1-2. Nɛ̌ kpɔ́ndéwú mɛsɛ́dó Pɔ́lu tɔn ka sixú d’alɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖo égbé gbɔn?

 MƐSƐ́DÓ Pɔ́lu yí wǎn nú nɔví tɔn lɛ́. É nɔ wa azɔ̌ syɛ́nsyɛ́n dó kpé nukún dó yě wú. (Mɛ. 20:31) Énɛ́ wú wɛ nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó tɔn lɛ́ yí wǎn n’i tawun. Ðo ninɔmɛ ɖé mɛ ɔ, hwenu e mɛxó e ɖo Efɛ́zi lɛ́ é se ɖɔ émí kún sɔ́ ná mɔ ɛ gbeɖé ó é ɔ, “yě bǐ bɛ́ avǐ.” (Mɛ. 20:37) Mɛxó agun tɔn azɔ̌syɛ́nsyɛ́nwatɔ́ mǐtɔn lɛ́ lɔmɔ̌ nɔ yí wǎn nú nɔví yětɔn lɛ́ tawun, bó nɔ dó gǎn e wú yě kpé lɛ́ é bǐ, bó ná dó sixú d’alɔ yě. (Filí. 2:16, 17) Amɔ̌, hweɖélɛ́nu ɔ, mɛxó lɛ́ nɔ mɔ wǔvɛ́ ɖé lɛ́. Étɛ́ ka sixú d’alɔ yě, bɔ yě ná ɖí xwi xá wǔvɛ́ énɛ́ lɛ́?

² Mɛxó agun tɔn azɔ̌syɛ́nsyɛ́nwatɔ́ mǐtɔn lɛ́ sixú lin tamɛ dó kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn jí. (1 Kɔ. 11:1) Pɔ́lu ɖó nǔwúkpíkpé e wɛnsagun lɛ́ ɖó é ɖɔhun ǎ. Hwɛhutɔ́ wɛ n’i, bɔ hweɖélɛ́nu ɔ, gǎn wɛ é nɔ dó tawun cóbó nɔ wa nǔ e sɔgbe é. (Hlɔ̌. 7:18-20) Gɔ́ ná ɔ, é ɖó ná lɛ́ dɛ ɖo tagba gěgé nu. Amɔ̌, Pɔ́lu jó gbe, alǒ ba awǎjijɛ kpo ǎ. Ényí mɛxó agun tɔn lɛ́ xwedó kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn ɔ, yě sixú kpo ɖo Jehovah sɛn wɛ kpó awǎjijɛ kpó, ényí yě ná bó tlɛ ɖo xwi ɖí xá tagba lɛ́ wɛ ɔ nɛ́. Mǐ ní kpɔ́n lěe yě sixú wa mɔ̌ gbɔn é.

3. Étɛ́ lɛ́ mǐ ka ná gbéjé kpɔ́n ɖo xóta élɔ́ mɛ? Nǔ ɖěvo tɛ́ lɛ́ mǐ ka ná kplɔ́n?

³ Ðo xóta élɔ́ mɛ ɔ, mǐ ná ɖɔ xó dó wǔvɛ́ e mɛxó agun tɔn lɛ́ nɔ ɖí xwi xá hwɛhwɛ lɛ́ é ɛnɛ wú: (1) jlɛ̌jíninɔ ɖo wɛnɖagbejíjlázɔ́ ɔ kpó wǔjɔmɛzɔ́ ɖěvo lɛ́ kpó tɛ́ntin, (2) hwenu mimɔ bá dó dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú nɔví súnnu lɛ́ kpó nɔví nyɔ̌nu lɛ́ kpó, (3) xwi ɖíɖí xá gǎnmaɖó mɛɖésúnɔ tɔn lɛ́, (4) xwi ɖíɖí xá nǔwanyido mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn. Mǐ ná ɖɔ xó dó lěe Pɔ́lu ɖí xwi xá wǔvɛ́ énɛ́ lɛ́ ɖokpó ɖokpó gbɔn é kpó lěe mɛxó agun tɔn lɛ́ sixú xwedó kpɔ́ndéwú tɔn gbɔn é kpó jí.

