1. Étɛ́ mɛɖé lɛ́ ka nɔ lin dó gbɛ ninɔ káká sɔ́yi wú?

 MƐ GĚGÉ nɔ ɖu nǔɖuɖu ɖagbe lɛ́ bo nɔ lɛ́ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ ba lanmɛ kpɔ́n hwɛhwɛ bá dó ɖo ganjí ɖo agbaza mɛ. É ɖo mɔ̌ có, yě nɔ ɖó nukún ɖɔ émí ná nɔ gbɛ káká sɔ́yi ǎ. Bóyá, yě nɔ lin ɖɔ è kún sixú nɔ gbɛ káká sɔ́yi ó. Amɔ̌, Jezu ɖɔ ɖo Jaan 3:16 kpó 5:24 kpó mɛ ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ́ hɛn ɔ, yě ná mɔ “gbɛ mavɔmavɔ.”

2. Étɛ́ Jaan wěmata 6​gɔ́ ɔ ka ɖɔ dó gbɛ mavɔmavɔ wú? (Jaan 6:39, 40)

² Jezu bló nǔjíwǔ gbe ɖokpó, bo sɔ́ wɔ̌xúxú kpó hweví kpó dó ná nǔɖuɖu gbɛtɔ́ afatɔ́n mɔ̌kpán. a Nǔ énɛ́ jí wǔ, amɔ̌, nǔ e é ɖɔ ɖo ayǐhɔ́ngbe tɔn é tlɛ lɛ́ jí wǔ hú mɔ̌. Ahwan ɔ xwedó è yi Kafaanawúmu, ɖo malínmálín dó Galilée xu ɔ tó, fínɛ́ wɛ é ɖɔ nú yě ɖe ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ́ hɛn ɔ, yě ná fɔ́n  sín kú bo ɖu gbɛ mavɔmavɔ sín vǐví. (Xa Jaan 6:39, 40.) Kpó énɛ́ kpó ɔ, lin tamɛ dó xɔ́ntɔn towe kpó mɛ vívɛ́ná towe kpó éé ko kú lɛ́ é jí. Xó Jezu tɔn lɛ́ ɖo xlɛ́xlɛ́ wɛ ɖɔ mɛ e kú lɛ́ é gěgé sixú fɔ́n sín kú, bɔ hwi kpó mɛ vívɛ́ná towe lɛ́ kpó bǐ sixú ɖu gbɛ víví káká sɔ́yi. Amɔ̌, nukúnnú mimɔ jɛ xó e Jezu ɖɔ bɔ d’é wú ɖo Jaan wěmata 6​gɔ́ ɔ mɛ é mɛ vɛ́ wǔ nú mɛ gěgé. Mi nú mǐ ní gbéjé xó énɛ́ lɛ́ kpɔ́n kpó sɔxwixwe kpó.

