1, 2. (a) Nǔɖokan tɛ ka xɔ akwɛ nú mǐ hugǎn? (b) Nǔgbo tɛ lɛ ka nɔ xɔ akwɛ nú mǐ? Etɛwu? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ lɛ é.)

NǓÐOKAN tɛ ka xɔ akwɛ nú we hugǎn? A ka na ɖò gbesisɔmɛ, bo na sɔ́ nǔ e ma xɔ akwɛ sɔ́ ɛ ǎ é ɖé dó ɖyɔ na à? Xósin nǔkanbyɔ enɛ lɛ tɔn bɔkun nú Jehovah sɛntɔ́ ɖěɖee zé yeɖée jó n’i lɛ é. Kancica e mǐ ɖó xá Jehovah é wɛ nyí nǔ e xɔ akwɛ nú mǐ hugǎn é, bɔ mǐ na sɔ́ sà ɖó nǔ ɖebǔ wu ǎ. Nǔgbo Biblu tɔn lɛ́ xɔ akwɛ nú mǐ, é wɛ zɔ́n bɔ mǐ ɖó kancica enɛ xá Tɔ́ mǐtɔn jixwé tɔn ɔ.—Kolo. 1:9, 10.

² Lin tamɛ kpɛɖé dó nǔ e Mɛ̌si Ðaxó mǐtɔn nɔ kplɔ́n mǐ ɖò Xó tɔn Biblu mɛ lɛ é bǐ jí! É ɖè nǔgbo ɔ xlɛ́ dó nyikɔ tɔn e ɖó tinmɛ tawun é kpo jijɔ tɔn e dɔn mɛ lɛ é kpo wu. É kplɔ́n nǔ mǐ dó nǔnina nukúnɖeji e nyí gbɛxɔnúmɛ bɔ wanyiyi sísɛ́ ɛ, bɔ é sɔnǔ na nú mǐ gbɔn Vǐ tɔn Jezu jí é wu. Jehovah nɔ lɛ́ ɖɔ xó nú mǐ dó Axɔsuɖuto Mɛsiya tɔn ɔ wu; é sɔ́ nukúnɖiɖó jixwé tɔn ɖó te nú mɛ yí ami dó ɖè lɛ, bo sɔ́ nukúnɖiɖó Palaɖisi ayikúngban jí tɔn ɔ tɔn ɖó te nú “lɛngbɔ̌ ɖevo lɛ.” (Jaan 10:16) É nɔ kplɔ́n lee mǐ ɖó na zán gbɛ̀ gbɔn é mǐ. Nǔgbo enɛ lɛ nɔ xɔ akwɛ nú mǐ, ɖó ye nɔ  zɔ́n bɔ mǐ nɔ sɛkpɔ Gbɛɖotɔ́ mǐtɔn. Ye nɔ zɔ́n bɔ gbɛ̀ mǐtɔn nɔ ɖó nu.

3. Etɛ è ni xɔ nǔgbo sín tinmɛ ma ka nyí ǎ?

³ Jehovah nyí Mawu alɔhundónanǔmɛtɔ́ ɖé. É nɔ tɛ nǔ e nyí nǔ ɖagbe lɛ é nǔgbobatɔ́ lɛ ǎ. Jehovah tlɛ sɔ́ gbɛ̀ Vǐ vívɛ́ tɔn tɔn jó vɔ̌nu. É ɖò wɛn ɖɔ é kún na byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni sú akwɛ dó nǔgbo ɔ tamɛ ó. Nǔgbo ɔ, hwenu e nya e nɔ nyí Sinmɔ́ɔ é ɖɔ nú mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ ɖɔ emi na sú axɔ, bɔ è na na acɛ e nɔ kɔn gbigbɔ mímɛ́ dó mɛ jí é emi é ɔ, Piyɛ́ɛ gbɛ́ n’i, bo ɖɔ: “Hwi kpodo akwɛ towe kpo bǐ ni bo dɔn, ɖó a lin ɖɔ è nɔ sɔ́ akwɛ dó xɔ nǔnina Mawu tɔn.” (Mɛ. 8:18-20) Enɛ wu ɔ, etɛ ka nyí tinmɛ xó e Mawu sɔ́ dó ayi mɛ nú mɛ b’ɛ nyí “Xɔ nǔgbo” ɔ é tɔn lo?

4. Ðò xóta elɔ mɛ ɔ, etɛ mǐ ka na kplɔ́n dó nǔgbo ɔ wu?

