1. Mɛtɛ́nkpɔ́n tɛ́ mɛ Jozɛ́fu ka gbɔn? Nɛ̌ é ka wa nǔ gbɔn?

 JAKƆ́BU sín vǐ Jozɛ́fu gbɔn mɛtɛ́nkpɔ́n syɛ́nsyɛ́n ɖé mɛ. Nyɔ̌nu ɖokpó ɖɔ n’i ɖɔ: “Wǎ mlɔ́ kpɔ́ xá mì!” Gǎn tɔn Potifáa sín asi wɛ. Jozɛ́fu gbɛ́ nǔ e é byɔ́ ɛ é. Mɛɖé sixú kanbyɔ́ éɖée égbé ɖɔ: ‘Étɛ́wú Jozɛ́fu ka dɛ ɖo mɛtɛ́nkpɔ́n énɛ́ nu?’ Potifáa ɖo xwégbe ǎ. Gɔ́ ná ɔ, mɛsɛntɔ́ wɛ Jozɛ́fu nyí ɖo xwé ɔ gbe; é ɖo gaan ɖɔ ényí Jozɛ́fu gbɛ́ nǔ e nǎwe ɔ byɔ́ ɛ é ɔ, nǎwe ɔ ná bló bɔ gbɛ tɔn ná blá wǔ. É ɖo mɔ̌ có, Jozɛ́fu kpo ɖo kɔ e gbídí n’i wɛ é ɖe magbokɔ ɖɔ é ní wá ɖó xó xá émí é gbɛ́ wɛ. Étɛ́wú? É ɖɔ: “Un sixú dó nǔ baɖabaɖa mɔ̌hun sin, bo hu hwɛ dó Mawu ce ǎ.”—Bǐb. 39:7-12.

2. Nɛ̌ Jozɛ́fu ka wa gbɔn bo tuun ɖɔ hwɛhuhu dó Mawu wɛ agalilɛ nyí?

² Nɛ̌ Jozɛ́fu ka wa gbɔn bo tuun ɖɔ agalilɛ ɔ, “nǔ baɖabaɖa” wɛ é ná ko nyí ɖo Mawu tɔn nukúnmɛ? Xwe afɔɖé mɔ̌ gúdo wɛ è wá ná Mɔyízisɛ́n ɔ Izlayɛ́li ví lɛ́; akpáxwé tɔn ɖé ka ɖɔ: “Ma lɛ aga ó.” (Tín. 20:14) É ɖo mɔ̌ có, Jozɛ́fu tuun Jexóva tawun, bo tuun ɖɔ é kún ná yí gbe nú agalilɛ ó. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ Jozɛ́fu tuun ɖɔ Jexóva bló tuto alɔwlíwlí tɔn, bɔ súnnu ɖokpó kpó nyɔ̌nu ɖokpó kpó wɛ ná nɔ da yěɖée. Gɔ́ ná ɔ, é ná ko se lěe Jexóva cyɔ́n alɔ nɔgbó tɔn Sala jí gbɔn azɔn we, bónú é ná dó kpo ɖo gbejí nú asú tɔn é. Ðo ali ɖokpó ɔ nu ɔ, Mawu lɛ́ cyɔ́n alɔ Izáki sín asi Hlebéka jí. (Bǐb. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11) Ée Jozɛ́fu lin tamɛ dó nǔ énɛ́ lɛ́ jí é ɔ, é tuun nǔ e nyí nǔ ɖagbe ɖo Mawu nukúnmɛ é kpó nǔ e nylá ɖo nukún tɔn mɛ é kpó. Ðó Jozɛ́fu yí wǎn nú Jexóva wútu ɔ, é yí wǎn nú nǔgbódodó tɔn lɛ́, bo kán ɖ’é jí, bo ná tɛ́ dó yě wú.

3. Étɛ́ lɛ́ jí mǐ ka ná ɖɔ xó dó ɖo xóta élɔ́ mɛ?

³ A ka yí wǎn nú nǔjlɔ́jlɔ́wiwa a? É ɖo wɛn ɖɔ nǔ nyí mɔ̌. Amɔ̌, mǐ mɛ bǐ wɛ nyí hwɛhutɔ́ bɔ ényí mǐ ma ɖó ayi te ǎ ɔ, bléwún jɛ́n linlin e gbɛ ɔ nɔ ɖó dó nǔjlɔ́jlɔ́wiwa wú é sixú wa nǔ dó mǐ wú. (Eza. 5:20; Hlɔ̌. 12:2) Énɛ́ wú ɔ, mǐ ná mɔ nǔ e  nǔjlɔ́jlɔ́wiwa nyí é kpó le e wǎn e mǐ yí nú nǔjlɔ́jlɔ́wiwa é nɔ hɛn wá é kpó. Énɛ́ gúdo ɔ, mǐ ná lɛ́ ɖɔ xó dó afɔ ɖěɖěe mǐ sixú ɖe, bɔ wǎn e mǐ yí nú nǔgbódodó Jexóva tɔn lɛ́ é ná lɛ́ syɛ́n d’é jí é atɔn wú.