4. Aniwú é ka nɔ vɛ́ wǔ nú mɛxó agun tɔn lɛ́ hweɖélɛ́nu, bɔ yě ná nɔ nukɔn nú nǔ lɛ́ ɖo wɛnɖagbejíjlázɔ́ ɔ mɛ?

⁴ Nǔ e wú é sixú vɛ́ wǔ é. Wǔjɔmɛzɔ́ gěgé wɛ mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖó, bó ka ná lɛ́ nɔ nukɔn nú nǔ lɛ́ ɖo wɛnɖagbejíjlázɔ́ ɔ mɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwɛhwɛ wɛ yě mɛ gěgé nɔ nyí zinkponɔ nú kplé aklúnɔzángbla mɛ tɛ́ntin tɔn, alǒ, nɔ kpé nukún dó Biblu kplɔ́nkplɔ́n agun tɔn wú. Yě sixú nɔ lɛ́ xwlé xóɖiɖɔ ɖěvo lɛ́ mɛ. Yě nɔ lɛ́ wa nǔ gěgé dó kplɔ́n azɔ̌ devízɔ́watɔ́ sinsɛnzɔ́wiwa tɔn lɛ́, bɔ xomɛ nɔ lɛ́ hun yě dó wǔsyɛ́n e yě nɔ dó lanmɛ nú nɔví súnnu lɛ́ kpó nɔví nyɔ̌nu lɛ́ kpó é wú. (1 Pi. 5:2) Mɛxó agun tɔn ɖé lɛ́ nɔ ɖ’alɔ ɖo kpléxɔ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn lɛ́ kpó xɔ yɛhwexɔ́súɖuto ɔ tɔn ɖěvo lɛ́ kpó gbígbá, gɔ́ nú nukúnkpíkpé dó yě wú mɛ. É ɖo mɔ̌ có, mɛ e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é bǐ ɖɔhun ɔ, azɔ̌ tají e mɛxó agun tɔn lɛ́ nɔ wa é wɛ nyí wɛn ɖagbe ɔ jíjlá.—Mat. 28:19, 20.

5. Kpɔ́ndéwú tɛ́ Pɔ́lu ka sɔ́ ɖ’ayǐ ɖo wɛnɖagbejíjlázɔ́ ɔ linu?

⁵ Nǔ e kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn sixú kplɔ́n mɛxó agun tɔn lɛ́ é. Sɔgbe xá Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn ɔ, ɖo Filípunu lɛ́ 1:10 mɛ ɔ, Pɔ́lu ɖɔ nǔ e wú é nɔ kpé wɛnɖagbejíjlázɔ́ ɔ wú é nú mǐ; é ɖɔ: “Mɔ do nú nǔ e nyí nǔjɔnǔ hú gǎn lɛ́ é.” Pɔ́lu xwedó wě e éɖésúnɔ mɛtún ɔ ɖe xá mɛ é. È sɔ́ azɔ̌ ɖé d’así n’i, bɔ nú xwe mɔ̌kpán ɔ, é sɔ́ sinsɛnzɔ́ e è sɔ́ d’así n’i é dó mɔ nǔ tají hú gǎn ɔ ɖo gbɛzán tɔn mɛ. É nɔ jlá wɛn ɖagbe ɔ ɖo “agbawungba kpódó xwé . . . lɛ́ gbe kpó.” (Mɛ. 20:20) É nyí hweɖélɛ́nu ɖo kéze ɔ mɛ wɛ é nɔ jlá wɛn ɖagbe ɔ ǎ; mɔ̌ jɛ́n é ma ka lɛ́ nyí azǎn ɖokpó ɖo aklúnɔzángbla ɔ mɛ wɛ é nɔ wa mɔ̌ ǎ é nɛ́. É nɔ gbɔn ali e hun n’i lɛ́ é bǐ sín yɛkan mɛ dó jlá wɛn ɖagbe ɔ! Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwenu e é ɖo te kpɔ́n azɔ̌watɔ́ hǎtɔ́ tɔn ɖé lɛ́ ɖo Atɛ́ni é ɔ, é jlá wɛn ɖagbe ɔ gbɛ̌ta e mɛ gbɛtɔ́ nukúnɖéjí lɛ́ ɖe é ɖé, bɔ mɛɖé lɛ́ ɖo yě mɛ bó yí wɛn ɔ ganjí. (Mɛ. 17:16, 17, 34) Pɔ́lu ɖo “gankpá mɛ” có, é jlá wɛn ɖagbe ɔ mɛ ɖěɖěe lɛ́ lɛ̌ dó è lɛ́ é.—Filí. 1:13, 14; Mɛ. 28:16-24.

