1. Etɛwu Jehovah ka ɖó gbɛ̀ ɔ?

HWEÐENU wá yì ɔ, Jehovah kɛɖɛ wɛ tíìn. Amɔ̌, enɛ zɔ́n bonu é blawǔ ǎ. Jehovah ɖó hudo mɛ ɖě tɔn cobo na ɖó awǎjijɛ ǎ. É ɖò mɔ̌ có, é ba ɖɔ mɛ ɖevo lɛ ni ɖu gbɛ̀ víví. Wanyiyi sísɛ́ Jehovah bɔ é jɛ nǔ lɛ dá jí.—Ðɛh. 36:10; 1 Jaan 4:19.

2. Nɛ̌ nǔ ka cí nú Jezu kpo wɛnsagun lɛ kpo, hwenu e Jehovah dá nǔ ɖevo lɛ é?

² Jɛ nukɔn hwɛ̌ ɔ, Jehovah dá azɔ̌watɔ́gbɛ́ ɖé. Enɛ gudo ɔ, é gbɔn Nukɔngbeví tɔn enɛ jí bo ‘bló nǔ ɖevo lɛ bǐ’ kaka jɛ nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn nǔnywɛtɔ́ livi mɔ̌kpan lɛ jí. (Kolo. 1:16) Ali e hun nú Jezu bɔ é na w’azɔ̌ xá Tɔ́ tɔn é víví n’i. (Nǔx. 8:30, nwt) Wɛnsagun lɛ lɔ ɖó hwɛjijɔ e wu ye na j’awǎ é. Ye ɖò finɛ hwenu e Jehovah kpo Azɔ̌gán tɔn Jezu kpo bló jinukúnsin kpo ayikúngban kpo é. Nɛ̌ wɛnsagun lɛ ka wà nǔ gbɔn? Ye “ɖò xó sú wɛ kpo xomɛhunhun kpo” hwenu e è dá ayikúngban ɔ é, é ɖò wɛn ɖɔ ye lɛ́ kpò ɖò xó sú wɛ hwenu e Jehovah ɖò nǔ ɖokpo ɖokpo dá wɛ é kaka jɛ hwenu e é dá gbɛtɔ́ é jí. (Jɔb. 38:7; Nǔx. 8:31, nwt) Nǔɖiɖó enɛ lɛ ɖokpo ɖokpo wɛ ɖè wanyiyi kpo nǔnywɛ Jehovah tɔn kpo xlɛ́.—Ðɛh. 104:24; Hlɔ. 1:20.

3. Lee 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:21, 22 xlɛ́ gbɔn é ɔ, ali tɛ vɔsisa gbɛxɔnúmɛ tɔn Jezu tɔn ka hun?

³ Jehovah jló ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ ni nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi ɖò planɛti ɖagbeɖagbe e é bló é jí. Amɔ̌, hwenu e Adamu kpo Ɛvu kpo fɔ́n gǔ dó Tɔ́ wanyiyinɔ yetɔn jí é ɔ, hwɛhuhu kpo kú kpo cyɔn yɛ ayikúngban ɔ jí. (Hlɔ. 5:12) Nɛ̌ Jehovah ka wà nǔ gbɔn? Tlolo jɛn é ɖɔ lee é na hwlɛn gbɛtɔ́ lɛ gán gbɔn é.  (Bǐb. 3:15) Jehovah bló tuto bo na sɔnǔ nú gbɛxixɔ e na hun ali nú Adamu kpo Ɛvu kpo sín vǐ lɛ bɔ ye na gosin hwɛhuhu kpo kú kpo kannu é. Mɔ̌ mɛ ɔ, é sixu yí gbè bɔ mɛ ɖokpo ɖokpo na wá gbeta ɔ kɔn bo na sɛn ɛ, bo na mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ.—Jaan 3:16; Hlɔ. 6:23; xà 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:21, 22.

