Skip to content

Yi xósɛxweta ɔ jí

XÓTA NǓKPLƆ́NKPLƆ́N TƆN 44

HAN 33 Sɔ́ nǔ linlin towe lɛ́ d’alɔ mɛ nú Jexóva

Lěe è ná ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ gbɔn é

Lěe è ná ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ gbɔn é

“Ma jó hwiɖée dó bónú nǔ nyanya ní ɖu ɖo jǐ towe ó, é nyɔ́ wa ɔ, nɔ wa nǔ ɖagbe dó ɖu ɖo nǔ nyanya jí.”HLƆ̌. 12:21.

XÓNUSƆ́ÐÓTE

Lěe è ná ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ gbɔn ɖo ali ɖé nu bɔ nǔ lɛ́ ma sɔ́ ná nylá d’é jí ǎ é.

1-2. Nɛ̌ nǔagɔwaxámɛ ka sixú wa nǔ dó mǐ mɛ bǐ wú ɖo ali ɖé alǒ ɖěvo nu gbɔn?

 JEZU ná kpɔ́ndéwú asúkúsi ɖé tɔn, bɔ é byɔ́ hwɛɖɔtɔ́ ɖé azɔn mɔ̌kpán ɖɔ é ní ɖɔ hwɛ jlɔ́jlɔ́ nú émí. É ɖo wɛn ɖɔ, ahwanvú Jezu tɔn lɛ́ gěgé mɔ nukúnnú jɛ tan énɛ́ mɛ, ɖó ɖo Jezu hwenu ɔ, hwɛhwɛ wɛ è nɔ wa nǔ agɔ xá mɛ lɛ́. (Luk. 18:1-5) Tan ɔ lɛ́ xɔ akwɛ́ nú mǐ lɔ ɖo égbé, ɖó mǐ bǐ wɛ ko se nǔagɔwaxámɛ sín wǔvɛ́ ɖo ali ɖé alǒ ɖěvo nu kpɔ́n.

2 Wǎngbɛ́númɛ, nǔagɔwaxámɛ kpó yadónúmɛ kpó gba kpé gbɛ ɔ mɛ ɖo égbé, énɛ́ wú ɔ, ényí è wa nǔ agɔ xá mǐ ɔ, é sɔ́ nɔ kpácá mǐ ǎ. (Nǔt. 5:8) É ɖo mɔ̌ có, mǐ sixú nɔ ma ɖó nukún ɖɔ nɔví súnnu, alǒ nɔví nyɔ̌nu ɖé ná ɖó hwɛ agɔ nú mǐ, amɔ̌, énɛ́ sixú jɛ. É ɖo wɛn ɖɔ, nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó mǐtɔn lɛ́ kún klán gbe xá nǔgbó ɔ ó. Gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ wɛ yě nyí kpowun. Lěe Jezu wa nǔ gbɔn hwenu e gbeklánxámɛtɔ́ lɛ́ wa nǔ agɔ xá ɛ é sixú kplɔ́n nǔ gěgé mǐ. Ényí mǐ sixú ɖó suúlu dó gbeklánxámɛtɔ́ e nɔ wa nǔ agɔ xá mǐ lɛ́ é wú ɔ, nabí nabí wɛ ka ɖó ná nyí nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ mǐtɔn lɛ́ tɔn lo! Ényí mɛ e ma ɖo agun ɔ mɛ ǎ lɛ́ é, alǒ mɛ e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é wa nǔ agɔ xá mǐ ɔ, nɛ̌ é ka nɔ cí nú Jexóva? É ka nɔ ɖu ayi mɛ n’i a?

3. Nǔagɔwaxámɛ sín wǔvɛ́ e mǐ nɔ se lɛ́ é ka nɔ ɖu ayi mɛ nú Jexóva a? Aniwú?

3 Lěe è wa nǔ xá mǐ gbɔn é nɔ ɖu ayi mɛ nú Jexóva tawun. ‘Jexóva yí wǎn nú nǔ wa ɖó sɛ́nxwi jí.’ (Ðɛh. 37:28) Jezu ná gǎnjɛwú mǐ ɖɔ Jexóva ná “bló bɔ è ná ɖɔ hwɛ jlɔ́jlɔ́ nú [mǐ] . . . dó yǐyá mɛ” ɖo hwenu e jɛxá dó é. (Luk. 18:7, 8) Gɔ́ ná ɔ, ɖo malínmálín mɛ ɔ, Jexóva ná ɖó nǔ nǔ e sín wǔvɛ́ mǐ se lɛ́ é bǐ nu, bo ná sú kún dó nú nǔagɔwaxámɛ alɔkpa lɛ́ bǐ.—Ðɛh. 72:1, 2.

