1. Étɛ́ wú è ka sixú kan nǔ byɔ́ mǐ dó ɖo azɔ̌mɛ, alǒ ɖo wěmaxɔmɛ?

 ÉNYÍ azɔ̌gbɛ́ towe ɖé, alǒ wěmaxɔmɛvígbɛ́ towe ɖé kan nǔ byɔ́ we dó nǔ e a ɖi nǔ ná lɛ́ é wú ɔ, nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú we? Akpɔ nɔ ɖó we wɛ a? Mɔ̌ wɛ nǔ nɔ cí nú mǐ mɛ gěgé. Amɔ̌, nǔkanbyɔ́ mɔ̌hun sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná mɔ nǔ jɛ nǔ e lin wɛ mɛ ɔ ɖe nǔgbó é, alǒ nǔ e é ɖi nǔ ná lɛ́ é wú, bɔ mɔ̌ mɛ ɔ, é ná bɔ wǔ nú mǐ bɔ mǐ ná jlá wɛn ɖagbe ɔ ɛ. Amɔ̌, hweɖélɛ́nu ɔ, mɛɖé lɛ́ nɔ kan nǔ byɔ́ mǐ ɖó yě yí gbe nú nǔ e mǐ ɖi nǔ ná lɛ́ é ǎ, alǒ ba ná dɔn nǔ xá mǐ. Énɛ́ ɖó ná kpácá mǐ ǎ. Ðó hwɛhwɛ ɔ, linlin agɔ e mɛ lɛ́ nɔ ɖó dó nǔ e mǐ ɖi nǔ ná lɛ́ é wú lɛ́ é wɛ yě nɔ se. (Mɛ. 28:22) Gɔ́ ná ɔ, “azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́ mɛ” nɔ gbɛ ɖe wɛ mǐ ɖe, bɔ Biblu ɖɔ dó hwenu e nɔ gbɛ ɖe wɛ mǐ ɖe é wú ɖɔ mɛ gěgé kún “ná nɔ ba ná ɖó gbe kpɔ́ [ó]” bo tlɛ “ná nɔ nylá hun.”—2 Tim. 3:1, 3.

2. Aniwú xomɛfífá ka ɖo tají?

² A sixú kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Nɛ̌ un ka sixú nyɔ́ xomɛ, bo lɛ́ wa nǔ kpó ayiɖote kpó hwenu e mɛɖé ba ná dɔn nǔ xá mì dó nǔ e un ɖi nǔ ná lɛ́ é wú é gbɔn?’ Étɛ́ ka ná d’alɔ we? Xomɛfífá wɛ. Mɛ e nyí xomɛfátɔ́ é nɔ yá wǔ sin xomɛ ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, é nɔ kpé wú bo nɔ ɖu ɖo éɖée jí hwenu e è ba nǔɖɔ ɛ, alǒ é ma tuun nǔ e é ná ɖɔ é ǎ é. (Nǔx. 16:32) É ɖo wɛn ɖɔ, é kún nɔ bɔ wǔ hwebǐnu bónú è ná nyí xomɛfátɔ́ ó. Nɛ̌ a ka sixú tɛ́n kpɔ́n bo nyí xomɛfátɔ́ gbɔn? Ényí mɛɖé jɛ nǔ dɔn xá we jí dó nǔ e a ɖi nǔ ná lɛ́ é wú ɔ, nɛ̌ a ka sixú zán gbe fífá dó ná ɛ xósin gbɔn? Gɔ́ ná ɔ, ényí mɛjitɔ́ wɛ nú we ɔ, nɛ̌ a ka sixú kplɔ́n vǐ towe lɛ́ bɔ yě ná jɛ hun dó nǔɖiɖi yětɔn jí, ɖo fífá mɛ gbɔn? Mǐ ní kpɔ́n.

