1, 2. (a) Nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú Jezu dó Sɛ́n Mawu tɔn wu? (b) Nɛ̌ sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ kpo Falizyɛn lɛ kpo ka nɔ sló kɔ nú Sɛ́n ɔ gbɔn?

JEZU yí wǎn nú Mɔyizi Sɛ́n ɔ. Nǔxokpɔ́n ɖebǔ ɖ’emɛ ǎ! Mɛ e nyí Mɛ taji hugǎn ɖò Jezu sín gbɛzán mɛ é gɔ́n wɛ Sɛ́n ɔ gosin, é wɛ nyí Tɔ́ tɔn Jehovah. Wanyiyi ɖaxó e Jezu ɖó nú sɛ́n Mawu tɔn é tɔ́n ɖò nǔɖɔɖ’ayǐ elɔ e ɖò Ðɛhan 40:9 mɛ é mɛ: “Mawu ce, jlǒ towe wiwa nɔ víví nú mì, sɛ́n towe ɖò ayi ce mɛ ganji.” Gbɔn xó Jezu tɔn lɛ kpo nǔwiwa tɔn lɛ kpo gblamɛ ɔ, é ɖexlɛ́ ɖɔ Sɛ́n Mawu tɔn kún ɖó blɔ̌ ó, bo ɖó lè lobo na lɛ́ jɛnu dandan.​—Mat. 5:17-19.

² Kpɔ́n lee é na ko blawu nú Jezu sɔ hwenu e é mɔ bɔ sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ kpo Falizyɛn lɛ kpo nɔ sló kɔ nú Sɛ́n Tɔ́ tɔn tɔn é! Ye nɔ tɛ́ dó nǔ kpɛví kpɛví e ɖò Sɛ́n ɔ mɛ lɛ é wu, ɖó Jezu ɖɔ dó ye wu ɖɔ: “Mi nɔ na maɖówǒ nǔhwɛ́nkún mitɔn lɛ tɔn Mawu.” Etɛ ka nyla ɖ’emɛ? É ɖɔ gɔ́ na ɖɔ: “[Mi] nɔ jó nǔ e ɖò taji ɖò Mawusɛ́n mɛ lɛ dó. Ye wɛ nyí: Hwɛjijɔ, nùblawukúnúmɛ, gbejininɔ.” (Mat. 23:23) Jezu gbɔn vo nú Falizyɛn ɖěɖee nɔ mɔ ɖɔ emi nyí mɛ ɖagbe hú mɛ ɖevo lɛ é, ɖó é tuùn linlin Sɛ́n ɔ tɔn kpo jijɔ Mawu tɔn e ɖò gbeɖiɖe ɖokpo ɖokpo mɛ é kpo.

3. Etɛ mǐ ka na ba dò na ɖò xota elɔ mɛ?

 ³ Mǐ mɛ Klisanwun lɛ ɖò akɔjijɛsɛ́n ɔ glɔ ǎ. (Hlɔ. 7:6) Amɔ̌, Jehovah sɔ́ Sɛ́n enɛ lɛ ɖ’ayǐ nú mǐ ɖò Biblu mɛ. É ba ɖɔ mǐ ni tɛ́ dó nǔ kpɛví kpɛví e ɖò Sɛ́n ɔ mɛ lɛ é wu ǎ, loɔ, é ba ɖɔ mǐ ni ɖó ayi “nǔ e ɖò taji . . . lɛ é” wu bo zán ye, enɛ wɛ nyí nugbodòdó ɖěɖee jí gbeɖiɖe lɛ jinjɔn lɛ é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nugbodòdó tɛ lɛ wu mǐ ka sixu ɖó ayi ɖò tuto e kúnkplá toxo bibɛtɛn tɔn lɛ é mɛ? Xota e wá yì é ɖɔ xó dó nǔ ɖěɖee mǐ sixu kplɔ́n dó afɔ tawun tawun e mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é sixu ɖè lɛ é wu. Amɔ̌, toxo bibɛtɛn tɔn lɛ lɛ́ kplɔ́n nǔ mǐ dó Jehovah kpo lee mǐ sixu ɖè jijɔ tɔn lɛ xlɛ́ gbɔn é kpo wu. Enɛ wu ɔ, xota elɔ na na xósin nú nùkanbyɔ atɔn: Nɛ̌ toxo bibɛtɛn tɔn lɛ ka ɖè nùblawukúnúmɛ Jehovah tɔn xlɛ́ gbɔn? Etɛ ye ka kplɔ́n mǐ dó linlin e é nɔ ɖó dó gbɛ̀ wu é wu? Nɛ̌ ye ka ɖè hwɛjijɔ maɖóblɔ̌ tɔn xlɛ́ gbɔn? Ðò ninɔmɛ ɖokpo ɖokpo mɛ ɔ, ba ali e nu a sixu wà nǔ Tɔ́ towe jixwé tɔn ɔ ɖɔhun ɖè lɛ é.​—Xà Efɛzinu lɛ 5:1.

