ALLEN * ɖɔ: “Ado nɔ hu mì hwenu e un ja fí é. Un tuùn nú un na zun xɔ́ntɔn lɛ alǒ mɛ lɛ na yí mì ǎ.” É ɖò tintɛnkpɔn wɛ bo na huzu sɔgbe xá agun yɔyɔ̌ e mɛ é ɖè b’ɛ ɖó kilomɛtlu 1 400 mɔ̌ dó jɔtɛn tɔn é.

Enyi a ko sɛ̀ tɛn yì agun ɖevo mɛ ɔ, ado sixu hu hwi lɔ. Etɛ ka sixu d’alɔ we bɔ a na huzu sɔgbe xá ninɔmɛ yɔyɔ̌ ɔ? Enyi huzuhuzu lɛ syɛn hugǎn nǔ e a ɖó nukún é ɔ, etɛ a ka sixu wà? Enyi hwɛ ma sɛ̀ tɛn ɖě ǎ, bonu xá towe mɛ wɛ è wá ɔ, nɛ̌ a ka sixu bló gbɔn bɔ huzuhuzu lɛ biblo na bɔkun nú mɛ yɔyɔ̌ e wá é?

Lin tamɛ dó kpɔ́ndéwú elɔ jí: Enyi è hɔn atín lɛ bo bɛ́ yì fí ɖevo ɔ, ye nɔ mɔ wuvɛ̌ ɖé lɛ. Cobonu è na hɔn atín ɖé ɔ, ɖɔ tɔn lɛ gègě wɛ è nɔ sɛ́n bonu tɛnsisɛ na tɔn na dó bɔkun. Enyi è tun ɖó fí ɖevo ɔ, é nɔ yawu jɛ ɖɔ ɖevo lɛ dó dò jí. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, tɛnsisɛ yì agun ɖevo mɛ sixu zɔ́n bɔ a mɔ wuvɛ̌ ɖé lɛ. Ðò agun towe xóxó ɔ mɛ ɔ, enyi mǐ na ɖɔ ɔ, a ko dó ɖɔ ɖé lɛ dò hwenu e a tɛ́n kpɔ́n bo zun xɔ́ntɔn lɛ bo lɛ́ ɖó aca Jehovah sinsɛn tɔn ɖagbe ɖé é. Dìn ɔ, a ɖó na dó ɖɔ yɔyɔ̌ ɖevo lɛ dò bo na mɔ tɛn dó yì nukɔn ɖò fí yɔyɔ̌ e a yì é. Etɛ ka na d’alɔ we bɔ a na wà mɔ̌? Nugbodòdó Biblu tɔn lɛ zinzan wɛ. Mǐ ni kpɔ́n ɖé lɛ.

Mɛ e nɔ xà Xó Mawu tɔn gbè bǐ gbè é “cí atín e è tun nyì tɔ̀ tó ɔ ɖɔhun: hwetɔnnu sù ɔ, é nɔ sɛ́n, ama tɔn lɛ nɔ ɖò zìnzɔ́n jí tɛgbɛ. Nǔ e é nɔ wà ɔ bǐ nɔ nyɔ́ n’i.”​—Ðɛh. 1:1-3.

Lee atín ɖé sín ɖɔ lɛ nɔ dɔn sìn sín ayikúngban lanmɛ ɖò gbesisɔmɛ, bo na dó kpó ɖò ganji gbɔn é ɔ, mɔ̌ jɛn Klisanwun ɖé ɖó hudo nùɖuɖu e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ é tɔn bo na dó ɖó hlɔnhlɔn ganji ɖò gbigbɔ lixo. Enɛ wu ɔ, kpò ɖò Biblu xà wɛ ayihɔngbe ayihɔngbe, bo nɔ yì kplé agun tɔn lɛ ɖò gbesisɔmɛ. Ma jó aca ɖagbe sinsɛn-biblo xwédo tɔn kpo nǔ kplɔnkplɔn mɛɖesunɔ tɔn tɔn kpo dó ó. A na lɛ́ ɖó hudo nǔ ɖěɖee a wà dó ɖó kancica ɖagbe ɖé xá Jehovah lɛ é tɔn ɖò fí yɔyɔ̌ e a yì é.

