Skip to content

Yi xósɛxweta ɔ jí

Ninɔmɛ lɛ Na Bo Ðò Huzuhuzu Wɛ Hǔn, Kpò Ðò Fífá Ayi Mɛ Tɔn Ðó Wɛ

Ninɔmɛ lɛ Na Bo Ðò Huzuhuzu Wɛ Hǔn, Kpò Ðò Fífá Ayi Mɛ Tɔn Ðó Wɛ

“Un ɖò fɛɛ mɛ, un vo.”—ÐƐH. 131:2.

HAN LƐ: 128, 129

1, 2. (a) Nɛ̌ nǔ ka sixu cí nú Klisanwun ɖé hwenu e gbɛzán tɔn huzu ajijimɛ é? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.) (b) Sɔgbe xá Ðɛhan 131 ɔ, linlin tɛ ka sixu d’alɔ mǐ, bɔ mǐ na kpó ɖò fífá ayi mɛ tɔn ɖó wɛ?

HWENU e Lloyd kpo Alexandra kpo sè ɖɔ è ɖè azɔ̌ nú ye, bɔ ye na gosin Betɛli bo na yì gle ɔ mɛ é ɔ, wǔ kú ye hwɛ̌. Ye ko wà sinsɛnzɔ́ ɖò Betɛli nú xwè 25 jɛji nɛ. Lloyd ɖɔ: “Un nɔ mɔ ɖɔ Betɛli kpo fí e un nɔ w’azɔ̌ ɖè ɖò finɛ é kpo ko huzu nǔ e è nɔ sɔ́ dó tuùn mì na é. Hwɛjijɔ ɖěɖee wu è bló huzuhuzu enɛ é sù nukún ce mɛ ɖò ayi mɛ, amɔ̌, ɖò aklunɔzán gbla e bɔ d’ewu lɛ é kpo sun e bɔ d’ewu lɛ é kpo mɛ ɔ, un nɔ mɔ hwɛhwɛ ɖɔ è gbɛ́ mǐ. Lee nǔ cí nú mì é nɔ ɖò vo gbɔn wɛ magbokɔ. Ðò nukún xwixwe ɖokpo mɛ ɔ, un nɔ ɖò ganji, bɔ nukún xwixwe e bɔ d’ewu é mɛ ɔ, wǔ ka nɔ kú mì.”

2 Enyi gbɛzán mǐtɔn huzu ajijimɛ ɔ, huzuhuzu ee nɔ kpannukɔn mǐ é sixu zɔ́n bɔ mǐ jɛ linkpɔ́n mɛ, bɔ wǔ lɛ́ kú mǐ. (Nǔx. 12:25) É tlɛ sixu vɛwǔ nú mǐ, bɔ mǐ na yí gbè nú huzuhuzu enɛ lɛ. Ðò ninɔmɛ mɔhun lɛ mɛ ɔ, nɛ̌ mǐ ka sixu bló gbɔn bo nɔ “fɛɛ mɛ, [bo lɛ́] vo”? (Xà Ðɛhan 131:1-3.) Mi nú mǐ ni ɖɔ xó dó mɛ e xó Biblu ɖɔ, bɔ ye tɛ́n kpɔ́n bo kpó ɖò fífá ayi mɛ tɔn ɖó wɛ, ɖò hwenu e ninɔmɛ yetɔn lɛ huzu é kpo Jehovah sɛntɔ́ ɖěɖee wà mɔ̌ ɖò égbé lɛ é kpo jí.

É ÐU “FÍFÁ MAWU TƆN” SÍN VIVǏ

3. Ninɔmɛ tɛ mɛ Jozɛfu ka mɔ éɖée ɖè?

3 Hwenu e Jozɛfu ɖó xwè 17 mɔ̌ é ɔ, nɔví tɔn lɛ ɖesu sà ɛ dó kannumɔgbenu ɖó wuhwinhwan wu. Cobonu nǔ na nyí mɔ̌ ɔ, Jozɛfu wɛ nyí vǐ e tɔ́ tɔn yí wǎn na hugǎn é. (Bǐb. 37:2-4, 23-28) Jozɛfu dɛ ɖò kannumɔgbenu kpo gankpá mɛ kpo ɖò Ejipu nú xwè 13 mɔ̌, bo nɔ zɔ dó tɔ́ wanyinamɔ tɔn Jakɔbu. Etɛ ka d’alɔ Jozɛfu, bɔ é ma jó éɖée dó nú wǔkúmɛ kpo akpɔɖómɛ kpo ǎ?