4. Alɔ tɛ́ Jexóva ka nɔ dó mǐ ɖo égbé?

4 Ée mǐ ɖo te kpɔ́n hwenu e nǔjlɔ́jlɔ́wiwa ná gba kpé é ɔ, Jexóva ɖo alɔ dó mǐ wɛ bónú mǐ ná ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ. (2 Pi. 3:13) É nɔ kplɔ́n mǐ lěe mǐ ná nyi alɔ nú xlonɔnúwiwa hwenu e è wa nǔ agɔ xá mǐ é gbɔn é. Jexóva gbɔn Vǐ tɔn jí bo zé kpɔ́ndéwú e nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú é ɖ’ayǐ nú mǐ ɖo lěe mǐ sixú ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ gbɔn é linu. Gɔ́ ná ɔ, é ɖe wě tawun tawun lɛ́ xá mǐ bɔ mǐ sixú zán hwenu e è wa nǔ agɔ xá mǐ é.

NƆ ACÉJÍ DÓ LĚE A NƆ WA NǓ GBƆN HWENU E È WA NǓ AGƆ XÁ WE É WÚ

5. Étɛ́wú mǐ ka ɖó ná nɔ ɖ’ayi te dó lěe mǐ nɔ wa nǔ gbɔn hwenu e è wa nǔ agɔ xá mǐ é wú?

5 Xomɛ sixú sin mǐ tawun, bɔ wǔ lɛ́ kú mǐ ɖésú hwenu e è wa nǔ agɔ xá mǐ é. (Nǔt. 7:7) Mɔ̌ pɛ́ɛ́ wɛ nǔ cí nú mɛsɛntɔ́ gbejínɔtɔ́ Jexóva tɔn lɛ́, ɖi Jɔbu kpó Xabakúku kpó. (Jɔb. 6:2, 3; Xab. 1:1-3) Nǔgbó wɛ ɖɔ nǔ hɛn ɔ é ná cí mɔ̌ nú mɛ, amɔ̌, mǐ ɖó ná ɖ’ayi te dó lěe mǐ nɔ wa nǔ gbɔn é wú, bo ma wá wa xlonɔnú ɖé ó.

6. Étɛ́ kpɔ́ndéwú Abusalɔ́mu tɔn ka kplɔ́n mǐ? (Kpɔ́n ɖiɖe ɔ lɔmɔ̌.)

6 Mǐ sixú tɛ́n kpɔ́n bá ɖe ɖɛ nǔ lɛ́ mǐɖésú ɖo ali e ma sɔgbe ǎ é nu, hwenu e è wa nǔ agɔ xá mǐ é. É ɖo mɔ̌ có, nǔ wa gbɔn mɔ̌ sixú hɛn nǔ lɛ́ vántán d’é jí. Lin tamɛ dó vǐ súnnu axɔ́sú Davídi tɔn Abusalɔ́mu sín kpɔ́ndéwú jí. Hwenu e tɔ́ví tɔn Amunɔ́ɔ hwlɛ́n kan xá nɔví nyɔ̌nu tɔn Tamáa bo ɖó xó xá ɛ é ɔ, xomɛ sin i gba dó. Sɔgbe xá Mɔyízisɛ́n ɔ ɔ, kú wɛ jɛxá Amunɔ́ɔ ɖó nǔ e é wa é wú. (Lev. 20:17) Nǔgbó wɛ ɖɔ è sixú mɔ nukúnnú jɛ xomɛ e Abusalɔ́mu sin é mɛ ɖó bǎ ɖé mɛ, amɔ̌, é wɛ ɖó acɛ bo ná ɖe ɖɛ nǔ lɛ́ ǎ.—2 Sam. 13:20-23, 28, 29.