“Mɛ e nɔ na sìn mɛ ɔ, è na na é lɔmɔ̌, bɔ é na nu bo ɖi kɔ.”​—Nùx. 11:25.

A na mɔ hlɔnhlɔn bo na yawu huzu sɔgbe xá ninɔmɛ towe yɔyɔ̌ ɔ, enyi a nɔ ɖó alɔ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ mlɛ́mlɛ́ ɔ nɛ. Kevin e nyí mɛxo agun tɔn ɖé é ɖɔ: “Nǔ e d’alɔ nyì kpo asì ce kpo tawun é wɛ nyí gbexosin-alijitɔ́ alɔgɔtɔ́ tɔn sín azɔ̌ e mǐ bɛ́ tlolo e mǐ wá agun yɔyɔ̌ ɔ mɛ é. Mǐ yawu tuùn nɔví lɛ, gbexosin-alijitɔ́ lɛ kpo fí e ɖò acɛ agun ɔ tɔn mɛ lɛ é kpo.” Roger e sɛ̀ tɛn yì fí e ɖó kilomɛtlu 1 600 jɛji dó fí e é nɔ nɔ ɖ’ayǐ é ɖɔ: “Ali ɖagbe hugǎn e nu è na má dó agun ɖé ɖè é wɛ nyí ɖɔ è ni nɔ ɖ’alɔ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ hwɛhwɛ, lee é nyɔ́ bló gbɔn é. Gɔ́ na ɔ, nǔ mɛxo agun tɔn lɛ ni tuùn ɖɔ a ɖò gbesisɔmɛ bo na d’alɔ ɖò ali ɖebǔ nu, vlafo gbɔn Kpléxɔ Axɔsuɖuto ɔ tɔn hinhɛn ɖó mimɛ̌ jí, tɛnmɛ kpinkpɔn nú mɛ ɖò akpáxwé kplé ɔ tɔn ɖé hwenu, alǒ gbeyiyi bo na nɔ zé mɛɖé wá kplé lɛ gblamɛ. Enyi nɔví sunnu lɛ kpo nɔví nyɔnu lɛ kpo mɔ bɔ mɛ yɔyɔ̌ ɖé ɖó gbigbɔ mɛɖée sísɔ́ dó savɔ̌ tɔn ɔ, é na bɔkun bɔ ye na zun xɔ́ntɔn xá ɛ.”

“Mi ni ɖó wanyiyi ɖaxó nú miɖée.”​—2 Kɔ. 6:13.

Tɛ́n kpɔ́n bo gbló ada nú wanyiyi nɔví nɔví tɔn towe. Ee Melissa kpo xwédo tɔn kpo sɛ̀ tɛn yì agun yɔyɔ̌ ɖé mɛ gudo é ɔ, ye sɔ́ ayi dó xɔ́ntɔn yɔyɔ̌ lɛ zunzun jí. É ɖɔ: “Mǐ nɔ gbɔn Kpléxɔ Axɔsuɖuto ɔ tɔn mɛ jɛ nukɔn nú kplé lɛ kpo kplé lɛ sín fifo kpo. Enɛ nɔ  zɔ́n bɔ mǐ nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́, b’ɛ nɔ nyí gbè kpowun wɛ mǐ nɔ dó ye ǎ.” Enɛ lɛ́ d’alɔ xwédo ɔ bɔ ye yawu tuùn mɛ gègě sín nyikɔ. Gɔ́ na ɔ, ye gbló ada nú wanyiyi yetɔn, gbɔn jonɔ mɛ lɛ tɔn yíyí gblamɛ, bɔ enɛ nɔ zɔ́n bɔ kancica e ɖò tɛntin yetɔn é nɔ syɛn. É ɖɔ gɔ́ na ɖɔ: “Mǐ nɔ na animɛlóo mǐtɔn mɛ lɛ bo nɔ yí ye lɔ tɔn, bo na dó sixu wá mɔ mǐɖée bo wà nǔ gbigbɔ tɔn lɛ kpo nǔ ɖevo lɛ kpo ɖó kpɔ́.”