4. (a) Hwenu e Jozɛfu ɖò gankpá mɛ é ɔ, etɛ jí é ka sɔ́ ayi tɔn ɖó? (b) Nɛ̌ Jehovah ka na sinkɔn nú ɖɛ Jozɛfu tɔn lɛ gbɔn?

4 Hwenu e Jozɛfu ɖò wuvɛ̌ mɛ ɖò gankpá mɛ é ɔ, é sɔ́ ayi tɔn ɖó nǔ ɖěɖee xlɛ́ ɖɔ Jehovah kɔn nyɔna dó jǐ tɔn lɛ é jí. (Bǐb. 39:21; Ðɛh. 105:17-19) Dlɔ̌ nǔɖɔɖ’ayǐ tɔn ɖěɖee é kú hwenu e é ɖò winnyawinnya mɛ lɛ é na ko lɛ́ na ɛ ganjɛwu ɖɔ nǔ tɔn nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ. (Bǐb. 37:5-11) É sixu ko lɛ́ ɖɔ wuvɛ̌ tɔn lɛ bǐ nú Jehovah ɖò ninɔmɛ vovo lɛ mɛ. (Ðɛh. 145:18) Jehovah sè ɖɛ e Jozɛfu xò kpo ayi bǐ kpo lɛ é, bo na ɛ ganjɛwu ɖò ayi mɛ ɖɔ Emi na “nɔ gudo tɔn” ɖò mɛtɛnkpɔn tɔn lɛ bǐ mɛ.—Mɛ. 7:9, 10. *

5. Etɛ “fífá Mawu tɔn” ka sixu wà nú jlǒ e mǐ ɖó, bo na nya nǔ gbigbɔ tɔn lɛ gbé é?

5 Ninɔmɛ vɛwǔ lɛ na bo kpannukɔn mǐ ɔ, mǐ sixu mɔ lee “fífá Mawu tɔn” ee nɔ bló linlin mǐtɔn lɛ ɖó é na ɖè wuvɛ̌ mǐtɔn lɛ kpò gbɔn é tlɔlɔ ɖò égbé. (Xà Filipunu lɛ 4:6, 7.) Enɛ wu ɔ, enyi mǐ ba alɔdó Jehovah tɔn hwenu e linkpɔ́n lɛ vunbla mǐ é ɔ, fífá Mawu tɔn sixu na hlɔnhlɔn kán e mǐ kánɖeji bo na kpé nǔ gbigbɔ tɔn e gbé nya wɛ mǐ ɖè lɛ é wu é, bo na lɛ́ cyɔn alɔ mǐ jí, bɔ mǐ na nyi alɔ nú linlin gbejijó tɔn ɖebǔ e mǐ na ɖó é. Mǐ ni ɖɔ xó dó kpɔ́ndéwú égbé tɔn e xlɛ́ enɛ é ɖé lɛ jí.

BA ALƆDÓ JEHOVAH TƆN, BÁ VƆ́ FÍFÁ AYI MƐ TƆN ÐÓ

6, 7. Nɛ̌ nǔ tawun tawun lɛ didó gesí ɖò ɖɛ mǐtɔn lɛ mɛ ka sixu d’alɔ mǐ, bɔ mǐ na lɛ́vɔ ɖó fífá ayi mɛ tɔn gbɔn? Nǎ kpɔ́ndéwú ɖé.

6 Hwenu e Ryan kpo Juliette kpo sè ɖɔ gbexosin-alijitɔ́ titewungbe táan klewun ɖé tɔn sín azɔ̌ emitɔn wá vivɔnu é ɔ, ye mɔ ɖɔ è gbɛ́ emi. Ryan ɖɔ: “Mǐ sɔ́ xó enɛ d’alɔ mɛ nú Jehovah tlɔlɔ. Mǐ tuùn ɖɔ ali bǔnɔ ɖé hun nú mǐ ɖò fí, bɔ mǐ na ɖexlɛ́ ɖɔ mǐ ɖeji dó wutu tɔn. Mɛ e ɖò agun mǐtɔn mɛ lɛ é gegě nyí mɛ yɔyɔ̌, enɛ wu ɔ, mǐ xoɖɛ sɛ́dó Jehovah ɖɔ é ni d’alɔ mǐ, bonu mǐ na sɔ́ kpɔ́ndéwú nǔɖiɖi tɔn ɖagbe ɖé ɖ’ayǐ.”