4. Nǔkanbyɔ tɛ lɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n ɖò xóta elɔ mɛ?

⁴ Akpá e Mawu dó ɖɔ emi na fɔ́n mɛkúkú lɛ é fɔ́n nǔkanbyɔ ɖé lɛ nyite. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nɛ̌ mɔ̌ è ka na fɔ́n mɛ lɛ sín kú gbɔn? Mǐ ka na kpéwú bo na tuùn mɛvívɛ́ mǐtɔn lɛ, hwenu e è na fɔ́n ye wá gbɛ̀ é à? Ali tɛ lɛ nu fínfɔ́n sín kú ka na hɛn awǎjijɛ wá nú mǐ ɖè? Etɛ fínfɔ́n sín kú ka kplɔ́n mǐ dó wanyiyi, nǔnywɛ, kpo suúluɖiɖó kpo Jehovah tɔn wu? Mǐ ni gbéjé nǔkanbyɔ enɛ lɛ ɖokpo ɖokpo kpɔ́n.

5. Etɛwu é ka sɔgbe ɖɔ è ni ɖi ɖɔ è na fɔ́n mɛ lɛ sín kú kpo tito kpo ɖebɔdoɖewu?

⁵ Hwenu e Jehovah na gbɔn Vǐ tɔn jí bo na fɔ́n gbɛtɔ́ livi maxamaxa lɛ wá gbɛ̀ é ɔ, mǐ sixu ɖó nukún ɖɔ ye bǐ kún na fɔ́n wá gbɛ̀ zɛɛn ó. Etɛwu? Ðó enyi gbɛtɔ́ sukpɔ́ ɖò ayikúngban ɔ jí hawun ɔ, é sixu dɔn hunnyahunnya wá. Jehovah ka nɔ wà nǔ ɖě hannyahannya alǒ ma nɔ tito jí gbeɖé ǎ. É tuùn ɖɔ nǔ lɛ ɖó na nɔ tito jí, cobɔ gbɛtɔ́ lɛ na nɔ fífá mɛ. (1 Kɔ. 14:33) Jehovah Mawu wà nǔ kpo nǔnywɛ kpo bo lɛ́ ɖó suúlu hwenu e é kpo Jezu kpo ɖò nǔ lɛ dá wɛ ɖò ayikúngban ɔ jí bonu gbɛtɔ́ lɛ na nɔ jí é. Jezu ɖesu na ɖè jijɔ enɛ lɛ ɖokpo ɔ xlɛ́ ɖò Axɔ́suɖuɖu Xwè Afatɔ́n tɔn ɔ hwenu, hwenu e é na ɖò azɔ̌ wà xá mɛ ɖěɖee na xò Haamagedɔni zlɛ́ bo na ɖò nǔ sɔ́ nú ayikúngban ɔ wɛ bonu mɛ e fɔ́n sín kú lɛ é na nɔ jí é é.

6. Sɔgbe xá Mɛsɛ́dó 24:15 ɔ, mɛ̌ mɛ̌ e ka na ɖò mɛ e Jehovah na fɔ́n lɛ é mɛ?

 ⁶ Taji bǐ ɔ, é na byɔ ɖɔ mɛ ɖěɖee na xò Haamagedɔni zlɛ́ lɛ é ni kplɔ́n nǔ mɛ e è na fɔ́n sín kú lɛ é, dó Axɔ́suɖuto Mawu tɔn kpo sɛ́n Jehovah tɔn lɛ kpo wu. Etɛwu? Ðó mɛ e Biblu ylɔ́ ɖɔ “mɛ nyanya lɛ” é gegě na ɖò mɛ e na fɔ́n sín kú lɛ é mɛ. (Xà Mɛsɛ́dó 24:15.) Ye ɖó na bló huzuhuzu gegě cobo na ɖu gbɛ̀ e Klisu xɔ nú mǐ é sín lè. Dǒ nukún mɛ bo kpɔ́n lě dò é na byɔ azɔ̌ sɔ ɖɔ è ni kplɔ́n nǔgbo ɔ gbɛtɔ́ livi mɔ̌kpan e ma tuùn nǔɖe dó Jehovah wu ǎ lɛ é. È na kplɔ́n nǔ xá mɛ ɖokpo ɖokpo, lee mǐ nɔ kplɔ́n Biblu xá mɛ gbɔn ɖò égbé é wɛ à? È na má mɛ yɔyɔ̌ enɛ lɛ dó agun lɛ mɛ bo na kplɔ́n azɔ̌ ye bonu ye na kplɔ́n nǔ mɛ ɖěɖee na fɔ́n sín kú ɖò ye gudo lɛ é wɛ à? Te jɛn mǐ na nɔ bo kpɔ́n. Amɔ̌, mǐ tuùn ɖɔ ɖò Axɔ́suɖuɖu Xwè Afatɔ́n tɔn Klisu tɔn sín vivɔnu ɔ, ‘Jehovah tuùntuùn na gɔ́ ayikúngban ɔ jí.’ (Eza. 11:9) Mǐ ɖó azɔ̌ e na hɛn awǎjijɛ wá nú mǐ é gegě bo na wà ɖò xwè afatɔ́n ɔ mɛ.

