛ́ ɖé jó we dó hwenu e a ɖó hudo tɔn tawun é ɔ, nɛ̌ é ka na cí nú we? Nǔ e nɔ vɛ́ nú mɛ hú mɔ é kpiti ǎ. A ka na ɖò gbesisɔmɛ bo na sɔ́ kɛ ɛ à? Kancica mi mɛ wè lɛ tɔn ka sixu lɛ́vɔ syɛn d’eji lee é ko ɖè gbɔn ɖ’ayǐ é ɖɔhun à?

Lin tamɛ kpɔ́n dó nǔ e jɛ dó Jezu jí ɖò azǎn gudogudo tɔn e é bló ɖò ayikúngban jí lɛ mɛ é jí. É kpo mɛsɛ́dó tɔn gbejinɔtɔ́ lɛ kpo zán hwenu gègě ɖó kpɔ́, bɔ ye vɛ́ ɖesu. Nǔ e wu Jezu nɔ ylɔ ye ɖɔ xɔ́ntɔn tɔn lɛ é nɛ. (Jaan 15:15) É ɖò mɔ̌ có, etɛ ka jɛ hwenu e è wli é? Mɛsɛ́dó lɛ hɔn. Piyɛ́ɛ ɖɔ gannaganna ɖɔ emi  kún na jó Mɛ̌si emitɔn dó gbeɖé ó, amɔ̌, zǎn enɛ mɛ ɔ, Piyɛ́ɛ gbɛ́ ɖɔ emi kún tuùn Jezu gbeɖé ó!—Mat. 26:31-33, 56, 69-75.

Jezu tuùn ɖɔ emi ɖó na kpannukɔn mɛtɛnkpɔn emitɔn gudogudo tɔn ɔ emiɖokponɔ géé. É ɖò mɔ̌ có, hwɛjijɔ e wu é na mɔ ɖɔ è flú emi é ɖè. Amɔ̌, xó e é ɖɔ ɖó kpɔ́ xá ahwanvu tɔn lɛ ɖò azǎn yɔywɛ ɖé ɖò fínfɔ́n sín kú tɔn gudo é ɖebǔ xlɛ́ ɖɔ è flú i, é mɔ akpɔ̀ alǒ ɖɔ é vɛ́ n’i cɛ́nnyícɛ́nnyí ɖé ǎ. Jezu lin ɖɔ emi na jɛ nǔ e ahwanvu emitɔn lɛ wà nyì dò lɛ é, kaka jɛ ee ye wà nyì dò ɖò zǎn e mɛ è wli lɛ é jí xà jí ǎ.

É nyɔ́ wà ɔ, Jezu dó gbɔ nú Piyɛ́ɛ kpo mɛsɛ́dó ɖě lɛ kpo. É na ye alixlɛ́mɛ lɛ dó azɔ̌ mɛkplɔnkplɔn tɔn e hugǎn bǐ ɖò hwenuxó gbɛtɔ́ lɛ tɔn mɛ é jí dó xlɛ́ ɖɔ emi ɖeji dó ye wu. Xɔ́ntɔn wɛ mɛsɛ́dó lɛ kpó ɖò nyinyi wɛ nú Jezu. Ye sixu wɔn wǎn e é yí nú ye é kpɔ́n ǎ. Ye na wà nǔ e wu ye kpé é bǐ bo sɔ́ na jó Mɛ̌si yetɔn dó gbeɖé ǎ. Nugbǒ ɔ, ye wà azɔ̌ e é sɔ́ ɖ’ayǐ nú ahwanvu tɔn lɛ é kpo ɖuɖeji kpo.—Mɛ 1:8; Kolo. 1:23.

Nɔví nyɔnu e nɔ nyí Elvira é flín hwenu e tagba ɖé wá é kpo xɔ́ntɔn tɔn vivɛ́ Giuliana kpo tɛntin é céɖécéɖé. Elvira ɖɔ: “Hwenu e é ɖɔ nú mì ɖɔ nǔ e un wà é vɛ́ nú emi tawun é ɔ, un mɔ ɖɔ nǔ e un wà é nyla ɖesu. Hwɛ tɔn jɔ bonu é na sìn xomɛ. Amɔ̌, nǔ e kpaca mì é wɛ nyí ɖɔ nǔ e jijɔ ce lɛ na jì lɛ é kpo nǔ nyɛɖesunɔ tɔn kpo wɛ ɖu ayi mɛ n’i hugǎn.” Ayi e é ma sɔ́ ɖó nǔ nyanya e un wà é jí ǎ, bo ka sɔ́ ɖó nǔ e nǔ enɛ na hɛn gblé dó wǔ’ce jí é na nɔ sù nukún ce mɛ tɛgbɛ. Un dokú nú Jehovah ɖɔ un ɖó xɔ́ntɔn e nǔ ce nɔ ɖu ayi mɛ na hugǎn lee nǔ nɔ vɛ́ n’i sɔ́ é é.”

Enɛ wu ɔ, nɛ̌ xɔ́ntɔn ɖagbe ɖé ka sixu wà nǔ gbɔn hwenu e nùɖé jló na hɛn kancica yetɔn gblé é é? É na ɖò gbesisɔmɛ bo na ɖɔ xó kpo xomɛnyínyɔ́ kpo amɔ̌ dó nùjɔnǔ mɛ hwenu e é byɔ ɖó mɔ̌ é. Xɔ́ntɔn enɛ na cí Natáan kpo Hucayi kpo ɖɔhun, ye tlɛ nɔ gbeji ɖò hwenu nyanya lɛ mɛ, bo na cí Jezu ɖɔhun, é ɖò gbesisɔmɛ bo na sɔ́ hwɛ kɛ mɛ. Xɔ́ntɔn mɔhun wɛ a nyí à?