1, 2. (a) Nɛ̌ Jehovah ka nɔ wà nǔ xá gbɛtɔ́ lɛ gbɔn, bɔ é xlɛ́ ɖɔ é gbɔn vo nú gbɛtɔ́ e ɖó acɛ lɛ é? (b) Etɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n ɖò xota elɔ mɛ?

HWƐHWƐ ɔ, mɛ e ɖó acɛ bo nyí mɛ nukúnɖeji lɛ é “nɔ kpa” “acɛ gannaganna” nú mɛ ɖevo lɛ, bo tlɛ nɔ ɖu gǎn dó ye jǐ. (Mat. 20:25; Nùt. 8:9) Kpɔ́n lee Jehovah gbɔn vo nú ye sɔ́ é! É nyí Nǔbǐwukpétɔ́ có, nǔ gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ lɛ tɔn ka nɔ ɖu ayi mɛ n’i tawun. É nɔ nyɔ́ xomɛ bo nɔ mɔ nǔ jɛ ninɔmɛ mɛtɔn wu. É nɔ ɖó ayi lee nǔ cí nú mǐ é kpo hudo mǐtɔn lɛ kpo wu. Ðó “é tuùn ɖɔ kɔgudu kpowun wɛ mǐ nyí” wutu ɔ, é nɔ byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni wà nǔ e hugǎn mǐ é ǎ.—Ðɛh. 103:13, 14.

² Kpɔ́ndéwú gègě ɖò Biblu mɛ, bo xlɛ́ lee nǔ mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn lɛ tɔn nɔ ɖu ayi mɛ n’i gbɔn é. Mi nú mǐ ni ɖɔ xó dó atɔn wu. Nukɔntɔn ɔ, lee Mawu xlɛ́ ɖɔ emi mɔ nǔ jɛ ninɔmɛ Samuwɛli e ɖò winnyawinnya mɛ é tɔn mɛ, bo d’alɔ ɛ, bɔ é dó wɛn hwɛɖónúmɛ tɔn ɖé Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó Eli gbɔn é; wegɔ ɔ, suúlu e Jehovah ɖó bo d’alɔ Mɔyizi hwenu e é gbɛ́ ɖɔ emi kún na nɔ nukɔn nú Izlayɛli-ví lɛ ó é; atɔngɔ ɔ, lee é xlɛ́ ɖɔ Izlayɛli-ví lɛ sín nǔ ɖu ayi mɛ nú emi bo kplá ye tɔ́n sín Ejipu gbɔn é. Ee mǐ na ɖò kpɔ́ndéwú enɛ lɛ gbéjé kpɔ́n wɛ é ɔ, mi nú mǐ ni ɖó ayi nǔ e  ye kplɔ́n mǐ dó Jehovah wu é kpo lee mǐ sixu zán nùkplɔnmɛ enɛ lɛ gbɔn é kpo wu.

3. Etɛ ma ka nɔ yawu jɛ ǎ, bo jɛ zǎnmɛ gbè ɖokpo hwenu e Samuwɛli kpò ɖò winnyawinnya mɛ é? Nùkanbyɔ tɛ enɛ ka fɔ́n nyite? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)