Xomɛ sin Abusalɔ́mu tawun, ɖó nǔ agɔ e è wa xá nɔví nyɔ̌nu tɔn Tamáa é wútu (Kpɔ́n akpáxwé 6)


7. Nɛ̌ nǔagɔwaxámɛ ka wa nǔ dó ɖɛhanwlántɔ́ ɖé wú nú hwenu ɖé gbɔn?

7 Ényí é cí ɖɔ è kún nɔ dɔn tó nú mɛ ɖěɖěe nɔ wa nǔ agɔ lɛ́ é ó ɔ, mǐ sixú nɔ kanbyɔ́ ɖɔ nǔ ɖagbe wiwa ka ɖó le a jí. Ð’ayi ɖɛhanwlántɔ́ e mɔ ɖɔ, é cí ɖɔ nǔ ɖo nyǐnyɔ́ nú mɛ nyanya wɛ hú nǔjlɔ́jlɔ́watɔ́ é sín kpɔ́ndéwú wú. É ɖɔ: “Lěe mɛdídá lɛ́ ɖe gbɔn é ɖíe: yě nɔ ɖo vivo mɛ tɛgbɛ.” (Ðɛh. 73:12) Akpɔ lɛ́ ɖó è tawun, bɔ ado lɛ́ hu i ɖésú ɖó nǔagɔwiwa e é mɔ é wú, káká bɔ jiɖe e é ɖó ɖɔ Jexóva sinsɛn ɖó le é ɖibla bú, b’ɛ ɖɔ: “Un gbɔ bo lin tamɛ d’é wú, bo ná mɔ nukúnnú jɛ mɛ; é ka vɛ́ wǔ dín ɖo nukún ce mɛ.” (Ðɛh. 73:14, 16) Nǔgbó ɔ, é ɖɔ nyi wɛn ɖɔ: “Nyɛ ɔ, un ko ɖibla ɖe afɔ nyi do. Kpɛví títí ɖé wɛ kpo bɔ un ná ɖíɖí nǔ.” (Ðɛh. 73:2) Nǔ mɔ̌hun ɖé jɛ dó nɔví súnnu e mǐ ná ylɔ́ ɖɔ Alberto é jí.

8. Étɛ́ nǔagɔwaxámɛ ka wa dó nɔví súnnu ɖé wú?

8 È dó hwɛ agɔ Alberto ɖɔ é fin akwɛ́ agun ɔ tɔn. É sín énɛ́ wú bɔ é ba wǔjɔmɛzɔ́ tɔn lɛ́ kpo, bɔ mɛ e se xó ɔ ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é gěgé sɔ́ nɔ ɖó sísí n’i ǎ. É ɖɔ: “Akpɔ ɖó mì tawun, bɔ xomɛ lɛ́ sin mì.” É jó éɖée dó bɔ wǔvɛ́ e se wɛ é ɖe ɖo lěe nǔ nɔ cí nú mɛ é linu é wa nǔ dó wǔ tɔn ɖo gbigbɔ lixo, bɔ é tlɛ húzú mɛ e awakanmɛ kú é nú xwe atɔ́ɔ́n. Nǔ énɛ́ e jɛ é xlɛ́ nǔ e sixú jɛ hwenu e akpɔ ɖó mǐ, ɖó nǔagɔwaxámɛ ɖé wú é.

