1. Ényí mǐ lin tamɛ dó nǔɖiɖi Ablaxámu tɔn jí ɔ, étɛ́ mǐ ka sixú kanbyɔ́?

 NǓGBÓ wɛ ɖɔ mɛ gěgé se xó dó Ablaxámu wú, amɔ̌, nǔ kpɛɖé jɛ́n gěgé yětɔn tuun dó wǔ tɔn. É ɖo mɔ̌ có, hwɛ tuun nǔ gěgé dó Ablaxámu wú. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, a tuun ɖɔ Biblu ɖɔ ɖɔ é nyí “tɔ́ nú mɛ ɖěɖěe ɖi nǔ. . . lɛ́ é.” (Hlɔ̌. 4:11) Amɔ̌, a sixú nɔ kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Un ka sixú xwedó kpɔ́ndéwú tɔn tlélé, bo ɖó nǔɖiɖi alɔkpa e é ɖó é a?’ Ganjí.

2. Étɛ́wú é ka ɖo tají ɖɔ è ní kplɔ́n nǔ dó kpɔ́ndéwú Ablaxámu tɔn wú? (Jaki 2:22, 23)

² Ali e nu mǐ sixú tɛ́n kpɔ́n bo ɖó nǔɖiɖi Ablaxámu ɖɔhun ɖe é ɖokpó wɛ nyí ɖɔ, mǐ ní gbéjé kpɔ́ndéwú tɔn kpɔ́n. Ablaxámu se tónú nú gbe e Mawu ɖe n’i é bo sɛ tɛn yi to línlín ɖé mɛ, nɔ goxɔ mɛ nú xwe mɔ̌kpán, lobo lɛ́ jló ná sɔ́ vǐ vívɛ́ná tɔn Izáki dó sa vɔ̌. Nǔ énɛ́ lɛ́ xlɛ́ ɖɔ é ɖó nǔɖiɖi adodwé. Nǔɖiɖi Ablaxámu tɔn kpó nǔ ɖěɖěe é wa lɛ́ é kpó zɔ́n bɔ nǔ tɔn nyɔ́ Mawu nukúnmɛ, bɔ é lɛ́ nyí xɔ́ntɔn tɔn. (Xa Jaki 2:22, 23.) Jexóva ba ɖɔ hwɛ ní ɖu vǐví nyɔ̌ná ɖokpó ɔ lɛ́ tɔn. Hwɛjijɔ énɛ́ wɛ zɔ́n bɔ é sɔ́ d’ayi mɛ nú Bibluwlántɔ́ Pɔ́lu kpó Jaki kpó, bɔ yě kɛ nu dó kpɔ́ndéwú Ablaxámu tɔn wú. Mǐ nú mǐ ní sɔ́ ayi ɖó kpɔ́ndéwú tɔn jí hwenu e mǐ ná ɖo xó ɖɔ dó Hlɔ̌manu lɛ́ wěmata 4 kpó Jaki wěmata 2 kpó wú wɛ é. Wěmata we énɛ́ lɛ́ bǐ wɛ ɖɔ xó tají ɖé dó Ablaxámu wú.

3. Wěmafɔ Biblu tɔn tɛ́ mɛ Pɔ́lu kpó Jaki kpó bǐ ka ɖe xó sín?

³ Pɔ́lu kpó Jaki kpó bǐ ɖe xó sín Bǐbɛ́mɛ 15:6 mɛ, fínɛ́ ɖɔ: ‘Ablaxámu ka ɖi nǔ nú Jexóva, bɔ Jexóva mɔ ɛ dó mɔ  hwɛjijɔnɔ.’ Ényí mɛɖé sín nǔ nyɔ́ Mawu nukúnmɛ bɔ è ma nɔ lɛ́ mɔ nǔɖé ɖɔ dó wǔ tɔn ǎ ɔ, Mawu nɔ mɔ ɛ dó mɔ hwɛjijɔnɔ alǒ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́. É jí wǔ tawun ɖɔ Mawu sixú kpɔ́n gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ ɖé dó mɔ mɛ e wú è ma nɔ mɔ nǔɖé ɖɔ dó ǎ é! É ɖo wɛn ɖɔ a ba ɖɔ Mawu ní kpɔ́n hwi lɔ gbɔn mɔ̌, nǔ ka sixú nyí mɔ̌ nǔgbó. Bo ná dó tuun nǔ e mǐ ná wa bɔ Mawu ná kpɔ́n mǐ dó mɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ é ɔ, mǐ ɖó ná mɔ nǔ jɛ nǔ e wú Mawu ylɔ́ Ablaxámu ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ é mɛ hwɛ̌.

