Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Yehowa Ji Gbɛshɔ̃lɔ Kpeteŋkpele Lɛ

Yehowa Ji Gbɛshɔ̃lɔ Kpeteŋkpele Lɛ

“Yehowa, . . . bo ji wɔshɔ̃lɔ, ni oninenaa nitsumɔ ji wɔ fɛɛ.”​—YES. 64:7.

LALAI: 89, 26

1. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔkɛɛ akɛ Yehowa ji Gbɛshɔ̃lɔ ni fe fɛɛ lɛ?

SŨ JARA waaa, ni ebu. Shi gbɛshɔ̃lɔ baanyɛ akɔ sũ nɛɛ nɔŋŋ ni ekɛfee nɔ ko ni jara wa waa. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, susumɔ nɔ ko ni ba yɛ London, yɛ England, yɛ November 2010 lɛ he okwɛ. Mɔ ko kɛɛ ahɔ̃ɔ gbɛ́ ko ni afee yɛ China aaafee afii 300 nɛ lɛ ahã lɛ. Ni ewie akɛ, kɛ́ abaahɔ̃ɔ ahe dɔlai 70,000,000 po lɛ, ebaahe. Shi adesa gbɛshɔ̃lɔ ko bɛ ni abaanyɛ akɛ lɛ ato Yehowa he. Be ni eshwɛ fioo ni adebɔɔ gbi ni ji gbi ekpaa lɛ baaba naagbee lɛ, “Nyɔŋmɔ kɛ shikpɔŋ sũ shɔ̃ gbɔmɔ.” Gbɔmɔ ni Nyɔŋmɔ shɔ̃ lɛ ji Adam. Be ni Nyɔŋmɔ bɔ lɛ lɛ, eye emuu, ni Nyɔŋmɔ duro lɛ nyɛmɔi ni baahã enyɛ ekase esui lɛ. (1 Mose 2:7) Enɛ hewɔ lɛ, atsɛ lɛ akɛ “Nyɔŋmɔ bi.”​—Luka 3:38.

2, 3. Mɛni wɔbaanyɛ wɔfee kɛtsɔɔ akɛ wɔmiikase Israelbii ni tsake amɛtsui lɛ?

2 Shi Adam tse Nyɔŋmɔ, ni ji e-Bɔlɔ lɛ hiɛ atua. Ni enɛ hã hegbɛ ni eyɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ bi lɛ bɔ lɛ. Kɛ̃lɛ, Adam shwiei babaoo ehala akɛ amɛbaaba amɛhe shi amɛhã Nyɔŋmɔ ni amɛbo lɛ toi akɛ amɛ-Nɔyelɔ. (Heb. 12:1) Nɔ ni amɛhala akɛ amɛbaafee lɛ tsɔɔ akɛ amɛsumɔɔɔ ni amɛtsɔmɔɔ Satan bii. Moŋ lɛ, amɛmiisumɔ ni Nyɔŋmɔ ashɔ̃ amɛ, koni amɛya nɔ amɛfee ebii. (Yoh. 8:44) Amɛyeɔ amɛ-Bɔlɔ lɛ anɔkwa, ni enɛ kaiɔ wɔ nɔ ni Israelbii ni tsake amɛtsui lɛ kɛɛ Yehowa lɛ. Amɛkɛɛ lɛ akɛ: “Yehowa, bo ji wɔtsɛ: wɔ lɛ, sũ ji wɔ, ni bo ji wɔshɔ̃lɔ, ni oninenaa nitsumɔ ji wɔ fɛɛ.”​—Yes. 64:8.

