1-2. Wuvɛ̌ tɛ lɛ Kúnnuɖetɔ́ gegě ka nɔ mɔ?

MƐSƐ́DÓ Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú Timɔtée kpo Klisanwun lɛ bǐ kpo ɖɔ ye ni wà sinsɛnzɔ́ yetɔn ganji. (2 Tim. 4:5) Mǐ bǐ wɛ nɔ ylɔ́ wěɖexámɛ Pɔlu tɔn enɛ ɖɔ nǔjɔnǔ. É ɖò mɔ̌ có, é nɔ vɛwǔ hweɖelɛnu. Nú nɔví mǐtɔn lɛ gegě ɔ, é nɔ byɔ akɔ́nkpinkpan tawun cobɔ ye na ɖ’alɔ ɖò wɛnɖagbejijlazɔ́ ɔ mɛ. (2 Tim. 4:2) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, lin tamɛ dó nɔví mǐtɔn ɖěɖee ɖò tò ɖěɖee mɛ è ɖó dogbó nú azɔ̌ mǐtɔn, alǒ, tlɛ gbɛ́ ɖè lɛ é jí. Ye nɔ jlá wɛn ɔ, enyi ye na bo tlɛ tuùn ɖɔ mɔ̌ wiwa na zɔ́n bɔ è na sɔ́ emi dó ganmɛ ɔ nɛ.

² Togun Jehovah tɔn ɖó na ɖí xwi xá tagba vovo e sixu kú awakanmɛ n’i lɛ é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mɛ gegě ɖó na w’azɔ̌ nú ganxixo mɔ̌kpan, cobo na mɔ nǔ e hudo xwédo yetɔn lɛ é yayǎnɔ. Ye nɔ ba na wà nǔ gegě ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ, amɔ̌, enyi aklunɔzán gbla ɔ fó lě ɔ, hlɔnhlɔn kaka ɖé sɔ́ nɔ ɖò ye wu ǎ. Nú mɛ ɖevo lɛ ɔ, azɔn jɛmagbɔ, alǒ mɛxoxwe wɛ nɔ ɖó dogbó nú nǔ e ye sixu wà lɛ é; kabǐ è tlɛ sixu lɛ́ glɔ́n ye dó xwé yetɔn lɛ gbè. Mɛ ɖevo lɛ nɔ mɔ hwebǐnu ɖɔ emi kún hwɛ́n nǔɖe ó. Nɔví nyɔnu e nɔ nyí Mary * é ɖɔ: “Xwi ɖíɖí xá linlin masɔgbe lɛ byɔ gǎndidó ɖò así ce tawun, kaka bɔ enɛ wá hú agbɔ̌n mì. Un nɔ dóhwɛ nyiɖée, ɖó linlin masɔgbe enɛ lɛ nɔ xò hwenu kpo hlɔnhlɔn kpo e un nɔ zán nú sinsɛnzɔ́ ɔ é yí.”

3. Etɛ lɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò xóta elɔ mɛ?

³ Ninɔmɛ mǐtɔn lɛ na bo ɖò ɖě ɔ, Jehovah sixu na mǐ hlɔnhlɔn bɔ mǐ na ɖí xwi xá tagba mǐtɔn lɛ, bo na lɛ́ kpò ɖò sinsɛn ɛ wɛ lee mǐ kpéwú gbɔn é. Cobonu mǐ na gbéjé lee Jehovah sixu d’alɔ mǐ gbɔn é kpɔ́n ɔ, mi nú mǐ ni tó kɛnu dó lee é na hlɔnhlɔn Pɔlu kpo Timɔtée kpo bɔ wuvɛ̌ lɛ ɖò finɛ có, ye wà sinsɛnzɔ́ yetɔn gbɔn é wu hwɛ̌.