4. Étɛ́ ka nɔ glɔ́n ali nú gbɛtɔ́ lɛ́ bɔ yě ma nɔ nyí nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ ǎ?

⁴ Ðo wěma e Pɔ́lu sɛ́ dó Hlɔ̌manu lɛ́ é mɛ ɔ, é ɖɔ ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ́ bǐ wɛ nyí hwɛhutɔ́. (Hlɔ̌. 3:23) Bɔ nɛ̌ Mawu ka sixú kpɔ́n mɛɖé dó mɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ alǒ mɛ e wú è ma nɔ mɔ nǔɖé ɖɔ dó ǎ é, bɔ gbɔn mɔ̌ mɛ ɔ, nǔ tɔn ná nyɔ́ nukún tɔn mɛ gbɔn lo? Bo ná dó d’alɔ klisánwun ayijlɔ́jlɔ́nɔ lɛ́ bǐ bónú yě ná mɔ xósin nú nǔkanbyɔ́ énɛ́ ɔ, Pɔ́lu zán kpɔ́ndéwú Ablaxámu tɔn.

5. Étɛ́ jí Jexóva ka zɔn dó dó ylɔ́ Ablaxámu ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́? (Hlɔ̌manu lɛ́ 4:2-4)

⁵ Jexóva ylɔ́ Ablaxámu ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ hwenu e é ɖo Kanáa é. Aniwú Jexóva ka ylɔ́ Ablaxámu ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́? É nɔ nyi Mɔyízisɛ́n ɔ bɔ nǔ bǐ nɔ vɔ ɖ’é wú wútu wɛ a? Ðěbǔ lɔ ǎ. (Hlɔ̌. 4:13) Mawu ylɔ́ Ablaxámu ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ é ɔ, xwe 400 jɛjí ko wá yi gúdo cóbɔ é wá ná Sɛ́n ɔ akɔta Izlayɛ́li tɔn. Étɛ́ jí Mawu ka zɔn dó dó ylɔ́ Ablaxámu ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ tawun lo? Ðo xomɛnyínyɔ́ Jexóva tɔn mɛ ɔ, é ylɔ́ Ablaxámu ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ ɖó nǔɖiɖi tɔn wú.—Xa Hlɔ̌manu lɛ́ 4:2-4.

6. Étɛ́wú Jexóva ka sixú ylɔ́ gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ ɖé ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́?

⁶ Pɔ́lu yi nukɔn bo ɖɔ ɖɔ ényí mɛɖé ɖi nǔ nú Mawu ɔ, “nǔɖiɖi tɔn ná zɔ́n bɔ è ná kpɔ́n ɛ dó mɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́.” (Hlɔ̌. 4:5) Pɔ́lu ɖɔ gɔ́ ná ɖɔ: “Davídi lɔ ɖɔ xó dó awǎjijɛ mɛ e é ma sín nǔwiwa tɔn lɛ́ wú ǎ, bɔ Mawu kpɔ́n ɛ dó mɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ é tɔn wú. É ɖɔ: ‘Awǎjijɛnɔ wɛ nyí mɛ e è sɔ́ nǔ nyanya e yě wa lɛ́ é kɛ yě, bo cyɔ́n nǔ dó hwɛ yětɔn lɛ́ é; awǎjijɛnɔ wɛ nyí mɛ e Jexóva ma ná xa hwɛ dó kɔ ná gbeɖé ǎ é.’” (Hlɔ̌. 4:6-8; Ðɛh. 32:1, 2) Mawu sɔ́ mɛ ɖěɖěe ɖi nǔ n’i lɛ́ é sín hwɛ lɛ́ kɛ yě alǒ cyɔ́n nǔ dó hwɛ yětɔn lɛ́. É sɔ́ hwɛ yětɔn lɛ́ kɛ yě bǐ mlɛ́mlɛ́, bo sɔ́ nɔ xa dó kɔ nú yě ǎ. É nɔ kpɔ́n yě dó mɔ mɛ e wú è ma nɔ mɔ nǔɖé ɖɔ dó ǎ lɛ́ é kpó nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ kpó, ɖó nǔɖiɖi yětɔn wútu.

