1, 2. (a) Xósin tɛ Jezu ka na Piyɛ́ɛ hwenu e Piyɛ́ɛ ɖɔ ɖɔ nǔ nyanya kún na jɛ dó jǐ tɔn ó é? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.) (b) Etɛwu Jezu ka yí gbè n’i gbɔn mɔ̌?

É VƐWǓ bɔ ahwanvu Jezu tɔn lɛ na ɖi nǔ e sè wɛ ye ɖè é. Jezu e nyí mɛ ɖokpo e ɖó nukún wɛ ye ɖè ɖɔ é na vɔ́ axɔsuɖuto Izlayɛli tɔn ɖ’ayǐ é ɖɔ ɖɔ emi na jiya bo kú zaanɖé. Mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ ka yí xó, bo ɖɔ: “Mawu ma lɔn ó Aklunɔ; nǔ mɔhunkɔtɔn na jɛ dó jǐ we gbeɖé ǎ.” Jezu gbɛ́ n’i bo ɖɔ: “Bǔ dó mì Satáan! Mɛdɔndónǔnyanyamɛtɔ́ wɛ nú we; ɖó linlin towe sɔgbe xá jlǒ Mawu tɔn ǎ; gbɛtɔ́ sín linlin wɛ a ɖó.”—Mat. 16:21-23; Mɛ. 1:6.

² Gbɔn xógbe enɛ lɛ gblamɛ ɔ, Jezu ɖè vogbingbɔn e ɖò linlin Mawu tɔn kpo linlin gbɛ̀ elɔ e ɖò Satáan sín acɛ mɛ é tɔn kpo tɛntin é xlɛ́. (1 Jaan 5:19) Piyɛ́ɛ ɖè linlin è na kpa kɛ́n nú nǔ tɔn gbɛ̀ ɔ tɔn xlɛ́. Amɔ̌, Jezu tuùn ɖɔ linlin Tɔ́ emitɔn tɔn gbɔn vo. É tuùn ɖɔ Tɔ́ emitɔn jló ɖɔ emi ni sɔnǔ nú emiɖée bá dɛ ɖò wuvɛ̌ mimɔ kpo kú kpo e ɖò te kpɔ́n emi é nu. Ðò xósin e Jezu na Piyɛ́ɛ é mɛ ɔ, é gbɛ́ linlin gbɛ̀ ɔ tɔn céɖécéɖé, bo jɛhun dó Jehovah tɔn jí.

3. Etɛwu linlin gbɛ̀ ɔ tɔn gbigbɛ́, bo jɛhun dó Jehovah tɔn jí ka vɛwǔ?

 ³ Bɔ mǐdɛɛ lɛ ka ló? Linlin Mawu tɔn lɛ wɛ mǐ nɔ ɖó ǎ, alǒ gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ? É ɖò wɛn ɖɔ mǐ ko bló bɔ nǔwalɔ mǐtɔn sɔgbe xá nǔ e Mawu byɔ lɛ é. Bɔ linlin mǐtɔn lɛ ka ló? Mǐ ka ɖò blobló wɛ, bonu linlin mǐtɔn lɛ kpo lee mǐ nɔ kpɔ́n nǔ lɛ gbɔn é kpo na sɔgbe xá Jehovah tɔn lɛ à? Mɔ̌ wiwa nɔ byɔ ɖɔ mǐ ni dó gǎn kpo jlǒ kpo. Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, linlin gbɛ̀ ɔ tɔn ɖiɖó nɔ byɔ gǎndidó ɖebǔ ǎ, ɖó gbigbɔ gbɛ̀ ɔ tɔn lɛlɛ̌ dó mǐ gbɔn fí bǐ. (Efɛ. 2:2) Gɔ́ na ɔ, ɖó hwɛhwɛ wɛ linlin gbɛ̀ ɔ tɔn nɔ byɔ ɖɔ è ni ɖè cejɛnnabi xlɛ́ wutu ɔ, lee gbɛ̀ ɔ nɔ lin nǔ gbɔn é sixu dɔn mɛ. Nǔgbo ɔ, é nɔ vɛwǔ bɔ è na lin nǔ Jehovah ɖɔhun, bɔ é ka bɔwǔ tawun bɔ è na lin nǔ gbɛ̀ ɔ ɖɔhun.