4. Linlin masɔgbe tɛ́ mɛ gěgé ka nɔ ɖó dó nǔjlɔ́jlɔ́wiwa wú?

⁴ Mɛɖé lɛ́ nɔ mɔ ɖɔ émí nyí nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ cóbó ka nɔ gó ɖó yěɖée wú zɛ xwé wú, nɔ mɔ xó ɖɔ dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú, alǒ nɔ lin ɖɔ émí kpɔ́n te hú mɛ ɖěvo lɛ́. Amɔ̌, Mawu gbɛ́ wǎn nú jijɔ énɛ́ lɛ́ bǐ mlɛ́mlɛ́. Hwenu e Jezu ɖo ayǐkúngban jí é ɔ, é gbɛ́ nǔ nú sinsɛngán hwetɔnnu tɔn lɛ́ syɛ́nsyɛ́n, ɖó yě nɔ ɖó nǔgbódodó nǔjlɔ́jlɔ́wiwa tɔn yěɖésúnɔ tɔn lɛ́ ayǐ wútu. (Nǔt. 7:16; Luk. 16:15) Mɛ e nɔ wa nǔ e Jexóva mɔ ɖɔ é sɔgbe é ɖé nɔ lin gbeɖé ɖɔ émí kpɔ́n te hú mɛ ɖěvo lɛ́ ǎ.

5. Ðo Biblu mɛ ɔ, étɛ́ ka nyí nǔjlɔ́jlɔ́wiwa? Nǎ kpɔ́ndéwú lɛ́.

⁵ Nǔjlɔ́jlɔ́wiwa ɔ, jijɔ ɖaaɖagbe ɖé wɛ. È ná ɖɔ ɔ, tínmɛ tɔn wɛ nyí ɖɔ è ní nɔ wa nǔ e sɔgbe ɖo Jexóva Mawu nukúnmɛ é. Ðo Biblu mɛ ɔ, xókwín ɖěɖěe è zán nú “nǔjlɔ́jlɔ́wiwa” lɛ́ é nɔ dó gesí gbɛzínzán sɔgbe xá nǔgbódodó e yi aga hú gǎn lɛ́ é, énɛ́ wɛ nyí nǔgbódodó Jexóva tɔn lɛ́. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Jexóva ɖe gbe ɖɔ “nǔdagan e sɔgbe é” wɛ ajɔ̌watɔ́ lɛ́ ɖó ná nɔ zán. (Sɛ́n. 25:15) Énɛ́ wú ɔ, klisánwun e ba ná nyí nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ ɖo Mawu nukúnmɛ é ɖó ná nɔ ɖɔ nǔgbó bǐ mlɛ́mlɛ́ ɖo ajɔ̌ linu. Mɛ e yí wǎn nú nǔjlɔ́jlɔ́wiwa é nɔ gbɛ́ wǎn nú mɛ hízíhízí alǒ mɛxoɖu. Gɔ́ ná ɔ, ényí mɛ e nyí nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ nǔgbó nǔgbó é ɖé “ná nɔ wa nǔ e nɔ nyɔ́ nukún [Jexóva] tɔn mɛ ɔ hwebǐnu” ɔ, é ɖó ná nɔ gbéjé linlin e Jexóva ná ɖó dó gbeta e kɔn é nɔ wá lɛ́ é wú é kpɔ́n.—Koló. 1:10.

6. Étɛ́wú mǐ ka sixú ɖeji dó nǔgbódodó Jexóva tɔn e kúnkplá nǔ ɖagbe kpó nǔ nyanya kpó é wú? (Ezayíi 55:8, 9)

⁶ Biblu ɖɔ ɖɔ Jexóva wɛ nyí Jɔtɛn nǔjlɔ́jlɔ́wiwa tɔn. Hwɛjijɔ énɛ́ wú wɛ è ylɔ́ ɛ ɖɔ “nɔtɛn nǔjlɔ́jlɔ́wiwa tɔn.” (Jel. 50:7, nwt) Ðó Jexóva wɛ nyí Gbɛɖótɔ́ ɔ wú ɔ, éɖokpónɔ wɛ ɖó acɛ bo ná ɖɔ nǔ e nyí nǔ ɖagbe é kpó nǔ e nyí nǔ nyanya é kpó. Ðó Jexóva nyí mɛ maɖóblɔ̌ wútu ɔ, linlin e é nɔ ɖó dó nǔ e sɔgbe é kpó nǔ e ma sɔgbe ǎ é kpó wú é zɛ mǐtɔn wú flaflá tɔn, ɖó hwɛhutɔ́ e mǐ nyí é nɔ wa nǔ dó linlin e mǐ nɔ ɖó dó nǔ ɖagbe kpó nǔ nyanya kpó wú é wú. (Nǔx. 14:12; xa Ezayíi 55:8, 9.) É ɖo mɔ̌ có, ɖó Mawu bló mǐ ɖó akpajlɛ́ tɔn mɛ wú ɔ, mǐ nɔ kpé wú bo nɔ zán gbɛ sɔgbe xá nǔgbódodó jlɔ́jlɔ́ tɔn lɛ́. (Bǐb. 1:27) Mɔ̌ wiwa ka nɔ víví nú mǐ nǔgbó. Wǎn e mǐ yí nú Tɔ́ mǐtɔn é nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ ba ná wa nǔ éɖɔhun, lěe mǐ kpé wú gbɔn é bǐ.—Efɛ́. 5:1.