7. Etɛwu togun Jehovah tɔn ka na sè wuvɛ̌ xá mɛ ɖěɖee na fɔ́n sín kú lɛ é, hwenu e ye na ɖò nǔ kplɔ́n ye wɛ é?

⁷ Ðò Axɔ́suɖuɖu Xwè Afatɔ́n tɔn Klisu tɔn hwenu ɔ, vǐ Jehovah tɔn e ɖò ayikúngban jí lɛ é bǐ ɖó na bló huzuhuzu lɛ bo na dó nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ. Enɛ wu ɔ, ye bǐ wɛ na sè wuvɛ̌ xá mɛ e na fɔ́n sín kú lɛ é, hwenu e ye na ɖò alɔ dó ye wɛ bonu ye na ɖu ɖò jlǒ hwɛhuhu tɔn lɛ jí lobo zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbododó Jehovah tɔn lɛ é. (1 Pi. 3:8) Mɛ ɖěɖee na fɔ́n sín kú lɛ é na mɔ ɖɔ togun Jehovah tɔn nɔ sɔ́ éɖée hwe bo lɛ́ kpò ɖò huzuhuzu lɛ bló wɛ bá nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ, enɛ na zɔ́n bɔ ye na ba na sɛn Jehovah xá ye.—Fili. 2:12.

8. Etɛwu é ka sɔgbe ɖɔ è ni ɖɔ ɖɔ mɛ ɖěɖee na dó kúabɔ nú mɛ e è na fɔ́n sín kú lɛ é na kpéwú bo na tuùn mɛvívɛ́ yetɔn lɛ?

⁸ Hwɛjijɔ gegě wu wɛ mǐ sixu ɖɔ ɖɔ mɛ ɖěɖee na dó kúabɔ nú mɛ e è na fɔ́n sín kú lɛ é na kpéwú bo na tuùn mɛvívɛ́ yetɔn lɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nú mǐ zɔn dó fínfɔ́n sín kú e ko wá yì lɛ é jí ɔ, é cí ɖɔ Jehovah na vɔ́ mɛ lɛ dá bɔ ye na nɔ mɔ nǔ, ɖɔ xó, bo lɛ́ lin tamɛ kpɔ́n lee ye ko nɔ bló gbɔn ɖ’ayǐ cobo kú é ɖɔhun. Flín ɖɔ Jezu jlɛ́ kú dó amlɔ wu, bo lɛ́ jlɛ́ fínfɔ́n sín kú dó amlɔ mɛ fínfɔ́n sín wu. (Mat. 9:18, 24; Jaan 11:11-13) Enyi mɛɖé fɔ́n sín amlɔ mɛ ɔ, lee é nɔ mɔ nǔ, bo nɔ sè nǔ gbɔn cobo yì mlɔ́ ayǐ é ɔ, mɔ̌ wɛ é nɔ lɛ́ mɔ nǔ bo nɔ lɛ́ sè nǔ gbɔn hwenu e é fɔ́n é, é ka nɔ lɛ́ flín nǔ xóxó lɛ. Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú Lazáa tɔn. É kú é ɔ, é ko bló azǎn ɛnɛ, bɔ agbaza tɔn jɛ nyinyɔ jí. É ɖò mɔ̌ có, hwenu e Jezu fɔ́n ɛ é ɔ, nɔví tɔn nyɔnu lɛ tuùn i tlolo, bɔ Lazáa flín ye ganji.—Jaan 11:38-44; 12:1, 2.