4. (a) Enyi mǐ jó gbɛ̀ ɔ dó bonu é huzu linlin mǐtɔn ɔ, etɛ ka na jɛ? (b) Nɛ̌ xóta elɔ ka na d’alɔ mǐ gbɔn?

⁴ Amɔ̌, enyi mǐ yí gbè bonu gbɛ̀ ɔ huzu linlin mǐtɔn ɔ, é na dɔn mǐ dó cejɛnnabi kpo jlǒ jlokokomɛninɔ ɖò walɔ linu kpo tɔn mɛ. (Mak. 7:21, 22) Enɛ wu ɔ, é ɖò taji ɖɔ mǐ ni sɔnǔ nú ‘linlin Mawu tɔn,’ é ni ma nyí “gbɛtɔ́ sín linlin” ó. Xóta elɔ na d’alɔ mǐ. Hwɛjijɔ ɖěɖee wu mǐ na bló bɔ linlin mǐtɔn lɛ na sɔgbe xá Jehovah tɔn é ɖó dogbó nú mǐ dín ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, ye ɖó lè nú mǐ. É lɛ́ xlɛ́ lee mǐ sixu ɖí xwi xá mǐɖée jijodó bonu gbɛ̀ elɔ na huzu mǐ gbɔn é mǐ. Xóta e bɔ d’ewu é na gbéjé lee mǐ sixu ɖó linlin Jehovah tɔn dó nǔ vovo lɛ jí gbɔn é, kpo lee mǐ sixu sɔ́ linlin enɛ lɛ dó ɖó mǐtɔn gbɔn é kpo kpɔ́n.

5. Etɛwu mɛɖé lɛ ma ka nɔ ba ɖɔ mɛɖebǔ ni huzu linlin emitɔn ǎ?

⁵ Mɛɖé lɛ nɔ ba ɖɔ mɛɖebǔ ni huzu linlin yetɔn ǎ. Ye nɔ ɖɔ: “Nyiɖesu wɛ nɔ ɖɔ nǔ e un na wà é.” Nǔ e ɖɔ wɛ ye sixu ko ɖè é wɛ nyí ɖɔ yeɖesu wɛ nɔ wá gbeta yeɖesunɔ tɔn kɔn, bɔ mɔ̌ wiwa ka sɔgbe. Ye nɔ ba ɖɔ mɛ ɖě ni ɖó acɛ dó ye jí ǎ, ye ka nɔ ba na lɛ́ jó mɛ alɔkpa e ye nyí é dó ǎ. *

6. (a) Mɛɖesúsíninɔ tɛ Jehovah ka na mǐ? (b) Mɛɖesúsíninɔ enɛ ka ɖó dogbó ɖebǔ ǎ wɛ à?

⁶ Mǐ sixu ɖeji ɖɔ enyi mǐ na bló bonu linlin mǐtɔn na sɔgbe xá Jehovah tɔn ɔ, enɛ sín tinmɛ kún nyí mǐ na jó linlin e gbɛtɔ́ nɔ ɖó lɛ é bǐ dó ó. Lee 2 Kɔlɛntinu lɛ 3:17 ɖɔ gbɔn é ɔ, ‘fí e gbigbɔ Aklunɔ tɔn ɖè ɔ, mɛɖéesijijɛ ɖò finɛ.’ Mǐ vo bo na ɖɔ gbɛtɔ́ alɔkpa e mǐ na nyí é. Mǐ sixu ɖó nǔ e nɔ jló mǐ lɛ é, bo lɛ́ ɖɔ nǔ e mǐ na yí wǎn na lɛ é. Nǔgbo ɔ, Jehovah dá mǐ ɖó mɔ̌ wɛ. É ɖò mɔ̌ có, mɛɖesúsíninɔ mǐtɔn ɖó na ɖó dogbó. (Xà 1 Piyɛ́ɛ 2:16.) Enyi é wá byɔ ɖɔ mǐ ni cyan nǔ e sɔgbe é ɖò nǔ nyanya mɛ ɔ, Jehovah nɔ ba ɖɔ mǐ ni jó mǐɖée dó, bonu linlin emitɔn e emi ɖexlɛ́ dó Xó emitɔn mɛ é ni xlɛ́ ali mǐ. Enɛ ka ɖó dogbó nú mǐ dín wɛ à, alǒ é ɖó lè nú mǐ?