3. Aniwú mǐ ka sixú ɖɔ ɖɔ xomɛfífá ɔ nǔwúkpíkpé ɖé wɛ, é kún nyí gǎnmaɖó ó? (2 Timɔtée 2:24, 25)

³ Ényí è ɖɔ mɛɖé nyí xomɛfátɔ́ ɔ, ɖiɖɔ wɛ è ɖe ɖɔ é vɔ́ da ǎ. É nɔ byɔ́ ɖɔ è ní dó gǎn cóbá kpé wú bá fá xomɛ hwenu e è ɖo  ninɔmɛ syɛ́nsyɛ́n mɛ gbɔn wɛ é. “Jijɔ ɖěɖěe gbigbɔ [Mawu tɔn] nɔ zɔ́n bɔ è nɔ ɖó lɛ́ é” ɖokpó wɛ xomɛfífá nyí. (Ga. 5:22, 23) Hweɖélɛ́nu ɔ, è nɔ zán xókwín Glɛ̌kigbe tɔn e è tínmɛ bɔ é nyí “xomɛfífá” é dó dó gesí sɔ́ gběmɛ tɔn e è dé é ɖé. Dǒ nukún mɛ kpɔ́n ɖɔ sɔ́ gběmɛ tɔn ɖé kún sɔ́ nylá hun ó. Nǔgbó wɛ ɖɔ lěe é nɔ wa nǔ gbɔn din é xlɛ́ ɖɔ é fá tawun, amɔ̌, é lɛ́ kpo ɖo hlɔ̌nhlɔ́n ɖó wɛ. Nɛ̌ mǐ ka sixú tɛ́n kpɔ́n bo nyí xomɛfátɔ́, bɔ hwe ɖokpó ɔ nu ɔ, mǐ ná lɛ́ ɖó hlɔ̌nhlɔ́n gbɔn? Mǐ sixú wa énɛ́ mǐɖóɖó ǎ. Mǐ ɖó ná nɔ xo ɖɛ dó byɔ́ gbigbɔ mímɛ́ Mawu tɔn, bo lɛ́ byɔ́ ɛ ɖɔ é ní d’alɔ mǐ bónú mǐ ná tɛ́n kpɔ́n bo ɖó jijɔ énɛ́. Nǔ e ko jɛ kpɔ́n lɛ́ é xlɛ́ ɖɔ nǔ sixú nyí mɔ̌. Nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó mǐtɔn gěgé ko zán gbe fífá dó ná xósin mɛ ɖěɖěe yě xo go bɔ yě klán gbe xá wɛn ɔ lɛ́ é, bɔ énɛ́ d’alɔ yě bɔ yě ɖó linlin ɖagbe dó Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ wú. (Xa 2 Timɔtée 2:24, 25.) Nɛ̌ a ka sixú bló gbɔn bɔ jijɔ ɖaaɖagbe énɛ́ ná byɔ́ nǔwúkpíkpé towe lɛ́ mɛ?

4. Étɛ́ kpɔ́ndéwú xomɛfífá tɔn Izáki tɔn ka sixú kplɔ́n mǐ?

⁴ Tan gěgé wɛ ɖo Biblu mɛ bo tɛ ɖɛ̌ lě do è ní nyí xomɛfátɔ́ xɔ akwɛ́ sɔ é jí. Mǐ ní ɖɔ xó dó kpɔ́ndéwú Izáki tɔn wú. Hwenu e é sɛ tɛn yi ayǐkúngban Filisitɛ́ɛn lɛ́ tɔn jí ɖo Geláa é ɔ, Filisitɛ́ɛn nukúnkɛnnɔ e kpó é kpó ɖo kpɔ́ lɛ́ é bɛ́ kɔ́ dó sú tɔ e tɔ́ tɔn sín mɛsɛntɔ́ lɛ́ kun é. Izáki jɛ hun dó acɛ e é ɖó lɛ́ é jí ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, é sɛ tɛn nú mɛ tɔn lɛ́ yi fí e jɛ zɔ tawun é ɖé, bo kun tɔ ɖěvo lɛ́. (Bǐb. 26:12-18) Amɔ̌, Filisitɛ́ɛn lɛ́ lɛ́ jɛ na te ɖɔ tɔ énɛ́ lɛ́ ɔ, émítɔn nyí wɛ jɛ́n yě ɖe. Nǔ ɖo mɔ̌ có, Izáki lɛ́ xo fífá kan. (Bǐb. 26:19-25) Hwenu e mɛ ɖěvo lɛ́ kán ɖ’é jí bá ba nu tɔn é ɔ, étɛ́ ka d’alɔ ɛ bɔ é kpo ɖo xomɛfátɔ́ nyí wɛ? É ɖo wɛn ɖɔ, kpɔ́ndéwú mɛjitɔ́ tɔn lɛ́ tɔn wɛ é xwedó; fífá kan xixo Ablaxámu tɔn, gɔ́ nú “xwííninɔ kpó xomɛfífá kpó” Sala tɔn kplɔ́n nǔ i tawun.—1 Pi. 3:4-6; Bǐb. 21:22-34.