4, 5. (a) Nɛ̌ toxo bibɛtɛn tɔn lɛ mɛ yiyi ka bɔkun sɔ? Etɛwu? (b) Etɛ enɛ ka kplɔ́n mǐ dó Jehovah wu?

⁴ Toxo bibɛtɛn tɔn ayizɛ́n lɛ mɛ yiyi vɛwǔ ǎ. Jehovah ɖegbe nú Izlayɛli-ví lɛ ɖɔ ye ni má toxo lɛ aɖǔzɛji ɖó Judɛ́ɛn Tɔ̀ ɔ sín akpá wè lɛ xwé. Etɛwu? Bonu mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é na dó sixu mɔ fí e na bɔkun b’ɛ na yawu hɔn yì é. (Kɛ́n. 35:11-14) Ali ɖěɖee yì toxo bibɛtɛn tɔn lɛ mɛ é ɔ, è hɛn ye ɖó ganji. (Sɛ́n. 19:3) Sɔgbe xá aca Jwifu lɛ tɔn ɔ, wuntun ɖé lɛ ɖò ali ɔ xò bo na xlɛ́ ali mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ lɛ é yì toxo enɛ lɛ mɛ. Ðó toxo bibɛtɛn tɔn lɛ tíìn wutu ɔ, é ɖò dandan ɖɔ mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é ɖé ni hɔn yì tò ɖevo mɛ fí e é sixu jɛ nǔ ɖevo sɛ̀n jí ɖè é ǎ.

⁵ Lin tamɛ dó nǔ elɔ jí: Jehovah e ɖegbe ɖɔ è ɖó na hu nǔnyanyawatɔ́ e hu mɛ kpo jlǒ kpo é ɖokpo ɔ lɛ́ hun ali nú mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é bɔ é na ɖu lè nùblawukúnúmɛ kpo alɔcyɔnmɛji kpo tɔn! Biblu tinmɛtɔ́ ɖé wlan ɖɔ: “Nǔ lɛ bǐ ɖò wɛn bo bɔkun, é bɔkun bɔ è sixu jlɛ́ lɔ ǎ. Wuvɛ̌sexámɛ sín nǔ wɛ nyí nǔ enɛ e Mawu bló é.” Jehovah cí hwɛɖɔtɔ́ nùblawumakúnúmɛtɔ́ ɖé ɖɔhun, bonu akpàkpà nɔ ɖò sísɔ́ ɛ wɛ nú é na dɔn tó nú mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, “[nùblawukúnúmɛ] Mawu tɔn d’agba.”​—Efɛ. 2:4.

