1. Étɛ́ nɔví súnnu ɖé ka ɖó ná wa bo ná mɔ gbɛ tɔn nu?

 AXƆ́SÚ Davídi ɖɔ nú Salomɔ́ɔ ɖɔ: “Ðǒ akɔ́nkpinkpan, bo wa nǔ súnnu ɖɔhun.” (1 Axɔ́. 2:1-3) É ná nyɔ́ ɖɔ klisánwun súnnu lɛ́ bǐ ní wa nǔ sɔgbe xá wěɖexámɛ énɛ́ ɖo égbé. Bo ná dó kpé wú ɔ, yě ɖó ná kplɔ́n bo ná se tónú nú sɛ́n Mawu tɔn lɛ́, lobo lɛ́ zán nǔgbódodó Biblu tɔn lɛ́ ɖo gbɛzán yětɔn sín akpáxwé lɛ́ bǐ mɛ. (Luk. 2:52) Étɛ́wú é ka ɖo tají sɔmɔ̌ ɖɔ nɔví súnnu wínnyáwínnyá lɛ́ ní húzú klisánwun e zin ɖo gbigbɔ lixo lɛ́ é?

2-3. Étɛ́wú é ka ɖo tají ɖɔ nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé ní húzú klisánwun e zin é?

² Nɔví súnnu ɖé ɖó azɔ̌ tají gěgé bo nɔ wa ɖo xwédo tɔn kpó agun ɔ kpó mɛ. Nɔví súnnu wínnyáwínnyá lɛ́ mi, é ɖo wɛn ɖɔ mi ná ko ɖo tamɛ lin dó azɔ̌ e mi sixú wa ɖo sɔgúdo lɛ́ é jí wɛ. Mi sixú ko ɖo linlin wɛ bo ná byɔ́ sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn mɛ, nyí mɛsɛntɔ́ agun tɔn alǒ wá nyí mɛxó agun tɔn. Mi sixú lɛ́ ba ná wlí alɔ, bo ji vǐ. (Efɛ́. 6:4; 1 Tim. 3:1) Mi ɖó ná to nyí klisánwun e zin é hwɛ̌, cóbó ná kpé nǔ énɛ́ lɛ́ wú. b

³ Étɛ́ ka sixú d’alɔ we bɔ a ná zin ɖo gbigbɔ lixo? Nǔ tawun tawun ɖé lɛ́ tíin bɔ a ɖó ná kplɔ́n, bɔ yě ná lɛ́ bí alɔ nú we hwɛ̌. Bɔ étɛ́ a ka sixú wa din, bo ná dó sɔ́ nǔ nú hwiɖée bá dó kpé azɔ̌ ɖěbǔ e a sixú wá wa ɖo sɔgúdo lɛ́ é wú?

4. Fítɛ́ a ka sixú mɔ kpɔ́ndéwú ɖagbe e a ná xwedó lɛ́ é ɖe? (Lɛ̌ kpɔ́n fɔtóo ɔ.)

⁴ Cyán kpɔ́ndéwú ɖagbe e a jló ná xwedó lɛ́ é. Kpɔ́ndéwú ɖagbe e mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ sixú xwedó é gěgé wɛ ɖo Biblu mɛ. Súnnu  hwexónu tɔn énɛ́ lɛ́ yí wǎn nú Mawu, bo wa azɔ̌ vovo lɛ́ dó kpé nukún dó togun tɔn wú. Nɔví súnnu e ɖo xwédo towe mɛ, alǒ agun towe mɛ bo zin lɛ́ é lɔ sixú nyí kpɔ́ndéwú ɖagbe nú we. (Ebl. 13:7) Jezu Klísu lɔ nyí kpɔ́ndéwú e nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú é nú we. (1 Pi. 2:21) Ée a ná ɖo kpɔ́ndéwú ɖagbe yětɔn lɛ́ gbéjé kpɔ́n wɛ é ɔ, sɔ́ ayi ɖó jijɔ yětɔn nukúnɖéjí lɛ́ jí. (Ebl. 12:1, 2) Énɛ́ gúdo hǔn, wǎ gbeta lěe a ná wa nǔ súnnu énɛ́ lɛ́ ɖɔhun gbɔn é tɔn kɔn.