⁴ Xà Nǔnywɛxó 23:23, nwt. Mǐ na gɔn gǎn dó bo mɔ nǔgbo e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ é ǎ. Mǐ ɖó na ɖò gbesisɔmɛ bo na sɔ́ nǔ ɖebǔ e é byɔ é dó savɔ̌ bo mɔ. Lee nǔnywɛtɔ́ e wlan Nǔnywɛxó é ɖexlɛ́ gbɔn é ɔ, enyi mǐ “xɔ” alǒ mɔ “nǔgbo” ɔ ɔ, mǐ ɖó na cɔ́ mǐɖée, bo na “sà” alǒ hɛn bú ǎ. Mi nú mǐ ni ɖɔ xó dó nǔ e è ni “xɔ” nǔgbo ɔ sín tinmɛ nyí é kpo akwɛ e mǐ sixu sú dó xɔ é kpo wu. Mɔ̌ mɛ ɔ, lee nǔgbo ɔ xɔ akwɛ nú mǐ gbɔn é sixu gɔ́ngɔ́n d’eji, bɔ kán e mǐ kánɖeji, bo ma na “sà” gbeɖé ǎ é na lɛ́ syɛn d’eji. Lee mǐ na mɔ gbɔn é ɔ, gǎndidó e nǔgbo ɔ xixɔ byɔ é xɔ akwɛ tawun.

5, 6. (a) Nɛ̌ mǐ ka sixu xɔ nǔgbo ɔ ma sú ɖɔ̌la ɖokpo gbɔn? Jlɛ̌ dó nǔɖe wu. (b) Nɛ̌ nǔgbo ɔ ka nɔ hɛn lè wá nú mǐ gbɔn?

⁵ Nǔ e tlɛ nyí vɔ̌nu é ɖé sixu byɔ ɖɔ è ni savɔ̌ ɖé. Xókwín Ebléegbe tɔn e è lilɛ dó “xɔ” ɖò Nǔnywɛxó 23:23 mɛ é sín tinmɛ sixu lɛ́ nyí “mɔ.” Xókwín we lɛ bǐ byɔ ɖɔ è ni dó gǎn ɖé, alǒ è ni sɔ́ nǔɖe jó dó ɖyɔ nǔ e xɔ akwɛ é ɖé na. Mǐ sixu jlɛ́ nǔgbo ɔ xixɔ dó nǔ elɔ wu. Mǐ ni ɖɔ ɖɔ kwékwésatɔ́ ɖé jla ɖɔ “Kwékwé lɛ jɛ vɔ̌nu.” Kwékwé enɛ lɛ na wá tɔ́n ɖò tavo mǐtɔn jí ɖò nǔjiwǔ linu wɛ à? Eǒ. Gǎn wɛ mǐ ɖó na dó, bo yì axi ɔ mɛ, bo bɛ́ ye wá xwégbe. Vɔ̌nu wɛ kwékwé lɛ nyí à cé? Ganji, amɔ̌ mǐ ɖó na dó gǎn, bo zán hwenu, bo yì axi ɔ mɛ. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, mǐ ɖó hudo akwɛ tɔn cobo na xɔ nǔgbo ɔ ǎ. Amɔ̌, mǐ ɖó na dó gǎn cobo mɔ.

⁶ Xà Ezayíi 55:1-3. Xó Jehovah tɔn enɛ lɛ e Ezayíi wlan é tá weziza ɖevo dó nǔ e è ni xɔ nǔgbo ɔ sín tinmɛ nyí é jí. Ðò akpáxwé Biblu tɔn enɛ mɛ ɔ, Jehovah jlɛ́ xó tɔn dó sin, nyibunɔsin kpo vɛ̌ɛn kpo wu. Sin mímɛ́ e fá é ɖé ɖɔhun ɔ, xó nǔgbo Mawu tɔn lɛ nɔ fá kɔ nú mɛ. Gɔ́ na ɔ, lee anɔ̌sin nɔ na hlɔnhlɔn mǐ, bo nɔ zɔ́n bɔ vǐ lɛ nɔ sù gbɔn é ɔ, mɔ̌ wɛ xó Jehovah tɔn lɛ nɔ na hlɔnhlɔn mǐ, bo nɔ d’alɔ mǐ, bɔ mǐ nɔ sù ɖò gbigbɔ lixo gbɔn. È lɛ́ sɔ́ xó Jehovah tɔn lɛ jlɛ́ dó vɛ̌ɛn wu. Ðò ali tɛ nu? Ðò Biblu mɛ ɔ, è sɔ́ vɛ̌ɛn cá xá xomɛhunhun. (Ðɛh. 104:15) Enɛ wu ɔ, ɖɔ e Jehovah ɖɔ nú togun tɔn ɖɔ é ni wá ‘xɔ vɛ̌ɛn’ é na jiɖe mǐ ɖɔ gbɛzinzan sɔgbe xá xó tɔn lɛ na dó xomɛhunhun nú mǐ. (Ðɛh. 19:9) Lee è jlɛ́ lè ɖěɖee nɔ tɔ́n sín xó nǔgbo Mawu tɔn lɛ kpinkplɔn bo zán mɛ é gbɔn é nyɔ́ tawun! Mǐ sixu jlɛ́ gǎndidó ɔ dó akwɛ e mǐ nɔ sú é wu. Enɛ wu ɔ, mi nú mǐ ni ɖɔ xó dó nǔ e mǐ na sɔ́ dó xɔ nǔgbo ɔ na lɛ é atɔ́ɔ́n jí.