3. Sɔgbe xá Jaan 6:51 ɔ, étɛ́ Jezu ka ɖe xlɛ́ dó éɖésúnɔ wú?

³ Ðo Kafaanawúmu ɔ, ahwan ɔ mɔ kancícá e ɖo wɔ̌xúxú e Jezu zán dó ná nǔɖuɖu yě zaan é kpó mǎna e Jexóva ná tɔ́gbó yětɔn lɛ́ é kpó tɛ́ntin é. Nǔgbó ɔ, Biblu ylɔ́ mǎna énɛ́ ɖɔ ‘wɔ̌xúxú e è sɛ́ dó sín jǐxwé é.’ (Ðɛh. 105:40; Jaan 6:31) Jezu sɔ́ nǔ e é kplɔ́n mɛ bɔ d’é wú é jínjɔ́n mǎna ɔ jí. Nǔjíwǔ wɛ Mawu bló dó ná mǎna ɔ yě có, mɛ e ɖu lɛ́ é ka wá kú. (Jaan 6:49) Amɔ̌, Jezu ylɔ́ éɖée ɖɔ “wɔ̌xúxú jɔ wɔ̌xúxú e gosín jǐxwé é,” “wɔ̌xúxú Mawu tɔn” kpó “wɔ̌xúxú e nɔ ná gbɛ mɛ é” kpó. (Jaan 6:32, 33, 35) Jezu ɖe vogbingbɔn tají e ɖo mǎna ɔ kpó éɖésúnɔ kpó tɛ́ntin é xlɛ́. É ɖɔ: “Nyɛ wɛ nyí wɔ̌xúxú énɛ́ e nɔ ná gbɛ mɛ bo gosín jǐxwé é. Ényí mɛ ɖěbǔ ɖu wɔ̌xúxú énɛ́ ɔ, é ná nɔ gbɛ káká sɔ́yi.” (Xa Jaan 6:51.) Xó énɛ́ cí kliwun nú Jwifu énɛ́ lɛ́. Nɛ̌ Jezu ka sixú ɖɔ ɖɔ émí nyí “wɔ̌xúxú” e gosín jǐxwé é, bo hú gǎn mǎna e Mawu bló nǔjíwǔ bo ná tɔ́gbó yětɔn lɛ́ é gbɔn? Jezu ná kúnnuɖenú tají ɖé hwenu e é ɖɔ xó élɔ́ é: “Wɔ̌xúxú e un ná ná é wɛ nyí agbaza ce.” Étɛ́ ɖɔ wɛ é sixú ko ɖe? Mǐ ɖó ná ba ná mɔ nǔ jɛ mɛ, ɖó xósin ɔ xlɛ́ lěe mǐ kpó mɛvívɛ́ mǐtɔn lɛ́ kpó sixú mɔ gbɛ mavɔmavɔ ɔ gbɔn é. Mi nú mǐ ní kpɔ́n nǔ e ɖɔ wɛ Jezu ɖe é sín tínmɛ.

WƆ̌XÚXÚ E NƆ NÁ GBƐ MƐ É KPÓ AGBAZA JEZU TƆN KPÓ

4. Étɛ́wú nǔ e Jezu ɖɔ é ka cí kliwun nú mɛɖé lɛ́?

⁴ Hwenu e Jezu ɖɔ ɖɔ émí ná sɔ́ ‘agbaza émítɔn jó dó gbɛ gbɛtɔ́ lɛ́ tɔn tamɛ’ é ɔ, é cí kliwun nú tóɖóetɔ́ ɖé lɛ́. Yě lin ɖɔ agbaza tɔn ɖésú ná ná émí wɛ é ɖe bɔ émí ná ɖu ka wɛ a? (Jaan 6:52) Ð’ayi mɔjɛmɛ élɔ́ e sixú ko lɛ́ ci kliwun nú yě hú gǎn, bɔ Jezu ná gɔ́ ná é wú: “Ényí mi ma ɖu Gbɛtɔ́ví ɔ sín agbaza bo nu hun tɔn ǎ ɔ, mi ná mɔ gbɛ ǎ.”—Jaan 6:53.

5. Étɛ́wú mǐ ka sixú kú d’é jí ɖɔ é kún nyí ɖiɖɔ wɛ Jezu ɖe ɖɔ mɛ lɛ́ ná nu hun émítɔn tlɔlɔ lě ó?

⁵ Ðo Nɔwée hwenu ɔ, Mawu dó sɛ́n nú gbɛtɔ́ lɛ́ ɖɔ yě ní ma ɖu hun ó. (Bǐb. 9:3, 4) Nukɔnmɛ ɔ, Jexóva lɛ́ vɔ́ sɛ́n énɛ́ dó nú Izlayɛ́li ví lɛ́. Mɛ ɖěbǔ e ná ɖu hun é ɔ, è ná hu i. (Lev. 7:27) Jezu jɛ hun dó Sɛ́n énɛ́ jí. (Mat. 5:17-19) Énɛ́ wú ɔ, è sixú lin ɖɔ é ná byɔ́ Jwifu lɛ́ sín ahwan ɔ ɖɔ yě ní ɖu agbaza émítɔn, kabǐ nu hun e ɖo sisa gbɔn lan émítɔn mɛ wɛ é ǎ. Amɔ̌, lěe mɛ lɛ́ ná mɔ “gbɛ mavɔmavɔ” gbɔn é wɛ Jezu ba ná kplɔ́n yě, bo ɖɔ xó énɛ́ lɛ́ e è ma nɔ ɖɔ mɔ̌ ǎ é.—Jaan 6:54.