7. Ali tɛ́ nu mawusɛntɔ́ gbejínɔtɔ́ lɛ́ ka nyí nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ ɖe?

⁷ Nǔgbó wɛ ɖɔ Mawu mɔ Ablaxámu, Davídi kpó mɛsɛntɔ́ tɔn gbejínɔtɔ́ ɖěvo lɛ́ kpó dó mɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ có, hwɛhutɔ́ nyí wɛ jɛ́n yě kpo ɖe. Amɔ̌, ɖó nǔɖiɖi yětɔn wútu ɔ, Mawu nɔ kpɔ́n yě dó mɔ mɛ e wú è ma nɔ mɔ nǔɖé ɖɔ dó ǎ é, ɖo tají ɔ, ényí é sɔ́ yě jlɛ́ dó mɛ e ma nɔ sɛn ɛ ǎ lɛ́ é wú ɔ nɛ́. (Efɛ́. 2:12) Lěe Pɔ́lu xlɛ́ nyi wɛn ɖo wěmasɛ́dómɛ tɔn mɛ gbɔn é ɔ, nǔɖiɖi ɖo tají cóbɔ è ná vɛ́ xá Mawu. Mɔ̌ wɛ é nyí gbɔn ɖo ninɔmɛ Ablaxámu kpó Davídi kpó tɔn mɛ, mɔ̌ wɛ é nɔ lɛ́ nyí gbɔn ɖo ninɔmɛ mǐ lɔ tɔn mɛ.

8-9. Gbeta e ma sɔgbe ǎ é tɛ́ kɔn mɛɖé lɛ́ ka nɔ wá dó nǔ e Pɔ́lu kpó Jaki kpó wlán lɛ́ é wú? Aniwú?

⁸ Nú xwe kanweko mɔ̌kpán ɔ, klisánwun nyíjɛtɔ́ lɛ́ dɔn nǔ syɛ́nsyɛ́n dó kancícá e ɖo nǔɖiɖi kpó nǔwiwa lɛ́ kpó tɛ́ntin é jí. Sinsɛngán ɖé lɛ́ nɔ kplɔ́n mɛ ɖɔ è vɛ́ ko ɖi nǔ nú Aklúnɔ Jezu Klísu kpowun ɔ, è ná mɔ hwlɛngán. A sixú ko se bɔ yě nɔ ɖɔ: “Yǐ Jezu se bá gán.” Sinsɛngán lɛ́ tlɛ sixú nɔ ɖe xó sín xó e  Pɔ́lu ɖɔ lɛ́ é mɛ, bo nɔ ɖɔ: ‘É nɔ sín nǔwiwa mɛtɔn lɛ́ wú bónú Mawu nɔ kpɔ́n mɛ dó mɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ ǎ.’ (Hlɔ̌. 4:6) Mɛ ɖěvo lɛ́ nɔ ɖɔ ɖɔ a sixú “hwlɛ́n hwiɖée” gbɔn nɔtɛn mímɛ́ enyíi sinsɛn tɔn lɛ́ yiyi kpó nǔ ɖěvo e amǐsa ɔ byɔ́ lɛ́ é wiwa kpó gblamɛ. Vlafo ɔ, yě nɔ ɖe xó sín Jaki 2:24 mɛ; fínɛ́ ɖɔ: “É . . . nyí nǔɖiɖi kɛ́ɖɛ́ wɛ ná zɔ́n bɔ è ná ylɔ́ mɛɖé ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ [ǎ], loɔ, é ná lɛ́ sín nǔwiwa tɔn lɛ́ wú.”