7, 8. (a) Etɛwu mǐ ka ɖó na zán hwenu dó xɔ nǔgbo ɔ? (b) Bǎ tɛ mɛ ɖyɔvǐ wemaxɔmɛví ɖé ka ɖò gbesisɔmɛ, bo na xɔ nǔgbo ɔ ɖó? Etɛ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó?

⁷ Hwenu. Akwɛ ɖé wɛ bɔ mɛ e xɔ nǔgbo ɔ lɛ é bǐ ɖó na sú. É nɔ byɔ hwenu cobɔ è na sè wɛn Axɔsuɖuto ɔ tɔn, xà Biblu kpo wema junjɔn Biblu jí lɛ kpo, kplɔ́n Biblu nú  mɛɖesunɔ, bo lɛ́ sɔnǔ nú kplé agun tɔn lɛ, lobo lɛ́ yì ye. Mǐ ɖó na ba táan enɛ gbɔn hwenu e mǐ nɔ zán dó nǔ e ma hwɛ́n nǔ sɔmɔ̌ ǎ lɛ é wu é ɖiɖekpo gblamɛ. (Xà Efɛzinu lɛ 5:15, 16) Táan nabi é ka na byɔ ɖò mǐ sí cobɔ mǐ na ɖó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e sɔgbe é dó nǔkplɔnmɛ nukɔn nukɔntɔn Biblu tɔn lɛ jí? Ninɔmɛ mǐtɔn wɛ na ɖɔ. Nǔ e mǐ sixu kplɔ́n dó nǔnywɛ Jehovah tɔn, ali tɔn lɛ kpo azɔ̌ tɔn lɛ kpo wu é ɖó dogbó ǎ. (Hlɔ. 11:33) Atɔxwɛ nukɔntɔn e tɔ́n é jlɛ́ nǔgbo ɔ dó “folowa kpɛví e ɖò jlɛ̌ jí é ɖé” wu, bo ɖɔ: “Ma nɔte ɖó folowa nǔgbo ɔ tɔn ɖokpo e a ko ɖó é jí ó. Nú ɖokpo ko kpé ɖ’ayǐ wɛ ɔ, ɖevo lɛ na ɖè ǎ. Ðò xixokplé wɛ, ba ɖevo lɛ gɔ́ na.” Mǐ sixu kanbyɔ mǐɖée ɖɔ, ‘Nɛ̌ folowa nǔgbo ɔ tɔn ce ka sukpɔ́ sɔ?’ Mǐ na bo ɖò gbɛ̀ kaka sɔyi ɔ, mǐ na kpó ɖò nǔ ɖevo lɛ kplɔ́n dó Jehovah wu wɛ hwebǐnu. Égbé ɔ, nǔ taji ɔ wɛ nyí ɖɔ mǐ ni zán hwenu mǐtɔn kpo nǔnywɛ kpo, bo na mɔ tɛn bo xɔ nǔgbo gegě lee ninɔmɛ mǐtɔn yí gbè na gbɔn é. Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú mɛ e nǔgbo ɔ jló tawun é ɖokpo tɔn.

