1. Wano no Daaluyee Allah on wi’iri non, ko diinaaji ɗiɗi honɗi tun woodi ?

« NAATIREE ka dambugal faaɗungal. Ko fii dambugal nawrayngal e hayrannde ngal ko yaajungal. Ɗatal nawrayngal e hayrannde kadi ko weeɓungal, awa-le ɗuuɗuɓe naatiray ɗon. Kono dambugal nawrayngal e ngurndan ngal e ɗatal nawrayngal e ngurndan ngal ko faaɗuɗe, kono ko seeɗaaɓe heɓata ɗen » (Matta 7:13, 14). Wano no Daaluyee Allah on wi’iri non, ko diinaaji ɗiɗi tun woodi : diina goonga e diina fenaande ; nawrayka e ngurndan poomayankejan e nawrayka e hayrannde.

2. Ko honno Deftere Allah nden holliri wonaa diinaaji ɗin fow welata Allah ?

² Woɓɓe no sikkude diinaaji ɗin fow no wela Allah. Aayeeje Deftere Allah nden jokkituɗe ɗen no holli ɗun wonaa goonga :

• « Banii-Isra’iila fuɗɗii waɗude kadi ko boni yeeso Yahuwah, e ɓe fuɗɗii rewude Baalji ɗin e mbodooji Ashtoret, allaaji Aram, allaaji Sidon, allaaji Moab, allaaji Amonitiiɓe ɓen, e allaaji Filistiiɓe ɓen. Ɓe seli Yahuwah e ɓe rewaali mo. Sabu ɗun, tikkere Yahuwah nden jappani Banii-Isra’iila’en e o yeeyi ɓe e juuɗe Filistiiɓe ɓen e Amonitiiɓe ɓen » (Ɲaawooɓe ɓen 10:6, 7, TMN). Si en rewii sanamuuji maa alla goo hara hinaa Allah goongaajo on, Yahuwah jaɓantaa en.

• « Oo jamaa ko ka toni mun woni lan mawninde, kono ɓerɗe maɓɓe ɗen no woɗɗondiri e an fota. Ko e nder meere ɓe woni lan rewude, janndeeji ɗi ɓe woni jannude ɗin ko ɗi yimɓe ɓen sinci » (Markuusa 7:6, 7). Si yimɓe wi’ooɓe no rewude Allah no jannude miijooji maɓɓe hara hinaa ko Deftere Allah nden janni kon, haray ko ɓe rewata kon ko e hoore meere. Allah jaɓataa ɗun.

• « Allah ko Ruuhu, e ɓee rewooɓe mo ɓen no haani rewirde mo ruuhu e goonga » (Yuuhanna 4:24, TMN). No rewirten Allah non no haani yiitidude e goonga Daaluyee Allah on.

3. Honno senndindirten diina goonga e diina fenaande ?

³ Ko honno anndirten si diina no wela Allah maa si ka welataa mo ? Annabi Iisaa wi’uno : « Kala leggal moƴƴal ko ɓiɓɓe moƴƴuɓe rimata, kono leggal bongal ko ɓiɓɓe bonɓe rimata [...] Awa ko kuuɗe maɓɓe ɗen andirton ɓe. » Ko ɗun woni, si diina ko ka Allah iwri, ko ko moƴƴi tun yaltata e makka, kono si diina ko ka Ibuliisa iwri, ko ko boni tun yaltata e makka (Matta 7:15-20).

4. Ko kelɗere honnde rewooɓe Yahuwah ɓen hollata ?

⁴ Diina goonga waɗay yimɓe yiɗindira ɓe jokka giggol hakkunde maɓɓe e ɓe holla woɓɓe goo giggol. Ɗun ɗoo fow ko fii Yahuwah ko Allah wonduɗo e giggol. Annabi Iisaa wi’uno : « Si on yiɗindirii, fow anday ko on taalibaaɓe an. » Ko honno diinaaji ɗin hollirta hiɗi rewirde Allah e hoore goonga ? (Yuuhanna 13:35 ; Luuka 10:27 ; 1 Yuuhanna 4:8.)