9. Etɛwu mɛ ɖěɖee na fɔ́n sín kú lɛ é ma ka na nyí mɛ maɖóblɔ̌ xawun ǎ?

⁹ Jehovah d’akpá ɖɔ mɛ e ɖò acɛkpikpa Klisu tɔn glɔ́ lɛ é ɖě kún sɔ́ na ɖɔ, “Un ɖò azɔn jɛ wɛ” ó. (Eza. 33:24; Hlɔ. 6:7) Enɛ wu ɔ, è na vɔ́ mɛ e è na fɔ́n sín kú lɛ é dá bɔ ye na ɖò ganji ɖò agbaza mɛ. Amɔ̌, ye na huzu mɛ maɖóblɔ̌ tlolo ǎ. É ma nyí mɔ̌ ǎ ɔ, xwédo yetɔn sín mɛ lɛ kpo xɔ́ntɔn yetɔn lɛ kpo sixu gɔn ye tuùn. É cí ɖɔ ɖò Axɔ́suɖuɖu Xwè Afatɔ́n tɔn Klisu tɔn hwenu ɔ, kpɛɖé kpɛɖé wɛ gbɛtɔ́ lɛ bǐ na wá huzu mɛ maɖóblɔ̌. Xwè afatɔ́n ɔ jɛn na wá vivɔnu cobɔ Jezu na zé Axɔ́suɖuto ɔ jó nú Tɔ́ tɔn. Enɛ gudo wɛ Axɔ́suɖuto ɔ na wà azɔ̌ tɔn yì fó, kaka jɛ blobló bonu gbɛtɔ́ lɛ na huzu mɛ maɖóblɔ̌ jí.—1 Kɔ. 15:25-28; Nǔɖe. 20:1-3.

10. Nɛ̌ fínfɔ́n sín kú ka na cí nú we?

¹⁰ A na lɛ́ dó dóo nú mɛvívɛ́ towe lɛ; dǒ nukún lee é na cí é mɛ kpɔ́n. Awǎjijɛ e a na mɔ é na dó nǔkiko nú we alǒ na zɔ́n bɔ a na y’avǐ wɛ à? Xomɛ na hun we kaka bɔ a na jihan dó kpa susu nú Jehovah wɛ à? É ɖò gaan ɖɔ nǔnina fínfɔ́n sín kú tɔn jiwǔ enɛ na zɔ́n bɔ a na yí wǎn nú Tɔ́ towe e nɔ kpé nukún dó wǔ we é kpo Vǐ tɔn e ma nyí cejɛnnabinɔ ǎ é kpo tawun.

11. Sɔgbe xá xó Jezu tɔn e ɖò Jaan 5:28, 29 mɛ é ɔ, nɛ̌ é ka na nyí gbɔn nú mɛ ɖěɖee na zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbododó jlɔjlɔ Mawu tɔn lɛ é?

¹¹ Kpɔ́n lee é na víví nú mɛ ɖěɖee na fɔ́n sín kú lɛ é sɔ, hwenu e ye na ɖè gbɛtɔ́ xóxó e ye nyí é ɖ’ayǐ bo na nɔ zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbododó jlɔjlɔ Mawu tɔn lɛ é é. Mɛ ɖěɖee na bló huzuhuzu mɔ̌hun lɛ é na nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi. Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, è na yí gbè nú mɛ ɖěɖee na fɔ́n gǔ dó Mawu jí lɛ é bonu ye na d’avaja fífá e na nɔ Palaɖisi ɔ mɛ é mɛ ǎ.—Eza. 65:20; xà Jaan 5:28, 29.

12. Ali tɛ nu Jehovah ka na dó nú mɛ e ɖò ayikúngban ɔ jí lɛ é bǐ ɖè?

¹² Ðò acɛkpikpa Axɔ́suɖuto ɔ tɔn glɔ́ ɔ, togun Mawu tɔn bǐ na mɔ ɖɔ xó elɔ e ɖò Nǔnywɛxó 10:22 mɛ é nyí nǔgbo: ‘Ðɛ e Jehovah nɔ xò dó mɛ jí é kɛɖɛ wɛ nɔ dó dɔkun nú mɛ; gǎndidó gbɛtɔ́ tɔn nɔ dó nǔɖe jí ǎ.’ Ðó gbigbɔ Jehovah tɔn ɖò azɔ̌ wà dó togun tɔn jí wɛ wu ɔ, ye na jɛ dɔkun ɖò gbigbɔ lixo, enɛ wɛ nyí ɖɔ ye na cí Klisu ɖɔhun hugǎn, bo na lɛ́ ɖò mɛ maɖóblɔ̌ huzu wɛ kpɛɖé kpɛɖé. (Jaan 13:15-17; Efɛ. 4:23, 24) Ayihɔngbe ayihɔngbe ɔ, gǎn na nɔ ɖò ye wu wá wɛ, bɔ ye na nɔ ɖò te kpɔ́n wɛ. Gbɛ̀ enɛ na víví mɛ nya! (Jɔb. 33:25) Amɔ̌, nɛ̌ tamɛ linlin dó fínfɔ́n sín kú jí ka sixu d’alɔ we dìn gbɔn?

