ÐÓ KƆGBIDINÚMƐ fɔ́n bo ɖò jijɛji wɛ ɖò “azǎn gudogudo tɔn lɛ mɛ” wutu ɔ, togun Jehovah tɔn ɖó hudo suúluɖiɖo tɔn hú ɖ’ayǐ tɔn lɛ bǐ. (2 Tim. 3:1-5) Hwɛhwɛ ɔ, gbɛtɔ́ ɖěɖee yí wǎn nú yeɖée, ma nɔ kú nǔblawu nú mɛ ǎ, lobo ma nɔ ɖu ɖò yeɖée jí ǎ lɛ é wɛ lɛlɛ̌ dó mǐ. Mɛ ɖěɖee ɖó jijɔ enɛ lɛ é nɔ ɖó suúlu ǎ. Enɛ wu ɔ, Klisanwun ɖokpo ɖokpo ɖó na kanbyɔ éɖée ɖɔ: ‘Suúlumaɖó gbɛ̀ ɔ tɔn ka nɔ wà nǔ dó wǔ ce wɛ à? Etɛ suúluɖiɖo ka nyí tawun? Nɛ̌ un ka sixu bló gbɔn bo na nɔ zán jijɔ Klisanwun tɔn taji enɛ hwebǐnu ɖò gbɛzán ce mɛ?’

Tinmɛ e Biblu na nú xókwin suúluɖiɖo é byɔ nǔ hú didɛ kpowun ɖò ninɔmɛ e vɛwǔ é ɖé nu. Mɛ e nɔ ɖó suúlu e Mawu ba é nɔ dɛ ɖó linlin ɖé wu. É nɔ mɔ nǔ zɛ hudo éɖesunɔ tɔn lɛ wu, bɔ ganjininɔ mɛ e dɔn wuvɛ̌ ɖé wá é tɔn nɔ ɖu ayi mɛ n’i. É sín enɛ wu ɔ, enyi è wà nǔ agɔ dó mɛ e nɔ ɖó suúlu é ɖé wu, alǒ ba nǔɖɔ ɛ ɔ, é nɔ gbɛ́ ɖɔ emi kún na xò nǔ kplá, bo jó ninɔmɛ ɔ dó bonu é ni hɛn kancica e ɖò emi kpo mɛ ɔ kpo tɛntin é gblé ó. Enɛ wu ɔ, é sɔ́ kpaca mǐ ǎ ɖɔ Biblu slɛ́ ‘hunkúkú’ alǒ “suúluɖiɖo” b’ɛ nyí jijɔ nukɔntɔn ɔ ɖò jijɔ ɖagbe tobutobu e nɔ tɔ́n sín wanyiyi mɛ lɛ é mɛ. * (1 Kɔ. 13:4) Xó Mawu tɔn lɛ́ slɛ́ “suúluɖiɖo” dó “nǔ e [gbigbɔ mímɛ́] nɔ na mɛ ɔ” mɛ. (Ga. 5:22, 23) Etɛ nǔsisɔ nú jijɔ Mawu tɔn enɛ ka nɔ byɔ ɖò mǐ sí?

Nú mǐ jló na sɔnǔ nú jijɔ e nyí suúluɖiɖo é ɔ, mǐ ɖó na nɔ xoɖɛ bo byɔ alɔdo gbigbɔ Jehovah tɔn tɔn; gbigbɔ enɛ wɛ é nɔ na mɛ ɖěɖee ɖeji dó wǔ tɔn bo nɔ ganjɛ wutu tɔn lɛ é. (Luk. 11:13) Gbigbɔ Mawu tɔn ɖó hlɔnhlɔn có, mǐ ɖó na dó gǎn bo wà nǔ sɔgbe xá ɖɛ mǐtɔn lɛ. (Ðɛh. 86:10, 11) Enɛ sín tinmɛ wɛ nyí dɔ mǐ ɖó na wà azɔ̌ ayihɔngbe ayihɔngbe dó jijɔ enɛ jí kaka bɔ é na dó ɖɔ dò ɖò ayi mǐtɔn mɛ. Amɔ̌, é tlɛ nyí ɖò enɛ ɔ gudo ɔ mǐ sixu lɛ́ ɖó hudo nǔ gègě tɔn cobo na nɔ ɖó suúlu ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ hwebǐnu. Nǔ ɖevo tɛ ka sixu d’alɔ mǐ?