6. Azɔ̌ tɛ́ lɛ́ Pɔ́lu ka kplɔ́n mɛ ɖěvo lɛ́?

⁶ Pɔ́lu nɔ zán hwenu tɔn ganjí. Hwɛhwɛ wɛ é nɔ byɔ́ mɛ ɖěvo lɛ́ ɖɔ yě ní wá gɔ́ nú émí ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖo tomɛyiyi mɛsɛ́dó tɔn tɔn nukɔntɔn ɔ hwenu ɔ, é kplá Jaan Maki, bɔ ɖo wegɔ́ ɔ hwenu ɔ, é kplá Timɔtée. (Mɛ. 12:25; 16:1-4) É ɖo wɛn ɖɔ Pɔ́lu wa nǔ e wú é kpé é bǐ, bó kplɔ́n súnnu énɛ́ lɛ́ lěe è nɔ bló tuto nú agun ɖé gbɔn é, lěe è nɔ wa lɛ̌ngbɔ́nyitɔ́zɔ́ gbɔn é kpó lěe è nɔ nyí nǔkplɔ́nmɛtɔ́ alɔsekpɛ́nnánɔ ɖé gbɔn é kpó.—1 Kɔ. 4:17.

7. Nɛ̌ mɛxó agun tɔn lɛ́ ka sixú xwedó xó e Pɔ́lu ɖɔ ɖo Efɛ́zinu lɛ́ 6:14, 15 mɛ lɛ́ é gbɔn?

⁷ Nǔkplɔ́nmɛ ɔ. Mɛxó agun tɔn lɛ́ sixú nɔ wa nǔ Pɔ́lu ɖɔhun, b’ɛ ná nɔ nyí ɖɔ yě ná jlá Mawuxó ɔ gbɔn xwégbe xwégbe kpowun ǎ, loɔ, yě ná nɔ lɛ́ ɖo gbesisɔmɛ bó ná jlá wɛn ɔ hweɖébǔnu e ali tɔn hun nú yě é kpó jlǒ kpó. (Xa Efɛ́zinu lɛ́ 6:14, 15.) Ði kpɔ́ndéwú  ɔ, yě sixú nɔ jlá wɛn ɖagbe ɔ hwenu e yě yi axi xwlé gbé é, alǒ ɖo fí e yě nɔ wa azɔ̌ ɖe é. Alǒ, hwenu e yě ɖo alɔ ɖó wɛ ɖo kpléxɔ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn ɖé gbígbá mɛ é ɔ, yě sixú jlá wɛn ɖagbe ɔ mɛ e sɛkpɔ́ fí e w’azɔ̌ ɖe wɛ yě ɖe lɛ́ é, kabǐ mɛ e nɔ wá sa nǔ nú yě lɛ́ é. Pɔ́lu ɖɔhun ɔ, hwenu e mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é ɔ, yě sixú nɔ zán hwenu énɛ́ lɛ́ dó kplɔ́n azɔ̌ mɛ ɖěvo lɛ́, káká jɛ devízɔ́watɔ́ sinsɛnzɔ́wiwa tɔn lɛ́ jí.

8. Hweɖélɛ́nu ɔ, étɛ́ é ka byɔ́ ɖɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ ní wa?

⁸ Mɛxó agun tɔn lɛ́ sín alɔnu ɖó ná ján ɖo agunzɔ́ lɛ́, alǒ lɛ̌dó sín azɔ̌ lɛ́ kɔn káká bɔ yě ná ba hwenu e yě ná dó nɔ ɖɔ Mawuxó ná é kpo ǎ. Bónú yě ná mɔ hwenu, bó ná dó wa nǔ e yě nɔ wa lɛ́ é bǐ ɔ, hweɖélɛ́nu ɔ, yě ɖó ná gbɛ́ azɔ̌ ɖé lɛ́. Ényí yě lin tamɛ, bó xo ɖɛ dó xó ɔ wú gúdo ɔ, yě sixú mɔ ɖɔ ényí émí yí gbe nú azɔ̌ énɛ́ ɔ, émí kún ná kpé wú bó bló nǔ e ɖo tají hú gǎn lɛ́ é ó. Nukúnkpíkpé dó sinsɛn-bíbló xwédo tɔn wú, alɔ ɖíɖó ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ bǐ mlɛ́mlɛ́, alǒ wɛnɖagbejíjlázɔ́ ɔ kpínkplɔ́n vǐ yětɔn lɛ́ ɖo nǔ tají énɛ́ lɛ́ mɛ. É nɔ vɛ́ wǔ nú mɛɖé lɛ́ bɔ yě ná gbɛ́ wǔjɔmɛ sinsɛnzɔ́ tɔn ɖé, amɔ̌, yě sixú kú d’é jí ɖɔ Jehovah mɔ nǔ jɛ jlǒ e yě ɖó bó ná nɔ jlɛ̌ jí ɖo nǔ lɛ́ bǐ mɛ é wú.