6. Ali tɛ́ nu mǐ ka ɖó ná mɔ nukúnnú jɛ xó e Jezu ɖɔ dó agbaza tɔn ɖuɖu kpó hun tɔn nunu kpó wú lɛ́ é mɛ ɖe?

⁶ Étɛ́ dó gesí wɛ Jezu ka ɖe? É ɖo wɛn ɖɔ xó ɖɔ wɛ Jezu ɖe ɖo nǔjlɛ́dónǔwú linu, lěe é bló gbɔn wá yi hwenu e é ɖɔ xó nú nyɔ̌nu Samalíinu ɖé é: “Mɛ ɖěbǔ e ná nu sin e nyɛ ná ná ɛ é ɔ, kɔ sɔ́ ná xú i kpɔ́n ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, sin e un ná ná ɛ é ná húzú tɔjɔtɛn ɖo xo tɔn mɛ, bo ná ná ɛ gbɛ mavɔmavɔ.” (Jaan 4:7, 14) b Ðiɖɔ wɛ Jezu ɖe ɖɔ ényí nyɔ̌nu Samalíinu ɔ nu sin kpowun ɔ, é ná mɔ gbɛ mavɔmavɔ ǎ. Ðo ali ɖokpó ɔ nu ɔ, ɖiɖɔ wɛ é ɖe ɖɔ ényí  ahwan e é ɖɔ xó ná ɖo Kafaanawúmu é ɖu agbaza émítɔn bo nu hun émítɔn ɔ, é ná nɔ gbɛ káká sɔ́yi ǎ.

VOGBINGBƆN E ÐO NINƆMƐ WE LƐ́ MƐ LƐ́ É

7. Étɛ́ mɛɖé lɛ́ ka nɔ ɖɔ dó xó e Jezu ɖɔ b’ɛ ɖo Jaan 6:53 mɛ é wú?

⁷ Sinsɛnnɔ ɖé lɛ́ ɖɔ ɖɔ xó e Jezu ɖɔ dó agbaza tɔn ɖuɖu kpó hun tɔn nunu kpó wú, b’ɛ ɖo Jaan 6:53 mɛ é ɔ, kpɔ́ndéwú lěe è ná bló gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn ɔ gbɔn é tɔn wɛ, ɖó ɖo nukɔnmɛ ɔ, é lɛ́ zán xógbe mɔ̌hun lɛ́ wútu. (Mat. 26:26-28) Yě nɔ ɖɔ ɖɔ mɛ e wá gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn ɔ domɛ lɛ́ é bǐ ɖó ná ɖu wɔ̌xúxú ɔ bo nu vɛ̌ɛn ɔ, ée è nɔ hɛn gbɔn mɛ e wá lɛ́ é nukɔn é. Nǔgbó jɛ́n ka wɛ a? É ɖo tají ɖɔ mǐ ní ba do ná ɖɔ nǔgbó wɛ xó énɛ́ nyí a jí, ɖó xwewú xwewú ɔ, mɛ lǐvi mɔ̌kpán nɔ xo kpóɖó nú mǐ gbɔn awa vovo gbɛ ɔ tɔn lɛ́ xwé, ɖó nǔwiwa énɛ́ wú. Mǐ ná mɔ vogbingbɔn e ɖo nǔ e Jezu ɖɔ b’ɛ ɖo Jaan 6:53 mɛ é kpó nǔ e é ɖɔ dó gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn ɔ wú é kpó mɛ é ɖé lɛ́.

8. Ðɔ vogbingbɔn e ɖo ninɔmɛ we lɛ́ tɛ́ntin é ɖé lɛ́. (Kpɔ́n ɖiɖe lɛ́ lɔmɔ̌.)