XWEDÓ LĚE JEZU ÐÍ XWI XÁ NǓAGƆWAXÁMƐ GBƆN É SÍN KPƆ́NDÉWÚ

9. Nǔagɔwaxámɛ tɛ́ lɛ́ nu Jezu ka dɛ ɖe? (Kpɔ́n ɖiɖe ɔ lɔmɔ̌.)

9 Jezu zé lěe è ná ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ gbɔn é sín kpɔ́ndéwú e nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú é ɖé ɖ’ayǐ. Lin tamɛ dó nǔ agɔ e mɛ e ɖo xwédo tɔn mɛ lɛ́ é kpó mɛ ɖěvo lɛ́ kpó wa xá ɛ é jí. Hɛ̌nnumɔ tɔn nǔmaɖitɔ́ lɛ́ ɖɔ ɖɔ ta tɔn mɛ kún sɔgbe ó, sinsɛngán lɛ́ dó hwɛ ɛ ɖɔ é nɔ wa nǔ ɖó kpɔ́ xá awǒvi lɛ́, bɔ sɔ́ja Hlɔ̌ma tɔn lɛ́ ɖɔ slamɛ wǔ tɔn, xo dǎka wǔ tɔn, bo wá hu i ɖo nukɔnmɛ. (Mak. 3:21, 22; 14:55; 15:16-20, 35-37) Amɔ̌, Jezu dɛ ɖo nǔagɔwaxámɛ énɛ́ lɛ́ bǐ nu ma ba hlɔn. Étɛ́ kpɔ́ndéwú tɔn ka sixú kplɔ́n mǐ?

Jezu sɔ́ kpɔ́ndéwú e nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú é ɖ’ayǐ ɖo lěe è ná ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ gbɔn é linu (Kpɔ́n akpáxwé 9-10)


10. Nɛ̌ Jezu ka ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ gbɔn? (1 Piyɛ́ɛ 2:21-23)

10 Xa 1 Piyɛ́ɛ 2:21-23. a Jezu sɔ́ kpɔ́ndéwú e nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú é ɖé ɖ’ayǐ nú mǐ bónú mǐ ná xwedó hwenu e mǐ ɖo xwi ɖí xá nǔagɔwaxámɛ wɛ é. É tuun hwenu e é ná nɔ xwíí é kpó hwenu e é ná ɖɔ xó dó é kpó. (Mat. 26:62-64) É ná sin nú xó agɔ e è ɖɔ dó wǔ tɔn lɛ́ é bǐ ǎ. (Mat. 11:19) É ka ná ɖɔ xó jɛ́n wɛ ɔ, é nɔ zun yadónúmɛtɔ́ tɔn lɛ́, alǒ gblɔ́n adǎn nú yě ǎ. Jezu ɖu ɖo éɖée jí, ɖó “é sɔ́ éɖée d’alɔ mɛ nú Mɛ e nɔ ɖɔ hwɛ jlɔ́jlɔ́ é.” Jezu tuun ɖɔ lěe Jexóva nɔ kpɔ́n nǔ lɛ́ gbɔn é wɛ ɖo tají hú gǎn. É ɖeji ɖɔ Jexóva ná ɖe ɖɛ nǔagɔwaxámɛ lɛ́ ɖo hwenu e jɛxá dó é.

11. Ali tɛ́ lɛ́ nu mɔ̌ mǐ ka sixú kpɔ́n xó bo ɖɔ ɖe? (Kpɔ́n ɖiɖe lɛ́ lɔmɔ̌.)

11 Ényí mǐ nɔ kpɔ́n xó bo nɔ ɖɔ hwenu e è wa nǔ agɔ xá mǐ é hǔn, kpɔ́ndéwú Jezu tɔn xwedó wɛ mǐ ɖe nɛ́. Nǔagɔwaxámɛ ɖé lɛ́ tíin bo nɔ syɛ́n sɔmɔ̌ ǎ, bɔ mǐ sixú nɔ wɔn ya nú yě kpowun. Alǒ mǐ sixú cí xwíí dó nyi alɔ nú nǔ e ná zɔ́n bɔ nǔ lɛ́ ná vántán d’é jí é ɖé ɖiɖɔ. (Nǔt. 3:7; Ja. 1:19, 20) Ðo hwe ɖěvo lɛ́ nu ɔ, é sixú byɔ́ ɖɔ mǐ ní ɖɔ xó hwenu e mǐ mɔ bɔ è ɖo nǔ agɔ wa xá mɛ wɛ é, alǒ hwenu e é byɔ́ ɖɔ mǐ ní jɛ hun dó nǔgbó ɔ jí é. (Mɛ. 6:1, 2) Ényí mǐ ná ɖɔ xó jɛ́n wɛ ɔ, mǐ ɖó ná tɛ́n kpɔ́n bo wa mɔ̌ kpó gbe fífá kpó, kpódó sísí kpán.—1 Pi. 3:15. b