9. Ðó mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖó nǔ gěgé bó nɔ wa wútu ɔ, étɛ́ ka sixú vɛ́ wǔ nú yě?

⁹ Nǔ e wú é sixú vɛ́ wǔ é. Togun Jehovah tɔn nɔ ɖí xwi xá wǔvɛ́ gěgé. Ðo azǎn gǔdo gúdo tɔn élɔ́ lɛ́ mɛ ɔ, mǐ mɛ bǐ wɛ ɖó hudó gbɔdónúmɛ, alɔdó kpó wǔsyɛ́n dó lanmɛ nú mɛ kpó tɔn. Gɔ́ ná ɔ, mɛɖé lɛ́ nɔ ɖó hudó alɔdó tɔn, bá dó nyi alɔ nú nǔwalɔ nyanya ɖé hweɖélɛ́nu. (1 Tɛ. 5:14) É ɖo wɛn ɖɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ kún sixú ɖe ɖɛ wǔvɛ́ e mɔ wɛ togun Jehovah tɔn ɖe lɛ́ é bǐ ó. É ɖo mɔ̌ có, Jehovah ba ɖɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ ní wa nǔ e wú yě kpé é dó dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú lɛ̌ngbɔ́ émítɔn lɛ́, lobo lɛ́ cyɔ́n alɔ yě jí. Nɛ̌ mɛxó agun tɔn ɖěɖěe sín alɔnu ján tawun lɛ́ é ka sixú lɛ́ mɔ hwenu bó d’alɔ nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó ɖěɖěe ɖo hudó mɛ lɛ́ é gbɔn?

10. Sɔgbe xá 1 Tɛsaloníkinu lɛ́ 2:7 ɔ, nɛ̌ Pɔ́lu ka kpé nukún dó togun Jehovah tɔn wú gbɔn?

¹⁰ Nǔ e kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn sixú kplɔ́n mɛxó agun tɔn lɛ́ é. Pɔ́lu nɔ ba ali ɖěɖěe nu é ná kpa nɔví tɔn lɛ́ ɖe lɛ́ é, lobo nɔ lɛ́ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě. É ná nyɔ́ ɖɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ ní wa nǔ éɖɔhun, bó nɔ yí wǎn nú nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó yětɔn lɛ́, lobo nɔ lɛ́ nyɔ́ xomɛ dó yě wú. (Xa 1 Tɛsaloníkinu lɛ́ 2:7.) Pɔ́lu ná gǎnjɛwú nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ tɔn lɛ́ ɖɔ émí yí wǎn nú yě, bɔ Jehovah lɔmɔ̌ yí wǎn nú yě. (2 Kɔ. 2:4; Efɛ́. 2:4, 5) Pɔ́lu sɔ́ mɛ e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é dó ɖó xɔ́ntɔn, lobo nɔ zán hwenu ɖó kpɔ́ xá yě. É ɖe xlɛ́ ɖɔ émí ɖeji dó yě wú, ɖó é nɔ ɖɔ xó nú yě dó nǔ e nɔ ɖó adohu adohu n’i lɛ́ é kpó gǎnmaɖó tɔn lɛ́ kpó wú nyi wɛn. (2 Kɔ. 7:5; 1 Tim. 1:15) Amɔ̌, Pɔ́lu nɔ ba ná sɔ́ ayi ɖó tagba éɖésúnɔ tɔn lɛ́ jí ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, é nɔ ba ná d’alɔ nɔví tɔn lɛ́.

