Skip to content

Yi xósɛxweta ɔ jí

XÓTA NǓKPLƆ́NKPLƆ́N TƆN 27

Aniwú mǐ ka ɖó ná nɔ ɖó sísí nú Jexóva?

Aniwú mǐ ka ɖó ná nɔ ɖó sísí nú Jexóva?

‘Jexóva nɔ ɖɔ nǔ e ɖo ayi tɔn mɛ ɔ nú mɛ e nɔ sí i lɛ́.’—Ðɛh. 25:14.

HAN 8 Jexóva wɛ nyí bibɛtɛn mǐtɔn

XÓNUSƆ́ÐÓTE a

1-2. Sɔgbe xá Ðɛhan 25:14 ɔ, ényí mǐ ba ná zun xɔ́ntɔn vívɛ́ xá Jexóva ɔ, étɛ́ mǐ ka ɖó ná wa?

 ÉNYÍ a ba ɖɔ xɔ́ntɔn vívɛ́ e hwi kpó mɛɖé kpó zun é ní kpo ɖo ayǐ ɔ, jijɔ tɛ́ lɛ́ ka ɖo tají bɔ a lin? A ná ɖibla ɖɔ ɖɔ xɔ́ntɔn ɖagbe lɛ́ ɖó ná yí wǎn nú yěɖée, bo lɛ́ nɔ gǔdo nǔ yěɖée. Bóyá wɛ a ná lin ɖɔ xɛsiɖiɖi nyí jijɔ tají e ná zɔ́n bɔ xɔ́ntɔn zunzun ɖé ná yi ta é ɖokpó. É ɖo mɔ̌ có, lěe wěmafɔ e jí xóta élɔ́ jínjɔ́n é ɖɔ gbɔn é ɔ, mɛ ɖěɖěe jló ná zun xɔ́ntɔn vívɛ́ xá Jexóva lɛ́ é ɖó ná nɔ ɖi xɛsi n’i, alǒ “nɔ sí i.”—Xa Ðɛhan 25:14.

2 Ényí mǐ ná bo ko ɖo Jexóva sɛn wɛ sín hwenu línlín ɖíe ɔ, mǐ mɛ bǐ wɛ ɖó ná kpo ɖo sísí ɖaxó ɖó n’i wɛ. Amɔ̌, étɛ́ ka nyí tínmɛ sísí ɖó nú Mawu tɔn? Nɛ̌ mǐ ka sixú kplɔ́n sísí ɖó nú Jexóva gbɔn? Étɛ́ kpɔ́ndéwú hɔnmɛgán Ovadiahu, vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó Yexoyáda kpó axɔ́sú Joasi kpó tɔn ka sixú kplɔ́n mǐ dó sísí ɖó nú Mawu wú?

ÉTƐ́ KA NYÍ TÍNMƐ SÍSÍ ÐÓ NÚ MAWU TƆN?

3. Tínmɛ lěe xɛsiɖiɖi sixú cyɔ́n alɔ mǐ jí gbɔn é.

3 Ényí mǐ tuun ɖɔ nǔɖé lɛ́ sixú ɖó wǔvɛ́ nú mǐ ɔ, xɛsi sixú ɖi mǐ. Xɛsi mɔ̌hun sixú nyɔ́, ɖó é ná d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná wá gbeta ɖagbe lɛ́ kɔn. Ényí mǐ ɖo xɛsi ɖi wɛ ɖɔ mǐ táá j’ayǐ ɔ, mǐ ná lɔn bo ɖi zɔnlin káká yi só ɖé sín tófɛ́nu ǎ. Xɛsi ɖi nú wǔgbígblé sixú zɔ́n bɔ mǐ ná hɔn nú ninɔmɛ nyanya ɖé. Ényí xɛsi ɖi mǐ ɖɔ akpa táá jɛ xɔ́ntɔn e mǐ zun xá mɛ e mǐ yí wǎn ná é ɖé é wú ɔ, mǐ ná lɔn bo ɖɔ alǒ wa nǔ e ma ɖe xomɛnyínyɔ́ xlɛ́ ǎ é ɖé ǎ.

