1-3. (a) Nɛ̌ nǔ ka ɖó na cí nú mǐ dó nǔgbo Biblu tɔn lɛ wu? Jlɛ̌ dó nǔɖe wu. (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ lɛ é.) (b) Nǔkanbyɔ tɛ lɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n ɖò xóta elɔ mɛ?

KƆLILƐ nú nǔ e è xɔ é nyí aca ɖé bo gbakpé. Nǔlinlɛn lɛ xlɛ́ ɖɔ ɖò tò ɖé lɛ mɛ ɔ, axisinɔ lɛ nɔ lɛkɔ nú nǔ e ye xɔ lɛ é 9 mɔ̌ ɖò kanweko jí. Ye nɔ lɛkɔ nú nǔ e ye xɔ gbɔn ɛntɛnɛti jí lɛ é 30 jɛji ɖò kanweko jí. Bɔya axisinɔ lɛ mɔ ɖɔ nǔ e emi xɔ é kún nyí nǔ e emi ɖó nukún é ó, kún nyɔ́ ó, alǒ, kún sɔ́ jɛxa emi ó. Enɛ wu ɔ, ye nɔ wá gbeta ɔ kɔn bo na ɖyɔ, alǒ, byɔ ɖɔ è ni lɛkɔ nú akwɛ ɔ nú emi.

² Nǔgbo wɛ ɖɔ mǐ sixu byɔ akwɛ e mǐ sú dó xɔ nǔɖe é, amɔ̌, mǐ na jló na lɛkɔ nú “nǔgbo” Biblu tɔn e mǐ “xɔ” é alǒ “sà” gbeɖé ǎ. (Xà Nǔnywɛxó 23:23, nwt; 1 Tim. 2:4) Lee mǐ ko mɔ gbɔn ɖò xóta e wá yì é mɛ é ɔ, mǐ nɔ mɔ nǔgbo ɔ gbɔn táan gegě zinzan dó kplɔ́n gblamɛ. Gɔ́ na ɔ, bo na dó xɔ nǔgbo ɔ ɔ, mǐ sixu ko jó agbazazɔ́ e kpé kwɛ ganji é ɖé dó, bló huzuhuzu lɛ ɖò kancica e mǐ ɖó xá mɛ ɖevo lɛ é, alǒ, ɖò linlin kpo nǔwalɔ mǐtɔn kpo mɛ, kabǐ jó aca e ma sɔgbe xá Biblu ǎ lɛ é dó. Amɔ̌, vɔ̌ e mǐ sá é hwe tawun enyi è sɔ́ jlɛ́ dó nyɔna e mǐ ko mɔ lɛ é wu ɔ nɛ.