11. Aniwú Pɔ́lu ka ɖe wě xá nɔví tɔn lɛ́?

¹¹ Hweɖélɛ́nu ɔ, é nɔ byɔ́ ɖɔ Pɔ́lu ní ɖe wě xá nɔví tɔn lɛ́. Amɔ̌, é nɔ wa mɔ̌ gbeɖé kpó akpɔ  kpó ǎ. Wǎn e é yí nú yě é wú wɛ é nɔ ɖe wě xá yě, bó nɔ lɛ́ ba ná cyɔ́n alɔ yě jí bónú yě ma jɛ mɔ mɛ ó. É nɔ tɛ́n kpɔ́n bó nɔ bló bɔ wěɖexámɛ tɔn lɛ́ nɔ bɔkun bónú è ná mɔ nǔ jɛ mɛ, bó nɔ lɛ́ ba ɖɔ mɛ e ɖe wě ɔ xá wɛ émí ɖe lɛ́ é ní yí gbe ná. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖo wěma e Pɔ́lu sɛ́ dó Kɔlɛ́ntinu lɛ́ é mɛ ɔ, é ɖe wě syɛ́nsyɛ́n lɛ́ xá yě. Ée é wlán wěmasɛ́dómɛ énɛ́ gúdo é ɔ, é sɛ́ Titu dó yě. Ado ɖo Pɔ́lu hu wɛ, ɖó é ba ná tuun lěe yě wa nǔ gbɔn hwenu e yě mɔ wěmasɛ́dómɛ ɔ é. Xomɛ hun i tawun hwenu e é se ɖɔ yě yí gbe nú wěɖexámɛ ɔ, lobo lɛ́ zán é!—2 Kɔ. 7:6, 7.

12. Nɛ̌ mɛxó agun tɔn lɛ́ ka sixú dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ yětɔn lɛ́ gbɔn?

¹² Nǔkplɔ́nmɛ ɔ. Mɛxó agun tɔn lɛ́ sixú xwedó kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn, gbɔn hwenu zínzán ɖó kpɔ́ xá nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ yětɔn lɛ́ gblamɛ. Ali e nu è nɔ wa mɔ̌ ɖe lɛ́ é ɖokpó wɛ nyí kplé agun tɔn lɛ́ yiyi dó mɛhwenu, bó ná dó ɖɔ xó xá mɛ ɖěvo lɛ́, lobo ná dó dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě. Hwɛhwɛ ɔ, nukún xwixwe kléwún ɖé jɛ́n é nɔ byɔ́ bónú è ná ɖɔ xó kpó wǎnyíyí kpó dó dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú nɔví súnnu ɖé, alǒ nɔví nyɔ̌nu ɖé. (Hlɔ̌. 1:12; Efɛ́. 5:16) Mɛxó agun tɔn e nɔ xwedó kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn é ɖé ná lɛ́ zán Biblu dó ná hlɔ̌nhlɔ́n nǔɖiɖi nɔví tɔn lɛ́ tɔn, lobo lɛ́ vɔ́ gǎnjɛwú ná yě ɖɔ Mawu yí wǎn nú yě. Gɔ́ ná ɔ, é nɔ lɛ́ ɖe wǎnyíyí xlɛ́ mɛ ɖěɖěe ɖo glɔ̌ tɔn lɛ́ é. É nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá yě hwɛhwɛ, bó nɔ lɛ́ ba nǔ ɖěɖěe jí é ná zɔn dó dó kpa yě lɛ́ é. Ényí mɛxó agun tɔn ɖé jló ná ɖe wě xá mɛ ɔ, é nɔ mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ xó e ɖɔ gbé wɛ émí ja é nɔ jínjɔ́n Xó Mawu tɔn jí. É nɔ yi nǔ tawun tawun lɛ́ jí, amɔ̌, é nɔ wa mɔ̌ kpó xomɛnyínyɔ́ kpó, ɖó é ba ɖɔ nɔví súnnu, abǐ nɔví nyɔ̌nu ɔ ní xwedó wěɖexámɛ émítɔn.—Ga. 6:1.