4. Xɛsi alɔkpa tɛ́ Satáan ka nɔ ba ɖɔ mǐ ní ɖi nú Jexóva?

4 Satáan nɔ ba ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ́ ní nɔ ɖi xɛsi e ma sɔgbe ǎ é nú Jexóva. Linlin e Elifázi ɖó é wɛ Satáan nɔ sɔ́ ɖó ajo. É nɔ ba ɖɔ mǐ ní ɖi ɖɔ Jexóva nɔ ɖo xomɛsin jí hwebǐnu, nɔ ba ná dɔn tó nú mǐ, bɔ mǐ kún sixú hɛn xomɛ tɔn hun gbeɖé ó. (Jɔb. 4:18, 19) Satáan nɔ ba ɖɔ mǐ ní ɖi xɛsi nú Jexóva káká bo ma sɔ́ sɛn ɛ ɖě ó. Amɔ̌, mǐ ɖó ná nɔ ɖi xɛsi nú Jexóva ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, mǐ ná nɔ ɖó sísí n’i, bo ná nɔ ɖi xɛsi dó nǔ e nɔ vɛ́ n’i lɛ́ é wiwa wú.

5. Étɛ́ ka nyí tínmɛ sísí ɖó nú Mawu tɔn?

5 Mɛ e ɖó sísí ɖaxó nú Mawu é nɔ yí wǎn n’i, bo nɔ ba ná wa nǔ ɖěbǔ bɔ é ná dó akpa xɔ́ntɔn e é zun xá ɛ é wú ǎ. “Sísí e gɔ́ngɔ́n é” mɔ̌hun wɛ Jezu ɖó nú Mawu. (Ebl. 5:7) É nɔ ɖi xɛsi nú Jexóva gbeɖé ǎ. (Eza. 11:2, 3) É nyɔ́ wa ɔ, é ɖó wǎnyíyí adodwé n’i, bo nɔ ba ná se tónú n’i. (Jaan 14:21, 31) Jezu ɖɔhun ɔ, mǐ nɔ ɖó sísí ɖaxó nú Jexóva, ɖó é nɔ yí wǎn nú mɛ, ɖó nǔnywɛ́, nɔ wa nǔ jlɔ́jlɔ́ bo lɛ́ ɖó hlɔ̌nhlɔ́n. Mǐ lɛ́ tuun ɖɔ Jexóva yí wǎn nú mǐ tawun, bɔ lěe mǐ nɔ xwedó nǔ e kplɔ́n mǐ wɛ é ɖe lɛ́ é gbɔn é nɔ ɖu ayi mɛ n’i. Ényí mǐ vɛ́ tóli nú Jexóva ɔ, wǔ nɔ kú i, amɔ̌, ényí mǐ se tónú n’i ɔ, mǐ nɔ hɛn xomɛ tɔn hun.—Ðɛh. 78:41; Nǔx. 27:11.

MǏ SIXÚ KPLƆ́N BO NƆ ÐÓ SÍSÍ NÚ MAWU

6. Ðɔ ali e nu mǐ sixú kplɔ́n bo ɖó sísí nú Mawu ɖe é ɖokpó. (Ðɛhan 34:12)

6 È nɔ ji mǐ kpó sísí ɖíɖó nú Mawu kpó ǎ, mǐ ɖó ná tɛ́n kpɔ́n bo kplɔ́n wɛ. (Xa Ðɛhan 34:12.) Ali e nu mǐ sixú wa mɔ̌ ɖe é ɖokpó wɛ nyí tamɛ linlin dó nǔɖíɖó lɛ́ jí. Lě do mǐ nɔ mɔ nǔnywɛ́ Mawu tɔn, hlɔ̌nhlɔ́n tɔn kpó wǎnyíyí ɖaxó e é ɖó nú mǐ é kpó ɖo “nǔ e é bló lɛ́ é” mɛ sɔ é ɔ, mɔ̌ do wɛ sísí e mǐ ɖó n’i é kpó wǎn e mǐ yí n’i é kpó ná d’agba sɔ. (Hlɔ̌. 1:20) Nɔví nyɔ̌nu ɖé nɔ nyí Adrienne bo ɖɔ: “Ényí un kpɔ́n nǔ ɖěbǔ e Jexóva da é, bo mɔ lě do é ɖó nǔnywɛ́ sɔ é ɔ, é nɔ jí wǔ nú mì bo nɔ d’alɔ mì bɔ un nɔ mɔ ɖɔ Jexóva tuun nǔ e nyɔ́ nú mì hú gǎn é.” Tamɛ linlin dó énɛ́ jí zɔ́n bɔ é ɖɔ: “Jexóva wɛ nyí jɔtɛn gbɛ ce tɔn, étɛ́wú un ka ná wa nǔɖé bɔ é ná d’akpa xɔ́ntɔn e un zun xá ɛ é wú? A ka sixú zán hwenu kléwún ɖé ɖo aklúnɔzángbla élɔ́ mɛ bo lin tamɛ dó nǔɖíɖó lɛ́ sín akpáxwé ɖé jí a? Mɔ̌ wiwa ná zɔ́n bɔ sísí e a ɖó nú Jexóva é kpó wǎn e a yí n’i é kpó ná gɔ́ngɔ́n d’é jí.—Ðɛh. 111:2, 3.