³ Nú è ɖò xó ɖɔ dó nǔgbo Biblu tɔn wu wɛ ɔ, lee nǔ nɔ cí nú  mǐ é nɔ ɖibla nyí ɖokpo ɔ xá nya e xó Jezu ɖɔ ɖò lǒ klewun ɖé mɛ é tɔn. Jezu jló na xlɛ́ lee nǔgbo Axɔsuɖuto Mawu tɔn tɔn xɔ akwɛ nú mɛ ɖěɖee mɔ lɛ é gbɔn é, bo ɖɔ xó dó ajɔ̌tɔ́ tomɛyitɔ́ e ɖò jɛ̌ ɖagbeɖagbe lɛ ba wɛ bo mɔ ɖokpo é wu. Nǔgbo ɔ, jɛ̌ ɔ xɔ akwɛ sɔmɔ̌ bɔ é ‘yawǔ sà’ nǔ e ɖò así tɔn lɛ é bǐ. (Mat. 13:45, 46) Ðò ali ɖokpo ɔ nu ɔ, nǔgbo e mǐ mɔ é, é wɛ nyí nǔgbo Axɔsuɖuto Mawu tɔn tɔn kpo nǔgbo xɔ akwɛ ɖevo e mǐ kplɔ́n ɖò Xó Mawu tɔn mɛ lɛ é bǐ kpo xɔ akwɛ nú mǐ sɔmɔ̌ bɔ mǐ sɔ́ jlǒ dó yawǔ savɔ̌ e ɖò dandan lɛ é bǐ bo dó mɔ nǔgbo enɛ. Nú nǔgbo enɛ ɔ kpó ɖò nǔ xɔ akwɛ nyí wɛ ɖò nukún mǐtɔn mɛ ɔ, mǐ na “sà gbeɖé [ǎ].” É blawǔ ɖɔ mɛɖé lɛ ɖò togun Mawu tɔn mɛ bo sɔ́ tuùn lee nǔgbo e ye mɔ é xɔ akwɛ sɔ́ é ǎ bo tlɛ sà lɔ. Nǔ enɛ ni ma xá mǐ kpɔ́n gbeɖé ó! Bo na dó xlɛ́ ɖɔ nǔgbo ɔ xɔ akwɛ nú mǐ tawun bɔ mǐ kún na sà gbeɖé ó ɔ, mǐ ɖó na xwedó wusyɛn dó lanmɛ nú mɛ e ɖɔ ɖɔ mǐ ni “ɖò gbɛ̀ zán wɛ ɖò nǔgbo mɛ” é. (Xà 3 Jaan 2-4.) Gbɛzinzan ɖò nǔgbo ɔ mɛ nɔ byɔ ɖɔ mǐ ni sɔ́ nǔgbo ɔ dó ɖó nǔ taji ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ lobo wà nǔ sɔgbe xá. Mi nú mǐ ni gbéjé nǔkanbyɔ elɔ lɛ kpɔ́n: Etɛwu mɛɖé lɛ ka sixu “sà” nǔgbo ɔ? Nɛ̌ ye ka sixu wà mɔ̌ gbɔn? Nɛ̌ mǐ ka sixu nyi alɔ nú nǔwanyido enɛ e blawǔ é gbɔn? Nɛ̌ mǐ ka sixu dó hlɔnhlɔn hlɔnhlɔn jí nú kán e mǐ kánɖeji bo na “ɖò gbɛ̀ zán wɛ ɖò nǔgbo mɛ” é gbɔn?

4. Ðò xwè kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, etɛwu mɛɖé lɛ ka “sà” nǔgbo ɔ?

⁴ Ðò xwè kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, mɛ e yí nǔkplɔnmɛ Jezu tɔn ganji ɖò bǐbɛ̌mɛ lɛ é ɖé lɛ sɔ́ wá zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbo ɔ ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ee Jezu na nǔɖuɖu mɛ wɔbuwɔbu ɖé ɖò nǔjiwǔ linu gudo é ɔ, ye xwedó è yì Galilée Xù ɔ sín akpá ɖě ɔ xwé. Finɛ ɔ, Jezu ɖɔ nǔɖe b’ɛ kpaca ye: “Enyi mi ma ɖu nyɛ Gbɛtɔ́ví ɔ sín agbaza, bo nu hun ce ǎ ɔ, gbɛ̀ jɔ gbɛ̀ ɔ na nɔ mi mɛ ǎ.” Ye ɖɔ nú Jezu ɖɔ é ni tín xó ɔ mɛ nú emi ǎ, loɔ, xó enɛ nyí afɔklɛ́nnú nú ye bɔ ye ɖɔ: “Xó elɔ syɛn dódó; mɛ̌ ka sixu yí gbè nú xó enɛ ɔ?” Wǎgbɔ tɔn ɔ, “ahwanvu Jezu tɔn gegě lɛkɔ, bo sɔ́ nɔ xwedó è ǎ.”​—Jaan 6:53-66.

5, 6. (a) Ðò agaɖanu dìn ɔ, etɛwu mɛɖé lɛ ma ka kpéwú bo tɛ́ dó nǔgbo ɔ wu ǎ? (b) Nɛ̌ mɛɖé ka sixu jɛ nǔgbo ɔ jó dó jí kpɛɖé kpɛɖé gbɔn?