7 Nɛ̌ Jehovah ka na sinkɔn nú ɖɛ yetɔn gbɔn? Ryan flín ɖɔ: “Ðɛ ɔ gudo tlolo ɔ, linlin masɔgbe kpo linkpɔ́n e mǐ ɖó jɛ nukɔn hwɛ̌ lɛ é kpo bú. Fífá Mawu tɔn ɖò ayixa mǐtɔn kpo linlin mǐtɔn kpo blóɖó wɛ. Mǐ mɔ ɖɔ enyi mǐ kpó ɖò linlin e sɔgbe é ɖó wɛ ɔ, mǐ na kpó ɖò nyinyɔ́ zán nú Jehovah wɛ.”

8-10. (a) Nɛ̌ gbigbɔ Mawu tɔn ka sixu d’alɔ mǐ, bɔ mǐ na ɖí xwi xá linkpɔ́n lɛ gbɔn? (b) Ali tɛ lɛ nu Jehovah ka sixu d’alɔ mǐ ɖè ɖò gǎn e dó wɛ mǐ ɖè, bo na ɖó linlin gbigbɔ tɔn é kɔn?

8 Gbɔn vo nú blǒ e gbigbɔ Mawu tɔn nɔ bló bɔ mǐ nɔ nɔ fɛɛ mɛ ɖò ayi mɛ é ɔ, é sixu lɛ́ flín mǐ wemafɔ taji ɖěɖee na d’alɔ mǐ, bɔ mǐ na kpó ɖò nǔ gbigbɔ tɔn mǐtɔn lɛ gbé nya wɛ é. (Xà Jaan 14:26, 27.) Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú asú kpo asì kpo e nɔ nyí Philip kpo Mary kpo bo wà sinsɛnzɔ́ ɖò Betɛli nú xwè 25 mɔ̌ é tɔn. Ðò sun ɛnɛ vlamɛ ɔ, nɔ ye mɛ ɖokpo ɖokpo tɔn kú, bɔ hɛnnumɔ ɖevo lɛ́ kú dó ye; ye lɛ́ jɛ nukún kpé dó Mary sín tɔ́ e bɛ́ taglomɛzɔn syɛnsyɛn ɖé é wu jí.

9 Philip flín ɖɔ: “Un mɔ ɖɔ un ɖò xwi ɖí xá wɛ ganji ɖó bǎ ɖé mɛ, amɔ̌ nǔɖe hwedó mì. Un wá yì tɔ́n jɛ Kolosinu lɛ 1:11 jí ɖò Atɔxwɛ ɖé sín xóta nǔkplɔnkplɔn tɔn ɖé mɛ. Nǔgbo wɛ ɖɔ un ɖò didɛ wɛ, amɔ̌, un ɖò mɔ̌ wà wɛ bǐ mlɛ́mlɛ́ ǎ. É byɔ ɖɔ má ‘kú hǔn bo ɖó akɔ́n nǔ lɛ bǐ nu kpo xomɛhunhun kpo.’ Wemafɔ enɛ flín mì ɖɔ é kún nyí ninɔmɛ e mɛ un ɖè lɛ é wɛ na zɔ́n bɔ un na ɖó awǎjijɛ ó, amɔ̌, lee gbigbɔ Mawu tɔn na w’azɔ̌ ɖò gbɛzán ce mɛ gbɔn é wu wɛ é na sín.”

