1. Nɛ̌ wanyiyi Mawu tɔn ka nɔ cí nú we?

MƐSƐ́DÓ Jaan wlán ɖɔ: “Mawu ɔ, wanyiyi wɛ é nyí.” (1 Jaan 4:8) Nukɛgbe klewun enɛ flín nǔgbo taji elɔ mǐ: Mawu e nyí Jɔtɛn gbɛ̀ tɔn é wɛ lɛ́ nyí Jɔtɛn wanyiyi tɔn. Jehovah yí wǎn nú mǐ! Wanyiyi tɔn zɔ́n bɔ mǐ nɔ ɖó ayijayǐ, awǎjijɛ, kpo nǔ e sín hudo mǐ ɖó lɛ é bǐ kpo.

2. Sɔgbe xá Matie 22:37-40 ɔ, ɖɔ gbeɖiɖe taji we lɛ. Etɛwu tónúsíse nú wegɔ́ ɔ ka sixu vɛwǔ nú mǐ?

² Nú Klisanwun lɛ ɔ, wanyiyi ɖiɖexlɛ́ nyí nǔjlomɛnú ǎ. Gbeɖiɖe ɖé wɛ. (Xà Matie 22:37-40.) Enyi mǐ tuùn Jehovah ganji ɔ, é sixu bɔwǔ nú mǐ bɔ mǐ na setónú nú gbeɖiɖe nukɔntɔn ɔ. È na ɖɔ ɔ, mɛ maɖóblɔ̌ wɛ Jehovah nyí; É nɔ kéya nú mǐ, bo nɔ lɛ́ nyɔ́ xomɛ dó mǐ wu, ɖò lee é nɔ wà nǔ xá mǐ gbɔn é mɛ. Amɔ̌, tónúsíse nú gbeɖiɖe wegɔ́ ɔ sixu vɛwǔ nú mǐ. Etɛwu? Ðó nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo mǐtɔn lɛ, enɛ wɛ nyí nɔzo mǐtɔn e kpo mǐ kpo vɛ́ tawun lɛ é nyí hwɛhutɔ́. Hweɖelɛnu ɔ, ye sixu ɖɔ xó ɖé lɛ alǒ wà nǔɖe lɛ bɔ mǐ na mɔ ɖɔ ye kún kéya nú mǐ, alǒ nyɔ́ xomɛ dó mǐ wu ó. Jehovah tuùn ɖɔ mǐ na ɖí xwi xá wuvɛ̌ enɛ, enɛ wu ɔ, é sɔ́ d’ayi mɛ nú Biblu-wlantɔ́ ɖé lɛ, bɔ ye ɖè wě tawun tawun ɖé lɛ xá mǐ dó nǔ e wu mǐ ɖó na ɖè wanyiyi xlɛ́ mǐɖée lɛ é, kpo lee mǐ ɖó na wà mɔ̌ gbɔn é kpo wu. Jaan ɖò Biblu-wlantɔ́ enɛ lɛ mɛ.—1 Jaan 3:11, 12.

3. Etɛ jí Jaan ka tɛɖɛ̌?

³ Ðò nǔ e Jaan wlán lɛ é mɛ ɔ, é tɛɖɛ̌ jí ɖɔ Klisanwun lɛ ɖó na ɖè wanyiyi xlɛ́. Nǔgbo ɔ, ɖò tan e Jaan kpi bɔ é kúnkplá gbɛzán Jezu tɔn é mɛ ɔ, hwɛhwɛ wɛ é zán xókwín “wanyiyi” kpo xógbe “mɛ vívɛ́ná” kpo hú Wɛnɖagbe-wlant ɔ́ atɔn ɖě lɛ. Xwè kanweko mɔ̌ ɖó wɛ Jaan ɖè hwenu e é wlán Wɛnɖagbe-Wema tɔn kpo wema-sɛ́dó-mɛ tɔn atɔn lɛ kpo é. Nǔ enɛ lɛ e Mawu sɔ́ d’ayi mɛ n’i b’ɛ wlán lɛ é xlɛ́ ɖɔ wanyiyi ɖó na nɔ tɔ́n ɖò nǔ e Klisanwun ɖé nɔ wà lɛ é bǐ mɛ. (1 Jaan 4:10,11) É ɖò mɔ̌ có, é byɔ hwenu ɖò Jaan sí cobɔ é mɔ nǔ jɛ nǔkplɔnmɛ enɛ mɛ.

