XÓTA NǓKPLƆNKPLƆN TƆN 25
“Nyiɖesu Wɛ Na Yì Ba Lɛngbɔ̌ Ce lɛ Mɔ”
“Nyiɖesu wɛ na yì ba lɛngbɔ̌ ce lɛ mɔ, bo kpé nukún dó ye wu.”—EZEK. 34:11.
HAN 105 “Mawu ɔ, Wanyiyi Wɛ É Nyí”
XÓNUSƆ́ÐÓTE *
1. Nɛ̌ Jehovah ka cí vǐnɔ ɖé ɖɔhun gbɔn?
“NYƆNU nɔ wɔn vǐ e ɖò anɔ̌ nɔ́ wɛ ɖò akɔ́n tɔn mɛ ɔ à?” Nǔ e Jehovah kanbyɔ ɖò gbeyiɖɔ Ezayíi hwenu é nɛ. Mawu ɖɔ nú togun tɔn ɖɔ: “É na bo ka nɔ wɔn ɛ ɔ, nyɛ ɔ, nyɛ na wɔn we ǎ.” (Eza. 49:15) Mawu nɔ yawǔ jlɛ́ éɖée dó nɔ ɖé wu ǎ. Amɔ̌, é wà mɔ̌ ɖò ninɔmɛ elɔ mɛ. Jehovah zán kancica e nɔ nɔ vǐnɔ ɖé kpo vǐ tɔn kpo tɛntin é dó xlɛ́ lee é nɔ tɛ́dó mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ wu syɛnsyɛn gbɔn é. Vǐnɔ gegě na yí gbè nú xó elɔ lɛ e nɔví nyɔnu Jasmine ɖɔ é: “Enyi è ɖò anɔ̌ na vǐ ɖé wɛ ɔ, kancica bǔnɔ e nɔ nɔ ayǐ nú gbɛhwenu mɛtɔn bǐ é ɖé nɔ wá tíìn ɖò mɛ kpo vǐ ɔ kpo tɛntin.”
2. Nú Jehovah mɔ bonu ɖokpo ɖò vǐ tɔn lɛ mɛ jɛ zɔ n’i ɔ, nɛ̌ nǔ ka nɔ cí n’i?
2 Enyi vǐ Jehovah tɔn lɛ ɖokpo vɔ́vɔ́ tlɛ ɖó kúnnuɖegbé kpo kplé lɛ kpo yiyi te ɔ, é nɔ ɖó ayi wu. Xwewu xwewu ɔ, awakanmɛ nɔ gbɔjɔ * mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn afatɔ́n mɔkpan; nú é mɔ mɔ̌ ɔ, kpɔ́n lee é nɔ vɛ́ n’i sɔ é.
3. Etɛ Jehovah ka nɔ ba?
3 Nɔví vívɛ́ mǐtɔn e awakanmɛ gbɔjɔ na lɛ é gegě ko lɛkɔ wá agun ɔ mɛ, bɔ xomɛ nɔ hun mǐ tawun! Jehovah nɔ ba ɖɔ mɛ ɖěɖee awakanmɛ gbɔjɔ na lɛ é bǐ ni lɛkɔ wá, mɔ̌ wɛ mǐ lɔ nɔ ba. (1 Pi. 2:25) Nɛ̌ mǐ ka sixu d’alɔ ye gbɔn? Cobonu mǐ na na xósin nú nǔkanbyɔ enɛ ɔ, é na nyɔ́ ɖɔ mǐ ni tuùn nǔ e wu mɛɖé lɛ nɔ ɖó kplé lɛ yiyi kpo kúnnuɖiɖe kpo te é.
ETƐWU MƐÐÉ LƐ KA NƆ ÐÓ JEHOVAH SINSƐN TE?