7. Étɛ́wú mǐ ka ɖó hudó nǔgbódodó ɖejidéwú lɛ́ tɔn? Jlɛ̌ dó nǔɖé wú.

⁷ Nǔgbódodó Jexóva tɔn e kúnkplá nǔ ɖagbe kpó nǔ nyanya kpó é xwixwedó nɔ hɛn le wá nú mǐ. A ka tuun nǔ e wú nǔ nyí mɔ̌ é a? Ényí toxo e ɖo to ɖokpó ɔ mɛ lɛ́ é ɖokpó ɖokpó ɖó alitasɛ́n yětɔn lɛ́ ayǐ ɔ, dǒ nukún nǔ e ná jɛ é mɛ kpɔ́n. Nǔ e ná jɛ é ná nylá tawun. Gɔ́ ná ɔ, ényí dotóogán lɛ́ kpó dotóo lɛ́ kpó ma nɔ xwedó sɛ́n tawun tawun lɛ́ hwenu e yě ɖo nukún kpé dó azinzɔnnɔ lɛ́ wú wɛ é ǎ ɔ, azinzɔnnɔ ɖé lɛ́ sixú kú. É ɖo wɛn ɖɔ, nǔgbódodó ɖejidéwú lɛ́ xwixwedó nɔ cyɔ́n alɔ mɛ jí. Mɔ̌ ɖokpó ɔ, nǔgbódodó Mawu tɔn e kúnkplá nǔ ɖagbe kpó nǔ nyanya kpó lɛ́ é nɔ cyɔ́n alɔ mǐ jí.

8. Nyɔ̌ná tɛ́ lɛ́ ka ɖo te kpɔ́n mɛ ɖěɖěe yí wǎn nú nǔjlɔ́jlɔ́wiwa lɛ́ é?

⁸ Jexóva nɔ kɔn nyɔ̌ná dó mɛ ɖěɖěe nɔ tɛ́n kpɔ́n, bo nɔ zán gbɛ sɔgbe xá nǔgbódodó tɔn lɛ́ é jí. É d’akpá ɖɔ: “[Ayǐkúngban] ɔ  ná nyí hwɛjijɔnɔ lɛ́ tɔn, bɔ yě ná nɔ [jí] káká sɔ́yi.” (Ðɛh. 37:29) Ényí mɛ lɛ́ bǐ nɔ xwedó nǔgbódodó Jexóva tɔn lɛ́ ɔ, dǒ nukún lěe bǔninɔ, fífá kpó awǎjijɛ kpó ná tíin sɔ é mɛ kpɔ́n! Jexóva ba ɖɔ a ní ɖu vǐví gbɛ alɔkpa énɛ́ tɔn. É ɖo wɛn ɖɔ, mǐ mɛ bǐ wɛ ɖó hwɛjijɔ e wú mǐ ná yí wǎn nú nǔjlɔ́jlɔ́wiwa lɛ́ é. Nɛ̌ mǐ ka sixú ná hlɔ̌nhlɔ́n wǎn e mǐ yí nú jijɔ énɛ́ é gbɔn? Mǐ ní gbéjé afɔ tawun tawun e mǐ sixú ɖe é atɔn kpɔ́n.

9. Étɛ́ ka ná d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná yí wǎn nú nǔjlɔ́jlɔ́wiwa?

⁹ Afɔ 1tɔn e a ná ɖe é: Yǐ wǎn nú Mɛ e ɖó nǔgbódodó lɛ́ ayǐ é. Bónú mǐ ná yí wǎn nú nǔjlɔ́jlɔ́wiwa ɔ, mǐ ɖó ná bló bɔ wǎn e mǐ yí nú Mɛ e ɖó nǔgbódodó e kúnkplá nǔ ɖagbe kpó nǔ nyanya kpó é ayǐ é ná jɛjí. Lě do mǐ yí wǎn nú Jexóva sɔ é ɔ, mɔ̌ do wɛ mǐ ná ba ná zán gbɛ sɔgbe xá nǔgbódodó jlɔ́jlɔ́ tɔn lɛ́ sɔ. Kpɔ́ndéwú ɖé ɖíe: Ényí Adámu kpó Ɛvu kpó ko yí wǎn nú Jexóva wɛ ɔ, yě ná gba sɛ́n tɔn e é dó bɔ é sɔgbe é gbeɖé ǎ.—Bǐb. 3:1-6, 16-19.

10. Étɛ́ Ablaxámu ka wa bo kpé wú bo mɔ nǔ jɛ lěe Jexóva nɔ lin nǔ gbɔn é wú hú gǎn?