⁹ Nǔ vovo énɛ́ lɛ́ e mɛ lɛ́ ɖi nǔ ná é zɔ́n bɔ akɔwé Biblu tɔn ɖé lɛ́ wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ Pɔ́lu kpó Jaki kpó kún ɖó gbe kpɔ́ dó nǔɖiɖi kpó nǔwiwa lɛ́ kpó xó ɔ wú ó. Sinsɛngán ɖé lɛ́ ɖɔ ɖɔ Pɔ́lu ɖi nǔ ɖɔ ényí mɛɖé vɛ́ ko ɖó nǔɖiɖi kpowun ɔ, nǔ tɔn ná nyɔ́ Mawu nukúnmɛ; amɔ̌, Jaki ka ɖi nǔ ɖɔ nǔwiwa lɛ́ mɛvo ɔ, nǔ mɛɖé tɔn kún sixú nyɔ́ Mawu nukúnmɛ ó. Sinsɛn-núkplɔ́nmɛtɔ́ ɖokpó tínmɛ ɖɔ: “Jaki mɔ nǔ jɛ nǔ e sísɛ́ Pɔ́lu, bɔ é tɛ ɖɛ̌ jí ɖɔ [è ná ylɔ́ mɛɖé ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́] gbɔn nǔɖiɖi tɔn kɛ́ɖɛ́ gblamɛ, b’ɛ ma nyí gbɔn nǔwiwa lɛ́ gblamɛ ǎ é wú ǎ.” Amɔ̌, Jexóva wɛ sɔ́ d’ayi mɛ nú Pɔ́lu kpó Jaki kpó bǐ, bɔ yě wlán nǔ e yě wa lɛ́ é. (2 Tim. 3:16) Énɛ́ wú ɔ, ali e bɔkun é ɖé ɖó ná ɖe bɔ è ná gbɔn dó mɔ nǔ jɛ nǔ e yě ɖɔ é wú. Énɛ́ wɛ nyí ɖɔ è ní gbéjé nǔ e lɛ́ lɛ̌ dó nǔ e yě wlán lɛ́ é kpɔ́n.

10. ‘Nǔwiwa’ tɛ́ lɛ́ xó ɖɔ wɛ Pɔ́lu ka ɖe tawun? (Hlɔ̌manu lɛ́ 3:21, 28) (Lɛ̌ kpɔ́n ɖiɖe ɔ.)

¹⁰ ‘Nǔwiwa’ tɛ́ lɛ́ xó ɖɔ wɛ Pɔ́lu ka ɖe ɖo Hlɔ̌manu lɛ́ wěmata 3 kpó 4 kpó mɛ? Mɔyízisɛ́n e è ná Izlayɛ́li ví lɛ́ ɖo Sinayíi só ɔ jí é xó ɖɔ wɛ é ɖe tawun bo ɖɔ è ní nɔ “nyi Sɛ́n ɔ.” (Xa Hlɔ̌manu lɛ́ 3:21, 28.) É cí ɖɔ ɖo Pɔ́lu hwenu ɔ, Jwifu e nyí klisánwun é ɖé lɛ́ mɔ ɖɔ émí ɖó ná kpo ɖo Mɔyízisɛ́n ɔ xwedó wɛ. Énɛ́ wú ɔ, Pɔ́lu zán kpɔ́ndéwú Ablaxámu tɔn dó xlɛ́ ɖɔ é kún byɔ́ ɖɔ mɛɖé ní nɔ “nyi  Sɛ́n ɔ” cóbá nyí nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ ɖo Mawu nukɔn ó. Nǔɖiɖi wɛ nɔ zɔ́n bɔ mɛɖé nɔ nyí nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ ɖo Mawu nukɔn. Énɛ́ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ, ɖó é kplɔ́n mǐ ɖɔ ényí mǐ ɖi nǔ nú Mawu kpó Klísu kpó ɔ, nǔ mǐtɔn ná nyɔ́ Mawu nukúnmɛ.