5. Kpɔ́ndéwú tɛ́ ka xlɛ́ ɖɔ mɛjitɔ́ klisánwun lɛ́ sixú kplɔ́n lě do xomɛfífá xɔ akwɛ́ sɔ é vǐ yětɔn lɛ́?

⁵ Mɛjitɔ́ klisánwun lɛ́ mi, mi ɖeji ɖɔ mi lɔmɔ̌ sixú kplɔ́n lěe è ní nyí xomɛfátɔ́ xɔ akwɛ́ sɔ é vǐ mitɔn lɛ́. Ð’ayi kpɔ́ndéwú Maxence e ɖó xwe 17 é tɔn wú. É byɔ́ ɖɔ é ní ɖí xwi xá hunnylámɔnɔ lɛ́ ɖo wěmaxɔmɛ kpó sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ kpó. Mɛjitɔ́ tɔn lɛ́ d’alɔ ɛ kpó suúlu kpó bɔ é tɛ́n kpɔ́n bo ɖó xomɛfífá. Mɛjitɔ́ tɔn lɛ́ ɖɔ: “Maxence wá mɔ nukúnnú jɛ mɛ din ɖɔ xósin níná mɛ kpó gbe vɛ́sin kpó kún nɔ vɛ́ wǔ ɖěbǔ ó, amɔ̌, é nɔ byɔ́ gǎndídó tawun ɖo mɛɖé sí cóbɔ é ná ɖu ɖo éɖée jí.” Maxence kplɔ́n bo nɔ fá xomɛ.

6. Nɛ̌ ɖɛxixo ka sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná nɔ fá xomɛ hú gǎn gbɔn?

⁶ Hwenu e mɛ ɖěvo lɛ́ ba nu mǐtɔn, é sixú nyí hwenu e mɛɖé nylá nu dó nyǐkɔ Mawu tɔn wú, alǒ ɖɔ slamɛ Biblu wú é ɔ, étɛ́ mǐ ka sixú wa? Mǐ ɖó ná byɔ́ Jexóva ɖɔ é ní ná mǐ gbigbɔ mímɛ́ tɔn kpó nǔnywɛ́ tɔn kpó, bónú mǐ ná zé gbe fífá dó ɖɔ xó nú yě. Ényí mǐ ka wá ɖ’ayi wú ɖɔ mǐ kún zán gbe fífá dó ɖɔ xó nú mɛ ɔ lěe mǐ ɖó ná ko bló gbɔn é ó ɔ ka lo? Mǐ sixú lɛ́ xo ɖɛ dó xó ɔ takúnmɛ, bo lin tamɛ dó lěe mǐ sixú ɖɔ xó gbɔn bɔ é nyɔ́ hú gǎn hwe ɖěvo nu é jí. Énɛ́ ɔ, Jexóva ná ná mǐ gbigbɔ mímɛ́ tɔn, bɔ é ná d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná ɖu ɖo xomɛsin mǐtɔn jí, bo lɛ́ ɖe xomɛfífá xlɛ́.

7. Nɛ̌ wěmafɔ ɖé lɛ́ hinhɛn dó ayi mɛ ka sixú d’alɔ mǐ ɖo ninɔmɛ vɛ́ wǔ lɛ́ mɛ gbɔn? (Nǔnywɛ́xó 15:1, 18)

⁷ Wěmafɔ Biblu tɔn ɖé lɛ́ sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná cɔ́ xó e mǐ nɔ ɖɔ hwenu e ninɔmɛ vɛ́ wǔ lɛ́ wá xwetɔ́n é. Gbigbɔ mímɛ́ Mawu tɔn sixú bló bɔ mǐ ná flín wěmafɔ énɛ́ lɛ́. (Jaan 14:26) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nǔgbódodó e mǐ mɔ ɖo wěma Nǔnywɛ́xó tɔn mɛ lɛ́ é sixú d’alɔ mǐ, bɔ mǐ ná nyí xomɛfátɔ́. (Xa Nǔnywɛ́xó 15:1, 18.) Wěma Biblu tɔn énɛ́ lɛ́ ɖe nǔ e wú é ɖo tají ɖɔ è ní nɔ cí xwíí ɖo ninɔmɛ syɛ́nsyɛ́n lɛ́ mɛ é xlɛ́.—Nǔx. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.