⁸ Mariko, * ee nyí ɖyɔvǐ Japon nu ɖé é wá New York City ɖò États-Unis, bo na yì wemaxɔmɛ. Ðò hwe ɔ nu ɔ, é nɔ yì sinsɛn e è ɖó ayǐ ɖò Japon ɖò ɖibla yì 1960 é. Nɔví nyɔnu gbexosin-alijitɔ́ ɖé xò gò Mariko ɖò sinsɛnzɔ́ xwé ɖé gbè jɛ xwé ɖé gbè tɔn hwenu. Hwenu e é jɛ nǔgbo Biblu tɔn kplɔ́n jí é ɔ, awǎjijɛ tɔn syɛn sɔmɔ̌, bɔ é byɔ gbexosin-alijitɔ́ ɔ ɖɔ é na nɔ kplɔ́n Biblu xá emi azɔn we ɖò aklunɔzán gbla ɖokpo mɛ. Wemaxɔmɛ sín tuto Mariko tɔn ján, bɔ é lɛ́ ɖó azɔ̌ hwenu klewun tɔn ɖé có, é ka jɛ kplé agun tɔn lɛ yì jí tlolo. É lɛ́ jó mɛkplékpɔ́mɛ sín nǔwiwa ɖé lɛ dó, bo mɔ tɛn dó mɔ hwenu, bo kplɔ́n nǔgbo ɔ. Vɔ̌ enɛ lɛ e é sá é zɔ́n bɔ é yawǔ yì nukɔn ɖò gbigbɔ lixo. Xwè ɖokpo gblamɛ ɔ, é bló baptɛm. Sun ayizɛ́n gudo ɖò 2006 ɔ, é bɛ́ gbexosin-alijitɔ́zɔ́, bo kpò ɖ’ewu kaka jɛ dìn.

9, 10. (a) Nɛ̌ nǔgbo ɔ xixɔ ka nɔ huzu linlin e mǐ nɔ ɖó dó nǔ agbaza tɔn lɛ wu é gbɔn? (b) Nǔ tɛ ɖyɔvǐ ɖé ka sɔ́ dó savɔ̌? Nɛ̌ nǔ ka nɔ cí n’i d’ewu?

⁹ Nǔ agbaza tɔn lɛ. Bo na dó xɔ nǔgbo ɔ ɔ, é sixu byɔ ɖɔ mǐ ni jó azɔ̌ e kpé kwɛ é ɖé dó. Hwenu e Jezu ylɔ́ Piyɛ́ɛ kpo Andle kpo ee nyí ɖɔnyitɔ́ lɛ é ɖɔ ye ni wá “dɔn gbɛtɔ́ lɛ, lee [ye] nɔ nyi ɖɔ dó wlí hweví gbɔn é” ɔ, ye “jó ɖɔ yetɔn lɛ dó tlolo.” (Mat. 4:18-20) É ɖò wɛn ɖɔ gegě mɛ ɖěɖee nɔ kplɔ́n nǔgbo ɔ ɖò égbé lɛ é tɔn kún sixu jó azɔ̌ yetɔn lɛ dó kpowun ó. Sɔgbe xá Biblu ɔ, nǔɖe lɛ ɖò dandan bɔ ye na wà. (1 Tim. 5:8) Amɔ̌, hwɛhwɛ wɛ mɛ ɖěɖee kplɔ́n nǔgbo ɔ lɛ é ɖó na ɖyɔ linlin e ye ɖó dó nǔ agbaza tɔn lɛ wu é, bo lɛ́ vɔ́ nǔ e nyí taji nú ye lɛ é gbéjé kpɔ́n. Jezu ɖɔ enɛ nyi wɛn hwenu e é ɖɔ xó elɔ é: “Mi ma kplé dɔkun ɖó ayikúngban jí fí . . . ó. Loɔ, mi kplé dɔkun mitɔn lɛ ɖó [jixwé].” (Mat. 6:19, 20) Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú ɖyɔvǐ ɖé tɔn.