4. Wuvɛ̌ tɛ lɛ Pɔlu ka mɔ?

⁴ Pɔlu mɔ wuvɛ̌ gegě. Hwenu e è xò è, nyi awinnyaglo dó è, bo sɔ́ ɛ dó ganmɛ é ɔ, é ɖó hudo hlɔnhlɔn tɔn tawun. (2 Kɔ. 11:23-25) É ɖɔ nyi wɛn ɖɔ hweɖelɛnu ɔ, emi nɔ ɖí xwi xá linlin masɔgbe lɛ. (Hlɔ. 7:18, 19, 24) É lɛ́ dɛ ɖò ‘wun e è sɔ́ dó lanmɛ n’i,’ bɔ é ɖò biba wɛ nukún myamya ɖɔ Mawu ni ɖè síìn nú emi é nu.—2 Kɔ. 12:7, 8, nwt.

5. Wuvɛ̌ lɛ ɖò finɛ có, etɛ Pɔlu ka wà?

⁵ Jehovah na hlɔnhlɔn Pɔlu, bɔ wuvɛ̌ tɔn lɛ ɖò finɛ có, é wà sinsɛnzɔ́ tɔn. Mǐ ni gbéjé nǔ e é wà é ɖé lɛ kpɔ́n. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwenu e è wlí i dó xwé ɖé gbè ɖò Hlɔma é ɔ, kpo akpakpa sɔ́ mɛ kpo wɛ é jɛhun dó wɛnɖagbe ɔ jí ɖò gǎn Jwifu lɛ tɔn lɛ nukɔn, bo sixu ko lɛ́ wà mɔ̌ ɖò axɔ́suzɔ́watɔ́ lɛ nukɔn. (Mɛ. 28:17; Fili. 4:21,22) É lɛ́ jlá wɛnɖagbe ɔ Sɔja Hɔnmɛcɔ́tɔ́ lɛ gegě, bo lɛ́ ɖekúnnu nú mɛ e nɔ wá ba ɛ kpɔ́n lɛ é bǐ. (Mɛ. 28:30, 31; Fili. 1:13) Ðò hwe ɖokpo ɔ nu ɔ, Pɔlu wlán wema-sɛ́dó-mɛ lɛ, bɔ enɛ wà ɖagbe nú Klisanwun nǔgbo lɛ tawun hwe ɔ nu. Gɔ́ na ɔ, kpɔ́ndéwú Pɔlu tɔn dó wusyɛn lanmɛ nú agun e ɖò Hlɔma é, bɔ enɛ zɔ́n bɔ nɔví gegě “nɔ [kpankɔ́n] bo nɔ ɖò Mawuxó jlá d’eji wɛ ma ɖi xɛsi.” (Fili. 1:14) Hweɖelɛnu ɔ, nǔ gegě nɔ ɖó dogbó nú nǔ e Pɔlu sixu wà lɛ é có, é wà nǔ e wu é kpé é bǐ, bɔ enɛ zɔ́n bɔ “Wɛnɖagbe ɔ yì nukɔn.”—Fili. 1:12.

6. Sɔgbe xá 2 Kɔlɛntinu lɛ 12:9, 10 ɔ, etɛ ka d’alɔ Pɔlu bɔ é wà sinsɛnzɔ́ tɔn?

⁶ Pɔlu mɔ ɖɔ nǔ e emi wà ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ lɛ é bǐ ɔ, Mawu wɛ na hlɔnhlɔn emi, é kún sín nǔwukpíkpé emiɖesunɔ tɔn wu ó. É tuùn ɖɔ “hwenu e [emi] ma kpé nǔ wu ǎ ɔ wɛ,” hlɔnhlɔn Mawu tɔn “nɔ ɖè nǔwiwa tɔn lɛ bǐ xlɛ́ dégbédégbé.” (Xà 2 Kɔlɛntinu lɛ 12:9, 10.) Jehovah zán gbigbɔ mímɛ́ tɔn dó na hlɔnhlɔn Pɔlu bɔ yadonúmɛ, gankpá mɛ sísɔ́ mɛ dó, kpo wuvɛ̌ ɖevo lɛ kpo ɖò finɛ có, é wà sinsɛnzɔ́ tɔn bǐ dégbédégbé.