5. Nɛ̌ a ka sixú tɛ́n kpɔ́n bo ɖó nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn gbɔn? Aniwú é ka ɖo tají? (Ðɛhan 119:9)

⁵ Tɛ́n kpɔ́n bo ɖó nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn, lobo nɔ lɛ́ wlíbo ná. (Nǔx. 3:21) Súnnu e ɖó nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn é nɔ gbéjé ali e hun n’i lɛ́ é kpɔ́n kpó sɔxwixwe kpó hwɛ̌ cóbó nɔ wa nǔ. Énɛ́ wú ɔ, wa azɔ̌ syɛ́nsyɛ́n bo kplɔ́n lěe a ná wa mɔ̌ gbɔn é, lobo kpo ɖo mɔ̌ wa wɛ. Étɛ́wú? Mɛ wínnyáwínnyá e linlin yětɔn lɛ́ nɔ xlɛ́ ali bɔ yě nɔ wa nǔ é, alǒ nɔ zɔn dó lěe nǔ cí nú yě é jí dó wa nǔ é wɛ gɔ́ gbɛ élɔ́ mɛ. (Nǔx. 7:7; 29:11) Gɔ́ ná ɔ, televizyɔn, fímu, Ɛntɛnɛ́ti, alǒ tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é sixú wa nǔ dó wǔ we syɛ́nsyɛ́n. Amɔ̌, nɛ̌ a ka sixú kpé wú bo ɖó nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn gbɔn? Bo ná dó bɛ́ ɔ, nɔ kplɔ́n nǔgbódodó Biblu tɔn lɛ́, bo nɔ lin tamɛ dó nǔ e wú yě nyí le nú we é jí. Énɛ́ gúdo hǔn, zǎn nǔgbódodó énɛ́ lɛ́ dó wá gbeta e ná nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ lɛ́ é kɔn. (Xa Ðɛhan 119:9.) Ényí a tɛ́n kpɔ́n bo ɖó nǔwúkpíkpé tají énɛ́ hǔn, afɔ tají ɖé wɛ a ɖe bo ná húzú klisánwun e zin é ɖé nɛ́. (Nǔx. 2:11, 12; Ebl. 5:14) Lin tamɛ dó lěe nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn ná hɛn le wá nú we ɖo ninɔmɛ we élɔ́ lɛ́ mɛ gbɔn é jí: (1) hwenu e a ɖo nǔ wa xá nɔví nyɔ̌nu lɛ́ wɛ é kpó (2) hwenu e a ɖo gbeta lɛ́ kɔn wá wɛ dó lěe a ná nɔ sɔ́ nǔ gbɔn é wú é kpó.

6. Nɛ̌ nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn ka ná d’alɔ nɔví súnnu ɖé bɔ é ná nɔ ɖe sísí xlɛ́ nɔví nyɔ̌nu lɛ́ gbɔn?

⁶ Nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn ná d’alɔ we bɔ a ná nɔ ɖó sísí nú nyɔ̌nu lɛ́. É nylá ɖɔ nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé ní ba ná tuun nɔví nyɔ̌nu ɖé d’é jí ǎ. É ɖo mɔ̌ có, nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn ná zɔ́n bɔ nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé ná ɖɔ, wlán, alǒ wa nǔ ɖěbǔ, éé ná zɔ́n bɔ nɔví nyɔ̌nu ɖé ná lin ɖɔ é ba ná tɔ́n xá émí é ǎ, afi nú nɔví súnnu ɔ ba ná wlí alɔ xá nɔví nyɔ̌nu ɔ nɛ́. (1 Tim. 5:1, 2) Ényí nɔví súnnu ɖé ɖo tíntɔ́n xá nɔví nyɔ̌nu ɖé wɛ ɔ, é ɖó ná cyɔ́n alɔ nyǐkɔ ɖagbe e nɔví nyɔ̌nu ɔ ɖó é jí, bo ná lɔn nú yě ná nɔ nɔ yěɖokpónɔ ǎ, afi nú mɛɖé kplá yě tɔ́n ɔ nɛ́.—1 Kɔ. 6:18.