13. Sɔgbe xá Ðɛhan 139:1-4 ɔ, nɛ̌ fínfɔ́n sín kú ka xlɛ́ lě dò Jehovah tuùn mǐ sɔ é gbɔn?

¹³ Lee mǐ ko ɖɔ gbɔn wá yì é ɔ, enyi Jehovah fɔ́n mɛ lɛ ɔ, é na bló bɔ ye na nɔ flín nǔ e ye nɔ flín ɖ’ayǐ lɛ é, bo na lɛ́ nyí mɛ alɔkpa e ye nyí ɖ’ayǐ é. Lin tamɛ kpɛɖé kpɔ́n dó tinmɛ enɛ tɔn jí. Jehovah yí wǎn nú we sɔmɔ̌ bo nɔ ɖó ayi nǔ e a nɔ lin lɛ é, lee nǔ nɔ cí nú we é, nǔ e a nɔ ɖɔ lɛ é, kpo nǔ e a nɔ wà lɛ é kpo wu, lobo nɔ lɛ́ flín ye. Enɛ wu ɔ, enyi é fɔ́n we ɔ, é na bɔwǔ n’i bɔ é na bló bɔ a na cí lee a ɖè gbɔn ɖ’ayǐ é pɛ́pɛ́pɛ́. Axɔ́su Davidi tuùn lě dò nǔ mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú Jehovah sɔ é. (Xà Ðɛhan 139:1-4.) Enyi mǐ mɔ nǔ jɛ lě dò Jehovah tuùn mǐ sɔ é mɛ ɔ, nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú mǐ?

14. Enyi mǐ lin tamɛ dó lě dò Jehovah tuùn mǐ sɔ é jí ɔ, nɛ̌ nǔ ka ɖó na cí nú mǐ?

¹⁴ Enyi mǐ lin tamɛ dó lě dò Jehovah tuùn mǐ sɔ é jí ɔ, ado ɖó na hu mǐ ǎ. Etɛwu? Flín ɖɔ Jehovah nɔ kpé nukún dó mǐ wu ɖesu. Mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo xɔ akwɛ n’i. É nɔ ɖó ayi nǔ e jɛ ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ, bo zɔ́n bɔ mǐ nyí mɛ alɔkpa e mǐ nyí é wu céɖécéɖé. Linlin enɛ dó gbɔ nú mɛ tawun. Mǐ ɖó na lin gbeɖé ɖɔ mǐ ɖò mǐɖokpo ǎ. Ðò azǎn lɛ bǐ jí ɔ, Jehovah ɖò akpá mǐtɔn ɖò cɛju ɖokpo ɖokpo mɛ bo ɖò ali e nu é na d’alɔ mǐ ɖè é ba wɛ.—2 Tan 16:9.

15. Nɛ̌ fínfɔ́n sín kú ka ɖè nǔnywɛ Jehovah tɔn xlɛ́ gbɔn?

¹⁵ Kúdángblɔ́nnúmɛ nyí alyannú agbɔ̌nnɔ ɖé. Mɛ ɖěɖee ɖò Satáan sín acɛ glɔ́ lɛ é nɔ zán alyannú enɛ dó hɛn gbɛtɔ́ lɛ gannugánnú bonu ye na flú xɔ́ntɔn yetɔn lɛ, alǒ jó nǔ e ye ɖi nǔ na lɛ é dó. Amɔ̌,  xɛsidómɛ enɛ sixu wà nǔ ɖě dó mǐdɛɛ lɛ wu ǎ. Mǐ tuùn ɖɔ enyi kɛntɔ́ mǐtɔn lɛ hu mǐ ɔ, Jehovah na fɔ́n mǐ wá gbɛ̀. (Nǔɖe. 2:10) Mǐ kúdeji ɖɔ nǔ e ye na bló lɛ é ɖě kún sixu ɖè mǐ ɖó vo nú wanyiyi Jehovah tɔn ó. (Hlɔ. 8:35-39) Nǔnywɛ nukúnɖeji ɖé wɛ Jehovah ɖexlɛ́ gbɔn nukúnɖiɖó fínfɔ́n sín kú tɔn ɔ nina mǐ gblamɛ. Jehovah nɔ gbɔn nukúnɖiɖó enɛ gblamɛ bo nɔ vɔ́da nú alyannú Satáan tɔn e nɔ w’azɔ̌ tawun lɛ é ɖokpo, bɔ ɖò hwe ɖokpo ɔ nu ɔ, é nɔ sɔnǔ nú mǐ bonu mǐ na kpankɔ́n.