13. Nɛ̌ gǎnmaɖó mɛɖésúnɔ tɔn lɛ́ ka sixú wa nǔ dó mɛxó agun tɔn ɖé wú gbɔn?

¹³ Nǔ e wú é sixú vɛ́ wǔ é. Mɛxó agun tɔn lɛ́ nyí mɛ maɖóblɔ̌ ǎ. Mɛ lɛ́ bǐ ɖɔhun ɔ, yě nɔ wa nǔ nyi do. (Hlɔ̌. 3:23) Hweɖélɛ́nu ɔ, é sixú vɛ́ wǔ nú yě bónú yě ná ɖó linlin e sɔgbe é dó gǎnmaɖó yětɔn lɛ́ wú. Mɛɖé lɛ́ sixú sɔ́ ayi ɖó gǎnmaɖó yětɔn lɛ́ jí tawun, káká bɔ awakanmɛ ná kú yě. Mɛ ɖěvo lɛ́ sixú lin ɖɔ gǎnmaɖó émítɔn lɛ́ kún ko syɛ́n sɔmɔ̌, bónú émí ná bló hǔzúhúzú ɖé ó.

14. Sɔgbe xá Filípunu lɛ́ 4:13 ɔ, nɛ̌ mɛɖéesɔ́hwe ka d’alɔ Pɔ́lu bɔ é ɖí xwi xá gǎnmaɖó tɔn lɛ́ gbɔn?

¹⁴ Nǔ e kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn sixú kplɔ́n mɛxó agun tɔn lɛ́ é. Ðó Pɔ́lu nɔ sɔ́ éɖée hwe wútu ɔ, é mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ émí kún sixú ɖí xwi xá gǎnmaɖó émítɔn lɛ́ émíɖóɖó ó. É ɖó hudó hlɔ̌nhlɔ́n e Mawu nɔ ná mɛ é tɔn. Ð’ayǐ ɔ, Pɔ́lu nɔ dó ya nú Klisánwun lɛ́ titewungbe tɔn. Amɔ̌, nukɔnmɛ ɔ, é mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ nǔ wa nyi do wɛ émí ɖe, bó ɖo gbesisɔmɛ bó ná húzú nǔwalɔ tɔn kpó mɛ alɔkpa e é nyí é kpó. (1 Tim. 1:12-16) Kpó alɔdó Jehovah tɔn kpó ɔ, Pɔ́lu húzú lɛ̌ngbɔ́nyitɔ́ wǎnyíyínɔ, wǔvɛ́sexámɛtɔ́ kpó mɛɖéesɔ́hwetɔ́ ɖé kpó. É tuun ɖɔ émí hu hwɛ gěgé, amɔ̌, é nɔ ɖo tamɛ lin d’é jí wɛ magbokɔ  ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, é ɖi nǔ ɖɔ Jehovah ná sɔ́ kɛ émí. (Hlɔ̌. 7:21-25) É nɔ ɖó nukún ɖɔ émí ná nyí mɛ maɖóblɔ̌ ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, é w’azɔ̌ syɛ́nsyɛ́n ɖo jijɔ Klisánwun tɔn e é ɖó lɛ́ é wú, bó sɔ́ éɖée hwe, lobo ɖeji dó alɔdó Jehovah tɔn wú, dó wa sinsɛnzɔ́ tɔn.—1 Kɔ. 9:27; xa Filípunu lɛ́ 4:13.

15. Linlin e ɖo jlɛ̌ jí é tɛ́ mɛxó agun tɔn lɛ́ ka ɖó ná nɔ ɖó dó gǎnmaɖó yětɔn lɛ́ wú?

¹⁵ Nǔkplɔ́nmɛ ɔ. Mɛ maɖóblɔ̌ wɛ mɛxó agun tɔn lɛ́ nyí wɛ zɔ́n bɔ è sɔ́ yě ǎ. Amɔ̌, Jehovah nɔ ɖó nukún ɖɔ yě ní yí gbe nú nǔwanyido yětɔn lɛ́, bó sɔ́ nǔ nú jijɔ Klisánwun tɔn lɛ́. (Efɛ́. 4:23, 24) Biblu kplɔ́nkplɔ́n mɛɖésúnɔ tɔn ɖó ná d’alɔ mɛxó agun tɔn ɖé, bɔ é ná mɔ fí e é ɖó ná bló hǔzúhúzú ɖe lɛ́ é, lobo w’azɔ̌ dó yě jí. Mɔ̌ mɛ ɔ, Jehovah ná d’alɔ ɛ, b’ɛ ná ɖ’awǎjijɛ, lobo lɛ́ nyí mɛxó agun tɔn ɖagbe ɖé.—Ja. 1:25.

16. Ényí mɛxó agun tɔn ɖé nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔwanyido mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn jí ɔ, étɛ́ ka sixú jɛ?