¹⁰ É ɖo wɛn ɖɔ mǐ kún jló ná wa nǔ ɖokpó ɔ nyi do Adámu kpó Ɛvu kpó ɖɔhun ó. Ényí mǐ kpo ɖo nǔ kplɔ́n dó Jexóva wú wɛ, bɔ jijɔ tɔn lɛ́ nɔ su nukún mǐtɔn mɛ, lobɔ mǐ lɛ́ ɖo tíntɛ́nkpɔ́n wɛ bá mɔ nǔ jɛ lěe é nɔ lin nǔ gbɔn é wú ɔ, mǐ sixú nyi alɔ nú afɔ ɖokpó ɔ ɖiɖe Adámu kpó Ɛvu kpó ɖɔhun. Ényí mǐ nɔ wa mɔ̌ ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ wǎn e mǐ yí nú Jexóva é ná ɖo jijɛjí wɛ. Lin tamɛ dó kpɔ́ndéwú Ablaxámu tɔn jí. É yí wǎn nú Jexóva tawun. É ná bo tlɛ nyí hwenu e é vɛ́ wǔ nú Ablaxámu bɔ é ná mɔ nǔ jɛ gbeta e kɔn Jexóva nɔ wá lɛ́ é mɛ é ɔ, é fɔ́n gǔ ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, é dó gǎn bo lɛ́ tuun Jexóva ganjí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwenu e Ablaxámu se gbeta e kɔn Jexóva wá ɖɔ émí ná sú kún dó nú Sodɔ́mu kpó Gomɔ́ɔ kpó é ɔ, xɛsi jɛ jǐ tɔn tlóló ɖɔ “hwɛɖɔtɔ́ gbɛ ɔ bǐ tɔn” ná sú kún dó nú mɛ ɖagbe kpó mɛ nyanya kpó wɛ a jí. Ðo Ablaxámu nukúnmɛ ɔ, nǔ mɔ̌hun sixú jɛ ǎ, énɛ́ wú ɔ, kpó mɛɖéesɔ́hwe kpó ɔ, é kan nǔ ɖěbɔdóɖěwú ɖé lɛ́ byɔ́ Jexóva. Jexóva ná ɛ xósin kpó suúlu kpó. Wǎgbɔ tɔn ɔ, Ablaxámu wá mɔ ɖɔ Jexóva nɔ mɔ nǔ jɛ ayi mɛ ɖokpó ɖokpó tɔn mɛ, bɔ É kún ná dɔn mɛ ɖagbe kpó mɛ nyanya kpó ɖó kpɔ́, bo dɔn tó ná ó.—Bǐb. 18:20-32.

11. Nɛ̌ Ablaxámu ka xlɛ́ ɖɔ émí yí wǎn nú Jexóva, bo lɛ́ ɖeji dó wǔ tɔn gbɔn?

¹¹ Xó e Ablaxámu ɖɔ ɖó kpɔ́ xá Jexóva dó toxo Sodɔ́mu kpó Gomɔ́ɔ kpó tɔn wú é byɔ́ ayi mɛ n’i tawun. É ɖo wɛn ɖɔ wǎn e é yí nú Tɔ́ tɔn é kpó sísí e é ɖó n’i é kpó lɛ́ jɛjí hú lěe é ɖe ɖ’ayǐ é. Xwe mɔ̌kpán gúdo ɔ, nǔwúkpíkpé e Ablaxámu ɖó bo nɔ ɖeji dó Jexóva wú é gbɔn tɛ́nkpɔ́n syɛ́nsyɛ́n nu. Jexóva byɔ́ ɛ ɖɔ é ní sɔ́ vǐ tɔn Izáki e é yí wǎn ná tawun é dó sá vɔ̌ nú émí. Amɔ̌ din ɔ, Ablaxámu kpó Mawu kpó ko vɛ́ tawun, énɛ́ wú ɔ, gayɛnu tɔn ɔ, é sɔ́ kan nǔ ɖě byɔ́ ɛ ǎ. Ablaxámu jɛ nǔ e Jexóva byɔ́ ɖo así tɔn é wa jí kpowun. É ɖo mɔ̌ có, dǒ nukún lěe é ná ko vɛ́ wǔ n’i tawun sɔ hwenu e é ɖo nǔ sɔ́ wɛ bá w’azɔ̌ e è zɔ́n ɛ é mɛ kpɔ́n! Ablaxámu ná ko lin tamɛ dó nǔ ɖěɖěe é kplɔ́n dó Jexóva wú lɛ́ é jí dó nǔjɔnǔ mɛ. É tuun ɖɔ Jexóva kún ná wa nǔ masɔgbe, alǒ wa nǔ bɔ wǎnyíyí ná hán ɖ’é mɛ kpɔ́n gbeɖé ó. Sɔgbe kpó nǔ e mɛsɛ́dó Pɔ́lu ɖɔ é kpó ɔ, Ablaxámu lin tamɛ, bo mɔ ɖɔ Jexóva ná kpé wú, bo ná fɔ́n vǐ vívɛ́ná émítɔn Izáki sín kú. (Ebl. 11:17-19) Jexóva ka ko d’akpá ɖɔ Izáki ná nyí Tɔ́ nú akɔta ɖé, bɔ káká jɛ fínɛ́ ɔ, Izáki ka ko ɖó vǐ ɖě ǎ. Ablaxámu yí wǎn nú Jexóva, énɛ́ wú ɔ, é ɖeji ɖɔ nǔ e sɔgbe é wɛ Tɔ́ émítɔn ná wa hwebǐnu. Ninɔmɛ ɔ tlɛ vɛ́ wǔ  có, nǔɖiɖi tɔn ka sísɛ́ ɛ bɔ é se tónú.—Bǐb. 22:1-12.