16. Nǔ tɛ lɛ a ka ɖó na kanbyɔ hwiɖée? Nɛ̌ xósin towe lɛ ka na xlɛ́ lě dò a ɖeji dó Jehovah wu sɔ é gbɔn?

¹⁶ Enyi kɛntɔ́ Jehovah tɔn lɛ gblɔ́n kú dán nú we ɔ, a ka na ɖeji ɖɔ Jehovah na fɔ́n we à? Nɛ̌ a ka sixu tuùn ɖɔ emi na ɖó jiɖe enɛ gbɔn? Lee a na wà mɔ̌ gbɔn é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ a ni kan nǔ elɔ byɔ hwiɖée, ‘Gbeta klewun klewun e kɔn un nɔ wá gbè bǐ gbè lɛ é ka nɔ xlɛ́ ɖɔ un ɖeji dó Jehovah wu à?’ (Luk. 16:10) Nǔkanbyɔ ɖevo ɖíe, ‘Gbɛ̀ zinzan ce ka nɔ xlɛ́ ɖɔ un ɖeji dó akpá e Jehovah dó ɖɔ enyi un sɔ́ Axɔ́suɖuto emitɔn ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, emi na kpé nukún dó hudo agbaza tɔn ce lɛ wu é wu à?’ (Mat. 6:31-33) Enyi xósin towe lɛ nyí ɛɛn hǔn, enɛ xlɛ́ ɖɔ a ɖeji dó Jehovah wu, bo ɖò gbesisɔmɛ bo na xò mɛtɛnkpɔn ɖebǔ e na wá xwetɔ́n é zlɛ́ nɛ.—Nǔx. 3:5, 6.

17. (a) Nɛ̌ fínfɔ́n sín kú ka xlɛ́ ɖɔ Jehovah nɔ ɖó suúlu gbɔn? (b) Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖexlɛ́ ɖɔ suúluɖiɖó Jehovah tɔn sù nukún mǐtɔn mɛ gbɔn?

¹⁷ Jehovah ko sɔ́ azǎn e jí é na ɖó nǔ gbɛ̀ xóxó elɔ nu é kpo gan e mɛ é na wà mɔ̌ é kpo. (Mat. 24:36) É na nɔ kplakpla jí bo wà nǔ jɛ nukɔn nú azǎn enɛ ǎ. Akpakpa ɖò sísɔ́ ɛ wɛ bonu é na fɔ́n mɛkúkú lɛ, amɔ̌ é ɖó suúlu. (Jɔb. 14:14, 15) É ɖò te kaka nú hwenu e jɛxa dó é ni sù bonu é na fɔ́n ye wá gbɛ̀. (Jaan 5:28) Mǐ ɖó hwɛjijɔ ɖagbe gegě, bɔ suúluɖiɖó Jehovah tɔn na sù nukún mǐtɔn mɛ. Lin tamɛ dó nǔ elɔ jí: Ðó Jehovah ɖó suúlu wutu ɔ, mɛ gegě kaka jɛ mǐ lɔ jí mɔ hwenu e kpé é bo na “lɛkɔ sín nǔnyanyawiwa gudo.” (2 Pi. 3:9) Jehovah jló ɖɔ ali ni hun nú mɛ gegě lee é nyɔ́ bló gbɔn é bonu ye ni mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ. Enɛ wu ɔ, mi nú mǐ ni xlɛ́ ɖɔ suúluɖiɖó tɔn sù nukún mǐtɔn mɛ. Gbɔn nɛ̌ é? Gbɔn nǔ e wu mǐ kpé é bǐ wiwa dó ba “mɛ e ɖó ninɔmɛ ayi mɛ tɔn e jɛxa gbɛ̀ mavɔmavɔ lɛ é” bo lɛ́ d’alɔ ye bonu ye na yí wǎn nú  Jehovah lobo sɛn ɛ gblamɛ. (Mɛ. 13:48, nwt) Mɔ̌ mɛ ɔ, ye na ɖu suúlu Jehovah tɔn sín lè mǐ ɖɔhun.