7. Nɛ̌ ɖɛxixo ka sixú d’alɔ mǐ bɔ sísí e mǐ ɖó nú Jexóva é ná gɔ́ngɔ́n d’é jí gbɔn?

7 Ali ɖěvo e nu mǐ sixú bló bɔ sísí e mǐ ɖó nú Mawu é ná gɔ́ngɔ́n d’é jí ɖe é wɛ nyí gbɔn ɖɛxixo hwɛhwɛ gblamɛ. Lě do mǐ xo ɖɛ sɛ́dó Jexóva sɔ é ɔ, mɔ̌ do wɛ mǐ ná tuun i d’é jí sɔ. Hweɖébǔnu e mǐ xo ɖɛ sɛ́dó Jexóva ɖɔ é ní ná hlɔ̌nhlɔ́n mǐ bónú mǐ ná dɛ é ɔ, mǐ nɔ flín lě do é ɖó hlɔ̌nhlɔ́n sɔ é. Ényí mǐ dó kú nú Jexóva ɖó Vǐ tɔn e é ná mǐ é wú ɔ, mǐ nɔ flín wǎn e é yí nú mǐ é mǐɖée. Gɔ́ ná ɔ, ényí mǐ sa vo nú Jexóva ɖɔ é ní d’alɔ mǐ bónú mǐ ná ɖe ɖɛ tagba ɖé ɔ, mǐ nɔ flín lě do é ɖó nǔnywɛ́ sɔ é. Ðɛ mɔ̌hun lɛ́ nɔ zɔ́n bɔ sísí e mǐ ɖó nú Jexóva é nɔ gɔ́ngɔ́n d’é jí. Gɔ́ ná ɔ, yě nɔ lɛ́ ná hlɔ̌nhlɔ́n kán e mǐ kán ɖ’é jí bo ná nyi alɔ nú nǔ ɖěbǔ e ná d’akpa xɔ́ntɔn e mǐ zun xá ɛ é wú é wiwa.

8. Étɛ́ mǐ ka sixú wa bo ná kpo ɖo sísí ɖó nú Mawu wɛ?

8 Nǔ kplɔ́nkplɔ́n dó kpɔ́ndéwú ɖagbe kpó nyanya kpó ɖěɖěe ɖo Biblu mɛ lɛ́ é wú sixú zɔ́n bɔ mǐ ná kpo ɖo sísí ɖó nú Mawu wɛ. Mi nú mǐ ní ɖɔ xó dó mɛsɛntɔ́ Jexóva tɔn gbejínɔtɔ́ we wú: yě wɛ nyí axɔ́sú Akábu sín hɔnmɛgán Ovadiahu kpó vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó Yexoyáda kpó. Énɛ́ gúdo ɔ, mǐ ná mɔ nǔ e kpɔ́ndéwú Judáa xɔ́sú Joasi tɔn sixú kplɔ́n mǐ é; é sɛn Jexóva ɖo bǐbɛ́mɛ, amɔ̌ ɖo nukɔnmɛ ɔ, é sɔ́ wá wa mɔ̌ ǎ.