⁵ É blawǔ ɖɔ ɖò égbé ɔ, mɛɖé lɛ kún sɔ́ tɛ́ dó nǔgbo ɔ wu ó. Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ wemafɔ Biblu tɔn tɔn e è jlaɖó é ɖé, alǒ, nǔ e nɔví nukúnɖeji ɖé ɖɔ kabǐ wà é nyí afɔklɛ́nnú nú mɛɖé lɛ. Mɛ ɖevo lɛ tíìn bɔ wě e junjɔn Biblu jí bɔ è ɖè xá ye é wɛ ɖó akpɔ nú ye, alǒ, ye jó nǔgbo ɔ dó ɖó Klisanwun hatɔ́ ɖé sín jujɔ jɛ yetɔn jí ǎ wutu. Mɛ ɖevo lɛ xò kpóɖó nú gǔfɔndómawujitɔ́ lɛ kpo gbeklánxámɛtɔ́ ɖěɖee nɔ sɔ́ nǔ e mǐ ɖi nǔ na lɛ é kpé ta dò é kpo. Wǎgbɔ tɔn ɔ, mɛɖé lɛ nɔ jló bo nɔ jɛ ‘kɔ lɛ́ sín’ Jehovah kpo agun ɔ kpo “gudo” jí. (Ebl. 3:12-14) É na ko nyɔ́ nú ye hú ɖɔ ye ni tɛ́ dó nǔɖiɖi yetɔn wu, bo ɖeji dó Jezu wu lee mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ wà gbɔn é. Hwenu e Jezu kanbyɔ mɛsɛ́dó lɛ ɖɔ ye jló na yì à jí é ɔ, Piyɛ́ɛ yí gbè n’i tlolo ɖɔ: “Aklunɔ! Mɛ̌ gɔ́n mǐ ka na lɛ́ yì? É ma nyí nu towe mɛ wɛ è nɔ sè xó e nɔ na gbɛ̀ mavɔmavɔ mɛ ɔ ɖè à cé?”—Jaan 6:67-69.

⁶ Mɛ ɖevo lɛ jó nǔgbo ɔ dó kpɛɖé kpɛɖé, vlafo ye tlɛ ɖó ayi wu ɖɔ nǔ ɖò mɔ̌ nyí wɛ ǎ. Mɛ e jɛ nǔgbo ɔ jó dó jí kpɛɖé kpɛɖé é cí tɔjihun e ɖò zɔ sɛyi nú agě wɛ kpɛɖé kpɛɖé é ɖɔhun. Biblu tinmɛ huzuhuzu enɛ e bɛ́ dɛ̌dɛ̌ é ɖɔ ‘zɔ sisɛyi nú nǔgbo ɔ.’ (Ebl. 2:1) Mɛ e lɛkɔ sín nǔgbo ɔ gudo é tuùn bo wà mɔ̌, loɔ, mɛ e sɛyi zɔ na é ɔ, manywɛ mɛ wɛ éyɛ ɖè bo wà mɔ̌. Amɔ̌, mɛ enɛ ɔ ɖò kancica e ɖò é kpo Jehovah kpo tɛntin é sɔ́ ɖ’axɔ nu wɛ, bɔ wǎgbɔ tɔn ɔ, kancica enɛ na wá gblé bǐ. Nɛ̌ mǐ ka sixu nyi alɔ nú nǔ baɖabaɖa enɛ gbɔn?

7. Afɔɖiɖe nukɔntɔn tɛ ka na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nyi alɔ nú nǔgbo ɔ sisa?

⁷ Bo na dó zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbo ɔ ɔ, mǐ ɖó na yí gbè nú nǔ e Jehovah ɖɔ lɛ é bǐ bo setónú na. Mǐ ɖó na sɔ́ nǔgbo ɔ ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ lobo zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbododó Biblu tɔn lɛ. Axɔsu Davidi xoɖɛ sɛ́dó Jehovah bo ɖɔ: ‘Un na xwedó nǔgbo towe dó wà nǔ na.’ (Ðɛh. 86:11) Davidi kánɖeji bo wà mɔ̌. Mǐ lɔ ɖó na kánɖeji bo na xwedó nǔgbo Mawu tɔn. Nú mǐ ma wà mɔ̌ ǎ ɔ, mǐ sixu ɖó ayixa we dó vɔ̌ e mǐ sá bo dó mɔ nǔgbo ɔ é wu, bɔ vlafo ɔ, mǐ sixu jɛ linlin jí bo na lɛ́ lɛkɔ yì nǔ e mǐ ko jó dó é kɔn. Amɔ̌, mǐ nɔ wà mɔ̌ ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, mǐ nɔ tɛ́ dó nǔgbo ɔ blebu wu. Mǐ mɔ nukúnnú jɛ wu ɖɔ mǐ kún sixu cyan nǔgbo ɔ ɖě bo yí gbè na, bo jó ɖě dó ó. È na ɖɔ ɔ, mǐ ɖó na zán gbɛ̀ sɔgbe xá “nǔgbo ɔ bǐ.” (Jaan 16:13) Mi nú mǐ ni ɖɔ xó dó nǔ e mǐ sixu sɔ́ dó savɔ̌ bo na dó sixu xɔ nǔgbo ɔ é atɔ́ɔ́n jí. Mɔ̌ wiwa na na hlɔnhlɔn kán e mǐ kánɖeji bo ma na lɔn nú nǔ ɖě na blɛ́ mǐ, bonu mǐ na lɛkɔ yì nǔ e mǐ sɔ́ dó savɔ̌ lɛ é ɖě kɔn ǎ é é.—Mat. 6:19.