12. Nɛ̌ mǐ ka sixú wa nǔ Ablaxámu ɖɔhun gbɔn? (Ðɛhan 73:28)

¹² Nɛ̌ mǐ ka sixú wa nǔ Ablaxámu ɖɔhun gbɔn? Mǐ ɖó ná kpo ɖo nǔ kplɔ́n dó Jexóva wú wɛ Ablaxámu ɖɔhun. Ényí mǐ nɔ wa mɔ̌ ɔ, mǐ ná sɛkpɔ́ ɛ, bo ná lɛ́ yí wǎn n’i d’é jí. (Xa Ðɛhan 73:28.) Mɔ̌ wiwa ná sɔ́ nǔ nú ayi mǐtɔn, bɔ lěe Mawu nɔ lin nǔ gbɔn é wɛ mǐ lɔ ná nɔ lin nǔ gbɔn. (Ebl. 5:14) Nǔ e mɛ é ná tɔ́n kɔ dó é wɛ nyí ɖɔ ényí mɛɖé ɖo tíntɛ́nkpɔ́n wɛ bo ná gbídí kɔ nú mǐ bónú mǐ ná wa nǔ e ma sɔgbe ǎ é ɔ, mǐ ná gbɛ́. Mǐ tlɛ ná lin gbeɖé bá wa nǔɖé bɔ é ná kú wǔ nú Tɔ́ mǐtɔn, bo sɔ́ vɛ̌ e mǐ kpó é kpó vɛ́ é ɖ’axɔ́ nu ǎ. Amɔ̌, ali ɖěvo tɛ́ nu mǐ ka sixú xlɛ́ ɖɔ mǐ yí wǎn nú nǔjlɔ́jlɔ́wiwa ɖe?

13. Nɛ̌ mǐ ka sixú nɔ dó gǎn, bo nɔ xwedó hwɛjijɔ dó wa nǔ gbɔn? (Nǔnywɛ́xó 15:9)

¹³ Afɔ 2gɔ́ e a ná ɖe é: Dǒ gǎn bónú wǎn e a yí nú nǔjlɔ́jlɔ́wiwa é ní ɖo jijɛjí wɛ ayǐhɔ́ngbe ayǐhɔ́ngbe. Ényí mǐ ba ɖɔ xú mǐtɔn lɛ́ ní syɛ́n ganjí ɔ, mǐ ɖó ná dó gǎn tawun bo ná nɔ ba lanmɛ kpɔ́n ayǐhɔ́ngbe ayǐhɔ́ngbe. Ðo ali ɖokpó ɔ nu ɔ, ényí mǐ ná bló bónú wǎn e mǐ yí nú nǔ e nɔ sɔgbe ɖo Jexóva nukúnmɛ lɛ́ é ná fɔ́n bo ɖo jijɛjí wɛ ɔ, mǐ ɖó ná dó gǎn tawun. Azɔ̌ e mǐ ɖó ná nɔ wa gbe bǐ gbe é wɛ. Jexóva nɔ nɔ jlɛ̌ jí. É nɔ ɖó nukún ɖɔ mǐ ní wa nǔ bónú é ní zɛ nǔwúkpíkpé mǐtɔn lɛ́ wú gbeɖé ǎ. (Ðɛh. 103:14) É ná mǐ gǎnjɛwú ɖɔ émí “nɔ yí wǎn nú mɛ e nɔ xwedó hwɛjijɔ [alǒ nǔ jlɔ́jlɔ́] dó wa nǔ é.” (Xa Nǔnywɛ́xó 15:9.) Ényí mǐ ɖo nǔ tawun ɖé lě gbé nya wɛ ɖo sinsɛnzɔ́ Jexóva tɔn mɛ ɔ, mǐ nɔ kpo ɖo gǎn dó d’é jí wɛ, bá kpé wú. Nǔ ɖokpó ɔ wɛ é nɔ nyí hwenu e mǐ ɖo tíntɛ́nkpɔ́n wɛ bá xwedó hwɛjijɔ alǒ nǔ jlɔ́jlɔ́ dó wa nǔ é. Gɔ́ ná ɔ, Jexóva ná d’alɔ mǐ kpó suúlu kpó bɔ mǐ ná kpo ɖo nukɔn yi wɛ, bɔ ayǐ ɖo hǐnhɔ́n wɛ ɔ, mǐ ná kpo ɖo te kpɔ́n d’é jí wɛ.—Ðɛh. 84:5, 7.