¹⁰ Maria ko nyɔ́ kpò e è nɔ sɔ́ dó xò golf é lilɛ cobo tlɛ wá ɖó xwè e na bɛ́ wemaxɔmɛ é. É kpó ɖò kan gbɛ̀ dó nǔwukpíkpé e é ɖó, bo na xò golf é nu wɛ, hwenu e é ɖò wemaxɔmɛ linsinmɛ tɔn é, bɔ è wá d’ajɔ ɛ, bɔ é na kplɔ́n wema ɖò kplɔnyiji-alavɔ. Ayihun enɛ ko yí gbɛzán tɔn bǐ, bɔ nǔ e gbé é nɔ nya é wɛ nyí ɖɔ é na huzu azɔ̌ e na hɛn akwɛ wá n’i tawun é. Maria wá jɛ Biblu kplɔ́n jí, bo yí wǎn nú nǔgbo ɖěɖee kplɔ́n wɛ é ɖè lɛ é. Huzuhuzu ɖěɖee nǔgbo ɔ d’alɔ ɛ bɔ é bló ɖò gbɛzán tɔn mɛ lɛ é víví n’i. É ɖɔ: “Bǎ e mɛ un huzu linlin ce kpo gbɛzán ce kpo bɔ ye sɔgbe xá nǔgbododó Biblu tɔn lɛ ɖó é ɔ, bǎ enɛ mɛ wɛ un nɔ ɖó awǎjijɛ ɖó.” Maria mɔ ɖɔ é na vɛwǔ nú emi, bɔ emi na nya dɔkun gbigbɔ tɔn lɛ kpo agbaza tɔn lɛ kpo bǐ ɖò hwe ɖokpo ɔ nu. (Mat. 6:24) É sɔ́ golf xixo e é ɖò gbě tɔn nya wɛ sín hwenu línlín ɖíe, bo na sɔ́ dó ɖó  azɔ̌ tɔn, b’ɛ na zɔ́n bɔ é na jɛ dɔkun, bo na lɛ́ nyí mɛ nukúnɖeji é dó savɔ̌. Amɔ̌, ɖó é xɔ nǔgbo ɔ wutu ɔ, é nyí gbexosin-alijitɔ́ ɖé dìn, bo ɖò nǔ e é tinmɛ gbɔn lě é sín vivǐ ɖu wɛ: “Gbɛzán e ɖó awǎjijɛ hugǎn, bo lɛ́ ɖó nu hugǎn é.”

11. Enyi mǐ xɔ nǔgbo ɔ ɔ, etɛ ka sixu jɛ dó kancica e mǐ ɖó xá mɛɖé lɛ é wu?

¹¹ Kancica e mǐ ɖó xá mɛ ɖevo lɛ é. Enyi mǐ wá gbeta ɔ kɔn, bo na zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbo Biblu tɔn ɔ, akpa sixu jɛ kancica e mǐ ɖó xá xɔ́ntɔn mǐtɔn lɛ kpo hɛnnumɔ mǐtɔn lɛ kpo é wu. Aniwu? Jezu xoɖɛ dó ahwanvu tɔn lɛ tamɛ ɖɔ: “Blǒ bonu ye ni nyí towe [alǒ ‘blǒ bonu ye ni mɛ́,’ nwt] gbɔn xó towe e nyí nǔgbo ɔ gblamɛ.” (Jaan 17:17) “Blǒ bonu ye ni mɛ́” ɔ sín tinmɛ sixu lɛ́ nyí “ɖè ye ɖó vo.” Hwenu e mǐ yí gbè nú nǔgbo ɔ é ɔ, Mawu ɖè mǐ ɖó vo nú gbɛ̀ ɔ, ɖó mǐ sɔ́ nyí nǔ ɖokpo ɔ xá gbɛ̀ ɔ ǎ wutu. Vo wɛ mɛ lɛ nɔ kpɔ́n mǐ gbɔn dìn, ɖó walɔ mǐtɔn lɛ ɖyɔ wutu. Mǐ nɔ zán gbɛ̀ sɔgbe xá Biblu sín nǔgbododó lɛ. Nǔgbo wɛ ɖɔ mǐ nɔ jló na dɔn kínklán wá ǎ, amɔ̌, xɔ́ntɔn ɖé lɛ kpo hagbɛ̌ xwédo mǐtɔn tɔn ɖé lɛ kpo sixu ɖó wǔ zɔ nú mǐ, alǒ jɛ agɔ dó nǔɖiɖi mǐtɔn yɔyɔ̌ ɔ. Enɛ nɔ kpaca mǐ ǎ. Jezu mɔ nǔ jɛ enɛ wu, bo ɖɔ: “Xwé mɛtɔn gbè nu lɛ na huzu kɛntɔ́ mɛtɔn.” (Mat. 10:36) É lɛ́ na ganjɛwu mǐ ɖɔ ajɔ e mǐ na mɔ ɖó mǐ xɔ nǔgbo ɔ wutu é na zɛ nǔ ɖebǔ e mǐ na sɔ́ dó savɔ̌ na é wu flaflá tɔn.—Xà Maki 10:28-30.