18. Etɛwu mǐ ka ɖó na nɔ ɖó suúlu dó mɛ ɖevo lɛ wu?

¹⁸ Jehovah na ɖó suúlu bo nɔte kaka jɛ vivɔnu xwè afatɔ́n ɔ tɔn cobo na ɖó nukún ɖɔ mǐ na nyí mɛ maɖóblɔ̌. Kaka jɛ hwenɛnu ɔ, Jehovah na nɔ sɔ́ jlǒ dó sɔ́ hwɛ mǐtɔn lɛ kɛ mǐ. Enɛ wu ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ mǐ ɖó hwɛjijɔ e wu mǐ na nɔ sɔ́ ayi ɖó jijɔ ɖagbe mɛ ɖevo lɛ tɔn jí lobo na nɔ ɖó suúlu dó ye wu é. Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú nɔví nyɔnu e asú tɔn bɛ́ linkpɔ́nzɔn syɛnsyɛn ɖé bo ɖó kplé lɛ yiyi te é tɔn. É ɖɔ: “É vɛwǔ nú mì tawun. Tuto sɔgudo tɔn e xwédo mǐtɔn bló é bǐ nu ami.” Nǔ lɛ bǐ ɖò mɔ̌ có, asì wanyiyinɔ enɛ kpò ɖò suúlu ɖó dó asú tɔn wu wɛ. É ganjɛ Jehovah wu bo jó gbè ǎ. Jehovah ɖɔhun ɔ, é ɖè ayi tɔn sín wuvɛ̌ ɔ jí bo sɔ́ ayi ɖó jijɔ ɖagbe e asú tɔn ɖó lɛ é jí. É ɖɔ: “Asú ce ɖó jijɔ ɖaaɖagbe gegě, é ɖò gǎn dó wɛ bo na mɔ éɖée mɛ kpɛɖé kpɛɖé.” É ɖò taji tawun ɖɔ mǐ ni ɖó suúlu dó mɛ e ɖò xwédo mǐtɔn alǒ agun mǐtɔn mɛ bo ɖò gǎn dó wɛ bo na ɖu ɖò wuvɛ̌ lɛ jí é wu.

19. Etɛ jí mǐ ka ɖó na kú dó?

¹⁹ Hwenu e è dá ayikúngban ɔ é ɔ, Jezu kpo wɛnsagun lɛ kpo j’awǎ. Hwenu e ye na mɔ bɔ gbɛtɔ́ maɖóblɔ̌ e yí wǎn nú Jehovah, bo ɖò sinsɛn ɛ wɛ lɛ é na gɔ́ ayikúngban ɔ jí é ɔ, dǒ nukún lee é na víví nú ye sɔ é mɛ kpɔ́n. Dǒ nukún awǎjijɛ e mɛ e è xɔ sín ayikúngban ɔ jí bɔ ye na ɖu gǎn xá Klisu ɖò jixwé lɛ é na ɖó, hwenu e ye na mɔ bɔ gbɛtɔ́ lɛ na ɖò azɔ̌ yetɔn sín lè ɖu wɛ é mɛ kpɔ́n. (Nǔɖe. 4:4, 9-11; 5:9, 10) Dǒ nukún mɛ bo kpɔ́n, a ɖò gbɛ̀ hwenu e ɖasin wuvɛ̌ tɔn huzu ɖasin awǎjijɛ tɔn é; azɔn, aluwɛ kpo kú kpo sín kún sú dó kaka sɔyi. (Nǔɖe. 21:4) Kaka jɛ hwenɛnu ɔ, kánɖeji bo na wà nǔ Tɔ́ towe wanyiyinɔ, nǔnywɛtɔ́, kpo suúluɖótɔ́ ɔ kpo ɖɔhun. Enyi a wà mɔ̌ ɔ, a na kpò ɖò awǎjijɛ ɖó wɛ, mɛtɛnkpɔn ɖebǔ na bo kpannukɔn we ɔ nɛ. (Ja. 1:2-4) Akpá e Jehovah dó ɖɔ emi “na wá fɔ́n mɛ . . . sín kú” é sù nukún mǐtɔn mɛ tawun!—Mɛ. 24:15.