Mǐ nɔ sɔnǔ nú suúluɖiɖo gbɔn kpɔ́ndéwú Jezu tɔn gbígbéjé kpɔ́n, bo lɛ́ xwedó gblamɛ. Sɔgbe kpo kpɔ́ndéwú enɛ kpo ɔ, Mawu sɔ́ dó ayi mɛ nú mɛsɛ́dó Pɔlu, b’ɛ tinmɛ nǔ e ɖò “gbɛtɔ́ yɔyɔ̌” ɔ mɛ lɛ é, bo slɛ́ “suúlu” lɔ d’emɛ, bɔ enɛ gudo ɔ, é dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ “fífá Klisu tɔn ni ɖu gǎn ɖò ayi [mǐ]tɔn mɛ.” (Kolo. 3:10, 12, 15) Mǐ sixu jó mǐɖée dó bɔ fífá mɔhun na “ɖu gǎn” ɖò ayi mǐtɔn mɛ gbɔn nùɖiɖi syɛnsyɛn e Jezu ɖó é sín kpɔ́ndéwú xwixwedó gblamɛ, bo na ganjɛwu ɖɔ Jehovah na jla nǔ e nyí linkpɔ́n nú mǐ lɛ é ɖó ɖò hwenu e É ɖó dó é. Enyi mǐ nɔ xwedó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn ɔ, nǔ ɖebǔ na bo ɖò jijɛ lɛlɛ̌ dó mǐ wɛ ɔ, nǔ enɛ lɛ na xò suúlu mǐtɔn yí ǎ.​—Jaan 14:27; 16:33.

Nugbǒ wɛ ɖɔ akpàkpà ɖò mǐ sɔ́ wɛ bɔ mǐ na mɔ gbɛ̀ yɔyɔ̌ e sín akpá Mawu dó é, amɔ̌, enyi mǐ nɔ lin tamɛ dó suúlu e Jehovah nɔ ɖó  dó mǐ wu é jí ɔ, é na zɔ́n bɔ mǐ na ɖó suúlu hugǎn. Mawuxówema ɔ na jiɖe mǐ ɖɔ: “Aklunɔ nɔ lín cobo nɔ ɖè akpá e é dó lɛ, lee mɛɖé lɛ nɔ vɛdo ɔ ǎ. Loɔ, é nɔ ɖó suúlu dó mi wu; ɖó é jló ɖɔ mɛɖebǔ ni dɔn ǎ; é nyɔ́ wà ɔ, é jló ɖɔ mɛ bǐ ni mɔ ali, bo lɛkɔ sín nǔnyanyawiwa gudo.” (2 Pi. 3:9) Enyi mǐ nɔ lin tamɛ dó suúlu e Jehovah nɔ ɖó dó mǐ wu é jí ɔ, é nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ na ɖó suúlu dó mɛ ɖevo lɛ wu hugǎn à cé? (Hlɔ. 2:4) Nú mǐ hɛn enɛ dó ayi mɛ ɔ, ninɔmɛ tɛ lɛ mɔ̌ ka nɔ byɔ ɖɔ mǐ ni ɖó suúlu?

Ninɔmɛ ayihɔngbe ayihɔngbe tɔn lɛ gègě sixu tɛ́n suúluɖiɖo mǐtɔn kpɔ́n. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, enyi a mɔ ɖɔ emi ɖó nǔ taji ɖé bo na ɖɔ ɔ, é sixu byɔ ɖɔ a ni ɖó suúlu bo ma gbò xó dó nu nú mɛ ɖevo lɛ ó. (Ja. 1:19, nwt) É sixu lɛ́ byɔ ɖɔ a ni ɖè suúlu xlɛ́ hwenu e a ɖò kpɔ́ xá nùɖitɔ́ hàtɔ́ ɖěɖee sín nùwalɔ nɔ dó xomɛsin nú we lɛ é. Ma nú nǔ enɛ lɛ ni zɔ́n bonu a sìn xomɛ gblagbla ó, é nyɔ́ wà hǔn, lin tamɛ dó lee Jehovah kpo Jezu kpo nɔ wà nǔ gbɔn ɖó gǎnmaɖó mǐtɔn lɛ wu é jí. Ye nɔ sɔ́ ayi yetɔn ɖó nùwanyido mǐtɔn kwitikwiti lɛ jí gángángán ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, ye nɔ kpɔ́n jijɔ mǐtɔn ɖagbe lɛ, bo nɔ ɖó suúlu lobo nɔ ɖó ayi gǎn e dó wɛ mǐ ɖè, bo na kpɔ́n te é wu.​—1 Tim. 1:16; 1 Pi. 3:12.