7. Nɛ̌ nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn ka ná d’alɔ nɔví súnnu ɖé hwenu e é ɖo gbeta lɛ́ kɔn wá wɛ dó nǔsísɔ́ kpó acɔ́biba kpó wú é gbɔn?

 ⁷ Ali ɖěvo e nu nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé nɔ xlɛ́ ɖɔ émí tɛ́n kpɔ́n bo ɖó nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn ɖe ganjí é wɛ nyí ɖɔ é ná nɔ wá gbeta ɖagbe lɛ́ kɔn dó nǔsísɔ́ kpó acɔ́biba kpó wú. Hwɛhwɛ ɔ, mɛ ɖěɖěe ma nɔ ɖó sísí ɖěbǔ nú Jexóva ǎ, alǒ nɔ zán gbɛ blíblí lɛ́ é wɛ nɔ ɖe acɔ́ e ɖo zo jí lɛ́ é tɔ́n, lobo nɔ lɛ́ sɔ́ ɖ’ajo. Énɛ́ wú ɔ, nǔzínzán e yě nɔ ɖe tɔ́n lɛ́ é nɔ tɛ́ dó mɛ wú tawun, alǒ, nɔ zɔ́n bɔ è sɔ́ nɔ tuun vogbingbɔn ɖo súnnu kpó nyɔ̌nu kpó tɛ́ntin ǎ. Hwenu e nɔví súnnu wínnyáwínnyá e ɖo kplɔ́nkplɔ́n wɛ bá nyí klisánwun e zin ɖo gbigbɔ lixo é ɖé ɖo gbeta nǔ e é ná dó lɛ́ é tɔn kɔn wá wɛ é ɔ, nǔgbódodó Biblu tɔn lɛ́ kpó kpɔ́ndéwú ɖagbe mɛ e ɖo agun tɔn mɛ lɛ́ é tɔn kpó ná xlɛ́ ali i. É sixú nɔ kan nǔ élɔ́ lɛ́ byɔ́ éɖée: ‘Gbeta e kɔn un nɔ wá dó acɔ́biba wú lɛ́ é ka nɔ xlɛ́ ɖɔ un ɖ’ayi te, bɔ nǔ mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn nɔ lɛ́ ɖu ayi mɛ nú mì a? Lěe un nɔ sɔ́ nǔ gbɔn é ka nɔ zɔ́n bɔ é nɔ bɔ wǔ nú mɛ ɖěvo lɛ́ bónú yě ná mɔ ɖɔ un nyí mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn a?’ (1 Kɔ. 10:31-33; Ti. 2:6) Nɔví súnnu e ɖó nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn é ɔ, nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó tɔn lɛ́ kɛ́ɖɛ́ wɛ nɔ mɔ yɛ ɖo ta n’i ǎ, loɔ, Tɔ́ tɔn jǐxwé tɔn ɔ lɔ nɔ mɔ yɛ ɖo ta n’i.