5. Honɗun deftere ensiklopedi goo yewti fii maccungaaku Afrikenɓe ɓen ?

⁵ Miijitee ko afrikenɓe ɓen yeeyetenoo e maccungaaku. Deftere noddaande The New Encyclopædia Britannica wi’i : « Ko yahata 18 000 000 Afriken naɓano e leyɗe Sahara maa e leyɗe wonɗe takko baharu End on hakkunde ndee hitaande 650 e 1905. Kadi, ka sakkitoode teeminannde sappo e jowaɓere, Eropienɓe ɓen fuɗɗino julaade ka senngo hirnaange Afrik. E fewndo hitaande 1867, hakkunde 7 000 000 e 10 000 000 Afrikenɓe hari naɓaama Etas-Ini. »

6. Ko honno diinaaji ɗin tawiranoo ka yeeyugol maccuɓe ?

 ⁶ Ko honɗun diinaaji ɗin waɗunoo fewndo oo sokola waɗaynoo e nder Afrik, ko worɓe, rewɓe, e ɓiɓɓe nanngaa, jolkaa e naɓaa ka woɗɗi, ɓe waɗaa sunnoode, ɓe yeeyiraa e ɓe soodiraa wa na’i ? Bethwel Ogot winnduno ka surnal Daily Nation Nairobi, Kenya : « Kretienɓe ɓen e ɓee ka diina islaam no fottani fii yo yimɓe ɓen fow yo wonu huunde wootere, kono ɓe wonduno e suuseeteeji leƴƴi-leƴƴiiji wonunooɗi soodude e yeeyita maccuɓe. [...] Hiɗen haani annditude kretienɓe ɓen e julɓe ɓen, ɓee ka funnaange e ɓee ka hirnaange no fawtii tampere ko jamaa afrik on feƴƴini e nder duuɓi heewuɗi. »

7. Ko honɗun hooreeɓe diinaaji ɗin waɗi fewndo gereeji ɗin ?

⁷ Diina fenaande no holli ɓiɓɓe mun bonɓe ɓen e sifaaji goo. E piide misal, Deftere Allah nden wi’i « hiɗa haani yiɗude kawtal maa ngal », kono hooreeɓe diinaaji ɗin e nder aduna on fow no ɓaawo waɗooɓe gere ɓen e no wakkilini ɓe fii waɗugol gere (Matta 22:39).

8. (a) Ko honno hooreeɓe diinaaji ɗin wonirnoo ɓaawo gereeji ɗin e nder Afrik ? (b) Ko honɗun pasterjo goo haaluno fii hooreeɓe ɓen ka igliis fewndo gere on Nijeria ?

⁸ Hino anndaa moƴƴa e nder ndee hitaande 1994, hooreeɓe diinaaji goo tawano e warugol yimɓe ɓen Ruwanda. Diinaaji ɗin tawano e gereeji goo e nder Afrik. E piide misal, fewndo gere hulɓiniiɗo waɗunooɗo on Nijeria, diinaaji ɗin wonuno ɓaawo waɗooɓe gere ɓen e cenɗe ɗen ɗiɗi. Ko gere on waɗaynoo, pasterjo goo wi’uno hooreeɓe ɓen ka igliis « accitii golle ko Allah halfini ɓe kon ». O wi’i kadi : « Enen wi’uɓe ko en kurkaaɗi Allah en wontii kurkaaɗi Ibuliisa. »

9. Ko honɗun Deftere Allah nden wi’i fii kurkaaɓe Ibuliisa ɓen ?

 ⁹ Ko ɗun tigi Deftere Allah nden wi’i : « Ko fii Ibuliisa tigi ko waɗinkinotooɗo malaa’ikaajo ndaygu. Haray juhaa kadi ka gollooɓe makko ɓen waɗinkinoo gollooɓe peewal » (2 Korenti 11:14, 15). Wano yimɓe bonɓe buy no faaminkinii hiɓe moƴƴi, ko wano non Ibuliisa woni e ɗaynirde yimɓe ɓen kurkaaɓe makko ɓen, waɗinkiniiɓe wa feewuɓe kono golle maɓɓe ɗen ko bonɗe e kuuɗe maɓɓe ɗen ko ko ɲoli.