Ényí mǐ ɖo nǔagɔwaxámɛ ɖí xwi xá wɛ ɔ, mǐ sixú xwedó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn gbɔn gbeta ɔ kɔn wíwá kpó sɔxwixwe kpó dó hwenu e mǐ ná ɖɔ xó é kpó lěe mǐ ná ɖɔ gbɔn é kpó wú gblamɛ (Kpɔ́n akpáxwé 11-12)


12. Nɛ̌ mǐ ka nɔ sɔ́ mǐɖée d’alɔ mɛ nú “Mɛ e nɔ ɖɔ hwɛ jlɔ́jlɔ́ é” gbɔn?

12 Mǐ sixú lɛ́ wa nǔ Jezu ɖɔhun, bo sɔ́ mǐɖée d’alɔ mɛ nú “Mɛ e nɔ ɖɔ hwɛ jlɔ́jlɔ́ é.” Ényí mɛ ɖěvo lɛ́ dó hwɛ agɔ mǐ, alǒ wa nǔ agɔ xá mǐ ɔ, mǐ nɔ ɖeji ɖɔ Jexóva tuun nǔgbó ɔ. Jiɖiɖe énɛ́ ɖíɖó sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná dɛ ɖo nǔagɔwaxámɛ nu ɖó mǐ tuun ɖɔ ɖo nukɔnmɛ ɔ, Jexóva ná ɖe ɖɛ xó ɔ. Nǔ lɛ́ jíjódó nyi alɔ mɛ nú Jexóva nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ lɔn bónú xomɛsin, alǒ mɛhɛndóxomɛ nɔ dó ɖɔ do ɖo ayi mǐtɔn mɛ ǎ. Nǔ énɛ́ lɛ́ sixú zɔ́n bɔ mǐ ná wa nǔ zɛ xwé wú, sixú d’avaja awǎjijɛ mǐtɔn mɛ, bo sixú lɛ́ wa nǔ dó xɔ́ntɔn e mǐ zun xá Jexóva é wú.—Ðɛh. 37:8.

13. Étɛ́ ka sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná kpo ɖo xwi ɖí xá nǔagɔwaxámɛ wɛ?

13 É ɖo wɛn ɖɔ mǐ kún sixú kpé wú bo xwedó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn bɔ nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú gbeɖé ó. Hweɖélɛ́nu ɔ, mǐ sixú wa nǔɖé lɛ́, alǒ ɖɔ nǔɖé lɛ́ bɔ yě wá vɛ́ nú mǐ ɖo nukɔnmɛ. (Ja. 3:2) Gɔ́ ná ɔ, nǔ agɔ e è wa xá mǐ é ɖé lɛ́ sixú zɔ́n bɔ akpa e kúkú tɔn vɛ́ wǔ é jɛ mǐ wú ɖo lěe nǔ nɔ cí nú mɛ é linu, bo lɛ́ jɛ agbaza mǐtɔn wú. Ényí ninɔmɛ mɔ̌hun mɛ wɛ a ɖe hǔn, kú d’é jí ɖɔ Jexóva tuun nǔ e mɛ gbɔn dín wɛ a ɖe é. Gɔ́ ná ɔ, Jezu e é lɔmɔ̌ se nǔagɔwaxámɛ sín wǔvɛ́ é sixú se wǔvɛ́ xá we ɖo lěe nǔ nɔ cí nú mɛ é linu. (Ebl. 4:15, 16) Gɔ́ nú kpɔ́ndéwú Jezu tɔn e nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú bɔ Jexóva ná mǐ é ɔ, é lɛ́ ɖe wě tawun tawun e ná d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ lɛ́ é xá mǐ. Mi nú mǐ ní gbéjé wěmafɔ e sixú d’alɔ mǐ ɖo wěma Hlɔ̌manu lɛ́ tɔn mɛ é we kpɔ́n.