8. Aniwú mǐ ka ɖó ná nɔ lin tamɛ dó nǔ e sísɛ́ mɛɖé bɔ é kan nǔ byɔ́ dó nǔ e mǐ ɖi nǔ ná lɛ́ é wú é jí?

⁸ Nǔnywɛ́ sixú lɛ́ d’alɔ mǐ. (Nǔx. 19:11) Mɛ e ɖó nǔnywɛ́ é nɔ ɖu ɖo éɖée jí, hwenu e è jɛ nǔ dɔn xá ɛ dó nǔ e é ɖi nǔ ná lɛ́ é wú jí é. Ðo ninɔmɛ gěgé mɛ ɔ, ényí mɛ lɛ́ kan nǔ byɔ́ mǐ ɔ, yě nɔ ɖɔ hwɛjijɔ tají e wú yě kan nǔ byɔ́ mǐ é nú mǐ ǎ; énɛ́ wú ɔ, cóbónú mǐ ná ná xósin yě ɔ, é ná nyɔ́ ɖɔ mǐ ní hɛn dó ayi mɛ ɖɔ mǐ kún tuun nǔ e sísɛ́ yě bɔ yě kan nǔ byɔ́ mǐ é ó.—Nǔx. 16:23.

9. Nɛ̌ Jedenyɔ́ɔ ka ɖ’ayi te bo lɛ́ fá xomɛ hwenu e é ɖo xó ɖɔ xá súnnu Eflayímu tɔn lɛ́ wɛ é gbɔn?

⁹ Ð’ayi lěe Jedenyɔ́ɔ ná xósin súnnu Eflayímu tɔn lɛ́ gbɔn é wú. Yě kanbyɔ́ ɛ kpó xomɛsin kpó ɖɔ étɛ́wú é ma ka ylɔ́ émí bónú émí ná wá gɔ́ n’i, bɔ yě ná yi fun ahwan xá kɛntɔ́ Izlayɛ́li ví lɛ́ tɔn lɛ́ ǎ é a jí. Amɔ̌, étɛ́ ka nyí hwɛjijɔ tají e wú yě ɖo xomɛsin jí sɔmɔ̌ é? Goyíyí wɛ vlafo a? Ðěbǔ wɛ é ná bo nyí ɔ, Jedenyɔ́ɔ wa nǔ kpó ayiɖote kpó, é tɛ́n kpɔ́n bo mɔ nǔ jɛ nǔ e wú yě ɖo xomɛsin jí sɔmɔ̌ é mɛ. Biblu ɖɔ nú mǐ ɖɔ: “Xósin énɛ́ ɔ e Jedenyɔ́ɔ ná ɔ fá xomɛ nú Eflayímu sín mɛ lɛ́.”—Hwɛ. 8:1-3.

10. Étɛ́ ka ná d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná tuun lěe mǐ ná ná xósin mɛ ɖěɖěe nɔ kan nǔ byɔ́ mǐ dó nǔ e mǐ ɖi nǔ ná lɛ́ é wú é gbɔn é? (1 Piyɛ́ɛ 3:15)

¹⁰ Vlafo azɔ̌gbɛ́ ɖé, kabǐ wěmaxɔmɛvígbɛ́ ɖé sixú kan nǔ byɔ́ mǐ dó nǔ e wú mǐ nɔ se tónú nú nǔgbódodó Biblu tɔn lɛ́ é wú. Mǐ nɔ wa  nǔ e wú mǐ kpé é bǐ bo nɔ jɛ hun dó nǔ e mǐ ɖi nǔ ná lɛ́ é jí, lobo ka nɔ ɖó sísí nú linlin yětɔn. (Xa 1 Piyɛ́ɛ 3:15.) Énɛ́ wú ɔ, ma lin ɖɔ xó mɔ ɖɔ dó mǐ wú wɛ é ɖe wɛ zɔ́n bɔ é kan nǔ ɔ byɔ́ ó; lin tamɛ dó lěe nǔkanbyɔ́ tɔn sixú d’alɔ we bɔ a ná tuun nǔ e ɖo tají n’i é gbɔn é jí. É ná bo nyí ɖɔ hwɛjijɔ ɖěbǔ wú wɛ mɛɖé kan nǔɖé byɔ́ ɔ, é ná nyɔ́ ɖɔ mǐ ní ná xósin kpó gbe fífá kpó, kpódó yɛ̌yi kpán. Xósin mǐtɔn sixú zɔ́n bɔ é ná vɔ́ linlin e é ɖó é gbéjé kpɔ́n. Ényí xógbe tɔn lɛ́ ná bo tlɛ vɛ́sin, alǒ syɛ́n gbɔn ɖěbǔ ɔ, nǔ e gbé mǐ ná nya é wɛ nyí ɖɔ, mǐ ná ná ɛ xósin kpó xomɛnyínyɔ́ kpó.—Hlɔ̌. 12:17.