4. Jaan ka ɖè wanyiyi xlɛ́ mɛ ɖevo lɛ hwebǐnu à?

⁴ Hwenu e Jaan ɖò winnyawinnya mɛ é ɔ, é ɖè wanyiyi xlɛ́ hwebǐnu ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é jɛ hweɖenu bɔ Jezu kpo ahwanvu tɔn lɛ kpo xwè Jeluzalɛmu, bo gbɔn Samalíi. Mɛ lɛ gbɛ́ ɖò gletoxo Samalíi tɔn ɖé mɛ ɖɔ emi kún na yí ye ó. Xó tɛ Jaan ka ɖɔ? É byɔ ɖɔ è ni ylɔ́ myɔ sín jixwé bonu é ni fyɔ́ mɛ e ɖò gletoxo ɔ mɛ lɛ é bǐ. (Luk. 9:52-56) Ðò ninɔmɛ ɖevo mɛ ɔ, Jaan kpéwú bo ɖè wanyiyi xlɛ́ mɛsɛ́dó gbɛ̌ tɔn lɛ ǎ. É cí ɖɔ é kpo nɔví tɔn Jaki kpo savo nú nɔ yetɔn ɖɔ é ni byɔ Jezu ɖɔ é ni sɔ́ ye ɖó tɛn nukúnɖeji lɛ mɛ, ɖò akpá tɔn ɖò Axɔ́suɖuto ɔ mɛ. Hwenu e mɛsɛ́dó ɖě lɛ sè nǔ e Jaki kpo Jaan kpo wà é ɔ, xomɛ sin ye tawun! (Mat. 20:20, 21, 24) Jaan wà nǔ enɛ lɛ bǐ nyi dò có, Jezu ka yí wǎn n’i.—Jaan 21:7.

5. Etɛ lɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n ɖò xóta elɔ mɛ?

⁵ Ðò xóta elɔ mɛ ɔ, mǐ na gbéjé kpɔ́ndéwú Jaan tɔn kpo nǔ e é wlán dó wanyiyi wu é ɖé lɛ kpo kpɔ́n. Ee mǐ na ɖò nǔ lɛ gbéjé kpɔ́n wɛ é ɔ, mǐ na kplɔ́n lee mǐ sixu ɖè wanyiyi xlɛ́ nɔví mǐtɔn lɛ gbɔn é. Mǐ na lɛ́ mɔ ali taji e nu tatɔ́ xwédo tɔn ɖé sixu ɖè wanyiyi xlɛ́ xwédo tɔn ɖè é.

6. Nɛ̌ Jehovah ka ɖè wǎn e é yí nú mǐ é xlɛ́ gbɔn?

⁶ Hwɛhwɛ ɔ, mǐ nɔ lin ɖɔ wanyiyi ɔ, xógbe xomɛnyínyɔ́ tɔn lɛ zínzán dó ɖè lee nǔ cí nú mɛ é xlɛ́ kpo akpakpa sɔ́ mɛ kpo wɛ. Amɔ̌, bonu wanyiyi ɔ na jɛ wě ganji ɔ, è ɖó na lɛ́ ɖexlɛ́ gbɔn nǔwiwa lɛ gblamɛ. (Sɔ́ jlɛ́ dó Jaki 2:17, 26 wu.) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Jehovah yí wǎn nú mǐ. (1 Jaan 4:19) Gɔ́ na ɔ, é nɔ ɖè wanyiyi tɔn xlɛ́ gbɔn xó ɖagbeɖagbe e ɖò Biblu mɛ lɛ é gblamɛ. (Ðɛh. 25:10; Hlɔ. 8:38,39) É ɖò mɔ̌ có, mǐ kúdeji ɖɔ é kún nyí xó e Mawu nɔ ɖɔ lɛ é kɛɖɛ mɛ wɛ é nɔ ɖè wǎn e é yí nú mǐ é xlɛ́ ɖè ó, loɔ, é nɔ lɛ́ ɖexlɛ́ ɖò nǔ e é nɔ wà lɛ é mɛ. Jaan wlán ɖɔ: “Lee Mawu ɖè wanyiyi e é ɖó nú mǐ ɔ xlɛ́ mǐ gbɔn ɔ ɖíe: é sɛ́ vǐɖokponɔ tɔn dó gbɛ̀ ɔ mɛ, bonu mǐ na nɔ gbɛ̀ gbɔn jǐ tɔn.” (1 Jaan 4:9) Jehovah yí gbè bɔ vǐ vívɛ́ná tɔn jiya bo kú dó ta mǐtɔn mɛ. (Jaan 3:16) Kpo enɛ kpo ɔ, è ka sixu xò nǔ kpɔ́n ɖɔ Jehovah ka yí wǎn nú mǐ nǔgbo à jí à?