“MI JÓ MAWU DÓ BÓNÚ É NÍ ÐE XOMƐSIN TƆN XLƐ́”

14. Étɛ́ ka nyí tínmɛ è ní “jó Mawu dó bónú é ní ɖe xomɛsin tɔn xlɛ́” tɔn? (Hlɔ̌manu lɛ́ 12:19)

14 Xa Hlɔ̌manu lɛ́ 12:19. Mɛsɛ́dó Pɔ́lu dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú klisánwun lɛ́ ɖɔ yě ní “jó Mawu dó bónú é ní ɖe xomɛsin tɔn xlɛ́.” Mǐ nɔ jó Jexóva dó bɔ é nɔ ɖe xomɛsin tɔn xlɛ́, gbɔn jǐ jó è dó bónú é ɖɔ hwɛ jlɔ́jlɔ́ hwenu e é ba é kpó lěe é ba gbɔn é kpó gblamɛ. Hwenu e è wa nǔ xá nɔví súnnu e nɔ nyí John é ɖo ali agɔ nu gúdo é ɔ, é ɖɔ: “Un ɖó ná ɖu ɖo xomɛsin ce jí, bo ma wá wa nǔ nyanya ɖé ó, amɔ̌, énɛ́ ka bɔ wǔ ǎ. Hlɔ̌manu lɛ́ 12:19 d’alɔ mì bɔ un nɔ te kpɔ́n Jexóva.”

15. Étɛ́wú é ka nyɔ́ hú gǎn ɖɔ è ní nɔ te kpɔ́n Jexóva bónú é ná ɖe ɖɛ xó ɖé?

15 Ényí mǐ nɔ te kpɔ́n Jexóva bónú é ná ɖe ɖɛ xó ɖé ɔ, é nɔ hɛn le wá nú mǐ. Ényí mǐ wa mɔ̌ ɔ, tíntɛ́nkpɔ́n bá ɖe ɖɛ tagba lɛ́ mǐɖésúnɔ sín agban kpó linkpɔ́n tɔn kpó nɔ nɔ zɔ nú mǐ. Jexóva ba ná d’alɔ mǐ. É cí nǔ lěhun ɖɔ wɛ é ɖe ɖɔhun: ‘Jǒ nǔ agɔ e è wa xá we é dó nyi alɔ mɛ nú mì, un ná kpé nukún dó nǔ lɛ́ wú.’ Ényí mǐ yí gbe nú akpá e Jexóva dó bo ɖɔ “Un ná sú nǔ e è jɛxá é sín axɔ́ mɛ” é ɔ, mǐ sixú jó xó ɔ dó, lobo ɖeji ɖɔ é ná ɖe ɖɛ ɖo ali e nyɔ́ hú gǎn é nu. Nǔ e d’alɔ John e xó mǐ ɖɔ wá yi é nɛ́. É ɖɔ: “Ényí un sixú nɔ te kpɔ́n Jexóva kpowun ɔ, é ná ɖe ɖɛ xó ɔ bɔ é ná nyɔ́ hú lěe nyɛ sixú bló gbɔn é flaflá tɔn.”

“NƆ WA NǓ ÐAGBE DÓ ÐU ÐO NǓ NYANYA JÍ.”

16-17. Nɛ̌ ɖɛ ka sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná “nɔ wa nǔ ɖagbe dó ɖu ɖo nǔ nyanya jí” gbɔn? (Hlɔ̌manu lɛ́ 12:21)

16 Xa Hlɔ̌manu lɛ́ 12:21. Pɔ́lu lɛ́ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú klisánwun lɛ́ ɖɔ yě ní “nɔ wa nǔ ɖagbe dó ɖu ɖo nǔ nyanya jí.” Ðo mawuxóɖiɖɔ só jí tɔn Jezu tɔn hwenu ɔ, é ɖɔ: “Mi ní kpo ɖo wǎn yí nú kɛntɔ́ mitɔn lɛ́ wɛ, bo lɛ́ kpo ɖo ɖɛ xo dó mɛ e ɖo ya dó nú mi wɛ lɛ́ é tamɛ wɛ.” (Mat. 5:44) Nǔ e é wa é pɛ́pɛ́pɛ́ nɛ́. Mǐ sixú ko flín wǔvɛ́ e nu Jezu dɛ ɖe hwenu e sɔ́ja Hlɔ̌ma tɔn lɛ́ xwe è nyi yatín wú é mɛ kpɔ́n. Nukún jɛ́n mǐ sixú dó wǔvɛ́ e é mɔ é, wi tɔn e è kɔ́n é kpó nǔ agɔ e è wa xá ɛ cóbɔ é ka dɛ ɖo yě nu é kpó mɛ kpɔ́n kpowun.