10 Jehovah na xósin nú gǎn e dó wɛ Philip kpo Mary kpo ɖè, bo na kpó ɖò linlin gbigbɔ tɔn ɖé ɖó dó ninɔmɛ yetɔn jí wɛ é, bo kɔn nyɔna dó ye jí ɖò ali gegě nu. Ee ye gosin Betɛli b’ɛ na nɔ zaan é ɔ, ye mɔ Biblu kplɔntɔ́ ɖěɖee ɖò nukɔn yì wɛ, bo ba na kplɔ́n nǔ hú azɔn ɖokpo ɖò aklunɔzán gbla ɖokpo mɛ lɛ é. Ee Mary kpɔ́n gudo sɛ́dó é ɔ, é ɖɔ: “Ye wɛ nyí awǎjijɛ mǐtɔn, kpo lee Jehovah ɖɔ nú mǐ gbɔn ɖɔ nǔ lɛ bǐ ɖò yiyi wɛ ganji gbɔn é kpo.”

HUN ALI ÐÉ NÚ JEHOVAH BONU É NA KƆN NYƆNA DÓ JǏ TOWE

Enyi mǐ na bo ɖò ninɔmɛ ɖebǔ mɛ ɔ, nɛ̌ mǐ ka sixu xwédo kpɔ́ndéwú Jozɛfu tɔn gbɔn? (Kpɔ́n akpáxwé 11 jɛ 13)

11, 12. (a) Nɛ̌ Jozɛfu ka hun ali ɖé nú Jehovah, b’ɛ kɔn nyɔna dó jǐ tɔn gbɔn? (b) Nɛ̌ è ka d’ajɔ Jozɛfu ɖó didɛ tɔn wutu gbɔn?

11 Enyi huzuhuzu lɛ ba jonɔ mǐ ajijimɛ ɔ, blewun jɛn mǐ sixu jó linkpɔ́n e mǐ nɔ ɖó dó sɔgudo wu lɛ é dó, bɔ ye na kú awakanmɛ nú mǐ. Nǔ mɔhun hɛn ɔ, é na ko jɛ dó Jozɛfu jí. Amɔ̌, é lɔn ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, é wá gbeta ɔ kɔn, bo zán ninɔmɛ e mɛ é ɖè é lee é jɛxa gbɔn é, bo gbɔn mɔ̌ mɛ hun ali ɖé nú Jehovah bonu é na kɔn nyɔna dó jǐ tɔn. Jozɛfu ɖò gankpá mɛ cobo ka dó gǎn tawun, bo wà azɔ̌ ɖebǔ e gantɔ́cɔ́tɔ́ ɔ sɔ́ d’alɔ mɛ n’i é, lee é wà gbɔn hwenu e é ɖò azɔ̌ wà nú Potifáa wɛ é.—Bǐb. 39:21-23.

12 Gbè ɖokpo ɔ, è fɔ sunnu e ko w’azɔ̌ ɖò tɛn nukúnɖeji lɛ mɛ ɖò hɔnmɛ Falawɔ́ɔn tɔn ɖ’ayǐ lɛ é we d’alɔ mɛ nú Jozɛfu, ɖɔ é ni kpé nukún ye wu. Ðó xomɛnyínyɔ́ núwiwa Jozɛfu tɔn na jiɖe ye wutu ɔ, ye mɛ we lɛ ɖɔ wuvɛ̌ yetɔn lɛ kpo dlɔ̌ e ye kú zǎnmɛ b’ɛ bú vo dó ye lɛ é kpo n’i. (Bǐb. 40:5-8) Jozɛfu tuùn ɖɔ xóɖɔɖókpɔ́ enɛ na wá tɔ́n kɔ dó awǎjijɛnú ɖé mɛ nú emi ǎ, nǔ e ka wá jɛ ɔ nɛ. Nǔgbo wɛ ɖɔ é lɛ́ nɔ ganmɛ nú xwè we d’eji, amɔ̌, è ka wá ɖè è nyite, bɔ ɖò gbè enɛ gbè ɖokpo ɔ, è sɔ́ ɛ b’ɛ nyí mɛ e bɔ dó Falawɔ́ɔn wu tlolo é.—Bǐb. 41:1, 14-16, 39-41.

13. Enyi mǐ na bo ɖò ninɔmɛ ɖebǔ mɛ ɔ, nɛ̌ mǐ ka sixu hun ali ɖé nú Jehovah bɔ é na kɔn nyɔna dó mǐ jí gbɔn?

13 Jozɛfu ɖɔhun ɔ, mǐ sixu wá mɔ mǐɖée ɖò ninɔmɛ ɖé mɛ, bɔ mǐ sixu wà nǔ kaka ɖé alǒ ɖebǔ ɖò ninɔmɛ enɛ mɛ ǎ. Amɔ̌, enyi mǐ ɖó suúlu, bo dó gǎn, bo zán ninɔmɛ enɛ lɛ lee é jɛxa gbɔn é ɔ, mǐ na hun ali ɖé nú Jehovah bɔ é na kɔn nyɔna dó mǐ jí. (Ðɛh. 37:5) Nǔgbo wɛ ɖɔ é sixu wá jɛ hweɖelɛnu bɔ “mǐ sɔ́ tuùn lee mǐ na wà nǔ gbɔn ɔ ǎ,” amɔ̌, lee mɛsɛ́dó Pɔlu ɖɔ gbɔn é ɖɔhun ɔ, mǐ nɔ “mɔ [gbeɖé] ɖɔ nǔ bǐ ko vɔ ǎ.” (2 Kɔ. 4:8) Enyi mǐ nɔ sɔ́ ayi mǐtɔn ɖó sinsɛnzɔ́ mǐtɔn jí ɔ, xó enɛ lɛ e Pɔlu ɖɔ é na jɛ ɖò ninɔmɛ mǐtɔn mɛ.

SƆ́ AYI ÐÓ SINSƐNZƆ́ TOWE JÍ

14-16. Ninɔmɛ Filipu wɛnɖagbejlatɔ́ ɔ tɔn lɛ ɖò huzuhuzu wɛ có, nɛ̌ é ka sɔ́ ayi ɖó sinsɛnzɔ́ tɔn jí gbɔn?

14 Filipu wɛnɖagbejlatɔ́ ɔ sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé ɖ’ayǐ, bo nyí mɛɖé, bɔ enyi ninɔmɛ tɔn na bo ɖò huzuhuzu wɛ ɔ, é nɔ sɔ́ ayi ɖó sinsɛnzɔ́ tɔn jí. Ðò Jeluzalɛmu ɔ, yadonúmɛ ɖaxó ɖé bɛ́, ɖò hwenu e è hu Etyɛni gudo é. * Ðò hwe ɔ nu ɔ, Filipu ɖò wǔjɔmɛzɔ́ yɔyɔ̌ ɖé sín vivǐ ɖu wɛ. (Mɛ. 6:1-6) Amɔ̌, ee ahwanvu Klisu tɔn lɛ gbakpé é ɔ, Filipu sixu cí xwíi kpowun bo gɔn nǔɖe wà ǎ. É yì jla wɛnɖagbe ɖò Samalíi; toxo ɖé wɛ bɔ fí gegě ɖ’emɛ bɔ è ko jla wɛnɖagbe ɔ ɖè ɖò hwenɛnu ǎ.—Mat. 10:5; Mɛ. 8:1, 5.

15 Filipu ɖò gbesisɔmɛ, bo na yì fí ɖebǔ e gbigbɔ Mawu tɔn na xlɛ́ ɛ ali i ɖɔ é ni yì é, enɛ wu ɔ, Jehovah gbɔn jǐ tɔn bɔ azɔ̌ bɛ́ ɖò fí yɔyɔ̌ enɛ lɛ. Lee é ma nɔ ɖè mɛɖé ɖó vo ǎ gbɔn é na ko fá kɔ nú Samalíinu ɖěɖee Jwifu lɛ ko ɖó aca bo nɔ wà nǔ xá kpo wangbɛnúmɛ kpo é. É kpaca mɛ ǎ ɖɔ mɛ lɛ ɖótó è, bo “yí nǔkplɔnmɛ tɔn sè”!—Mɛ. 8:6-8.