8. Enyi Klisanwun ɖé ma zán hwenu tɔn kpo nǔnywɛ kpo ǎ ɔ, nɛ̌ enɛ ka sixu zɔ́n bɔ é jɛ zɔ nú nǔgbo ɔ gbɔn? Nǎ kpɔ́ndéwú ɖé.

⁸ Hwenu. Nú mǐ ma na jɛ zɔ nú nǔgbo ɔ ǎ ɔ, mǐ ɖó na zán hwenu mǐtɔn kpo nǔnywɛ kpo. Enyi mǐ ma cɔ́ mǐɖée ǎ ɔ, mǐ sixu jɛ táan gegě zán ɖò gbɔjɛyiyi, ayiɖeɖayǐ, ɛntɛnɛti jí yiyi kpo televiziɔn kpinkpɔn kpo kɔn jí. Nǔ enɛ lɛ nyla ǎ có, táan e mǐ nɔ zán ɖò ye kɔn é sixu jɛ hwenu e mǐ nɔ zán ɖ’ayǐ nú nǔkplɔnkplɔn mɛɖesunɔ tɔn kpo nǔwiwa gbigbɔ tɔn ɖevo lɛ kpo é xò yí jí. Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú nɔví nyɔnu ee nɔ nyí Emma é tɔn. * Sín winnyawinnya mɛ tɔn ɔ, é yí wǎn nú sɔ́ lɛ tawun. Ali tɔn hun n’i hweɖebǔnu ɔ, é nɔ kun sɔ́ jɛn wɛ. Táan ɖé gudo ɔ, é jɛ linkpɔ́n ɖó dó táan tobutobu e é nɔ zán ɖò ayiɖeɖayǐ tɔn kɔn é wu jí. É bló huzuhuzu lɛ bo kpéwú bo wá sɔ́ ayiɖeɖayǐ ɖó tɛn e jɛxa ɛ é mɛ. Tan Cory Wells, ee nɔ kun sɔ́ bo nɔ d’aca d’emɛ dó da agbahwlɛnhwlɛn yihun é tɔn dó wusyɛn lanmɛ n’i. * Emma nɔ zán hwenu gegě ɖò nǔ gbigbɔ tɔn lɛ kɔn dìn xá xwédo tɔn kpo xɔ́ntɔn tɔn lɛ kpo. É mɔ ɖɔ emi sɛkpɔ Jehovah hugǎn bo lɛ́ ɖò fífá mɛ, bo tuùn ɖɔ emi nɔ zán hwenu emitɔn kpo nǔnywɛ kpo.