12. Etɛ nya Jwifu ɖé ka sɔ́ dó savɔ̌ ɖó nǔgbo ɔ wu?

¹² Ajɔ̌tɔ́ Jwifu ɖé tíìn, bo nɔ nyí Aaron, bɔ hwenu e é kpó ɖò vǔ tawun é ɔ, è kplɔ́n ɛ ɖɔ è kún ɖó na ylɔ nyikɔ Mawu tɔn ó. Amɔ̌, nugblá nǔgbo ɔ tɔn nɔ sin Aaron. Akpakpa sɔ́ ɛ hwenu e Kúnnuɖetɔ́ ɖé xlɛ́ ɛ ɖɔ enyi è sɔ́ wekwín asì ɖé lɛ da nú wekwín asú Ebléegbe tɔn ɛnɛ e è sɔ́ dó wlan nyikɔ Mawu tɔn é ɔ, è sixu ylɔ́ nyikɔ ɔ ɖɔ “Jehovah.” Akpakpa sɔ́ ɛ, bɔ é yì kplɔ́ngbasá ɔ, bo má nǔjiwǔ e mɛ é mɔ nǔ jɛ é xá mɛ̌si lɛ. Lee ye wà nǔ gbɔn é nyí nǔ e Aaron ɖó nukún é ǎ. Awǎ wɛ ye ɖó na jɛ xá ɛ ɖó nǔgbo e é kplɔ́n dó nyikɔ Mawu tɔn wu é wu, loɔ, atán wɛ ye tún kɔn nyi wutu tɔn, bo wà nǔ xá ɛ, mɛ e è nya dó gbě é ɖé ɖɔhun. Xwédo tɔn kpo é kpo sɔ́ vɛ́ sɔmɔ̌ ǎ. Amɔ̌, xɛsi ɖi i ǎ, b’ɛ kpó ɖò nǔgbo ɔ xɔ wɛ, bo wá ɖekúnnu dó Jehovah wu kpo akɔ́nkpinkpan kpo nú gbɛhwenu tɔn e kpò é. Aaron ɖɔhun ɔ, bo na dó zán gbɛ̀ ɖò nǔgbo ɔ mɛ ɔ, mǐ ɖò gbesisɔmɛ bo na sɔ́ nǔ ɖebǔ dó savɔ̌, é sixu byɔ ɖɔ mǐ ni gosin tɛn e mɛ mǐ ɖè ɖò gbɛtɔ́ lɛ mɛ é mɛ, alǒ kancica e mǐ ɖó xá xwédo mǐtɔn é ni gblé.

13, 14. Cobonu mǐ na xɔ nǔgbo ɔ ɔ, huzuhuzu tɛ lɛ mǐ ka ɖó na bló ɖò linlin mǐtɔn lɛ kpo nǔwalɔ mǐtɔn lɛ kpo mɛ? Nǎ kpɔ́ndéwú ɖé.

¹³ Linlin kpo walɔ kpo e ma nyí Mawu tɔn ǎ lɛ é. Bo na dó yí gbè nú nǔgbo ɔ, bo zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbododó walɔ ɖagbe tɔn Biblu tɔn lɛ ɔ, mǐ ɖó na ɖò gbesisɔmɛ, bá huzu linlin kpo nǔwalɔ mǐtɔn lɛ kpo. Ðǒ ayi nǔ e Piyɛ́ɛ wlan dó huzuhuzu enɛ lɛ wu é wu: “Mi setónú nú Mawu, vǐ e setónú ɔ ɖɔhun, bonu nǔwiwa mitɔn lɛ ni ma sɔgbe xá jlǒ e mi nɔ ɖó ɖ’ayǐ hwenu e mi lɛ́ kpó ɖò manywɛ mɛ ɔ lɛ ó. Loɔ, mi ni nyí mɛ mímɛ́ ɖò nǔwiwa mitɔn bǐ mɛ.” (1 Pi. 1:14, 15) Nú mɛ ɖěɖee ɖò toxo Kɔlɛnti tɔn e blí ɖò walɔ linu lɛ é mɛ é na xɔ nǔgbo ɔ ɔ, é na byɔ ɖɔ ye ni bló huzuhuzu ɖaxó ɖé lɛ ɖò gbɛzán yetɔn mɛ. (1 Kɔ. 6:9-11) Mɔ̌ ɖokpo ɔ, bonu mɛ gegě na kpéwú bo xɔ nǔgbo ɔ ɖò égbé ɔ, ye ɖó na lɛkɔ sín nǔwalɔ e ma nyí Mawu tɔn ǎ lɛ é gudo. Piyɛ́ɛ lɛ́ flín nǔ Klisanwun hwetɔnnu tɔn lɛ ɖɔ: “Ð’ayǐ xóxó ɔ, gbɛzinzan e mɛ e ma ɖi nǔ nú Mawu ǎ lɛ nɔ yí wǎn na ɔ wɛ mi ko zán ɖ’ayǐ kaka, amɔ̌ dìn ɔ, é kpé. Mi ko zán gbɛ̀ mitɔn ɖò hwɛhuhu mɛ, ɖò jlǒ nyanya lɛ mɛ, ɖò ahannumu mɛ, ɖò nǔɖuzɛjlɛ̌wu mɛ, ɖò ahannuzɛjlɛ̌wu kpodo  nǔ baɖabaɖa sinsɛn lɛ kpan mɛ.”—1 Pi. 4:3.