14. Étɛ́ ka nyí ‘ganwu hwɛjijɔ tɔn’ ɔ? Étɛ́wú mǐ ka ɖó hudó tɔn?

¹⁴ Jexóva flín mǐ kpó wǎnyíyí kpó ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́wiwa kún nyí agban bo nɔ kpɛn mɛ ó. (1 Jaan 5:3) É nyɔ́ wa ɔ, nǔjlɔ́jlɔ́wiwa nɔ cyɔ́n alɔ mɛ jí; gbe bǐ gbe wɛ mǐ ka ɖó hudó alɔcyɔ́nmɛjí tɔn. Flín ahwanfunnú  gbigbɔ tɔn e xó mɛsɛ́dó Pɔ́lu ɖɔ lɛ́ é. (Efɛ́. 6:14-18) Ahwanfunnú tɛ́ ka nɔ cyɔ́n alɔ ayi sɔ́ja ɖé tɔn jí? ‘Ganwu hwɛjijɔ tɔn’ e nɔ te nú nǔgbódodó jlɔ́jlɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ é wɛ. Lěe ganwu ɖé nɔ cyɔ́n alɔ ayi mɛɖé tɔn jí lě tlɔlɔ gbɔn é ɔ, mɔ̌ wɛ nǔgbódodó jlɔ́jlɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ sixú cyɔ́n alɔ ayi towe nǔjlɛ́dónǔwú tɔn, éé nɔ te nú mɛ alɔkpa e a nyí ɖo xomɛ é jí gbɔn. Énɛ́ wú wɛ é ɖo tají ɖɔ a ní tɛ́n kpɔ́n bónú ganwu nǔjlɔ́jlɔ́wiwa tɔn ɔ ní ɖo ahwanfunnú towe lɛ́ mɛ!—Nǔx. 4:23.

15. Nɛ̌ a ka sixú sɔ́ ganwu hwɛjijɔ tɔn ɔ dó gbɔn?

¹⁵ Nɛ̌ a ka sixú sɔ́ ganwu nǔjlɔ́jlɔ́wiwa tɔn ɔ dó gbɔn? A sixú wa mɔ gbɔn nǔgbódodó Mawu tɔn lɛ́ xwixwedó ɖo gbeta e kɔn a nɔ wa ayǐhɔ́ngbe ayǐhɔ́ngbe lɛ́ é mɛ gblamɛ. Nú a ɖo gbeta nǔ e jí a ná nɔ ɖɔ xó dó, han e a ná nɔ ɖótó, nǔ e a ná nɔ kpɔ́n dó ɖe ayi ɖ’ayǐ lɛ́ é alǒ wěma e a ná xá lɛ́ é tɔn kɔn wa wɛ hǔn, to kanbyɔ́ hwiɖée hwɛ̌ ɖɔ: ‘Étɛ́ lɛ́ ná bɛ́ dó ayi mɛ wɛ un ka ɖe? Yě ka ná nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ a? Alǒ yě nɔ sɔ́ nǔ ɖěɖěe Jexóva nɔ mɔ ɖɔ yě kún nyí nǔ jlɔ́jlɔ́ ó lɛ́ é, ɖi nǔblíblíwiwa, dǎkaxixo, nukúnkɛn alǒ cejɛ́nnábí d’ajo wɛ a?’ (Filí. 4:8) Ényí gbeta e kɔn a nɔ wa lɛ́ é nɔ sɔgbe xá jlǒ Jexóva tɔn hǔn, tɛn ná nǔgbódodó jlɔ́jlɔ́ tɔn lɛ́ wɛ a ɖe bónú yě ná cyɔ́n alɔ ayi towe jí nɛ́.

16-17. Nɛ̌ Ezayíi 48:18 ka ná gǎnjɛwú mǐ ɖɔ mǐ sixú zán gbɛ sɔgbe xá nǔgbódodó Jexóva tɔn lɛ́ káká sɔ́yi gbɔn?

¹⁶ A ka nɔ kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ émí ka ná kpé wú bo kpo ɖo nǔgbódodó jlɔ́jlɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ xwedó wɛ tɛgbɛ a jí wɛ a? Ð’ayi nǔjlɛ́dónǔwú e Jexóva zán ɖo Ezayíi 48:18 mɛ é wú. (Xa.) Jexóva d’akpa ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́wiwa mǐtɔn sixú “ci aslɔkɛ́ e nɔ xo ɖo xu jí ɔ ɖɔhun.” Dǒ nukún nǔ élɔ́ mɛ kpɔ́n: A ɖo te ɖo xu e ɖo faɖaɖa é tó, bo ɖo aslɔkɛ́ tɔn lɛ́ kpɔ́n wɛ bɔ yě ɖo xixo wɛ ɖěbɔdóɖěwú bo gbɛ́ te nɔ. Ée a ɖo te ɖo fí fífá énɛ́ é ɔ, ado ka ná hu we ɖɔ gbe ɖokpó ɔ aslɔkɛ́ énɛ́ lɛ́ sixú gbɔ xixo kpowun wɛ a? Éǒ! A tuun ɖɔ aslɔkɛ́ énɛ́ lɛ́ ko ɖo xixo wɛ sín xwe afatɔ́n mɔ̌kpán ɖíe, b’ɛ ɖo wɛn ɖɔ yě kún ka ɖo te ná nɔ wɛ ó.