8. Nɛ̌ nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé ka sixú kplɔ́n bo ná nyí mɛ ɖejidéwú gbɔn?

⁸ Nyǐ mɛ ɖejidéwú. Nɔví súnnu wínnyáwínnyá e nyí mɛ ɖejidéwú é nɔ kpé nukún dó azɔ̌ e è sɔ́ d’así n’i lɛ́ é bǐ wú ganjí. (Luk. 16:10) Mi nú mǐ ní gbéjé kpɔ́ndéwú maɖóblɔ̌ Jezu tɔn kpɔ́n. É nyí yamakénúnǔtɔ́ alǒ vɛ̌dónúnǔtɔ́ ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, é w’azɔ̌ e Jexóva sɔ́ d’así n’i lɛ́ é, é ná bo tlɛ nyí hwenu e mɔ̌ wiwa vɛ́ wǔ é ɔ nɛ́. É yí wǎn nú gbɛtɔ́ lɛ́, tají ɔ, ahwanvú tɔn lɛ́, bo sɔ́ jlǒ dó sɔ́ gbɛ tɔn jó dó ta yětɔn mɛ. (Jaan 13:1) Nú a ná xwedó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn hǔn, dǒ gǎn syɛ́nsyɛ́n bo w’azɔ̌ ɖěbǔ e è sɔ́ d’así nú we é. Nú a ma kú dó lěe a ná wa mɔ̌ gbɔn é jí ǎ hǔn, sɔ́ hwiɖée hwe, bo byɔ́ alɔdó nɔví súnnu e zin lɛ́ é tɔn. Ma wa mǐɖéwúzɔ́ ó. (Hlɔ̌. 12:11) É nyɔ́ wa hǔn, w’azɔ̌ towe ganjí “Jexóva wa ná wɛ [a] ɖe ɖɔhun, é nyí nú gbɛtɔ́ lɛ́ ǎ.” (Koló. 3:23) É ɖo wɛn ɖɔ a kún nyí mɛ maɖóblɔ̌ ó, énɛ́ wú ɔ, nɔ nɔ jlɛ̌ jí, bo nɔ yí gbe nú nǔwanyido towe lɛ́.—Nǔx. 11:2.

9. Étɛ́wú nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé ka ɖó ná kplɔ́n nǔ tawun tawun e ná d’alɔ ɛ ɖo gbɛzínzán tɔn gbe bǐ gbe tɔn mɛ lɛ́ é?

⁹ Cóbɔ a ná húzú klisánwun e zin é ɖé ɔ, a ɖó ná kplɔ́n nǔ tawun tawun ɖěɖěe ná d’alɔ we ɖo gbɛzínzán towe gbe bǐ gbe tɔn mɛ lɛ́ é. Nǔ énɛ́ lɛ́ ná d’alɔ we bɔ a ná yí gbe nú azɔ̌ e è ná sɔ́ d’así nú we ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é, mɔ agbazazɔ́, lobo wlíbo ná, bo ná dó kpé nukún dó hudó towe lɛ́, alǒ xwédo towe tɔn lɛ́ wú, bo lɛ́ vɛ́ kpó mɛ ɖěvo lɛ́ kpó. Mǐ ní gbéjé nǔ tawun tawun énɛ́ lɛ́ ɖé lɛ́ kpɔ́n.

10-11. Nɛ̌ nǔ nyɔ́ xa ganjí kpó nǔ nyɔ́ wlán ganjí kpó ka ná hɛn le wá nú nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé kpó agun ɔ kpó gbɔn? (Ðɛhan 1:1-3) (Lɛ̌ kpɔ́n fɔtóo ɔ.)

¹⁰ Kplɔ́n lěe è nɔ xa nǔ ganjí bo nɔ lɛ́ wlán nǔ  ganjí gbɔn é. Biblu ɖɔ ɖɔ mɛ e nɔ zán hwenu ayǐhɔ́ngbe ayǐhɔ́ngbe bo nɔ xa Xó Mawu tɔn, lobo nɔ lɛ́ lin tamɛ d’é jí é nɔ ɖ’awǎjijɛ, bɔ nǔ nɔ lɛ́ nyɔ́ n’i. (Xa Ðɛhan 1:1-3.) Ényí a nɔ xa Biblu gbe bǐ gbe ɔ, a ná kplɔ́n bo ná tuun lěe Jexóva nɔ lin nǔ gbɔn é, bɔ énɛ́ ná d’alɔ we bɔ a ná nɔ lin tamɛ kpɔ́n ganjí, bo ná nɔ lɛ́ jlɛ́ xó dó xó wú xá mɛ ganjí. (Nǔx. 1:3, 4) È ɖó hudó súnnu mɔ̌hun lɛ́ tɔn ɖo agun ɔ mɛ. Aniwú?