6. Nɛ̌ lee Falizyɛn lɛ nɔ wà nǔ gbɔn é ka gbɔn vo nú nǔblawu e Mawu nɔ kú nú mɛ é gbɔn?

⁶ Falizyɛn lɛ nɔ kú nǔblawu ɖě nú mɛ ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, sɔgbe xá aca yetɔn ɔ, ye nɔ jló na sɔ́ hwɛ ɖokpo ɔ kɛ mɛ hú azɔn atɔn ǎ. Jezu tɛɖɛ̌ lee ye nɔ wà nǔ xá mɛ e wà nǔ nyì dò dó ye lɛ é gbɔn é jí, bo na nùjlɛdonǔwu Falizyɛn e ɖò ɖɛ xò wɛ é tɔn: “Un dokú nú we, ɖó un cí gbɛtɔ́ ɖě lɛ e nyí ajotɔ́, mɛ nyanya, agalɛtɔ́ lɛ ɖɔhun ǎ. Un ka lɛ́ dokú nú we, ɖó un cí  tokwɛyitɔ́ elɔ ɖɔhun ǎ”; tokwɛyitɔ́ ɔ ka sɔ́ éɖée hwe, bo ɖò ɖɛ xò dó byɔ nùblawukúnúmɛ Mawu tɔn wɛ. Etɛwu Falizyɛn lɛ ma ka nɔ jló ɖebǔ bo na kú nǔblawu nú mɛ ǎ? Biblu ɖɔ ɖɔ ye “nɔ keya nú mɛ ɖě lɛ ǎ.”​—Luk. 18:9-14.

7, 8. (a) Nú mɛɖé wà nǔ nyì dò dó we ɔ, nɛ̌ a ka sixu wà nǔ Jehovah ɖɔhun gbɔn? (b) Etɛwu hwɛsɔkɛ mɛ ka nɔ tɛ́n mɛɖesɔhwe kpɔ́n?

⁷ Wà nǔ Jehovah ɖɔhun, é ni ma nyí Falizyɛn lɛ ɖɔhun ó. Nɔ sè wuvɛ̌ xá mɛ. (Xà Kolosinu lɛ 3:13.) Ali e nu a sixu wà mɔ̌ ɖè é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ a ni bló bonu é ni nɔ bɔkun nú mɛ lɛ nú ye na byɔ hwɛsɔkɛ we. (Luk. 17:3, 4) Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Enyi mɛɖé na bo tlɛ wà nǔ nyì dò dó mì azɔn gègě ɔ, un ka nɔ sɔ́ hwɛ kɛ ɛ blewun à? Akpàkpà ka nɔ sɔ́ mì bonu má bló nú fífá na lɛ́ nɔ mɛ e wà nǔ nyì dò dó mì, alǒ, d’akpɔ̀ nú mì é ɖé kpo nyì kpo tɛntin à?’

⁸ Hwɛsɔkɛ mɛ nɔ tɛ́n mɛɖesɔhwe kpɔ́n tawun. Falizyɛn lɛ j’ayǐ nú tɛnkpɔn enɛ, ɖó ye nɔ kpɔ́n mɛ ɖevo lɛ dó mɔ mɛ e ma sɔ ga ye ǎ lɛ é. Amɔ̌, mǐ mɛ Klisanwun lɛ ɖó na nɔ sɔ́ mǐɖée hwe bo na mɔ ɖɔ “mɛ ɖě lɛ hugǎn” mǐ, bo ɖ’acɛ bɔ mǐ na sɔ́ hwɛ kɛ ye. (Fili. 2:3) A ka na wà nǔ Jehovah ɖɔhun bo dín nú tɛnkpɔn mɛɖesɔhwe tɔn ɔ à? Ali e yì toxo bibɛtɛn tɔn lɛ mɛ lɛ é ɖɔhun ɔ, nǔ mɛ lɛ ni nɔ vo bo nɔ byɔ hwɛsɔkɛ we. Nɔ kú nǔblawu nú mɛ, bo ma nɔ yawu sìn xomɛ ó.​—Nùt. 7:8, 9.