9. Nɛ̌ nǔ agbaza tɔn lɛ biba ka zɔ́n bɔ mɛɖé lɛ jó nǔ gbigbɔ tɔn lɛ gbé nyinya dó gbɔn?

⁹ Nǔ agbaza tɔn lɛ. Enyi mǐ jló na kpó ɖò nǔgbo ɔ xwedó wɛ ɔ, mǐ ɖó na sɔ́ nǔ agbaza tɔn lɛ ɖó tɛn e jɛxa ye é mɛ. Nú mǐ kplɔ́n nǔgbo ɔ ɔ, jlǒ e mǐ ɖó nú nǔ agbaza tɔn lɛ é nɔ gbɔn gudo bɔ nǔ e gbé nya wɛ mǐ ɖè ɖò gbigbɔ lixo lɛ é nɔ jɛ nukɔn. É víví nú mǐ ɖɔ mǐ sɔ́ nǔ agbaza tɔn lɛ dó savɔ̌ bá mɔ tɛn dó zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbo ɔ. Amɔ̌, hwenu ɖò yiyi wɛ ɔ, mǐ sixu mɔ bɔ mɛ ɖevo lɛ ɖò nǔnywɛ xwitixwiti sín nǔ e tɔ́n gbɔn gudo lɛ é xɔ wɛ, kabǐ ye ɖò nǔ agbaza tɔn ɖevo lɛ sín vivǐ ɖu wɛ. Mǐ sixu jɛ linlin jí ɖɔ nǔɖe ɖò mǐ wu zɛ wɛ. Ðó dandannú e mǐ ɖó lɛ é ma sɔ́ kpé mǐ ǎ wutu ɔ, mǐ sixu sɔ́ nǔ e gbé nya wɛ mǐ ɖè ɖò gbigbɔ lixo lɛ é ɖó kɛ́n ɖokpo, bo na dó xò nǔ agbaza tɔn lɛ kplé. Gbɛzán mɔhun nɔ flín mǐ Demasi. Wǎn e é yí nú “gbɛ̀ dìn tɔn ɔ” é zɔ́n bɔ é jó sinsɛnzɔ́ e wà xá mɛsɛ́dó Pɔlu wɛ é ɖè é dó. (2 Tim. 4:10) Etɛwu Demasi ka jó Pɔlu dó? É sixu nyí wǎn e é yí nú nǔ agbaza tɔn lɛ hú nǔ gbigbɔ tɔn lɛ é, alǒ, é sɔ́ ɖò gbesisɔmɛ bo na savɔ̌ ɖě bá mɔ tɛn dó wà sinsɛnzɔ́ xá Pɔlu ǎ; Biblu ɖɔ nǔ e wu wɛ é tawun ǎ. É ɖò wɛn ɖɔ  mǐ kún ba na flɔ́ zo dó glɔ̌ nú jlǒ nǔ agbaza tɔn lɛ biba tɔn, bonu nǔ enɛ lɛ e ɖò dindɔn mǐ wɛ é na wá cyɔn yɛ wanyiyi e mǐ ɖó nú nǔgbo ɔ é jí ó.

10. Bo na dó kpó ɖò gbɛ̀ zán wɛ ɖò nǔgbo ɔ mɛ ɔ, kɔgbidínúmɛ tɛ nukɔn mǐ ka ɖó na gbí dɔn ɖè?

¹⁰ Kancica e mǐ ɖó xá mɛ ɖevo lɛ é. Nú mǐ jló na kpó ɖò gbɛ̀ zán wɛ ɖò nǔgbo ɔ mɛ ɔ, mǐ ɖó na jó gbè ɖò kɔgbidínúmɛ mɛ ɖevo lɛ tɔn nukɔn ǎ. Hwenu e mǐ jɛ nǔgbo ɔ kplɔ́n jí é ɔ, kancica e mǐ ɖó xá gbɛ̌ mǐtɔn kpo hagbɛ̌ xwédo mǐtɔn tɔn kpo ee ma nyí Kúnnuɖetɔ́ ǎ lɛ é huzu. Ye mɛɖé lɛ yí gbè; mɛ ɖevo lɛ ka klán gbè xá mǐ syɛnsyɛn. (1 Pi. 4:4) Mǐ nɔ tɛ́n kpɔ́n bo na ɖó kancica ɖagbe xá hagbɛ̌ xwédo mǐtɔn tɔn lɛ, lobo wà nǔ xá ye kpo xomɛnyínyɔ́ kpo có, mǐ ɖó na cɔ́ mǐɖée, bo na sà nǔgbo ɔ bá dó nyɔ́ ɖò nukún yetɔn mɛ ǎ. Nǔgbo wɛ ɖɔ mǐ na ɖò tintɛnkpɔn wɛ bɔ mǐ kpo hagbɛ̌ xwédo mǐtɔn tɔn lɛ kpo na nɔ mɔ nǔ jɛ mǐɖée gbè mɛ. Amɔ̌, sɔgbe xá akpágbánúmɛ e ɖò 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:33 mɛ é ɔ, mɛ e yí wǎn nú Jehovah lɛ é kɛɖɛ kpo mǐ kpo wɛ na vɛ́.