4. Nɛ̌ agbazazɔ́ ka sixu wà nǔ dó mɛɖé lɛ wu gbɔn?
4 Mɛɖé lɛ nɔ zin ta kpo awa kpo bǐ dó agbazazɔ́ yetɔn mɛ. Nɔví sunnu e nɔ nyí Hung * bo nɔ nɔ Tofɔligbé-Zǎnzǎnhweji Asie tɔn é ɖɔ: “Un nɔ zé nyiɖée jó nú agbazazɔ́ ce zɛ xwé wu. Un nɔ ɖɔ nú nyiɖée ɖɔ, enyi un ɖó akwɛ ganji ɔ, un na kpéwú bo sɛn Jehovah hugǎn, xlonɔxó ka wɛ. Enɛ wu ɔ, un nɔ w’azɔ̌ nú ganxixo gegě. Un jɛ kplé lɛ gɔn jí ɖě jɛ ɖě gudo, bɔ wǎgbɔ tɔn ɔ, un ɖó kplé lɛ yiyi te. Satáan nɔ zán gbɛ̀ ɔ dó fɛ́ ayi mɛ lɛ tɔn, bonu kpɛɖé kpɛɖé ɔ, ye na jó Mawu sinsɛn dó.”
5. Nɛ̌ tagba ɖě jɛ ɖě gudo e nɔví nyɔnu ɖé mɔ é ka wà nǔ dó wǔ tɔn gbɔn?
5 Tagba lɛ nɔ ɖí bú nɔví ɖé lɛ. Anne e nɔ nɔ Grande-Bretagne é nyí nɔ nú vǐ atɔ́ɔ́n. Anne tinmɛ ɖɔ: “Vǐ ce lɛ ɖokpo ɖó wɔ̌n ɖò wǔ sín hwenu e è jì i é. Nukɔnmɛ ɔ, è ɖè vǐ nyɔnu ce lɛ ɖokpo sín agun mɛ, bɔ vǐ sunnu ce lɛ ɖokpo bɛ́ taglomɛzɔn ɖé. É ɖó linkpɔ́n nú mì tawun, bɔ un ɖó kplé lɛ kpo kúnnuɖegbé kpo yiyi te. Awakanmɛ wá gbɔjɔ mì.” Anne kpo xwédo tɔn kpo, gɔ́ nú mɛ ɖevo e ɖò ninɔmɛ mɔhun lɛ ɖí xwi xá wɛ lɛ é sín nǔ byɔ ayi mɛ nú mǐ tawun!
6. Enyi mɛɖé ma zán wěɖexámɛ e ɖò Kolosinu lɛ 3:13 mɛ é ǎ ɔ, nɛ̌ enɛ ka sixu zɔ́n bɔ é na jɛ zɔ nú togun Jehovah tɔn gbɔn?
6 Xà Kolosinu lɛ 3:13. Xomɛ nɔ sin Jehovah sɛntɔ́ ɖé lɛ, ɖó nǔ e nǔɖitɔ́ hatɔ́ ɖé wà é wu. Mɛsɛ́dó Pɔlu tuùn ɖɔ nɔví mǐtɔn ɖé sixu wá “wà nǔ nyi dò nú” mǐ. È tlɛ sixu ko wà nǔ agɔ xá mǐ. Nú mǐ ma cɔ́ mǐɖée ǎ ɔ, mǐ sixu hɛn mɛ dó xomɛ. Enɛ sixu wá zɔ́n bɔ mɛɖé jɛ zɔ nú togun Jehovah tɔn. Mǐ ni kpɔ́n nǔ e jɛ dó nɔví sunnu e nɔ nyí Pablo, bo nɔ nɔ Amérique du Sud é jí é. È dóhwɛ agɔ ɛ, bo ɖɔ é wà nǔ nyanya, bɔ wǎgbɔ tɔn ɔ, è yí wǔjɔmɛzɔ́ e é ɖó ɖò agun ɔ mɛ é sín así tɔn. Nɛ̌ é ka wà nǔ gbɔn? Pablo ɖɔ: “Xomɛ sin mì, bɔ kpɛɖé kpɛɖé ɔ, un jɛ zɔ sɛyi nú agun ɔ jí.”