9. Nɛ̌ Jehovah ka bló bɔ Izlayɛli-ví lɛ mɔ nǔ jɛ nǔ mímɛ́ e gbɛ̀ gbɛtɔ́ tɔn nyí é wu gbɔn?

⁹ Linlin taji e wu toxo bibɛtɛn tɔn lɛ dó tíìn é ɖokpo wɛ nyí bo na dó cyɔn alɔ Izlayɛli-ví lɛ jí sín hunxɔ́ɖuɖu sí. (Sɛ́n. 19:10) Jehovah yí wǎn nú gbɛ̀, bo gbɛ́ wǎn nú “xomɛvɔnɔ huhu.” (Nùx. 6:16-19) Mawu e nyí hwɛjijɔnɔ bo lɛ́ nyí mɛ mímɛ́ é sixu wɔn jì hun e è tlɛ kɔn nyì ayǐ ɖò manywɛ mɛ é wu ǎ. Nugbǒ wɛ ɖɔ è nɔ kú nǔblawu nú mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é. É ɖò mɔ̌ có, é ɖó na ɖɔ nǔ e é wà é ɖò tomɛxo lɛ nukɔn, bɔ enyi manywɛ mɛ jɛn é ɖè bo wà nǔ ɔ nugbǒ ɔ, é na nɔ toxo bibɛtɛn tɔn ɔ mɛ kaka jɛ hwenu e vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó ɔ na kú é. Enɛ sixu byɔ ɖɔ é ni zán gbɛ̀ tɔn e kpò é bǐ ɖò dɔ̌n. Tuto enɛ xlɛ́ Izlayɛli-ví lɛ bǐ bɔ ye mɔ nǔ jɛ lě dò gbɛ̀ gbɛtɔ́ tɔn nyí nǔ mímɛ́ sɔ́ é wu. Bo na dó kpa susu nú Gbɛnamɛtɔ́ yetɔn ɔ, ye ɖó na nyì alɔ nú nǔ ɖebǔ e ye wà alǒ gbɔ wiwa ɔ, é na sɔ́ gbɛ̀ nɔzo yetɔn tɔn ɖó axɔ́ nu é.

10. Nɛ̌ sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ kpo Falizyɛn lɛ kpo ma ka nɔ keya nú gbɛ̀ ǎ, bɔ Jezu ɖɔ gbɔn?

¹⁰ Sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ kpo Falizyɛn lɛ kpo cí Jehovah ɖɔhun ǎ, ɖó yedɛɛ lɛ nɔ keya ɖě nú gbɛ̀ ǎ. Gbɔn nɛ̌ é? Jezu ɖɔ nú ye ɖɔ: “Mi sɔ́ nùnywɛxwé sín cavi ɔ; miɖesunɔ ɔ, mi byɔ mɛ ǎ; mɛ e ka jló na byɔ mɛ lɛ ɔ, mi nɔ lɛ́ sú ali tɔn dó ye!” (Luk. 11:52) Ye wɛ ɖó na hun ali nú mɛ lɛ bɔ ye na ɖó mɔjɛmɛ Xó Mawu tɔn tɔn bo na lɛ́ d’alɔ ye bonu ye na ɖi zɔnlin gbɔn ali e nɔ kplá mɛ yì gbɛ̀ mavɔmavɔ mɛ é jí. Amɔ̌, ye lilɛ jɔ nú mɛ lɛ sín “gbɛnamɛtɔ́” e nyí Jezu é gudo, bo dɔn ye dó gbɛzinzan e sixu zɔ́n bɔ ye na dɔn bǐ mlɛ́mlɛ́ é mɛ. (Mɛ. 3:15) Ðó sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ kpo Falizyɛn lɛ kpo nyí goyitɔ́ bo lɛ́ nyí cejɛnnabinɔ wutu ɔ, ye nɔ  keya nú gbɛ̀ nɔzo yetɔn lɛ tɔn kpo ganjininɔ yetɔn kpo ǎ. Kpɔ́n lee ye nylahun bo ma nɔ kú nǔblawu nú mɛ ǎ sɔ́ é!

11. (a) Nɛ̌ mɛsɛ́dó Pɔlu ka xlɛ́ ɖɔ emi ɖó linlin Mawu tɔn ɖɔhun dó gbɛ̀ wu gbɔn? (b) Etɛ ka sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na ɖó linlin ɖokpo ɔ dó sinsɛnzɔ́ ɔ wu Pɔlu ɖɔhun?