7, 8. Etɛwu gǎndidó bo ɖó linlin e Jehovah nɔ ɖó dó nǔ lɛ wu é ma ka ɖó dogbó nú mɛ dín ǎ? Jlɛ̌ dó nǔɖe wu.

⁷ Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú ɖokpo. Mɛjitɔ́ lɛ nɔ tɛ́n kpɔ́n, bo na dó walɔ ɖagbe lɛ dó ayi mɛ nú vǐ yetɔn lɛ. Ye sixu kplɔ́n ye ɖɔ ye ni nɔ ɖɔ nǔgbo, nyí azɔ̌syɛnsyɛnwatɔ́, bonu mɛ ɖevo lɛ sín nǔ ni nɔ ɖu ayi mɛ nú ye. Enɛ ɖó dogbó nú ye dín ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, mɛjitɔ́ lɛ ɖò nǔ sɔ́ nú ye wɛ, bonu gbɛzán yetɔn na ɖó nu, bɔ ye na nyí mɛxo e ɖò yeɖée kannu lɛ é. Hwenu e vǐ lɛ na sù, bo na gosin xwégbe é ɔ, ye na vo, bo na wá gbeta yeɖesunɔ tɔn lɛ kɔn. Enyi ye wá gbeta ɔ kɔn, bo na wà nǔ sɔgbe xá walɔ ɖagbe e mɛjitɔ́ yetɔn lɛ kplɔ́n ye é ɔ, ye na wá gbeta ɖěɖee ma na wá  vɛ́ nú ye ɖò nukɔnmɛ ǎ lɛ é kɔn. É na sín enɛ wu bɔ ye na ɖè wuvɛ̌ kpo adohu adohu kpo e mɛɖesunɔ nɔ dɔn wá nú mɛɖée é gegě kpò.

⁸ Tɔ́ ɖagbe ɖé ɖɔhun ɔ, Jehovah ba ɖɔ vǐ emitɔn lɛ ni ɖó gbɛzán e ɖó nu hugǎn é. (Eza. 48:17, 18) Enɛ wu ɔ, é na nǔgbododó ɖěɖee è na xwedó ɖò walɔ linu lɛ é kpo ɖěɖee è na xwedó dó wà nǔ xá mɛ ɖevo lɛ é kpo. Ðò ali mɔhun lɛ nu ɔ, é byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni tɛ́n kpɔ́n, bo ɖó linlin emitɔn, bo lɛ́ ɖó walɔ emitɔn lɛ. Linlin tɔn hɛn mǐ gbɔ̌gungún kangungún cɛ́nnyícɛ́nnyí ɖé ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, é nɔ na hlɔnhlɔn nǔwukpíkpé tamɛ linlin tɔn mǐtɔn, nɔ bló bɔ é nɔ lɛ́ jɛji, nɔ gbló ada na. (Ðɛh. 92:6; Nǔx. 2:1-5; Eza. 55:9) É nɔ d’alɔ mǐ, bɔ mǐ nɔ wá gbeta e na zɔ́n bɔ mǐ na ɖó awǎjijɛ, bo na lɛ́ zɔ́n bɔ mǐ na yì nukɔn lɛ é kɔn. (Ðɛh. 1:2, 3) Ɛɛn, tamɛ linlin Jehovah ɖɔhun ɖó lè, bo lɛ́ ɖò dandan!

9, 10. Nɛ̌ linlin Jehovah tɔn ka yì jǐ hugǎn gbɛ̀ ɔ tɔn gbɔn?