11-12. (a) Étɛ́ lɛ́ mǐ ka sixú da kpɔ́n cóbó ná xósin nú nǔkanbyɔ́ e vɛ́ wú é ɖé? (Lɛ̌ kpɔ́n fɔtóo ɔ.) (b) Nǎ kpɔ́ndéwú e xlɛ́ lěe nǔkanbyɔ́ ɖé sixú hun xóɖɔɖókpɔ́ ɖé sín ali gbɔn é tɔn ɖokpó.

¹¹ Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ényí azɔ̌gbɛ́ ɖé kan nǔ e wú mǐ ma nɔ ɖu jijizánxwe ǎ é byɔ́ we hǔn, lin tamɛ dó nǔ élɔ́ lɛ́ jí: Kinkanbyɔ́ éɖée wɛ é ka ná ko ɖe ɖɔ è ka ná gbe mǐ bónú mǐ ná nɔ j’awǎ a jí a? Alǒ linlin wɛ é ka ɖe ɖɔ ɖó mǐ ma nɔ ɖu jijizánxwe ǎ wútu ɔ, mǐ ná wa nǔ dó kancícá e ɖo azɔ̌gbɛ́ lɛ́ tɛ́ntin é wú a? Mǐ hɛn ɔ, mǐ ná to dó kú nú azɔ̌gbɛ́ mǐtɔn ɔ ɖó nǔ mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn e nɔ ɖu ayi mɛ n’i é wú hwɛ̌, lobo ná ɛ gǎnjɛwú ɖɔ mǐ lɔmɔ̌ nɔ ba ná ɖu fífá sín vǐví ɖo azɔ̌mɛ. Énɛ́ sixú hun ali ɔ nú mǐ bɔ mǐ ná ɖɔ xó xá ɛ ɖo nyanɛ́nyanɛ́ mɛ, dó nǔ e Biblu ɖɔ dó jijizánxwe ɖuɖu wú é wú.

¹² Hwenu e mɛɖé kan nǔ byɔ́ mǐ bɔ é cí ɖɔ nu mǐtɔn ba wɛ é ɖe ɖɔhun é ɔ, mǐ sixú wa nǔ ɖokpó ɔ. Wěmaxɔmɛvígbɛ́ ɖé sixú ɖɔ ɖɔ Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ ɖó ná ɖyɔ́ linlin e yě nɔ ɖó dó xóɖóxámɛ ɖo mɛ e ɖó mɛ̌ ɖokpó ɔ lɛ́ é tɛ́ntin wú é. Xlɛ́xlɛ́ wɛ xó tɔn ka ɖe ɖɔ é kún tuun linlin e Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ nɔ ɖó dó xó ɔ wú é ó a? Alǒ, é sixú ko nyí ɖɔ é ɖó xɔ́ntɔn, kabǐ hɛ̌nnumɔ e nɔ wa nǔ mɔ̌hun é ɖé wɛ a? Ðiɖɔ wɛ é ka ɖe ɖɔ mǐ kún nɔ yí wǎn nú mɛ e nɔ zán gbɛ mɔ̌hun lɛ́ é ó a? É sixú byɔ́ ɖɔ mǐ ní ná ɛ gǎnjɛwú ɖɔ nǔ mɛ lɛ́ bǐ tɔn wɛ nɔ ɖu ayi mɛ nú mǐ, bɔ mǐ lɛ́ tuun ɖɔ mɛ ɖokpó ɖokpó wɛ ɖó acɛ bo ná wá gbeta éɖésúnɔ tɔn lɛ́ kɔn, lobo nɔ ɖó sísí ná. b (1 Pi. 2:17) Mɔ̌ mɛ ɔ, mǐ sixú gbɔn yɛkan énɛ́ ɔ mɛ, bo tɛ ɖɛ̌ le e ɖo nǔgbódodó walɔ ɖagbe tɔn Biblu tɔn lɛ́ zínzán mɛ é jí n’i.