Nǔ ɖevo e sixu lɛ́ tɛ́n suúlu mǐtɔn kpɔ́n é wɛ nyí hwenu e mɛɖé ɖɔ ɖɔ mǐ ɖɔ xó nyì dò, alǒ wà nǔ nyanya ɖé é. Hwɛhwɛ wɛ mǐ mɛ bǐ sixu yawu sìn xomɛ, bo lɛ́ ba hwɛjijɔ nú mǐɖée. Amɔ̌, nǔ vo wɛ Xó Mawu tɔn byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni wà. É ɖɔ: “È xwè sɔ ɔ, é nyɔ́ hú è bló glagla. È ma nɔ yawu sìn xomɛ ó, ɖó mɛ e ma nɔ lin tamɛ ganji ǎ lɛ wɛ ma nɔ lín sìn xomɛ ǎ.” (Nùt. 7:8, 9) Enɛ wu ɔ, é na bo tlɛ nyí ɖɔ hwɛdómɛ ɖé nyí adingban bǐ sésé ɔ, mǐ ɖó na xwè sɔ bo da nǔ e mǐ na ɖɔ é kpɔ́n. Jezu xwédo nugbodòdó enɛ hwenu e mɛ ɖevo lɛ cá ɛ ko ɖò ali agɔ nu é.​—Mat. 11:19.

Ðò taji ɔ, mɛjitɔ́ lɛ ɖó na ɖè suúlu xlɛ́ hwenu e ye mɔ ɖɔ é ɖò dandan ɖɔ emi ni ɖɔ xó nú vǐ emitɔn lɛ dó nùwalɔ nyanya, jlǒ nyanya kpo linlin nyanya kpo e ye sixu jɛ ɖiɖó jí é wu é. Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú Mattias ee nyí hagbɛ̌ xwédo Betɛli Scandinavie tɔn ɖé é tɔn. Hwenu e é ɖò winnyawinnya mɛ é ɔ, wemaxɔmɛvi lɛ nɔ ɖò cícá n’i wɛ magbokɔ ɖó nǔ e é ɖi nǔ na lɛ é wutu. Mɛjitɔ́ tɔn lɛ yawu ɖó ayi wu ɖɔ nǔ mɔhun ɖò jijɛ wɛ ǎ. Amɔ̌, ye ɖó na d’alɔ vǐ sunnu yetɔn ɖò gbeklanxamɛ enɛ e ɖò nǔ wà dó wǔ tɔn wɛ, bɔ é jɛ kinkanbyɔ jí ɖɔ ali nugbǒ ɔ jí jɛn emi ɖè à jí é kɔn. Gillis e nyí Mattias sín tɔ́ é flín ɖɔ: “Ninɔmɛ ɔ byɔ suúluɖiɖo tawun.” Mattias nɔ kanbyɔ ɖɔ: “Mɛ̌ ka nyí Mawu? Nú Biblu ɔ ma ka nyí Xó Mawu tɔn ǎ ɔ ka lo? Nɛ̌ mǐ ka wà gbɔn bo tuùn ɖɔ Mawu jló dóó ɖɔ mǐ ni wà nǔ gbɔn alɔkpa lě, alǒ gbɔ?” É nɔ lɛ́ ɖɔ nú tɔ́ tɔn ɖɔ: “Nú un ma nɔ kpɔ́n nǔ lɛ mi ɖɔhun, bo lɛ́ ɖi nǔ mi ɖɔhun ǎ ɔ, etɛwu è ka na ɖó hwɛ nú mì?”

Gillis tinmɛ ɖɔ: “Hweɖelɛnu ɔ, vǐ sunnu mǐtɔn nɔ kàn nǔ byɔ kpo xomɛsin kpo. É nyí nɔ tɔn alǒ nyì wu wɛ é nɔ sìn xomɛ dó ǎ, amɔ̌, é nɔ sìn xomɛ dó nugbǒ ɔ wu, ɖó é nɔ lin ɖɔ é wɛ zɔ́n bɔ gbɛ̀ vɛwǔ nú emi sɔmɔ̌.” Nɛ̌ Gillis ka ɖeɖɛ ninɔmɛ enɛ gbɔn? “Nyì kpo vǐ sunnu ce kpo nɔ junjɔn ayǐ bo nɔ ɖɔ xó nú ganxixo mɔkpan ɖò hweɖelɛnu. Un nɔ ɖótó è hugǎn, bo nɔ kàn xó byɔ ɛ ɖokpo vlafo ɖé, bá dó mɔ nukúnnú jɛ lee nǔ cí n’i é kpo linlin tɔn lɛ kpo wu ganji. Hweɖelɛnu ɔ, un nɔ tinmɛ nùɖé n’i bonu é na lin tamɛ d’eji ɖò kéze ɔ mɛ, alǒ cobɔ mǐ na lɛ́vɔ bɛ́ xóɖɔɖókpɔ́ mǐtɔn.  Hweɖevolɛnu ɔ, un nɔ ɖɔ n’i ɖɔ un ɖó na lin tamɛ kpɔ́n dó nǔ e é ɖɔ nú mì é jí nú azǎn klewun ɖé. Xóɖɔɖókpɔ́ hwɛhwɛ enɛ lɛ zɔ́n bɔ kpɛɖé kpɛɖé ɔ, nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e Mattias ɖó dó nùkplɔnmɛ ɖé lɛ, ɖi gbɛxixɔ ɔ, Nǔbǐwukpétɔ́ e Mawu nyí é kpo wanyiyi Jehovah tɔn kpo jí é jɛji, bɔ é lɛ́ yí gbè nú ye. É byɔ hwenu, bɔ hwɛhwɛ wɛ é ka nɔ lɛ́ vɛwǔ, amɔ̌, kpɛɖé kpɛɖé ɔ, wanyiyi e é ɖó nú Jehovah é jɛji ɖò ayi tɔn mɛ. É víví nú asì ce kpo nyì kpo tawun ɖɔ gǎn e mǐ ɖó suúlu bo dó d’alɔ vǐ sunnu mǐtɔn, hwenu e é ɖò winnyawinnya mɛ é hɛn lè gègě wá, bɔ nùkplɔnmɛ lɛ lɛ́ byɔ ayi tɔn mɛ.”

Gillis kpo asì tɔn kpo ɖeji dó alɔdo Jehovah tɔn wu, hwenu e ye ɖò vǐ yetɔn kplɔ́n wɛ kpo suúlu kpo é. Gillis kpɔ́n gudo sɛ́dó bo ɖɔ: “Un nɔ ɖɔ nú Mattias hwɛhwɛ ɖɔ wanyiyi ɖaxó e nyì kpo nɔ tɔn kpo ɖó n’i é nɔ sísɛ́ mǐ, bɔ mǐ nɔ xoɖɛ vívɛ́ sɛ́dó Jehovah ɖɔ é ni d’alɔ ɛ, nú é ni mɔ nukúnnú jɛ nǔ mɛ.” Kpɔ́n lee é víví nú mɛjitɔ́ enɛ lɛ sɔ ɖɔ ye ɖè jijɔ taji enɛ e nyí suúluɖiɖo é xlɛ́ é!

Klisanwun nugbǒ lɛ ɖó na d’alɔ hagbɛ̌ xwédo yetɔn tɔn, alǒ xɔ́ntɔn yetɔn e ɖò azɔn jɛmagbɔ ɖé jɛ wɛ é ɖò gbigbɔ lixo, amɔ̌, ye ka ɖó na lɛ́ sɔnǔ nú suúluɖiɖo ɖò hwenu e ye ɖò nukún kpé dó ye wu wɛ é. Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú Ellen * tɔn, é lɔmɔ̌ nɔ nɔ Scandinavie.

É ko ɖó xwè tantɔn mɔ̌ dìn, bɔ Ellen sín asú bɛ́ taglomɛzɔn ɖé bɔ é hɛn nǔ gblé dó taglomɛfɔn tɔn wu tawun. Wǎgbɔ tɔn ɔ, é sɔ́ nɔ kpéwú bo nɔ sè wuvɛ̌ xá mɛ, ɖó awǎjijɛ, alǒ sè vivɛ̌ ǎ. Ninɔmɛ ɔ vɛwǔ nú Ellen tawun. É ɖɔ: “É byɔ suúluɖiɖo tawun kpo ɖɛ gègě xixo kpo.” É ɖɔ gɔ́ na ɖɔ: “Wemafɔ Biblu tɔn e un yí wǎn na hugǎn bɔ é nɔ dó gbɔ nú mì é wɛ nyí Filipunu lɛ 4:13, finɛ ɖɔ: ‘Mɛ e nɔ na hlɔnhlɔn mì ɔ wɛ nɔ zɔ́n, bɔ un nɔ sixu kpé nǔ enɛ lɛ bǐ wu.’” Kpo hlɔnhlɔn enɛ kpo ɔ, Ellen dɛ kpo suúluɖiɖo kpo bo ganjɛwu bǐ mlɛ́mlɛ́ ɖɔ Jehovah ɖò gudo nú emi.​—Ðɛh. 62:6, 7.

É ɖò wɛn ɖɔ nú è ɖò suúlu ɖiɖexlɛ́ xó ɖɔ wɛ ɔ, Jehovah sín kpɔ́ndéwú wɛ nyí nukúnɖeji hugǎn e mǐ sixu xwedó é. (2 Pi. 3:15) Tan gègě ɖò Xó Mawu tɔn mɛ, bo ɖɔ xó dó lee Jehovah ɖè suúlu ɖaxó xlɛ́ gbɔn é jí. (Nɛɛ. 9:30; Eza. 30:18) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nɛ̌ Jehovah ka wà nǔ gbɔn hwenu e Ablaxamu kàn xó byɔ dó gbeta e kɔn É wá bo na sú kún dó nú Sodɔmu é wu é? Nukɔntɔn ɔ, Jehovah gbò xó dó nu nú Ablaxamu hwenu e é ɖò xó ɖɔ wɛ é ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, Jehovah ɖó suúlu bo ɖótó nùkanbyɔ Ablaxamu tɔn lɛ ɖokpo ɖokpo, kpo nǔ e ɖò ayi mɛ ɖu n’i wɛ lɛ é kpo. Enɛ gudo ɔ, Jehovah xlɛ́ ɖɔ emi ɖótó Ablaxamu, gbɔn nǔ e ɖò ayi mɛ ɖu nú Ablaxamu wɛ lɛ é vívɔ́ ɖɔ gblamɛ, lobo na ɛ ganjɛwu ɖɔ enyi emi tlɛ mɔ nǔjlɔjlɔwatɔ́ wǒ kpowun ɖò toxo Sodɔmu tɔn mɛ ɔ, emi kún na sú kún dó na ó. (Bǐb. 18:22-33) Kpɔ́ndéwú tóɖíɖó mɛ kpo suúlu kpo, gɔ́ nú xomɛ ma sìn tɔn ɖagbe ɖé nɛ.

Suúluɖiɖo Mawu ɖɔhun nyí akpáxwé taji gbɛtɔ́ yɔyɔ̌ ɔ tɔn e Klisanwun lɛ bǐ ɖó na sɔ́ dó é. Nú mǐ w’azɔ̌ syɛnsyɛn bo sɔnǔ nú jijɔ xɔ akwɛ enɛ e nɔ lɛ́ zɔ́n bɔ è nɔ dɛ é ɔ, mǐ na kpa susu nú Tɔ́ mǐtɔn jixwé tɔn e nɔ kpé nukún mǐ wu, bo nɔ lɛ́ ɖó suúlu é, bɔ è na xà mǐ dó “mɛ e ɖi nǔ bo ɖó sɔxwixwe, bo nɔ mɔ nǔ e sín akpá Mawu dó ɔ yí, ɖó enɛ wu lɛ é tɔn” mɛ.​—Ebl. 6:10-12.