⁹ Hwɛjijɔ ɖevo e wu Jehovah sɛntɔ́ lɛ nɔ ba na bló bɔ linlin yetɔn na sɔgbe xá éyɛtɔn é wɛ nyí ɖɔ linlin éyɛtɔn yì jǐ hugǎn gbɛ̀ ɔ tɔn flaflá tɔn. Tutomɛ gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ ko ɖè wě xá mɛ dó walɔ ɖagbe, kancica xwédo tɔn, azɔ̌ e na jɛmɛ nú mɛ é kpo akpáxwé gbɛzán tɔn ɖevo lɛ kpo wu. Gegě wěɖexámɛ enɛ lɛ tɔn ka sɔgbe xá linlin Jehovah tɔn ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, susu xixɔ nú mɛɖée sín wusyɛn wɛ ye nɔ dó lanmɛ nú mɛ hwɛhwɛ. Ye nɔ lɛ́ yí gbè nú agalilɛ. Hweɖelɛnu ɔ, ye nɔ lɛ́ ɖè wě xá mɛ ɖɔ asú kpo asì kpo sixu klán bo lɛ́ gbɛ́ yeɖée, ɖó hwɛjijɔ e ma hwɛ́n nǔɖe ǎ lɛ é wu, lé enɛ wɛ na zɔ́n bɔ è na ɖó awǎjijɛ hugǎn. Wěɖexámɛ mɔhun lɛ sɔgbe xá Biblu ǎ. Gɔ́ na ɔ, ɖé lɛ ɖò ye mɛ bo sɔgbe xá hwe mǐtɔn nu dóo à?

¹⁰ Jezu ɖɔ: “Nǔnywɛ Mawu tɔn ɖè hwɛjijɔ éɖesunɔ tɔn xlɛ́ gbɔn nǔwiwa tɔn lɛ mɛ.” (Mat. 11:19) Gbɛ̀ ɔ ko ɖó nukɔnyiyi gegě ɖò nǔnywɛ xwitixwiti sín ali nu; é ɖò mɔ̌ có, é ka ko kpéwú bo ɖeɖɛ tagba taji gbɛtɔ́ lɛ tɔn ɖěɖee nɔ xò awǎjijɛ yetɔn yí lɛ é ǎ, ɖi ahwan, akɔ cyancyan kpo wɔ̌nxixogbɛwu kpo. Gbɛ̀ ɔ nɔ sɔ́ nukún nǔ vlɛ́kɛsɛ́ɛ tɔn ɖé dó kpɔ́n agalilɛ na. Amɔ̌, mɛ gegě tuùn ɖɔ enɛ kún nɔ ɖeɖɛ tagba lɛ ó, é nyɔ́ wà ɔ, é nɔ gbà xwédo, bo nɔ dɔn azɔn kpo wuvɛ̌ ɖevo lɛ kpo wá. Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, Klisanwun ɖěɖee nɔ ɖó linlin Mawu tɔn lɛ é ɖò kancica xwédo tɔn yetɔn e ɖò te kpɔ́n wɛ é, lè ɖagbeɖagbe e walɔ mímɛ́ ɖé nɔ hɛn wá lɛ é, kpo fífá e ɖò nǔɖitɔ́ hatɔ́ lɛ tɛntin gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ é kpo sín vivǐ ɖu wɛ. (Eza. 2:4; Mɛ. 10:34, 35; 1 Kɔ. 6:9-11) Enɛ xlɛ́ ɖɔ linlin Jehovah tɔn yì jǐ hugǎn gbɛ̀ ɔ tɔn à cé?