¹¹ Nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó mǐtɔn lɛ́ ɖó hudó súnnu e kpé wú bo ná kplɔ́n nǔ mɛ, lobo lɛ́ ɖe wě e jínjɔ́n Biblu jí lɛ́ é xá mɛ lɛ́ é tɔn. (Ti. 1:9) Ényí a kpé wú bo nɔ xa nǔ, bo nɔ lɛ́ wlán nǔ ganjí ɔ, a sixú sɔ́ nǔ nú xóɖiɖɔ kpó xósin kpó ɖěɖěe ná hɛn le wá nú mɛ ɖěvo lɛ́, bo lɛ́ ná hlɔ̌nhlɔ́n nǔɖiɖi yětɔn lɛ́ é. A ná lɛ́ kpé wú, bo wlán nǔ e ná wá d’alɔ we lɛ́ é ɖ’ayǐ hwenu e a ɖo nǔ kplɔ́n wɛ é kpó hwenu e a ɖo tó ɖó xóɖiɖɔ lɛ́ wɛ ɖo kplé agun tɔn lɛ́ kpó kpléɖókpɔ́ lɛ́ kpó jí é. Nǔ énɛ́ lɛ́ ná d’alɔ we bɔ a ná ná hlɔ̌nhlɔ́n nǔɖiɖi towe, bo lɛ́ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ ɖěvo lɛ́.

12. Étɛ́ ka ná d’alɔ we bɔ a ná nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá mɛ ganjí?

¹² Kplɔ́n bo nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá mɛ ɖěvo lɛ́ ganjí. Nɔví súnnu ɖé ɖó ná kplɔ́n bo ná nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá mɛ ganjí. Nɔví súnnu e nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá mɛ ganjí é nɔ ɖótó linlin kpó lěe nǔ cí nú mɛ ɖěvo lɛ́ é kpó, bo nɔ lɛ́ mɔ nǔ jɛ mɛ. (Nǔx. 20:5) É sixú kpé wú bo tuun nǔ e ɖɔ wɛ kɔnugbe kpó xlɛ̌ nukúnta tɔn kpó mɛɖé tɔn ɖe é, gɔ́ nú lěe agbaza mɛ ɔ tɔn ɖo lěe nǔ cí n’i é ɖe xlɛ́ wɛ gbɔn é. Hwenu jɛ́n é ɖó ná to zán ɖó kpɔ́ xá mɛ lɛ́ hwɛ̌ cóbó ná sixú tuun nǔ énɛ́ lɛ́. Ényí a nɔ zán wlɛnwín xóɖɔɖókpɔ́ xá mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn hwɛhwɛ, ɖi nǔ wínwlán sɛ́dó mɛ gbɔn Ɛntɛnɛ́ti, alǒ nǔ wínwlán sɛ́dó mɛ gbɔn alǒkan jí ɔ, é sixú vɛ́ wǔ nú we bɔ a ná nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá mɛ ɖěvo lɛ́ nukún sɔ́ nukún. Énɛ́ wú ɔ, tɛ́n kpɔ́n bo nɔ ba ali e nu a ná nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá mɛ ɖěvo lɛ́ ɖe nukún sɔ́ nukún lɛ́ é.—2 Jaan 12.

13. Nǔ ɖěvo tɛ́ lɛ́ nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé ka ɖó ná kplɔ́n? (1 Timɔtée 5:8) (Lɛ̌ kpɔ́n fɔtóo ɔ.)

¹³ Tɛ́n kpɔ́n bo nɔ ba akwɛ́, bá dó kpé nukún dó hudó towe lɛ́ wú. Klisánwun e zin é ɖé ɖó ná kpé wú bo kpé nukún dó éɖésúnɔ kpó xwédo tɔn kpó wú. (Xa 1 Timɔtée 5:8.) Ðo to ɖé lɛ́ mɛ ɔ, nɔví súnnu wínnyáwínnyá lɛ́ sixú kplɔ́n agbazazɔ́ ɖé ɖo tɔ́ yětɔn alǒ hɛ̌nnumɔ ɖěvo gɔ́n. Ðo to ɖěvo lɛ́ mɛ ɔ, mɛ wínnyáwínnyá ɖé sixú kplɔ́n ajɔ̌wiwa alǒ azɔ̌ ɖěvo lɛ́ hwenu e é ɖo wěmaxɔmɛ linsinmɛ tɔn é. Ðěbǔ wɛ é ná bo tlɛ nyí gbɔn ɔ, é nyɔ́ ɖɔ a ní kplɔ́n nǔ e ná wá d’alɔ we bɔ a ná mɔ agbazazɔ́ ɖé é. (Mɛ. 18:2, 3; 20:34; Efɛ́. 4:28) Tɛ́n kpɔ́n nú è ní tuun nǔ élɔ́ dó wǔ we: A nyí azɔ̌syɛ́nsyɛ́nwatɔ́, bo nɔ lɛ́ tɛ́ dó azɔ̌ e è sɔ́ d’así nú we é wú káká jɛ hwenu e a fó dó é. Ényí a nɔ wa mɔ̌ ɔ, ali ná yá wǔ hun nú we  bɔ a ná mɔ azɔ̌ ɖé, lobo lɛ́ kpé nukún d’é wú. Jijɔ kpó nǔwúkpíkpé kpó ɖěɖěe jí mǐ ɖɔ xó dó lɛ́ é lɛ́ ɖo tají nú nɔví súnnu ɖé, bónú é ná sixú wa azɔ̌ e é ɖó ɖo sɔgúdo lɛ́ é. Mi nú mǐ ní ɖɔ xó dó azɔ̌ énɛ́ lɛ́ ɖé lɛ́ wú.