¹⁶ Nǔ e wú é sixú vɛ́ wǔ é. Ðó mɛxó agun tɔn lɛ́ nɔ zán hwenu gěgé ɖó kpɔ́ xá nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó ɖěɖěe ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é wútu ɔ, é sixú bɔ wǔ nú yě bɔ yě ná mɔ nǔwanyido nɔví énɛ́ lɛ́ tɔn. Amɔ̌, ényí ayi mɛxó agun tɔn lɛ́ tɔn ma ɖo te ǎ ɔ, yě sixú nɔ sin xomɛ, sɔ́ ná nɔ nyɔ́ xomɛ ǎ, bó ná nɔ lɛ́ mɔ xó ɖɔ dó nɔví yětɔn lɛ́ wú. Pɔ́lu gb’akpá nú Klisánwun lɛ́ ɖɔ nǔ e Satáan ba ɖɔ yě ní wa é nɛ́.—2 Kɔ. 2:10, 11.

17. Linlin tɛ́ Pɔ́lu ka nɔ ɖó dó nɔví tɔn lɛ́ wú?

¹⁷ Nǔ e kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn sixú kplɔ́n mɛxó agun tɔn lɛ́ é. Hwebǐnu wɛ é nɔ ɖó linlin e sɔgbe é dó nɔví tɔn lɛ́ wú. É tuun ɖɔ yě nɔ wa nǔ nyi do, bɔ hweɖélɛ́nu ɔ, nǔwalɔ yětɔn lɛ́ nɔ wa nǔ dó éɖésúnɔ mɛtún ɔ wú. É ɖo mɔ̌ có, é tuun ɖɔ é kún nyí ɖɔ mɛɖé wa nǔɖé nyi do kpowun ɔ wɛ zɔ́n bɔ è ná ɖɔ ɖɔ mɛ ɔ nyí mɛ nyanya ó. É yí wǎn nú nɔví tɔn lɛ́, bó nɔ sɔ́ ayi ɖó jijɔ ɖagbe yětɔn lɛ́ jí. Ényí nɔví tɔn lɛ́ ɖo gǎn dó wɛ bá wa nǔ ɖagbe ɔ, é nɔ tuun ɖɔ linlin ɖagbe wú wɛ yě ɖo mɔ̌ wa wɛ, bɔ alɔdó kpowun sín hudó wɛ yě ɖó, bá yi nukɔn.

18. Hwenu e gbemanɔkpɔ́ ɖé ɖo Evodíi kpó Sɛntíci kpó tɛ́ntin é ɔ, étɛ́ lěe Pɔ́lu wa nǔ gbɔn é ka kplɔ́n mǐ? (Filípunu lɛ́ 4:1-3)

¹⁸ Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖ’ayi lěe Pɔ́lu d’alɔ nɔví nyɔ̌nu e ɖo agun Filípu tɔn mɛ é we gbɔn é wú. (Xa Filípunu lɛ́ 4:1-3.) É cí ɖɔ gbemanɔkpɔ́ ɖé ɖo Evodíi kpó Sɛntíci kpó tɛ́ntin, b’ɛ zɔ́n bɔ yě sɔ́ nyí xɔ́ntɔn ǎ. Pɔ́lu syɛ́n nukún dó yě, alǒ ɖó hwɛ nú yě ǎ; é nyɔ́ wa ɔ, é sɔ́ ayi ɖó jijɔ ɖagbe yětɔn lɛ́ jí. Nɔví nyɔ̌nu énɛ́ lɛ́ ko sɛn Jehovah nú hwenu línlín. Pɔ́lu tuun ɖɔ Jehovah yí wǎn nú yě. Linlin ɖagbe e Pɔ́lu ɖó dó nɔví nyɔ̌nu énɛ́ lɛ́ wú é sísɛ́ ɛ, bɔ é dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě bónú yě ná dó hwɛ gbɔ. Ðó Pɔ́lu kpé wú, bó sɔ́ ayi ɖó jijɔ ɖagbe mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn jí wútu ɔ, é kpo ɖo awǎjijɛ ɖó wɛ, lobo lɛ́ kpo ɖo kancícá syɛ́nsyɛ́n ɖé ɖó xá mɛ ɖěɖěe ɖo agun énɛ́ mɛ lɛ́ é wɛ.