11. “Nǔwiwa” tɛ́ lɛ́ xó ɖɔ wɛ Jaki ka ɖe?

¹¹ Ðo alɔ ɖěvo mɛ ɔ, “nǔwiwa” e xó è ɖɔ ɖo Jaki wěmata 2​gɔ́ ɔ mɛ lɛ́ é nyí nǔ ɖěɖěe Mɔyízisɛ́n ɔ byɔ́ bɔ Pɔ́lu ɖɔ lɛ́ é ǎ. Nǔ ɖěɖěe klisánwun lɛ́ nɔ wa gbe bǐ gbe lɛ́ é dó gesí wɛ nǔwiwa e xó ɖɔ wɛ Jaki ɖe lɛ́ é ɖe. Nǔwiwa énɛ́ lɛ́ wɛ nɔ xlɛ́ ɖɔ klisánwun ɖé ɖó nǔɖiɖi adodwé nú Mawu, alǒ gbɔ. Mǐ ní ɖɔ xó dó kpɔ́ndéwú e Jaki zán é we jí.

12. Nɛ̌ Jaki ka tínmɛ kancícá e ɖo nǔɖiɖi kpó nǔwiwa lɛ́ kpó tɛ́ntin é gbɔn? (Lɛ̌ kpɔ́n ɖiɖe ɔ.)

¹² Ðo kpɔ́ndéwú nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, Jaki ɖɔ ɖɔ é kún byɔ́ ɖɔ klisánwun lɛ́ ná nɔ ɖe mɛɖé ɖó vo ɖo mɛɖé mɛ hwenu e yě ɖo nǔ wa xá mɛ ɖěvo lɛ́ wɛ é ó. É ná nǔjlɛ́dónǔwú élɔ́ dó tínmɛ xó énɛ́; é ɖɔ nya ɖé xó bɔ é kú nǔbláwǔ nú dɔkunnɔ ɖé, bo ka ké ya ɖě nú mɛ ɖěvo e nyí wamamɔnɔ é ǎ. Jaki ɖe xlɛ́ ɖɔ nya énɛ́ sixú ɖɔ ɖɔ émí ɖó nǔɖiɖi, amɔ̌, nǔwiwa tɔn lɛ́ ka xlɛ́ mɔ̌ a? (Ja. 2:1-5, 9) Ðo kpɔ́ndéwú wegɔ́ ɔ mɛ ɔ, Jaki ɖɔ mɛɖé xó, bɔ é mɔ ‘nɔví ɖé, bɔ avɔ alǒ nǔɖuɖu hán ɛ,’ bɔ é ka wa nǔ ɖě tawun dó d’alɔ ɛ ǎ. Ényí mɛ énɛ́ ná bo tlɛ ɖɔ ɖɔ émí ɖó nǔɖiɖi ɔ, é wa nǔ ɖě dó xlɛ́ mɔ̌ ǎ, énɛ́ wú ɔ, nǔɖiɖi tɔn nyí nǔɖéwanú ǎ. Lěe Jaki ɖɔ gbɔn é ɔ, “ényí mǐ ma nɔ wa nǔ ɖagbe ǎ ɔ, nǔɖiɖi mǐtɔn ná nyí nǔɖéwanú ǎ.”—Ja. 2:14-17.

13. Kpɔ́ndéwú tɛ́ Jaki ka zán dó tínmɛ xó e é ɖɔ dó nǔɖiɖi e nɔ ɖe éɖée xlɛ́ gbɔn nǔwiwa lɛ́ gblamɛ é wú? (Jaki 2:25, 26)