11. Nɛ̌ mǐ ka sixu nyi alɔ nú nǔwalɔ e Biblu gbɛ́ lɛ é gbɔn?

¹¹ Linlin kpo walɔ kpo e ma nyí Mawu tɔn ǎ lɛ é. Mɛ e ɖò gbɛ̀ zán wɛ ɖò nǔgbo ɔ mɛ lɛ é bǐ ɖó na mɛ́. (Eza. 35:8; xà 1 Piyɛ́ɛ 1:14-16.) Mǐ mɛ bǐ wɛ bló huzuhuzu ɖé lɛ bo sɔgbe xá nǔgbododó Biblu tɔn lɛ, cobo wá nǔgbo ɔ mɛ. Mɛɖé lɛ bló huzuhuzu ɖaxó ɖé lɛ. Ðebǔ wɛ é na bo nyí ɔ, mǐ ɖó na sà ninɔmɛ mímɛ́ e mɛ mǐ ɖè é, ɖó nǔbliblí gbɛ̀ elɔ tɔn wu ǎ. Nɛ̌ mǐ ka sixu nyi alɔ nú walɔ bliblí gbɔn? Lin tamɛ dó axɔ ɖaxó e Jehovah sú bonu mǐ na dó nyí mɛ mímɛ́ é jí, é wɛ nyí hun xɔ akwɛ Vǐ tɔn Jezu Klisu tɔn. (1 Pi. 1:18, 19) Bonu mǐ na dó kpó ɖò mɛ mímɛ́ nyí wɛ ɖò Jehovah nukɔn ɔ, mǐ ɖó na bló bɔ lee vɔsisa gbɛxɔnúmɛ tɔn Jezu tɔn xɔ akwɛ gbɔn é na ɖò taji ɖò linlin mǐtɔn kpo ayi mǐtɔn kpo mɛ.

12, 13. (a) Etɛwu é ka ɖò taji ɖɔ mǐ ni hɛn linlin e Jehovah nɔ ɖó dó xwè lɛ wu é ayi mɛ? (b) Etɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n dìn?

¹² Aca kpo nǔwalɔ kpo e ma sɔgbe xá Biblu ǎ lɛ é. Hagbɛ̌ xwédo mǐtɔn tɔn lɛ, azɔ̌gbɛ́ lɛ, kpo wemaxɔmɛvígbɛ́ lɛ kpo sixu tɛ́n kpɔ́n bo dɔn mǐ bɔ mǐ na xò kpóɖó nú ye ɖò xwè lɛ ɖuɖu mɛ. Nɛ̌ mǐ ka sixu gbí dɔn ɖò kɔ e ye nɔ gbídí nú mǐ bɔ mǐ na ɖ’alɔ ɖò aca kpo xwè ɖěɖee ma kpa susu nú Jehovah ǎ lɛ é kpo nukɔn gbɔn? Mǐ sixu wà mɔ̌ gbɔn linlin e Jehovah nɔ ɖó dó nǔwalɔ mɔhun lɛ wu é hinhɛn dó ayi mɛ ganji gblamɛ. Xó ɖěɖee è ɖɔ ɖò wema mǐtɔn lɛ mɛ dó fí e xwè e gbakpé lɛ é jɔ sín é wu é vívɔ́ gbéjé kpɔ́n sixu d’alɔ mǐ. Nú mǐ nɔ flín hwɛjijɔ junjɔn Biblu jí e wu mǐ ma nɔ ɖ’alɔ ɖò xwè enɛ lɛ mɛ ǎ é mǐɖée ɔ, mǐ nɔ kúdeji ɖɔ mǐ ɖò “nǔ e nɔ nyɔ́ Aklunɔ nukúnmɛ é” wà wɛ. (Efɛ. 5:10) Jiɖiɖe dó Jehovah kpo Xó tɔn nǔgbo ɔ kpo wu na cyɔn alɔ mǐ jí bɔ mǐ na “ɖi xɛsi nú gbɛtɔ́” ǎ.—Nǔx. 29:25.