¹⁷ Nǔ jlɔ́jlɔ́ e a nɔ wa é sixú cí aslɔkɛ́ xu tɔn énɛ́ lɛ́ ɖɔhun! Gbɔn nɛ̌ é? Cóbónú a ná wá gbeta ɖé kɔn hǔn, to ba do nú nǔ e Jexóva ná ko ba ɖɔ a ní wa é kpɔ́n hwɛ̌. Énɛ́ gúdo hǔn, wa nǔ sɔgbe xá. Gbeta e kɔn a ná wá é ná bo tlɛ vɛ́ wǔ gbɔn ɖěbǔ ɔ, Tɔ́ wǎnyíyínɔ towe ná ɖo fínɛ́ hwebǐnu bo ná ná hlɔ̌nhlɔ́n we, lobo lɛ́ d’alɔ we bónú a ná kpo ɖo nǔ e sɔgbe é wá wɛ ayǐhɔ́ngbe ayǐhɔ́ngbe.—Eza. 40:29-31.

18. Étɛ́wú mǐ ka ɖó ná nyi alɔ nú nǔgbódodó mǐɖésúnɔ tɔn lɛ́ zínzán dó ɖó hwɛ nú mɛ ɖěvo lɛ́?

¹⁸ Afɔ 3gɔ́ e a ná ɖe é: Ényí nǔ e wa wɛ mɛ ɖěvo lɛ́ ɖe é nyɔ́ kpó é gbɔ kpó hǔn, nǔ Jexóva ní wá gbeta énɛ́ tɔn kɔn. Ée mǐ ná ɖo gǎn dó wɛ bá zán gbɛ sɔgbe xá nǔgbódodó jlɔ́jlɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ é ɔ, mǐ ɖó ná nyi alɔ nú hwɛ ɖíɖó nú mɛ ɖěvo lɛ́, bo ma wá húzú nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ zɛ xwé wú ó. Ée mǐ ná ɖo gǎn dó wɛ bo ná ɖo nǔ e Jexóva ba ɖɔ mǐ ní wa lɛ́ é bǐ wa wɛ é ɔ, mǐ ɖó ná nɔ jlɛ́ mǐɖée dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú bo ná nɔ lin ɖɔ mǐ kpɔ́n te hú yě ǎ. Mǐdɛɛ lɛ́ wɛ ɖ’acɛ ɔ bo ná wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ mɛ ɖěvo lɛ́ ɖo nǔ e nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ é wa wɛ ǎ. Mǐ ɖó ná flín ɖɔ Jexóva wɛ nyí “hwɛɖɔtɔ́ gbɛ ɔ bǐ tɔn.” (Bǐb. 18:25) Jexóva zɔ́n mǐ ɖɔ mǐ ní ɖó hwɛ nú mɛ ɖěvo lɛ́ ǎ. Nǔgbó ɔ, Jezu ɖe gbe ɖɔ: “Mi ma sɔ́ nɔ ɖɔ hwɛ xá mɛ ɖě ó, énɛ́ ɔ, è ná ɖɔ hwɛ xá mi lɔ ǎ.”—Mat. 7:1. *

19. Nɛ̌ Jozɛ́fu ka xlɛ́ ɖɔ émí ɖeji dó hwɛ e Jexóva nɔ ɖɔ é wú gbɔn?

 ¹⁹ Mi nú mǐ ní lɛ́ ɖɔ xó dó kpɔ́ndéwú nya nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ e nɔ nyí Jozɛ́fu é tɔn jí. É nyi alɔ nú hwɛ ɖíɖó nú mɛ ɖěvo lɛ́, é ná bo tlɛ nyí mɛ ɖěɖěe xo dǎka wǔ tɔn lɛ́ é ɔ nɛ́. Jozɛ́fu sín nɔví lɛ́ wlí i, bo sɔ́ ɛ sa dó kannumɔgbénu, lobo bló bɔ tɔ́ yětɔn mɔ ɖɔ Jozɛ́fu kú. Xwe mɔ̌kpán gúdo ɔ, Jozɛ́fu kpó xwédo tɔn kpó lɛ́ wá kplé. Din e Jozɛ́fu nyí acɛkpatɔ́ hlɔ̌nhlɔ́nnɔ é ɔ, é sixú ko ɖó hwɛ nú nɔví tɔn lɛ́ syɛ́nsyɛ́n lobo lɛ́ ba hlɔn. Nǔ e Jozɛ́fu sín nɔví lɛ́ wa nyi do é vɛ́ nú yě tawun, bɔ yě byɔ́ hwɛsɔ́kɛ có, xɛsi ka lɛ́ kpo ɖo yě ɖi wɛ ɖɔ, Jozɛ́fu ná wa nǔ tɔn xá émí. Amɔ̌, Jozɛ́fu lɛ́ ná yě gǎnjɛwú ɖɔ: “Mi ma ɖi xɛsi ó, ɖó un sixú sɔ́ nyiɖée ɖó Mawu tɛnmɛ ǎ.” (Bǐb. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) Kpó mɛɖéesɔ́hwe kpó wɛ Jozɛ́fu jó hwɛɖiɖɔ ɔ dó alɔ mɛ nú Jexóva.