10. Ko honno hooreeɓe diinaaji ɗin yeddiri Allah ?

¹⁰ E nder aduna on fow, hooreeɓe diinaaji ɗin no waajii fii giggol, ɓuttu e moƴƴere, kono hiɓe wondi e ngayngu, hiɓe tawaa e gereeji e waɗugol ko boni. Deftere Allah nden no haali fii maɓɓe. Nde wi’i : « Hiɓe wi’i ko ɓe anduɓe Alla kono kuuɗe maɓɓe ɗen no yeddi ɗun » (Tiituusa 1:16).

11. Ko honno Deftere Allah nden haaliri fii diina fenaande ?

¹¹ Hiɗen waawi anndude ko Yahuwah miijii kon fii diina fenaande si en janngii Feɲɲinannde ka nder Deftere Allah. Ɗon, diina fenaande no haalaa fii mun wano debbo al’alaama, « Baabiila mawnde ». (Feɲɲinannde 17:5.) Ndaaree honno Allah haaliri fii makko :

• « Debbo cagaajo mawɗo on [...] ko e makko, kanko on debbo cagaajo, lamɓe aduna ɓen jokkiri jinaa » (Feɲɲinannde 17:1, 2). Ɗoo yo ɓe wonu gomɗinɓe Allah, wonuɓe e nder diina fenaande no ukkitii e politiki, kenen ɓe haalana laamuuji ɗin ko ɗi waɗa.

• Ko e makko « ƴiiƴan annabaaɓe ɓen e gomɗinɓe ɓen e kala waraaɗo ka hoore leydi hibbaa ». (Feɲɲinannde 18:24.) Diina fenaande cukkino jiyaaɓe Allah ɓen, ɓe wari ɓe e ɓe woni sabu miliyonji yimɓe buy yo ware e nder gere.

• « Wano nde mawninornoo non, e no nde yollornoo e mbeleeɗe non » (Feɲɲinannde 18:7). Diina fenaande no mari jawdi moƴƴa, ko ɗun waɗi hooreeɓe diinaaji ɗin no wuuri no fotiri.

• « Leƴƴi ɗin fow faljirii sabu mbilankaaku » makko ngun. (Feɲɲinannde 18:23.) E hoore jannde maɓɓe fenaande fii innugol wonkii maayataa, diina fenaande udittii laawol fii waɗugol karamokoyaagal e ɲanneyaagal e hiɓe ɓanti fii kulol mayɓe e rewugol maamiraaɓe.

12. Ko honɗun Deftere Allah nden waajii fii diina fenaande ?

¹² E hoore waajagol yimɓe ɓen fii selugol diina fenaande, Deftere Allah nden wi’i : « Yaltee e mayre, yo jamaa an, fii wota on tawde e junuubaaji mayre ɗin, e wota on heɓu geɓal albala’uuji mayre ɗin » (Feɲɲinannde 18:4, 5).

13. Ko honɗun heɓoyta diina fenaande e ɓee jokkuɓe ka ?

¹³ Ko aroyta, Baabiila mawnde nden, lamlaamateeri aduna diina fenaande muloyte. Deftere Allah nden wi’i : « Albala’uuji mayre ɗin yanay e hoore mayre ɲande wootere, ɗun ko mayde e yoomere e heege, nde sunniree kadi yiite, ko fii Alla Joomiraaɗo, Ɲaawuɗo nde on, ko jom doole ! » (Feɲɲinannde 18:8.) Si en faalaaka heɓude albala’uuji mayre, ko yo en selu diina fenaande, taƴoɗen kala ko Allah yiɗaa wano feetooji e piiji wano non. Saa’i on no raɓɓiɗi. Yimɓe ɓen no haani danndeede (2 Korenti 6:14-18).