11. Mɛ̌ sín linlin ka xlɛ́ ali Mɔyizi? Etɛ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó?

¹¹ Mɛsɛntɔ́ nǔgbo e xó Biblu ɖɔ lɛ é tuùn ɖɔ linlin Jehovah tɔn lɛ yì jǐ hugǎn gbɛtɔ́ tɔn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Mɔyizi “yí nǔnywɛ Ejipunu lɛ tɔn bǐ” có, é ka ba “ayi nǔnywɛ tɔn ɖé” ɖò Mawu gɔ́n. (Mɛ. 7:22; Ðɛh. 90:12, nwt) É lɛ́ byɔ Jehovah ɖɔ: “Blǒ bonu ma tuùn linlin towe lɛ.” (Tín. 33:13) Ðó linlin Jehovah tɔn lɛ xlɛ́ ali i wutu ɔ, é ɖ’alɔ ɖò linlin Mawu tɔn sín jijɛnu mɛ ɖò ali ɖaxó ɖé nu, bɔ è ɖɔ xó dó wutu tɔn kpo yɛ̌yi kpo ɖò Biblu mɛ ɖɔ é nyí nya ɖé bo ɖó nǔɖiɖi nukúnɖeji ɖé.—Ebl. 11:24-27.

12. Etɛ jí mɛsɛ́dó Pɔlu ka sɔ́ linlin tɔn lɛ jinjɔn?

¹² Mɛsɛ́dó Pɔlu nyí nya ɖé bo bí, bo lɛ́ kplɔ́n wema ganji, bɔ é hwe bǐ ɔ, é sè gbè we. (Mɛ. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) É ɖò mɔ̌ có, enyi é byɔ ɖɔ é na wá gbeta nǔ e sɔgbe é kpo nǔ e nyla é kpo tɔn kɔn ɔ, é nɔ nyi alɔ nú nǔnywɛ gbɛ̀ ɔ tɔn. É nɔ sɔ́ linlin tɔn lɛ jinjɔn Biblu jí. (Xà Mɛsɛ́dó 17:2, nwt; 1 Kɔlɛntinu lɛ 2:6, 7, 13.) Nǔ e mɛ é tɔ́n kɔ dó é wɛ nyí ɖɔ, Pɔlu ɖu vivǐ sinsɛnzɔ́ e ɖó  nu é ɖé tɔn, bo lɛ́ ɖó nukún ajɔ mavɔmavɔ ɖé.—2 Tim. 4:8.

13. Enyi linlin mǐtɔn na sɔgbe xá linlin Jehovah tɔn lɛ ɔ, mɛ̌ ka na ɖɔ?

¹³ É ɖò wɛn ɖɔ linlin Mawu tɔn yì jǐ hú gbɛ̀ égbé tɔn ɔ tɔn. Gbɛzinzan sɔgbe xá linlin tɔn lɛ na zɔ́n bɔ mǐ na ɖó awǎjijɛ ɖaxó hugǎn ɔ, bɔ gbɛ̀ mǐtɔn na lɛ́ ɖó nu. Amɔ̌, Jehovah nɔ ɖɔ dandan jɛn mǐ na ɖó linlin emitɔn lɛ ǎ. “[Deví] gbejinɔtɔ́, ayiɖotenanɔ” ɔ nɔ kp’acɛ dó linlin mǐtɔn lɛ jí ǎ, mɛxo agun tɔn lɛ ɖesu ka nɔ wà mɔ̌ ǎ. (Mat. 24:45; 2 Kɔ. 1:24) É nyɔ́ wà ɔ, Klisanwun ɖokpo ɖokpo wɛ ɖó na bló bɔ linlin tɔn na sɔgbe xá linlin Mawu tɔn lɛ. Nɛ̌ mǐ ka sixu wà mɔ̌ gbɔn?

14, 15. (a) Bo na dó nɔ lin nǔ Jehovah ɖɔhun ɔ, etɛ jí mǐ ka ɖó na nɔ lin tamɛ dó? (b) Sɔgbe xá Hlɔmanu lɛ 12:2 ɔ, etɛwu mǐ ka ɖó na nyi alɔ nú linlin gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ bíbɛ́ dó ayi mǐtɔn mɛ? Jlɛ̌ dó nǔɖe wu.