13. Nɛ̌ a ka sixú d’alɔ mɛ e mɔ xó ɖɔ dó nǔ e mǐ ɖi nú Mawu é wú é ɖé gbɔn?

¹³ Ényí mɛɖé klán gbe xá mǐ syɛ́nsyɛ́n ɔ, mǐ ɖó ná yá wǔ ɖɔ ɖɔ mǐ tuun nǔ e é ɖi nǔ ná lɛ́ é ǎ. (Ti. 3:2) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ényí wěmaxɔmɛvígbɛ́ towe ɖé ɖɔ ɖɔ nǔ ɖi nú Mawu ɔ, xlonɔnú wɛ é nyí ɔ ka lo? A ka ná ɖɔ ɖɔ é tuun nǔ gěgé dó nǔ lɛ́ jɔ nú yěɖée xó ɔ wú, bo lɛ́ ɖi nǔ ná wɛ a? Bóyá, é sixú nyí nǔ e é se lɛ́ é ɖɔ wɛ jɛ́n é ɖe kpowun. Ma jɛ nǔ dɔn xá wěmaxɔmɛvígbɛ́ towe dó nǔ lɛ́ jɔ nú yěɖée xó ɔ wú jí ó, é nyɔ́ wa ɔ, a sixú wa nǔɖé dó zɔ́n tamɛ lin i. Vlafo, a sixú sɛ́ nǔ e ɖɔ xó dó nǔ lɛ́ dídá wú, bo ɖo jw.org jí lɛ́ é ɖě d’è. Nukɔnmɛ ɔ, é sixú ba ɖɔ mi ní ɖɔ xó dó xóta, alǒ video e é mɔ ɖo fínɛ́ lɛ́ é ɖě jí. Ɛɛn, ényí mǐ ná ɛ xósin kpó sísí kpó ɔ, énɛ́ sixú sísɛ́ ɛ bɔ é ɖyɔ́ linlin.

14. Nɛ̌ Niall ka zán tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn mǐtɔn ganjí dó d’alɔ wěmaxɔmɛvígbɛ́ tɔn ɖokpó bɔ é ɖu ɖo linlin agɔ e é nɔ ɖó dó Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ wú é ɖokpó jí gbɔn?

¹⁴ Mɛ wínnyáwínnyá e nɔ nyí Niall é zán tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn mǐtɔn dó xlɛ́ ɖɔ nǔ e mɛ lɛ́ nɔ lin dó Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ wú é kún sɔgbe ó. É ɖɔ: “Wěmaxɔmɛvígbɛ́ ce ɖokpó ɖɔ nú mì ɖɔ nyi kún ɖi nǔ nú nǔ e nǔnywɛ́ xwítíxwítí ɖɔ dó nǔ lɛ́ jɔ nú yěɖée xó ɔ wú é ó, lé wěma e è bló bɔ xɛxó lɛ́ gɔ́ mɛ é ɖé wɛ nyi ɖi nǔ ná.” Wěmaxɔmɛvígbɛ́ Niall tɔn énɛ́ ná tɛn Niall bónú é ná tín nǔ e é ɖi nǔ ná lɛ́ é mɛ n’i ǎ, énɛ́ wú ɔ, é byɔ́ ɛ ɖɔ é ní yi akpáxwé “Nǔnywɛ́ xwítíxwítí  kpó Biblu kpó” éé ɖo jw.org jí é jí. Ðo nukɔnmɛ ɔ, Niall ɖ’ayi wú ɖɔ wěmaxɔmɛvígbɛ́ tɔn xa nǔ lɛ́, bɔ énɛ́ zɔ́n bɔ é kpé wú bo ɖɔ xó xá ɛ dó lěe gbɛ ɔ jɔ gbɔn é wú. É sixú kpa hwiɖésúnɔ, lěe é nyí gbɔn nú Niall é.

15. Nɛ̌ mɛjitɔ́ lɛ́ ka sixú d’alɔ vǐ yětɔn lɛ́ bɔ yě ná zán gbe fífá dó ná xósin wěmaxɔmɛvígbɛ́ yětɔn ɖěɖěe mɔ xó ɖɔ dó nǔ e yě ɖi nǔ ná lɛ́ é wú é gbɔn?