7. Wuvɛ̌ tɛ lɛ Timɔtée ka ɖó na ɖí xwi xá bo na dó wà sinsɛnzɔ́ tɔn?

⁷ Timɔtée e nyí azɔ̌gbɛ́ Pɔlu tɔn dɔnkpɛvu ɖé é lɔ ɖó na ganjɛ hlɔnhlɔn Mawu tɔn wu, bo na dó kpé sinsɛnzɔ́ tɔn wu. Timɔtée xwedó Pɔlu ɖò tomɛyiyi  mɛsɛ́dó tɔn tɔn ɖé lɛ hwenu. Gɔ́ na ɔ, Pɔlu lɛ́ sɛ́ ɛ dó fí ɖevo lɛ bonu é na yì ba agun lɛ kpɔ́n lobo lɛ́ dó wusyɛn lanmɛ nú ye. (1 Kɔ. 4:17) Timɔtée sixu ko mɔ ɖɔ emi kún jɛxa ó. Enɛ wɛ sixu ko zɔ́n bɔ Pɔlu ɖɔ xó elɔ n’i: “Ma lɔn nú mɛɖé mɔ yɔkpɔvu towe, bo ɖó hwɛ nú we ó.” (1 Tim. 4:12) Hwenɛnu ɔ, Timɔtée ɖó wun ɖé ɖò lanmɛ, enɛ wɛ nyí ɖɔ é “nɔ jɛ azɔn hwɛhwɛ.” (1 Tim. 5:23) Amɔ̌, Timɔtée tuùn ɖɔ gbigbɔ mímɛ́ Jehovah tɔn hlɔnhlɔnnɔ ɔ na na emi hlɔnhlɔn e sín hudo emi ɖó bo na jlá wɛnɖagbe ɔ lobo lɛ́ wà sinsɛnzɔ́ dó nɔví tɔn lɛ takúnmɛ é.—2 Tim. 1:7.

8. Nɛ̌ Jehovah ka nɔ na hlɔnhlɔn mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ ɖò égbé gbɔn?

⁸ Égbé ɔ, Jehovah nɔ na “hlɔnhlɔn aditi” ɔ mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ bonu ye na dó kpò ɖò sinsɛn ɛ wɛ kpo gbejininɔ kpo. (2 Kɔ. 4:7) Mi nú mǐ ni gbéjé nǔ e Jehovah na mǐ bo na dó na mǐ hlɔnhlɔn, bo lɛ́ d’alɔ mǐ bonu mǐ na kpò ɖò gbeji lɛ é ɛnɛ kpɔ́n; ye wɛ nyí ɖɛxixo, Biblu, Klisanwun hatɔ́ lɛ, kpo sinsɛnzɔ́ mǐtɔn kpo.

9. Nɛ̌ ɖɛxixo ka sixu d’alɔ mǐ gbɔn?

⁹ Ðɛxixo nɔ na hlɔnhlɔn mǐ. Ðò Efɛzinu lɛ 6:18 mɛ ɔ, Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ mǐ ni nɔ xoɖɛ sɛ́dó Mawu “hwebǐnu.” Mawu na sè ɖɛ mǐtɔn bo na na mǐ hlɔnhlɔn. Jonnie e nɔ nɔ Bolivie é ɖu hlɔnhlɔn enɛ sín lè hwenu e é ɖò wuvɛ̌ ɖebɔdoɖewu lɛ mɔ wɛ é. Asì tɔn kpo mɛjitɔ́ tɔn lɛ kpo bǐ bɛ́ azɔn syɛnsyɛn ɖò hwe ɖokpo ɔ nu. É vɛwǔ nú Jonnie tawun bonu é na kpé nukún dó hudo ye mɛ atɔn lɛ tɔn wu. Nɔ tɔn kú b’ɛ lɛ́ byɔ hwenu tawun cobɔ azɔn e jɛ wɛ asì tɔn kpo tɔ́ tɔn kpo ɖè é gbɔ. Jonnie flín nǔ e jɛ wá yì é, bo ɖɔ: “Lee nu cí nú mì é ɖiɖɔ nú Jehovah tlɔlɔ ɖò ɖɛ mɛ wɛ d’alɔ mì hwebǐnu.” Jehovah na Jonnie hlɔnhlɔn e sín hudo é ɖó bo na dɛ é. Ronald e nyí mɛxo agun ɖé bo nɔ nɔ Bolivie é sè ɖɔ nɔ emitɔn bɛ́ kansɛ́ɛzɔn. Sun ɖokpo gudo ɔ, nɔ ɔ kú. Etɛ ka d’alɔ ɛ bɔ é ɖí xwi xá ninɔmɛ vɛwǔ enɛ? É ɖɔ: “Enyi un ɖò ɖɛ xò sɛ́dó Jehovah wɛ ɔ, un nɔ ɖɔ nǔ e ɖò ayi ce mɛ é kpo lee nǔ cí nú mì é kpo bǐ n’i. É nɔ mɔ nukúnnú jɛ ninɔmɛ ce mɛ hugǎn mɛ ɖevo ɖebǔ, é tlɛ nɔ mɔ nukúnnú jɛ mɛ hú nyɛɖesunɔ mɛtún ɔ.” Hweɖelɛnu ɔ, mǐ sixu mɔ ɖɔ wuvɛ̌ lɛ ɖí bú mǐ, bɔ mǐ tlɛ nɔ tuùn nǔ e mǐ na byɔ ɖò ɖɛ mɛ é ǎ. Amɔ̌, Jehovah byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni nɔ xoɖɛ sɛ́dó emi, enyi mǐ na bo tlɛ mɔ ɖɔ linlin mǐtɔn lɛ kpo lee nǔ cí nú mǐ é kpo ɖiɖɔ vɛwǔ ɔ nɛ.—Hlɔ. 8:26, 27.