¹⁴ Ðò Hlɔmanu lɛ 12:2 mɛ ɔ, è ɖè wě xá mǐ ɖɔ: “Mi ma nɔ wà nǔ lee gbɛ̀ ɔ nɔ wà gbɔn é ó; loɔ, mi jó Mawu dó, nú é huzu mi gbɔn ayi mitɔn sín huzuhuzu gblamɛ. Enɛ ɔ, mi na sixu tuùn jlǒ Mawu tɔn: é wɛ nyí nǔ ɖagbe; nǔ e nɔ nyɔ́ nukún tɔn mɛ é; nǔ e sɔgbe bɔ nǔ bǐ vɔ ɖ’ewu é.” Xógbe enɛ lɛ xlɛ́ mǐ ɖɔ mǐ na bo tlɛ ko huzu linlin mǐtɔn lɛ gbɔn ɖebǔ cobo wá kplɔ́n nǔgbo ɔ ɔ, mǐ sixu bló bɔ linlin mǐtɔn lɛ na sɔgbe xá Mawu tɔn lɛ hugǎn. Nǔgbo wɛ ɖɔ jijɔ e sín gǔ mǐ ɖu lɛ é kpo nǔ e mǐ ko mɔ kpɔ́n wá yì lɛ é kpo sixu ko huzu linlin mǐtɔn lɛ ɖó bǎ ɖé mɛ. Amɔ̌, ayi mǐtɔn bɔ, bo sixu fɔ́n bo ɖò huzuhuzu wɛ. Ðò ninɔmɛ gegě mɛ ɔ, è sixu ɖó ayi huzuhuzu mɔhun lɛ ɖebǔ wu gbɔn nǔ e mǐ nɔ lɔn bɔ ye nɔ byɔ ayi mǐtɔn mɛ kpo nǔ e jí mǐ nɔ lin tamɛ dó lɛ é kpo gblamɛ. Tamɛ linlin dó ali e nu Jehovah nɔ lin nǔ ɖè é jí sixu zɔ́n bɔ mǐ na mɔ ɖɔ linlin tɔn lɛ sɔgbe. Enɛ gudo ɔ, biblo bonu linlin mǐtɔn lɛ ni sɔgbe xá Mawu tɔn lɛ na huzu nǔ jɔwamɔ tɔn ɖé nú mǐ.

¹⁵ Amɔ̌, ɖǒ ayi wu ɖɔ bo na dó bló bonu ayi mǐtɔn na ɖò linlin Jehovah tɔn lɛ jí ɔ, mǐ ɖó na “nɔ wà nǔ lee gbɛ̀ ɔ nɔ wà gbɔn é [ǎ].” Mǐ ɖó na lɔn nú linlin e ma sɔgbe xá Mawu tɔn ǎ lɛ é na byɔ ayi mǐtɔn mɛ ǎ. È sixu jlɛ́ nǔ e wu afɔɖiɖe nukɔntɔn enɛ ɖò taji é dó nǔɖuɖu wu. Mɛɖé sixu ba na bló bɔ lanmɛ tɔn na kpɔ́n te gbɔn nǔɖuɖu hunsin ɖagbe tɔn ɖuɖu gblamɛ. Amɔ̌, enyi é nɔ ɖu nǔɖuɖu e blí é ɖò gbesisɔmɛ ɔ, ɖagbe tɛ enɛ ka na wà n’i. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, enyi mǐ ɖò linlin gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ sɔ́ dó hɛn linlin mǐtɔn blí wɛ ɔ, gǎn e dó wɛ mǐ ɖè bá ɖó linlin Jehovah tɔn lɛ é na nyí vɔ̌tɔ́.