⁸ Vogbingbɔn e ɖo ninɔmɛ we énɛ́ lɛ́ tɛ́ntin é we ɖíe. Nukɔntɔn, hwetɛ́nu Jezu ka ɖɔ xó e ɖo Jaan 6:53-56 mɛ lɛ́ é? Fítɛ́ é ka ɖɔ ɖe? Jwifu lɛ́ wɛ é ɖɔ ná ɖo Galilée ɖo 32 H.M. tɔn. É ɖɔ xó énɛ́ lɛ́ é ɔ, é ko ɖibla  bló xwe ɖokpó hwɛ̌ cóbɔ é wá ɖó gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn ɔ ayǐ ɖo Jeluzalɛ́mu. Wegɔ́, mɛ̌ mɛ̌ e é ka ɖɔ xó tɔn lɛ́ ná? Gěgé mɛ e ɖo tó ɖó è wɛ ɖo Galilée lɛ́ é tɔn ba ná sú nǔ e hudó yě ɖo agbaza lixo lɛ́ é sín do hú gǎn nǔ e hudó yě ɖo gbigbɔ lixo lɛ́ é sín do. (Jaan 6:26) Nǔgbó ɔ, hwenu e Jezu ɖɔ nǔɖé b’ɛ vɛ́ wǔ bɔ yě ná mɔ nukúnnú jɛ mɛ é ɔ, yě yá wǔ jó è dó. Ahwanvú tɔn ɖé lɛ́ tlɛ lɛ́ kɔ sín gǔdo tɔn. (Jaan 6:14, 36, 42, 60, 64, 66) Mɛ énɛ́ lɛ́ gbɔn vo tawun nú mɛsɛ́dó gbejínɔtɔ́ 11 e ɖo kpɔ́ xá Jezu xwe ɖokpó mɔ̌ gúdo, énɛ́ wɛ ɖo 33 H.M. tɔn tɔn hwenu e é ɖó gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn ɔ ayǐ é. Ðo ninɔmɛ énɛ́ mɛ ɔ, mɛsɛ́dó tɔn gbejínɔtɔ́ 11 lɛ́ ɖo kpɔ́ xá ɛ, ényí yě ná bo ma tlɛ mɔ nǔ jɛ nǔ e kplɔ́n mɛ wɛ é ɖe lɛ́ é bǐ mɛ mlɛ́mlɛ́ ǎ ɔ nɛ́. Mɛsɛ́dó tɔn gbejínɔtɔ́ lɛ́ gbɔn vo nú mɛ e ɖo Galilée lɛ́ é gěgé; yě lɛ́ kú d’é jí ɖɔ Jezu wɛ nyí Vǐ Mawu tɔn e gosín jǐxwé é. (Mat. 16:16) É kpa yě bo ɖɔ: “Midɛɛ lɛ́ wɛ nɔ kpɔ́ xá mì ɖo mɛtɛ́nkpɔ́n ce lɛ́ mɛ.” (Luk. 22:28) Vogbingbɔn we énɛ́ lɛ́ kɛ́ɖɛ́ ko vɔ́ da nú ɖɔ e è ɖɔ ɖɔ xó Jezu tɔn e ɖo Jaan 6:53 mɛ é ɔ, kpɔ́ndéwú lěe è ná ɖu gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn ɔ gbɔn é tɔn wɛ é nyí é. É lɛ́ kpo kúnnuɖenú ɖěvo lɛ́.

