Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

WALA SHIHILƐ HE SANE

Miná Hegbɛ Mikɛ Mɛi Ni Edara Yɛ Mumɔŋ Etsu Nii

Miná Hegbɛ Mikɛ Mɛi Ni Edara Yɛ Mumɔŋ Etsu Nii

YƐ AAAFEE afi 1935 lɛ, mipapa, James Sinclair, kɛ mimami, Jessie Sinclair, fã amɛyahi Bronx, yɛ New York City. Mɛi ni amɛkɛkpe yɛ jɛmɛ lɛ ateŋ mɔ kome ji Willie Sneddon. Ejɛ Scotland, ni jɛmɛ nɔŋŋ mifɔlɔi hu jɛ. Gbi klɛŋklɛŋ ni amɛkpe lɛ, eyeee be ko kwraa ni amɛbɔi shĩa sane gbaa. No mli lɛ, afɔko mi.

Mimami kɛɛ Willie akɛ, be fioo ko dani abaawu Jeŋ Ta I lɛ, epapa kɛ enyɛmi nuu onukpa shiu be ni amɛlɛlɛ ni amɛkɛyaa wuo lɛ yashi okplɛm ko yɛ ŋshɔ lɛ mli. Willie kɛɛ lɛ akɛ, “Opapa etee hɛl!” Ewie nakai koni enyɛ ekɛ mimami abɔi Biblia lɛ mli sane gbaa, ejaakɛ Yehowa Odasefonyo ji lɛ.

Willie Sneddon kɛ eŋa Liz

Nɔ ni Willie wie lɛ eyaŋɔɔɔ mimami naa kwraa, ejaakɛ epapa lɛ gbɔmɔ kpakpa ni. Shi Willie bi lɛ akɛ, “Ani ole akɛ Yesu diɛŋtsɛ po tee hɛl?” Mimami kai nɔ ko ni atsɔɔ amɛ yɛ sɔlemɔ ni efã ko kɛɔ akɛ, Yesu kpeleke shi kɛtee hɛl ni gbii etɛ sɛɛ lɛ, atee lɛ shi. No hewɔ lɛ, ebi ehe akɛ, ‘Kɛji hɛl ji he ko ni akɛ mɛi fɔji yaa koni ayapiŋ amɛ yɛ la mli lɛ, belɛ mɛni hewɔ Yesu tee jɛmɛ?’ Enɛ hã mimami shwe akɛ ekase Biblia lɛ koni ele anɔkwale lɛ. Ekɛ Bronx Asafo lɛ bɔi bɔɔ, ni abaptisi lɛ yɛ afi 1940.

Mi kɛ mimami, kɛ agbɛnɛ hu, mi kɛ mipapa

No beiaŋ lɛ, ajeee gbɛ awooo fɔlɔi ni ji Odasefoi lɛ hewalɛ ni amɛkɛ amɛbii akase Biblia lɛ. Be ni miji gbekɛ fioo lɛ, kɛ́ mimami miiya asafoŋ kpeei loo shiɛmɔ Hɔɔ kɛ Hɔgbaa lɛ, eshiɔ mi yɛ shĩa ni mipapa kwɛɔ mi. Afii fioo komɛi asɛɛ lɛ, wɔ fɛɛ wɔbɔi asafoŋ kpeei lɛ yaa. Mimami kɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ shwɛɛɛ kwraa, ni ená Biblia mli nikaselɔi pii. Anɔkwa, be ko bashɛ ni ebuaa amɛteŋ mɛi komɛi ni shĩa bɛŋkɛ amɛhe lɛ anaa akɛ kuu ni ekɛ amɛ kaseɔ nii. Kɛ́ mihã gbɛ lɛ, mifataa ehe kɛyaa shiɛmɔ. Enɛ hã mikase nibii babaoo yɛ Biblia lɛ mli, kɛ bɔ ni atsɔɔ mɛi nii kɛjɛɔ mli.