16 Enɛ gudo ɔ, gbigbɔ Mawu tɔn kplá Filipu yì Acidɔdi kpo Sezalée kpo; mɛ e ma nyí Jwifu ǎ lɛ é wɛ ɖò toxo we enɛ lɛ mɛ hugǎn. (Mɛ. 8:39, 40) Filipu jla Mawuxó ɖò Samalíi azɔn nukɔntɔn ɔ, b’ɛ ɖó xwè 20 mɔ̌ gudo é ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ ninɔmɛ tɔn lɛ́vɔ huzu. Dìn e é nyí tatɔ́ xwédo tɔn ɖé é ɔ, é cí fí e é nɔ ɖekúnnu ɖè é. Ninɔmɛ Filipu tɔn lɛ ɖò huzuhuzu wɛ có, é sɔ́ ayi ɖó sinsɛnzɔ́ tɔn jí, bɔ é sín enɛ wu bɔ Jehovah dó nú é kpo xwédo tɔn kpo tawun.—Mɛ. 21:8, 9.

17, 18. Nɛ̌ ayi sísɔ́ ɖó sinsɛnzɔ́ ɔ jí ka sixu d’alɔ mǐ, bɔ mǐ na kpó ɖò jlɛ̌ jí ɖò huzuhuzu lɛ hwenu gbɔn?

17 Sinsɛnzɔ́watɔ́ hwebǐnu tɔn gegě sixu ɖekúnnu ɖɔ ayi sísɔ́ ɖó sinsɛnzɔ́ ɔ jí d’alɔ emi, bɔ ninɔmɛ emitɔn lɛ ɖò huzuhuzu wɛ có, emi ka nɔ jlɛ̌ jí. Hwenu e Osborne kpo Polite kpo, ee nyí asú kpo asì kpo ɖé, bo nɔ nɔ Afrique du Sud é gosin Betɛli é ɔ, ye lin ɖɔ é kún na lín cobonu emi na mɔ azɔ̌ hwenu klewun tɔn ɖé kpo fí e emi na nɔ é kpo ó. Osborne ɖɔ: “É blawǔ ɖɔ mǐ mɔ agbazazɔ́ tlolo lee mǐ ɖó nukún tɔn gbɔn é ǎ.” Asì tɔn Polite flín ɖɔ: “Mǐ mɔ azɔ̌ ǎ kaka nú sun atɔn, bo ka sɔ́ lɛ́ ɖó akwɛ ɖě ɖò sɛxwetɛn ǎ. É vɛwǔ tawun.”

18 Etɛ ka d’alɔ ye bɔ ye ɖí xwi xá ninɔmɛ hu ado enɛ? Osborne sɛ̀ sin xwè na gbɔn lě: “Mawuxóɖiɖɔ xá agun ɔ d’alɔ mǐ tawun bɔ ayi mǐtɔn fɛ́ ǎ, bo lɛ́ nɔ nǔ e sɔgbe lɛ é jí. Mǐ wá gbeta ɔ kɔn bo na jinjɔn ayǐ, bo ɖò linkpɔ́n mɛ kpowun ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, mǐ zé mǐɖée bǐ jó nú Mawuxóɖiɖɔzɔ́ ɔ, bɔ enɛ hɛn awǎjijɛ ɖaxó wá nú mǐ. Mǐ ba azɔ̌ gbɔn fí bǐ, bo wá mɔ lo.”

ÐǑ SUÚLU, BO NƆTE KPƆ́N JEHOVAH

19-21. (a) Etɛ ka na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na kpó ɖò fífá ayi mɛ tɔn ɖó wɛ? (b) Lè tɛ lɛ huzuhuzu sɔgbe xá ninɔmɛ yɔyɔ̌ lɛ ka sixu hɛn wá nú mǐ?

19 Lee kpɔ́ndéwú enɛ lɛ xlɛ́ gbɔn é ɔ, enyi mǐ zán ninɔmɛ mǐtɔn lɛ ganji, bo nɔte kpɔ́n Jehovah kpo jiɖiɖe kpo ɔ, mǐ na kpó ɖò fífá ayi mɛ tɔn ɖó wɛ. (Xà Micée 7:7.) Mǐ tlɛ sixu mɔ ɖɔ huzuhuzu sɔgbe xá ninɔmɛ mǐtɔn yɔyɔ̌ lɛ na zɔ́n bɔ mǐ na mɔ lè gegě ɖò gbigbɔ lixo. Polite e xó mǐ ɖɔ wá yì é zɔ́n dó nǔ e mɛ é gbɔn dín é wu bo ɖɔ: “Azɔ̌ ɖevo e è ɖè nú mǐ é kplɔ́n mì nǔ e è ni ganjɛ Jehovah wu nyí tawun é, enyi é na bo tlɛ cí ɖɔ nǔ lɛ bǐ kwé dó mì ɔ nɛ. Kancica e un ɖó xá ɛ é syɛn d’eji.”