Enyi xóɖiɖɔ xá mɛ yɔyɔ̌ lɛ nɔ vɛwǔ nú we ɔ, a sixu bɛ́ dɛ̌dɛ̌. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nɔ ko nǔ ɖò nu kpá, nú é tlɛ vɛwǔ nú we ɖò bǐbɛ̌mɛ ɔ nɛ. Nǔkiko yɛ́ɛ na zɔ́n bɔ mɛ ɖevo lɛ na sɛkpɔ we. Nugbǒ ɔ, “è ko nǔ dó mɛ ɔ, xomɛ nɔ hun mɛ.” (Nùx. 15:30) Rachel e sɛ̀ tɛn yì zɔ tawun nú fí e é sù ɖè é ɖɔ: “Un nyí mɛɖé bo nɔ kú winnya. Hweɖelɛnu ɔ, un nɔ dó gǎn tawun bá dó ɖɔ xó xá nɔví sunnu lɛ kpo nɔví nyɔnu lɛ kpo ɖò agun ce yɔyɔ̌ ɔ mɛ. Un nɔ ba mɛ e na jinjɔn Kpléxɔ Axɔsuɖuto ɔ tɔn mɛ xwii bo ma na ɖò xó ɖɔ nú mɛɖé wɛ ǎ é. Mɛ enɛ sixu nɔ kú winnya nyì ɖɔhun.” Etɛwu a ma ka na ɖɔ ɖɔ emi na nɔ ɖɔ xó xá mɛ yɔyɔ̌ ɖé jɛ nukɔn nú kplé lɛ alǒ ɖò kplé lɛ gudo ǎ?

Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, akpàkpà sixu sɔ́ we bonu a na mɔ mɛ yɔyɔ̌ lɛ ɖò aklunɔzán gbla nukɔntɔn lɛ mɛ. Amɔ̌, hwenu ɖò yiyi wɛ ɔ, akpàkpà sɔ́ mɛ enɛ sixu wá bú. Hwenɛnu ɔ, a ɖó na kpó ɖò gǎn dó wɛ bo na zun xɔ́ntɔn yɔyɔ̌ lɛ.

É nɔ byɔ hwenu ɖò atín ɖé lɛ sí hú atín ɖevo lɛ, cobɔ ye na dó ɖɔ dò ganji ɖò fí yɔyɔ̌ ɖevo. Ðò ali ɖokpo ɔ nu ɔ, mɛ bǐ wɛ nɔ huzu sɔgbe xá ninɔmɛ agun yɔyɔ̌ e mɛ ye wá é tɔn gbɔn alɔkpa ɖokpo ɔ ǎ. Nú a sɛ̀ tɛn b’ɛ ko nɔ zaan, bɔ a lɛ́ kpó ɖò gǎn dó wɛ bo na huzu sɔgbe xá ninɔmɛ towe yɔyɔ̌ ɔ ɔ, nugbodòdó Biblu tɔn elɔ lɛ zinzan sixu d’alɔ we:

“Awakanmɛ ni ma kú mǐ dó nǔɖagbewiwa wu ó. Ðó nú awakanmɛ ma kú mǐ ǎ, bonu hwetɔnnu wá sù ɔ, mǐ na mɔ ajɔ tɔn yí.”​—Ga. 6:9.

Yǐ gbè ɖɔ hwenu gègě na wá yì hú lee a lin gbɔn é, cobɔ a na huzu sɔgbe xá ninɔmɛ ɔ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mɛsɛ́dó e yí kúnnuɖewema Galadi tɔn lɛ é gègě nɔ nɔ fí e è ɖè ye sɛ́dó é nú xwè gègě, cobo nɔ lɛkɔ wá yì kpɔ́n tò yetɔn ɖesu mɛ. Mɔ̌ wiwa nɔ d’alɔ ye bɔ kancica e ɖò ye kpo nɔví e ɖò xá ɔ mɛ lɛ é kpo tɛntin é nɔ syɛn, bɔ ye nɔ lɛ́ huzu sɔgbe xá aca yɔyɔ̌ ɔ.