7. Etɛ Jezu ka wà dó ɖè wǎn e é yí nú mǐ é xlɛ́?

 ⁷ Jezu na ganjɛwu ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ emi yí wǎn nú ye. (Jaan 13:1; 15:15) Xó kɛɖɛ mɛ wɛ é ɖè lee wanyiyi e é ɖó nú ye kpo mǐ kpo é gɔ́ngɔ́n sɔ́ é xlɛ́ ɖè ǎ, loɔ, é lɛ́ ɖexlɛ́ ɖò nǔ e é wà lɛ é mɛ. Jezu ɖɔ: “Wanyiyi nú mɛ ɖě sɔ́ hú è sɔ́ gbɛ̀ mɛɖée tɔn dó savɔ̌ dó xɔ́ntɔn mɛtɔn lɛ tamɛ ǎ.” (Jaan 15:13) Nú mǐ lin tamɛ dó nǔ e Jehovah kpo Jezu kpo wà nú mǐ é jí ɔ, nɛ̌ nǔ ka ɖó na cí nú mǐ?

8. Etɛ mǐ ka ɖó na wà bɔ 1 Jaan 3:18 ɖɔ?

⁸ Mǐ nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ mǐ yí wǎn nú Jehovah kpo Jezu kpo gbɔn tónúsíse nú ye gblamɛ. (Jaan 14:15; 1 Jaan 5:3) Jezu ɖegbe nú mǐ tlɔlɔ ɖɔ mǐ ni yí wǎn nú mǐɖée lɛ. (Jaan 13:34, 35) Mǐ ɖó na nɔ ɖè wǎn e mǐ yí nú nɔví mǐtɔn lɛ é xlɛ́ ɖò xó kɛɖɛ mɛ ǎ, loɔ, mǐ ɖó na nɔ lɛ́ ɖexlɛ́ ɖò nǔwiwa mǐtɔn lɛ mɛ. (Xà 1 Jaan 3:18.) Ali tawun tawun tɛ lɛ nu mǐ ka sixu xlɛ́ ɖɔ mǐ yí wǎn nú ye ɖè?

9. Etɛ wanyiyi ka sísɛ́ Jaan b’ɛ wà?

⁹ Jaan hɛn ɔ, é na ko cí tɔ́ tɔn kpá, bo gbɔn hwehuhujɔ́ e xwédo ɔ nɔ wà é gblamɛ dó ba akwɛ. Amɔ̌, é zán gbɛhwenu tɔn e kpò é dó d’alɔ mɛ ɖevo lɛ, bonu ye na kplɔ́n nǔgbo ɔ dó Jehovah kpo Jezu kpo wu. Ali e Jaan mlɛ́ é bɔwǔ ǎ. È dóya n’i, bɔ ɖibla yì vivɔnu xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn e é ko kpò é ɔ, è wlí i sɔ́ yì tò ɖevo mɛ. (Mɛ. 3:1; 4:1-3; 5:18; Nǔɖe. 1:9) È glɔ́n Jaan ɖó kúnnuɖiɖe dó Jezu wu wutu có, é ɖexlɛ́ ɖɔ nǔ mɛ ɖevo lɛ tɔn kpò ɖò ayi mɛ ɖu nú emi wɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwenu e é ɖò tɔtɛntinto Patimɔsi tɔn mɛ é ɔ, é wlán nǔ e è ɖexlɛ́ ɛ é bo sɛ́dó agun lɛ, bonu ye na tuùn “nǔ e na jɛ ɖò malin-malin mɛ lɛ” é. (Nǔɖe. 1:1) Enɛ gudo ɔ, é cí ɖɔ ee è ɖè Jaan nyite ɖò Patimɔsi gudo é ɔ, é wlán Wɛnɖagbe-Wema e ɖɔ xó dó gbɛzán Jezu tɔn kpo sinsɛnzɔ́ tɔn kpo wu é. É lɛ́ wlán wema-sɛ́dó-mɛ atɔn bo na dó dó wusyɛn lanmɛ nú nɔví tɔn lɛ. Nɛ̌ mǐ ka sixu xwedó gbɛzán mɛɖée sɔ́ dó savɔ̌ tɔn Jaan tɔn sín kpɔ́ndéwú gbɔn?