KPANKƆ́N OVADIAHU ÐƆHUN

9. Nɛ̌ sísí ɖó nú Jexóva ka d’alɔ Ovadiahu gbɔn? (1 Axɔ́sú lɛ́ 18:3, 12)

9 Azɔn nukɔntɔn e Biblu ɖɔ xó dó Ovadiahu wú é ɔ, é ɖɔ: ‘Mɛɖé wɛ Ovadiahu nyí, bo nɔ ɖó sísí nú Jexóva ɖésú.’ (Xa 1 Axɔ́sú lɛ́ 18:3, 12.) Ðagbe tɛ́ sísí énɛ́ ka wa nú Ovadiahu? Ðagbe e é wa n’i é ɖokpó wɛ nyí ɖɔ, é zɔ́n bɔ é nɔ ɖɔ nǔgbó bo lɛ́ nyí mɛ ɖejidéwú, énɛ́ wú ɔ, axɔ́sú ɔ sɔ́ nǔ e ɖo hɔn ɔ mɛ lɛ́ é bǐ dó alɔ tɔn mɛ. (Sɔ́ jlɛ́ dó Nɛɛmíi 7:2 wú.) Sísí e Ovadiahu ɖó nú Mawu é lɛ́ zɔ́n bɔ é kpankɔ́n tawun; jijɔ ɖé wɛ bɔ é ɖo wɛn ɖɔ é ɖó hudó tɔn. Axɔ́sú nyanya Akábu hwenu wɛ é nɔ gbɛ. Akábu ‘wa nǔ e ma nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ ǎ é hú ée axɔ́sú e ko ɖu axɔ́sú jɛ nukɔn n’i lɛ́ bǐ wa é.’ (1 Axɔ́. 16:30) Gɔ́ ná ɔ, Akábu sín asi Jezabɛ́li e nɔ sɛn Baálu é gbɛ́ wǎn nú Jexóva sɔmɔ̌, bo tɛ́n kpɔ́n bá sú kún dó nú mawusinsɛn nǔgbó ɔ ɖo axɔ́súɖuto totaligbé tɔn ɔ mɛ. É tlɛ hu gbeyíɖɔ Mawu tɔn gěgé. (1 Axɔ́. 18:4) É ɖo wɛn ɖɔ, hwenu vɛ́ wǔ ɖé mɛ wɛ Ovadiahu sɛn Jexóva ɖe.

10. Étɛ́ ka xlɛ́ ɖɔ Ovadiahu kpankɔ́n tawun?

10 Nɛ̌ Ovadiahu ka ɖe xlɛ́ ɖɔ émí kpankɔ́n tawun gbɔn? Hwenu e Jezabɛ́li jɛ gbeyíɖɔ Mawu tɔn lɛ́ ba ji bá hu é ɔ, Ovadiahu bɛ́ gbeyíɖɔ Mawu tɔn 100 hwlá; “yě mɛ kanɖé wǒ (50) kanɖé wǒ (50) wɛ [é] fɔ hwlá dó sóxo mɛ sóxo mɛ, bo nɔ ná nǔɖuɖu kpó sin kpó yě.” (1 Axɔ́. 18:13, 14) Ényí Jezabɛ́li tuun nǔ e nya akɔ́nkpantɔ́ e nɔ nyí Ovadiahu é wa é ɔ, é ná hu i jɛ́n wɛ. Nǔgbó ɔ, gbɛtɔ́ wɛ Ovadiahu nyí, bo ba ná kú ǎ. Amɔ̌, Ovadiahu yí wǎn nú Jexóva kpó mɛ ɖěɖěe nɔ sɛn ɛ lɛ́ é kpó hú gbɛ éɖésúnɔ tɔn.

È gbɛ́ azɔ̌ mǐtɔn có, nɔví súnnu ɖokpó ɖo nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn má nú Kúnnuɖetɔ́ hǎtɔ́ tɔn lɛ́ wɛ kpó akɔ́nkpinkpan kpó (Kpɔ́n akpáxwé 11) b