Alejandro e ko sɛ̀ tɛn azɔn mɔkpan é tuùn ɖɔ huzuhuzu ɔ kún nyí kplakpla sín nǔ ó. É ɖɔ: “Ee mǐ sɛ̀ tɛn gudo tɔn dìn é ɔ, asì ce ɖɔ, ‘Xɔ́ntɔn ce lɛ bǐ wɛ ɖò agun mǐtɔn xóxó ɔ mɛ!’” É flín i ɖɔ nǔ ɖokpo ɔ wɛ é ɖɔ ɖò xwè wè ɖíe, ee ye sɛ̀ tɛn é. Amɔ̌, ɖò xwè wè enɛ lɛ vlamɛ ɔ, é nɔ keya nú mɛ ɖevo lɛ, bɔ jonɔ lɛ wá huzu xɔ́ntɔn vívɛ́ tɔn lɛ.

“Ma nɔ kanbyɔ ɖɔ: ‘Etɛwu gbɛ̀ ɖ’ayǐ tɔn ka nyɔ́ hú gbɛ̀ dìn tɔn’ ó, ɖó mɛ e nyɔ̌nùí ɔ nɔ kàn nǔ mɔhun byɔ ǎ.”​—Nùt. 7:10.

Nyì alɔ nú agun towe yɔyɔ̌ ɔ sísɔ́ jlɛ́ dó agun towe xóxó ɔ wu. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nɔví ɖěɖee ɖò agun towe yɔyɔ̌ ɔ mɛ lɛ é sixu nɔ kú winnya alǒ nɔ gbà wǔ dó mɛ mɛ hú ye mɛ ɖěɖee ɖò agun xóxó ɔ mɛ é. Sɔ́ ayi ɖó jijɔ yetɔn ɖagbe lɛ jí lee a na ba ɖɔ ye ni sɔ́ ɖó towe lɛ jí gbɔn é. Mɛ e sɛ̀ tɛn jɛ fí ɖé yɔyɔ̌ lɛ é ɔ, é nɔ kpaca ye mɛ ɖé lɛ bɔ ye nɔ kanbyɔ yeɖée ɖɔ, ‘Un ka yí wǎn nú “nɔví . . . ɖò nùɖiɖi mɛ lɛ [bǐ]” dóó à?’​—1 Pi. 2:17.

“Mi [nɔ] byɔ nǔ Mawu, é na na mi.”​—Luk. 11:9.

Kpò ɖò ɖɛ xò dó byɔ alɔdo wɛ. David e nyí mɛxo agun tɔn ɖé é ɖɔ: “Ma ɖò tintɛnkpɔn wɛ bo lin ɖɔ  emiɖesu na kpéwú bo dɛ ɖ’enu ó. Alɔdo Jehovah tɔn mɛvo ɔ, nǔ gègě tíìn bɔ mǐ sixu wà ǎ. Nɔ xoɖɛ dó takún tɔn mɛ!” Rachel e xó mǐ ɖɔ wá yì é yí gbè nú xó mɔhun. É ɖɔ: “Nú nyì kpo asú ce kpo mɔ ɖɔ mǐ kún nyí akpáxwé agun yɔyɔ̌ ɔ tɔn ó ɔ, mǐ nɔ xoɖɛ sɛ́dó Jehovah dó enɛ tamɛ, bo nɔ ɖɔ n’i ɖɔ: ‘Nú mǐ ɖò nùɖé wà wɛ vlafo bɔ é zɔ́n bonu mɛ ɖevo lɛ ma nɔ sɛkpɔ mǐ ǎ hǔn, kɛnklɛn bló bonu mǐ ni tuùn.’ Enɛ gudo ɔ, mǐ nɔ dó gǎn bo nɔ zán hwenu sukpɔ́ xá nɔví sunnu lɛ kpo nɔví nyɔnu lɛ kpo.”