¹³ Gbɛzinzan sɔgbe xá nǔgbo ɔ nyí nǔwiwa tɛgbɛ tɔn ɖé, ali ɖé wɛ bɔ mǐ jló na gbɔn jí kaka sɔyi. Nɛ̌ mǐ ka sixu dó hlɔnhlɔn hlɔnhlɔn jí nú kán e mǐ kánɖeji bo na zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbo ɔ é gbɔn? Mǐ ni gbéjé ali e nu mǐ sixu wà mɔ̌ ɖè é atɔn kpɔ́n.

14. (a) Nú mǐ fɔ́n bo ɖò nǔgbo ɔ xɔ wɛ ɔ, nɛ̌ é ka na dó hlɔnhlɔn hlɔnhlɔn jí nú kán e mǐ kánɖeji bo ma na sà gbeɖé ǎ é gbɔn? (b) Etɛwu nǔnywɛ, nǔgbɛnúmɛ kpo nukúnnúmɔjɛnǔmɛ kpo ka ɖò dandan?

¹⁴ Nukɔntɔn ɔ, kpò ɖò nǔgbo xɔ akwɛ e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ lɛ é kplɔ́n wɛ bo nɔ lin tamɛ dó ye jí. Xɔ nǔgbo ɔ gbɔn hwenu ɖiɖe ɖó vo dó kplɔ́n nǔgbo xɔ akwɛ e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ lɛ é ɖò gbesisɔmɛ gblamɛ. Mɔ̌ mɛ ɔ, lee nǔgbo ɔ sù nukún towe mɛ  gbɔn é na gɔ́ngɔ́n d’eji, bɔ a na dó hlɔnhlɔn hlɔnhlɔn jí nú kán e a kánɖeji bo ma na sà gbeɖé ǎ é. Gɔ́ nú nǔgbo ɔ xixɔ ɔ, Nǔnywɛxó 23:23 ɖɔ ɖɔ mǐ ɖó na lɛ́ xɔ “nǔnywɛ kpo nǔgbɛnúmɛ kpo, kpodo nukúnnúmɔjɛnǔmɛ kpan.” [nwt] Nǔtuùntuùn kɛɖɛ ko kpé ǎ. Mǐ ɖó na nɔ lɛ́ zán nǔgbo ɔ ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ. Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ mɔ ɖɔ nǔ e Jehovah ɖɔ lɛ é bǐ wɛ sɔgbe. Nǔnywɛ nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ wà nǔ e mǐ tuùn é. Hweɖelɛnu ɔ, nǔgbo ɔ nɔ gbɛ́ nǔ nú mǐ bo nɔ xlɛ́ mǐ fí e mǐ ɖó na bló huzuhuzu ɖè lɛ é. Mi nú mǐ ni nɔ wà nǔ sɔgbe xá alixlɛ́mɛ enɛ hwebǐnu. É xɔ akwɛ hú kpatagan.—Nǔx. 8:10.

15. Nɛ̌ gǒjiblanú nǔgbo ɔ tɔn ka nɔ cyɔn alɔ mǐ jí gbɔn?

¹⁵ Wegɔ́ ɔ, kánɖeji bo na zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbo ɔ ayihɔngbe ayihɔngbe. Sin gǒjiblanú nǔgbo ɔ tɔn dó alin. (Efɛ. 6:14) Ðò Biblu sín táan mɛ ɔ, gǒjiblanú nɔ cyɔn alɔ alin kpo wǔjɔnú e ɖò xomɛ nú sɔja ɖé é kpo jí. Cobonu gǒjiblanú tɔn na cyɔn alɔ jǐ tɔn ɔ, é ɖó na sin ganji hwɛ̌. Gǒjiblanú e túntún é nɔ hɛn alin mɛtɔn ganji ǎ. Nɛ̌ gǒjiblanú nǔgbo ɔ tɔn mǐtɔn ka sixu cyɔn alɔ mǐ jí gbɔn? Nú mǐ sin nǔgbo ɔ dó alin gbánwúngbánwún gǒjiblanú ɖé ɖɔhun ɔ, é na nya xɛ ɖò mǐ jí sín linlin adingban tɔn lɛ sí, bo na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na wá gbeta ɖagbe lɛ kɔn. Enyi è ɖò mǐ tɛnkpɔn wɛ, alǒ ɖò ya dó nú mǐ wɛ ɔ, nǔgbo Biblu tɔn na na hlɔnhlɔn kán e mǐ kánɖeji bo na wà nǔ e sɔgbe é é. Lee sɔja ɖé ma na lin gbeɖé bo na yì ahwan gǒjiblanú tɔn mɛvo ǎ gbɔn é ɔ, mɔ̌ jɛn mǐ lɔ ɖó na kánɖeji bo ma na túntún gǒjiblanú nǔgbo ɔ tɔn mǐtɔn alǒ ɖè gbeɖé ǎ é nɛ. É nyɔ́ wà ɔ, mǐ na wà nǔ e wu mǐ kpé é bǐ bɔ é na nɔ sinsin jí ɖò alin mǐtɔn ganji gbɔn gbɛzinzan sɔgbe xá nǔgbo ɔ gblamɛ. Nǔ ɖevo e gǒjiblanú sɔja ɖé tɔn nɔ wà é wɛ nyí ɖɔ é nɔ ɖó fí ɖagbe e é na sɔ́ hwǐ tɔn ɖó é. Enɛ ɔ kplá mǐ wá ali ɖevo e nu mǐ na na hlɔnhlɔn kán e mǐ kánɖeji bo na zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbo ɔ é kɔn.