7. Nú ayixa mɛɖé tɔn nɔ dóhwɛ ɛ ɔ, nɛ̌ enɛ ka sixu wà nǔ dó wǔ tɔn gbɔn?
7 Enyi mɛɖé gbà sɛ́n Mawu tɔn lɛ wá yì ɔ, ayixa tɔn sixu nɔ dóhwɛ ɛ, b’ɛ mɔ ɖɔ emi kún sɔ́ jɛxa bonu Mawu na yí wǎn nú emi ó. Nú é tlɛ ko lɛkɔ sín hwɛ tɔn lɛ gudo bonu è kú nǔblawu n’i ɔ, é sixu lin ɖɔ emi kún sɔ́ nyí mɛ ɖagbe sɔmɔ̌ bá nɔ togun Mawu tɔn mɛ ó. Nǔ cí mɔ̌ nú nɔví sunnu e nɔ nyí Francisco é. É ɖɔ: “È gbɛ́ nǔ nú mì, ɖó un lɛ̀ aga wutu. Tlolo hwɛ̌ ɔ, un kpò ɖò kplé lɛ yì wɛ, amɔ̌, é wá ɖó linkpɔ́n nú mì, bɔ un lin ɖɔ un kún sɔ́ jɛxa bo na nɔ togun Jehovah tɔn mɛ ó. Ayixa ce kpò ɖò hwɛ dó mì wɛ, bɔ un kúdeji ɖɔ Jehovah kún ko sɔ́ hwɛ kɛ mì ó. Un wá ɖó gbɛ̌didó xá agun ɔ te.” Nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú we dó nɔví ɖěɖee gbɔn ninɔmɛ e xó mǐ ɖɔ wá yì lɛ é ɖɔhun mɛ é wu? A ka nɔ sè wuvɛ̌ xá ye à? Taji ɔ, nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú Jehovah dó ye wu?
JEHOVAH YÍ WǍN NÚ LƐNGBƆ̌ TƆN LƐ
8. Jehovah nɔ wɔn mɛ e ko sɛn ɛ kpɔ́n lɛ é wɛ à? Tinmɛ.
8 Jehovah nɔ wɔn mɛ ɖěɖee ko sɛn ɛ wá yì, bo ka ɖó gbɛ̌didó xá togun tɔn te nú hwenu ɖé lɛ é ǎ; mɔ̌ jɛn é ma ka nɔ lɛ́ wɔn azɔ̌ e ye ko wà ɖò sinsɛnzɔ́ tɔn mɛ lɛ é ǎ é nɛ. (Ebl. 6:10) Gbeyiɖɔ Ezayíi zán nǔjlɛdonǔwu ɖagbe ɖé dó xlɛ́ lee Jehovah nɔ kpé nukún dó togun tɔn wu gbɔn é. Ezayíi wlan ɖɔ: “É cí lɛngbɔ̌nyitɔ́ e kplá gbɔ̌ tɔn lɛ é ɖɔhun. É bló alɔ nú ye bo kplé ye; é bɛ́ lɛngbɔ̌ví lɛ dó awa mɛ.” (Eza. 40:11) Nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú Lɛngbɔ̌nyitɔ́ Ðaxó ɔ, hwenu e lɛngbɔ̌ tɔn lɛ ɖokpo gosin lɛngbɔ̌kpó ɔ mɛ é? Jezu ɖè lee nǔ cí nú Jehovah é xlɛ́ hwenu e é kan xó elɔ byɔ ahwanvu tɔn lɛ é: “Ani mi ka lin dó xó elɔ wu? Enyi mɛɖé ɖó lɛngbɔ̌ kanweko (100), bonu ɖokpo ka bú sín mɛ ɔ, é ma na jó kanwe afɔtɔn-nukún-ɛnɛ (99) ɖě lɛ dó nyi fí ɖokpo ɖò sókan mɛ, lobo ɖidó ɖokpo e bú ɔ ba gbé à cé? Má ɖɔ nǔgbo nú mi: nú é yì mɔ ɔ, ɖokpo enɛ ɔ nɔ na ɛ xomɛhunhun hú kanwe afɔtɔn-nukún-ɛnɛ (99) ɖee ma bú ǎ lɛ.”—Mat. 18:12, 13.
9. Ðò Biblu sín táan mɛ ɔ, nɛ̌ lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe lɛ ka nɔ wà nǔ xá lɛngbɔ̌ yetɔn lɛ gbɔn? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò akpa ɔ jí é.)