Mɛjitɔ́ lɛ emi, nú é ɖò wuvɛ̌ nú vǐ mitɔn lɛ wɛ bonu ye na huzu sɔgbe xá ninɔmɛ ɔ hǔn, mi nɔ zán hwenu dó xoɖɛ xá ye dó enɛ tamɛ. Mi d’alɔ ye bonu ye ni zun xɔ́ntɔn yɔyɔ̌ lɛ gbɔn ayiɖeɖayi e na hɛn mɛ lidǒ lɛ é sín tuto biblo gblamɛ.

Etɛ a ka sixu wà dó d’alɔ mɛ yɔyɔ̌ e sɛ̀ tɛn wá agun towe mɛ lɛ é? Dǒ gǎn bo nyí xɔ́ntɔn nùjɔnǔ tɔn nú ye tlolo e a mɔ ye é. Bonu a na kpéwú hǔn, kanbyɔ hwiɖée ɖɔ enyi mɛ yɔyɔ̌ wɛ emi nyí bo yì fí ɖé ɔ, nɛ̌ emi ka na ba ɖɔ è ni wà nǔ xá emi gbɔn à jí, bo wà gbɔn mɔ̌ pɛ́ɛ́ xá ye. (Mat. 7:12) Mɛ yɔyɔ̌ lɛ ka sixu wá sinsɛn-biblo xwédo tɔn towe domɛ, alǒ, kpɔ́n Televiziɔn JW tɔn sín tuto sunmɛ sunmɛ tɔn ɔ xá we à? A ka sixu ɖɔ nú ye bonu mi na tɔ́n ɖó kpɔ́ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ à? Nú a nɔ ylɔ ye bonu mi nɔ ɖu nǔ klewun ɖé ɖó kpɔ́ ɔ, ye na flín lee a nɔ yí mɛ gbɔn é tɛgbɛ. Alɔ tawun tawun ɖevo tɛ lɛ a ka sixu lɛ́ dó mɛ yɔyɔ̌ lɛ?

Carlos ɖɔ: “Hwenu e mǐ wá agun mǐtɔn yɔyɔ̌ ɔ mɛ é ɔ, nɔví nyɔnu ɖé na mǐ wema fí e è nɔ xwlé axi ɖè bɔ akwɛ tɔn nɔ kpɔ́n te lɛ é tɔn. Enɛ d’alɔ mǐ tawun.” Mɛ ɖěɖee gosin fí e ninɔmɛ ayǐ mɛ tɔn gbɔn vo ɖè lɛ é ɔ, enyi è xlɛ́ lee è nɔ sɔnǔ gbɔn ɖò yǒzo hwenu, jɔhɔn hwenu alǒ ɖò jǐ hwenu é ye ɔ, é sixu sù nukún yetɔn mɛ tawun. A sixu lɛ́ d’alɔ ye bɔ sinsɛnzɔ́ yetɔn na bí alɔ nú ye d’eji, gbɔn tan xá ɔ mɛ tɔn kpikpi nú ye, alǒ, nǔ e mɛ lɛ ɖi nǔ na ɖò sinsɛn linu é tintinmɛ nú ye gblamɛ.

Allen e xó mǐ ɖɔ ɖò bǐbɛ̌mɛ é ko ɖò agun tɔn yɔyɔ̌ ɔ mɛ sín xwè ɖokpo jɛji ɖíe. É ɖɔ: “Nyiɖesu wɛ nɔ dó gǎn bo nɔ tuùn nɔví sunnu lɛ kpo nɔví nyɔnu lɛ kpo jɛ nukɔn. Amɔ̌ dìn ɔ, ye nɔ mɔ ɖɔ emi cí xwédo ɖé ɖɔhun hugǎn, bɔ é nɔ víví nú mì.” Allen wá mɔ ɖɔ tɛnsisɛ kún zɔ́n bonu emi ba xɔ́ntɔn emitɔn ɖě kpò ó. É nyɔ́ wà ɔ, é mɔ mɛ yɔyɔ̌ ɖěɖee na nyí xɔ́ntɔn tɔn kaka sɔyi lɛ é.