¹⁴ Devynn kpo Jasmine kpo nyí ahannumunɔ nú xwè gegě. Akwɛlinlɛnzɔ́ wɛ Devynn nɔ wà bo tuùn azɔ̌ tawun có, ahannuzɛjlɛ̌wu tɔn zɔ́n bɔ é sixu nɔ azɔ̌ ɖé mɛ sɔyi ǎ. Jasmine nyí mɛɖé bɔ è tuùn i ɖó hunnylanylá núwiwa tɔn kpo dakaxixo tɔn kpo wu. Gbè ɖokpo ɔ, Jasmine nu ahan mú, bo ɖò zɔnlin ɖi wɛ gbɔn ali jí, bo xò gò Mɛsɛ́dó ee nyí Kúnnuɖetɔ́ é we. Mɛsɛ́dó lɛ bló tuto Biblu kplɔnkplɔn tɔn ɖé xá ɛ, amɔ̌, hwenu e ye wá Devynn xwé aklunɔzán gbla e bɔ d’ewu é mɛ é ɔ, é kpo Jasmine kpo ko nu ahan mú. Ye ɖó nukún ɖɔ mɛsɛ́dó lɛ na kéya nú ye sɔmɔ̌, bo na wá xwé yetɔn gbè ǎ. Ðevo e mɛsɛ́dó lɛ wá é ɔ, ninɔmɛ ɔ gbɔn vo. Bɛ́sín nǔkplɔnkplɔn nukɔntɔn ɔ hwenu ɔ, Jasmine kpo Devynn kpo huzu Biblu kplɔntɔ́ kanɖodónǔwutɔ́ lɛ, bo jɛ nǔ e kplɔ́n wɛ ye ɖè lɛ é zán jí. Ðò sun atɔn vlamɛ ɔ, ye wá gbeta ɔ kɔn bo na jó ahan nunu dó bɔ ɖò nukɔnmɛ ɔ, ye wlí alɔ ɖò sɛ́n linu. Mɛ gegě ɖó ayi huzuhuzu e ye bló é wu, bɔ enɛ sísɛ́ mɛ gegě ɖò gletoxo yetɔn mɛ bɔ ye kplɔ́n Biblu.

15. Etɛ ka sixu nyí ɖokpo ɖò nǔ e vɛwǔ hugǎn bɔ è na sɔ́ dó savɔ̌ dó xɔ nǔgbo ɔ lɛ é mɛ? Etɛwu?

¹⁵ Aca kpo nǔwalɔ kpo e ma sɔgbe xá Biblu ǎ lɛ é. Aca kpo nǔwalɔ kpo e ma sɔgbe xá Biblu ǎ lɛ é sixu nyí ɖokpo ɖò nǔ e vɛwǔ hugǎn bɔ mǐ na sɔ́ dó savɔ̌ dó xɔ nǔgbo ɔ lɛ é mɛ. É sixu bɔkun nú mɛɖé lɛ bɔ ye na yí gbè nú nǔkplɔnmɛ nukɔn nukɔntɔn Biblu tɔn lɛ, bo jó nǔwalɔ enɛ lɛ dó, amɔ̌, mɛ ɖevo lɛ sixu xò nǔ kpɔ́n dó nǔ enɛ lɛ sísɔ́ dó savɔ̌ wu, ɖó kɔgbidinúmɛ hagbɛ̌ xwédo yetɔn tɔn, azɔ̌gbɛ́ yetɔn tɔn kpo xɔ́ntɔn vívɛ́ yetɔn lɛ tɔn kpo wu. Ninɔmɛ ɔ sixu lɛ́ syɛn tawun, ɖò taji ɔ, enyi aca mɛtɔn byɔ ɖɔ è ni fɔ yɛsu nú hɛnnumɔ mɛtɔn e kú lɛ é dó kpa susu nú ye ɔ nɛ. (Sɛ́n. 14:1) Kpɔ́ndéwú akɔ́nkpinkpan tɔn mɛ ɖevo lɛ tɔn sixu d’alɔ mǐ, bɔ mǐ na bló huzuhuzu e ɖò dandan lɛ é. Mǐ ni kpɔ́n akɔ́nkpinkpannú e mɛɖé lɛ wà ɖò toxo Efɛzi tɔn mɛ ɖò xwè kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ é.