10. Nɛ̌ a ka sixu ɖexlɛ́ ɖɔ emi yí wǎn nú mɛ lɛ gbɔn?

¹⁰ A sixu ɖexlɛ́ ɖɔ a yí wǎn nú mɛ lɛ gbɔn nǔ e a jló na sɔ́ gbɛ̀ towe dó wà é gblamɛ. Gbɛ̀ Satáan tɔn nɔ ba ɖɔ a ni zán hwenu towe kpo hlɔnhlɔn towe kpo bǐ dó ba akwɛ alǒ dó jɛ nyǐ. Amɔ̌, wɛnjlatɔ́ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn e gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ, bo nɔ sɔ́ yeɖée dó savɔ̌ lɛ é nɔ zán hwenu gegě lee ye kpéwú gbɔn é dó jlá wɛnɖagbe ɔ mɛ lɛ, bo nɔ lɛ́ d’alɔ ye bonu ye na sɛkpɔ́ Jehovah. Ye mɛ ɖé lɛ tlɛ nɔ kpéwú bo nɔ jlá wɛn ɔ, lobo nɔ lɛ́ kplɔ́n nǔ mɛ hwebǐnu.

11. Nɛ̌ wɛnjlatɔ́ gbejinɔtɔ́ gegě ka nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ emi yí wǎn nú Jehovah kpo nɔví emitɔn lɛ kpo gbɔn?

¹¹ Klisanwun gbejinɔtɔ́ gegě ɖó na wà agbazazɔ́ hwebǐnu, bo na dó sixu kpé nukún dó yeɖesunɔ kpo xwédo yetɔn lɛ kpo wu. Nǔ ɖò mɔ̌ có, ye nɔ nɔ gudo nú tutoblonunu Mawu tɔn ɖò ali e nu ye kpéwú ɖè é bǐ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mɛɖé lɛ kpéwú bo nɔ ɖ’alɔ ɖò sɔhɛnmɛzɔ́ ɔ mɛ, mɛ ɖevo lɛ nɔ ɖ’alɔ ɖò tuto xɔgbigbá tɔn lɛ mɛ, bɔ ali lɛ́ hun nú mɛ lɛ bǐ bonu ye na na nǔ dó nɔ gudo nú azɔ̌ e wà wɛ è ɖè gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ é. Ye nɔ wà nǔ enɛ lɛ ɖó ye yí wǎn nú Mawu kpo nɔzo yetɔn lɛ kpo. Ðò aklunɔzán gbla ɖokpo ɖokpo mɛ ɔ, mǐ nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ mǐ yí wǎn nú nɔví mǐtɔn lɛ gbɔn kplé agun tɔn lɛ yiyi kpo alɔɖiɖó ɖò ye mɛ kpo gblamɛ. Nǔ sixu cikɔ nú mǐ, có mǐ ka nɔ yì kplé enɛ lɛ. Hweɖelɛnu ɔ, xɛsi sixu ɖi mǐ, có mǐ ka nɔ na xósin. Mǐ bǐ wɛ ɖó tagba  mǐɖesunɔ tɔn lɛ, có mǐ ka nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ ɖevo lɛ, jɛ nukɔn nú kplé lɛ alǒ ɖò kplé lɛ gudo. (Ebl. 10:24, 25) Azɔ̌ e wà wɛ wɛnjlatɔ́ gbɛ̌ mǐtɔn lɛ ɖè é nɔ sù nukún mǐtɔn mɛ tawun!