³ Samuwɛli jɛ ‘azɔ̌ wà nú Jehovah’ jí ɖò Goxɔ ɔ mɛ, hwenu e é kpó ɖò vǔ tawun é. (1 Sam. 3:1) Samuwɛli ɖò amlɔ dɔ́ wɛ zǎnmɛ gbè ɖokpo bɔ nǔ e ma nɔ jɛ gbɔn mɔ̌ ǎ é ɖé jɛ. * (Xà 1 Samuwɛli 3:2-10.) É sè gbè ɖé bɔ gbè ɔ ylɔ nyikɔ tɔn. Samuwɛli vɛdo ɖɔ Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó Eli e ko nyí mɛxomɔ ɖé é wɛ ylɔ emi sín, bo kanwezun yì gɔ̌n tɔn, bo ɖɔ: “Un sè a ylɔ mì; nyì ɖíe!” Eli gbɛ́ ɖɔ emi kún ylɔ ɛ ó. Ee nǔ ɖokpo ɔ lɛ́ jɛ azɔn wè gɔ́ na é ɔ, Eli wá mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ Mawu wɛ ɖò Samuwɛli ylɔ wɛ. Enɛ wu ɔ, é ɖɔ lee Samuwɛli na yí gbè gbɔn é n’i, bɔ é wà mɔ̌. Etɛwu Jehovah ma ka gbɔn wɛnsagun tɔn jí bo ɖè éɖée xlɛ́ Samuwɛli azɔn nukɔntɔn ɔ ǎ? Biblu ɖɔ ǎ, amɔ̌, lee nǔ lɛ wá nyí gbɔn ɖò nukɔnmɛ é xlɛ́ ɖɔ nukúnnú mimɔ jɛ ninɔmɛ Samuwɛli e kpò ɖò winnyawinnya mɛ é tɔn mɛ nyí nǔ taji ɖé. Nɛ̌ nǔ ka nyí mɔ̌ gbɔn?

4, 5. (a) Ee Mawu dó wɛn ɖé Samuwɛli ɖɔ é ni dó Eli é ɔ, nɛ̌ é ka wà nǔ gbɔn? Nɛ̌ nǔ lɛ ka yì gbɔn ayihɔngbe tɔn zǎnzǎn? (b) Etɛ tan enɛ ka kplɔ́n mǐ dó Jehovah wu?

⁴ Xà 1 Samuwɛli 3:11-18. Sɛ́n Jehovah tɔn ɖegbe ɖɔ vǐ lɛ ni nɔ sí mɛxomɔ lɛ, ɖò taji ɔ, mɛ e ɖò gǎn tɛnmɛ lɛ é. (Tín. 22:27; Lev. 19:32) A ka lin ɖɔ Samuwɛli na yì Eli gɔ́n zǎnzǎn, bo na kpankɔ́n bo dó hwɛɖónúmɛ Mawu tɔn enɛ e syɛn é sín wɛn ɛ à? É ɖò wɛn ɖɔ é na vɛwǔ! Nugbǒ ɔ, tan ɔ ɖɔ nú mǐ ɖɔ Samuwɛli kún “glá ɖɔ nǔ e é mɔ ɔ nú Eli [ó], ɖó é ɖò xɛsi ɖi wɛ.” Amɔ̌, Mawu bló bɔ Eli mɔ nǔ jɛ wu céɖécéɖé ɖɔ Emi ɖò Samuwɛli ylɔ wɛ. É sín enɛ wu bɔ Eli jɛ nukɔn, bo ɖɔ nú Samuwɛli ɖɔ é ni ɖɔ xó. Eli ɖɔ: “Xó tɛ Mawu ka ɖɔ nú we? Ma hwla ɖebǔ dó mì ó.” Samuwɛli setónú bo “wlí bǐ ɖɔ n’i.”

⁵ Wɛn Samuwɛli tɔn nyí nǔ yɔyɔ̌ nú Eli ǎ. É sɔgbe kpo nǔ e “ɖɛ̌mɛnu Mawu tɔn ɖokpo” ee sín nyikɔ è ma ɖɔ ǎ é ko ɖɔ nú vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó ɔ wá yì é kpo. (1 Sam. 2:27-36) Tan e kúnkplá Samuwɛli kpo Eli kpo é xlɛ́ lě dò mɛ nú nɔ ɖu ayi mɛ nú Jehovah sɔ é, kpo lě dò é ɖó nùnywɛ sɔ é kpo.