16. Etɛ sí mǐ ka ɖó na cyɔn alɔ mǐɖée jí sín?

¹⁶ Mǐ ka sixu ɖɔ ɖɔ mǐ kún na xò gò linlin gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ ɖebǔ ó wɛ à? Eǒ, mǐ sixu gosin gbɛ̀ ɔ mɛ tlɔlɔ lě ǎ. Ninɔmɛ ɖé lɛ mɛ tíìn bɔ mǐ sixu xò gló linlin tɔn lɛ ǎ. (1 Kɔ. 5:9, 10) Wɛnɖagbejijlazɔ́ ɔ yayǎnɔ nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ yì xò gò nǔɖiɖi masɔgbe lɛ. É ɖò mɔ̌ có, enyi mǐ ma sixu xò gló linlin e ma sɔgbe xá Mawu tɔn ǎ é ɖò ninɔmɛ ɖé mɛ ǎ ɔ, mǐ ka ɖó na ɖò tamɛ lin dó ye wu wɛ, alǒ yí gbè nú ye ǎ. Jezu ɖɔhun ɔ, mǐ ɖó na yawǔ gbɛ́ linlin e nɔ nɔ gudo nú tuto Satáan tɔn lɛ é. Gɔ́ na ɔ, mǐ sixu cyɔn alɔ mǐɖée jí, bo na jó mǐɖée dó nú linlin gbɛ̀ ɔ tɔn e ma ɖò dandan ǎ lɛ é ǎ.—Xà Nǔnywɛxó 4:23.

17. Ali tɛ lɛ nu mɔ̌ mǐ ka sixu nyi alɔ nú mǐɖée jijodó ɖò ninɔmɛ e ma ɖò dandan ǎ lɛ é mɛ nú linlin gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ ɖè?

¹⁷ Ði kpɔ́ndéwú ɔ, enyi mǐ ɖò xɔ́ntɔn vívɛ́ mǐtɔn lɛ cyan wɛ ɔ, mǐ ɖó na nɔ acéjí. Biblu gb’akpá nú mǐ ɖɔ enyi mǐ nɔ zun xɔ́ntɔn vívɛ́ xá mɛ ɖěɖee ma nɔ sɛn Jehovah ǎ lɛ é ɔ, linlin yetɔn lɛ na wà nǔ dó mǐtɔn lɛ wu. (Nǔx. 13:20; 1 Kɔ. 15:12, 32, 33) Enyi  mǐ lɛ́ ɖò ayiɖeɖayǐ lɛ cyan wɛ ɔ, mǐ ɖó na ɖó ayi te. Enyi mǐ nɔ nyi alɔ nú ayiɖeɖayǐ ɖěɖee nɔ sɔ́ linlin nǔ lɛ jɔ nú yeɖée tɔn, adakaxixo alǒ nǔbliblíwiwa ɖó ajɔ lɛ é ɔ, alɔ nyi nú linlin ɖěɖee “jɛ agɔ dó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ Mawu tɔn” lɛ é wɛ mǐ ɖè, bonu ye ma wà nǔ dó linlin mǐtɔn lɛ wu ó nɛ.—2 Kɔ. 10:5, nwt.

18, 19. (a) Etɛwu ayi mǐtɔn ka ɖó na ɖò te dó linlin gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ e è nɔ sɔ́ ɖó ajo, bɔ ye ma jɛ wě vaan ǎ lɛ é wu? (b) Nǔ tɛ lɛ mǐ ka ɖó na nɔ kanbyɔ mǐɖée? Etɛwu?

¹⁸ É na lɛ́ nyɔ́ ɖɔ enyi linlin gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ na bo ma tlɛ zawě nú mǐ ganji ɖò ninɔmɛ ɖé lɛ mɛ ǎ ɔ, mǐ ni tɛ́n kpɔ́n bo ɖó ayi ye wu, lobo gbɛ́. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, è sixu xwlé xó ɖé mɛ ɖó alɔkpa ɖé ɖò xójlajla ɖé sín hwenu, b’ɛ na nɔ gudo nú linlin toxóɖiɖɔ tɔn ɖé lɛ. Tan e ɖɔ ɖagbe gbɛtɔ́ tɔn xó lɛ é sixu flɔ́ zo dó glɔ́ nú nǔ e gbé è na nya alǒ nǔ e è na wà bɔ gbɛ̀ ɔ nɔ sɔ́ sù lɛ é. Video ɖé lɛ kpo wema ɖé lɛ kpo nɔ sɔ́ tamɛ-núkplɔnmɛ lɛ, ɖi “nyɛ hwɛ̌” kpo “xwédo ce hwɛ̌” kpo ɖ’ajo, bo nɔ bló bɔ ye nɔ cí nǔ e ɖò jlɛ̌ jí, dɔn mɛ bo tlɛ sɔgbe é ɖɔhun. Linlin mɔhun lɛ nɔ cyɔn yɛ linlin e ɖò Biblu mɛ bo ɖɔ ɖɔ enyi mǐ yí wǎn nú Jehovah hú nǔ bǐ ɔ, xwédo mǐtɔn kpo mǐɖesunɔ kpo na ɖ’awǎjijɛ tawun é jí. (Mat. 22:36-39) Gɔ́ na ɔ, tan e yɔkpɔvu lɛ nɔ kpi é ɖé lɛ nɔ cí nǔ e ma nyla ǎ é ɖɔhun, loɔ, tan enɛ lɛ ka sixu yí gbè nú walɔ bliblí bɔ è na ɖ’ayi wu ǎ.