10. Lee Eblée lɛ 4:12 ɖɔ gbɔn é ɔ, etɛwu Biblu xixa kpo tamɛ linlin dó nǔ e mǐ xà é jí kpo ka ɖò taji sɔmɔ̌?

¹⁰ Biblu nɔ na mǐ hlɔnhlɔn. Pɔlu nɔ xà Mawuxówema ɔ bo na dó mɔ hlɔnhlɔn kpo gbɔdónúmɛ kpo. Mǐ lɔ ɖó na wà mɔ̌. (Hlɔ. 15:4) Enyi mǐ nɔ xà Xó Mawu tɔn bo nɔ lin tamɛ d’eji ɔ, Jehovah sixu zán gbigbɔ mímɛ́ tɔn dó d’alɔ mǐ bɔ mǐ na mɔ nǔ jɛ lee wemafɔ lɛ kan ninɔmɛ mǐtɔn gbɔn é wu ganji. (Xà Eblée lɛ 4:12.) Ronald e xó mǐ ɖɔ wá yì é ɖɔ: “É víví nú mì tawun ɖɔ un ɖó aca ɔ bo nɔ xà akpáxwé Biblu tɔn ɖé gbadanu lɛ bǐ. Un nɔ lin tamɛ dó jijɔ Jehovah tɔn lɛ kpo lee é nɔ wà nǔ xá mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ kpo wanyiyi kpo gbɔn é kpo jí tawun. Enɛ nɔ d’alɔ mì bɔ hlɔnhlɔn nɔ lɛ́ wá wǔ yè.”

11. Nɛ̌ Biblu ka na hlɔnhlɔn nɔví nyɔnu e ɖò aluwɛ mɛ é ɖé gbɔn?

 ¹¹ Tamɛ linlin dó Xó Mawu tɔn jí sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ ɖó linlin e sɔgbe é dó tagba mǐtɔn lɛ wu. Kpɔ́n lee Biblu d’alɔ asúkúsi e ɖò aluwɛ mɛ é ɖé gbɔn é. Mɛxo agun tɔn ɖé ɖè wě xá ɛ ɖɔ enyi é nɔ xà wema Jɔbu tɔn ɔ, é sixu d’alɔ ɛ tawun. Ee é wà mɔ̌ é ɔ, é jɛ xó mɔ ɖɔ dó linlin masɔgbe Jɔbu tɔn lɛ wu jí tlolo, bo gbɛ́ nǔ nú Jɔbu gbɔn lě ɖò ayi tɔn mɛ: “Jɔbu! Ma nɔ lin tamɛ dó tagba towe lɛ kɛɖɛ jí ó bo!” Amɔ̌, enɛ gudo ɔ, é mɔ ɖɔ nǔwiwa emitɔn lɛ vlɛ́ nǔwiwa Jɔbu tɔn lɛ tawun. Enɛ d’alɔ ɛ bɔ é vɔ́ linlin tɔn jlaɖó, bo lɛ́ na ɛ hlɔnhlɔn bɔ é ɖí xwi xá wuvɛ̌ e mɔ wɛ é ɖè ɖó asú tɔn e kú é wu é.