14. Nɛ̌ nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé ka sixú sɔ́ nǔ ɖ’ayǐ bo ná húzú sinsɛnzɔ́watɔ́ hwebǐnu tɔn ɖé gbɔn?

¹⁴ Sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn wiwa. Nɔví súnnu e zin lɛ́ é gěgé wɛ bɛ́ sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn hwenu e yě kpo ɖo wǐnnyáwínnyá mɛ é. Gběxosín-alijítɔ́zɔ́ wiwa nɔ d’alɔ nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé, b’ɛ nɔ kplɔ́n bo nɔ tuun lěe é ná wa azɔ̌ ganjí xá gbɛtɔ́ alɔkpa lɛ́ bǐ gbɔn é. É nɔ lɛ́ d’alɔ ɛ bɔ é nɔ tuun lěe é ná zán akwɛ́ e é mɔ é kpó nǔnywɛ́ kpó, bo ma ná zɛ éé é ɖɔ émí ná zán é wú ǎ gbɔn é. (Filí. 4:11-13) Ali ɖagbe hú gǎn e nu è sixú bɛ́ sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn ɖe é wɛ nyí ɖɔ è ní to nyí gběxosín-alijítɔ́ alɔgɔ́tɔ́ hwɛ̌. Mɛ gěgé nɔ nyí gběxosín-alijítɔ́ alɔgɔ́tɔ́ nú hwenu ɖé, bɔ énɛ́ nɔ d’alɔ yě bɔ yě nɔ ɖo gbesisɔmɛ bá bɛ́ sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn. Gběxosín-alijítɔ́zɔ́ wiwa sixú hun sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn alɔkpa ɖěvo lɛ́ sín hɔn nú mɛ, káká jɛ xɔ tutoblónúnǔ ɔ tɔn lɛ́ gbígbá, alǒ sinsɛnzɔ́ wiwa ɖo Betɛ́li jí.

15-16. Étɛ́ ka ná d’alɔ nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé, bɔ é ná jɛxá bá nyí mɛsɛntɔ́ agun tɔn alǒ mɛxó agun tɔn?