9 Etɛwu é ka sɔgbe ɖɔ è ni jlɛ́ Jehovah dó lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖé wu? Ðó ɖò Biblu sín táan mɛ ɔ, lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɖé nɔ kpé nukún dó lɛngbɔ̌ tɔn lɛ wu tawun. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Davidi hu kinnikinni ɖé kpo lɔnmɔ ɖé kpo dó nya xɛ ɖò lɛngbɔ̌ tɔn lɛ jí. (1 Sam. 17:34, 35) Enyi lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɖé sín lɛngbɔ̌ ɖokpo vɔ́vɔ́ tlɛ hwe ɔ, é na ɖó ayi wu jɛn wɛ. (Jaan 10:3, 14, 15) Lɛngbɔ̌nyitɔ́ mɔhun na jó lɛngbɔ̌ 99 e kpò lɛ é dó nyi kpó mɛ, alǒ fɔ ye d’alɔ mɛ nú lɛngbɔ̌nyitɔ́ gbɛ̌ tɔn lɛ, bo na yì ɖokpo e bú é ba gbé. Jezu zán nǔjlɛdonǔwu enɛ dó kplɔ́n mǐ nǔgbo taji ɖé: “Tɔ́ mitɔn e ɖò [jixwé] ɔ [nɔ] jló ɖɔ mɛ ɖokpo géé ni bú ɖò yɔkpɔvu elɔ lɛ mɛ ǎ.”—Mat. 18:14.
JEHOVAH NƆ BA LƐNGBƆ̌ TƆN LƐ
10. Sɔgbe xá Ezekiyɛli 34:11-16 ɔ, etɛ Jehovah ka d’akpá ɖɔ emi na wà nú lɛngbɔ̌ emitɔn e bú lɛ é?
10 Jehovah yí wǎn nú mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo kaka jɛ “yɔkpɔvu” e jɛ zɔ nú lɛngbɔ̌kpó tɔn lɛ é jí. Mawu gbɔn gbeyiɖɔ Ezekiyɛli jí bo d’akpá ɖɔ emi na ba lɛngbɔ̌ emitɔn e bú lɛ é, lobo na d’alɔ ye bɔ ye na lɛ́ jɛ ganji ɖò gbigbɔ lixo. É ɖɔ nǔ tawun tawun ɖěɖee é na bló bo na hwlɛn ye lɛ é; nǔ ɖokpo ɔ wɛ lɛngbɔ̌nyitɔ́ Izlayɛli tɔn lɛ nɔ bló hwenu e lɛngbɔ̌ ɖé bú é. (Xà Ezekiyɛli 34:11-16.) Nukɔntɔn ɔ, lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɔ nɔ ba lɛngbɔ̌ ɔ, enɛ sixu byɔ táan kpo hlɔnhlɔn kpo tawun. Wegɔ́ ɔ, enyi lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɔ mɔ lɛngbɔ̌ e bú é ɔ, é nɔ kplá ɛ yì lɛngbɔ̌kpó ɔ mɛ. Atɔngɔ́ ɔ, enyi lɛngbɔ̌ ɔ gblewǔ, alǒ xovɛ́ sin i ɔ, lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɔ nɔ d’alɔ ɛ kpo wanyiyi kpo, nɔ bla akpa tɔn lɛ n’i, nɔ sɔ́ ɛ, lobo nɔ na ɛ nǔɖuɖu. Mɛxo agun tɔn e nɔ kpé nukún dó “mɛ e Mawu sɔ́ dó así nú” ye lɛ é wu lɛ é ɖó na ɖè afɔ ɖokpo ɔ lɛ dó d’alɔ mɛ ɖěɖee jɛ zɔ nú agun ɔ lɛ é. (1 Pi. 5:2, 3) Mɛxo agun tɔn lɛ nɔ ba ye, d’alɔ ye bonu ye ni lɛkɔ wá agun ɔ mɛ, bo nɔ lɛ́ ɖè wanyiyi xlɛ́ ye gbɔn alɔdidó ye ɖò gbigbɔ lixo lee é byɔ gbɔn é gblamɛ. *
11. Etɛ lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɖé ka nɔ tuùn?
11 Lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɖé nɔ tuùn ɖɔ lɛngbɔ̌ lɛ sixu wá bú. Nú lɛngbɔ̌ ɖé gosin lɛngbɔ̌kpó ɔ mɛ ɔ, lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɔ nɔ wà nǔ xá ɛ dó daka mɛ ǎ. Mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn ɖé lɛ jɛ zɔ n’i nú táan ɖé bɔ é d’alɔ ye; mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú e é zé ɖ’ayǐ hwenu e é d’alɔ ye é é.