¹¹ Nɛ̌ mǐ ka sixu nyì alɔ nú nǔ wiwa sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ kpo Falizyɛn lɛ kpo ɖɔhun, bo wà nǔ Jehovah ɖɔhun gbɔn? Mǐ ɖó na ɖó sísí nú gbɛ̀ bɔ é na lɛ́ xɔ akwɛ nú mǐ. Mɛsɛ́dó Pɔlu wà mɔ̌ gbɔn kúnnuɖiɖe bǐ mlɛ́mlɛ́ gblamɛ. Wǎgbɔ tɔn ɔ, é ɖɔ: ‘Enyi mɛɖé dɔn ɖò mi mɛ ɔ, é sɔ́ kàn mì ǎ [alǒ, “Un mɛ́ sín hun gbɛtɔ́ lɛ bǐ tɔn mɛ”].’ (Xà Mɛsɛ́dó 20:26, 27.) Amɔ̌, enyi Pɔlu táa wá dóhwɛ éɖée alǒ é ɖó na jla wɛn mɛ lɛ wu wɛ é nɔ jla ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é yí wǎn nú mɛ lɛ bɔ gbɛ̀ yetɔn nɔ xɔ akwɛ ɖò nukún tɔn mɛ wɛ zɔ́n. (1 Kɔ. 9:19-23) Ðò ali ɖokpo ɔ nu ɔ, mǐ lɔ ɖó na dó gǎn bo sɔnǔ nú linlin e Mawu nɔ ɖó dó gbɛ̀ wu é. Jehovah “jló ɖɔ mɛ bǐ ni mɔ ali, bo lɛkɔ sín nǔnyanyawiwa gudo.” (2 Pi. 3:9) Mɔ̌ wɛ é nyí nú hwi lɔ à? Xomɛnyínyɔ́ kpo nùblawukúnúmɛ kpo na sísɛ́ we bɔ a na ɖókan dó sinsɛnzɔ́ ɔ wu hugǎn, bo na lɛ́ ɖó awǎjijɛ, hwenu e a na ɖò mɔ̌ wà wɛ é.

12. Etɛwu ayijayǐ xó ɔ ka ɖò taji nú togun Mawu tɔn?

¹² Mǐ nɔ lɛ́ ɖó linlin Jehovah tɔn ɖɔhun dó gbɛ̀ wu gbɔn nǔsisɔ nú ayijayǐ núwiwa lɛ gblamɛ. Mǐ ɖó na wà dɛ̌dɛ̌ hwenu e mǐ ɖò kɛkɛ alǒ mɔ̌to kun wɛ é, bo na lɛ́ hɔn nú nǔ e na dɔn awovinú wá lɛ é hwenu e mǐ ɖò azɔ̌ wà wɛ, xɔ gbá wɛ, nǔ jlaɖó wɛ, alǒ hwenu e mǐ xwè fí e mǐ nɔ sɛ̀n Mawu ɖè é é. Azɔ̌, akwɛ alǒ tuto mɛtɔn lɛ ɖó na ɖò taji hú ganjininɔ kpo gbɛ̀ mɛtɔn kpo gbeɖé ǎ. Mawu hwɛjijɔnɔ mǐtɔn nɔ wà nǔ e jlɔ́ bo lɛ́ sɔgbe é hwebǐnu. Mǐ jló na wà nǔ éɖɔhun. Ðò taji ɔ, mɛxo agun tɔn lɛ nɔ dó gǎn bo nɔ hɛn ganjininɔ ye kpo mɛ e ɖò azɔ̌ wà wɛ ɖò akpá yetɔn lɛ é kpo tɔn dó ayi mɛ. (Nùx. 22:3) Enyi mɛxo ɖé flín sɛ́n kpo nugbodòdó kpo ɖěɖee kúnkplá ayijayǐ lɛ é we hǔn, yǐ gbè nú wěɖexámɛ tɔn. (Ga. 6:1) Ðǒ linlin Jehovah tɔn dó gbɛ̀ wu, bonu ‘kú mɛɖé tɔn ni ma nɔ kɔ towe ó.’

13, 14. Nɛ̌ tomɛxo Izlayɛli tɔn lɛ ka sixu ɖè hwɛ jlɔjlɔ ɖiɖɔ Jehovah tɔn xlɛ́ gbɔn?