¹⁵ Mɛsɛntɔ́ agun tɔn alǒ mɛxó agun tɔn nyínyí. Nɔví súnnu lɛ́ bǐ ɖó ná tɛ́n kpɔ́n bo kpé nǔ e ɖó nukún wɛ è ɖe ɖo yě sí lɛ́ é wú, bo lɛ́ ɖe jijɔ ɖěɖěe è byɔ́ yě lɛ́ é xlɛ́ bá dó nyí mɛxó agun tɔn, lobo sɛn nɔví yětɔn lɛ́. Biblu ɖɔ ɖɔ súnnu ɖěɖěe ɖo azɔ̌ énɛ́ gbé nya wɛ lɛ́ é ɔ, “azɔ̌ ɖagbe ɖé wɛ jló [yě].” (1 Tim. 3:1) Cóbónú nɔví súnnu ɖé ná nyí mɛxó agun tɔn ɔ, é ɖó ná to nyí mɛsɛntɔ́ agun tɔn hwɛ̌. Mɛsɛntɔ́ agun tɔn lɛ́ nɔ d’alɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖo ali tawun tawun gěgé nu. Mɛxó agun tɔn lɛ́ kpó mɛsɛntɔ́ agun tɔn lɛ́ kpó bǐ nɔ sɔ́ yěɖée hwe, bo nɔ wa mɛsɛntɔ́zɔ́ nú nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó yětɔn lɛ́, lobo nɔ ɖ’alɔ ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ kpó kanɖódónǔwú kpó. Nɔví súnnu wínnyáwínnyá lɛ́ sixú jɛxá bo nyí mɛsɛntɔ́ agun tɔn, é ná bo tlɛ nyí hwenu e yě kpo ɖo wǐnnyáwínnyá mɛ tawun é ɔ nɛ́. Gɔ́ ná ɔ, è sixú sɔ́ azɔ̌ d’así nú mɛsɛntɔ́ agun tɔn e jɛxá é bɔ é ná nyí mɛxó agun tɔn hwenu e é ɖo xwe 20 vɛlɛɛ mɔ̌ ɖó wɛ é.

¹⁶ Nɛ̌ a ka sixú jɛxá, bo ná wa azɔ̌ énɛ́ lɛ́ gbɔn? Jijɔ ɖěɖěe sín hudó a ɖó lɛ́ é xó jɛ́n Biblu ɖɔ kpowun. É ɖo mɔ̌ có, flín ɖɔ jijɔ énɛ́ lɛ́ bǐ jínjɔ́n Biblu, wǎn yí nú Jexóva, xwédo towe kpó agun ɔ kpó jí. (1 Tim. 3:1-13; Ti. 1:6-9; 1 Pi. 5:2, 3) Tɛ́n kpɔ́n bo mɔ nukúnnú jɛ jijɔ énɛ́ lɛ́ ɖokpó ɖokpó wú. Xo ɖɛ bo byɔ́ alɔdó Jexóva tɔn, bá dó ɖó jijɔ énɛ́ lɛ́. c

17. Nɛ̌ nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé ka sixú sɔ́ nǔ ɖ’ayǐ, bo ná nyí asú kpó tatɔ́ xwédo tɔn kpó ɖagbe ɖé gbɔn? (Lɛ̌ kpɔ́n fɔtóo ɔ.)

 ¹⁷ Asú kpó tatɔ́ xwédo tɔn kpó nyínyí. Lěe Jezu ɖɔ gbɔn é ɔ, nɔví súnnu e zin é ɖé lɛ́ nɔ nɔ tlɛnmɛ. (Mat. 19:12) É ɖo mɔ̌ có, ényí a wá gbeta ɔ kɔn bo ná wlí alɔ hǔn, tuun ɖɔ asú kpó tatɔ́ xwédo tɔn kpó nyínyí ná gɔ́ nú azɔ̌ e a ko nɔ wa lɛ́ é. (1 Kɔ. 11:3) Jexóva nɔ ɖó nukún ɖɔ asú ɖé ní yí wǎn nú asi tɔn, bo kpé nukún dó wǔ tɔn ɖo agbaza, lěe nǔ nɔ cí nú mɛ é kpó gbigbɔ kpó lixo. (Efɛ́. 5:28, 29) Jijɔ kpó nǔwúkpíkpé kpó ɖěɖěe xó mǐ ɖɔ wá yi ɖo xóta élɔ́ mɛ lɛ́ é, ɖi tíntɛ́nkpɔ́n bo ɖó nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn, sísí ɖíɖó nú nyɔ̌nu lɛ́ kpó mɛ ɖejidéwú nyínyí kpó ná d’alɔ we bɔ a ná nyí asú ɖagbe. A ná ɖo gbesisɔmɛ hú gǎn, bo ná nyí asú ɖagbe kpó tatɔ́ xwédo tɔn ɖagbe kpó.