Migbekɛbiiashi lɛ, mihiɛ edɔɔɔ yɛ anɔkwale lɛ mli; mibu lɛ nɔ ko fɛlɛfɛlɛ, ni enɛ dɔɔ mi waa. Shi be ni miye aaafee afii 12 lɛ, mibatsɔ shiɛlɔ, ni kɛjɛ nakai be lɛ kɛyaa lɛ mitee shiɛmɔ be fɛɛ be. Mijɔɔ mihe nɔ, ni abaptisi mi yɛ July 24, 1954, yɛ kpee wulu ko ni afee yɛ Toronto, yɛ Canada lɛ shishi. No mli lɛ, miye afii 16.

MISƆMƆ YƐ BETEL

No mli lɛ, nyɛmimɛi hii ni yɔɔ wɔsafo lɛ mli lɛ ateŋ mɛi komɛi miisɔmɔ yɛ Betel loo amɛsɔmɔ yɛ jɛmɛ dã. Amɛná minɔ hewalɛ waa. Nyɛmimɛi nɛɛ le wiemɔhamɔ waa, ni amɛnyɛɔ amɛgbalaa Biblia mli anɔkwalei lɛ amli jogbaŋŋ, ni enɛ hã mihiɛ sɔ amɛ waa. Miskul tsɔɔlɔi lɛ wo mi hewalɛ ni miya yunivɛsiti. Shi oti ni mikɛma mihiɛ ji, ni masɔmɔ yɛ Betel. No hewɔ lɛ, yɛ kpee wulu lɛ ni abaptisi mi yɛ shishi lɛ shishi lɛ, miŋmala Betel sɔɔmɔ gbɛbimɔ wolo nɔ nii, ni mikɛhã, ni misaa mifee nakai yɛ kpee wulu ni afee yɛ Yankee Stadium, yɛ New York City, yɛ afi 1955 lɛ shishi. No sɛɛ etsɛɛɛ be ni miye afii 17 lɛ, afɔ̃ mi nine ni mibasɔmɔ yɛ Brooklyn Betel yɛ September 19, 1955. Enɔ jetsɛremɔ lɛ, ahã mibɔi nitsumɔ yɛ he ni afeɔ woji yɛ, yɛ 117 Adams Street lɛ. Eyeee be ko ni ahã mikɛ tsɔne ko ni buaa woji lɛ anaa ewoɔ kui amli koni akpɛ lɛ bɔi nitsumɔ.

Mibɔi sɔɔmɔ yɛ Brooklyn Betel be ni miye afii 17

Be ni miye nyɔɔŋ kome yɛ he ni afeɔ woji lɛ yɛ lɛ, akɛ mi tee Magazine Department lɛ, ejaakɛ mile bɔ ni ataipiɔ. No mli lɛ, nyɛmimɛi lɛ tswaa mɛi ni shɛɔ Buu-Mɔɔ Awake! lɛ agbɛ́i kɛ adrɛs amɛwoɔ dade bibiibibii anɔ. Nyɔji fioo komɛi asɛɛ lɛ, ahã miyatsu nii yɛ Shipping Department lɛ. Klaus Jensen, ni ji mɔ ni kwɛɔ nitsumɔ lɛ nɔ yɛ jɛmɛ lɛ, bi mi kɛji masumɔ ni mafata nyɛmi ni kɛ woji lɛ yaa lɛjiadaamɔhe lɛ he koni mawa lɛ kɛto woji lɛ. Lɛji lɛ kɛ woji nɛɛ baaya hei srɔtoi yɛ je lɛ mli. No mli lɛ, wɔkɛ magazin woɔ kotokui amli ni wɔkɛyaa post ɔfis lɛ koni akɛmaje asafoi ni yɔɔ United States. Nyɛminuu Jensen kɛɛ mi akɛ nitsumɔ ni tamɔ nɛkɛ lɛ baawa mi waa. No mli lɛ, miyɛ legelege tamɔ bɔlɔ wu; ni mitsiimɔ fɛɛ feɔ kilogram 57 pɛ. No hewɔ lɛ, nitsumɔ ni ahã mi lɛ ye ebua mi waa. Ehã mihe wa. Nyɛminuu Jensen na nii kɛtee shɔŋŋ!