12. Nɛ̌ Jehovah ka nɔ zán nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo mǐtɔn lɛ dó d’alɔ mǐ gbɔn?

¹² Klisanwun hatɔ́ lɛ nɔ na mǐ hlɔnhlɔn. Jehovah nɔ lɛ́ gbɔn nǔɖitɔ́ hatɔ́ lɛ gblamɛ dó na hlɔnhlɔn Klisanwun lɛ. Pɔlu wlán ɖɔ emi ɖò biba wɛ ɖɔ emi kpo Klisanwun hatɔ́ emitɔn lɛ kpo ni “na akɔ́nkpinkpan [yeɖée].” (Hlɔ. 1:11, 12) Mary e xó mǐ ɖɔ wá yì é yí wǎn nú kpɔ́ninɔ xá nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo tɔn lɛ. É ɖɔ: “Jehovah zán nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo e ma tlɛ tuùn nǔ e ɖò gbigbo mì wɛ é ɖě ǎ lɛ é. Ye nɔ ɖɔ nǔɖe dó dó wusyɛn lanmɛ nú mì, alǒ ye nɔ wlán nǔɖe sɛ́dó mì bɔ enɛ nɔ nyí nǔ e hudo mì é pɛ́pɛ́pɛ́. Xó ɖɔ ɖó kpɔ́ xá nɔví nyɔnu e ko gbɔn ninɔmɛ ce ɖɔhun mɛ kpɔ́n é ɖé lɛ kpo nǔ e ye mɔ kpɔ́n lɛ é kpo lɛ́ d’alɔ mì. Gɔ́ na ɔ, hwebǐnu wɛ mɛxo agun tɔn lɛ nɔ bló bɔ un nɔ mɔ ɖɔ un xɔ akwɛ ɖò agun ɔ mɛ.”

13. Nɛ̌ mǐ ka sixu nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mǐɖée lɛ ɖò kplé lɛ jí gbɔn?

¹³ Fí ɖagbe hugǎn e mǐ sixu dó wusyɛn lanmɛ nú mǐɖée ɖè é ɖokpo wɛ nyí ɖò kplé agun tɔn lɛ jí. Enyi a yì kplé lɛ ɔ, a sixu nɔ ɖè afɔ nukɔntɔn ɔ bo nɔ ɖɔ nú mɛ ɖevo lɛ ɖɔ emi yí wǎn nú ye, lobo nɔ lɛ́ dó kú nú ye ɖó nǔ e ye wà é ɖé wu; enɛ na dó wusyɛn lanmɛ nú ye. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, cobonu kplé ɖé na bɛ́ ɔ, mɛxo agun tɔn e nɔ nyí Peter é ɖɔ xó elɔ lɛ nú nɔví nyɔnu e asú tɔn nyí nǔmaɖitɔ́ é ɖé: “Nú mǐ mɔ we ɖò fí ɔ, é nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ tawun. Hwebǐnu wɛ a nɔ d’alɔ vǐ towe ayizɛ́n lɛ bɔ ye nɔ ɖò gbesisɔmɛ bo nɔ sɔnǔ ɖ’ayǐ nú xósin lɛ.” Ðasin nǔsumɛnukúnmɛ tɔn wá yì dó è, bɔ é yí gbè ɖɔ: “A sixu tuùn lě dò un ɖó hudo bá sè xó enɛ sɔ égbé é ǎ.”