17 Nǔagɔwaxámɛ e sín wǔvɛ́ Jezu se é ɖu ɖo jǐ tɔn ǎ. É dó nu sɔ́ja lɛ́ ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, é xo ɖɛ ɖɔ: “Tɔ́, sɔ́ kɛ yě, ɖó yě tuun nǔ e wa wɛ yě ɖe é ǎ.” (Luk. 23:34) Ényí mǐ nɔ xo ɖɛ dó mɛ e nɔ wa nǔ xá mǐ ɖo ali agɔ nu lɛ́ é takúnmɛ ɔ, é sixú ɖe linlin mɛhɛndóxomɛ tɔn kpó xomɛsin e jí mǐ ɖe é kpó kpo, bo tlɛ sixú húzú linlin e mǐ nɔ ɖó dó mɛ e nɔ dó xomɛsin nú mǐ lɛ́ é wú é.

18. Nɛ̌ ɖɛ ka d’alɔ Alberto kpó John kpó bɔ yě ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ gbɔn?

18 Ðɛ d’alɔ nɔví súnnu we e xó mǐ ɖɔ wá yi ɖo xóta élɔ́ mɛ lɛ́ é bɔ yě ɖí xwi xá nǔ agɔ e è wa xá yě lɛ́ é. Alberto ɖɔ: “Un nɔ xo ɖɛ dó nɔví súnnu ɖěɖěe wa nǔ agɔ xá mì lɛ́ é tamɛ. Un byɔ́ Jexóva azɔn gěgé ɖɔ é ní d’alɔ mì bónú má wɔn ya nú nǔ agɔ e è wa xá mì é.” Kpó awǎjijɛ kpó wɛ Alberto lɛ́ jɛ Jexóva sɛn jí kpó gbejíninɔ kpó. John ɖɔ: “Azɔn mɔ̌kpán wɛ un xo ɖɛ dó nɔví súnnu e dó xomɛsin nú mì é tamɛ. Ðɛ mɔ̌hun lɛ́ d’alɔ mì bɔ un ɖó linlin ɖagbe lɛ́ dó wǔ tɔn hú gǎn, bo sɔ́ nɔ ɖó hwɛ n’i ǎ. Gɔ́ ná ɔ, ɖɛ énɛ́ lɛ́ lɛ́vɔ́ zɔ́n bɔ un ɖó fífá ayi mɛ tɔn.”

19. Étɛ́ wa wɛ mǐ ka ɖó ná ɖe káká jɛ vivɔnu gbɛ élɔ́ tɔn? (1 Piyɛ́ɛ 3:8, 9)

19 È sixú ɖɔ nǔagɔwaxámɛ e mǐ sixú wá ɖí xwi xá cóbɔ gbɛ élɔ́ ná wá vivɔnu é ǎ. Ðěbǔ wɛ é ná bo nyí gbɔn ɔ, mi nú mǐ ní ma gɔn ɖɛ xo sɛ́dó Jexóva dó byɔ́ alɔdó tɔn gbeɖé ó. Gɔ́ ná ɔ, mi nú mǐ ní xwedó lěe Jezu ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ gbɔn é sín kpɔ́ndéwú, bo kpo ɖo nǔgbódodó Biblu tɔn lɛ́ zán wɛ. Ényí mǐ wa mɔ̌ ɔ, mǐ sixú kú d’é jí ɖɔ Jexóva ná kɔn nyɔ̌ná dó mǐ jí.—Xa 1 Piyɛ́ɛ 3:8, 9.

HAN 38 É ná ná we hlɔ̌nhlɔ́n

a Ðo wěmasɛ́dómɛ nukɔntɔn mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ tɔn sín wěmata 2 kpó 3​gɔ́ ɔ kpó mɛ ɔ, é tínmɛ ninɔmɛ e mɛ klisánwun xwe kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn lɛ́ gěgé ɖí xwi xá nǔagɔwaxámɛ ɖo alɔ gǎn nukúnsyɛ́ntɔ́ lɛ́ kpó asú nǔmaɖitɔ́ lɛ́ kpó tɔn mɛ lɛ́ é.—1 Pi. 2:18-20; 3:1-6, 8, 9.