¹⁹ Enɛ xlɛ́ ɖɔ é kún nyla ɖɔ è ni ɖu vivǐ ayiɖeɖayǐ ɖagbe ɖé lɛ tɔn ó ǎ. Amɔ̌, é na nyɔ́ ɖɔ mǐ ni kan nǔ elɔ lɛ byɔ mǐɖée: ‘Enyi è na bo tlɛ sɔ́ nǔkplɔnmɛ gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ ɖó ajo bonu é ma jɛ wě vaan lě ǎ ɔ, mǐ ka nɔ ɖ’ayi wu à? Mǐ ka nɔ ɖó dogbó nú bǎ e mɛ vǐ mǐtɔn lɛ kaka jɛ mǐɖesunɔ jí na xò gò linlin gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ ɖó é, gbɔn alɔ nyinyi nú tuto televiziɔn jí tɔn ɖé lɛ alǒ wema ɖé lɛ xixa gblamɛ à? Mǐ ka nɔ sɔ́ linlin e Jehovah nɔ ɖó dó nǔ lɛ wu é dó súnsún linlin gbɛ̀ ɔ tɔn e vǐ mǐtɔn lɛ sè alǒ mɔ lɛ é à?’ Enyi mǐ tuùn vogbingbɔn e ɖò linlin Mawu tɔn lɛ kpo gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ kpo tɛntin é ɔ, mǐ sixu nyi alɔ nú “lee gbɛ̀ ɔ nɔ wà [nǔ] gbɔn é.”

20. Etɛ ka na xlɛ́ ɖɔ mǐ jó linlin Mawu tɔn, alǒ gbɛ̀ ɔ tɔn dó, bɔ é ɖò mǐ huzu wɛ?

²⁰ Flín ɖɔ ali taji we nu wɛ mǐ nɔ sè xó ɖè, ye wɛ nyí Jehovah kpo gbɛ̀ e ɖò Satáan sín acɛ mɛ é kpo. We lɛ ɖětɛ ka na huzu linlin mǐtɔn? Xósin ɔ wɛ nyí fí e mǐ nɔ sè xó sín é. Enyi gbɛ̀ Satáan tɔn sín linlin wɛ mǐ nɔ ɖótó ɔ, ye na huzu linlin mǐtɔn, bo na dɔn mǐ dó linlin agbaza tɔn lɛ kpo nǔwiwa agbaza tɔn lɛ kpo kɔn. Nǔ e wu é ɖò taji ɖɔ mǐ ni cɔ́ nǔ e jí mǐ nɔ lin tamɛ dó lɛ é nɛ.

21. Nǔ taji tɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò xóta e bɔ d’ewu é mɛ?

²¹ Lee mǐ ko ɖɔ gbɔn ɖò bǐbɛ̌mɛ é ɔ, enyi mǐ na lin tamɛ Jehovah ɖɔhun ɔ, alɔ kɛɖɛ wɛ mǐ ɖó na nyi nú nǔ e na hɛn linlin mǐtɔn lɛ blí lɛ é ǎ, loɔ, mǐ ɖó na nɔ lɛ́ lin tamɛ dó linlin Mawu tɔn lɛ jí, bo na sɔ́ ye dó ɖó mǐtɔn. Xóta e bɔ d’ewu é na lɛ́ ɖɔ xó dó lee mǐ sixu wà mɔ̌ gbɔn é jí hugǎn.