6. Etɛ lɛ ali e nu Mawu d’alɔ Samuwɛli e ɖò winnyawinnya mɛ é ɖè é ka sixu kplɔ́n mǐ?

⁶ Mɛ winnyawinnya ɖé wɛ nú we à? Enyi mɔ̌ ɔ, tan e kúnkplá winnyawinnya mɛ Samuwɛli tɔn é xlɛ́ ɖɔ Jehovah nɔ mɔ nukúnnú jɛ wuvɛ̌ e nɔ kpannukɔn we lɛ é mɛ, bo tuùn lee nǔ nɔ cí nú we é. Boya winnya nɔ hu we, alǒ é nɔ vɛwǔ nú we bɔ a na má wɛn Axɔsuɖuto ɔ tɔn xá mɛ e nyí mɛxo lɛ é, alǒ gbɔn vo ɖò gbɛ̌ towe lɛ tɛntin. Ganjɛwu ɖɔ Jehovah jló na d’alɔ we. Enɛ wu ɔ, nɔ ɖɔ nǔ e ɖò ayi towe mɛ é bǐ n’i ɖò ɖɛ mɛ. (Ðɛh. 62:9) Lin tamɛ dó kpɔ́ndéwú Biblu tɔn e kúnkplá mɛ winnyawinnya lɛ é jí, ɖi Samuwɛli tɔn ɖɔhun mɔ̌. Ðɔ xó xá Klisanwun hàtɔ́ lɛ, é sixu nyí mɛ winnyawinnya, alǒ mɛxomɔ e ko ɖu ɖò wuvɛ̌ e kpannukɔn we lɛ é ɖɔhun jí é. Nugbǒ ɔ, ye sixu ɖɔ xó nú we dó ninɔmɛ ɖěɖee mɛ Jehovah d’alɔ ye ɖè lɛ é wu, bɔya ye ɖó nukún tɔn ɖɔ é na d’alɔ ye gbɔn mɔ̌ ǎ.

7, 8. Nɛ̌ Jehovah ka xlɛ́ Mɔyizi ɖɔ nǔ tɔn ɖu ayi mɛ nú emi ɖò ali jiwǔ ɖé nú gbɔn?

⁷ Hwenu e Mɔyizi ɖó xwè 80 é ɔ, Jehovah sɔ́ azɔ̌ dó xɛsi ɖé dó así n’i. Mɔyizi na ɖè Izlayɛli-ví lɛ sín kannumɔgbenu ɖò Ejipu. (Tín. 3:10) Ðó é nyì lɛngbɔ̌ ɖò Madiáani nú xwè 40 wutu ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ é vɛwǔ n’i bɔ é na yí gbè nú azɔ̌ enɛ. É ɖɔ: “Ani wɛ nyɛ nyí bo na yì axɔsu Ejipu tɔn ɔ gɔ́n, bo na ɖè Izlayɛli-ví lɛ  tɔ́n sín tò tɔn mɛ?” Mawu vɔ́ jiɖe na Mɔyizi ɖɔ: “Un ɖò kpɔ́ xá we.” (Tín. 3:11, 12) É lɛ́ d’akpá n’i ɖɔ: Izlayɛli sín tomɛxo lɛ “na ɖótó we.” É ɖɔ mɔ̌ có, Mɔyizi lɛ́ kanbyɔ ɖɔ: “Nú Izlayɛli-ví lɛ ma ka ɖi nǔ nú mì ǎ, nú ye ma ɖótó mì ǎ . . . ɔ, nɛ̌ un na wà nǔ gbɔn?” (Tín. 3:18; 4:1) È na ɖɔ ɔ, Mɔyizi gbɛ́ xó e Mawu ɖɔ é! Amɔ̌, Jehovah kpò ɖò suúlu ɖó wɛ. Nugbǒ ɔ, Jehovah tlɛ wà nǔ hú mɔ̌ lɔ. É na hlɔnhlɔn Mɔyizi bɔ é bló nùjiwǔ lɛ; bo bló bɔ é nyí gbɛtɔ́ nukɔntɔn e ɖó hlɔnhlɔn mɔhun ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ é.—Tín. 4:2-9, 21.