12. Nɛ̌ Jehovah ka wà nǔ xá Jonasi gbɔn?
12 Gbeyiɖɔ Jonasi hɔn jó azɔ̌ e Jehovah zɔ́n ɛ é dó. Nǔ ɖò mɔ̌ có, Jehovah yawǔ jó gbè dó wǔ tɔn ǎ. Lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɖé ɖɔhun ɔ, Jehovah hwlɛn ɛ, bo d’alɔ ɛ bɔ é mɔ hlɔnhlɔn e sín hudo é ɖó bo na wà azɔ̌ tɔn é. (Jona. 2:8; 3:1, 2) Nukɔnmɛ ɔ, Mawu zán atín ɖé dó d’alɔ Jonasi bɔ é mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ gbɛ̀ gbɛtɔ́ ɖokpo ɖokpo tɔn xɔ akwɛ. (Jona. 4:10, 11) Etɛ enɛ ka kplɔ́n mǐ? Mɛxo agun tɔn lɛ ɖó na nɔ yawǔ jó gbè dó mɛ e awakanmɛ gbɔjɔ na lɛ é wu ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, ye ɖó na tɛ́n kpɔ́n bo mɔ nǔ jɛ nǔ e zɔ́n bɔ lɛngbɔ̌ ɖé gosin lɛngbɔ̌kpó ɔ mɛ é wu. Bɔ enyi lɛngbɔ̌ enɛ lɛkɔ wá Jehovah gɔ́n ɔ, mɛxo lɛ nɔ kpò ɖò xíxlɛ́ ɛ wɛ ɖɔ emi yí wǎn n’i, bɔ nǔ tɔn nɔ lɛ́ ɖu ayi mɛ nú emi.
13. Etɛ lee Jehovah wà nǔ gbɔn xá mɛ e wlan Ðɛhan 73gɔ́ ɔ é ka sixu kplɔ́n mǐ?
13 Hwenu e mɛ e wlan Ðɛhan 73gɔ́ ɔ é mɔ ɖɔ, é cí ɖɔ nǔ ɖò nyinyɔ́ nú mɛ nyanya lɛ wɛ é ɔ, awakanmɛ gbɔjɔ ɛ. É kanbyɔ éɖée ɖɔ lè ɖé ka ɖò jlǒ Mawu tɔn wiwa mɛ à jí. (Ðɛh. 73:12, 13, 16) Nɛ̌ Jehovah ka wà nǔ gbɔn? É dóhwɛ ɛ ǎ. Mawu tlɛ yí gbè bɔ è wlan ɖɛhan-wlantɔ́ ɔ sín xó enɛ lɛ dó Biblu mɛ. Ðɛhan-wlantɔ́ ɔ wá mɔ ɖɔ kancica ɖagbe ɖé ɖiɖó xá Jehovah nyɔ́ hú nǔ ɖevo ɖebǔ, bo nɔ zɔ́n bɔ gbɛ̀ nɔ ɖó nu. (Ðɛh. 73:23, 24, 26, 28) Etɛ enɛ ka kplɔ́n mǐ? Mɛxo agun tɔn lɛ ɖó na nɔ yawǔ ɖó hwɛ nú mɛ e jɛ nǔ xò kpɔ́n jí ɖɔ lè ɖé ka ɖò Jehovah sinsɛn mɛ à jí lɛ é ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, mɛxo lɛ ɖó na tɛ́n kpɔ́n bo mɔ nǔ jɛ nǔ e wu ye nɔ ɖɔ xó bo nɔ wà nǔ gbɔn mɔ̌ é mɛ. Enɛ gudo jɛn mɛxo lɛ sixu zán Biblu dó dó wusyɛn lanmɛ nú ye.