¹⁵ Mɛjitɔ́ lɛ́ sixú kplɔ́n vǐ yětɔn lɛ́ lěe yě ná zán gbe fífá dó ná xósin hwenu e mɛɖé mɔ xó ɖɔ dó nǔ e yě ɖi nǔ ná lɛ́ é wú ganjí gbɔn é. (Ja. 3:13) Mɛjitɔ́ ɖé lɛ́ nɔ vɔ́ lěe nǔ lɛ́ sixú jɛ gbɔn é bló ɖo mawusinsɛn ɖo xwédo mɛ yětɔn hwenu. Yě nɔ gbéjé xóta ɖěɖěe vǐ yětɔn lɛ́ sixú xo go ɖo wěmaxɔmɛ lɛ́ é kpɔ́n, ɖɔ xó d’é jí, bo nɔ lɛ́ bló wǎzéxlɛ́ lěe yě ná ná xósin gbɔn é tɔn; gɔ́ ná ɔ, yě nɔ lɛ́ kplɔ́n vǐ yětɔn lɛ́ lěe yě ná zán gbe fífá dó ɖɔ xó nú mɛ, ɖo ali e dɔn mɛ é nu gbɔn é.—Kpɔ́n gbǎví “ Tamɛ linlin dó lěe nǔ lɛ́ sixú wá jɛ gbɔn é jí jɛ nukɔn bo sɔ́ nǔ nú alɔ e è sixú wá ɖu ná é sixú d’alɔ xwédo towe.”

16-17. Nɛ̌ tamɛ linlin dó lěe nǔ lɛ́ sixú wá jɛ gbɔn é jí jɛ nukɔn bo sɔ́ nǔ nú alɔ e è sixú wá ɖu ná é ka sixú d’alɔ mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ gbɔn?

¹⁶ Lěe nǔ lɛ́ sixú jɛ gbɔn é bíbló jɛ nukɔn sixú d’alɔ klisánwun lɛ́ bɔ yě ná kú dó nǔ e yě ɖi nǔ ná lɛ́ é jí, lobo tín hwɛjijɔ e wú yě ɖi nǔ nú nǔ énɛ́ lɛ́ é mɛ nú mɛ ɖěvo lɛ́. Azɔ̌zɔ́nmɛwéma lɛ́ nɔ ɖo xóta ɖěbɔdóɖěwú “Nǔ e mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ nɔ kanbyɔ́ lɛ́ é” glɔ́ ɖo jw.org jí nú mɛ wínnyáwínnyá lɛ́. È sɔ́ nǔ nú xóta énɛ́ lɛ́, bo ná dó d’alɔ mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ nú yě ná ná hlɔ̌nhlɔ́n nǔɖiɖi yětɔn, bo lɛ́ sɔ́ nǔ nú xósin yěɖésúnɔ tɔn lɛ́, lobo ná yě dó xógbe yěɖésúnɔ tɔn lɛ́ mɛ. Xóta ɖěbɔdóɖěwú énɛ́ lɛ́ kplɔ́nkplɔ́n ɖo xwédo mɛ sixú d’alɔ mǐ mɛ bǐ bɔ mǐ sixú kplɔ́n lěe è nɔ jɛ hun dó nǔɖiɖi mɛtɔn jí kpó gbe fífá kpó ɖo ali e dɔn mɛ é nu gbɔn é.

 ¹⁷ Mɛ wínnyáwínnyá e nɔ nyí Matthew é tínmɛ lěe tamɛ linlin dó lěe nǔ lɛ́ sixú wá jɛ gbɔn é jí, bo sɔ́ nǔ jɛ nukɔn nú alɔ e è sixú ɖu ná é d’alɔ ɛ gbɔn é. Ðo mawusinsɛn ɖo xwédo mɛ hwenu ɔ, hwɛhwɛ wɛ Matthew kpó mɛjitɔ́ tɔn lɛ́ kpó nɔ ba do nú nǔ dó xóta ɖěɖěe jí è sixú ɖɔ xó dó ɖo wěmaxɔmɛ lɛ́ é jí. É ɖɔ: “Mǐ nɔ lin tamɛ dó nǔkanbyɔ́ vovo e sixú wá xwetɔ́n lɛ́ é jí, bo nɔ zɔn dó dobanúnǔ mǐtɔn lɛ́ jí dó kpɔ́n alɔ e mǐ sixú ɖu nǔkanbyɔ́ énɛ́ lɛ́ ná lɛ́ é. Ényí nǔ e wú un ɖi nǔ nú nǔɖé é za wě nú mì ganjí ɔ, un nɔ ɖeji, bɔ é nɔ lɛ́ bɔ wǔ nú mì hú gǎn, bónú má zán gbe fífá hwenu e un ɖo xó ɖɔ xá mɛ ɖěvo lɛ́ wɛ é.”