11. Nɛ̌ mɛsɛntɔ́ Jexóva tɔn égbé tɔn lɛ́ ka nɔ wa nǔ Ovadiahu ɖɔhun gbɔn? (Lɛ̌ kpɔ́n fɔtóo ɔ.)

11 Égbé ɔ, mɛsɛntɔ́ Jexóva tɔn gěgé nɔ nɔ fí ɖěɖěe è gbɛ́ azɔ̌ mǐtɔn ɖe lɛ́ é. Nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó vívɛ́ énɛ́ lɛ́ nɔ ɖó sísí e jɛxá é nú acɛkpikpa lɛ́, amɔ̌, Ovadiahu ɖɔhun ɔ, yě nɔ sɔ́ nǔ e nyí Jexóva tɔn é jó n’i, énɛ́ wɛ nyí gbejíninɔ bǐ mlɛ́mlɛ́. (Mat. 22:21) Yě nɔ ɖe xlɛ́ ɖɔ émí nɔ ɖó sísí nú Mawu gbɔn tónúsise n’i hú gbɛtɔ́ gblamɛ. (Mɛ. 5:29) Yě nɔ wa mɔ̌ gbɔn wɛn ɖagbe ɔ jíjlá kpó kplé lɛ́ blóbló kpó ɖo nǔglɔ́ gblamɛ. (Mat. 10:16, 28) Nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó yětɔn lɛ́ ɖó nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn sín hudó tawun, bɔ lěe yě ná mɔ gbɔn é nɔ ɖu ayi mɛ nǔ yě. Mǐ ní kpɔ́n kpɔ́ndéwú Henri tɔn. É nɔ nɔ to Aflíka tɔn e mɛ è gbɛ́ azɔ̌ mǐtɔn ɖe nú hwenu ɖé é ɖé mɛ. Hwenu e è gbɛ́ azɔ̌ mǐtɔn é ɔ, Henri sɔ́ éɖée jó bo nɔ má nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn nú Kúnnuɖetɔ́ hǎtɔ́ tɔn lɛ́. É wlán ɖɔ: “Un nyí mɛɖé bɔ winnyá nɔ hu mì. Énɛ́ wú ɔ, un kú d’é jí ɖɔ sísí ɖaxó e un ɖó nú Jexóva é wɛ ná mì akɔ́nkpinkpan e sín hudó un ɖó é.” A ka sixú ɖó akɔ́nkpinkpan Henri ɖɔhun a? A sixú ɖó, ényí a tɛ́n kpɔ́n bo ɖó sísí ɖaxó nú Mawu ɔ nɛ́.

NƆ GBEJÍ VƆ̌SÁNÚXWLÉMAWUTƆ́ ÐAXÓ YEXOYÁDA ÐƆHUN

12. Nɛ̌ vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó Yexoyáda kpó asi tɔn kpó ka xlɛ́ gbejí ɖaxó e yě ɖe nú Jexóva é gbɔn?

12 Vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó Yexoyáda ɖó sísí nú Jexóva, bɔ énɛ́ sísɛ́ ɛ lobɔ é nɔ gbejí bo jɛ hun dó mawusinsɛn nǔgbó ɔ jí. Énɛ́ jɛ wě hwenu e vǐ nyɔ̌nu Jezabɛ́li tɔn Atalíi klá jɛ axɔ́súzinkpo Judáa tɔn nu é. Mɛ e ɖo togun ɔ mɛ lɛ́ é sín hwɛ jɔ ɖɔ yě ní ɖi xɛsi nú Atalíi. É nylá kún tawun, bɔ axɔ́sú ɖuɖu lɛ́ gbo vɛ̌ ɛ káká bɔ é tɛ́n kpɔ́n bá sú kún dó nú axɔ́sú kúnkan ɔ bǐ, énɛ́ wɛ nyí vǐvú éɖésúnɔ tɔn lɛ́. (2 Tan 22:10, 11) Vǐvú énɛ́ lɛ́ ɖokpó nɔ nyí Joasi; éyɛ́ gán, ɖó Yexoyáda sín asi Yexosaváti sɔ́ ɛ hwlá wútu. É kpó asú tɔn kpó sɔ́ vǐ ɔ hwlá bo kpé nukún dó wǔ tɔn. Mɔ̌ mɛ ɔ, Yexoyáda kpó Yexosaváti kpó cyɔ́n alɔ kúnkan axɔ́sú Davídi tɔn jí. Yexoyáda nɔ gbejí nú Jexóva bo sísɔ́ ɖo Atalíi nukɔn ǎ.—Nǔx. 29:25.