12. Ali ɖevo tɛ nu Jaan ka ɖexlɛ́ ɖɔ emi yí wǎn nú nɔví emitɔn lɛ ɖè?

¹² Jaan ɖexlɛ́ ɖɔ emi yí wǎn nú nɔví emitɔn lɛ gbɔn ye kpikpa kpo wě ɖiɖe xá ye kpo gblamɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖò wema-sɛ́dó-mɛ Jaan tɔn lɛ mɛ ɔ, é kpa Klisanwun hatɔ́ tɔn lɛ, ɖó nǔɖiɖi yetɔn kpo azɔ̌ ɖagbe yetɔn lɛ kpo wu; é lɛ́ ɖè wě xá ye tlɔlɔ dó hwɛhuhu wu. (1 Jaan 1:8–2:1, 13, 14) Mɔ̌ ɖokpo ɔ, mǐ ɖó na nɔ kpa nɔví mǐtɔn lɛ ɖó nǔ ɖagbe e ye nɔ wà lɛ é wu. Amɔ̌, enyi mɛɖé jɛ afɔ nyanya ɖè jí ɔ, mǐ sixu ɖ’ayi te bo ɖɔ xó jɔ xó n’i dó ɖè wanyiyi xlɛ́ ɛ. É nɔ byɔ akɔ́nkpinkpan cobɔ è na ɖè wě xá xɔ́ntɔn ɖé, amɔ̌, Biblu ɖɔ ɖɔ xɔ́ntɔn jɔ xɔ́ntɔn lɛ nɔ yì dó yeɖée wu, alǒ nɔ ɖè yeɖée d’ali jí.—Nǔx. 27:17.

13. Etɛ mǐ ka ɖó na nyi alɔ na?

¹³ Hweɖelɛnu ɔ, mǐ nɔ ɖè wǎn e mǐ yí nú nɔví mǐtɔn lɛ é xlɛ́ gbɔn nǔ e mǐ ma nɔ wà ǎ lɛ é gblamɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, xomɛ nɔ yawǔ sin mǐ ɖó nǔ e ye ɖɔ é wu ǎ. Lin tamɛ dó nǔ e jɛ ɖò ɖibla yì vivɔnu gbɛzán ayikúngban jí tɔn Jezu tɔn é jí. É ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ cobonu ye na mɔ gbɛ̀ ɔ, ye ɖó na ɖu agbaza emitɔn bo nu hun emitɔn. (Jaan 6:53-57) Xó enɛ cí ɖě nú ahwanvu tɔn lɛ kaka bɔ ye mɛ gegě jó è dó, amɔ̌, xɔ́ntɔn tɔn nǔgbo lɛ wà mɔ̌ ǎ; Jaan lɔ ɖò ye mɛ. Ye tɛ́dó wǔ tɔn kpo gbejininɔ kpo. Ye mɔ nǔ jɛ nǔ e Jezu ɖɔ é mɛ ǎ, b’ɛ sixu ko kpaca ye. Amɔ̌, xɔ́ntɔn Jezu tɔn gbejinɔtɔ́ lɛ ɖɔ ɖɔ nǔ e é ɖɔ é kún sɔgbe ó, bo bɛ́ xomɛsin ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, ye ɖeji dó wǔ tɔn, bo tuùn ɖɔ nǔgbo wɛ é nɔ ɖɔ. (Jaan 6:60, 66-69) É ɖò taji ɖɔ mǐ ni ma nɔ yawǔ sin xomɛ ɖó nǔ e xɔ́ntɔn mǐtɔn lɛ nɔ ɖɔ é wu ó! Loɔ, mǐ ni nɔ hun ali nú ye bonu ye ni nɔ tinmɛ nǔ e mǐ mɔ nukúnnú jɛ mɛ ɖó agɔ lɛ é.—Nǔx. 18:13; Nǔt. 7:9.

14. Etɛwu mǐ ma ka ɖó na lɔn nú wangbɛnúmɛ ni dó ɖɔ dò ɖò ayi mǐtɔn mɛ ǎ?

¹⁴ Jaan lɛ́ dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ mǐ ni ma gbɛ́ wǎn nú nɔví mǐtɔn lɛ ó. Nú mǐ ma xwedó wěɖexámɛ enɛ ǎ hǔn, mǐɖesunɔ wɛ ɖò ali hun nú Satáan wɛ bonu é na kpé mǐ wu nɛ. (1 Jaan 2:11; 3:15) Nǔ mɔ̌hun gbò mɛɖé lɛ ɖò xwè kanweko  nukɔntɔn H.M. tɔn mɛ. Satáan ɖò nǔ e wu é kpé é bǐ wà wɛ bo na dó flɔ́ zo dó glɔ̌ nú wangbɛnúmɛ kpo kínklán kpo ɖò togun Mawu tɔn mɛ. Hwenu e Jaan wlán wema-sɛ́dó-mɛ tɔn lɛ é ɔ, mɛ e ɖó linlin ɖokpo ɔ Satáan ɖɔhun lɛ é ko lun byɔ agun ɔ mɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Diotlefɛsi ɖò kínklán dɔn byɔ agun ɔ mɛ wɛ baɖabaɖa. (3 Jaan 9, 10) É nɔ ɖó sísí ɖebǔ nú afɔsɔ́ɖótetɔ́ hagbɛ̌ alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ tɔn lɛ ǎ. É tlɛ tɛ́n kpɔ́n bo na nya mɛ ɖěɖee nɔ yí jonɔ mɛ e é gbɛ́ wǎn na lɛ é tɔn lɛ é sín agun ɔ mɛ. Goyiyi tɛ ɖíe! Satáan kpò ɖò gǎn dó wɛ nukún myamya bo na dɔn kínklán byɔ togun Mawu tɔn mɛ égbé, lobo ɖu ɖò jǐ tɔn. Mi nú mǐ ni ma lɔn gbeɖé bonu wangbɛnúmɛ dɔn mǐ dó zɔ nú agun ɔ ó.

15. Etɛ tatɔ́ xwédo tɔn ɖé ka ɖó na flín?

¹⁵ Ali taji e nu tatɔ́ xwédo tɔn ɖé nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ emi yí wǎn nú xwédo emitɔn ɖè é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ, é nɔ sú hudo agbaza tɔn xwédo tɔn tɔn lɛ sín dò. (1 Tim. 5:8) Amɔ̌, é ɖó na flín ɖɔ nǔ agbaza tɔn enɛ lɛ kún sixu sú hudo gbigbɔ tɔn xwédo tɔn tɔn lɛ sín dò ó. (Mat. 5:3, nwt) Ðǒ ayi kpɔ́ndéwú e Jezu zé ɖ’ayǐ nú tatɔ́ xwédo tɔn lɛ é wu. Sɔgbe xá Wɛnɖagbe-Wema Jaan tɔn ɔ, Jezu ɖò kúdónú ɖò yatín jí, cobo ka kpò ɖò xwédo tɔn flín wɛ. Jaan ɖò te ɖò nɔ Jezu tɔn, Mali kpá, ɖò fí e è jló na hu Jezu ɖè é. Jezu ɖò wuvɛ̌ syɛnsyɛn sè wɛ, cobo ka bló tuto bonu Jaan na kpé nukún dó Mali wu. (Jaan 19:26, 27) Jezu ɖó nɔví ɖěɖee é ɖò wɛn ɖɔ ye nɔ sú hudo agbaza tɔn Mali tɔn lɛ sín dò é, amɔ̌, é cí ɖɔ ye ɖě kún ko huzu ahwanvu tɔn ó. Enɛ wu ɔ, Jezu jló na kúdeji ɖɔ è kpé nukún dó Mali wu ɖò agbaza kpo gbigbɔ kpo lixo.

16. Azɔ̌ kpinkpɛn tɛ wu Jaan ka kpé nukún dó?

¹⁶ Azɔ̌ kpinkpɛn ɖé wɛ ɖò kɔ jí nú Jaan. Ðó é ɖò mɛsɛ́dó lɛ mɛ wutu ɔ, é nɔ nukɔn ɖò wɛnɖagbejijlazɔ́ ɔ mɛ. É sixu ko lɛ́ da asì, enɛ wu ɔ, é ɖó na ko nɔ jlɛ̌ jí, hwenu e é ɖò hudo agbaza tɔn kpo gbigbɔ tɔn kpo xwédo tɔn tɔn sín dò sú wɛ é. (1 Kɔ. 9:5) Etɛ enɛ ka sixu kplɔ́n tatɔ́ xwédo tɔn lɛ ɖò égbé?