É KAN HWI LƆ

9. Gbɛ̌ta tɛ́ xó e Jezu ɖɔ ɖo gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn ɔ domɛ é ka kan?

⁹ Ðo gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn ɔ hwenu ɔ, Jezu ná wɔ̌xúxú e mɛ è ma dó tɔ́n ǎ é mɛsɛ́dó tɔn lɛ́ bo ɖɔ nú yě ɖɔ é nɔ te nú agbaza émítɔn. Énɛ́ gúdo ɔ, é sɔ́ vɛ̌ɛn ɔ nú yě, bo ɖɔ ɖɔ é nɔ te nú “akɔjijɛ ɔ sín hun.” (Mak. 14:22-25; Luk. 22:20; 1 Kɔ. 11:24) Énɛ́ ɖo tají tawun. “Togun Izlayɛ́li [gbigbɔ tɔn ɔ] tɔn,” éé ná nɔ “Axɔ́súɖuto Mawu tɔn mɛ é” wɛ è jɛ akɔ yɔ̌yɔ́ ɔ xá, ényí gbɛtɔ́ lɛ́ bǐ kpaa ǎ. (Ebl. 8:6, 10; 9:15) Mɛsɛ́dó lɛ́ mɔ nǔ jɛ énɛ́ wú hwe ɔ nu ǎ, amɔ̌, ɖo malínmálín mɛ ɔ, gbigbɔ mímɛ́ ná sɔ́ yě bɔ yě ná byɔ́ akɔjijɛ yɔ̌yɔ́ ɔ mɛ, bo ná ɖó tɛn ɖé ɖo Jezu kpá ɖo jǐxwé.—Jaan 14:2, 3. 

10. Nɛ̌ xó e Jezu ɖɔ ɖo Galilée é ka gbɔn vo nú xó e é ɖɔ ɖo gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn ɔ hwenu é gbɔn? (Kpɔ́n ɖiɖe ɔ lɔmɔ̌.)

¹⁰ Ð’ayi wú ɖɔ, ɖo gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn ɔ hwenu ɔ, Jezu sɔ́ ayi ɖó “lɛ̌ngbɔ́hwan kpɛví” ɔ jí. Gbɛ̌ta kpɛví énɛ́ bɛ́ kpó mɛsɛ́dó tɔn gbejínɔtɔ́ e ɖo kpɔ́ xá ɛ cɔɔ ɖo xɔ ɔ mɛ lɛ́ é kpó. (Luk. 12:32) È nɔ ɖó nukún ɖɔ yě kpó mɛ ɖěvo e ná wá nɔ gbɛ̌ta énɛ́ mɛ lɛ́ é kpó ní nɔ ɖu wɔ̌xúxú ɔ, bo nɔ nu vɛ̌ɛn ɔ. Yě wɛ nyí mɛ e ná mɔ tɛn ɖo Jezu kpá ɖo jǐxwé lɛ́ é. Nǔ e é ɖɔ nú mɛsɛ́dó tɔn lɛ́ ɖo ninɔmɛ énɛ́ mɛ é gbɔn vo nú nǔ e é ɖɔ nú ahwan ɔ ɖo Galilée, hwenu e é ɖɔ xó ɖo ali e gbló ada é ɖé nu é. Mɛ gěgé wɛ xó énɛ́ lɛ́ kan.

11. Étɛ́ Jezu ka ɖɔ ɖo Galilée b’ɛ xlɛ́ ɖɔ é kún ɖo gbɛ̌ta kléwún ɖé dó gesí wɛ ó?

¹¹ Hwenu e Jezu ɖo Galilée ɖo 32 H.M. tɔn é ɔ, Jwifu e ɖo nukún ɖó wɔ̌xúxú ɖo así tɔn wɛ lɛ́ é ɖɔ xó ná wɛ é ɖe tawun. Amɔ̌, é dɔn ayi yětɔn wá nǔ e nɔ hɛn le wá tawun hú nǔɖuɖu é jí. É ɖɔ nǔ e sixú zɔ́n bɔ yě ná nɔ gbɛ káká sɔ́yi é. Jezu lɛ́ ɖɔ ɖɔ mɛ ɖěɖěe ko kú lɛ́ é sixú lɛ́ fɔ́n wá gbɛ ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn ɔ gbe, bo nɔ gbɛ káká sɔ́yi. É ɖo xó ɖɔ dó mɛ kwínwe ɖé e è cyán lɛ́ é wú wɛ, lěe é wá wa gbɔn ɖo gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn ɔ hwenu é ɖɔhun ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, nyɔ̌ná e sín hɔn ná hun nú mɛ lɛ́ bǐ é sín xó ɖɔ wɛ é ɖe ɖo Galilée. Nǔgbó ɔ, é ɖɔ: “Ényí mɛ ɖěbǔ ɖu wɔ̌xúxú énɛ́ ɔ, é ná nɔ gbɛ káká sɔ́yi. . . . Wɔ̌xúxú e un ná ná é wɛ nyí agbaza ce, ée  un ná sɔ́ jó dó gbɛ gbɛtɔ́ lɛ́ tɔn tamɛ é.”—Jaan 6:51. c