16. Nɛ̌ nǔgbo ɔ mímá xá mɛ ɖevo lɛ ka na na hlɔnhlɔn kán e mǐ kánɖeji bo na zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbo ɔ é gbɔn?

¹⁶ Atɔngɔ́ ɔ, ɖ’alɔ ɖò nǔgbo Biblu tɔn kpinkplɔn mɛ ɖevo lɛ mɛ lee é nyɔ́ bló gbɔn é bǐ. Ali enɛ nu ɔ, a na tɛ́ dó hwǐ gbigbɔ tɔn mǐtɔn e nyí “Mawuxó ɔ” é wu gbánwúngbánwún. (Efɛ. 6:17) Mǐ mɛ bǐ sixu tɛ́n kpɔ́n bo bló bɔ nǔwukpíkpé mɛkplɔnkplɔn tɔn mǐtɔn na kpɔ́n te, bo na nyí “azɔ̌watɔ́ e nɔ jla nǔgbo wɛn ɔ ganji é.” (2 Tim. 2:15) Ee mǐ na ɖò Biblu zán dó d’alɔ mɛ ɖevo lɛ wɛ bonu ye na xɔ nǔgbo ɔ, bo gbɛ́ adingban-núkplɔnmɛ lɛ é ɔ, xó Mawu tɔn lɛ dó ɖó linlin kpo ayi mǐɖesunɔ tɔn kpo mɛ wɛ mǐ ɖè nɛ. Ðò ali enɛ nu ɔ, mǐ na na hlɔnhlɔn kán e mǐ kánɖeji bo na zán gbɛ̀ ɖò nǔgbo ɔ mɛ é.

17. Etɛwu nǔgbo ɔ ka xɔ akwɛ nú we?

¹⁷ Nǔgbo ɔ nyí nǔnina xɔ akwɛ ɖé bo gosin Jehovah gɔ́n. Gbɔn nǔnina enɛ sín yɛkan mɛ ɔ, mǐ ɖó nǔɖokan e xɔ akwɛ hú bǐ é; enɛ wɛ nyí kancica e mǐ ɖó xá Tɔ́ mǐtɔn jixwé tɔn ɔ é. Nǔ kpɛɖé kpowun wɛ nyí nǔ e é kplɔ́n mǐ kaka jɛ fí dìn é! Mawu dó gbɛ̀ mavɔmavɔ sín akpá nú mǐ, bɔ ɖò hwenɛnu ɔ, é na gɔ́ nǔgbo ɖevo lɛ nú nǔgbo e mǐ ko tuùn é. Enɛ wu ɔ, lěbe nú nǔgbo ɔ jɛ̌ xɔ akwɛ ɖé ɖɔhun. Kpò ɖò ‘nǔgbo xɔ wɛ, bo ma sà gbeɖé ó.’ Enɛ ɔ, a na ɖè akpá elɔ nú Jehovah Davidi ɖɔhun: ‘Un na xwedó nǔgbo towe dó wà nǔ na.’​—Ðɛh. 86:11.