13. Nɛ̌ Yexoyáda ka lɛ́ xlɛ́ ɖɔ émí ɖo gbejí hwenu e Joasi ɖó xwe tɛ́nwe é gbɔn?

13 Yexoyáda lɛ́ xlɛ́ ɖɔ émí ɖo gbejí nú Jexóva hwenu e Joasi ɖó xwe tɛ́nwe é. É ba wlɛnwín ɖé. Ényí wlɛnwín ɔ wa azɔ̌ ɔ, Joási ná húzú axɔ́sú; é ɖó acɛ bo ná jínjɔ́n axɔ́súzinkpo Davídi tɔn jí. Amɔ̌, ényí wlɛnwín ɔ cifo ɔ, afɔ wɛ ná nyɔ́ bɔ Yexoyáda ná gán ɖ’é mɛ. Kpó alɔdó Jexóva tɔn kpó ɔ, wlɛnwín ɔ yi ta. Sɔ́ja kanwekogán lɛ́ kpó Levíi ví lɛ́ kpó nɔ gǔdo nú Yexoyáda bɔ é sɔ́ Joasi axɔ́sú, lobɔ è hu Atalíi. (2 Tan 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Énɛ́ gúdo ɔ, Yexoyáda ‘dɔn axɔ́sú ɔ kpó togun ɔ kpó, bɔ yě jɛ akɔ xá Jexóva, bo ná nyí togun Jexóva tɔn.’ (2 Axɔ́. 11:17) Yexoyáda lɛ́ ‘zé hɔnjínɔtɔ́ lɛ́ ɖó Jexóva xwé ɔ sín hɔntogbó lɛ́ jí, bónú mɛ e wa nǔblíblí lɛ́ ɖokpó ní ma byɔ́ xwé ɔ gbe ó.’—2 Tan 23:19.

14. Ali tɛ́ lɛ́ nu è ka sɔ́ Yexoyáda su ɖó é sɔ́ Jexóva su wútu ɖe?

14 Jexóva ko ɖɔ: “Mɛɖé sɔ́ mì su ɔ, un ná sɔ́ ɛ su.” Nǔgbó ɔ, é d’ajɔ Yexoyáda. (1 Sam. 2:30) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é bló bɔ è wlán nǔ ɖagbe e vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó ɔ wa lɛ́ é ɖ’ayǐ bónú yě ná kplɔ́n nǔ mǐ. (Hlɔ̌. 15:4) Gɔ́ ná ɔ, hwenu e Yexoyáda kú é ɔ, è wlí yɛ̌yi n’i bo ɖi i dó “yɔdo e mɛ è nɔ ɖi axɔ́sú lɛ́ dó ɔ mɛ, ɖo Davídi Toxo mɛ, ɖó é wa ɖagbe nú Izlayɛ́li togun ɔ; é sɔ́ Mawu kpódó Mawu xwé ɔ kpó su.”—2 Tan 24:15, 16.

Vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó Yexoyáda ɖɔhun ɔ, sísí ɖó nú Mawu sixú sísɛ́ mǐ bɔ mǐ ná nɔ gǔdo nú nɔví mǐtɔn lɛ́ kpó gbejíninɔ kpó (Kpɔ́n akpáxwé 15) c

15. Étɛ́ tan Yexoyáda tɔn ka sixú kplɔ́n mǐ? (Lɛ̌ kpɔ́n fɔtóo ɔ.)

15 Yexoyáda sín tan sixú d’alɔ mǐ mɛ bǐ bɔ mǐ ná tɛ́n kpɔ́n bo ɖó sísí nú Mawu. Mɛxó agun tɔn lɛ́ sixú wa nǔ Yexoyáda ɖɔhun gbɔn ali ɖěɖěe nu yě ná cyɔ́n alɔ agun ɔ jí ɖe lɛ́ é biba hwebǐnu gblamɛ. (Mɛ. 20:28) Kpɔ́ndéwú Yexoyáda tɔn sixú kplɔ́n mɛxómɔ lɛ́ ɖɔ, ényí yě nɔ ɖó sísí nú Jexóva bo kpo ɖo gbejí n’i ɔ, é sixú zán yě dó bló bɔ linlin tɔn ná jɛnu. Yě ko húzú zɛ̌n jɛ ado gúdo ɖo nukún tɔn mɛ ǎ. Mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ sixú sɔ́ kɛ́n lěe Jexóva wlí yɛ̌yi nú Yexoyáda gbɔn é tɔn bo wa nǔ Éɖɔhun, lobo nɔ wlí yɛ̌yi nú mɛxómɔ gbejínɔtɔ́ lɛ́ bo nɔ lɛ́ ɖó sísí nú yě, tají ɔ, nú mɛxómɔ ɖěɖěe ɖo Jexóva sɛn wɛ sín hwenu línlín ɖíe lɛ́ é. (Nǔx. 16:31) Bo ná dó fó ɔ, kpɔ́ndéwú sɔ́ja kanwekogán lɛ́, gɔ́ nú Levíi ví ɖěɖěe nɔ gǔdo nú Yexoyáda lɛ́ é tɔn sixú kplɔ́n nǔ mǐ mɛ bǐ. Mi nú mǐ ní nɔ gǔdo nú “mɛ ɖěɖěe ɖo ali xlɛ́ mi wɛ lɛ́ é” kpó gbejíninɔ kpó gbɔn tónú sise nú yě gblamɛ.—Ebl. 13:17, nwt.