17. Etɛwu é ka ɖò taji ɖɔ tatɔ́ xwédo tɔn ɖé ni nɔ kpé nukún dó hudo gbigbɔ tɔn xwédo tɔn tɔn wu?

¹⁷ Nɔví sunnu tatɔ́ xwédo tɔn ɖé sixu ɖó azɔ̌ kpinkpɛn gegě bo na wà. Ði  kpɔ́ndéwú ɔ, é ɖó na nyí kanɖodónǔwutɔ́ ɖò agbazazɔ́ tɔn kɔn, bo na dó sixu wà nǔ Jehovah ɖɔhun. (Efɛ. 6:5, 6; Ti. 2:9, 10) É sixu lɛ́ ɖó azɔ̌ ɖevo lɛ ɖò agun ɔ mɛ, ɖi lɛngbɔ̌nyitɔ́zɔ́ kpo nukɔn ninɔ nú wɛnɖagbejijlazɔ́ ɔ kpo. Hwe ɖokpo ɔ nu ɔ, é ɖò taji ɖɔ é ni nɔ kplɔ́n Biblu xá asì tɔn kpo vǐ tɔn lɛ kpo ɖò gbesisɔmɛ. Gǎn e dó wɛ é ɖè bonu ye na kpò ɖò ganji ɖò agbaza, lee nǔ nɔ cí nú mɛ é, kpo gbigbɔ kpo lixo é na sù nukún yetɔn mɛ tawun.—Efɛ. 5:28, 29; 6:4.

18. Etɛ jí Jaan ka kú dó?

¹⁸ Nǔ gegě jɛ ɖò gbɛzán Jaan tɔn mɛ. É ɖí xwi xá wuvɛ̌ alɔkpa alɔkpa e sixu vɔ́da nú nǔɖiɖi tɔn lɛ é bǐ. Amɔ̌, hwebǐnu wɛ é wà nǔ e wu e kpé é bo setónú nú gbeɖiɖe Jezu tɔn lɛ, kaka jɛ ee ɖɔ ɖɔ è ni yí wǎn nú nɔví mɛtɔn lɛ é jí. Wǎgbɔ tɔn ɔ, Jaan kúdeji ɖɔ Jehovah kpo Jezu kpo yí wǎn nú emi, bo na na hlɔnhlɔn emi bɔ emi na ɖu ɖò mɛtɛnkpɔn ɖebǔ jí. (Jaan 14:15-17; 15:10; 1 Jaan 4:16) Nǔ e Satáan alǒ gbɛ̀ tɔn wà é ɖebǔ zɔ́n bonu Jaan gɔn wanyiyi ɖexlɛ́ ǎ.

19. Etɛ 1 Jaan 4:7 ka dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ mǐ ni wà? Etɛwu?

¹⁹ Jaan ɖɔhun ɔ, mǐ ɖò gbɛ̀ e Satáan, wangbɛnúmɛtɔ́ ɔ kp’acɛ na é ɖé mɛ. (1 Jaan 3:1, 10) É ba ɖɔ mǐ ni gbɔ wǎn yí nú nɔví mǐtɔn lɛ có, é sixu kpé enɛ wu ǎ, afi nú mǐ na tɛn ɛ ɖɔ ni wà mɔ̌ ɔ nɛ. Mi bonu mǐ ni kánɖeji bo na yí wǎn nú nɔví mǐtɔn lɛ, lobo ɖè wanyiyi enɛ xlɛ́ ɖò xó kpo nǔwalɔ mǐtɔn lɛ kpo mɛ. Mɔ̌ mɛ ɔ, mǐ na ɖu xwédo Jehovah tɔn e mɛ mǐ ɖè é sín vivǐ ganji, bɔ gbɛ̀ mǐtɔn na lɛ́ ɖó nu tawun.—Xà 1 Jaan 4:7.