14. Nɛ̌ wɛnɖagbejijlazɔ́ ɔ ka nɔ d’alɔ mǐ gbɔn?

¹⁴ Sinsɛnzɔ́ ɔ nɔ na mǐ hlɔnhlɔn. Enyi mǐ má nǔgbo Biblu tɔn lɛ xá mɛ lɛ bonu ye yí kpo ye gbɔ kpo ɔ, enɛ nɔ fá kɔ nú mǐ bo nɔ lɛ́ dó wǔyá lanmɛ nú mǐ. (Nǔx. 11:25) Nɔví nyɔnu ɖé nɔ nyí Stacy bo mɔ lě dò sinsɛnzɔ́ ɔ sixu na hlɔnhlɔn mɛ sɔ é. Ee è ɖè mɛ e ɖò xwédo tɔn mɛ é ɖé sín agun mɛ é ɔ, é flú bǐ bo nɔ kanbyɔ éɖée ɖɔ: ‘Etɛ lɛ un na ko wà hugǎn dó d’alɔ ɛ?’ É vɛwǔ nú Stacy tawun b’ɛ na sɔ́ ayi tɔn ɖó nǔ ɖevo jí. Etɛ ka d’alɔ ɛ b’ɛ mɔ éɖée mɛ? Sinsɛnzɔ́ ɔ! É jɛ ayi sɔ́ ɖó mɛ ɖěɖee ɖò fí e é nɔ ɖekúnnu ɖè, bo ɖó hudo tɔn lɛ é jí jí. É ɖɔ: “Hwenɛnu ɔ, Jehovah na mì Biblu kplɔntɔ́ e yawǔ yì nukɔn é ɖé. Enɛ dó wusyɛn lanmɛ nú mì tawun. Wɛnɖagbejijlazɔ́ ɔ wɛ nyí nǔ e d’alɔ mì hugǎn é.”

15. Etɛ nǔ e Mary ɖɔ é ka sixu kplɔ́n we?

¹⁵ Mɛɖé lɛ sín ninɔmɛ sixu zɔ́n bɔ ye mɔ ɖɔ emi kún sixu wà nǔ gegě ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ ó. Enyi nǔ cí mɔ̌ nú we hǔn, flín ɖɔ nǔ e wu a kpé é bǐ wiwa wɛ nɔ hun xomɛ nú Jehovah. Lɛ̌ kpɔ́n kpɔ́ndéwú Mary tɔn. Ee é sɛ̀ tɛn yì fí e è nɔ dó jonɔgbe ɖè é ɖé é ɔ, é mɔ ɖɔ nǔ gegě ɖó dogbó nú emi. É ɖɔ: “Nú hwenu ɖé ɔ, xósin klewun  ɖé nina, wemafɔ ɖé xixa alǒ tlati ɖé xwíxwlémɛ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ jɛn nyí nǔ e un sixu wà é.” Ee é sɔ́ éɖée jlɛ́ dó mɛ e nɔ dó gbè ɔ ganji lɛ é wu é ɔ, enɛ zɔ́n bɔ é mɔ ɖɔ emi kún kpé nǔ wu ó. Amɔ̌, é wá jlá linlin tɔn ɖó. É jɛ mimɔ jí ɖɔ, enyi emi na bo ma tlɛ nɔ dó gbè ɔ ganji ǎ ɔ, Jehovah sixu zán emi. É ɖɔ: “Nǔ e Biblu ɖɔ lɛ é bɔkun bo sixu ɖyɔ gbɛzán mɛ lɛ tɔn.”

16. Etɛ ka sixu d’alɔ mɛ ɖěɖee è glɔ́n dó xwégbe lɛ é bɔ ye na mɔ hlɔnhlɔn?

¹⁶ Enyi mǐ ma tlɛ sixu tɔ́n sín xwé mǐtɔn lɛ gbè ǎ ɔ, Jehovah nɔ mɔ jlǒ e mǐ ɖó bo na jlá wɛn ɔ é, b’ɛ nɔ lɛ́ sù nukún tɔn mɛ. É sixu lɛ́ hun ali lɛ nú mǐ bɔ mǐ na ɖekúnnu nú dotóo lɛ, alǒ mɛ ɖevo e nɔ kpé nukún dó azinzɔnnɔ wu lɛ é. Enyi mǐ nɔ sɔ́ nǔ e wà wɛ mǐ ɖè dìn lɛ é jlɛ́ dó nǔ e wu mǐ kpé bo wà wá yì lɛ é wu ɔ, awakanmɛ sixu kú mǐ. Amɔ̌, enyi mǐ mɔ nǔ jɛ lee Jehovah ɖò alɔdó mǐ wɛ gbɔn dìn é wu ɔ, enɛ na na mǐ hlɔnhlɔn e sín hudo mǐ ɖó bo na dɛ ɖò wuvɛ̌ ɖebǔ nu kpo awǎjijɛ kpo é.