18. Nɛ̌ nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖé ka sixú sɔ́ nǔ ɖ’ayǐ, bo ná húzú tɔ́ ɖagbe ɖé gbɔn?

¹⁸ Tɔ́ nyínyí. Ényí a wlí alɔ gúdo ɔ, a sixú húzú tɔ́. Étɛ́ Jexóva ka sixú kplɔ́n we dó tɔ́ ɖagbe nyínyí wú? É hwe xwɛ ǎ. (Efɛ́. 6:4) Jexóva nɔ ɖɔ nú Vǐ tɔn Jezu nyi wɛn ɖɔ émí yí wǎn n’i, bɔ nǔ tɔn lɛ́ nyɔ́ nukún émítɔn mɛ. (Mat. 3:17) Ényí a húzú vǐtɔ́ hǔn, tɛ́n kpɔ́n bo nɔ ná gǎnjɛwú vǐ towe lɛ́ hwɛhwɛ ɖɔ émí yí wǎn nú yě. Nɔ kpa vǐ towe lɛ́ hwɛhwɛ ɖó nǔ ɖagbe e yě nɔ wa lɛ́ é wú. Vǐtɔ́ e nɔ wa nǔ Jexóva ɖɔhun lɛ́ é nɔ d’alɔ vǐ yětɔn lɛ́ bɔ yě nɔ húzú klisánwun e zin lɛ́ é. Nɔ kpé nukún dó mɛ ɖěvo e ɖo xwédo towe kpó agun ɔ kpó mɛ lɛ́ é wú kpó wǎnyíyí kpó, bo nɔ lɛ́ ɖe xlɛ́ yě ɖɔ émí yí wǎn nú yě, bɔ yě lɛ́ xɔ akwɛ́ nú émí dó sɔ́ nǔ nú hwiɖée din nú azɔ̌ énɛ́. (Jaan 15:9) Énɛ́ ná d’alɔ we bɔ a ná nyí asú ɖagbe kpó tɔ́ ɖagbe ɖé kpó ɖo sɔgúdo. Amɔ̌ din hwɛ̌ ɔ, a ná xɔ akwɛ́ nú Jexóva, bo ná lɛ́ nyí alɔdó ɖaxó ɖé nú xwédo towe kpó agun ɔ kpó.

19-20. Étɛ́ ka ná d’alɔ nɔví súnnu wínnyáwínnyá lɛ́ bɔ yě ná húzú klisánwun e zin lɛ́ é? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖo akpa ɔ jí é.)

¹⁹ Nɔví súnnu wínnyáwínnyá lɛ́ mi, é ná byɔ́ gǎndídó cóbɔ mi ná húzú klisánwun e zin é. É byɔ́ ɖɔ mi ní cyán kpɔ́ndéwú ɖagbe e mi ná xwedó lɛ́ é, tɛ́n kpɔ́n bo ɖó nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn, nyí mɛ ɖejidéwú, kplɔ́n nǔ tawun tawun e ná d’alɔ mi ɖo gbɛ mɛ lɛ́ é, lobo sɔ́ nǔ nú miɖée nú azɔ̌ sɔgúdo tɔn lɛ́.

²⁰ Ényí a ɖo tamɛ lin dó azɔ̌ e ɖo nukɔn nú we lɛ́ é jí wɛ ɔ, a sixú mɔ hweɖélɛ́nu ɖɔ é hú agbɔ̌n émí. Amɔ̌, é sixú kpa we. Flín ɖɔ Jexóva jló tawun bo ná d’alɔ we. (Eza. 41:10, 13) É ɖo wɛn ɖɔ nɔví e ɖo agun towe mɛ lɛ́ é lɔ ná d’alɔ we. Ényí a kpé wú bo húzú klisánwun e zin é ɔ, gbɛzán towe ná ɖó nu, bo ná lɛ́ jɛmɛ nú we. Nɔví súnnu wínnyáwínnyá lɛ́ mi, mǐ yí wǎn nú mi! Jexóva ní kpo ɖo nyɔ̌ná wɔ̌búwɔ́bú lɛ́ kɔn dó mi jí wɛ din e mi ná kpo ɖo azɔ̌ wa wɛ bo ná húzú klisánwun e zin lɛ́ é é.—Nǔx. 22:4.