¹³ Jaki kɛ nu dó Hlaxábu wú, bo ɖɔ ɖɔ é nyí kpɔ́ndéwú nǔɖiɖi e nɔ ɖe éɖée xlɛ́ gbɔn  nǔwiwa lɛ́ gblamɛ é tɔn ɖé. (Xa Jaki 2:25, 26.) É se xó dó Jexóva wú, bo mɔ ɖɔ é ɖo gǔdo nú Izlayɛ́li ví lɛ́. (Joz. 2:9-11) É ɖe xlɛ́ gbɔn nǔwiwa tɔn lɛ́ gblamɛ ɖɔ émí ɖó nǔɖiɖi; é cyɔ́n alɔ amɛ̌ Izlayɛ́linu we lɛ́ jí, hwenu e gbɛ yětɔn ɖo axɔ́ nu é. É sín énɛ́ wú bɔ nǎwe hwɛhutɔ́ énɛ́ e ma nyí Izlayɛ́linu ǎ é ɔ, è kpɔ́n ɛ dó mɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́, lěe é nyí gbɔn nú Ablaxámu é. Kpɔ́ndéwú e é sɔ́ ɖ’ayǐ é dó zǒgbe jí ɖɔ é ɖo tají ɖɔ nǔwiwa mǐtɔn lɛ́ ní nɔ xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖó nǔɖiɖi.

14. Nɛ̌ nǔ e Pɔ́lu kpó Jaki kpó wlán lɛ́ é ka nyi ta fí ɖokpó ɔ gbɔn?

¹⁴ Bibluwlántɔ́ Pɔ́lu kpó Jaki kpó ɔ, ali vovo nu wɛ yě ɖɔ xó dó nǔɖiɖi kpó nǔwiwa lɛ́ kpó wú ɖe kpowun. Jwifu e nyí klisánwun lɛ́ é ɖɔ xó ná wɛ Pɔ́lu ɖe, ɖɔ é kún sixú sín Mɔyízisɛ́n e yě nɔ nyi é wú kpowun bónú nǔ yětɔn nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ ó. Jaki ka ɖo ɖɛ̌ tɛ jí nú klisánwun lɛ́ bǐ wɛ ɖɔ, yě ɖó ná ɖe xlɛ́ ɖɔ émí ɖó nǔɖiɖi gbɔn nǔ ɖagbe e yě nɔ wa nú mɛ ɖěvo lɛ́ é gblamɛ.

15. Ali tɛ́ lɛ́ nu mɔ̌ mǐ ka sixú ɖe xlɛ́ gbɔn nǔwiwa mǐtɔn lɛ́ gblamɛ ɖe ɖɔ mǐ ɖó nǔɖiɖi? (Lɛ̌ kpɔ́n fɔtóo lɛ́.)

¹⁵ Jexóva ɖɔ ɖɔ mǐ ní wa nǔ Ablaxámu ɖɔhun pɛ́pɛ́pɛ́ cóbónú è ná ylɔ́ mǐ ɖɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ ǎ. Nǔgbó ɔ, ali gěgé nu wɛ mǐ sixú ɖe xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖó nǔɖiɖi gbɔn nǔwiwa mǐtɔn lɛ́ gblamɛ ɖe. Mǐ sixú nɔ dó doo nú mɛ yɔ̌yɔ́ ɖěɖěe nɔ wá kplé mǐtɔn lɛ́ é, d’alɔ nɔví ɖěɖěe ɖo hudó mɛ tawun lɛ́ é, bo lɛ́ wa ɖagbe nú mɛ ɖěɖěe ɖo xwédo mǐtɔn mɛ lɛ́ é; nǔ wa gbɔn mɔ̌ nɔ nyɔ́ Mawu nukúnmɛ, bɔ é ná lɛ́ kɔn nyɔ̌ná d’é jí. (Hlɔ̌. 15:7; 1 Tim. 5:4, 8; 1 Jaan 3:18) Azɔ̌ ɖagbe tawun e nɔ xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖó nǔɖiɖi é ɖokpó wɛ nyí wɛn ɖagbe ɔ jíjlá mɛ ɖěvo lɛ́ kpó kanɖódónǔwú kpó. (1 Tim. 4:16) Mǐ mɛ bǐ sixú xlɛ́ gbɔn nǔwiwa mǐtɔn lɛ́ mɛ ɖɔ  mǐ ɖi nǔ ɖɔ akpá Jexóva tɔn lɛ́ ná jɛnu, bɔ ali tɔn lɛ́ lɛ́ nyɔ́ hú gǎn. Gɔ́ ná ɔ, ényí mǐ nɔ wa mɔ̌ ɔ, mǐ ná ɖó gǎnjɛwú kpíkpé ɖɔ Mawu ná mɔ mǐ dó mɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́, bo ná ylɔ́ mǐ ɖɔ xɔ́ntɔn tɔn lɛ́.