14. Etɛwu Elíi ka ɖó hudo alɔdó tɔn? Nɛ̌ Jehovah ka d’alɔ ɛ gbɔn?
14 Gbeyiɖɔ Elíi hɔn nú Axɔ́si Jezabɛli. (1 Axɔ́. 19:1-3) É lin ɖɔ mɛ ɖevo ɖě kún sɔ́ ɖò gbeyiɖɔzɔ́ wà nú Jehovah wɛ ó, lé azɔ̌ emitɔn kún nyí nǔɖewanú ó. Linkpɔ́n ɖí bú Elíi kaka bɔ é jló na kú. (1 Axɔ́. 19:4, 10) Jehovah dóhwɛ Elíi ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, é na ɛ ganjɛwu ɖɔ é kún ɖò éɖokpo ó, lé é sixu ɖeji dó hlɔnhlɔn emitɔn wu, ɖɔ azɔ̌ gegě lɛ́ kpò bɔ é na wà. Jehovah ɖótó nǔ e ɖò ayi mɛ ɖu nú Elíi wɛ lɛ é kpo xomɛnyínyɔ́ kpo, bo lɛ́ sɔ́ azɔ̌ yɔyɔ̌ ɖevo lɛ d’así n’i. (1 Axɔ́. 19:11-16, 18) Etɛ enɛ ka kplɔ́n mǐ? Mǐ bǐ, ɖò taji ɔ, mɛxo agun tɔn lɛ ɖó na nɔ wà nǔ xá lɛngbɔ̌ Jehovah tɔn lɛ kpo xomɛnyínyɔ́ kpo. Enyi mɛɖé ɖò nǔ e dó xomɛsin n’i é ɖɔ wɛ, alǒ é lin ɖɔ emi kún sɔ́ jɛxa nǔblawukúnúmɛ Jehovah tɔn ó ɔ, mɛxo lɛ ɖó na ɖótó è hwenu e é ɖò lee nǔ cí n’i é ɖɔ wɛ é. Enɛ gudo ɔ, ye na tɛ́n kpɔ́n bo na ganjɛwu lɛngbɔ̌ e bú é ɖɔ é xɔ akwɛ nú Jehovah.
NƐ̌ NǓ KA ÐÓ NA NƆ CÍ NÚ MǏ DÓ LƐNGBƆ̌ MAWU TƆN E BÚ LƐ É WU?
15. Sɔgbe xá Jaan 6:39 ɔ, nɛ̌ Jezu ka nɔ kpɔ́n lɛngbɔ̌ Tɔ́ tɔn tɔn lɛ gbɔn?
15 Nɛ̌ Jehovah ka nɔ jló ɖɔ nǔ ni nɔ cí nú mǐ dó lɛngbɔ̌ tɔn e bú lɛ é wu? Jezu sɔ́ kpɔ́ndéwú ɔ ɖ’ayǐ nú mǐ. Jezu tuùn ɖɔ lɛngbɔ̌ Jehovah tɔn lɛ bǐ wɛ xɔ akwɛ ɖò nukún tɔn mɛ, enɛ wu ɔ, é wà nǔ e wu é kpé é bǐ bo d’alɔ “Izlayɛli-ví e cí lɛngbɔ̌ búbú ɖɔhun lɛ” é, bonu ye ni lɛkɔ wá Jehovah gɔ́n. (Mat. 15:24; Luk. 19:9, 10) Ðó Jezu wɛ nyí lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɔ wutu ɔ, é lɛ́ wà nǔ e wu é kpé é bǐ bonu lɛngbɔ̌ Jehovah tɔn lɛ ɖě ni na ma bú ó.—Xà Jaan 6:39.
16-17. Nɛ̌ nǔ ka ɖó na nɔ cí nú mɛxo agun tɔn lɛ dó alɔdidó mɛ ɖěɖee ko jɛ zɔ nú Jehovah lɛ é wu? (Kpɔ́n gbǎví “ Lee Nǔ Sixu Cí nú Lɛngbɔ̌ E Bú É ɖé É.”)