MA CÍ AXƆ́SÚ JOASI ÐƆHUN Ó

16. Étɛ́ ka xlɛ́ ɖɔ axɔ́sú Joasi kún zin ɖo gbigbɔ lixo ó?

16 Yexoyáda d’alɔ axɔ́sú Joasi bɔ é nyí gbɛtɔ́ ɖagbe. (2 Axɔ́. 12:3) Wǎgbɔ tɔn ɔ, axɔ́sú wínnyáwínnyá ɔ ba ná wa nǔ e nɔ nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ é. Amɔ̌, ée Yexoyáda kú gúdo é ɔ, Joasi ɖótó axɔ́ví gǔfɔ́ndómawujítɔ́ lɛ́. Étɛ́ mɛ énɛ́ ka tɔ́n kɔ dó? É kpó mɛ e jí kp’acɛ dó wɛ é ɖe lɛ́ é kpó “jɛ vodún Acela kpó bǒcyɔ ɖěvo ɖěvo lɛ́ kpó sɛn jí.” (2 Tan 24:4, 17, 18) É vɛ́ nú Jexóva tawun bɔ é “sɛ́ gbeyíɖɔ tɔn lɛ́ dó yě bónú yě ná ɖɔ xó nú yě, bónú yě ná lɛ́ kɔ. . . . Loɔ, mɛɖé ɖótó yě ǎ.” Yě tlɛ ɖótó Yexoyáda sín vǐ Zekalíya ǎ. Gbeyíɖɔ Jexóva tɔn kpó vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ kpó kɛ́ɖɛ́ wɛ Zekalíya nyí ǎ, loɔ, é lɛ́ nyí hɛ̌nnumɔ Joasi tɔn. Nǔgbó ɔ, axɔ́sú Joasi tlɛ zɔ́n bɔ è hu Zekalíya; xwédo Zekalíya tɔn wɛ ka hwlɛ́n gbɛ nú Joasi.—2 Tan 22:11; 24:19-22.

17. Nɛ̌ nǔ lɛ́ ka wá fó gbɔn nú Joasi?

17 Joasi bló bónú sísí ɖaxó e é ɖó nú Jexóva é nɔ ayǐ sɔ́yi ǎ, bɔ nǔ lɛ́ wá húzú dó nyanya jí n’i. Jexóva ko ɖɔ: ‘Mɛ e dó vɛ̌ nú mì lɛ́ ɔ, un ná dó vɛ̌ nú yě.’ (1 Sam. 2:30) Nukɔnmɛ ɔ, ahwankpá Silíi tɔn e ma sukpɔ́ ǎ é ɖu ɖo ahwankpá Joasi tɔn e mɛ mɛ “tobutóbú” ɖe é jí, bo “gblé wǔ i vantankánnyá.” Ée Silíinu lɛ́ yi gúdo é ɔ, mɛsɛntɔ́ Joasi ɖésúnɔ tɔn lɛ́ hu i ɖó Zekalíya e é hu é wútu. Togun ɔ lin ɖɔ axɔ́sú énɛ́ dá dín, énɛ́ wú ɔ, yě tlɛ “ɖi i dó yɔdo e mɛ è nɔ ɖi axɔ́sú lɛ́ dó ɔ mɛ ǎ.”—2 Tan 24:23-25.