3 Ŋmɛnɛ lɛ, mɛi fɛɛ ni jáa Yehowa yɛ gbɛ ni ekpɛlɛɔ nɔ lɛ nɔ lɛ baa amɛhe shi, ni amɛboɔ lɛ toi. Amɛhãa Yehowa shɔ̃ɔ amɛ, ni amɛnuɔ he akɛ, eji hegbɛ ni amɛná akɛ amɛaatsɛ lɛ amɛ-Tsɛ. Ani onaa ohe akɛ sũ ni yɔɔ bɔdɔɔ ni Nyɔŋmɔ baanyɛ ekɛshɔ̃ gbɛ́ ko ni jara wa? Ani onaa onyɛmimɛi Kristofoi lɛ akɛ mɛi ni yeee emuu ni Nyɔŋmɔ kã he eeshɔ̃ amɛ? Wɔbaasusu nibii etɛ komɛi ni baaye abua bo ni onyɛ ohã sanebimɔi nɛɛ ahetoo lɛ ahe. Nomɛi ji: Klɛŋklɛŋ lɛ, nɔ ni Yehowa kwɛɔ yɛ mɔ ko he dani eshɔ̃ɔ lɛ. Nɔ ni ji enyɔ lɛ, nɔ hewɔ ni eshɔ̃ɔ mɛi, kɛ nɔ ni ji etɛ lɛ, gbɛ ni etsɔɔ nɔ efeɔ nakai.

NƆ NI YEHOWA KWƐƆ YƐ MƆ KO HE DANI ESHƆ̃Ɔ LƐ

4. Mɛni Yehowa kwɛɔ yɛ mɔ ko he dani ekpɛɔ eyiŋ akɛ ebaashɔ̃ lɛ? Okɛ enɛ he nɔkwɛmɔnii ahã.

4 Yehowa nyɛɔ enaa bɔ ni mɔ ko ji diɛŋtsɛ, ejaakɛ jeee bɔ ni mɔ lɛ ji yɛ kponɔgbɛ lɛ ekwɛɔ, shi moŋ etsui. (Kanemɔ 1 Samuel 16:7b.) Wɔnaa enɛ yɛ mɛi srɔtoi ni batsɔmɔ Kristofoi yɛ klɛŋklɛŋ afii 100 lɛ mli lɛ agbɛfaŋ. Mɛi nɛɛ ateŋ mɛi babaoo yɛ ni, yɛ adesai ahiɛ lɛ, ekolɛ abuŋ amɛ afataŋ mɛi ni baanyɛ abatsɔmɔ Kristofoi lɛ ahe kɔkɔɔkɔ. Shi Yehowa gbala amɛ kɛba lɛ kɛ e-Bi lɛ ŋɔɔ. (Yoh. 6:44) Mɛi nɛɛ ateŋ mɔ kome ji Farisifonyo “musubɔlɔ kɛ yiwalɔ” ni “ebuuu saa” ni no mli lɛ atsɛɔ lɛ Saulo lɛ. (1 Tim. 1:13) Yehowa, “mɔ ni kaa tsuii ekwɛɔ” lɛ, ebuuu Saulo akɛ mɔ ko ni he bɛ sɛɛnamɔ. No ji, ebuuu lɛ akɛ sũ ni anyɛŋ akɛshɔ̃ nɔ ko nɔ ko. (Abɛi 17:3) Moŋ lɛ, ena lɛ akɛ sũ ni ebaanyɛ ekɛshɔ̃ gbɛ́ ko ni jara wa. Ena lɛ akɛ mɔ ko ni ebaanyɛ etsɔ enɔ eye “jeŋmaji lɛ kɛ maŋtsɛmɛi kɛ Israelbii lɛ” fɛɛ odase. (Bɔf. 9:15) Mɛi ni Nyɔŋmɔ ŋɔ amɛ ni eshɔ̃ amɛ koni amɛbatsɔmɔ ‘gbɛ́i ni hiɛ yɔɔ nyam lɛ’ ateŋ mɛi komɛi yɛ ni be ko ni eho lɛ, amɛji dãatɔlɔi, mɛi ni baa jeŋba sha, kɛ julɔi. (Rom. 9:21, sh. niŋ; 1 Kor. 6:9-11) Be ni mɛi nɛɛ kase Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ, ni amɛná ehe anɔkwa nilee lɛ, amɛhe enɔ amɛye, ni amɛtsake amɛsubaŋ.