Kɛ́ asafoi ni yɔɔ je lɛŋ hei srɔtoi lɛ shɛ magazin lɛ, Magazine Department lɛ nɔŋŋ ni tsuɔ he nii. No hewɔ lɛ, mina wiemɔi srɔtoi ni akalaa wɔmagazin lɛ yɛ mli yɛ Brooklyn. Wiemɔi lɛ pii yɛ ni minuko amɛgbɛ́i dã, shi eŋɔɔ minaa akɛ, akɛ magazin akpei abɔ miimaje mɛi yɛ hei ni yɔɔ shɔŋŋshɔŋŋ. Eji mɔ ko kɛɛ mi yɛ nakai beiaŋ akɛ, maná hegbɛ maya maji nɛɛ babaoo anɔ kulɛ, maje he ŋwane.

Robert Wallen, Charles Molohan, mi, kɛ Don Adams

Yɛ afi 1961 lɛ, ahã mibɔi nitsumɔ yɛ he ni akwɛɔ asafo lɛ shika saji anɔ yɛ lɛ, ni mɔ ni kwɛɔ nitsumɔ nɛɛ nɔ yɛ nakai beiaŋ ji Grant Suiter. Gbi ko lɛ, atsɛ mi kɛtee Nathan Knorr, ni ji mɔ ni kwɛɔ jeŋ muu fɛɛ nitsumɔ lɛ nɔ lɛ ŋɔɔ. Nyɛminuu Knorr hã mile akɛ nyɛmimɛi hii ni waa lɛ lɛ ateŋ mɔ kome baashi kɛya Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ Skul lɛ nyɔɔŋ kome, ni no sɛɛ lɛ, ebaayatsu nii yɛ Service Department lɛ. No hewɔ lɛ, ahã miye enajiaŋ koni mikɛ Nyɛminuu Don Adams atsu nii. Nyɛminuu Adams ji mɔ ni mikɛ migbɛbimɔ wolo lɛ hã yɛ kpee ni afee yɛ afi 1955 lɛ shishi. Be ni mibɔi nitsumɔ yɛ he ni Nyɛminuu Knorr yɔɔ lɛ, no mli lɛ Nyɛminuu Robert Wallen kɛ Nyɛminuu Charles Molohan miitsu nii yɛ jɛmɛ momo. Wɔyi ejwɛ lɛ wɔfee ekome kɛtsu nii afii 50 kɛ sɛɛ. Mimii shɛɔ mihe waa akɛ mikɛ hii anɔkwafoi ni edara yɛ mumɔŋ nɛɛ tsu nii!​—Lala 133:1.

Venezuela nitsumɔhe nine lɛ ji klɛŋklɛŋ nitsumɔhe nine ni miyasɔmɔ yɛ afi 1970

Kɛjɛ afi 1970 lɛ, ahã mifã gbɛ kpitiokpitio daa afi loo afii enyɔ koni miyasara Watch Tower Society lɛ nitsumɔhe niji srɔtoi. Miná hegbɛ misara Betel wekui kɛ maŋsɛɛ sɔɔlɔi yɛ je lɛŋ hei pii, miwo nyɛmimɛi lɛ hewalɛ, ni mikwɛ nitsumɔhe niji lɛ awoji amli. Mikɛ nyɛmimɛi srɔtoi ni etee Gilead Skul lɛ ni amɛkɛ anɔkwayeli esɔmɔ akɛ maŋsɛɛ sɔɔlɔi afii babaoo, ni amɛkã he amɛmiisɔmɔ lɛ kpe, ni enɛ hã mimii shɛ mihe waa! Nitsumɔ nɛɛ hã miná hegbɛ misara maji 90 kɛ sɛɛ, ni enɛ hã mitsui nyɔ mimli diɛŋtsɛ.