16 Mɛsɛ́dó Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú mɛxo agun tɔn e ɖò agun Efɛzi tɔn mɛ lɛ é ɖɔ ye ni nɔ wà nǔ Jezu ɖɔhun. Mi “dó alɔ [mɛ e ma ɖó gǎn ǎ] lɛ, bo na dó flín xó e Aklunɔ Jezu ɖesu ɖɔ lɛ na; é ɖɔ: ‘Nǔnamɛ nɔ dó xomɛhunhun nú mɛ hú nǔyiɖomɛsí.’” (Mɛ. 20:17, 35) É ɖò wɛn ɖɔ mɛxo agun tɔn lɛ ɖó azɔ̌ bǔnɔ ɖé bo na wà ɖò ali enɛ nu ɖò égbé. Mɛxo agun tɔn e nɔ nyí Salvador bo nɔ nɔ Espagne é ɖɔ: “Enyi un lin tamɛ dó lě dò Jehovah nɔ kpé nukún dó lɛngbɔ̌ tɔn e bú lɛ é wu sɔ́ é jí ɔ, enɛ nɔ sísɛ́ mì bɔ un nɔ wà nǔ e wu un kpé é bǐ dó d’alɔ ye. Ðó un nyí lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖé ɖò gbigbɔ lixo wutu ɔ, un kúdeji ɖɔ Jehovah jló ɖɔ má kpé nukún dó ye wu.”
17 È d’alɔ mɛ e xó è ɖɔ ɖò xóta elɔ mɛ bɔ ye jɛ zɔ nú Jehovah lɛ é bǐ bɔ ye lɛkɔ wá gɔ̌n tɔn. Ðò alɔnu dìn ɔ, mɛ e ko jɛ zɔ nú Jehovah lɛ é gegě jló na wà nǔ ɖokpo ɔ. Ðò xóta e bɔ d’ewu é mɛ ɔ, mǐ na ɖɔ xó dó nǔ e mǐ sixu wà bo d’alɔ ye bɔ ye na lɛkɔ wá Jehovah gɔ́n é wu hlɛ́nhlɛ́n.
HAN 139 Kpɔ́n Hwiɖée Sɛ́dó Ðò Gbɛ̀ Yɔyɔ̌ ɔ Mɛ
^ akpá. 5 Etɛwu mɛ e ko sɛn Jehovah kpo gbejininɔ kpo nú xwè mɔkpan é ɖé lɛ ka nɔ wá jɛ zɔ nú agun ɔ? Nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú Mawu dó ye wu? Xóta elɔ na na xósin nú nǔkanbyɔ enɛ lɛ. Ðò Biblu sín táan mɛ ɔ, mɛɖé lɛ jɛ zɔ nú Jehovah nú hwenu ɖé; xóta elɔ na lɛ́ ɖɔ xó dó nǔ e mǐ sixu kplɔ́n ɖò ali e nu é d’alɔ ye ɖè é é jí.
^ akpá. 2 TINMƐ ÐÉ LƐ: Wɛnjlatɔ́ e awakanmɛ gbɔjɔ na é wɛ nyí mɛ e ma jla wɛn xá agun ɔ ǎ nú sun ayizɛ́n alǒ hú mɔ̌ é. É ɖò mɔ̌ có, mɛ e awakanmɛ gbɔjɔ na lɛ é kpó ɖò nɔví mǐtɔn lɛ nyí wɛ, bɔ mǐ yí wǎn nú ye.
^ akpá. 4 È ɖyɔ nyikɔ ɖé lɛ.
^ akpá. 10 Xóta e bɔ d’ewu é na tinmɛ lee mɛxo agun tɔn lɛ sixu wà nǔ atɔn enɛ gbɔn é.
^ akpá. 60 ÐIÐE LƐ SÍN TINMƐ: Ðó lɛngbɔ̌ e bú é sín nǔ ɖò ayi mɛ ɖu nú lɛngbɔ̌nyitɔ́ Izlayɛli-ví ɖé wɛ wu ɔ, é ɖò lɛngbɔ̌ ɔ ba wɛ, bo na d’alɔ ɛ bonu é na lɛkɔ yì lɛngbɔ̌kpó ɔ mɛ. Lɛngbɔ̌nyitɔ́ gbigbɔ tɔn lɛ nɔ wà nǔ ɖokpo ɔ égbé.
^ akpá. 64 ÐIÐE LƐ SÍN TINMƐ: Nɔví nyɔnu e awakanmɛ gbɔjɔ na é ɖé ɖò te kpɔ́n mɔ̌to e é na dó é, bo ɖò Kúnnuɖetɔ́ we e ɖò kúnnu ɖè wɛ ɖò agbawungba kpo awǎjijɛ kpo lɛ é kpɔ́n wɛ.