12. Étɛ́ é ka byɔ́ ɖɔ è ní wa bá mɔ gbɛ mavɔmavɔ?

¹² Ðiɖɔ wɛ Jezu ɖe ɖɔ mɛ e vɛ́ ko nɔ gbɛ kpɔ́n lɛ́ é bǐ ná mɔ gbɛ mavɔmavɔ a? Mɛ ɖěɖěe “ɖu wɔ̌xúxú énɛ́” lɛ́ é kɛ́ɖɛ́ wɛ ná ɖu le tɔn, énɛ́ wɛ nyí mɛ ɖěɖěe ɖe xlɛ́ ɖɔ émí ɖi nǔ n’i lɛ́ é. Klisánwun nyíjɛtɔ́ gěgé nɔ lin ɖɔ ényí émí ‘ɖi nǔ nú Jezu’ kpowun bo nɔ mɔ ɛ dó mɔ mɛhwlɛ́ngántɔ́ émítɔn ɔ, émí ná gán. (Jaan 6:29) Amɔ̌, mɛ e ɖo ahwan ɔ mɛ bo ɖi nǔ nú Jezu ɖo bǐbɛ́mɛ lɛ́ é ɖé lɛ́ lɛ́ wá jó è dó. Étɛ́wú nǔ ka nyí mɔ̌?

13. Étɛ́ è ka ɖó ná wa bá nyí ahwanvú nǔgbó Jezu tɔn?

¹³ Gěgé mɛ e ɖo ahwan ɔ mɛ lɛ́ é tɔn nɔ xwedó Jezu kpowun, ɖó é nɔ ná yě nǔ e ba wɛ yě ɖe é wútu. Azɔn e é nɔ gbɔ nú mɛ ɖo nǔjíwǔ linu lɛ́ é, nǔɖuɖu e é nɔ ná mɛ vɔ̌nu é, alǒ nǔ e é nɔ kplɔ́n mɛ b’ɛ nɔ sɔgbe xá nǔ e ɖó nukún wɛ yě ɖe lɛ́ é nɔ dɔn yě. Amɔ̌, Jezu ɖe xlɛ́ ɖɔ è ná ɖó nǔ nukún ɖo ahwanvú tɔn nǔgbó lɛ́ sí hú gǎn mɔ̌. Nǔ e hudó mɛ lɛ́ ɖo agbaza lixo lɛ́ é sín do súsú nú yě kpowun wɛ zɔ́n bɔ é wá ayǐkúngban jí ǎ. Yě ɖó ná yí gbe nú gbehwan e é nyi sɛ́dó mɛ ɖɔ è ní “wá gɔ̌n” émítɔn é, gbɔn gbe yíyí nú nǔ e é kplɔ́n mɛ lɛ́ é bǐ kpó tónú sise nú yě kpó gblamɛ.—Jaan 5:40; 6:44.

14. Étɛ́ mǐ ka ɖó ná wa bo ná ɖu agbaza kpó hun kpó Jezu tɔn sín le?

¹⁴ Jezu tɛ ɖɛ̌ jí nú ahwan ɔ ɖɔ é byɔ́ ɖɔ yě ní ɖe xlɛ́ ɖɔ émí ɖi nǔ. Nú étɛ́? Nú nǔwúkpíkpé e agbaza tɔn kpó hun tɔn kpó e é  ná wá dó sá vɔ̌ ná é ɖó bo ná hwlɛ́n mɛ gán é. Nǔɖiɖi mɔ̌hun ɖo tají nú Jwifu énɛ́ lɛ́, bo lɛ́ kpo ɖo tají ɖo égbé. (Jaan 6:40) Ɛɛn, cóbónú mǐ ná ɖu agbaza kpó hun kpó Jezu tɔn sín le, lěe è ɖɔ gbɔn ɖo Jaan 6:53 mɛ é ɔ, mǐ ɖó ná ɖe xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖó nǔɖiɖi nú gbɛxixɔ ɔ. È hun ali énɛ́ nú mɛ gěgé.—Efɛ́. 1:7.

15-16. Nyɔ̌ná tɛ́ lɛ́ Jaan wěmata 6​gɔ́ ɔ ka ɖó ná d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná hɛn ayi mɛ?

¹⁵ Nǔ e è wlán dó Jaan wěmata 6​gɔ́ ɔ mɛ é xɔ akwɛ́ tawun nú mǐ kpó mɛvívɛ́ mǐtɔn lɛ́ kpó. É ɖe lěe Jezu nɔ nyɔ́ xomɛ dó gbɛtɔ́ lɛ́ wú nǔgbó nǔgbó gbɔn é xlɛ́. Hwenu e é ɖo Galilée é ɔ, é gbɔ azɔn nú mɛ, kplɔ́n nǔ mɛ dó Axɔ́súɖuto ɔ wú, bo lɛ́ tɛ́n kpɔ́n bo ná nǔɖuɖu mɛ lɛ́. (Luk. 9:11; Jaan 6:2, 11, 12) Tají hú gǎn ɔ, é kplɔ́n mɛ ɖɔ émí wɛ nyí “wɔ̌xúxú e nɔ ná gbɛ mɛ é.”—Jaan 6:35, 48.

¹⁶ Mɛ ɖěɖěe é ɖɔ ɖɔ yě nyí “lɛ̌ngbɔ́ ɖěvo” lɛ́ é nɔ ɖu wɔ̌xúxú ɔ bo nɔ nu vɛ̌ɛn ɔ ɖo gbadanu núɖuɖu Aklúnɔ tɔn e è nɔ bló ɖo xwewú xwewú é hwenu ǎ, yě ka ɖó ná wa mɔ̌ ǎ. (Jaan 10:16) É ɖo mɔ̌ có, agbaza kpó hun kpó Jezu Klísu tɔn nɔ hɛn le wá nú yě. Yě nɔ wa mɔ̌, gbɔn ɖiɖexlɛ́ ɖɔ émí ɖó nǔɖiɖi nú hlɔ̌nhlɔ́n e vɔ̌sísá tɔn ɖó bo ná hwlɛ́n mɛ é gblamɛ. (Jaan 6:53) Amɔ̌, mɛ ɖěɖěe ɖó ná ɖu wɔ̌xúxú ɔ bo nu vɛ̌ɛn ɔ lɛ́ é ná xlɛ́ ɖɔ émí ɖo akɔjijɛ yɔ̌yɔ́ ɔ mɛ, bo ɖo nukún ɖó wɛ bá kpa acɛ ɖo Axɔ́súɖuto jǐxwé tɔn ɔ mɛ. Énɛ́ wú ɔ, ényí mɛ e gbigbɔ sɔ́ lɛ́ é mɛ wɛ mǐ ɖe, alǒ lɛ̌ngbɔ́ ɖěvo lɛ́ mɛ wɛ mǐ ɖe ɔ, tan e ɖo Jaan wěmata 6​gɔ́ ɔ mɛ é xɔ akwɛ́ tawun nú mǐ. É tɛ ɖɛ̌ lěe é ɖo tají sɔ ɖɔ mǐ ní ɖe xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖó nǔɖiɖi, bɔ mɔ̌ mɛ ɔ, mǐ ná mɔ gbɛ mavɔmavɔ é jí.