16. Nɛ̌ nukúnɖíɖó Ablaxámu tɔn ka cá kan xá nǔɖiɖi tɔn gbɔn?

¹⁶ Hlɔ̌manu lɛ́ wěmata 4​gɔ́ ɔ ɖɔ xó dó nǔ tají ɖěvo e kpɔ́ndéwú Ablaxámu tɔn sixú kplɔ́n mǐ é jí, é wɛ nyí ɖɔ nukúnɖíɖó nyí nǔ tají. Jexóva d’akpá ɖɔ émí ná gbɔn Ablaxámu jí, bo xo ɖɛ dó akɔta “wɔ̌búwɔ́bú” jí. Dǒ nukún nukúnɖíɖó jí wǔ e Ablaxámu ɖó é mɛ kpɔ́n! (Bǐb. 12:3; 15:5; 17:4; Hlɔ̌. 4:17) É ɖo mɔ̌ có, hwenu e Ablaxámu tlɛ ko ɖó xwe 100, bɔ Sala ɖó xwe 90 é ɔ, yě ko ɖó vǐ súnnu ɖě ǎ. Ðo gbɛtɔ́ nukúnmɛ ɔ, é cí ɖɔ Ablaxámu kpó Sala kpó kún sɔ́ sixú ji vǐ gbeɖé ó ɖɔhun. Mɛtɛ́nkpɔ́n ɖaxó ɖé wɛ énɛ́ nyí nú Ablaxámu. “É ɖó nukún nǔ, bo ɖi nǔ ɖɔ émí ná wá nyí tɔ́ nú akɔta gěgé.” (Hlɔ̌. 4:18, 19) Nǔ e ɖó nukún wɛ é ɖe sín xwe títí xwe jɛ ɖíe é wá jɛnu nǔgbó. É wá nyí tɔ́ nú Izáki.—Hlɔ̌. 4:20-22.

17. Nɛ̌ mǐ ka wa gbɔn bo tuun ɖɔ Mawu ná kpɔ́n mǐ dó mɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́, bɔ mǐ ná lɛ́ nyí xɔ́ntɔn tɔn?

¹⁷ Nǔ mǐtɔn sixú nyɔ́ Mawu nukúnmɛ, bɔ é ná mɔ mǐ dó mɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́, lěe é nyí gbɔn nú Ablaxámu e nyí xɔ́ntɔn tɔn é ɖɔhun. Nǔgbó ɔ, Pɔ́lu kɛ nu dó énɛ́ wú bo wlán ɖɔ: “É nyí [Ablaxámu] kɛ́ɖɛ́ wútu wɛ è wlán xógbe “è kpɔ́n ɛ dó mɔ” ɔ ǎ, loɔ, ɖó mǐ lɔmɔ̌ wútu. È ná kpɔ́n mǐ dó mɔ nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́, ɖó mǐ ɖi nǔ nú Éyɛ́ mɛ e fɔ́n Aklúnɔ mǐtɔn Jezu sín mɛkúkú lɛ́ mɛ é.” (Hlɔ̌. 4:23, 24) Ablaxámu ɖɔhun ɔ, mǐ ɖó ná ɖó nǔɖiɖi, bɔ nǔwiwa lɛ́ kpó nukúnɖíɖó kpó ná xo kpóɖó ná. Pɔ́lu gbɛ kan dó nukúnɖíɖó sín xó ɔ nu ɖo Hlɔ̌manu lɛ́ wěmata 5​gɔ́ ɔ mɛ; é jí wɛ mǐ ná ɖɔ xó dó ɖo xóta e bɔ d’é wú é mɛ.