Miná miishɛɛ waa akɛ miná hegbɛ misɔmɔ nyɛmimɛi yɛ Maji 90 kɛ sɛɛ anɔ!

MINÁ HEFATALƆ ANƆKWAFO

Ajara mɛi fɛɛ ni yɔɔ Brooklyn Betel lɛ awo asafoi srɔtoi ni yɔɔ New York City kpokpaa lɛ nɔ lɛ amli, ni asafo ni ahã mi lɛ yɛ Bronx. Atsɛɔ asafo nɛɛ Upper Bronx Asafo lɛ, ni no ji klɛŋklɛŋ asafo ni atse yɛ Bronx. Be ni akɛ mi tee jɛmɛ lɛ, no mli lɛ eshwere ni aja mli.

Yɛ aaafee afi 1965 lɛ, weku ko ni jɛ Latvia, ni amɛbamɔ anɔkwale lɛ mli yɛ Bronx wuoyigbɛ lɛ fã amɛbahi wɔsafo lɛ shikpɔŋkuku lɛ mli. Livija, ni ji amɛbiyoo onukpa lɛ batsɔ gbɛgbalɔ be ni egbe sɛkɛndre skul naa nɔŋŋ. Nyɔji fioo komɛi asɛɛ lɛ, efã kɛtee he ko ni hiamɔ lɛ da yɛ yɛ Massachusetts. Be ni etee lɛ, miŋmaa lɛ wolo ni migbaa lɛ nibii ni yaa nɔ yɛ asafo lɛ mli, ni lɛ hu egbaa mi bɔ ni shiɛmɔ nitsumɔ lɛ yaa nɔ jogbaŋŋ yɛ he ni etee lɛ.

Mi kɛ Livija

Afii fioo komɛi asɛɛ lɛ, Livija batsɔ gbɛgbalɔ krɛdɛɛ. Shi akɛni eetao etsu babaoo yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli hewɔ lɛ, eŋmala Betel sɔɔmɔ gbɛbimɔ wolo nɔ nii, ni atsɛ lɛ Betel yɛ afi 1971. Efee tamɔ nɔ ni Yehowa miitao ekɛɛ mi nɔ ko! No hewɔ lɛ, yɛ October 27, 1973 lɛ, wɔbote gbalashihilɛ mli ni Nyɛminuu Knorr ji mɔ ni hã wɔyookpeemɔ lɛ he wiemɔ lɛ. Abɛi 18:22 lɛ kɛɔ akɛ: “Mɔ ni aaaná ŋa [kpakpa, NWT] lɛ, ená nɔ kpakpa, ni ehiɛ aaaba nyam yɛ Yehowa hiɛ.” Mi kɛ Livija kɛ nɔ ni fe afii 40 efee ekome kɛsɔmɔ yɛ Betel, ni wɔkã he wɔkɛ asafo ko ni yɔɔ Bronx kpokpaa lɛ nɔ lɛ miisɔmɔ.

MIKƐ KRISTO NYƐMIMƐI LƐ FEE EKOME KƐSƆMƆ

Miná miishɛɛ waa be ni mikɛ Nyɛminuu Knorr tsuɔ nii lɛ. Ekɛ ehe shã afɔle yɛ anɔkwale lɛ hewɔ, ni ehiɛ sɔ maŋsɛɛ sɔɔlɔi ni yɔɔ je lɛŋ fɛɛ lɛ waa. Maŋsɛɛ sɔɔlɔi nɛɛ ateŋ mɛi babaoo yɛ ni amɛji mɛi ni kɛ anɔkwale lɛ tee maji ni ahã amɛyasɔmɔ yɛ lɛ anɔ. Mɔbɔ sane ji akɛ, yɛ afi 1976 lɛ, Nyɛminuu Knorr ná kansa, ni eka saa mli. Be ko lɛ, ekɛɛ mi ni mikane wolo ko ni ayaakala lɛ mli mihã lɛ. Ehã mitsɛ Nyɛminuu Frederick Franz kɛba koni lɛ hu ebabo nikanemɔ lɛ toi. Sɛɛ mli lɛ, miná mile akɛ be ni Nyɛminuu Knorr yɔɔ hewalɛ lɛ, ekɛ be babaoo kaneɔ nibii ni tamɔ nakai lɛ ehãa Nyɛminuu Franz, ejaakɛ Nyɛminuu Franz enaaa nii jogbaŋŋ.