20-21. Nɛ̌ mǐ ka sixú wá gbɔn bo ma ná nyí nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ zɛ xwé wú ǎ?

²⁰ Jozɛ́fu ɖɔhun ɔ, mǐ nɔ jó xó ɔ d’alɔ mɛ nú Jexóva. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ nɔ ɖɔ ɖɔ mǐ tuun nǔ e sísɛ́ nɔví mǐtɔn lɛ́ bɔ yě wa nǔ, lěe yě wa gbɔn é ǎ. Mǐ sixú mɔ nǔ jɛ ayi mɛ ǎ; ‘Jexóva kɛ́ɖɛ́ wɛ tuun nǔ e ɖo mɛ ɖokpó ɖokpó sín ayi gɔngɔn mɛ é.’ (Nǔx. 16:2) É yí wǎn nú gbɛtɔ́ alɔkpa lɛ́ bǐ, yě ná bo gosín to ɖěbǔ alǒ akɔta ɖěbǔ mɛ, kabǐ ɖó aca ɖěbǔ ɔ nɛ́. Gɔ́ ná ɔ, Jexóva dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mǐ ɖɔ “mǐ ní ɖó wǎnyíyí ɖaxó.” (2 Kɔ. 6:13) Mǐ nɔ ba ná yí wǎn nú mɛ ɖěɖěe ɖo xwédo gbigbɔ tɔn mǐtɔn mɛ lɛ́ é bǐ, bɔ é ná nyí hwɛ wɛ mǐ ná nɔ ɖó nú yě ǎ.

²¹ Tínmɛ énɛ́ tɔn wɛ lɛ́ nyí ɖɔ, mǐ kún ɖó ná ɖó hwɛ nú mɛ ɖěɖěe ma ɖo agun ɔ mɛ ǎ lɛ́ é ó. (1 Tim. 2:3, 4) A ka ná ɖó hwɛ nú hɛ̌nnumɔ towe e ma ɖi nǔ nú nǔ ɖokpó ɔ lɛ́ hwi ɖɔhun ǎ é ɖɔ: “Mɛ élɔ́ kún ná wá nǔgbó ɔ mɛ gbeɖé ó” wɛ a? Éǒ, goyíyí kpó nǔjlɔ́jlɔ́wiwa zɛ xwé wú kpó wɛ énɛ́ ná nyí. Jexóva kpo ɖo ali hun nú “gbɛtɔ́ lɛ́ bǐ” wɛ bónú yě ní lɛ́ kɔ sín hwɛ yětɔn lɛ́ gúdo. (Mɛ. 17:30) Nɔ flín hwebǐnu ɖɔ Jexóva nɔ kpɔ́n mɛ ɖěɖěe nɔ mɔ ɖɔ émí nyí nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ zɛ xwé wú lɛ́ é dó mɔ mɛ e ma nyí nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ ǎ lɛ́ é.

22. Étɛ́wú a ka kán ɖ’é jí bo ná yí wǎn nú nǔjlɔ́jlɔ́wiwa?

²² Wǎn e mǐ yí nú nǔ e Jexóva ɖɔ ɖɔ é sɔgbe é, ná zɔ́n bɔ mǐ ná ɖó awǎjijɛ; é ná lɛ́ d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná nyí kpɔ́ndéwú ɖagbe nú mɛ ɖěvo lɛ́. Énɛ́ ná zɔ́n bɔ yě ná yí wǎn nú mǐ lobo ná lɛ́ yí wǎn nú Mawu d’é jí. Mi nú ‘nǔjlɔ́jlɔ́wiwa sín xovɛ́ ma gɔn mǐ sin gbeɖé, bónú kɔ tɔn lɔ gɔn mǐ xú gbeɖé ó.’ (Mat. 5:6) Gǎnjɛwú ɖɔ Jexóva nɔ mɔ gǎn e dó wɛ a ɖe lɛ́ é, bɔ xomɛ nɔ hun i hwebǐnu dó nukɔn e yi wɛ a ɖe é wú. Ée mɛ ɖěɖěe ɖo gbɛ ɔ mɛ lɛ́ é ná fɔ́n bo ná ɖo nǔ agɔ wa d’é jí wɛ é ɔ, ɖeji bo nɔ flín hwebǐnu ɖɔ ‘Jexóva nɔ yí wǎn nú hwɛjijɔnɔ alǒ, nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ lɛ́.’—Ðɛh. 146:8.