20 Mary e xó mǐ ɖɔ wá yì é kpó ɖò nukún kpé dó tɔ́ tɔn e ko kpò é wu wɛ, cobo ka lɛ́ kpó ɖò gbexosin-alijitɔ́zɔ́ wà wɛ. É ɖɔ: “Un kplɔ́n ɖɔ enyi un byɔ linkpɔ́n mɛ ɔ, un ɖó na nɔte, xoɖɛ, bɔ enɛ gudo ɔ, un na gbɔjɛ kpɛɖé. Nǔ lɛ sísɔ́ d’alɔ mɛ nú Jehovah wɛ nyí nǔ ɖaxó hugǎn e un kplɔ́n é, bɔ è ka na lɛ́ ɖó hudo enɛ tɔn hugǎn ɖò sɔgudo.”

21 Lloyd kpo Alexandra kpo e xó mǐ ɖɔ ɖò bǐbɛ̌mɛ é yí gbè ɖɔ ninɔmɛ emitɔn e huzu é tɛ́n nǔɖiɖi emitɔn kpɔ́n ɖò ali e nu emi ma ɖó nukún tɔn ɖè ǎ lɛ é. Amɔ̌, ye ɖɔ: “Mɛtɛnkpɔn nǔɖiɖi tɔn lɛ nɔ xlɛ́ ɖɔ nǔɖiɖi mǐtɔn ka nyí adodwé ɔ, bo ɖó agbɔ̌n, bo na dɛ, bo na lɛ́ dó gbɔ nú mǐ ɖò wuvɛ̌ lɛ hwenu à jí. É zɔ́n bɔ mǐ kpɔ́n te d’eji.”

Huzuhuzu maɖónukún lɛ sixu hɛn nyɔna maɖónukún lɛ wá! (Kpɔ́n akpáxwé 19 jɛ 21)

22. Enyi mǐ nɔ ba na zán ninɔmɛ mǐtɔn dìn tɔn lɛ ɖò ali ɖagbe hugǎn ɔ nu ɔ, jiɖe etɛ tɔn mǐ ka sixu ɖó?

22 Enyi gbɛ̀ towe huzu ajijimɛ, ɖó è huzu azɔ̌ yɛhwexɔsuɖuto ɔ tɔn e a nɔ wà é, azɔn, alǒ xwédo sín azɔ̌ yɔyɔ̌ ɖevo lɛ wutu hǔn, ganjɛwu ɖɔ Jehovah na kpé nukún dó wutu towe, bo na d’alɔ we ɖò hwenu e é jɛxa dó é. (Ebl. 4:16; 1 Pi. 5:6, 7) Amɔ̌, dìn hwɛ̌ ɔ, tɛ́n kpɔ́n bo zán ninɔmɛ towe ɖò ali ɖagbe hugǎn ɔ nu. Nɔ xoɖɛ dó sɛkpɔ Tɔ́ towe jixwé tɔn ɔ, bo kplɔ́n bo nɔ zé hwiɖée dó alɔ tɔn wanyiyinɔ ɔ mɛ. Mɔ̌ mɛ ɔ, ninɔmɛ towe lɛ na bo ɖò huzuhuzu wɛ ɔ, hwi lɔ na kpó ɖò fífá ayi mɛ tɔn ɖó wɛ.

^ akpá. 4 Hweɖenu ɖò hwenu e Jozɛfu tɔ́n sín gankpá mɛ gudo é ɔ, é tuùn ɖɔ Jehovah ɖè wuvɛ̌ emitɔn lɛ kpò gbɔn vǐ sunnu ɖé nina ɛ gblamɛ. É sun nyǐ nukɔngbeví tɔn ɖɔ Manasée, ɖó é ɖɔ: “Mawu bló bɔ un wɔn ya e un jì lɛ bǐ.”—Bǐb. 41:51.

^ akpá. 14 Kpɔ́n xóta “A ka Tuùn À?” ɖò Atɔxwɛ elɔ mɛ.