¹³ Jehovah ɖegbe nú tomɛxo Izlayɛli tɔn lɛ ɖɔ ye ni nɔ xwedó nugbodòdó tɔn hwɛɖiɖɔ tɔn lɛ. Jɛ nukɔn hwɛ̌ ɔ, tomɛxo lɛ ɖó na kpɔ́n ɖɔ kúnnuɖenú lɛ sɔgbe à jí. Gɔ́ na ɔ, ye ɖó na gbéjé nǔ e sísɛ́ mɛhutɔ́ ɔ b’ɛ hu mɛ é, linlin tɔn kpo lee é ko nɔ zán gbɛ̀ gbɔn é kpo kpɔ́n céɖécéɖé, cobo wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ è na kú nǔblawu n’i alǒ gbɔ. Bo na dó ɖè hwɛ jlɔjlɔ ɖiɖɔ Mawu tɔn xlɛ́ ɔ, ye ɖó na kpɔ́n ɖɔ “wangbɛnumɛnú” kpo “ayixa nyanya” kpo sín nǔ wɛ é wà xá mɛ ɔ à jí. (Xà Kɛ́nsísɔ́ 35:20-24.) Enyi è sè kúnnuɖetɔ́ lɛ sín xó gudo ɔ, è ɖó na kpɔ́n ɖɔ é hwe bǐ ɔ, kúnnuɖetɔ́ wè sín kúnnuɖenú ka xlɛ́ ɖɔ mɛ ɔ hu mɛ ɖò manywɛ mɛ à jí.​—Kɛ́n. 35:30.

¹⁴ Dìn e kúnnuɖenú lɛ wá jɛ wě bǐ é ɔ, tomɛxo lɛ ɖó na gbéjé mɛ ɔ ɖesu kpɔ́n, enyi nǔ e é wà é kɛɖɛ wɛ ye na kpɔ́n ǎ. Ye ɖó na mɔ nǔ zɛ nǔ e ɖò wěnu é wu, bo kpɔ́n xó ɔ sín gɔngɔn mɛ. Taji bǐ ɔ, ye ɖó hudo gbigbɔ mímɛ́ Jehovah tɔn tɔn, ɖó é wɛ na d’alɔ ye bɔ ye na ɖó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ, bo kú nǔblawu nú mɛ lobo lɛ́ ɖɔhwɛ jlɔjlɔ.​—Tín. 34:6, 7.

15. Vogbingbɔn tɛ ka ɖò lee Jezu nɔ kpɔ́n hwɛhutɔ́ lɛ gbɔn é kpo lee Falizyɛn lɛ nɔ wà mɔ̌ gbɔn é kpo tɛntin?

¹⁵ Falizyɛn lɛ nɔ sɔ́ ayi yetɔn ɖó nǔ e hwɛhutɔ́ ɖé wà é kɛɖɛ jí, é nyí dó nǔ e hwɛhutɔ́ ɔ nyí ɖò ayi mɛ é jí ǎ. Hwenu e Falizyɛn lɛ mɔ Jezu yì agɔ̌ ɖé tɛnmɛ ɖò Matie xwé é ɔ, ye kanbyɔ ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ: “Aniwutu wɛ mɛ̌si mitɔn nɔ ɖu nǔ xá tokwɛyitɔ́ lɛ kpodo hwɛhutɔ́ ɖevo lɛ kpo?” Jezu yí gbè nú ye ɖɔ: “Mɛ e ɖò ganji lɛ wɛ azɔngbletɔ́ nú hudo ǎ; loɔ, mɛ e ɖò azɔn jɛ wɛ lɛ é wɛ nǔ tɔn hudo. Mi yì ba dò nú nǔ e ɖɔ wɛ Mawuxó elɔ ɖè ɔ: ‘Nùblawukúnnúmɛ ba wɛ un ɖè; vɔsisa  ba wɛ un ɖè ǎ.’ Ðó hwɛjijɔnɔ lɛ ylɔ gbé wɛ un wá ǎ; loɔ, hwɛhutɔ́ lɛ ylɔ gbé wɛ un wá.” (Mat. 9:9-13) Gbè yí nú hwɛ syɛnsyɛn lɛ wɛ Jezu ka ɖè à? Ðebǔ lɔ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, kɔlilɛ sín hwɛ mɛtɔn lɛ gudo ɖò wɛn taji e dó wɛ Jezu ɖè é mɛ. (Mat. 4:17) É ɖò mɔ̌ có, Jezu mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ é hwe bǐ ɔ, ɖé lɛ ɖò “tokwɛyitɔ́ lɛ kpo hwɛhutɔ́ lɛ” kpo mɛ bo jló na huzu. Ye na ɖu nǔ kpowun wɛ zɔ́n bɔ ye wá Matie xwé ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, “ye sukpɔ́ bo xwedó [Jezu].” (Mak. 2:15) É blawu ɖɔ Falizyɛn lɛ gègě kún nɔ kpɔ́n mɛ lɛ lee Jezu nɔ wà gbɔn é ó. Falizyɛn lɛ gbɔn vo nú Mawu e nyí mɛ jlɔjlɔ bo nɔ lɛ́ kú nǔblawu nú mɛ bɔ ye ɖɔ emi nɔ sɛ̀n é, ɖó ye nɔ mɔ nɔzo yetɔn lɛ dó mɔ hwɛhutɔ́, bo nɔ ɖó hwɛ nú ye ɖɔ ye kún sɔ́ ɖó nukúnɖiɖo ɖě ó.