19. (a) Nɛ̌ mɛxó agun tɔn lɛ́ ka sixú kpo ɖo linlin e sɔgbe é ɖó dó nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ yětɔn lɛ́ wú wɛ gbɔn? (b) Étɛ́ kpɔ́ndéwú mɛxó agun tɔn e ɖo kpléxɔ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn jlá ɖó wɛ ɖo ɖiɖe ɔ mɛ é tɔn ka sixú kplɔ́n we?

¹⁹ Nǔkplɔ́nmɛ ɔ. Mɛxó agun tɔn lɛ́ mi, mi nɔ  ɖ’ayi jijɔ ɖaaɖagbe ɖěɖěe nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó mitɔn lɛ́ nɔ ɖó lɛ́ é wú. Mɛ ɖě ɖo yě mɛ, bó nyí mɛ maɖóblɔ̌ ǎ có, yě mɛ ɖokpó ɖokpó ka ɖó jijɔ ɖěɖěe sixú dɔn mɛ lɛ́ é. (Filí. 2:3) Nǔgbó ɔ, é sixú wá jɛ hweɖénu bɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖe wě xá nɔví súnnu alǒ nɔví nyɔ̌nu ɖé. Amɔ̌, Pɔ́lu ɖɔhun ɔ, mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖó ná dó gǎn tawun, bó ná sɔ́ ayi ɖó nǔ e mɛɖé ɖɔ alǒ wa kpó xomɛsin kpó lɛ́ é jí ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, é ná nyɔ́ ɖɔ yě ní nɔ sɔ́ ayi ɖó wǎn e mɛɖé yí nú Jehovah é, dɛ e dɛ wɛ é ɖe bó ɖo sinsɛn ɛ wɛ é kpó jlǒ e é ɖó bó ná nɔ wa nǔ ɖagbe é kpó jí. Mɛxó agun tɔn ɖěɖěe nɔ sɔ́ ayi ɖó jijɔ ɖagbe mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn jí lɛ́ é nɔ d’alɔ nɔví yětɔn lɛ́ bɔ yě nɔ mɔ ɖɔ mɛ ɖěɖěe ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é bǐ yí wǎn nú émí.

20. Nɛ̌ mɛxó agun tɔn lɛ́ ka sixú kpo ɖo kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn sín le ɖu wɛ gbɔn?

²⁰ Mɛxó agun tɔn lɛ́ mi, ényí mi kpo ɖo nǔ kplɔ́n dó kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn wú wɛ ɔ, é ná d’alɔ mi tawun. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖo Index des publications des Témoins de Jéhovah mɛ ɔ, a sixú kpɔ́n xóta “Paul,” énɛ́ gúdo hǔn, kpɔ́n xótala “exemple pour les anciens” glɔ́. Ée a ná ɖo nǔ e ɖo fínɛ́ lɛ́ é ɖé lɛ́ xa wɛ é ɔ, nɔ kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Nɛ̌ kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn ka sixú d’alɔ mì bɔ un ná kpo ɖo awǎjijɛ ɖó wɛ hwenu e un ná ɖo mɛxó agun tɔn sín azɔ̌ ce lɛ́ wa wɛ é gbɔn?’

21. Étɛ́ jí mɛxó agun tɔn lɛ́ ka sixú kú dó?

²¹ Mɛxó agun tɔn lɛ́ mi, mi nɔ flín ɖɔ Jehovah kún nɔ ɖó nukún ɖɔ mi ní nyí mɛ maɖóblɔ̌ ó; nǔ e ba wɛ é ɖe kpowun é wɛ nyí ɖɔ mi ní nɔ gbejí. (1 Kɔ. 4:2) Azɔ̌ syɛ́nsyɛ́n e Pɔ́lu wa é kpó gbejí e é nɔ é kpó su Jehovah nukúnmɛ tawun. Mi sixú ɖeji ɖɔ nǔ e wa nú Jehovah wɛ mi ɖe é nɔ su nukún tɔn mɛ tawun. Jehovah ná “wɔn azɔ̌ e mi wa é ǎ; wǎnyíyí e mi ɖe xlɛ́ ɛ gbɔn alɔ e mi dó nɔví . . . lɛ́ é gblamɛ, bó ka lɛ́ kpo ɖo didó yě wɛ ɔ, é ná wɔn ǎ.”—Ebl. 6:10.