16. Etɛ mɛɖé lɛ ka wà, bo mɔ tɛn dó xɔ nǔgbo ɔ ɖò Efɛzi?

¹⁶ Efɛzi nyí toxo nukúnɖeji ɖé ɖò majikibiblo mɛ. Etɛ mɛ ɖěɖee huzu Klisanwun yɔyɔ̌, bo ko nɔ ɖ’alɔ ɖò majikibiblo mɛ lɛ é ka wà, bo mɔ tɛn dó jó nǔwalɔ enɛ lɛ e ma sɔgbe xá Biblu ǎ é dó, bo xɔ nǔgbo ɔ? Biblu tinmɛ ɖɔ: “Majikiblotɔ́ gegě nɔ bɛ́ Majikiwema yetɔn lɛ wá, bo nɔ dó zo, ɖò mɛ bǐ nukúnmɛ; ye lɛ̌n wema enɛ lɛ bǐ sín akwɛ kpɔ́n, bo mɔ ɖɔ é na yì gankwɛ adɔ̌kpo we děgba we afɔwó (50 000) mɔ̌. Lee Aklunɔ xó ɔ nɔ ɖò gbigbakpé wɛ kpodo acɛ kpo, bo nɔ ɖò hlɔnhlɔn tɔn ɖexlɛ́ gbɔn wɛ ɔ nɛ.” (Mɛ. 19:19, 20) Klisanwun gbejinɔtɔ́ lɛ savɔ̌ ɖaxó enɛ, bo mɔ nyɔna xɔ akwɛ lɛ.

17. (a) Nǔ tɛ lɛ mɔ̌ ka sixu ɖò axɔ e mǐ sú bo xɔ nǔgbo ɔ lɛ é mɛ? (b) Nǔkanbyɔ tɛ lɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò xóta e bɔ d’ewu é mɛ?

¹⁷ Etɛ a ka sɔ́ dó savɔ̌ dó nǔgbo ɔ tamɛ? Mǐ bǐ wɛ nɔ zán hwenu dó xò folowa nǔgbo ɔ tɔn lɛ kplé. Mɛɖé lɛ lɛ́ xɔ nǔgbo ɔ gbɔn nǔ agbaza tɔn lɛ sísɔ́ dó savɔ̌ kpo ada huzuhuzu nú kancica e ye ɖó xá mɛ ɖevo lɛ é kpo gblamɛ. Mɛ gegě ɖó na huzu linlin kpo nǔwalɔ yetɔn lɛ kpo, lobo ɖó na jó aca e ma sɔgbe xá Biblu ǎ lɛ é dó. Mǐ na bo sɔ́ nǔ ɖebǔ dó savɔ̌ ɔ, mǐ kúdeji ɖɔ nǔgbo Biblu tɔn xɔ akwɛ hú nǔ ɖebǔ e mǐ sɔ́ jó dó ta tɔn mɛ é. É zɔ́n bɔ mǐ ɖó nǔ e xɔ akwɛ hú nǔ bǐ é, é wɛ nyí ɖɔ mǐ ɖó kancica ɖé xá Jehovah. Enyi mǐ lin tamɛ dó nyɔna ɖěɖee nǔgbo ɔ tuùntuùn hɛn wá nú mǐ lɛ é jí ɔ, é nɔ vɛwǔ bɔ mǐ na ɖi ɖɔ mɛɖé na jló bo na sà. Nɛ̌ nǔ ka sixu nyí mɔ̌ gbɔn? Nɛ̌ mǐ ka sixu nyi alɔ nú nǔwanyido ɖaxó mɔhun gbɔn? Mǐ na ɖɔ xó dó nǔkanbyɔ enɛ lɛ jí ɖò xóta e bɔ d’ewu é mɛ.