18. Sɔgbe xá Jelemíi 17:7, 8 ɔ, étɛ́ mǐ ka sixú wa bo ma ná wá cí Joasi ɖɔhun ǎ?

18 Étɛ́ kpɔ́ndéwú Joasi tɔn ka sixú kplɔ́n mǐ? É cí atín e sín ɖɔ ma yi do ganjí ǎ, bɔ è sɔ́ kpo dó gán ná é ɖɔhun. Hwenu e atín e è dó gán ɛ ná é, ɖo xógbe ɖěvo mɛ ɔ, Yexoyáda ma sɔ́ ɖo fínɛ́ ǎ, bɔ jɔhɔn gǔfɔ́ndómawujítɔ́ lɛ́ tɔn nyi é ɔ, Joasi j’ayǐ. Kpɔ́ndéwú énɛ́ xlɛ́ ɖɔ mǐ kún ɖó ná nɔ se tónú nú Mawu ɖó xwédo mǐtɔn kpó mɛ ɖěvo e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é kpó nɔ sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖ’ayǐ nú mǐ kpowun wútu ó. Bónú mǐ ná kpo ɖo vǐvɛ́ xá Jexóva wɛ ɔ, mǐ ɖó ná kpo ɖo hlɔ̌nhlɔ́n ná wǎn e mǐ yí n’i é kpó sísí e mǐ ɖó n’i é kpó wɛ gbɔn nǔ kplɔ́nkplɔ́n hwɛhwɛ, tamɛ linlin kpó ɖɛxixo kpó gblamɛ.—Xa Jelemíi 17:7, 8; Koló. 2:6, 7.

19. Étɛ́ Jexóva ka byɔ́ mǐ?

19 Jexóva nɔ byɔ́ nǔ mǐ zɛ xwé wú ǎ. È sɛ sin xwe nú nǔ e é byɔ́ mǐ é ɖo Nǔnywɛ́tɔ́xó 12:13 mɛ; fínɛ́ ɖɔ: “Ðǒ sísí nú Mawu bo bló nǔ e é zɔ́n lɛ́; nǔ e ɖo tají bɔ gbɛtɔ́ bǐ ɖó ná wa é nɛ́.” Ényí mǐ nɔ ɖó sísí nú Mawu ɔ, mǐ ná kpé wú bo dɛ ɖo mɛtɛ́nkpɔ́n e ɖo nukɔn ja lɛ́ é nu bo gbí dɔn Ovadiahu kpó Yexoyáda kpó ɖɔhun. Nǔ ɖěbǔ ná kpé wú bo d’akpa xɔ́ntɔn e mǐ zun xá Jexóva é wú ǎ.

HAN 3 Hlɔ̌nhlɔ́n ce, nukúnɖíɖó ce, jiɖe ce

a Ðo Nǔwlánwlán mímɛ́ lɛ́ mɛ ɔ, xókwín “sísí” ɔ ɖó tínmɛ gěgé. Ðo ninɔmɛ ɖé lɛ́ mɛ ɔ, tínmɛ tɔn sixú nyí sísɔ́sísɔ́, sísí ɖó nú mɛ alǒ xɛsi. Xóta élɔ́ ná d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná tɛ́n kpɔ́n bo ɖó sísí alɔkpa e ná sísɛ́ mǐ bɔ mǐ ná kpankɔ́n bo lɛ́ nɔ gbejí nú Tɔ́ mǐtɔn jǐxwé tɔn ɔ ɖo sɛn e sɛn ɛ wɛ mǐ ɖe é mɛ é.

b ÐIÐE Ɔ SÍN TÍNMƐ: Ðo vɔ̌bló élɔ́ mɛ ɔ, nɔví súnnu ɖokpó ɖo nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn má wɛ hwenu e è gbɛ́ azɔ̌ mǐtɔn é.

c ÐIÐE Ɔ SÍN TÍNMƐ: Nɔví nyɔ̌nu mɛxómɔ ɖokpó ɖo lěe è nɔ zán alǒkan dó ɖe kúnnu gbɔn é kplɔ́n nɔví nyɔ̌nu wínnyáwínnyá ɖokpó wɛ; nɔví súnnu mɛxómɔ ɖokpó ɖe akɔ́nkpinkpan xlɛ́, bo ɖo alɔ ɖó ɖo kúnnuɖiɖe agbawungba tɔn mɛ wɛ; nɔví súnnu e ko mɔ nǔ kpɔ́n é ɖokpó ɖo lěe è ná jlá kpléxɔ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn ɖó gbɔn é kplɔ́n mɛ ɖěvo lɛ́ wɛ.