5, 6. Kɛ́ wɔheɔ wɔyeɔ lɛɛlɛŋ akɛ Yehowa shɔ̃ɔ mɛi lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ ebaasa (a) bɔ ni wɔkɛ mɛi ni wɔkɛkpeɔ yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ yeɔ wɔhãa lɛ he? (b) bɔ ni wɔkɛ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ yeɔ wɔhãa lɛ he?

5 Kɛ́ wɔhã sane ni wɔsusu he nɛɛ hi wɔjwɛŋmɔ mli lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ ebaanyɛ eye ebua wɔ? Kɛ́ wɔheɔ wɔyeɔ lɛɛlɛŋ akɛ Yehowa naa tsui mli, ni ebaanyɛ egbala mɔ fɛɛ mɔ ni hiɛ tsui kpakpa lɛ kɛba eŋɔɔ lɛ, wɔkojoŋ mɛi ni wɔkɛkpeɔ yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli, ni wɔkojoŋ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ hu. Susumɔ nuu ko ni atsɛɔ lɛ Michael lɛ niiashikpamɔ lɛ he okwɛ. Ewie akɛ: “No mli lɛ, kɛ́ Yehowa Odasefoi ba miŋɔɔ lɛ, mifóoo amɛdaaŋ; mikwɛɛɛ amɛhiɛ po. Mibuuu amɛ mihãaa nɔ ko nɔ ko! Shi mikɛ weku ko ni baa amɛjeŋ jogbaŋŋ lɛ bɔi bɔɔ, ni mibaná amɛhe miishɛɛ. Kɛkɛ ni gbi ko lɛ, miná mile akɛ Yehowa Odasefoi ji amɛ. Minaa kpɛ mihe! Subaŋ kpakpa ni amɛjie lɛ kpo lɛ hã misusu nɔ hewɔ ni misumɔɔɔ Yehowa Odasefoi asane lɛ he ekoŋŋ. Misusu he fioo, ni mina akɛ, mi diɛŋtsɛ lɛ, mileee Yehowa Odasefoi jogbaŋŋ, ni akɛ, nibii ni ejaaa ni mɛi ewie yɛ amɛhe lɛ ni efite mijwɛŋmɔ.” Michael kpɛlɛ ni Odasefoi lɛ kɛ lɛ bɔi Biblia lɛ kasemɔ koni ele amɛ jogbaŋŋ. Sɛɛ mli lɛ, abaptisi lɛ, ni ebatsɔ be fɛɛ sɔɔlɔ.

6 Kɛ́ wɔkpɛlɛ nɔ akɛ Yehowa nyɛɔ eshɔ̃ɔ adesai lɛ, ebaasa bɔ ni wɔkɛ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ yeɔ wɔhãa lɛ he. No hewɔ lɛ, te onaa onyɛmimɛi Kristofoi lɛ ohãa tɛŋŋ? Ani onaa amɛ akɛ mɛi ni yeee emuu ni Nyɔŋmɔ kã he eeshɔ̃ amɛ? Yehowa naa mɛi atsui mli, ni ele tsakemɔi ni wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ baanyɛ afee kɛji wɔhã etee nɔ eshɔ̃ wɔ. Enɛ hewɔ lɛ, ekɛ ejwɛŋmɔ maa sui kpakpai ni wɔyɔɔ lɛ anɔ, moŋ fe wɔfatɔi lɛ, ejaakɛ ele akɛ, wɔfatɔi lɛ ehiŋ wɔhe kɛyaŋ naanɔ. (Lala 130:3) Kɛji akɛ wɔ hu wɔkɛ wɔjwɛŋmɔ ma wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ asui kpakpai lɛ anɔ lɛ, no baatsɔɔ akɛ wɔmiikase Yehowa. Anɔkwa, wɔbaanyɛ wɔbatsɔmɔ Yehowa hefatalɔi nitsulɔi po kɛji wɔye wɔbua wɔnyɛmimɛi lɛ koni amɛya amɛhiɛ yɛ mumɔŋ. (1 Tes. 5:14, 15) Esa akɛ asafoŋ onukpai lɛ abɔ mɔdɛŋ waa yɛ enɛ feemɔ mli.​—Efe. 4:8, 11-13.