⁸ Mɔyizi lɛ́ kpó ɖò hwɛjijɔ ba nú éɖée wɛ, bo ɖɔ ɖɔ emi kún ɖiɖɛ̌ ó. Amɔ̌, Mawu yí gbè n’i ɖɔ: “Nyiɖesunɔ na ɖò kpɔ́ xá we. A ja xó ɖɔ gbé ɔ, un na ɖɔ xó e a ɖó na ɖɔ ɔ nú we.” Xó enɛ lɛ ka ɖu ɖò Mɔyizi jí lo à? Eǒ, ɖó é ɖɔ nú Mawu ɖɔ é ni sɛ́ mɛ ɖevo dó. Enɛ wu ɔ, xomɛ sìn Jehovah, bɔ hwɛ tɔn ka jɔ. Amɔ̌, é ɖɔ ɖɔ lee emi ɖɔ gbɔn é jɛn é na nyí gbɔn ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, Mawu wà nǔ ɖevo dó xlɛ́ ɖɔ emi mɔ nǔ jɛ lee nǔ cí nú Mɔyizi é mɛ; é sɔ́ Aalɔ́ɔn bɔ é nyí ɖɛ̌mɛnu nú Mɔyizi.—Tín. 4:10-16.

9. Nɛ̌ suúlu e Jehovah nɔ ɖó é kpo nǔ mɛtɔn e nɔ ɖu ayi mɛ n’i é kpo ka d’alɔ Mɔyizi ɖò azɔ̌ tɔn kɔn gbɔn?

⁹ Etɛ tan enɛ ka kplɔ́n mǐ dó Jehovah wu? Ðó Mawu nyí Nǔbǐwukpétɔ́ wutu ɔ, é hɛn ɔ, é na ko dó xɛsi Mɔyizi bɔ é na yawu hwìhwɛ́ éɖée dó glɔ̌ tɔn. Jehovah ka wà mɔ̌ ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, é ɖó suúlu, bo nyɔ́ xomɛ, lobo dó gǎn bo vɔ́ jiɖe na mɛsɛntɔ́ tɔn jlɛ̌jinɔtɔ́ kpo mɛɖesɔhwetɔ́ ɔ kpo. Wlɛnwín enɛ ka tɔ́n kɔ dó ɖagbe jí à? Ganji! Mɔyizi wá huzu nukɔntɔ́ nukúnɖeji ɖé, bo tɛ́n kpɔ́n bo fá xomɛ dó mɛ ɖevo lɛ wu, bɔ nǔ yetɔn lɛ́ ɖu ayi mɛ n’i, lee Jehovah wà nǔ xá éɖesunɔ gbɔn é ɖɔhun.—Kɛ́n. 12:3.

10. Enyi mɛ nú nɔ ɖu ayi mɛ nú mǐ Jehovah ɖɔhun ɔ, lè tɛ mǐ ka na mɔ?

¹⁰ Nùkplɔnmɛ e ɖ’emɛ lɛ é: Asú ɖé wɛ a nyí à, mɛjitɔ́ ɖé wɛ nú we à, alǒ mɛxo agun tɔn ɖé? Enyi mɔ̌ hǔn, a ɖó acɛ ɖó bǎ ɖé mɛ. É ɖò taji tawun ɖɔ a ni nɔ xwedó kpɔ́ndéwú Jehovah tɔn gbɔn xíxlɛ́ mɛ e ɖò acɛ towe glɔ́ lɛ é gblamɛ ɖɔ nǔ yetɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú we, a nɔ nyɔ́ xomɛ dó ye wu, bo nɔ lɛ́ ɖó suúlu dó  ye wu hwenu e a ɖò nǔ wà xá ye wɛ é. (Kolo. 3:19-21; 1 Pi. 5:1-3) Enyi a nɔ tɛ́n kpɔ́n bo xwedó kpɔ́ndéwú Jehovah kpo Mɔyizi Ðaxó ɔ, Jezu Klisu kpo tɔn ɔ, a na nyɔ́ kpɔ́jɛji, bo na lɛ́ fá kɔ nú mɛ ɖevo lɛ. (Mat. 11:28, 29) A na lɛ́ sɔ́ kpɔ́ndéwú xɔ akwɛ ɖé ɖ’ayǐ, bɔ è na xwedó.—Ebl. 13:7.

11, 12. Ee Jehovah kplá Izlayɛli-ví lɛ tɔ́n sín Ejipu é ɔ, nɛ̌ é ka bló gbɔn bɔ ye mɔ yeɖée ɖò ayijayǐ mɛ?

¹¹ Izlayɛli-ví livi atɔn jɛji wɛ na ko tɔ́n sín Ejipu ɖò 1513 J.H.M. Ðó jijimɛ atɔn, alǒ ɛnɛ wɛ kplé wutu ɔ, yɔkpɔvu lɛ kpo mɛxomɔ lɛ kpo ɖò mɛ mɛ, é ka lɛ́ ɖò wɛn ɖɔ mɛɖé lɛ nyí azinzɔnnɔ alǒ wɔ̌nɖowǔnanɔ. Bonu è na kplá togun ɖaxó enɛ sín Ejipu ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ è ɖó hudo nukɔntɔ́ e mɔ nukúnnú jɛ nǔ mɛ, bɔ ninɔmɛ mɛtɔn nɔ ɖu ayi mɛ n’i é tɔn. Jehovah gbɔn Mɔyizi jí, bo xlɛ́ ɖɔ emi nyí nukɔntɔ́ mɔhun. Nǔ e mɛ é tɔ́n kɔ dó é wɛ nyí ɖɔ Izlayɛli-ví lɛ mɔ yeɖée ɖò ayijayǐ mɛ hwenu e ye ɖò tíntɔ́n sín fí ɖokpo géé e nyí xwé nú ye kaka jɛ finɛ é wɛ é.—Ðɛh. 78:52, 53.

¹² Nɛ̌ Jehovah ka bló gbɔn bɔ togun ɔ mɔ éɖée ɖò ayijayǐ mɛ? Nǔ ɖokpo wɛ nyí ɖɔ Izlayɛli-ví lɛ “tò yeɖée ganji” bo gosin Ejipu. (Tín. 13:18) É ɖò wɛn ɖɔ tutojininɔ mɔhun vɔ́ ganjɛwu na Izlayɛli-ví lɛ ɖɔ Mawu yetɔn wɛ ɖò ali xlɛ́ ye wɛ. Gɔ́ na ɔ, Jehovah xlɛ́ céɖécéɖé ɖɔ emi ɖò kpɔ́ xá ye, bo “nɔ zé akpɔ́kpɔ́ dó xlɛ́ ali ye ɖò kéze. É jɛ zǎnmɛ ɔ, é nɔ sɔ́ myɔ dó xlɛ́ ali ye.” (Ðɛh. 78:14) Nugbǒ ɔ, Jehovah ɖò ɖiɖɔ wɛ ɖɔ: “Mi ma ɖi xɛsi ó. Un ɖò kpɔ́ xá mi bo na xlɛ́ ali mi, un na cyɔn alɔ mi jí.” Nugbǒ ɔ, zaanɖé kpowun jɛn ye ɖó jiɖe vɔ́ na mɛ enɛ sín hudo!

13, 14. (a) Nɛ̌ Jehovah ka xlɛ́ ɖɔ Izlayɛli-ví lɛ sín nǔ ɖu ayi mɛ nú emi ɖò Xù Vɔvɔ ɔ tó gbɔn? (b) Nɛ̌ Jehovah ka ɖè hlɔnhlɔn tɔn xlɛ́ Ejipunu lɛ gbɔn?

¹³ Xà Tíntɔ́n 14:19-22. Mǐ ni ɖɔ ɖɔ a ɖò finɛ, bɔ mi ján cí ahwankpá Falawɔ́ɔn tɔn kpo Xù Vɔvɔ ɔ kpo tɛntin. A na mɔ nùɖé kpowun ɔ, Mawu bló nùjiwǔ ɖé. Akpɔ́kpɔ́ ɔ yì cí fí e mi mɛ Izlayɛli-ví lɛ ɖó gɔnu ɖó é gudo, bo sú ali dó Ejipunu lɛ, bo bló bɔ ye ɖò ablu mɛ. Amɔ̌, weziza jiwǔ ɖé hɔ́n dó gɔnu ɖaxó e mi mɛ Izlayɛli-ví lɛ ɖó é jí! Enɛ gudo ɔ, a mɔ bɔ Mɔyizi dlɛn alɔ tɔn dó xù ɔ jí, bɔ jɔhɔn syɛnsyɛn zǎnzǎnhweji tɔn ɖé hun ali ɖaxó ɖé dó akpá ɖě ɔ xwé. Hwɛ, xwédo towe, xwégbe kanlin lɛ kpo mɛ e kpò ɖò togun ɔ mɛ lɛ é kpo zɔn tito jí, bo ɖi zɔnlin ɖido xù ɔ sín azan jí. Tlolo kpowun ɔ, a ɖ’ayi wu ɖɔ nùjiwǔ ɖé jɛ. Xù ɔ sín azan jí fá kpɛ́ncɛ́nkpɛ́ncɛ́n, alǒ syɛn bo nyí laglasi ǎ; loɔ, é xú bo syɛn, bɔ gbingbɔn jí tɔn bɔkun. Nǔ e mɛ é tɔ́n kɔ dó é wɛ nyí ɖɔ mɛ e tlɛ nɔ zɔn dɛ̌dɛ̌ hú mɛ bǐ lɛ é d’asá jɛ akpá ɖě ɔ xwé wuyɛyɛ̌-afɔyɛ́yɛ́.

¹⁴ Xà Tíntɔ́n 14:23, 26-30. Ðò avla enɛ mɛ ɔ, Falawɔ́ɔn goyitɔ́ xlonɔ ɔ kanwezun byɔ xù ɔ sín azan jí, bo jɛ kútamla bá wlí Izlayɛli-ví lɛ. Mɔyizi lɛ́ dlɛn alɔ tɔn dó xù ɔ jí. Dìn tɔn ɔ, sìn e syɛn ɖó kpɔ́ bo cí ahohó wè ɖɔhun lɛ é mlá sín awa wè lɛ xwé, bo zɔn Falawɔ́ɔn kpo ahwan tɔn lɛ kpo jí. Bɔ ye mɛ ɖě gán ǎ!—Tín. 15:8-10.

15. Etɛ tan elɔ ka kplɔ́n we dó Jehovah wu?

¹⁵ Tan enɛ xlɛ́ mǐ ɖɔ Jehovah nyí Mawu ɖé bo ɖò tito jí. Jijɔ ɖé wɛ bo nɔ d’alɔ mǐ, bɔ mǐ nɔ mɔ ɖɔ mǐ ɖò ayijayǐ mɛ. (1 Kɔ. 14:33) Jehovah lɛ́ xlɛ́ ɖɔ emi nyí lɛngbɔnyitɔ́ wanyiyinɔ ɖé, bo nɔ kpé nukún dó togun emitɔn wu ɖò ali tawun tawun lɛ nu. É nɔ dɔn ye dó awa mɛ kpo wanyiyi kpo, bo nɔ cyɔn alɔ ye jí sín kɛntɔ́ yetɔn lɛ sí. Nugbǒ enɛ lɛ vɔ́ jiɖe na mǐ tawun dìn e gbɛ̀ elɔ ko wá vivɔnu bǐ é!—Nùx. 1:33.