16. Etɛ lɛ wɛ wěɖegbɛ́ hwɛɖiɖɔ tɔn ɖé ɖó na dó gǎn bo ba dò na?

¹⁶ Ðò égbé ɔ, mɛxo lɛ ɖó na kudeji ɖɔ emi wà nǔ Jehovah e “yí wǎn nú nǔ wà ɖó sɛ́nxwi jí” é ɖɔhun. (Ðɛh. 37:28) Nukɔntɔn ɔ, cobonu ye na tuùn ɖɔ mɛɖé hu hwɛ ɔ, ye ɖó na “kàn nǔ byɔ, bo na gbéjé kpɔ́n, bo na mɔ nǔ jɛ wu céɖécéɖé.” Enɛ gudo ɔ, ye na ɖeɖɛ xó ɔ sɔgbe xá alixlɛ́mɛ Biblu tɔn lɛ. (Sɛ́n. 13:12-15) Nú ye ɖò wěɖegbɛ́ hwɛɖiɖɔ tɔn ɖé mɛ ɔ, ye ɖó na ba dò nú nǔ tawun bo na kpɔ́n ɖɔ mɛ ɔ sín hwɛ vɛ́ n’i nugbǒ à jí. Enyi hwɛ vɛ́ nú mɛ alǒ é gɔn vívɛ́ nú mɛ ɔ, é nɔ jɛ wě hwebǐnu ǎ. É nɔ byɔ ɖɔ è ni tuùn linlin mɛ ɔ tɔn, mɛ alɔkpa e é nyí é kpo nǔ e ɖò ayi tɔn mɛ lɛ é kpo. (Nǔɖe. 3:3) Hwɛhutɔ́ ɔ ɖó na xlɛ́ ɖɔ hwɛ tɔn lɛ vɛ́ n’i hwɛ̌ cobɔ è na kú nǔblawu n’i. *

17, 18. Nɛ̌ mɛxo agun tɔn lɛ ka sixu wà gbɔn bo tuùn ɖɔ hwɛ mɛɖé tɔn vɛ́ n’i nugbǒ nugbǒ? (Kpɔ́n fɔtóo e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)