18. Étɛ́ ka ɖo tají bɔ Kolósinu lɛ́ 4:6 tɛ ɖɛ̌ jí?

¹⁸ É ɖo wɛn ɖɔ, ényí mǐ ná bo tlɛ tínmɛ nǔ lɛ́ ɖo ali ɖé nu bónú é za wě, bo lɛ́ ɖu ɖo mɛ jí ɔ, mɛ lɛ́ bǐ wɛ ná ba ná mɔ nǔ jɛ nǔ e ɖɔ wɛ mǐ ɖe é mɛ ǎ. Amɔ̌, xóɖiɖɔ kpó ayiɖote kpó, gɔ́ nú gbe fífá zínzán sixú d’alɔ. (Xa Kolósinu lɛ́ 4:6.) Mǐ sixú sɔ́ nǔ e mǐ ɖi nǔ ná lɛ́ é mímá xá mɛ ɖěvo lɛ́ jlɛ́ dó balɔ́ɔn xixo wú. Mǐ sixú xo balɔ́ɔn ɔ dɛ̌dɛ̌, alǒ mǐ sixú xo kpó hlɔ̌nhlɔ́n kpó. Ényí mǐ xo balɔ́ɔn ɔ dɛ̌dɛ̌ ɔ, é ná ɖibla bɔ wǔ nú mɛ e kpó mǐ kpó ɖo balɔ́ɔn xo wɛ é, bɔ balɔ́ɔn xixo ɔ, ná kpo ɖo yiyi wɛ. Mɔ̌ ɖokpó ɔ, ényí mǐ nɔ ɖó ayi te dó ɖɔ xó, lobo nɔ lɛ́ wa mɔ̌ kpó gbe fífá kpó ɔ, mɛ lɛ́ ná ba ná ɖótó mǐ hú gǎn, bɔ mǐ ná lɛ́ kpé wú bo gbɛ kan dó xóɖɔɖókpɔ́ ɔ nu. É ɖo wɛn ɖɔ, ényí mɛɖé ba ná ɖu ɖo xóɖɔɖókpɔ́ ɖé jí, alǒ cá mǐ ko ɖó nǔ e mǐ ɖi nǔ ná lɛ́ é wú wútu ɔ, é nyí dandan wɛ mǐ ná gbɛ kan dó xóɖɔɖókpɔ́ ɔ nu ǎ. (Nǔx. 26:4) Amɔ̌, vlafo, mɛ gěgé ná cí mɔ̌ ǎ; mɛɖé lɛ́ sixú ɖótó.

19. Étɛ́ ka ɖó ná nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ ná nɔ fá xomɛ hwenu e mǐ ɖo nǔ e mǐ ɖi nǔ ná lɛ́ é jí jɛ hun dó wɛ é?

¹⁹ É ɖo wɛn ɖɔ, ényí mǐ mɛ ɖokpó ɖokpó nɔ nya xomɛfífá gbé ɔ, le gěgé wɛ mǐ ná mɔ ɖ’é mɛ. Xo ɖɛ sɛ́dó Jexóva, bo byɔ́ ɛ hlɔ̌nhlɔ́n e sín hudó a ɖó, bo ná kpo ɖo xomɛ fá wɛ hwenu e a ɖo xósin ná mɛ e ba nu towe, alǒ mɔ xó ɖɔ dó mǐ wú lɛ́ é wɛ é. Flín ɖɔ xomɛfífá towe sixú gbo kpo nyi ali jí nú linlin vovo ɖíɖó, bɔ é sɔ́ ná zɔ́n bɔ nǔdindɔn ná wá xwetɔ́n ǎ. Gɔ́ ná ɔ, gbe fífá kpó sísí kpó zínzán dó ná xósin sixú sísɛ́ tóɖómǐtɔ́ ɖé lɛ́ bɔ yě ná ɖyɔ́ linlin e yě nɔ ɖó dó mǐ kpó nǔgbó Biblu tɔn lɛ́ kpó wú é. Ðo “gbesisɔmɛ hwebǐnu, bo ná ná xósin mɛ ɖěbǔ e ná kan nǔɖé byɔ́” dó nǔ e a ɖi nǔ ná lɛ́ é wú é, bo ka wa mɔ̌ kpó “xomɛfífá kpó, kpó sísí ɖaxó kpó.” (1 Pi. 3:15) Nǔ xomɛfífá ní nyí hlɔ̌nhlɔ́n towe!