16. Nɛ̌ ali e nu Jehovah hwlɛn Izlayɛli-ví lɛ gán ɖè é vívɔ́ gbéjé kpɔ́n ka sixu hɛn lè wá nú mǐ gbɔn?

¹⁶ Égbé ɖesu ɔ, Jehovah nɔ kpé nukún dó togun tɔn blebu wu ɖò gbigbɔ kpo agbaza  kpo lixo. É na fɔ́n bo na ɖò mɔ̌ wà wɛ ɖò ya ɖaxó e ɖò wezun nu ja é hwenu. (Nǔɖe. 7:9, 10) Enɛ ɔ wu ɔ, mɛ winnyawinnya wɛ a nyí à, mɛxomɔ wɛ a nyí à, a ɖò ganji ɖò agbaza mɛ wɛ à, alǒ wɔ̌nɖowǔnanɔ wɛ nú we à, togun Mawu tɔn na ɖi xɛsi, alǒ sísɔ́ ɖó xɛsi wutu ɖò ya ɖaxó ɔ hwenu ǎ. * Nugbǒ ɔ, nǔ vo sésé wɛ ye na wà! Ye na flín xó Jezu Klisu tɔn elɔ lɛ: “Mi jlɔ́, bo kpɔ́n jǐ, ɖó hwenu e Mawu na hwlɛn mi é ko sɛya.” (Luk. 21:28) Enyi Gɔgu e nyí kplékplé akɔta lɛ tɔn ɖé, bo na sà hlɔnhlɔn tawun hú Falawɔ́ɔn hwexónu tɔn ɔ é na bo tɔ́n ahwan ye ɔ, ye na tɛ́ dó jiɖiɖe enɛ wu. (Ezek. 38:2, 14-16) Etɛwu togun Mawu tɔn ka na ɖeji? Ye tuùn ɖɔ Jehovah kún huzu ó. É na lɛ́ xlɛ́ ɖɔ emi nyí Mɛhwlɛngantɔ́ wanyiyinɔ e nǔ mɛtɔn nɔ ɖu ayi mɛ na é ɖé.—Eza. 26:3, 20.

17. (a) Nɛ̌ tan Biblu tɔn ɖěɖee kúnkplá ali e nu Jehovah kpé nukún dó togun tɔn wu ɖè é ka sixu hɛn lè wá nú mǐ gbɔn? (b) Etɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò xota e bɔ d’ewu é mɛ?

¹⁷ Kpɔ́ndéwú klewun ɖé kpowun wɛ ɖěɖee ɖò xota elɔ mɛ lɛ é nyí, bo xlɛ́ lee Jehovah nɔ nyɔ́ xomɛ, bo nɔ lɛ́ mɔ nǔ jɛ ninɔmɛ togun tɔn tɔn mɛ hwenu e é ɖò nukún kpé dó wutu tɔn wɛ, ɖò ali xlɛ́ ɛ wɛ, lobo lɛ́ ɖò hwinhwlɛn ɛ gán wɛ gbɔn é é. Ee a na ɖò tamɛ lin dó tan enɛ lɛ jí wɛ é ɔ, ɖǒ ayi nǔ klewun klewun e xlɛ́ jijɔ Jehovah tɔn sín akpáxwé ɖěɖee ma tlɛ jɛ wě sɔmɔ̌ ǎ é lɛ é wu. Mɔ̌ wiwa na zɔ́n bɔ jijɔ ɖagbe enɛ lɛ na lɛ́ jinjɔn linlin towe kpo ayixa towe kpo mɛ hugǎn, bo na bló bɔ wanyiyi kpo nùɖiɖi kpo e a ɖó nú Mawu é na syɛn. Ðò xota e bɔ d’ewu é mɛ ɔ, mǐ na kpɔ́n ali ɖěɖee nu nǔ mɛ ɖevo lɛ tɔn sixu ɖu ayi mɛ nú mǐ Jehovah ɖɔhun ɖè é. Mi na ɖɔ xó dó xwédo, agun Klisanwun tɔn kpo sinsɛnzɔ́ mǐtɔn kpo wu.