¹⁷ Mɛxo lɛ sixu mɔ nǔ jɛ ayi mɛ lee Jehovah kpo Jezu kpo nɔ wà gbɔn é ǎ. Enyi mɛxo agun tɔn ɖé wɛ nú we ɔ, nɛ̌ a ka sixu dó gǎn bo na tuùn ɖɔ hwɛ mɛɖé tɔn vɛ́ n’i nugbǒ gbɔn? Nukɔntɔn ɔ, xoɖɛ bo byɔ nùnywɛ kpo nukúnnúmɔjɛnǔmɛ kpo. (1 Axɔ. 3:9) Wegɔ ɔ, ba dò nú Xó Mawu tɔn kpo wema deví gbejinɔtɔ́ ɔ tɔn lɛ kpo, bonu ye na d’alɔ we nú a na tuùn ‘aluwɛ gbɛ̀ ɔ tɔn’ ɖó vo nú “aluwɛ e Mawu nɔ dó wà azɔ̌ na” b’ɛ nyí hwɛvɛ́númɛ nugbǒ ɔ é. (2 Kɔ. 7:10, 11) Kpɔ́n lee Biblu tín nǔ mɛ dó mɛ e hwɛ yetɔn vɛ́ nú ye nugbǒ lɛ é kpo mɛ ɖěɖee é ma vɛ́ na ǎ lɛ é kpo wu gbɔn é. Nɛ̌ Biblu ka tinmɛ lee nǔ nɔ cí nú ye é, linlin yetɔn kpo nùwalɔ yetɔn lɛ kpo gbɔn?

¹⁸ Gudo mɛ ɔ, dǒ gǎn bo gbéjé mɛ ɔ ɖesu blebu kpɔ́n. Ðǒ ayi ninɔmɛ hwɛhutɔ́ ɔ tɔn, nǔ e nɔ sísɛ́ ɛ lɛ é kpo tagba e mɔ wɛ é ɖè lɛ é kpo wu. Biblu ɖɔ ɖ’ayǐ dó gǎn agun ɔ tɔn Jezu wu ɖɔ: “É nɔ kpɔ́n lee è ɖè ɔ dó ɖɔhwɛ xá mɛ ǎ, é ko sè xó ɖé kpowun ɔ, é nɔ zé dó ɖɔhwɛ ǎ. É nɔ dó hwɛjijɔ nú wamamɔnɔ; hwɛjijɔ wɛ é nɔ xwedó dó ɖɔhwɛ xá mɛ e ma ɖó mɛɖé ǎ é.” (Eza. 11:3, 4) Mi mɛ mɛxo lɛ nyí Jezu sín lɛngbɔnyitɔ́ kpɛví lɛ, bɔ é na d’alɔ mi bɔ mi na ɖɔhwɛ éɖɔhun. (Mat. 18:18-20) É sù nukún mǐtɔn mɛ ɖɔ mǐ ɖó mɛxo ɖěɖee nɔ wlíbò nú mɛ, bo nɔ sɔ́ jlǒ dó wà mɔ̌ lɛ é. Gǎn e ye nɔ dó, bo nɔ lɛ́ xò nùblawukúnúmɛ kpo hwɛ jlɔjlɔ ɖiɖɔ kpo sín kàn ɖò agun mǐtɔn lɛ mɛ é nɔ víví nú mǐ kpɔ́n!

19. Nùkplɔnmɛ e kúnkplá toxo bibɛtɛn tɔn ɔ lɛ é tɛ a ka ɖò tito bló wɛ bo na zán?

¹⁹ Mɔyizi Sɛ́n ɔ ɖè “nùnywɛ titewungbe kpo nugbǒ titewungbe kpo” xlɛ́ dó Jehovah kpo nugbodòdó jlɔjlɔ tɔn lɛ kpo wu. (Hlɔ. 2:20) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, toxo bibɛtɛn tɔn ɔ kplɔ́n lee è nɔ “ɖɔhwɛ jlɔjlɔ” gbɔn é mɛxo lɛ, bɔ ye nɔ kplɔ́n lee mǐ na ‘yí wǎn nú mǐɖée, bo kú nǔblawu nú mǐɖée’ gbɔn é mǐ. (Zak. 7:9) Mǐ sɔ́ kpó ɖò Sɛ́n ɔ glɔ ǎ. Amɔ̌, Jehovah ko ɖyɔ ǎ, bɔ hwɛjijɔ kpo nùblawukúnúmɛ kpo lɛ́ kpó ɖò taji n’i. Wǔjɔmɛ ɖé wɛ é nyí ɖɔ mǐ ni sɛ̀n Mawu ee sín akpajlɛ mɛ è bló mǐ ɖó, bɔ mǐ sixu wà nǔ éɖɔhun, bo lɛ́ ba bibɛtɛn ɖò glɔ tɔn é!