MƐNI HEWƆ YEHOWA SHƆ̃Ɔ WƆ?

7. Mɛni hewɔ ohiɛ sɔɔ tsɔsemɔ ni Yehowa kɛhãa bo lɛ?

7 Ekolɛ onu ni mɔ ko miiwie akɛ: ‘Eji mibatsɔɔɔ fɔlɔ kulɛ, mikpaaa shi akɛ mihiɛ baasɔ tsɔsemɔ ni mifɔlɔi tsɔse mi lɛ nɛkɛ.’ Be ni wɔdaraa lɛ, jwɛŋmɔ ni wɔhiɛ yɛ tsɔsemɔ he lɛ tsakeɔ. Wɔbanaa akɛ, suɔmɔ ni wɔfɔlɔi lɛ yɔɔ kɛhã wɔ lɛ hewɔ amɛtsɔse wɔ lɛ. (Kanemɔ Hebribii 12:5, 6, 11.) Yehowa bii ji wɔ, ni esumɔɔ wɔsane. Eesumɔ ni wɔhiɛ akã shi, wɔná miishɛɛ, ni wɔsumɔ lɛ. (Abɛi 23:15) Be ko ni eho lɛ, “mlifu bii” ji wɔ, ni kulɛ ebaatɔ wɔ aahu kɛyashi wɔhiɛ baakpãtã. (Efe. 2:2, 3) Shi akɛni Yehowa sumɔɔɔ ni ebaa lɛ nakai hewɔ lɛ, etoɔ etsui shi eshɔ̃ɔ wɔ loo etsɔseɔ wɔ.

8, 9. Mɛɛ gbɛ nɔ Yehowa tsɔɔ wɔ nii ŋmɛnɛ? Ni mɛɛ gbɛ nɔ ebaaya nɔ etsɔɔ wɔ nii wɔsɛɛ?

8 Subaŋi komɛi ni wɔhiɛ dani wɔbale Nyɔŋmɔ lɛ ehiii kwraa. Wɔteŋ mɛi komɛi po yɛ ni no mli lɛ wɔtamɔ klaji! Shi Yehowa etsɔse wɔ, ni eduromɔ naa lɛ, wɔtsake; wɔbatsɔmɔ tamɔ gwantɛŋi. (Yes. 11:6-8; Kol. 3:9, 10) Ŋmɛnɛ lɛ, Yehowa ehã wɔmiiná shihilɛ krɛdɛɛ ko mli ŋɔɔmɔ, no ji mfonirifeemɔŋ paradeiso lɛ. Ni akɛni Yehowa kã he eesaa paradeiso nɛɛ hewɔ lɛ, ekã he eeshɔ̃ wɔ, ni eetsɔɔ wɔ nii. Eyɛ mli akɛ jeŋ fɔŋ mli wɔyɔɔ lɛ moŋ, shi akɛni wɔyɛ mfonirifeemɔŋ paradeiso nɛɛ mli hewɔ lɛ, wɔyɛ shweshweeshwe. Kɛfata he lɛ, wɔteŋ mɛi ni wɔfɔlɔi kɛ wɔwekumɛi ejieee suɔmɔ kpo amɛtsɔɔɔ wɔ lɛ, ebana nɔ tuuntu ni anɔkwa suɔmɔ ji, ni wɔná mli ŋɔɔmɔ. (Yoh. 13:35) Wɔbana nibii ni wɔbaanyɛ wɔfee kɛtsɔɔ akɛ wɔsumɔɔ mɛi krokomɛi asane. Nɔ ni fe fɛɛ lɛ, wɔbale Yehowa, ni wɔbana akɛ, esumɔɔ wɔ tamɔ bɔ ni tsɛ kpakpa sumɔɔ ebii lɛ.​—Yak. 4:8.

9 Yɛ jeŋ hee lɛ mli lɛ, mfonirifeemɔŋ paradeiso lɛ baaye emuu. Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ baaye wɔnɔ, ni wɔbaasaa shikpɔŋ lɛ nɔ fɛfɛo ni etsɔ paradeiso. Yehowa baaya nɔ eshɔ̃ wɔ, ni ebaatsɔɔ wɔ nii, bɔ ni wɔnako enɔ dã. (Yes. 11:9) Kɛfata he lɛ, ebaahã wɔjwɛŋmɔi kɛ wɔgbɔmɔtsei aye emuu, bɔ ni afee ni wɔnyɛ wɔnu nibii fɛɛ ni ebaatsɔɔ wɔ lɛ shishi, ni wɔkɛtsu nii. No hewɔ lɛ, nyɛhãa wɔtswaa wɔfai shi akɛ, wɔbaaya nɔ wɔhã Yehowa ashɔ̃ wɔ. Kɛ́ wɔfee nakai lɛ, ebaana akɛ, wɔhiɛ sɔɔ suɔmɔ mli ni ejɛɔ etsɔseɔ wɔ lɛ.​—Abɛi 3:11, 12.

MƐƐ GBƐI ANƆ YEHOWA TSƆƆ ESHƆ̃Ɔ WƆ?

10. Mɛni Yesu fee kɛtsɔɔ akɛ eekase Gbɛshɔ̃lɔ Kpeteŋkpele lɛ?

10 Gbɛshɔ̃lɔ ni he esa lɛ kwɛɔ sũ ni ehiɛ lɛ kɛ bɔ ni ebaashɔ̃ lɛ ehã. Nakai pɛpɛɛpɛ Yehowa hu feɔ. (Kanemɔ Lala 103:10-14.) Ele wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ kɛ efatɔi, enyɛmɔi, kɛ he ni eda yɛ mumɔŋ kɛshɛ, ni no nɔ edamɔɔ etsɔseɔ wɔ. Kɛ́ wɔkwɛ bɔ ni Yesu kɛ ekaselɔi lɛ ye ehã lɛ, ebaaye ebua wɔ ni wɔnu enɛ shishi jogbaŋŋ. Yesu bɔfoi lɛ tɔ̃ shii abɔ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, amɛkɛ amɛhe taa naa yɛ mɔ ni ji agbo fe fɛɛ yɛ amɛteŋ lɛ he. Eji oyɛ jɛmɛ ni ona bɔfoi lɛ ni amɛmiibé nɛkɛ kulɛ, ekolɛ obaakɛɛ akɛ amɛtsui wa, ni amɛkpɛlɛŋ tsɔsemɔ nɔ. Shi jeee nakai jwɛŋmɔ Yesu ná yɛ amɛhe, ejaakɛ ekɛ ejwɛŋmɔ emaaa amɛfatɔi lɛ anɔ. Ele akɛ ebɔfoi lɛ ji anɔkwafoi, ni akɛ kɛ́ eto etsui shi ni ejɛ mlihilɛ mli etsɔse amɛ lɛ, amɛbaatsake. Eyɔse hu akɛ, kɛ́ etee nɔ eba ehe shi lɛ, amɛbaakase lɛ. (Mar. 9:33-37; 10:37, 41-45; Luka 22:24-27) Be ni atee Yesu shi kɛtee ŋwɛi lɛ, Nyɔŋmɔ fɔse mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ eshwie bɔfoi lɛ anɔ. Kɛjɛ no sɛɛ lɛ, amɛpeleee mɔ ni ji agbo fe fɛɛ yɛ amɛteŋ lɛ he dɔŋŋ. Moŋ lɛ, amɛkɛ amɛjwɛŋmɔ ma nitsumɔ ni Yesu kɛwo amɛdɛŋ lɛ nɔ.​—Bɔf. 5:42.

11. Mɛni David fee kɛtsɔɔ akɛ ebaa ehe shi ni eboɔ Yehowa toi? Ni mɛɛ gbɛ nɔ wɔbaanyɛ wɔkase lɛ?

11 Ŋmɛnɛ lɛ, Yehowa tsɔɔ e-Wiemɔ lɛ, emumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ, kɛ Kristofoi asafo lɛ nɔ eshɔ̃ɔ wɔ. Kɛ́ wɔmiitao ni Biblia lɛ ashɔ̃ wɔ lɛ, mɛni esa akɛ wɔfee? Esa akɛ wɔkane ni wɔjwɛŋ nɔ, ni wɔbi Yehowa ni eye ebua wɔ ni wɔkɛ nɔ ni wɔkase yɛ mli lɛ atsu nii. David ŋma akɛ: “Kɛ́ mikaio yɛ misaa nɔ lɛ, mijwɛŋɔ ohe yɛ nyɔɔŋbuu bei lɛ amli.” (Lala 63:7) Eŋma hu akɛ: “Majie Yehowa mɔ ni wo mi ŋaa lɛ yi; misabai tete wieɔ etsɔɔ mi nyɔŋ.” (Lala 16:7) Eyɛ mli akɛ, jeee be fɛɛ be David ná lɛ mlɛo akɛ ekɛ ŋaa ni Yehowa woɔ lɛ lɛ baatsu nii moŋ, shi emia ehiɛ efee nakai. Ejwɛŋ nibii ni Yehowa kɛɛ lɛ lɛ anɔ, ni no hã ewiemɔi lɛ ta etsuiŋ waa. Esa ‘esabai,’ ni ji bɔ ni esusuɔ nii ahe ehãa kɛ bɔ ni enuɔ nii ahe ehãa lɛ he. (2 Sam. 12:1-13) Bɔ ni David ba ehe shi ni ebo Yehowa toi lɛ ji nɔkwɛmɔnɔ kpakpa kɛhã wɔ. Ani ojwɛŋɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ nɔ ni ohãa emli ŋaawoi lɛ boteɔ otsui mli tɔ̃ɔ? Ani obaanyɛ oya ohiɛ yɛ enɛ feemɔ mli?​—Lala 1:2, 3.

12, 13. Mɛɛ gbɛ nɔ Yehowa tsɔɔ emumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ kɛ asafo lɛ nɔ eshɔ̃ɔ wɔ?

12 Yehowa mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ baanyɛ ashɔ̃ wɔ yɛ gbɛi srɔtoi anɔ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ebaanyɛ eye ebua wɔ ni wɔkase Kristo. Ni nɔ kome ni baahã ana akɛ wɔmiikase Kristo ji, ni wɔbaawo mumɔ lɛ yibii lɛ. (Gal. 5:22, 23) Yibii ni mumɔ lɛ woɔ lɛ ekome ji suɔmɔ. Wɔsumɔɔ Nyɔŋmɔ, ni wɔmiisumɔ ni wɔbo lɛ toi ni eshɔ̃ wɔ, ejaakɛ wɔle akɛ, ekitãi lɛ jeee jatsu. Mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ baanyɛ awaje wɔ koni jeŋ fɔŋ nɛɛ akaná wɔnɔ hewalɛ. (Efe. 2:2) Be ni bɔfo Paulo ji oblanyo lɛ, Yudafoi ajamɔŋ hiɛnyiɛlɔi ni woɔ amɛhe nɔ lɛ ná enɔ hewalɛ fɔŋ. Shi mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ ye ebua lɛ ni etsake. Sɛɛ mli lɛ, ewie akɛ: “Yɛ nɔ fɛɛ nɔ mli lɛ, mitsɔɔ mɔ ni wajeɔ mi lɛ nɔ mináa hewalɛ.” (Fil. 4:13) No hewɔ lɛ, nyɛhãa wɔ hu wɔyaa nɔ wɔsɔlea wɔbia Yehowa mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ, ni ekɛbaaduro wɔ aahu.​—Lala 10:17.

Yehowa tsɔɔ asafoŋ onukpai lɛ anɔ eshɔ̃ɔ wɔ, shi ja wɔbo amɛ toi dani wɔbaaná he sɛɛ (Kwɛmɔ kuku 12, 13)

13 Yehowa tsɔɔ asafo lɛ kɛ asafoŋ onukpai lɛ anɔ eshɔ̃ɔ wɔ akɛ aŋkroaŋkroi. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ asafoŋ onukpai lɛ yɔse akɛ wɔyɛ gbɔjɔmɔ ko lɛ, amɛbɔɔ mɔdɛŋ akɛ amɛbaaye amɛbua wɔ. Shi jeee amɛ diɛŋtsɛ amɛsusumɔi anɔ amɛdamɔɔ amɛfeɔ nakai. (Gal. 6:1) Moŋ lɛ, amɛjɛɔ heshibaa mli amɛsɔleɔ amɛbiɔ Nyɔŋmɔ koni eduro amɛ niiashishinumɔ kɛ hiɛshikamɔ. No sɛɛ lɛ, amɛpɛiɔ Biblia lɛ kɛ woji ni asafo lɛ efee lɛ amli, bɔ ni afee ni amɛna saji ni amɛbaanyɛ amɛkɛye amɛbua wɔ. No hewɔ lɛ, kɛ́ asafoŋ onukpai lɛ jɛ mlihilɛ kɛ suɔmɔ mli amɛwo bo ŋaa yɛ nɔ ko tamɔ ohesaamɔ he lɛ, ani oboɔ toi? Ani obuɔ lɛ akɛ eji gbɛ ko ni Nyɔŋmɔ miitsɔ nɔ eejie suɔmɔ kpo eetsɔɔ bo? Kɛ́ obo amɛ toi lɛ, obaaná he sɛɛ, ni no baatsɔɔ akɛ oosumɔ ni Yehowa ashɔ̃ bo.

14. Eyɛ mli akɛ Yehowa baanyɛ anyɛ wɔnɔ ni wɔtsake wɔsubaŋ moŋ, shi mɛɛ hegbɛ ehã wɔ?

14 Kɛ́ wɔle gbɛi srɔtoi ni Yehowa tsɔɔ nɔ eshɔ̃ɔ wɔ lɛ, ebaasa bɔ ni wɔkɛ wɔnyɛmimɛi Kristofoi, mɛi ni wɔkɛkpeɔ yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli, kɛ mɛi ni wɔkɛkaseɔ Biblia lɛ yeɔ wɔhãa lɛ he. Yɛ blema lɛ, gbɛshɔ̃lɔi lɛ diɛŋtsɛ yatsaa sũ ni amɛkɛshɔ̃ɔ amɛnibii lɛ. Shi kɛ́ amɛkɛ sũ lɛ ba lɛ, amɛjieɔ tɛi kɛ nibii krokomɛi ni yɔɔ mli lɛ kɛjɛɔ mli dani amɛkɛbɔiɔ nitsumɔ. Nakai nɔŋŋ Yehowa hu feɔ. Ehãa mɛi fɛɛ ni miisumɔ ni eshɔ̃ amɛ lɛ leɔ tsakemɔi ni esa akɛ amɛfee yɛ amɛshihilɛ mli. Kɛ̃lɛ, enyɛɛɛ amɛnɔ ni amɛfee tsakemɔi nɛɛ. Moŋ lɛ, ehãa amɛ hegbɛ koni amɛ diɛŋtsɛ amɛjɛ amɛsuɔmɔ mli amɛfee nakai.

15, 16. Mɛni esa akɛ mɛi ni wɔkɛkaseɔ Biblia lɛ afee kɛ́ amɛmiitao ni Yehowa ashɔ̃ amɛ? Okɛ enɛ he nɔkwɛmɔnɔ ahã.

15 Susumɔ yoo ko ni yɔɔ Australia ni atsɛɔ lɛ Tessie lɛ he okwɛ. Nyɛmi yoo ni kɛ lɛ kase nii lɛ wie akɛ: “Tessie nu nibii ni mikɛ lɛ kase kɛjɛ Biblia lɛ mli lɛ shishi oya. Shi eyaaa ehiɛ; ebaaa asafoŋ kpeei po. No hewɔ lɛ, misɔle yɛ he, ni mikpɛ miyiŋ akɛ mikɛ lɛ baakpa nikasemɔ. Shi gbi ni mitee jɛmɛ koni mahã ele akɛ wɔkɛ wɔnikasemɔ lɛ baakpasa shi lɛ, nɔ ko ni mikpaaa gbɛ kwraa ba. Tessie tsɔɔ mi nɔ hewɔ ni enyɛɛɛ eya ehiɛ yɛ mumɔŋ lɛ. Ekɛɛ mi akɛ, eefee osato, ejaakɛ eshwɛɔ asɔ waa. Shi amrɔ nɛɛ ekpɛ eyiŋ akɛ ebaakpa asɔ lɛ shwɛmɔ.”

16 No sɛɛ etsɛɛɛ lɛ, Tessie bɔi asafoŋ kpeei baa, ni ebɔ mɔdɛŋ akɛ ebaaba ejeŋ bɔ ni sa Kristofoi. Eyɛ mli akɛ, mɛi ni ekɛbɔɔ be ko ni eho lɛ ye ehe fɛo moŋ, shi ehãaa no aje enijiaŋ wui. Sɛɛ mli lɛ, abaptisi lɛ, ni eyɛ mli akɛ eyɛ bii ni darako moŋ, shi ebɔi sɔɔmɔ akɛ daa gbɛgbalɔ. Eniiashikpamɔ lɛ hãa wɔnaa akɛ, kɛ́ mɛi ni wɔkɛkaseɔ Biblia lɛ kpa nibii gbohii ni amɛfeɔ lɛ, ni amɛfee nibii ni Nyɔŋmɔ sumɔɔ lɛ, amɛbaatsɔmɔ enanemɛi, ni ebaashɔ̃ amɛ ni amɛbatsɔmɔ gbɛ́i ni jara wa waa.

17. (a) Mɛni hewɔ oosumɔ ni Yehowa aya nɔ ashɔ̃ bo lɛ? (b) Mɛɛ sanebimɔi ahe wɔbaasusu yɛ nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli?

17 Gbɛshɔ̃lɔi kã he amɛkɛ amɛniji miishɔ̃ gbɛ́i fɛfɛji. Ni bɔ ni amɛtoɔ amɛtsui shi amɛshɔ̃ɔ sũ lɛ, nakai nɔŋŋ Yehowa hu toɔ etsui shi ewoɔ wɔ ŋaa ni eshɔ̃ɔ wɔ. Ehãa ehiŋmɛi kãa wɔhe, ni ekwɛɔ kɛji wɔbaabo nibii ni ekɛɔ wɔ lɛ toi. (Kanemɔ Lala 32:8.) Ani oyɔse nibii komɛi ni tsɔɔ akɛ Yehowa susuɔ ohe? Ani oyɔse gbɛi srɔtoi ni etsɔɔ nɔ eshɔ̃ɔ bo lɛ? Kɛ́ nakai lɛ, mɛɛ sui baaye abua bo ni oya nɔ oŋmɛ Yehowa gbɛ koni eshɔ̃ bo? Ni mɛɛ sui esa akɛ okwa koni okatsɔ sũ ni he bɛ sɛɛnamɔ? Fɔlɔi, mɛni nyɛbaanyɛ nyɛfee kɛtsɔɔ akɛ, nyɛmiisumɔ ni Yehowa awa nyɛ be ni nyɛtsɔseɔ nyɛbii lɛ? Nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ baahã sanebimɔi nɛɛ ahetoo.