17. Sɔgbe xá Nǔnywɛtɔ́xó 11:6 ɔ, enyi mɛɖé na bo ma tlɛ yí wɛn mǐtɔn ǎ ɔ, etɛwu mǐ ka ɖó na kpò ɖò jijla wɛ?

¹⁷ Mǐ tuùn nǔkún nǔgbo ɔ tɔn e ɖò nǔkún e mǐ dó lɛ é mɛ, bo sixu wú, bo sù é ǎ. (Xà Nǔnywɛtɔ́xó 11:6.) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Barbara e nyí nɔví nyɔnu ɖé bɔ xwè tɔn ɖò 80 jɛ 89 vlamɛ é nɔ ɖekúnnu hwɛhwɛ gbɔn alokan jí, kpo wema winwlán sɛ́dó mɛ gblamɛ kpo. É sɔ́ Atɔxwɛ 1^er mars 2014 tɔn sín xóta ɖé, ee nyí “Nuhe Jiwheyẹwhe Ko Wà Na We” dó wema-sɛ́dó-mɛ tɔn lɛ ɖokpo mɛ. Manywɛ mɛ wɛ é sɛ́ wema-sɛ́dó-mɛ ɔ dó asú kpo asì kpo e ma sɔ́ nyí Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn ǎ sín hwenu línlín ɖíe é ɖé. Azɔn gegě wɛ ye xà xójlawema ɔ. É cí nú asú ɔ ɖɔ Jehovah wɛ ɖò xó ɖɔ n’i wɛ tlɔlɔ ɖɔhun. Asú kpo asì kpo e ko gɔn kplé lɛ sín xwè 27 jɛji ɖíe é lɛ́ wá jɛ kplé lɛ yì jí dìn, bo huzu Kúnnuɖetɔ́ kanɖodónǔwutɔ́ lɛ. Dǒ nukún mɛ bo kpɔ́n lě dò enɛ na dó wusyɛn lanmɛ nú Barbara, bo lɛ́ na ɛ hlɔnhlɔn sɔ ɖɔ é mɔ ɖagbe ɖěɖee mɛ wema-sɛ́dó-mɛ tɔn lɛ ɖokpo tɔ́n kɔ dó é.

18. Etɛ mǐ ka sixu wà bɔ Mawu na na mǐ hlɔnhlɔn?

¹⁸ Jehovah sɔnǔ nú nǔ gegě nú mǐ, bɔ mǐ sixu gbɔn yɛkan yetɔn mɛ, bo mɔ hlɔnhlɔn tɔn aditi ɔ. Jehovah na mǐ nǔ gegě bonu mǐ na dó sixu mɔ hlɔnhlɔn ɖi, ɖɛxixo, Biblu, Klisanwun hatɔ́ lɛ, kpo sinsɛnzɔ́ ɔ kpo. Enyi mǐ nɔ ɖu vivǐ nǔ enɛ lɛ tɔn ɔ, mǐ nɔ xlɛ́ Jehovah ɖɔ mǐ ɖeji ɖɔ é sixu d’alɔ mǐ, bo ka lɛ́ ba na wà mɔ̌. Enɛ wu ɔ, mi nú mǐ ni nɔ ganjɛ Tɔ́ mǐtɔn jixwé tɔn ɔ, ee nɔ ba na “ɖè hlɔnhlɔn tɔn xlɛ́ dó mɛ e ayixa yetɔn ɖò blebu dó wutu tɔn lɛ é tamɛ” é wu hwebǐnu.—2 Tan 16:9, nwt.