Mikɛ Daniel Sydlik kɛ eŋa Marina yasara Togo yɛ afi 1977

Nyɛminuu Knorr gbo yɛ afi 1977. Nɔ kome ni shɛjeɔ esuɔlɔi kɛ enanemɛi fɛɛ amii ji akɛ, ekɛ anɔkwayeli sɔmɔ Yehowa kɛyashi egbe eshikpɔŋ nɔ sɔɔmɔ lɛ naa. (Kpoj. 2:10) Egbele lɛ sɛɛ lɛ, Nyɛminuu Franz ji mɔ ni nyiɛ hiɛ yɛ asafo lɛ mli.

Nyɛminuu Milton Henschel kɛ Nyɛminuu Knorr tsu nii afii pii, ni yɛ nakai beiaŋ lɛ, mitsuɔ nii akɛ ewoloŋmalɔ. Shi ehã mile akɛ, agbɛnɛ lɛ, nɔ titri ni matsu yɛ Betel ji, ni maye mabua Nyɛminuu Franz yɛ nɔ fɛɛ nɔ ni miyelikɛbuamɔ he baahia lɛ yɛ mli lɛ mli. Nɔ kome ni mifee kɛye mibua lɛ ji, mikane woji ni ayaakala lɛ amli mihã lɛ. Nyɛminuu Franz kaiɔ nii waa, ni ehãaa nɔ ko kwraa agbala ejwɛŋmɔ kɛje nibii ni mikaneɔ mihãa lɛ lɛ anɔ. Mikɛ miishɛɛ ye mibua lɛ yɛ nɛkɛ gbɛ nɔ kɛyashi egbe eshikpɔŋ nɔ sɔɔmɔ lɛ naa yɛ December 1992.

Mitsu nii yɛ 124 Columbia Heights afii pii

Mikɛ afii 61 esɔmɔ yɛ Betel, shi be nɛɛ eho oya waa yɛ mihiɛ. Mipapa kɛ mimami fɛɛ ye Yehowa anɔkwa kɛyashi amɛgboi, ni miishwe waa ni mikɛ amɛ akpe ekoŋŋ yɛ Paradeiso lɛ mli. (Yoh. 5:28, 29) Hegbɛ ni miná akɛ mikɛ hii kɛ yei anɔkwafoi baafee ekome kɛsɔmɔ Nyɔŋmɔ webii ni yɔɔ jeŋ fɛɛ lɛ nɔ bɛ, ni nɔ ko nɔ ko bɛ je momo nɛɛ mli ni manyɛ mikɛto he. Mi kɛ Livija baanyɛ awie kɛ nɔmimaa akɛ, yɛ afii abɔ ni wɔkɛsɔmɔ Yehowa lɛ mli fɛɛ lɛ, ‘Yehowa he nyamɔ lɛ efee wɔhewalɛ.’​—Neh. 8:10.

Yehowa asafo lɛ, jeee adesa ko kɔŋ nɔ ema. No hewɔ lɛ, kɛbashi ŋmɛnɛ lɛ, aaya nɔ aashiɛ Maŋtsɛyeli lɛ he sane lɛ. Eŋɔɔ minaa waa akɛ, miná hegbɛ mikɛ nyɛmimɛi hii kɛ yei anɔkwafoi babaoo ni yɔɔ ekãa lɛ fee ekome kɛsɔmɔ. Mɛi ni afɔ amɛ mu ni mikɛsɔmɔ lɛ ateŋ mɛi komɛi bɛ shikpɔŋ lɛ nɔ dɔŋŋ. Shi midaa Yehowa shi waa akɛ minyɛ miye mibua anɔkwafoi nɛɛ yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli.