XÓTA NǓKPLƆNKPLƆN TƆN 4
Kpò Ðò Wanyiyi Titewungbe ɔ Ðexlɛ́ Wɛ
“Mi nɔ ɖó wanyiyi titewungbe nú miɖée lee nɔví nɔví lɛ nɔ yí wǎn nú yeɖée gbɔn é.”—HLƆ. 12:10.
HAN 109 Yǐ Wǎn Ðaxó nú Mɛ Sín Ayi Mɛ
XÓNUSƆ́ÐÓTE *
1. Etɛ ka xlɛ́ ɖɔ mɛ gegě kún sɔ́ nɔ yí wǎn nú xwédo yetɔn sín mɛ lɛ sɔmɔ̌ égbé ó?
BIBLU ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ ɖò azǎn gudogudo tɔn lɛ mɛ ɔ, mɛ gegě kún na yí wǎn nú xwédo yetɔn sín mɛ lɛ sɔmɔ̌ ó. (2 Tim. 3:1, 3) Mǐ mɔ ɖɔ nǔɖɔɖ’ayǐ enɛ ɖò jijɛnu wɛ ɖò égbé. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, asú kpo asì kpo livi mɔ̌kpan ko gbɛ́ yeɖée, bo nɔ mɔ akpɔ dó yeɖée lɛ wu, lobɔ vǐ yetɔn lɛ nɔ mɔ ɖɔ è kún yí wǎn nú emi ó. Mɛ e ɖò xwédo ɖokpo ɔ mɛ bo nɔ nɔ xwé ɖokpo ɔ gbè lɛ é tlɛ sixu wá huzu jonɔ nú yeɖée. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mɛ e nɔ ɖè wě xá mɛ dó xwédo wu é ɖé ɖɔ: “Nɔ, tɔ́ kpo vǐ lɛ kpo sɔ́ nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ ǎ. Ðibla nyí hwenu yetɔn bǐ wɛ ye nɔ zán ɖò ɔdinatɛ́ɛ, tablɛti, alokan alǒ ayihundida video jí tɔn yetɔn lɛ kɔn. Ye bǐ nɔ nɔ xɔ ɖokpo ɔ mɛ có, ye ka tuùn yeɖée lɛ ganji ǎ.”
2-3. (a) Sɔgbe xá Hlɔmanu lɛ 12:10 ɔ, mɛ ɖětɛ lɛ mǐ ka ɖó na ɖè wanyiyi titewungbe ɔ xlɛ́? (b) Etɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n ɖò xóta elɔ mɛ?
2 Mǐ jló bo na gɔn wanyiyi ɖexlɛ́ lee mɛ gegě nɔ bló gbɔn ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ é ǎ. (Hlɔ. 12:2) É nyɔ́ wà ɔ, mǐ ɖó na kplɔ́n bo na nɔ yí wǎn nú xwédo mǐtɔn sín mɛ lɛ, bo na nɔ lɛ́ yí nú nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo mǐtɔn ɖò nǔɖiɖi mɛ lɛ d’eji. (Xà Hlɔmanu lɛ 12:10.) Etɛ ka nɔ nyí wanyiyi titewungbe ɔ? É wɛ nyí kancica syɛnsyɛn e ɖò xwédo ɖokpo ɔ sín mɛ lɛ tɛntin é. Wanyiyi mɔ̌hun wɛ mǐ ɖó na nɔ ɖexlɛ́ xwédo gbigbɔ tɔn mǐtɔn; enɛ wɛ nyí nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo mǐtɔn lɛ. Enyi mǐ nɔ ɖè wanyiyi titewungbe ɔ xlɛ́ ɔ, enɛ nɔ d’alɔ bɔ mǐ bǐ nɔ sɛn Jehovah ɖó kpɔ́ kpo awǎjijɛ kpo.—Micée 2:12.
3 Bo na dó d’alɔ mǐ bonu mǐ na ɖó wanyiyi mɔ̌hun ɔ, mi nú mǐ ni gbéjé nǔ e kpɔ́ndéwú Biblu tɔn ɖé lɛ sixu kplɔ́n mǐ é kpɔ́n.
JEHOVAH NƆ YÍ WǍN NÚ MƐ TITEWUNGBE
4. Etɛ Jaki 5:11 ka ɖɔ nú mǐ dó wǎn e Jehovah yí nú mǐ é wu?
4 Biblu ɖè jijɔ ɖagbeɖagbe Jehovah tɔn lɛ xlɛ́ mǐ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é ɖɔ ɖɔ “Mawu ɔ, wanyiyi wɛ é nyí.” (1 Jaan 4:8) Enɛ yayǎ sise kpowun ko nɔ dɔn mǐ sɛkpɔ́ ɛ. Amɔ̌, Biblu lɛ́ ɖɔ ɖɔ Jehovah nɔ “nyɔ́ xomɛ ɖesu,” alǒ nɔ yí wǎn nú mɛ titewungbe. (Xà Jaki 5:11.) É dɔn mɛ tawun ɖɔ Jehovah yí wǎn ɖaxó mɔ̌hun nú mǐ!
5. Nɛ̌ Jehovah ka nɔ kú nǔblawu nú mɛ gbɔn? Nɛ̌ mǐ ka sixu xwedó kpɔ́ndéwú tɔn gbɔn?
5 Ð’ayi wu ɖɔ Jaki 5:11 cá wanyiyi ɖaxó Jehovah tɔn xá jijɔ tɔn ɖevo e nɔ dɔn mǐ sɛkpɔ́ ɛ é; é wɛ nyí nǔblawukúnúmɛ. (Tín. 34:6) Ali e nu Jehovah nɔ kú nǔblawu nú mǐ ɖè lɛ é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ é nɔ sɔ́ nǔwanyido mǐtɔn lɛ kɛ mǐ. (Ðɛh. 51:3) Ðò Biblu mɛ ɔ, nǔblawukúnúmɛ nɔ byɔ nǔ hugǎn hwɛsɔ́kɛmɛ. É nɔ lɛ́ dó gesí jlǒ ɖaxó e mɛɖé nɔ ɖó hwenu e é mɔ mɛ e ɖò wuvɛ̌ mɛ é ɖé bo tɛ́n kpɔ́n bá d’alɔ ɛ é. Jehovah ɖɔ ɖɔ jlǒ ɖaxó e emi ɖó bo na d’alɔ mǐ é syɛn hú lee nǔ nɔ cí nú nɔ ɖé dó vǐ tɔn wu é. (Eza. 49:15) Enyi mǐ ɖò aluwɛ mɛ ɔ, nǔblawukúnúmɛ Jehovah tɔn nɔ sísɛ́ ɛ b’ɛ nɔ d’alɔ mǐ. (Ðɛh. 37:39; 1 Kɔ. 10:13) Mǐ sixu nɔ kú nǔblawu nú nɔví mǐtɔn lɛ gbɔn hwɛ sísɔ́ kɛ ye gblamɛ, bo na nɔ lɛ́ hɛn ye dó xomɛ hwenu e ye dó xomɛsin nú mǐ é ǎ. (Efɛ. 4:32) Ali taji ɖevo e nu mǐ sixu kú nǔblawu nú nɔví mǐtɔn lɛ ɖè é wɛ nyí ɖɔ mǐ na nɔ nɔ gudo nú ye hwenu e ye ɖò wuvɛ̌ lɛ mɔ wɛ é. Enyi wanyiyi nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ kú nǔblawu nú mɛ ɖevo lɛ ɔ, Jehovah, mɛ e nɔ yí wǎn ɖaxó nú mɛ hugǎn é, sín kpɔ́ndéwú xwedó wɛ mǐ ɖè nɛ.—Efɛ. 5:1.
JONATÁAN KPO DAVIDI KPO HUZU XƆ́NTƆN VÍVƐ́
6. Nɛ̌ Jonatáan kpo Davidi kpo ka ɖè wanyiyi titewungbe xlɛ́ yeɖée lɛ gbɔn?
6 Biblu ɖɔ xó dó gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ e yí wǎn nú yeɖée xɔ́ntɔn vívɛ́ ɖɔhun lɛ é wu nú 1 Sam. 18:1) Jehovah sɔ́ Davidi bonu é na huzu axɔ́su bɔ dó Sawulu wu. Enɛ gudo ɔ, Sawulu hwanwǔ Davidi ɖesu, bo tɛ́n kpɔ́n bá hu i. Amɔ̌, Jonatáan Sawulu ví ɔ xò kpóɖó nú tɔ́ tɔn hwenu e é ɖò Davidi gbé nya wɛ é ǎ. Jonatáan kpo Davidi kpo d’akpá nú yeɖée bo na nyí xɔ́ntɔn xɔ́ntɔn kaka sɔyi, bo na nɔ nɔ gudo nú yeɖée lɛ hwebǐnu.—1 Sam. 20:42.
mǐ. Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú Jonatáan kpo Davidi kpo tɔn. Biblu ɖɔ: “Davidi sín nǔ jɛ Jonatáan Sawulu ví ɔ tɔn jí, bɔ é yí wǎn nú Davidi éɖesunɔ ɖɔhun.” (7. Etɛ ka sixu ko glɔ́n ali nú Jonatáan kpo Davidi kpo bɔ ye na gɔn xɔ́ntɔn xɔ́ntɔn nyí?
7 Wanyiyi e Jonatáan kpo Davidi kpo ɖó nú yeɖée lɛ é jiwǔ tawun, ɖó nǔ gegě wɛ sixu ko glɔ́n ali nú ye bɔ ye na gɔn xɔ́ntɔn xɔ́ntɔn nyí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Jonatáan wà ɖaxó Davidi nú xwè 30 mɔ̌. Jonatáan sixu ko lin ɖɔ emi kún sixu vɛ́ kpo mɛ e kpò ɖò winnyawinnya mɛ sɔmɔ̌, bo ma ka lɛ́ mɔ nǔ kaka ɖé kpɔ́n ɖò gbɛ̀ mɛ ǎ é ɖé kpo ó. É lin nǔ gbɔn mɔ̌ ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, é ɖó sísí ɖaxó nú Davidi.
8. Etɛwu a ka lin ɖɔ Jonatáan nyí xɔ́ntɔn ɖagbe ɖé nú Davidi?
8 Jonatáan hɛn ɔ, é na ko hwanwǔ Davidi. Ðó Axɔ́su Sawulu ví wɛ nú Jonatáan wutu ɔ, é hɛn ɔ, é na ko zyan vǎ d’eji ɖɔ emi wɛ ɖ’acɛ bo na nyí axɔ́su e na bɔ d’ewu é. (1 Sam. 20:31) Amɔ̌, Jonatáan nɔ sɔ́ éɖée hwe, bo nɔ nɔ gbeji nú Jehovah. Enɛ wu ɔ, é nɔ gudo nú sɔ́ e Jehovah sɔ́ Davidi bɔ é na nyí axɔ́su ɖò nukɔnmɛ é. É nɔ gbeji nú Davidi lɔ, enyi mɔ̌ wiwa tlɛ dó xomɛsin ɖaxó nú Sawulu ɔ nɛ.—1 Sam. 20:32-34.
9. Nɛ̌ mǐ ka wà gbɔn bo tuùn ɖɔ Jonatáan kún hwanwǔ Davidi ó?
9 Ðó Jonatáan yí wǎn nú Davidi wutu ɔ, é hwanwǔ i ǎ. Jonatáan nyí gǎdatɔ́ alɔsekpɛ́nnanɔ ɖé, bo lɛ́ nyí ahwanfuntɔ́ akɔ́nkpantɔ́ ɖé. Mɛ lɛ ɖɔ ɖɔ é kpo tɔ́ tɔn Sawulu kpo “yá alɔ hú gangan,” bo “kpan akɔ́n hú kinnikinni.” (2 Sam. 1:22, 23) Enɛ wu ɔ, Jonatáan hɛn ɔ, é na ko nɔ yí ɖuɖeji e é ɖó lɛ é sín nugo. É ɖò mɔ̌ có, Jonatáan tɛ́n kpɔ́n bá xlɛ́ ɖɔ emi kpɔ́n te hú Davidi alǒ hwanwǔ i ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, Davidi sín nǔ nɔ jɛ Jonatáan tɔn jí, ɖó akɔ́nkpinkpan tɔn kpo gǎn e é nɔ ganjɛ Jehovah wu é kpo wu. Nǔgbo ɔ, Davidi ko hu Goliyati gudo cobɔ Jonatáan jɛ wǎn yí n’i jí éɖesunɔ ɖɔhun. Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖè wanyiyi ɖaxó mɔ̌hun xlɛ́ nɔví mǐtɔn lɛ gbɔn?
NƐ̌ MǏ KA SIXU ÐÈ WANYIYI TITEWUNGBE Ɔ XLƐ́ ÐÒ ÉGBÉ GBƆN?
10. Etɛ ka nyí tinmɛ mǐ ni ‘yí wǎn ɖaxó nú mǐɖée kpo ayixa mǐtɔn bǐ kpo’ tɔn?
10 Biblu ɖɔ nú mǐ ɖɔ mǐ ni ‘yí wǎn ɖaxó nú mǐɖée kpo ayixa mǐtɔn bǐ kpo.’ (1 Pi. 1:22) Jehovah sɔ́ kpɔ́ndéwú ɔ ɖ’ayǐ nú mǐ. É yí wǎn nú mǐ sɔmɔ̌ bɔ nú mǐ kpò ɖò gbeji n’i jɛn wɛ ɔ, nǔ ɖebǔ sixu hɛn kancica enɛ gblé ǎ. (Hlɔ. 8:38, 39) Xókwín “ɖaxó” ɔ nɔ dó gesí gǎn syɛnsyɛn e mɛɖé nɔ dó bo na dó ɖè wanyiyi xlɛ́ é. Hweɖelɛnu ɔ, wanyiyi ɖiɖexlɛ́ nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo mǐtɔn lɛ nɔ bɔwǔ ǎ. Enyi mɛ ɖevo lɛ dó xomɛsin nú mǐ ɔ, mǐ ɖó na ‘nɔ mɔ mǐɖée gbɔ ɖò wanyiyi mɛ bo na dó gǎn, bo sɔ́ fífá e dɔn mǐ cá, bɔ mǐ nyí ɖokpo ɔ dó hɛn bǔteninɔ e gbigbɔ mímɛ́ na mǐ ɔ ɖó te.’ (Efɛ. 4:1-3) Enyi mǐ nɔ dó gǎn tawun bá dó nɔ fífá mɛ xá nɔví mǐtɔn lɛ ɔ, mǐ na nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔwanyido yetɔn lɛ jí ǎ. Mǐ na nɔ dó gǎn e wu mǐ kpé é bǐ, bo na nɔ kpɔ́n nɔví mǐtɔn lɛ lee Jehovah nɔ kpɔ́n ye gbɔn é.—1 Sam. 16:7; Ðɛh. 130:3.
11. Etɛwu wanyiyi ɖaxó ɖiɖexlɛ́ ka sixu vɛwǔ hweɖelɛnu?
11 Wanyiyi ɖiɖexlɛ́ nɔví mǐtɔn lɛ nɔ bɔwǔ hwebǐnu ǎ, taji ɔ, hwenu e mǐ tuùn ɖɔ ye wà nǔɖe lɛ nyi dò é. É cí ɖɔ mɔ̌ wiwa vɛwǔ nú Klisanwun xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn ɖé lɛ ɖɔhun. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é cí ɖɔ é kún vɛwǔ nú Evodíi kpo Sɛntici kpo bonu “[Pɔlu] kpodo ye kpo fun ahwan ɖó kpɔ́, bonu wɛnɖagbe ɔ na gbà kpé” ó. Amɔ̌, ɖó hwɛjijɔ ɖé wu ɔ, é vɛwǔ nú ye bɔ ye na nɔ kpɔ́ xá yeɖée. Enɛ wu ɔ, Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú ye ɖɔ ye ni “ɖó gbè kpɔ́ nɔví ɖò Aklunɔ mɛ ɖɔhun.”—12. Nɛ̌ mǐ ka sixu nɔ ɖè wanyiyi ɖaxó xlɛ́ nɔví mǐtɔn lɛ gbɔn?
12 Nɛ̌ mǐ ka sixu nɔ ɖè wanyiyi ɖaxó xlɛ́ nɔví mǐtɔn lɛ ɖò égbé gbɔn? Enyi mǐ nɔ tɛ́n kpɔ́n bo na tuùn nǔɖitɔ́ hatɔ́ mǐtɔn lɛ ganji ɔ, é sixu bɔwǔ nú mǐ hugǎn bɔ mǐ na mɔ nukúnnú jɛ ninɔmɛ yetɔn mɛ bo lɛ́ ɖè wanyiyi ɖaxó xlɛ́ ye. Xwè e ye ɖó é kpo aca yetɔn kpo ɖó na ɖó dogbó nú enɛ ǎ. Flín ɖɔ Jonatáan wà ɖaxó Davidi nú xwè 30 mɔ̌ có, é zun xɔ́ntɔn vívɛ́ xá ɛ. Mɛɖé ka ɖò agun towe mɛ, bo wà ɖaxó we, alǒ a wà ɖaxó è, bɔ a sixu dó xɔ́ntɔn ɛ à? Enyi a nɔ wà mɔ̌ ɔ, a ɖò xíxlɛ́ wɛ ɖɔ a “yí wǎn nú nɔví [towe] ɖò nǔɖiɖi mɛ lɛ” nɛ.—1 Pi. 2:17.
13. Etɛwu mǐ ka sixu vɛ́ kpo mɛɖé lɛ kpo hugǎn mɛ ɖevo lɛ ɖò agun ɔ mɛ?
13 Ðiɖɔ wɛ è ɖè ɖɔ wanyiyi ɖaxó ɖiɖexlɛ́ nǔɖitɔ́ hatɔ́ mǐtɔn lɛ byɔ ɖɔ mǐ na zun xɔ́ntɔn vívɛ́ xá mɛ e ɖò agun ɔ mɛ lɛ é bǐ à? Eǒ, è sixu kpéwú ǎ kpowun. É sɔgbe ɖɔ mǐ ni vɛ́ kpo mɛɖé lɛ kpo hugǎn mɛ ɖevo lɛ, ɖó nǔ ɖokpo ɔ lɛ wɛ nɔ dɔn mǐ wutu. Jezu nɔ ylɔ́ ahwanvu tɔn lɛ bǐ ɖɔ “xɔ́ntɔn” có, é ka ɖó wanyiyi nú Jaan tlala. (Jaan 13:23; 15:15; 20:2) É ɖò mɔ̌ có, Jezu wà nǔ xá Jaan ɖò ali bǔnɔ ɖé nu hú mɛ e kpò lɛ é ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwenu e Jaan kpo nɔví tɔn Jaki kpo byɔ Jezu ɖɔ é ni sɔ́ emi ɖó tɛn nukúnɖeji ɖé mɛ ɖò Axɔ́suɖuto Mawu tɔn mɛ é ɔ, é ɖɔ nú ye ɖɔ: “Ðisí ce xwé abǐ amyɔ ce xwé ninɔ ɔ, nyɛ wɛ na na ǎ.” (Mak. 10:35-40) Jezu ɖɔhun ɔ, mǐ ɖó na nɔ wà nǔ xá xɔ́ntɔn vívɛ́ mǐtɔn lɛ ɖò ali bǔnɔ ɖé nu hugǎn mɛ ɖevo lɛ ǎ. (Ja. 2:3, 4) Enyi mǐ nɔ ɖè mɛɖé ɖó vo ɖò mɛɖé mɛ ɔ, bǔninɔ na tíìn ɖò agun Klisanwun tɔn mɛ ǎ.—Judi 17-19.
14. Sɔgbe xá Filipunu lɛ 2:3 ɔ, etɛ ka na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nyi alɔ nú agbahwlɛnhwlɛn?
14 Enyi mǐ nɔ ɖè wanyiyi ɖaxó xlɛ́ ɖò agun ɔ mɛ ɔ, mǐ nɔ xlɛ́ ɖɔ mǐ kún kpɔ́n te hugǎn mɛ ɖevo lɛ ó. Flín ɖɔ Jonatáan kún hwlɛn agba xá Davidi ó. É ka lɛ́ tɛ́n kpɔ́n bá huzu axɔ́su ɖó tɛn tɔn mɛ ǎ. Mǐ bǐ sixu wà nǔ Jonatáan ɖɔhun. Ma nú nǔwukpíkpé e nǔɖitɔ́ hatɔ́ towe lɛ ɖó lɛ é zɔ́n bonu a hwlɛn agba xá ye ó, ‘loɔ, nɔ sɔ́ hwiɖée hwe ɖò mɛ ɖě lɛ nukɔn, bo nɔ mɔ ɖɔ mɛ ɖě lɛ hugǎn emi.’ (Xà Filipunu lɛ 2:3.) Flín ɖɔ mɛ e ɖò agun ɔ mɛ lɛ é bǐ wɛ sixu wà nǔɖe dó d’alɔ agun ɔ. Enyi mǐ nɔ sɔ́ mǐɖée hwe ɔ, mǐ na kpéwú bo mɔ jijɔ ɖagbe e nɔví mǐtɔn lɛ ɖó lɛ é, lobo na xwedó kpɔ́ndéwú ɖagbe yetɔn.—1 Kɔ. 12:21-25.
15. Etɛ nǔ e jɛ dó Tanya kpo xwédo tɔn kpo jí é ka kplɔ́n we?
15 Enyi nǔmaɖónukún ɖé jɛ dó mǐ jí ɔ, Jehovah nɔ dó gbɔ nú mǐ gbɔn wanyiyi ɖaxó e nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo mǐtɔn lɛ nɔ ɖexlɛ́ mǐ é, kpo alɔ tawun tawun e ye nɔ dó mǐ lɛ é kpo gblamɛ. Kpɔ́n nǔ e jɛ dó xwédo elɔ jí é. Ye yì Kpléɖókpɔ́ Akɔjɔkplé tɔn 2019 tɔn e xóta tɔn nyí “Wanyiyi Na Vɔ Gbeɖé Ǎ!” é ɖò États-Unis. Tanya ee ɖó vǐ atɔn é ɖɔ: “Ee mǐ lɛkɔ sín kpléɖókpɔ́ ɔ jí wá xwè xwé ɖò samedi gbadanu é ɔ, mɔ̌to ɖé wá can xá mɔ̌to mǐtɔn. Mǐ mɛ ɖebǔ gblewǔ ǎ, amɔ̌, mǐ gosin
mɔ̌to ɔ mɛ bo cí ali ɔ jí, ahwi xò mǐ. Mɛɖé ylɔ́ mǐ ɖɔ mǐ ni wá byɔ mɔ̌to emitɔn mɛ bá dó sixu nɔ ayijayǐ mɛ. Nɔví mǐtɔn e é lɔmɔ̌ gosin kpléɖókpɔ́ ɔ é ɖé wɛ. Éɖokponɔ wɛ ka nɔte ǎ. Afɔsɔ́ɖótetɔ́ e gosin Suède lɛ é atɔ́ɔ́n lɔmɔ̌ nɔte. Nɔví nyɔnu e ɖò ye mɛ lɛ é kplá asì kɔ nú nyi kpo vǐ nyɔnu ce kpo, enɛ wà ɖagbe nú mǐ tawun! Un na jiɖe nɔví lɛ ɖɔ mǐ na mɔ mǐɖée mɛ, amɔ̌, ye ba na jó mǐ dó ǎ. Dotóo lɛ wá có, ye lɛ́ kpò ɖò finɛ, bo mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ mǐ ɖó nǔ e sín hudo mǐ ɖó lɛ é bǐ. Mǐ mɔ wanyiyi Jehovah tɔn ɖò hwenu vɛwǔ enɛ mɛ. Nǔ enɛ e jɛ é na hlɔnhlɔn wǎn e mǐ yí nú nɔví mǐtɔn lɛ é, é lɛ́ zɔ́n bɔ wǎn e mǐ yí nú Jehovah é, kpo nǔ tɔn e nɔ sù nukún mǐtɔn mɛ é kpo syɛn d’eji.” A ka flín hwenu e a ɖò hudo mɛ, bɔ nǔɖitɔ́ hatɔ́ ɖé ɖè wanyiyi titewungbe ɔ xlɛ́ we é ɖé à?16. Hwɛjijɔ tɛ lɛ wu mǐ ka ɖó na nɔ ɖè wanyiyi titewungbe ɔ xlɛ́ mǐɖée?
16 Nú mǐ ɖè wanyiyi titewungbe ɔ xlɛ́ mǐɖée lɛ ɔ, lin tamɛ dó nǔ ɖagbeɖagbe e mɛ é nɔ tɔ́n kɔ dó lɛ é jí. Mǐ nɔ dó gbɔ nú nɔví mǐtɔn lɛ hwenu e ye ɖò tagba lɛ ɖí xwi xá wɛ é. Mǐ nɔ bló bɔ bǔninɔ e ɖò togun Mawu tɔn mɛ é nɔ lidǒ. Mǐ nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ mǐ nyí ahwanvu Jezu tɔn lɛ, bɔ enɛ nɔ dɔn gbɛtɔ́ ayijlɔjlɔnɔ lɛ, bɔ ye nɔ ba na sɛn Jehovah. Hugǎn bǐ ɔ, mǐ nɔ kpa susu nú “Tɔ́ nǔblawukúnúmɛtɔ́ . . . Mawu e nɔ dó gbɔ nú mɛ ɖò ali bǐ nu é,” Jehovah. (2 Kɔ. 1:3) Mi bo nú mǐ bǐ ni kpò ɖò nǔ sɔ́ nú wanyiyi titewungbe ɔ wɛ, bo nɔ lɛ́ ɖexlɛ́!
HAN 130 Nɔ Sɔ́ Hwɛ Kɛ Mɛ
^ akpá. 5 Jezu ɖɔ ɖɔ wanyiyi e ahwanvu emitɔn lɛ ɖó nú yeɖée lɛ é wɛ è na dó tuùn ye na. Mǐ mɛ bǐ wɛ nɔ tɛ́n kpɔ́n bo na ɖè wanyiyi enɛ xlɛ́. Mǐ ɖó na kplɔ́n bo na nɔ yí wǎn nú nɔví mǐtɔn lɛ, lee mǐ nɔ yí wǎn nú xwédo mǐtɔn sín mɛ e kpo mǐ kpo vɛ́ ganji é ɖé gbɔn é. Xóta elɔ na d’alɔ mǐ bɔ wǎn e mǐ yí nú nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo mǐtɔn ɖò nǔɖiɖi mɛ lɛ é na lɛ́ syɛn d’eji.
^ akpá. 55 ÐIÐE LƐ SÍN TINMƐ: Mɛxo agun tɔn winnyawinnya e nɔ ɖu lè nǔ e mɛxo agun tɔn mɛxomɔ ɖé mɔ kpɔ́n lɛ é tɔn é yì gɔ̌n tɔn ɖò xwégbe, bɔ é ɖò doo dó n’i wɛ kpo akpakpa sɔ́ mɛ kpo. Ye kpo asì yetɔn lɛ kpo yí yeɖée lɛ ganji kpo wanyiyi kpo.